VolksreinMd en Volksgezondheid
Koloniën.
West-Indiê.
Financieels mededeolingen.
Kan 3e medici is ïri hunne veeljarige'
Itodervinding gebleken, dat de groots be
tekenis van de huidcultuur en van het
baden op de openbare gezondheid, zoowel
als op privaat-hygiënisch* gebied, hier te
lande wordt miskend en dat de belangstel
ling en het streven der Nederlandsche Ver-
Ie eniging voor Volks- en Schoolbaden veel
te gering is, in evenredigheid met de groote
volksbelangen die zij dient en dat in alle
kringen der Maatschappij te dien opzichte
jeen veel te groote onverdedigbare lauw
heid en onverschilligheid bestaat, om in
.werkelijkheid aanspraak te kunnen maken
iop den goeden naam waarvoor wij bij den
buitenlander te boek staan, namelyk dat het
[Nederlandsche volk een reinheidlievend
y.olk bij uitnemendheid is.
Onze naburen aan alle zijden onzer gren-
ïen toch, doen allen meer voor de reinheid
van hun lichaam dan wij en toch is de
yeinheid d. i. reinheid van lucht,
reinheid van bodem, reinheid van drink
water en last not least, reinheid van
bet lichaam de hechtste grondslag voor
.de bevordering en de handhaving der
.Volksgezondheid en voorde bestrijding van
riekten.
Aangezien dit niet voldoende bekend
schijnt te zijn hoe is anders de groote
lauwheid en Jan Saliegeest der Neder
landsche natie tegenover het vraagstuk dat
jons bezighoudt verklaarbaar? wil ik
thans de bewijzen aanvoeren.
Zonder harmonische samenwerking van
alle organen is geen gezondheid denkbaar
•en van evenveel belang als een gezond en
zuiver bloedvatenstelsel is voor den bloeds-
jomloop, of als een paar zuivere en gezonde
longen zijn voor de ademhaling, of een
gezonde en zuivere maag en darmkanaal
voor de spijsvertering, is een gezonde en
zuivere huid noodig voor de normale bloed
druk, stofwisseling en warmteregulatie, dus
pm gezond te leven.
Wanneer het hart of de longen niet meer
functionneeren, volgt de dood, maar die
volgt even zeker, als de huid ophoudt te
werken.
Door een gezonde, zuivere huid wordt
echter niet alleen dc gezondheid van den
drager van deze huid gediend, maar even
zeer de openbare gezondheid.
De vuile huid toch is het is reeds bo
ven gezegd een verzamelplaats van vuil
van allerlei aard en een broeiplaals van
ziektekiemen, die hier alle omstandighe
den vinden om welig voort te woekeren.
Dientengevolge is het aantal ziekten van
de huid zeer groot, voor een deel door
op de vuile huid levende insecten, schim
mels en bacteriën veroorzaakt, voor een
(deel daarop gebracht door daarop zich
neerzettend ongedierte van allerlei aard.
Alle huidziekten kunnen van mensch op
mensch overgebracht worden en reeds om
•dat gevaar te keeren alleen zou het
niet alleen uit een oogpunt van privaat-
hygiëne, maar ook uit een oogpunt van
openbare hygiëne verantwoord, ja plicht
zijn, dat de overheid de reinheid en het
reinhouden van de huid door het openstel
len van gelegenheden tot baden bevorder
de; maar er is meer.
De laatste tientallen van jaren hebben
pnbetwistbaar vastgesteld dat de meest ge
vreesde besmettelijke riekten door insec
ten, bij voorkeur zetelende op de huid,
worden overgebracht en dat ongedierte op
<le huid, vooral in tijden dat besmette
lijke ziekten heerschen, tot de gevaarlijkste
factoren behooren voor verspreiding van
epidemieën.
Zoo toonde dr. Simond in Voor-Indië
aan, dat de overbrenging der pest ge
schiedt door de vlooien, die van aan pest
lijdende ratten of aan pest gestorven rat
ten op den mensch overspringen en daar
zich een tehuis zoeken. Uit verschillende
Onderzoekingen is gebleken, dat de mug de
malaria en de gele-koorts overbrengt van
Iden zieken op den gezonden mensch, de
vlieg, weggevlogen van de faecaliën der
choleralijders, de cholerabacillen op den
mensch en zijn voedsel en de luis de typhus-
bacillen van den zieken op den gezonden
mensch overbrengt. Zeer vele voorbeel
den zijn aan te halen, waaruit onafwijsbaar
blijkt, dat op dc huid levend ongedierte van
allerlei soort, zeer tc vreezen factoren zijn
voor ziekteverspreiding en dat het private,
zoowel als li et openbare belang en in het
bijzonder dc openbare gezondheid vordert,
'dat, meer dan tot heden geschiedt, ge
waakt worde tegen vervuiling en verwaar-
loozing van de huid.
Reinheid en nog eens reinheid is de
grondslag van elke ziektebestrijding. Ook
in den grooten strijd tegen de tubercu
lose is reinheid een hoofdfactor, hetgeen
duidelijk door dr. Van Gorlcum is aange
toond in zijne voordracht op het congres
voor Volks- en Schoolbaden in 1907 te
Scheveningen gehouden.
Prof. Hueppe zegt „Zindelijk harmonisch
ontwikkelde menschen weren het best be
smettelijke ziekten."
Nog is er een factor waarop ook nog
gewezen moet worden.
Wie kent niet de karakteristieke atmos
feer van scholen, fabriëken, kerken en
schouwburgen aan het einde der werk
zaamheden'? Welnu 'daar ook deze voor het
grootste deel voortkomt van de function-
neerende huiden en dc klcedingstukken,
die deze bedekken is er geen beter mid
del om het kind, dc arbeider en de kerkbe
zoeker zuivere lucht te bezorgen, dan be
tere zorg voor de huidcultuur.
liet baden is voor het kind onmisbaar
en nu zegge men niet: „dat moet de moe
der dan maar thuis doen." Die zoo spreken
rijn dom. Moeder kan dat niet thuis doen.
De statistiek der woning-hygicne toch heeft
pns geleerd dat duizenden families, be
staande uit man, vrouw en kinderen (jon
gens en meisjes) in ééne kamer leven. Het
aantal der éénkamerwoningen is zeer groot.
Hoe kan nu iemand in gemoede mecnen
(dat moeder de vrouw in zoo een éénkamer
woning waar door velen gegeten, gesla
pen en den ganschen dag door geleefd
wordt hare kinderen; baadt of zelfs be
hoorlijk wascht?
En nu zegge men ook niet„onze rnoe-
'ders en grootmoeders hadden ook geen
volksbaden en schoolbaden en waren toch
gezond," want 'dan antwoord ik hieropdie
goede menschen wisten niet wat gij weet
en kenden den machtigen invloed van de
huidcultuur op de gezondheid hunner kin
deren niet, jen dat dank zij den nieuwer en
denkbeelden der gezondheidsleer, de sterfte
thans 50 pGt. minder bedraagt dan 100
jaren geleden.
Neen, hetzij gezegd, Nederland-komt in
'deze veel te kort. Men ga naar Duitsch-
land, naar Engeland, naar Frankrijk en.
België, naar Noorwegen, Zweden of De
nemarken, ja, zelfs naar Rusland, en men
zal zien dat wij verre ten achter staan,
bij allen.
Dit werd reeds lang voor deze door dr.
W. P. Ruysch, na zijne bezoeken aan de
schoolbaden op die landen gebracht, aan
getoond.
Overal zijn Volks- en Schoolbaden, over
al bevorderden het Rijk of de gemeenten
de oprichting daarvan. In vele landen
wordt geen school gebouwd of er is een
schoolbad bij. Overal behalve hier wordt
de Reinheid haar tol betaald.
Hier te lande trekt Jan Salie de slaap
muts over de ooren en blijft doof, lioe
hard er ook geroepen wordt, toch moet er
niet opgehouden worden met roepen voor
dit groote volksbelang.Met Vo'taire moet
er gezegd wordenMen zegt dat ik
herhaal, welnu ik zal herhalen
tot men zich verbetert.
Waarom wel gewerkt voor de reinheid
van bodem en lucht en niet voor die van
het lichaam, die zeker geen minder be
langrijke factor is voor de openbare hy
giëne
Iedereen kan hier medewerken en zou
eigenlijk moeten medewerken.
Zeer terecht toch zegt dr. LassarWan
neer er eene sociale vraag van
menschel ij k en z e d e 1 ij k karak
ter is, in welker beantwoordin
gen alle part ij enen opvattingen
overeenstemmen moeten, zoo is
het het populair maken van 1 i-
c hamel ij ke reinheid door bil-
lijke volksbaden, van zulk een
"beweging de drager te zijn moet
ieder zich tot een eer rekenen.
Moge dit goede woord van den ontslapen
voorstander dei* Volksbaden in Duitschland
ook bij ons ingang vinden.
Plet is meer dan tijd.
Doordrongen van het grootje nut der
volksbaden werd dan ook op initiatief der
Gezondheidscommissie een propaganda-
comité opgericht, zich ten doel stellende
om te trachten door spreekbeurten en cir
culaires ook hier eene afdeeling te stich
ten der Ned. Vereeniging van Volks- en
Schoolbaden. Dat allen doordrongen waren
van het groote nut der volksbaden blijkt
ons daaruit dat in het propaganda-comité
zitting hebben genomen afgevaardigden
van het bestuur der Mij. van Nijverheid,
Mij. van Geneeskunde, vereeniging van
Fondsdoctoren, vereeniging vin Stadsdoc
toren, vereeniging „Het Groene Kruis. Het
comité bestaat dan ook uit de heerenM.
PI. van Waveren, dr. G. M. Kruimel, dr. J.
Schreuder, dr. A. Scret, dr. J. P. L. Hulst,
F. W. Zeelcnberg en J. Pohlmarm. Dit
comité hoopt op veler steun en verwacht
dat de lering van dr. Ruysch, de voorzat
ter der Ncd. Vereeniging voor Volks- en
Schoolbaden op Vrijdag 25 dezer er toe
zal mogen bijdragen dat velen zich als lid
zullen opgeven voor de nieuwe te stichten
afdeeling, opdat spoedig zal mogen blijken
dat het Volksbadhuis van de firma Krantz
te klein zal zijn waardoor dan een nieuw
tweede Volksbadhuis zal noodig blijken.
Het comité zag niets liever dan dat de
zaal te klein bleek voor alle belangstellen
den in deze zeer zeker schoone lezing over
een onderwerp dat ons allen ter harte moet
gaan en dat staande de lezing de afdee
ling zal gesticht worden.
J- P-
BATAVIA, 13—19 October.
Naar het „N. v. d. D. v. N.-I." ver
nam, is dc luitenant Van K., de schrijver
der artikelen „Een kijk op infanterie-toe-
startden," voorkomende in het „Bat.
Nieuwsblad," „wegens indisciplinaire han
delingen" zoo luidde de mutatie,
gestraft met acht dagen provoost.
M a a t re g e 1 t e g c n opium
schuivers.
Het „N. v. d. D. v. N. I." ontleent aan
dc „Mataran" het volgende bericht:
Op verzoek van den resident heeft dc
Sultan van Djocja een oendang-oendang
uitgevaardigd, waarbij het allen sultans die
naren, van hoog tot laag', ja zelfs prinsen
incluis, streng verboden wordt om opium
te schuiven of met opium geprepareerde
sigaren te rooken.
Zij die zich niet aan dit verbod mochten
houden, zullen uit hun ambt worden ont
slagen, terwijl het dan nog te bezien-zal
staan of zij door hunne kinderen of erfge
namen zullen worden opgevolgd. Aan en
kele prijajis, die als schuivers bekend
staan, is een termijn gesteld, waarin zij dat
schuiven moeten aflceren.
B ece digi n g van Inlandsehè
officieren.
Den 19deii October des morgens om 9
uur had een treffende plechtigheid plaats
in de Militaire School te Meester-Cornelis.
Voor het front der élèves werden de nieuw
benoemde inlandsche 2e-luitenants, Raden
Sentoso, Raden Mardjono en Raden .War-
diman, door den directeur der school, ka
pitein G. J. Velds, becedigd. De plaatselijk
militaire commandant en eenige andere
officieren vertegenwoordigden daarbij het
garnizoen, terwijl ook verscheidene dames
de plechtigheid bijwoonden.
Nadat de nieuwbenoemde officieren on
der de tonen van ÏÏët Wilhelmus hun eed
hadden afgelegd, hield kapitein Velds een
gloedvolle rede, waarin hy de bijzonderheid
van deze eedsaflegging deed uitkomen en
de jonge* luitenants wees op de groote ver-:
plichtingen, echter ook op de groote eer,
hun door hun benoeming ten deel gevallen.
Met een driewerf „hoera!" op de Koningin
eindigde de plechtigheid.
Hedenavond bieden de leeraren der Mili-'
taire School aan hun oud-leerlingen een
gezellige bijeenkomst aan, waartoe ook de
officieren van Mr.-Cornelis en hun dames
zijn uifgenoodigd. "(Java-Bode.)
C li o 1 c r a.
Van 1314 October zijn 'ce Batavia aan
getast 2 inlanders en 1 Chinees en over
leden 2 Chineczen en 1 inlander; van
1415 October aangetast 1 Arabier en 1
inlander; hersteld zijn mevrouw H. van
Gang ChaSsé en 1 Amboinees en overleden
1 Arabier en 1 inlander; van 1516 Octo
ber aangetast 1 Chinees en 1 inlander, 1
inlander herstelde en 1 Chinees en 1 inlan
der overleden; van 1617 October aange
tast 2 Chineezen en 2 inlanders en overle
den 3 Chineezen; van 1718 October aan
getast en overleden 1 Chinees en 2 inlan
ders; van 1819 October aangetast dc
heer A. van kampong Ketapang en 1 Ara
bier; overleden zijn 1 Arabier en 1 inlan
der.
Uit Bandoeng is 19 October aan liet
„Bat. Nbl." geseind: In kampong Tjite-
poes alhier deden zich heden drie gevallen
van cholera voor, alle bij Chineczen.
Gedurende de etmalen 1314 en 1415
October kwamen te Semarang onderschei
denlijk 7 en 13 gevallen voor die bij onder
zoek gebleken zijn cholera te zijn geweest;
6 gevallen kwamen er gedurende het et
maal 1516 October voor die bij onder
zoek gebleken zijn cholera te zijn geweest.
Een moordaanslagen een
b e 1 eg
De correspondent van ,,De Loc." te Ma
kassar schrijft d.d. October aan de „Java-
Bode":
Aangaande een moordaanslag op onzen
schout Brugman kunnen we nog het volgen
de mededeelen.
Maandag den 26sten September kreeg in
den Ioo-p van den morgen de Boegineesche
huisjongen van onzen oud-resident Brug
man een standje. Het zoontje van den huis
jongen werd verdacht van het stelen van
een stukje snoepgoed. De vader die den
vorigen avdnd ook een standje had moeten
verduren, ontstak in herige woede en gaf
een zoontje van den heer Brugman een
klap, onder bedreiging de heele familie van
kant te willen maken. De oud-resident zelf
was afwezig, waarom mejuffrouw Brugman
het raadzaam achtte, de politie te waar
schuwen. Bcicle schouten met oppassers be
gaven zich op het erf, <loch vóór zij het huis
bereikt hadden, had de huisjongen hen be
merkt. Deze greep een van de vele geladen
geweren, die aan den wand hingen, en
loste een schot, dat schout Brugman in den
rechterbovenarm verwondde. Hevig bloe
dende werd die door voorbijgangers bij den
heer Sigmond binnengedragen. Dr. Chau-
fepié was het. eerst aanwezig ter verleening
van geneeskundige hulp. Hij liet den ge
troffene naar het hospitaal overbrengen.
Ernstig was de toestand gelukkig niet,
want des avonds zat de schout met verbon
den arm weer in den huiselijken kring.
Na het schieten was alles in rep en rcer.
De Inwoners vluchtten het huis uit, de on
derschout 'liet assistentie vragen. Spoedig
rukten oppassers en een achttal militairen
aan, allen met geladen geweren, en een
planmatige belegering van het huis begon.
De huisjongen had zich namelijk in de ka
mer, waar de wapens hingen, opgesloten
en verschanst, blijkbaar besloten zijn leven
zoo duur mogelijk te verkoopen. Ziedaar
dus een fort CKabroI in ons rustig Ma-
kassar
In angstige spanning wachtten allen op
den afloop. De situatie was zeer ernstig,
want de Boeginees had geweren van zwaar
kaliber onder z'nn bereik. Tweemalen heeft
hij nog geschoten. Eén këgel raakte het
telefoonhuisje, de andere verbrijzelde een
spiegelruit van toko Landrc, naast de soos.
Gelukkig werd niemand op dit drukke
verkeerspunt geraakt.
De militairen lagen deels in hinderlaag,
gingen deels de naburige daken beklimmen,
doch moesten zich gedekt houden, omdat
de belegerde in de meest gunstige conditie
verkeerde. De soldaten losten enkele scho
ten, die hem evenwel niet geraakt hebben.
Toen hij zich op een onbewaakt oogenblik
weer vertoonde, loste de onderschout een
schot. Of dit raak was. is niet met zeker
heid bekend.
Het bleef nu een tijd rustig. Men be
sloot het huis binnen te dringen, wat met
omzichtigheid geschiedde. In een van ce
bijgebouwen vond men den huisjongen, ba
dende in zijn bloed. De levensgeesten wa
ren reeds geweken. Of hij door de belege
raars gewond werd, dan^ wel zich gezelf-
moord heeft, is moeilijk uit te maken.
CIVIEL DEPARTEMENT. Benoemd: bij
de gouvernements-pandhuizen: tot admi
nistrateur 1ste kl. de adm. 2d$ kl., J. H.
P. Prins; tot adm. 2de kb, de adm. 3de kb,
G. \Y. Anemaet en J. Heyligers; tot adm
3de kb, de adjunct-adiu. M. Th. de Haw
Winkelman. H. V- Meyer, L. J. R. Baillv,
L. M. Stibbe, E. F. Galon ne, A. N. Ver
steegh, J. Hazenberg, Th. V. Rhemrev, C.
F. W. Townsend, L. J. J. Pnegelaar, li.
W. Ditmarsch, C. E. de Groot, F'. K. Ver
beek, C. H. A. Agerbeek, B. N. J. Boskott,
L. C. Vreedenburgh, J. G. B. Stoerhaan, F.
W. B. Noov en F. A. Voogd; tot lid van de
zoogenaamde „permanente irrigatie com
missie," „rentabiliteitsoommissie", de inge
nieur lste kb bij den waterstaat en s lands
burg. op. werken, J. Haringbuizen.
Tijdelijk gesteld ter beschikking van den
directeur van landbouw om te worden be
last met werkzaamheden van landbouwkun
digen aard, de controleur bij het binnenl.
best. op Java en Madoera, T. J. Lekkerkor-
ker, met bepaling, dat hij bij zijn 'kader
wordt gevoerd la auite.
Benoemd: tot tijdelijk secretaris der re*.
Kediri, de conti*, bij het binnenl. bestuur op
Java- en Madoera, W. P. Hillen.
Gesteld: met aanstelling tot administra
tief ambtenaar ter beschikking van den di
recteur van het binnenl. bestuur, ten einde
door dien departementschef te worden toe
gevoegd aan een controleur bij het binnenl.
bestuur op de bez. buiten Java en Madoera,
G. van der Waals, gesteld ter beschikking
van den gouv. gen. om te worden aange
steld tot administratief ambtenaar bij het
binnenl. best. op de bez. buiten Java en
Madoera.
Tijdelijk gesteldter beschikking n. r. van
den fungeerenden resident van Banka en
onclerli., ten einde te worden belast met de
waarneming der betrekking van administra
teur der tinmijnen in dat gewest, de contro
leur bij het binnenl. bestuur op de bez. bui
ten Java en Madoera, J. D. de Roocb, met
bepaling, dat hjj bij zijn kader wordt ge
voerd a la suite van den chef der tweede
waterstaatsafdeeiing ten einde belast (e
worden met werkzaamheden op diens bu
reau te Semarang., de oommies op het voor
malig bureau van den eerstaanwezend wa-
terstaatsa mbtenaar te Soerabaja J. W. van
Kempen; van den chef der eerste wa-ter-
staatsafcleeling ten einde belast te worden
met werkzaamheden op diens bureau te Ba
tavia, de tijdelijk waarn. boekhouder-oe-
taalmeester op het bureau van den eerstaan
wezend waterstaatsambtenaar aldaar, H. F
Th. de Limavan den chef der derde wa
terstaatsafdeeiing ten einde belast te wor
den met werkzaamheden op diens bureau te
Djokjakarta, de gewezen derde commies op
het bureau van den chef over den geneesk.
dienst, J. W. Steevensz, thans maandgelder
op het bureau van den eerstaanwezend wa
ters ta atsambfcenaar te Makassar.
Geplaatst: aan de op. 1. inl. school lstc
kl. te Banjoemas, H. G. Lonisse, thans on
derwijzer 3de kl. aan de op. Europ. I. school
aldatar.
Overgeplaatst: van de op. Europ. I. meis
jesschool te Togal (Pekalongan) naar dc
op. Eur. 1. meisjesschool te Bandoeng, als
2ste onderwijzeres, de onderwijzeres 2de
kl. mej. S. L. Privé.
O ~er ge plaatst: van Soerabaja naar Atjch
ter beschikking van den gewestelijken inten
dant de kapt. kwartierm. H J. van Veen
Verleend: wegens ziekte, een jaar verlof
naar Europa, aan den ambtenaar 4de kl.
bij den dienst der in- en uitvoerr. en aoc.
J. Sibenius Trip, met bepalrig, dat hij zijn
betrekking op 21 October zal nedcrleggen.
Ontslagen: op verzoek, wegens ziek
te, eervol uit zijn betrekkingT de 2de com
mies bij het dep. van binnenl. bestuur, L. A..
C. H. Rijken, met bepaling, dat dit ontslag
wordt gerekend te zijn ingegaan op 8 Oc
tober.
Benoemd: Tot boekhouder bij de Weeska
mer te Bataria, de ambtenaar van verlof
terugverwacht, G. A. Koops, laatstelijk die
betrekking bekleed hebbende. Tot rijdehik
hoofdcommies bij het Hoofdureau van hfi
Bosahwezen, de lste Commies bij genoemd
bureau, A. Twijsel.
Gerekend van ultimo Juli 1910:
Benoemd: tot predikant bij de Prcr.
Gem.te Fort de Koek, de pred. bij de Pyofc
Gem. te Magelang, I. C. van Hoeve; te Ma-
golang de pred. bij de Prot. Gem. te Kediri
G. C. A. A. van den Wijngaard.-
Gesteld: met aanstelling tot burgerlijk
ambtenaar, ter beschikking van den Voor
zitter van den landraad te Buitenzorg
(Batavia) ten einde met griffierswerkzaam-
heden bij genoemde rechtbank te worden
belast, mr. J. Visser, gesteld ter beschik
king van den gouv. gen om in rechterlijke
betrekkingen te worden benoemd.
Benoemd: tot 3den commies bij het korps
ambtenaren ressorteerende onder het de
partement van oorlog, de burgerlijk schrij
ver lste kl. A. T. Perretszj thans belast met
de waarneming dier betrekking.
Toegevoegd: aan den res. der oostkust
van Sumatra de opz. 3de kl. J. A. Hoogen-
boom, thans toegevoegd aan den chef der
lste waterstaatsafdeeiingaan den chef
der 3de waterstaatsafdeeiing in de opne
mingen en. uitvoering van werken in het be
lang der beveiliging van de hoofdplaats Soe-
rakarta tegen overstroomingen, do opzich
ter lste kl. J. J. Anbeek, thans toegevoegd
aan den chef der lste waterstaatsafdeeiing;
aan den chef der lste waterstaatsafdeeiing
voor de uitvoering der -werken tot verbete
ring der bevloeiing en afwatering in Noord-
Bantam de opzichter der 2de klasse Ch. J.
Gcck, thans toegevoegd aan den chef der
3de waterstaatsafdeeiing; aan den chef der
irrïgatieafdeeling Tjimanoek de opzichter
3de klasse, F. J. G. Horms, thans geplaatst
bij den gewestelijken dienst in de residen
tie Oostkust van Sumatra.
Bij den post- en telegraafdienst.
Overgeplaatst: van Bandoeng naar Poer-
wakarta, de commies 3de kl. L. G. J. van
Gils; van LaJiafc naar Moeara Aman, de
commies 2de kl. F. van Esveld, met bepa
ling, dat zij als chefs dier lmntoren optre
den; van Magalang naar Lahat, de commies
2de kl. W. F. L. Bogaardt: van Weltevre
den naar Magelang, de commies 2de kl. mej'.
L. E. van Rijn: van Poerwakarta naar
Weltevreden de lijdelijke commies lste ld.
W. P. Klaus, van het hoofdbureau te Bata
via naar Singaradja, de commies 2de kl. E.
Tuuk, van Singaradja naar Medan, de com
mies 2d© kl. A. Seipio; van Weltevreden
naar het hoofdbureau de commies 2de kl.
L. G. J. dc Scheemaker; van Medan naar
Bandoeng, de commies 3de kl. mej. V. A.
van Dijck, van Weltevreden naar Palcm-
hang, de comjmies 3de kl. C. J. Palte, van
Mokkomokko naar Benkoelcn, de commies
3de kl. H. P. Blair; van Benkoelen naar
Batavia, de commies 3de kl. G. J. Gerüm,
van Batavia naar Mokkomokko, de com
mies 3d© kl. G. G J. Suijderhoud.
MILITAIR DEPARTEMENT. Overge
plaatst: bij liet. garnizoensbat. der wester-
afdecling van Borneo, de lste luit. bij het
9de bat. J. Garnade.
Geplaatst: bij het rechterlialf 15de bat.
de 2de luit. uit Nederland verwacht worden
de, zijnd© bestemd voor den dienst hier te
lande K. de Jong.
WILLEMSTAD, 29 October.
Onder den titel van „De „blijde inoom-
ste" van mgr.* M. G. Vuylsteke", wijdt de
„Amigo© di Curasao" een uitvoerig artikel
aan de ontvangst, die den titulair-bisachop
van Charadues, apostolisch vicaris van Ou-
ra$ao, den l7den October, is bereid.
Den 21sten October heeft, naar dfc
„Amigoe di Curasao" meldt, zuster Anna,
(mej. Paulina, Leon) den dag herdacht, ilafc
zij 50 jaar geleden, als een der eersten van
op Curasao geboren vrouwen, zich met de
Nederlandsche zusters aan de verpleging
van arme zieken, krankzinnigen en melaat-
schen is gaan wijden. Z. D. H. mgr. Vuyl
steke heeft haar "hulde [geMgicht voor haar
opofferenden arbeid. -
Gelie Tm z i n n* i g"'ê'z aak.
De „.Amigoe di Curasao" schrijft:
Eenigen tijd geleden ontving de heer Ja-
cobo Dominguez, een Arabier, opkooper van
Cura^aosehe stroohoeden, een zeer beleefd
schrijven uit New-York van den Collector of
the Custom-house, waarin genoemden Jaoo-
bo Dominguez dank werd gebracht voor rijn
hoogst gewichtige mededecling aan de doua
ne van New-York. Beleefd heval de doua
ne zich aan voor verdere inlichtingen. Ja-
cobo DomiDguez begreep er niets van. Hij
was er zeker van nooit of nimmer een brief
naar New-York geschreven te hebben. Op
raad zijner vrienden liet hij dit berichten
aan den Chef der douanen aldaar en hem
vriendelijk verzoeken den bewusten briefte
willen opzenden aan den Amerikaanschcn
consul alhier. Eu zoo geschiedde. Woensdag
26 October ontving dc Amerikaausche con
sul bedoeld schrijven, dat niet van de hand
van Jacobo Dominguez was en toch met
diens vollen naam onderteekend.
In dezen brief werd dc douane te Now-
York gewaarschuwd, dat door 'den heer
David A. Correa een partij Curacaosohe
stroohoeden was verscheept, welke partij op
de consulaire facture voor minder dan de
werkelijke waarde was aangegeven.
Het blad teekent hierbij aan
Is dit niet een geheimzinnig zaakjeT
Verschillende personen hebben reeds den
brief gezien en het is te hopen, dat achter
haald kan worden, wie dergeliik schrijven',-
met vaJschen naam onderteekend, naar
New-York zond, zeer ten nadcele van onze
hoedenindustrie.
Za ak-K i II i n g e r.
Mr. Visser, onze procureur-generaal,
heeft zich volgens „The Argosy" in Deme-
rara uitgelaten, dat de zaak-Killinger waar-
sch nlijk in December of Januari a.9 zal
worden behandeld, en gezegd dat die zaak
een der meest belangwekkende is in de an
nalen onzer criminalistiek. (De West).
Volgens het Weekblad van da Com-
missiebank te Amsterdam, zijn in de
week, geëindigd 15 Nov, door tusschen-
komst dier Bank verhandeld de vol
gende incourante en minder courant*
Fondsen
*A pCt. Schuldbr. Nodcrlandscho Voor
schotbank .100 pCt,
4 pCt. Oblif» Amsterdamscho Hypofcheek-
waarborg-Maatscbappy .80 m
Aand. Cultuar-Maatschappü „Kaliwoangoe
Plantaian" 188
MaatscbappU tot exploitatie van bet
Tand Widodarerr' 24 J
Gew. aand. Oranje-Nassau-Veem 20 w
Aand. Vilessevcem. 54 4
Koninklijk© Stoomwovor(J te Nyverdal 185
Kedorlandscho Fabriek van Worktntgen
en Spoorwogrnatoneel Seno A .102
Amsterdamscho Droogdofc-Maatsch. 185
Maatschappij voorscheepa en werktuig
bouw „Feyenoord" 110
Gert. Haagscho Tramweg-Maatschappy 280 n
Aand. Nedorl. Maatscbappy tot exploitatie van
Veestallen on Veetransporten 13-2
4 pCt. Oblig. Pasoerooan Stoomtram- Maatsch. 85
Aand. Nedorlandscho Bouw-Maatsch. F 192
Bouw-MaatschapprJ „Ringvaart" 45 J
."Woltevreden" Exploitatie-Maatschappij
van bouwterreinen 110
Cert Brandwaarborg Maatsch. .Salamander" ISO
Aand. Maatsch. van brandverzekering voor bet
Koningryk der Nederlanden840 n
Goudsche Waterleiding-Maatschappy 140
Leeuwarder Waterleiding-Maatsch. .93
Tilburgscho Waterleiding-Maatsch. 95
Oude aand. .Hollandia" HollandscheFabriok
van melkproducten en voodings-
middolen 235
4V« pCt. Oblig. Gemeente Watergraafsmeer 102?f a
4 pCt. Oblfg. Boek- en KunsfdrukkoriJ vh.
Rooloffzen Hilbnor Van Santen ÖS'/a
3 pCt. Oblig. Amsterdamscho Werkmansbond 53 n
Volgest. pollsson Eoïste Nederlandsche Maat-
schappy tot verzekering van risico
in loteryon F GO
Scrip 1st© Hyp. Noord Brabantsch Duitscho
Spoor weg-Maatsch. „Boxtol-Wosel" 17 m
Opr. bow. Holland Canada Hypotheekbank F G7 60
WiDstbow. Holland Bank F 1G5
Opr. aand. Javasche Boschcxploitatic-Maat-
schappy F 195
Winstaand. Koloniale Bank .F 12S
Winstannd. Koninklijke Paketvaart Maat
schappij. .F 670—575
Bew. v. Deolgor.Nederlandsch-Amerikaanscho
Stoomvaart-Maatschappij. F 800
Bew. v.Doelgor. Nedorlandsch-Indischo Land-
bouw-Maalschappy. F 240
4 pCt. Oblig. „Electra" Maatsch. voor Elec-
trische Stations. 907/j
Statistiek Tan de haringvangst in
Nederland tot en met IS 5fov. IOIO.
1907. Binnengekomen 1S79 loggers met
55,662S ton, 463 bommen met 116,531 ton;
totaal 673,209 ton.
190S Binnengekomen 1658 loggers met
450,854 ton, tól bommen met 98,418 ton;
totaal 558,272 ton.
1909 Binnengekomen 1969 loggers met
574,816 ton, 159 bommen met 105,662 ton,,
totaal 680,478 ton.
1910 Binnengekomen 1948 loggers met
578,389 ton, 129 bommen met 97657
totaal 676,046 ton.
Prijzen. 1907. 16 Nov. volle haring 9,25;,'
idem Engelscb'e wal f 9,121; ijle haring f 7,60
1908. 17 Nov. volle haring f 12.75; ideot
Engelsclic wal f 11.50; ijle haring f 9.50.
1909 17 Nov. volle haring Engelsche wïlij
f13.25, f 13,50; ijle haring f9— f8,50.
