No. 1589*7.
LEIDSOIS DAGBLAD, Hater&g&g* 24 DecsmTisr. Berde Blad.
Airno 19.19.
Buitenlandseh Overzicht.
Brieven van een Leidenaar.
Gemengd Nieuws.
FEUILLETON.
Hun roeping getrouw.
Het spion n a g e-p r o c e s in
Duifcsoliland, zooals heb zijn verloop
heeft genomen is in twee opzichten een
merkwaardig tceken des tijds. Vooreerst
pleit het voor de rustige kalmte, die er in
de verhoudingen tusschen "de groote mo
gendheden heerscht, dab een proces als dat
van de Engelsche officieren Frenoh en
Brandon met zooveel sympathie, zouden we
haast zeggen, is behandeld. Vroeger zouden
•er over voorvallen als deoe, oorlogen zijn
ontstaan, thans glimlacht men en waardeert.
Bijzonder verblijdend is het echter, dat
uit dezo procedure blijkt, dat Engeland,
Duitsohland, maar vooral Duitscfhlamd er
op uit is, ora zijn goede bedoelingen te
doen uitkomen. In Engeland is langen tijd
zulle een overdreven angst geweest voor een
Duitsche invasie, dot men in eiken Duit-
scher, die in Engeland reisde, een spion
zag. Nu blijkt dat Engeland een systemati
sche van overheidswege gesteunden spionna-
gedienst heeft op de Duitsche kust.
Wanneer men de verslagen van de te
rechtzitting naleest, komt de welwillendheid
steeds uit. Het Openbaar Ministerie heeft
bij zijn requisitoir met veel lof over de be
klaagden gesproken, die het moest erkend
worden zeer bekwame officieren waren en
met groote oprechtheid op alle vragen him
gedaan hebben geantwoord.
Het O. M. meende geen tuchthuisstraf te
mogen vragen, omdat deze althans voor
Duitsche officieren oneervol is. Het eischte
daarom 6 jaar gevangenisstraf. Het vonnis
verminderde dit tot vier jaar.
Wij gelooven, dat men zioh niet te veel
verblijden kan, dat deze zaak in het open
baar is behandeld.
Ook in Engeland wordt het vonnis rustig,
kalm opgenomen in de hoofdartikelen der
bladen van alle richtingen wordt etfkend,
dat het vonnis niets verrassends heeft, dat
niemand recht heeft, zich te beklagen en
dat het proces zoowel in bijzonderheden als
in het geheel een zeer waa-rdigen indruk
heeft gemaakt. Sir William Bull, een zwa
ger van Brandon, heeft een telegraip van
de beide veroordeelden ontvangen, waarin
zo mededeclen, dat zij met het vonnis te
vreden zijn en zich over niets te beklagen
hebben.
Duitsohland speelt hier wel een mooie rol.
En het kan een aangenaam Kerstfeest vie-
tron. De Kerstvre ug.de in Engeland
wordt zeer getemperd door two diep-tragi
sche gebeurtenissenVooreairst do moord op
ide politie-agenten in Houndsditoh. Gisteren
'rijn de slachtoffers van hun plicht begra
ven en het is een grootsohe hulde geweest
die de bevolking van Londen, van den Ko-
tüing tot den kleinsten man toe, aan hun
(nagedachtenis heeft gebraolit. En tegslijk
komt uit de Yardmijn, waarvan de tele-
'gtrammen ons reeds meodoolden. dat zij in
gestort was, het hopeloo-ze bericht dat allo
360 arbeiders die Iel de mijn waren, zijn
(opgegeven. Bedding js met me»r mogelijk.
Zoo ligt er wel eeor schaduw over „Merry
(Christmas''.
Uit F r a n k r ij k komen reeds allerlei be
schouwingen over de ingediende staking s-
(wetten. We hebben er al roods voldoende
Van gezegd.. Het zal wel Maart worden!
{voor dje Kamer zo in behandeling noemt.
Men weet dat de Deense he oud-mi-
[nister Alberti wegens zijn knoeierijen
tot acht jaar tuchthuisstraf is veroordeeld.
Gisteren is hij overgebracht naar hot tucht
huis to Horseais. Hij heot nu voortaan No.
76. Door twee inspecteurs begeleid is hij
par salonboot naar zijn bestemming gebracht.
Naar wij lezen ha'eld Jiy zioh goed, at,
(dronk met veel animo, praatte gemoedelijk
len gedroeg zich correct. Do politie-mannsn
Verklaarden dat dit de eerste maal was,
dat zij iemand naar het tuchthuis brachten,
die de zaak zoo kalm opnam. Na het ont
bijt dfonk Alberti een glas bier en be
dankte in een korte toespraak zijn geleiders,
voor hun aangenaam gezelschap. Toen het
echip te Horsens aan land kwam, stond daar
een groote menigte. Alberti liep kalm en
in fi-ere houding naar de wachtendo auto.
Do menigte geraakte onder den indruk, zij
"was stil. Velen namen den hoed af, als
do oud-minister passeerde. Ook de chauffeur
van do auto tikte eerbiedig aan zijn pet.
Aangekomen aan de gevangenis, die hij vroe
ger als minister van justitie zoo vaak ge
ïnspecteerd had, werd hij doodsbleek. Da
beambten groetten ook eerbiedig. Alberti
nam bij den ingang zijn hoed af en ver
voegde zich dadelijk bij den directeur. Toen
werd de gewone gevangen snbe werking op
hem toegepast-, hjj werd verkleed en kaal
geknipt en naar de cel gebracht als No.
75. Toen eerst verloor hij zijn tegenwoor
digheid van geest, en wierp zich in smar
telijke wanhoop Op dè harde brits.
Het Lerrou x-s c h a n d a a 1 in 'S p a n j e-
waarvan wij reeds melding maakten, werkt
nog steeds door. Vooral twee feiten, nl. het
geknoei, nietden stedelijken accijns en liet
gunnen van den aanleg van de nieuwe wa
terleiding aan een vriend van Lerroux op
buitengewoon gunstige voorwaarden, waaT-
door vele van de andere vriendjes een aar
dig douceurtje kregen, schijnen de hoofd-
aanleiding te zijn, voor de onteyredenbrid
over de handelwijze der meerderheid in Bar-
oelona's gemeenteraad, waarvan Lerroux de
leider was.
Zooals reeds gezegd, in de Kamer beeft-
Lerroux totaal fiasco gemaakt, waarop hij
mot enkele getrouwen een nieuwe republi-
keinscho partij heeft opgericht.
De constitutioneele agitatie in
C li d n a, die door de Rijkscommissie en de
studenten is begonnen, groeit steeds aam.
Vooral Mandsjosrij© begint zich nu ook te
roerèn. De beweging is zoo krachtig, dat
do ambtenaren er machteloos tegen staan..
Reeds zes onderkoningen en gouverneurs heb
ben hun ontslag ingediend. "We zullen wel
spoedig er meer van hooren.
CCCXXXVII.
Ik Ikan dezen brief, verschijnend op den
dag dat wij onzen te vroeg gestorven ge
meente-secretaris ter aarde besteld hebben,
niet schrijven zonder namens de burgerij
een woord van weemoedige hulde aan zijn
nagedachtenis te hebben gebracht. Ik heb
te weinig omgang met hem gehad om over
zijn persoonlijke eigenschappen te kunnen
oordeelen. Maar dé enkele këeren, dat ik
hem bij officieel© gelegenheden heb hooren
spreken en de vele stukken van zijn hand,
die ik heb gelezen, dpen mij vermoeden,
dat hij een man was van aangename vor
men, beschaafd en geestig, met wien om te
gaan voor zijn vrienden een genot moet zijn
geweest. Een populair man in den gewonen
zin van 'liet woord is hij niet geweest en het
groot© publiek, dat voor gewone dingen de
secretarie bezocht, ikwam met hem. die van
uit zijn kamer de vele draden van de ge
meentelijke administratie in handen hield,
hoogst zelden in aanraking en van hetgeen
er in de vergadering van het college van B.
en Ws. besproken en verhandeld wordt,
waar de secretaris meespreekt en advi
seert, treedt weinig naar buiten, dat een
persoonlijken stempel draagt. Zoo heeft
men hem niet leoren kennen en waardeeren
als den man, die, zooals de Voorzitter van
den Raad het Donderdag uitdrukte, de ge
meente in zijn hoofd had. Hij was in het
Dag. Bestuur de stille, kracht, die aanzette
tot werken, i die voortstuwde, de man, die
zijn geest neerlei in ra.pport of praeadvies
on op die wijze aan de tot stand-koming van
voorstellen medewerkte, ja daarvan dikwijls
de ziel was, zonder da-t de buitenwereld er.
iets van merkte.
Er moest dus bij hem zijn een andere
drijfveer dan persoonlijke eer, of goedheid.
De drijfveer was plichtsgevoel en liefdo
tot de gemeente, wier secretaris hij was.
En als bij hem wellicht het verlangen heeft
geleefd, om aan haar hoofd te staan, dan
was dit omdat hij veel van Leiden hield
en het bewustzijn in zich omdroeg voor deze
taak volkomen te zijn berekend. De om
standigheden zijn hem daarvoor niet gun
stig geweest en dab hij des ondanks de
twee burgemeesters na Mr. Was in de ge
meentelijke administratie heeft ingewijd
met toewijding en liefde, toont zijn groot-
beid van geest.
De gemeente heeft veel aan hem te dan
ken cn mocht nog veel van hem verwachten.
Ik breng daarvoor uit naam der burgerij
een eerbiedige hulde aan zijn nagedachtenis.
Laten wij hopen dat de man, die straks
tot opvolger zal geroepen worden, niet te
ver achter staat bij zijn eminenten voorgan
ger. Want eèn gemeente als Leiden Ueeft
als elke andere groote gom. aan 't hoofd der
secretarie een man noodig van degelijke
kennis, rijpe ervaring, ruimen blik en or-
ganiseerend en leidend talent.
Steeds meer breidt zich het werk ter
secretarie uit en de taak van het gemeente
bestuur wordt aldoor omvangrijker en
moeilijker. Er komen, dank zij de uitvoering
van rijkswetten en de uitbreiding van de ge
meentelijke bemoeiingen, telkens nieuwe tak
ken van dienst bij, die verzorging en bchar-
tiging noodig hebben. De Raad wordt veel
eisohender. Hij vraagt rapport op rapport,
neemt het initiatief tot menig voorstel
dat door B. en Ws. onder de oogen moet
worden gezien en do burgerij adresseert en
petitionneert over alles en nog wat en van
'de vele adressen en verzoekschriften zijn
er slechts weinige die eenvoudig voor ken
nisgeving worden aange-nomen. Al de ande
re worden óf ter afdoening wat- zel
den slechts gebeurt óf om praeadvies naar
B. en Ws. „gcrenvoyeerd" en kosten aan
de ambtenaren ter .secretarie en aan den
secretaris in do eerste plaats heel wat ar
beid en hoofdbreken. En als na verloop van
tijd de gemeente weer eens belangrijk wordt
uitgebreid, dan wordt de rompslomp op de
gemeentelijke bureaux nog veel grootev. En
de annexatie-plannen mogen op het oogen-
blik althans voor hét oog' der buitenstaan
ders rusten, het is er nieê voor goed mee
uit. Dit (tusschen twee haakjes) in ant
woord aan de ongeduldige voor- en tegen
standers, die-af en- toe bij mij aanklopten
om inlichtingen over deze zaak. Daar is wel
eens gevraagd: hoe komt het toch dat de
gemeentelijke huishouding steeds meer geld
noodig heeft Het bovenstaande geeft daar
op reeds voor een deel het antwoord. Hoe
meer de gemeentelijke werkzaamheden en
bemoeiingen zich uitzetten, hoe hooger het
budget noodwendig moet worden on het ge
volg daarvan is weer dat de belastingen stij
gen. Het is daarom niet to verwonderen
dat de Raad zxiowel als B. en Ws. er steeds
op uit zijn om ook de inkomsten te vermeer
deren. Dit laatste gaat echter niet zoo ge
makkelijk als het eerste, tenzij men het
percentage van den hoofdelijken omslag
verhoogt, waarmede men echter de burgerij
den schrik aanjaagt en ontevreden maakt.
Het middel dat B. en Ws. op aanstichting
van den Minister van Binnenlandsohe Za
ken aan de hand hebben gedaan n.l. om de
buitengemeenten te doen» bijdragen in de
kosten van het Middelbaar Onderwijs, naar
verhouding van het aantal leerlingen dat
uit die gemeenten de scholen bezoekt, valt
natuurlijk wel in den smaak der Leidena-
ren.
Alles wat daardoor binnenkomt-, wordt
door de buitenlui betaald. Nu, men weet
dat ik er ook voor hen, voornamelijk op bil-
lijkheïdsgronden. De gemeente behoeft in
de kosten vajn het onderwijs van leerlingen
buiten de stad toch voor eiken leèrling geen
f 100 of 150 per jaar bü te passen. Voelt het
gemeenebestuur van gemeenten waaruit de
leerlingen komen-geen verplichting om er
voor te betalen, dan behoeft onze gemeente
dié verplichting ten minste niet té voelen.
In zoo'n geval mag zy gerust het schoolgeld
ten koste van de ouders van den leerling
eelf verh'oogen.
Ik zou° daaromtrent echter een overgangs
maatregel wenschen. Ër zijn ouders, die
rekenend op f €0 schoolgeld per leerling,
hun kinderen naar de Hoogere Burger
school hebben gestuurd. Een bedrag van
f 150 kan voor hen echer financieel te be
zwaarlijk zijn en door deze verhooging zou
den ze genoodzaakt worden de leerlingen
er af te-nemen en van bestemming te doen
veranderen. Dat zou ik hard vinden en ik
/zou willen dat hét aan B. en Ws. werd
overgelaten om zoo noodig in zulke geval
len het oude schoolgeld tijdelijk te hand
haven.
Overigens zou het, dunkt mij, aanbeve
ling verdienen, dat cle gemeente ontheffing
vroeg van de wetsbepaling, die voorschrijft
dat het schoolgeld aan het gymnasium niet
meer dan f 100 mag bedragen. Dat zal
dunkt mij toch' wel mogelijk wezen waar
ook Amsterdam, waar het schoolgeld pro
gressief is, tot 25Q sS&ifs Wanneer van bui
tenleerlingen voor de beide Burgerscholen
f 150 wordt ge-vraagd, dan vree9 ik dab de
trek naar het gymnasium van buiten groO'
ter zal worden ten koste der H. B.-S.
Dit kan ten gevolge hebben dat ook het
nu al niet te ruime gymnasium te klein
werd en dan... In ieder geval zou het allicht
aanleiding geven tot een of meer parallel-
kla-ssèn, wat ook weer extra- kosten mee
'zou brengen.
Wij moeten bij het nemen van maatregelen
altijd vooruit zien en oppassen, dab wat men
aan den oenen kant wint niet aan den an
deren kant verliest. Daarom bon ik ook
wel ©enigszins huiverig voor dc uitwerking
van het voorstel-Vergmi wengeamendeerd
door den heer Meuleman, om hot school gold
der Meisjes Burgerschool tot f 100 te ver
hoogen, hoewel er uit lull ijkhridsoogpunt-
veel voor te zeggen valt. Do school tolde in
1909 68 leerlingen. Het schoolgeld bedroog
dus 68 X f 60 f 40S0 cn neem nu eens
aan dat, ten gevolge van de voorgestelde ver
hooging, het aantal leerlingen met o:n 28-
tal verminderde, waarvoor men plaats zocht
op de bijzondere school voor M. U. L. O. of
ergens elders, dan was h-3t schoolgeld 40
X f 100 f 4000. Men ging er dan niet
mee vooruit, omdat daar het getal klassen
gelijk bleef, het aantal leeraressen niet ver
minderen kan. Dan zou ik meer voelen
voor evenredig* schoolgeld. Welgestelde
ménsehen zouden als ze dit onderwijs begéc-
ïenswaardig voor hun meisjes achtten, zo
er om een f 50 niet afhouden en dan niob
zoo goed gefortuneerden word de gelegen
heid niet benomen van dit- onderwijs to pro-
fiteeren. -Men zou dit systeem dan met
een kunnen toepassen voor dó Jongens Bur
gerschool en voor het Gymnasium, on mis
schien ook voor de enkele tweede klasse
scholen bij het Lager Onderwijs. Het fi
nancieel voordeel zou dan althans noemens
waardig worden.
Ik heb mij er wol eenigszins over ver
wonderd, dat na heb antwoord van B. en
Ws. op de bij de behandeling van de ge
nie entébegrooting in-dc secties gedane vraag
omtrent de wensclielijklieiil en mogelijk
heid van de invoering eener belasting op
de publieke vermakelijkheden van uitden
Raad geen pogingen zijn gedaan om tot de
invoering er van te komen. Wij hebben kun
nen lézen, dat langs vrij gemakkelijken weg
een bedrag van f 5000 voor de gemeente
kas kon worden verkregen. De minderheid
van het College van R en Ws. wie
die minderheid vormden weten we niet- of
ficieel wille dan ook wel tot do invoe
ring overgaan, de meerderheid niet cn nu
kan er van dit Col lego geen voorst el wor
den verwacht Het lijkt mij toe, dat ©en
motie door een of meer raadsleden voor ge
steld, waarbij B. en Ws. werden uitgonoc-
digd zulk een verordening aan liet oor
deel van den Raad te onder werp mi, veel
kans li ad om aangenomen te worden.-
Wilde men langs dezen weg die f 5000
nog binnenhalen, dan bestaat daarvoor de
gelegenheid waarschijnlijk wel. Misschien dat
wij zulk een motie nog hebben te wachten.
Mocht zij komen, dan is er nog altijd de
tijd het voor* en tegen eens te overwegen.
De bewoner van do Volders-*
gracht in Dén Haag, die con slachtoffer
dreigde te worden van gasverstikkingf is.
na bijna een etmaal bewusteloos te zijn go-
woest, in het gemeente-ziekenhuis weer tot
bewustzijn gekomen. Zijn toestand blijft
echter hoogst zorgelijk.
Gistermorgen is mr. Van
E verdingen, met het stoomschip ,,Ta-m-
bora" van de Rott.erdamsohe Lloyd, onder
geleide van den waterschout van Tandjong
Priok, den heer J. Kop; uit Indië to Rot
terdam aangekomen, naar Den Haag over
gebracht-. Mr. Van E. is aangehouden als
verdacht van malversatiën als curator m
een faillissement-.
De Staatsspoor heeft b ij
wijze van proef op Ket Centraalstation te
Utrecht een perron-ziekenwagentje in dienst
gesteld voor het vervoer van hulpbehoeven
de zieke reizigers naar en van de treinen.
Dit wagentje is tegen een kleine vergoe
ding, op aanvraag bij den stationschef*
beschikking van het publiek.
Het t ij d 1 ij k o n b w o o n d e
buitenverblijf „Heiencoru", bij Arnhem,
heeft ©enigen tijd een paar zwervers ge
herbergd. Gisteravond bemerkt© de bosch
baas het en meenende, dat de inbrekers er
nog in waren, waarschuwde hij de politie,
die het huis omsingeld©, waarna eenige
agenten binnendrongen en het doorzochten.
Twee zwervers, J. V. Bragt, uit Haarlem,
en A. L. van Malsem, uit Gemert, vonden
zij beschonken op een bed liggen met een
'halve flesoh cognac bij zich. Een lessenaar
was in het huis opengebroken, en er waren
flessohen aangesproken. Er is nog niet
vastgesteld, wat er wordt vermist. Van M.
had eenig uit het huis gestolen ondergoed
aan.
Volgens latere berichten heeft de politie
inderdaad een goede vangst gedaan, daar
de gearresteerde B., een 35-jarig man, reeds
vele straffen heeft ondergaan wegens dief
stal, diefstal met braak, .mishandeling, enz.
Het is gebleken, dat de beide mannen al
lerlei voorwerpen: een zilveren trekpot, 24
zilveren lepels en vorken, sigaren, koperen
lustres van de piaiio gebroken, een koperen
waterp as ins Ir u m en t, al de sleutels, die in
buis waren, enz., netjes ingepakt hadden
en gereed gezet om mee te nemen.
D e directie van de K o n i n k 1 ij-
ke Weefgoederenfabriek te Hengeloo, heeft
gistermorgen het volgende laten aanplak
ken: ,,Het is ons nog niet gelukt, de open
plaatsen in do zettelikamer te bezetten, en
wij worden dus door- overmacht gedwongen,
voor alle personen buiten dé zettelkamer.
voor zoover die geen andere mededeeling
van de directie ontvangen, een verkorten
werktijd in te voeren. Mitsdien zal de fa
briek tot nadere aankondigng. slechts in vol
bedrijf kunnen zijn gedurende Maandag,
Dinsdag en Woensdag van elke weck van
's voormiddags 84 tot 12 en 's namiddags 14
tot 44 uur, ingaande 27 dezer. De bezette
zettelmachines zullen echter de volle week
en volle dagen werken."
Reeds is melding gemaakt
van twee noodlottige branden in de Ver-
cenigde Statende een in Philadelphia, de
ander in Chicago. Bij eiken brand kwam een
twintigtal menschen om het leven, voor liet
meerendeel brandweerlieden. Latere berich
ten uit Chicago stellen het aantal slachtof
fers zelfs op 30; en daarmee is wellicht de
lijst nog niet compleet. Te Chicago was
het een vleesëhpakhuis, dat afbrandde, t©
Philadelphia een groote fabriek van leder
waren.
En nu komt ook uit Cincinnati tijding van
een reuzenbrand. Een groot huizenblok in
de buurt van Negende Straat en Syncamore-
sfcraat is er door het vuur vernield. Gelukkig
vallen slechts weinig persoonlijkeongeluk
ken te betreuren; twee mensohen werden
gedood, versoheiden anderen ernstig ge
kwetst. Maar de materieels schade» is enorm.
Zij wordt geschat op- minstens f 5,000,000.
De liongersnood. - Te L o n-
den zijn opnieuw tijdingen ontvangen over
den hongersnood in de Chineesche provin
cies Anhoei en Kiangsoé; Ten gevolge van
overstroomingen is daar de oogst mislukt.
Drie millioen menschen hebben te lijden on
der de gevolgen van een en ander, van wie
er 2,000,000 met bitter gebrek bedreigd wor
den. Het zal noodig zijn dat tot midden Mei
van het komende jaar onderstand verstrekt
wordt. De hulp die van de. zijde der Ghi-
neesohe rcgecring en der plaatselijke autc-
fceiten wordt verstrekt, is ontoereikend. Een
internationale commissie te Shanghai tracht
nu 2£ millioen gulden bijeen te brengen, die
dringend noodig zijn.
De moord in de City te Lon
den. Volgens dc bladen te Londen zijn
er twee manuen aangehouden, verdacht 'et
dc moordenaarsbende in Houndsditch te.be-
hooren. Een er van meest echter weer vrij
gelaten worden; de andere, die zich Perk»
of Yoerka noemt, wordtnog aangehouden
voor verder pnderzpek. Deze is in White-
chapcl gepakt.
49)
En hoe langer hij zijn werk aankeek, hoe
meer hij zijn aandacht wijdde aan het ge
heel, met des te grooter duidelijkheid zag
hij, wat anderen al zoo lang gezien hadden,
en waarvoor hij steeds bang was geweest.
Hij voelde pijn, fcooals alleen een kunste
naar kan voelen, die zijn werk mislukt ziet.
Wat hij zijn vrienden zoo vaak bostreden,
hoogstens hun half toegegeven had, werd
hsm nu volkomen duidelijk. Zeker kon zijn
werk met eere getoond worden naast hon
derd andere, die in de laatste jaren ont
staan waren; hij witdat enkele onderdee-
len zóó voortreffelijk waren als hijzelf ze
maar wenschen kon. Maar wanneer hij het
geheel bezag, dan sprong ieder gebrek hem
met over tuigende duidelijkheid in het oog
©n scherper dan zijn vrienden geoordeeld
hadden, oordeelde Erioh nu zelf. Het was
©en uur van ernstig zelfverwijt; maar hij
onttrok ér zich niet aan. De zekerheid, dat
hij opnieuw beginnen moest, in plaats van
aan het doel te zijn, werd hem klaar be
wust. En daaruit ontstond een gevoel van
moed, omdat hij jong was en opnieuw be
ginnen kon. Hij ging dd&r staan, van waar
zijn werk het minst effect maakte, en als
t ware in drie los aaneenhangende deelen
uiteen viel. Toen het lichter werd, werd ook
in Eriohfl ziel het bewustzijn duidelijk, dat
^n werk onvoldoende was. Met smart,
maar niet met moedeloosheid, keek hij nog
©©liniaal rond en een weemoedig gevoel over
den grooten afstand tusschen dat, wat hij
nu wist, en wat hij voor een jaar zoo in
nig gehoopt had, kwam in hem op. Hij voel
de, dat hij moed verzameld had voor den
dag, die hem te wachten stond, en hij wend
de zioh om, ten einde weg te gaan, want
hij was niet meer alleenDe mannen, die
de laatste dingen hadden op te ruimen en
nieuwsgierigen, die niets van de toebereidse
len wilden missen, waren reeds gekomen.
Erich zou nog veel kalmer geweest zijn,
wanneer hij anders aan Felicitas had kun
nen denken. Maar sinds zijn brieven aan den
president had hij geen uitnoodiging ont
vangen een bezoek t© brengen en ook nergens
anders had hij het geliefde meisje gezien.
Een brief, dien hij gisteren na zijn schrij
ven aan von Herther, aan Felicitas liad ge
richt, was zonder antwoord gebleven. Hij
dacht met smart aan alles, wat uiterlijk
den president gelijk scheen te geven. Hij
was in het diepst van zijn ziel overtuigd,
dat Felicitas hem niet miskende, en hem ge
lijk zou geven. Maar volledige zekerhe.d
had hij tooh ook niet. Als een welkome af
leiding was het hem, dat hij naar huis
moest gaan, om zich te kleeden voor de
plechtigheid.
Toen het uur van de plechtige opening
was aangebroken was Erich, die in de laat
ste dagen zooveel doorleefd had, uiterlijk
zoo kalm en goheel zichzelf, dat Konrad,
die onder de aanwezigen was en uit be
zorgdheid in Erichs nabijheid bleef, er ver
baasd over was.
Met veel vertoon van deftigheid en ver
schillende toespraken, waarin ook Erich
met* tof vermeld werd, had de overdracht
van den schouwburg plaats. Minister yon
Althen aanvaardde namens den Hertog in
een bloemrijke rede het gebouw, prees de
kunstzinnigheid der stad. beloofde te zullen
zorgen, dat' slechts de kunst gediend zou
werden in dezen schouwburg, en overhan
digde namens den Hertog die zich op
vallend niet bemoeide met dit alles, hij
was den vorigen dag op jacht gegaan aan
den burgemeester en den voorzitter van
het comité de Komilbar-orde, aan Erich
Francken, den talentvcllen architect, het
ridderkruis van de Forstenburgsche huis
orde.
De muziek viel in met fanfares, de Mi
nister hechtte eigenhandig Erich het rid
derkruis op de borst.
Erich- had geweten, dat hij deze onder
scheiding zou krijgen; ware het niet ge
schied, hij V0d het als een beleediging kun
nen. opvattenmaar toen hij het gebouw
rondkeek cm dacht aan alles, wat anders
had kunnen zijn, wilde hij het ding liefst
ver van zich gooien. Ten overvloede zag
hij Paul Lohm'er, die sarcastisch lachte
over de vertooning, die hier plaats had.
Hij voelde, dat wat dc hofarts nu dacht- en
ziin buurlui toefluisterde, binnen weinige
dagen het oordeel van de geheele stad zou
ziin. En hij zou sterk genoeg wezen dat
alles te verdragen, wanneer hij slechts an
ders aan Felicitas en de toekomst had kun
nen denken.
Tevergeefs had hij met spiedenden blik
langs de loges gekeken, waar een aantal da
mes cle pleriit-mheid bijwoonden. Hijzelf had
Felicitas kaarten gebracht-, maar hij zag
haar evenmin ails haar vader. Toen de schit
terende menigte zich begon ré verspreiden
en enkelen op Erich toekwamen, om hém
geluk te wenschen, keek hij nog eens rond
of hij geen spoor van de geliefde ontdekte.
Van uit de vensters van liet- hertogelijk kas
teel hadden eenige dames de drukte voor
den schouwburg aangezien en Evich keek
nu weer met hoopvolle blikken daar naar
toe't was toch' mogelijk, dat' Felicitas een
uitnoodiging van Stephanie had ontvangen.
Toen hij niets van haar zag, wilde hij Kon
rad Hiller en Max Lohmer opzoeken en met
hen naar huis gaan. Plotseling stapte een
kleine jongen op hem toe en overhandigde
hem een bouquet prachtige rozen; een bij
zonderheid in dezen tijd van heb jaar.
Erich voelde een geweldige blijdschap, hij
kon niet anders denken clan dat Felicitas
er toch was en het waagde hem op deze
wijze geluk te wenschen. Hij kuste de bloe
men: wanneer zij van haar kwamen, befcee-
kenden zij ongetwijfeld geluk. Want hij
wist wel zooveel van de gewoonten in het
buis van den president, dat Felicitas het-
niet gewaagd zou hebben hem een dergelijk
bewijs van haar meening te geven zonder
goedvinding van haar vader, en zoeaAs
iedere ongelukkige hoopte Erich op een
wonder, waaraan hijzelf niet geloofde. Toen
zijn blik nog eens langs de loges ging, zag
hij, dat uit de loge, die voor de actrices van
het theater gereserveerd was, een hem on
bekende dame, met een lief uiterlijk, rich
voorover boog. Zij groette den architect cd
in het oog vallende wijze en een roos, die
zij droeg, scheen uit den bouquet genomen
te zijn, dien Erich in de hand had. Op dat
cogenblik kwamen Konrad en professor
Lohmer, die Erich gezocht, hadden, en na«
men hem mede, zoodat hij slechts vluchtig
den groet van de onl>ekende sc-hoone be
antwoorden kon.
Hoe Erich té midden van de verschillen
de gewaarwordingen, die hem bestormden,
het verdere deel van den middag door
bracht, wist hij zelf niet goed. Hij had nog
gehoopt op zijn kamers een levensteeken
van Felicitas te vinden, maar niets dar
hem nu onverschillige brieven en felicita
tiekaartjes in. grooten getale lagen op zijn
tafel. Hij wierp ze op een hoop en bracht
een halfuur door met na te denken. Toen
besloot hij er eindelijk toe zijn huistoileb
aan te trekken en verder te gaan met een
werk, waaraan hij vroeger mei ijver was
bezig geweest, doch waaraan hij den laat-
sten tijd niet veel gedaan had. En beter dan
ooit ondervond hij hoe heilzaam het werk
in zijn omstandigheden was. Wat er ook ge
beuren mocht, in welke richting zijn
levensbaan ook gestuurd zou worden, hij
was er nu eenmaal op aangewezen door on
vermoeid werken zich liet recht óp een be
staan te verwerven, alle leed, dat hem zou
treffen, zijn loopbaan ter wille te dragen,
alle geluk dankbaar te aanvaarden. Maar
ook bemerkte hij, dat hij moeilijk zijn volle
aandacht bij zijn werk kon bepalendat- zijn
gedachten vaak met Felicitas bezig waren.
En hel' was als zeide. een geheime stem
hem, dat de dag toch niet voorbij zou gaan
zonder dat hij iets van daar hoorde.
De avond was al meer en rneer gevallen,
de lamp op Erichs tafel brandde eigenlijk
voor niets, want uren larg zat hij met het
hoofd in de handen t denken: in hoofd
zaak aan den Soptemlermor'gen op Isola
Bella bij hét Lago Maggiore en den Juli
avond in de feestelijk versierde zalen van
het hertogelijk slot. Plotseling werd hij ge
wekt uit ijn overpeinzingen door eor
krachtigen belruk.
(Wordt vervolgd).!
