Uit de „Staatscourant".
Kunst, letteren, enz.
Faillissementen.
Marktberichten.
Aeademienieuws.
Agenda van de week:
Eerste Kamer.
Kerkelijke Berichten.
"WASSENAAR. Gisteren "bracht Z.K.H.
de Prins der Nederlanden een bezoek aan
den burgemeester dezer gemeente, nir. R.
baron van Zuylen van Nyevelt, die sinds
leenigen tijd ernstig ongesteld is. Naar wij
vernemen, is de toestand van den- burge
meester thans niet onbevredigend.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van den
6den November 1910 bij den Marine-stoom
vaartdienst benoemd tot officier-machinist
Sde kl., de hoofdmachinisten J. J. Monta
li us, J. J. van Wijk, W. van der Gaag, C.
Habich en B. Schurink;
toegekend de aan de orde van Oranje-
Nassau verbonden Eere-medailie, in brons,
aan mcj. J. Balemans, dienstbode bij mej.
M. Laane te Roosendaal (N.-Br.);
benoemd tot notaris binnen het arr. Arn
hem, ter standplaats Yelp, gemeente Rhe-
den, R lteyers, candidaat-notaris te
Arnhem en jhr. E. A. H. Roell, candidaat-
notaris te Heemstede;
Ingevolge de Weduwenwet, voor de land
macht 1909, de volgende pensioenen ver
leend, als aanB. Klein, wed. K. C. Scher
mers, mr. geweermaker bij het reg. grena
diers en jagers, f 180; M. A. Luyken, wed.
M. W. Aarsen, kok bij het militair hospi
taal te Venlo, f 175;
ingevolge de Weduwenwet voor de zee
macht 1909, pensioenen aan: G. J. van der
Spek, wed. J. L. Vermeulen, stoker le H.,
f 279E. G. M. Neyman," wed. S. R. Lan-
genberg, sergeant-hofmeester f 279.
Raad van State.
Openbare vergadering van den Raad van
State, Afd. voor de geschillen van bestuur,
op Woensdag 9 Nov. des voorm. te 11 uren.
Geschenken.
De heer P. Buitendijk, arts te Ledden.
heeft aan 's Rijks Museum van Natuurlijke
Historie te Leiden weder een aanzienlijke
collectie dieren ten geschenke gegeven, be
staande uit:
64 visschen uit de Javazee;
4 slangen van de reede van Semarang; 1
slang van Malang; 4 slangen en 7 hagedissen
van Poeloeh-Weh; 1 hagedis van Semarang-
1 jonge vcrsch van Madoera;
een verzameling krabben van Poeloeh-
Weh, waaronder 3 exemplaren gecarcoidea
ïalandei, var. intermedia de Mau;
één buis met palaemoniden van de reede
Van Semarang; 1 exemplaar van limulus
moluccaniLs met gevorkten etaartstekol
6 buizen met inktvisscben van de reeden
van Panaroekan, Semarang en 'Poeloeh-
Weh; 6 buizen met aardwormen uit de
Preanger, Malang en Poeloeh-Weh; 1
buisje parasitische tricladen van limulus
moluccanus14 buizen plankton uit Java-
see, Straat Banka, Straat Malacca, Indi
sche Oceaan, Golf van Bengalen, Roodo
Zee, Golf van Aden, Middellandsche Zee,
Spaansohe Zee, Golf van Biscaye en
Engelsoh Kanaal.
Yan het „Woordenboek der Nederland-
•che Taal" is heden van het 6de deel ver
schenen dc 12de aflevering, behandelende
de woorden InlijvenInspanning, bewerkt-
door dr. A. Beets.
Dit goede bron verneemt de ,,Haarl.
Ct." dat de Yereeniging tot Behoud van
Natuur-monuiuenten gegronde hoop mag
koesteren, dat vóór 17 November 1910 het
geld bijeen is tot aankoop van het Leuve-
jramsche Bosch.
„D ie Keusobe Susann e."
„Die Keusche Susanne" tekst van Oron-
kowsky, muziek van Jean Gilbert is hier
nog onbekend. In hot buitenland wordt deze
operette onder den titel; „Our Miss Gibs"
avond aan avond met het grootste succes
yertoond.
De handeling is allervermakelijkst. „Keu-
eche Susannc", die door Baron des Aubrais,
van diens instituut „De Prijs der deugd" ge
kregen heeft, neemt het met de braafheid
zoo nauw niet. De Baron trouwens even
min. Al verdenkt niemand hem, toch glipt
bij het huis uit, om de Moulin Rouge op te
zoeken. Zijn zoon Hubert-, een aankomend
man, wil een kijkje in het leven nemenver
laat in het nachtelijk uur insgelijks de wo
ning, om met de Keusche Susanne te gaan
aoupeeren in de Moulin Rouge eveneens I
Ook de dochter van den Baron, die veel
over dit etablissement heeft hooren spre
ken, kan de verzoeking niet weerstaan, in
gezelschap van een vriend van haar broer,
een kijkje te gaan nemen. Allen naar den
Moulin Rouge1
In de tweede acte algemeene ontmoeting
yan vader, zoon en dochter, keusche Su
sanne, vriend, enz. in de Moulin Rouge!
TableauHet feestavondje eindigt met
kennismaking met de politie en het bureau.
In de derde acte zit alles weer rustig
thuis bjj mama, ieder zijn best doende het
gemeenschappelijk avontuurtje in den Mou
lin Rouge voor haar te verbergen.
J. Th. S. Spiegeler, spekslager, Voor
schoten.
L. Spierenburg, koopman in granen,
(Katwijk aan den Rijn.
H. M. Morak winkelier, te Zutfcn.
J. Schiphorst koopman en smid, te
Niouwleusen.
Th. Postma Thz., te Egmond aan Zee.
S. Duitscher, koopman in manufacturen,
be Zuidliom.
M. J. Boot, kaashandelaar, Den Haag.
G. Mulder, Den Haag.
A. Schreve, Den Haag.
Ch. F. Remij, Fraiteur, Den Haag.
I. Spier, winkelier in kruidenierswaren,
ie Amsterdam.
L. van Wijk, handelaar in verstane pan-
Ben, te Amsterdam.
Neder landsch Joiigelings-Yerboud.
y
Gisteravond hielden de zooveel mogelijk
samenwerkende Leidsche jongehngsvereeni.
gingen „Uw Bewaarder zal niet sluimeren",
van Pniël, en „Dient den Heer", van het
wijkgebouw Levend aal, een openbare sa-
komst in de Oosterkerk.
Beide Yereenigingen mogen met veel dank
cn blijdschap op dezen schitterend geslaag
den avond terugzien. Het kerkgebouw was
geheel gevuld met belangstellende toehoor
ders; uitnemende sprekers wilden haar
dienen en bemoedigen door hun woord; bet
zangkoor „Zingt den Heer" verhoogde het
genot door schoon en zang; alles werkte
mede om te stemmen tot een lof- en dank
lied aan den Heere hunnen God) 1
Toen ik, tegen acht uren, het kerkgebouw
binnenkwam, jubelde het orgel, bespeeld
door den heer Yan Leeuwen, ons juist een
onzer schoonste liederen, tegen; bet was
diaardoor mede naar het hart der vrienden,
dat da. Hoogenraad, de eerste spreker voor
dezen avond, begon met God te danken in
't gebed en Zijn zegen af te smeeken over
den arbeid onder de jongelingen.
Ds. Hoogenraad, die maar enkele minu
ten het woord zou voeren, om dlaarna aan
ds. Yan Noort, van Amsterdam, de gele
genheid te geven te schitteren in d© kracht
en majesteit van zijn woord, heeft in enkele
oogenblikken vele en goede dingen gezegd.
Er is, zeide hij, veel krachts v e rtoon,
maar - er wordt weinig kradbt b etoond.
Spierkracht is het hoogste niet; zedelijke
kracht ,die heeft waarde. De taak der Ghr.
Jongelinapvereeniging is die te ontwikke
len. Door zedelijke kracht overwint men
don booze.
Het geheim dezer overwinning ligt meer
in het laten dan in het doen. Er zijn noo
dig, in onzen tijd van karaktersöbaarste,
menschen, jongelingen, die „n e e h" dur
ven zeggjom. Neen, tegenover (alles wat
slecht is en verderflijk. De jongelingen zul
len dit kunnen als Christus de Persoon is,
waarom zij zdoh scharen. Aan Hem moe
ten zij hun kracht ontleenen.
Na deze rede zong het Zangkoor op uit
stekende wijze eenige schoons liederen.
Toen besteeg ds. J. J. van Noort den kan
sel. ZEw., geïnspireerd door het groot ge
tal aanwezigen, begon andermaal met een
„welkom".
Yoor alles was het hem een behoefte te
herinneren, dat van 13 tot 18 November een
gebedsweek zal worden gehouden over de
gelieelo wereld. 800,000 jongelingen zullen
zich vereenigen en tot devies nemen het
schoon e woord, eenmaal door de beroemde
martelares, Marie Duran, die veertig jaren
in den kerker zuchtte, tot versterking van
haar medegevangenen, gegrift in een muur,
„Rósistcz", d. i. „Wederstaat".
„Wederstaat". Dit woord zou hij den
jongelingen wel willen ingieten, inpompen.
En, waar wij in de week leven, waarin do
Kerkhervorming wordt herdacht, voegt hij
er aan toe „H oudt datgeheb t."
ZEw. las nu voor Openb. 3 11„Zie Ik
kom haastelijk; houdt dat gij hebt; opdat
niemand uwe kroon neme."
Spreker dacht aan den Nederlandschen
Leeuwin den eenen klauw een bundel pij
len in den anderen een zwaard; op de gol
vende manen een kroon. Des» figuur moet
ons ten voorbeeld strekken.
Er is een band, die ons samenbindt (de
pijlen). Er is een stand, die verdedigt
(bet zwaard.) Wat verdedigd moet wor
den is het pand, het erfdeel onzer Va-
deren? de vrijheid (de kroon). Om nu re
sultaat te hebben is noodig „een
dracht"; dat wil niet zeggen een
dracht, of van één kleur, of kleed, of coupe,
maar aan een kracht 1
Dit kan te beter, waar onze Kerk heeft
een schoon© confessie, maar deze is niet,
veroorloof de woordspeling, een confec
tie.
Onze belijdenis is onze kracht en deze
houdt ons saam. Zij is de grondslag van
het Nederl. Jong.-Verbond. En wat die be
lijdenis wil is: „Jezus Koning."
„Jezus Koning" dat moet het woord zijn,
dat galmt over geheel de wereld. Jezus
Koning, dat is het groote ideaal, waarvoor
wij strijden.
Wilt ge dien Koning zien?
Neemt Gods Woord. Tusachen de rege
len van dat woord ziet ge de Koningsgestal
te van Jezus levend, zwevend, stijgend 1
Niet als de man dezer wereld in verganke
lijke heerlijkheid get-oaid. Neen, ge ziet
Hem als de Man der Smaite, doch daar
door juist is Hem de eeuwpge overwinning 1
Houdt Hem vast] Wederstaat] Dan,
jongelingen (en ook jongedochters) zult gij
met Hem overwinnen.
Do vergadering zong nu Ges. 77 L
Na dit zingen zette da Yan Noort zijn
rede voort, met te spreken over den Bijbel,
Gods Woord. Men zwijgt bet doodDaar
om worden in onze dagen zoo weinig Jozefs,
Dan/iéls en Luthers gevonden.
„Jongelingen," zoo de spreker, „kiest toch
Jezus. Zoekt niet de lauweren dezer we
reld zoekt de goedkeuring van dien Heer 1
Dan wordt in den helm der Zaligheid voor-
gevoeld de kroon dor heerlijkheid
Na deze pakkende, geestrijke en ook
geestelijke rede zong het Zangkoor ander
maal een drietal mooi© liederen. Jubelend
klonk het schoone „Uw Koning komt", ter
wijl het met. veel gevoel gezongen lied „De
Avondklokken" diepen indruk maakte. Aan
het Zangkoor met zijn directeur, den heer
A. J. de Lange, zijn de Yereenigingen groo
te n dank verschuldigd.
Na het uitvoeren dezer stukken gewerd
het woord aan ds. Punselie tot de slotrede.
Het feit, het laatste woord te moeten
spreken, deed ZEw. vragen: „Wie heett
liet laatste woord?" Dat is aan Jezus! Hij
zal als Koning hecrsche-n. Alles en allen
worden Hem onderworpen. Wij zijn dank
baar voor onze Jongelingsverecnigingen. Zij
zijn geboren uit don nood der tijden om Tc
strijden voor dien Koning en daarmede
aangewezen om met Hem te overwinnen.
Wjj hopen dat ook als vrucht ran dit
samenzijn, zich velen bij haar mogen aan
sluiten. Dan kunnen zij worden een groote
kracht. Wilt ge het geheim daartoe ken
nen? Het is al strijdend en lijdend „t e
g e 1 o o v e n". Het geloof is het hoogste
het geloof het sterkste; het geloof geeft
de overwinning.
Na de dankzegging werd gezongen Pb.
118 14.
Wij hopen, dat deze vergadering voor de
Jongeling®vereeniging in het algemeen
goede vruchten mag afwerpen. De ouders
kunnen deze zaak zeer steunen door bun
zoons aan te sporen lid te worden. Ook
kan men het uitstekend doen dóór zich te
doen inschrijven als donateur of donatri
ce.
Het programma, laat ons er nog op wij
zen, geeft tal van mededeelingen,
de beide saamwerkende Yereenigingen be
treffende. Daaruit blijkt, dat jongelingen,
die eens willen konnis maken., hartelijk
welkom zijn.
Laat ons, vooral ook met het oog op
Leidsohe toestanden, U nog eens mogen
afschrijven het woord van Baron M.
Mackay
Ik zou willen, dat in do Christelijke
Jongehngsvereeniging de jonge mannen
van hocge en lage geboorte elkander ont
moeten, gelijk zij naast elkander op de
schoolbank en gezeten hebben. Dan zal het
samengaan in het maatschappelijk leven
hun minder moeilijk vallen dan thans het
geval is. D.
Leiden, 4 Nov. Ter markt werden heden aan
geroerd: Stieren 15 «inks 10/ a _60. Kalf-en
Melkkoeien 96 stuks f 158 a 312. Varekoeien
1304 stuks f 113 a '274. Vette Ossen en Koeien
161 stuks 174 a '312. Graskalveren z23 etnks
35 a 1 ö9. Kalveren (vette) 33 stuks ƒ62 a 118.
Kalveren (magere) 24 stuks 6.a 14.
Hamels (vette) stuks a Hamels
(magere) stuks f aSchapen (vette)
631 6tuks 22.a 29.Schapen (weide)
stuks f va f Lammeren
stuks va fvVarkens (magere) 573
stuks ƒ16.— a 46.Varkens (vette) stuks
fa Varkens (biggen) 368
stuks f 7.a f 13.—. Paarden stuks a
Veulen9 stuks f a rBokken of Geiten
6 stuks 3a' 11-•-
Vette Oasen en Koeien 0.72 a 0.80. Vette
Kalveren i.a 1.15 Vette Schapen 0.41 a
ƒ0.55. Magere Varkens 0.48 a 'U.50 per kilo.
Ter markt aaDgevoerd 1799 runderen, 57 kal
veren, 631 schaden, lammeren, 573 varkens,
368 biggen, 6 bokken of geiten, paard,
veulen.
Ter wekelgksche kaasmarkt aangevoerd 78
paitrjen. Besteed werd voor üoudsche Kaas van
27.— tot '33.Derby-Kaa9 van ftot
f Leidsche Kaas de 150 KG. /75.tot
f 87.-, Edammer Kaas 2de qual. f tot
Aan de Stadswaag gewogen 86 partijen, 3519
stuks, wegende 24719 K.G.
ia, 3 Nov. Kao® Aangevoerd 66 partrjeo.
Handel vlög, 1ste qual. /Al.a '33.2de
qual. 28.a '30.zwaardere f 34 a
Noord-Hollandsche
boter. AaDgevoeid 692 et. van 4 kg., handel
vlug: prijs der goe ƒ1.66 a 1.60, wei- 1.40
a 1.60.
Vee. Melk- goede aanvoer, handel stroef, prijzen
blijven hoog.
Vette Varkens met red. aanvoer, handel vrijwel,
25 a 29 o. per 1 KG. Biggen voor Engeland met
red. aanvoer, baDdel vlug. 24 it 25 c. p. 4 KG.
Magere biggen met goeden aanvoer, handel
vrijwel, ƒ1.70 a ft.per week. Lammeren
met g»eden aanvoer, handel zeer flauw,/" 14 a 20.
Nuchtere kalveren met red. aanvoer, handel
vlug, ƒ14 a 16. Grasbalveren met goe 4en aanvoer,
handel zeer vlug, 40 a 100, Kokkaiveren 16 a 24.
utreonl, 4 Nov. Op «le ksmem&rkt waren
beden aangevoerd 101 wagens, te zamen wegende
25,048 KG. Prijzen warea: late qual. ƒ30 60 a
f 33.—, 2de qual. ƒ28.— a f 30.— per 60 kilo.
Handel vlug
Hoofddorp. De noteeringen der Graanmarkt
waren ale volgt: Witte tarwe f 6.75 a 7.50, Koode
tarwe ƒ6.50 a ƒ7.50. Rogge ƒ4.75 a /5.10,Huver
6.50 a 7, Wintergerst 4 85 a 5 60, Zomergerst
450 a 5.25, Paardenboonen 6.75 a 7.10, Duiven-
boonen 8-25 a 8.60, Bruineboonen 12 a 13.25
per HL, Groene erwten f 13 a 14, Wjjker vale
erwten ƒ14 per HL., Karwyzaad 12.25 s 12.50,
inclusief.
Ter veemarkt waren aangeveerd 96 koeien.
Prjjzen vanaf f 135 tot 230- 14 vaarzen. Prijzen
ƒ110 tot 150. Handel tamelijk ving.
Zoeterwonde, 4 Nov. Eierenveiling. Kippen
eieren ƒ8.20 a ƒ8.50. Eendeneieren ƒ6.
Delft. 3 Nov. Heden waren de veeprijzen als
volgt: vette koeien l9te kw. ƒ200 a 290, dito 2de
kw. 150 a 200, kalfkoeien 1ste kw. 200 a 2ö5,
dito 2de kw. 150 a 200, vaarkoeien 1ste kw. 130
a 200, dito 2de kw. ƒ90 a 130. ve tekalvereo late
kwi/ 75 a 110, dito 2de kw. 40 a 75, vette lammeren
17 a 22, magere varkens 16 a 40, biggen f 8 a 15,
nuchtere kalveren ƒ7 a 26, paarden 50 a 180,
ruudvleesch 80, 72 a 64 evet kalfsvleeseh 110,
100 a 90 c., alles per kilo.
Op de veemarkt waren aangevoerd 359 runderen,
13 paarden, 18 vette kalveren,fS6 magere dito, 401
schapen of lammeren, 234 varlcens, 542 biggen en
7 geilen of bokken.
De prijzen der be er wa'en heden ƒ52 a 65 per
1/4 vat van 40 kilo. a au voer 287/8 en 61/16 vateo,
wegende te zameu 6390 kilogram.
Meppol 3 Nov. Aan de markt van beien was de
aanvoer van boter 1300 kilo; istesoort per 1/4 vat
f 25.50, 2de soort 24.50,3de soort 23-50, stukken
van kilo 1.90 a 2.15.
Edam, 3 Nov. Ter botermarkt waren aangevoerd
113 partijen. Hoogste prijs 80 o. per 5 H.Gr. Kip-
eieron ƒ7.50 a 8 per 100 stuks.
lieern, 3 Nov. Kaas. Aangevoerd li7 stapels,
wegende 46.26J K.G. Kleine ƒ34.—, Cornmiwia
f 34 60, middelbare 36 fabneks- ƒ33 per
60 K.G.
Leiden. Aan de universiteit alhier
zijn geslaagd; voor het candidaats-examén
in clc rechten de heer N. E. Fockens; voor
het candidaatsexamen in de godgeleerd
heid Ilde gedeelte de heer J. G. Steen-
beek.
Bevorderd tot doctor in do rechtsweten
schap op stellingen de heer J. J. van
Walsem, geboren te Zalt-Bommel.
Geslaagd voor het arts-examen eerste
gedeelte de heer M. F. Flohil.
Bevorderd tob arts de heer J. H O.
Reys.
Delft. Gistermiddag aanvaardde prof.
F. K/Th. vani Iterson, w. i., het ambt van
hoogleeraar in de toegepaste mechanica-,
aan de Technische Hoogeschool te Delft,
met het uitspreken eener openbare rede,
getiteld: „De beteekenis van de leer der
sterk te-berekeningen bij "het tot stand bren
gen van. ijzer-constructies en haar waaide
voor de vorming van den ingenieur."
Groningen. Bevorderd tot arte de
I heer O. H. Eisveld Bosch.
I Geslaagd voor het eerste deel van het
artsexamen de heer G. J. Lindenhovius
Stoomschepen.
Vertrokken"!
K h a 1 i fuitreis 1 Nov. v. Napels;
K n i g thuisreis 1 Nov. v. Dar-e» Sa-
lam Osnabröck v. Java n. A mat
1 Nov. v. SingaporeF r i a i a uitreis 3
Nov. v. Dover; S i n d o r o4 uitreis 3 Nov.
v. Marseille.
Gepassee-rd:
Java thuisreis 3 Nov. 12 u. 's mkkL
Dungeness; Prins Willem IV, thuis
reis 3 Nov. 7 u. v.m. Ouessant; R ij n d a m,
v. New-York 3 Nov. 6 u. 40 v:m. Lizard
en 10 u. 45 m. Prawlepoint; Ni&s, uitreis
2 Nov. Algiers.
Gearriveerd:
Sumatra, thuisreis 3 Nov. te Genua;
H a m m v. Java n. Amsfc. 2 Nov. te
HAvreKronprinz mcreis 2 Nov. te
Durban; Prinzesein, uitrees 2 Nov.
te Delagoa-baai.
SPORT.
Sportagenda.
Zondag 6 November.
Korf b aL
Ned-erlandsche Korfbal-Bond.
Eerste Klasse Zuid,
Leiden: VitesseO. S. C. R.
V oetbaL
Nederlandsche Voetbal-Bond.
Westelïjke Tweede Klasse A.
Leiden: AjaxAchilles.
Leidsche V oethal-Bon<L
Extracompetifcie.
Leiden: De SportmanAjax IL
Tweede Klasse.
Leiden: D. O. S. L. IILeidsch Hercules.
r L. Y. V. IIDe Sportman III.
Voorschoten: L. V. C. KBeresteyn II.
Hockey.
Nederlandsche Hockey- en Bandy-Bond.
Tweede Klasse CL
Leiden: Leiden—Amsterdam II B.
Dc wedstrijd L. V. C. E.Beresteyn II
wordt ook voor de bekercompetitae gespeeld.
Telegrafisch weerbericht,
naar waarnemingen in den morgen van 4 Nov.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor. Instituut
te De Bilt.
Hoogste barometerstand 760.3 te Sey-
disfjord; laagste 735.2 te Riga.
Verwachting tot den avond van 5 Nov.
Meest matïgo wind uit westelijke rich
tingen. Zwaarbewolkte lncht-. Waarschijn
lijk regenbuien. Dezelfde Temperatuur.
Vrydag:
Stadszaal. Concert Maal schappij v. Toonkunst
Böhmbches Siroichquartett. 8 uur.
Zaterdag
Da Nord. Uitvoering L. T.-V. ,Ons genoegen".
Bioscope-Theater. 2 en 8 uur.
Zondag;:
Leidsche Sohoawburg. „Die Keusche Sasanne",
Operette. 8 u u r.
Du Nord. „De Voddenraper vaa Parijs", Drama.
8 uu r.
Bioscope-Theater. 8 uur.
Wijkgebouw „Geloof, Hooo, Liefda". Lezing
6—8 uur. Spreker Dr. H. T. de Graaf Veenhnizen).
Vergadering van heden.
Aan de orde is de wijziging van eenige ar
tikelen der Burgerlijke P ensioen-
w e t.
De heer R 5 e 11 betreurt het, dat het
wetsontwerp niet nog wat verder gaat. De
Regeering had moeten voorstellen de be
slissingen voor Pensioenzaken in handen
te stellen van den Cenfcralen Raad van Be
roep voor de Ongevallenverzekering. De
Minister van Financiën heeft dit in de Twee
de Kamor afgewezen met een beroep op <te
spoedige behandeling der administratieve
rechtspraak. Aan de spoedige behandeling
gelooft spr. echter niet. Behalve formeele,
nad de Minister echter ook materieele be
zwaren, welke al evenmin door den heer
Roëll worden gedeeld.
Een ander, ofschoon dan minder goede
manier van beroepsregeling, ware geweest
de invoering van een administratieve rege
ling, welke minister Kolkman echter ook
niet wil
Behalve om wat niet in het wetsontwerp
staat heeft spr. ook bezwaren tegen wat er
wel in staat. Van de uit-schakeling van het
betrokken JDepartementshoofd bij de be
handeling van pensioenzaken verwacht hij
wol bespoediging van zaken, doch hij vreest
voor mindere zekerheid voor de betrok
kenen.
Ook ziet hij een krenking van het recht
van belanghebbenden in de omstandigheid,
dat. geen beroep zal openstaan bij niet-
toekenning van pensioen, doch alleen bij
verschil over heb bedrag of den datum
van ingang.
Er zij.i echter ook lichtpunten in het
onïwerp. En waar de Minister heeft ge
zegd, dat een. meer doortastende wijziging
der Pensioenwet in voorbereiding is, acht
spr. het beter om thans maar over de be
zwaren heen te stappn.
Minister Kolkman blijft van meening
dat bet wetsontwerp is van vrij onnoozelen
aard. Het bedoelt alleen den tegenwoordi-
gen langdurigen gang te verkorten door
pensioenzaken te maken tot een zaak ^us-
schen den Pensioenraad, den Minister van
Financiën en de Kroon. En daarbij lijdt>
naar Z.Exc. aantoont, de belangen van de
pensioenvragenden niet; er blijft voor hen
altijd gelegenheid tot beroep op den Raad
van State open.
Ook handhaaft de Minister, dat we niet
ver meer van een regeling der administra
tieve rechtspraak af zijn, waarbij de on
derhevige zaak thuis behoort.
De heer Roëll repliceert.
Minister Ko 1 k m a n dupliceert.
De heer Roëll maakt nog een enkele
opmerking.
Het wetsontwerp wordt zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Zonder beraadslaging of stemming wor«
den aangenomen de wetsontwerpen tot re
geling van de wijze van beheer en ver
antwoording van de geldmiddelen van de
kolonie Suriname en Curasao.
Aan de orde is de behandeling van het
wetsontwerp tot terugbrenging van de par
ticuliere landerijen op Java tot 't Staats
domein. De heer Waller betoogt, zicb
beroepende op de meening van enkele op
dit gebied gezaghebbende mannen, dat er
een einde moet komen aan de Souvereine
rechten van particulieren. Yoorte vraagt
hij nog eenige nadere inlichtingen en wijst
er op, dat de Regeering voor een gewichti
ge en belangrijke taak komt te staan na
overneming.
De landerijen worden tot het Staatsdo
mein {Teruggebracht om het vreemd kapi
taal buiten Indië te houden. De Staat zal
dus zelf moeten gaan ontginnen en exploi-
teeren. Daarvoor is veel geld noodig en Iib-
dië zal op ruimer schaal moeten gaan 1 ee
nen. Daarom betreurt spr. het, dat niet
gezorgd is, dat te gelijk de wijziging der
Indische comptabiliteitswet tot stand komt.
De heer Yan Nierop vraagt of krach
tens dit wetsontwerp behalve particuliere
landerijen ook rechten van landeigenaren
kunnen onteigend worden.
Hij is niet tegen maatregelen, welke een
einde zullen maken aan de misstanden op
do particuliere landerijen, doch wijst op
de groote financdeele bezwaren, welke zdoh.
kunnen voordoen. Daarom vraagt hij een
zoo nauwkeurig mogelijke raming van uit
gaven en inkomsten.
De minister heeft nog andere middelen
dan terugbrenging op het oog. Spr. wil spoe
dig gaarne weten welke. Spr. meent, dat
heerendiensten op particuliere landerijen
onwettig zijn en dat rij daarom zoo spoedig
mogelijk moeten worden afgeschaft, oei om
dat bij onteigening andere zal moeten wor
den betaald voor iets, dat onwettig bestaat.
Hoogmade. Ned.-Herv. Gemeente.
Zondag a.s. }s namiddags om twee uren,'
ds. J. Hengeveld, vaiu Zoeterwoude.
Y alk enburg. NedL-Herv. Gem.'
Aaoivangende Zondag 6 November en vor
der gedurende het winterhalfjaar Noveoa-^
ber—April, beginnen de morgenbeurten, te
tien uren,; de avonddiensten te halfzeven.
Voordracht met lichtbeelden over
liet beschermen van stede- en
natuurschoon, door den heer F. A.
Hoef er, te Hattum.
Een groot aantal prachtigs lichtbeelden,
zijn gisteravond in de Nutszaal alhier ver
toond, voorafgegaan door eon voccdracht.
De betrekking tusschen het streven naar
behoud en.bescherming yan stede- en natuur
schoon en dat van h-ot Algem. Ned.-Verbond,-
werd door don heer Hoof or allereerst uit
eengezet. Het nationaliteitsgevoel houdt
nauw verhand mot dc lands-historic zooalA
die spreekt Uit oude monumenten. DaaxomJ
•dringt zich het gevoel om deze te beschor-"
men uit eerbied voor ons lands-veirleden, aaoi
ons op. Maar deze overblijfselen van bouw
kunst uit een bloeiperiode, zijn ook mooi,
zjjn ook om hunzelfs wil den strijd am.
hun behoud waard: ziedaar een tweede fac
tor om voor hun voortbestaan zooveel moge
lijk to pleiten.
iDo heer Hoefer ging nu tnct ons het land
door, herinnerend aan de prachtige poorten',
welke nog in leven zijn, de poorten in ver
schillende steden, in Harderwijk, in Kampefli
vooral, wijzend op het karaktx* dier poor
ten, welke nog een militant of gewijzigd
sier-uitorlijk bezitten. De trokken oude wal-1
Icn, de kerken in hun groote verscheiden)-
hedd, liot kleine kerkje te Andelst bjjv.,i
nog uit veldkoten opgebouwd; de preekstoe
len, het is alles een geschiedkundige en,
aesthetische beschouwing overwaard.
De beeldenstorm heeft veel vanfield, voor
al aan beelden, zoodat gevraagd zou kun
nen worden: heeft Holland wel beeldhou
wers gehad Do heer Hoefer zou ons wel
eens mee willen nemen naar Dijon, waar,
in een van de prachtigste kerken, het beeld
houwwerk van Geert van YTou nog te vin-
•den is, aangewend op een praalgraf van don
hertog van Bourgondic, waarvan spr. de
schitterende figuren der „huilers" met heb
beste wat da Italiaansche beeldhouwkunst
1 vee ft voortgebracht., zou willen vsrgelijkcc^
Van de latera beeldhouwers in ons land,
noemde spr. Verhulst, en dr. Cuypers. In
een nieuwe opsomming vertelde spr. van
de stadhuizen dor kleine steden, van de waag
gebouwen en de pracht der particuliere ge
bouwen, van de pompen, kleine verzorgde mo
numenten, waarvan men mooie exemplaren
in dien grooten slokop: liet Rijks-Museum,
verplant kan vinden. De klokken openen con
nieuw gebied. Geert v. "Wou maakte zich
hiermee naam. Hermony ward door Vondel
zelfs bezongen. De Meeding van de men
schen in uithoaken van ons land, de boe
renwagens, de verscliillende soorten vanj
hoeven, in Limburg, die, welke oorspron
kelijk Romoinsche villa's waren, de pracht
van nog bestaande kasteelen, welke wel is
waar geleden hebben door hun aanpassing
aan onzen tijd, al deze onderwerpen wel
ker bespreking ieder afzonderlijk eqn avond
zou kunnen innemen werden door uen
heer Hoefer, vluchtig natuurlijk, aangeroerd.
Ten slotte een kostelijke ironie aangaande
moderne bouwproducten met loggia's en
ronde, in ons land gansch niet thuisbehóo-
rende, deuren, een uitval tegen de reclame,
welke» niets heilig is, een aandringen op tuin
der grif oopiëeren yan andere bouwstjj»
