Een haardbelasting.
Vrijen en tronwen in Portngal.
£aar neus gedenkt. Blijkbaar was bet in"
strijd meti des dichters smaak dit gedeelte
yan bet geliefde gelaat zijner aangebedene
te bezingen.
Twee eeuwen geleden werd er een baard-
belasting1 geheven, hoewel piet bij ons. 't Is
.weinig bekend.
Meer bekend is, dat in bet belasting-
Stelsel yan 1805 in bet recbt op patent
op allen )iandel, neringen, beroepen en be
drijven en eenige andere objecten van weelde
of vermaak (ordonn. van 2 Dec. 1805, in
de 4de afd. van bet 2de hoofdstuk) belas
ting werd geheven op bet dragen van haar-
poeder, bet zij met rond of gekapt baar,
paruiken, tourtjes pf wat iets meer was,
ponder eenige exceptie, waarvoor een akte
.van consent yereischt werd, op een zegel
yeja vijf gulden geschreven, geldig voor bet
loopend jaar en welke akte m'en kreeg na
gedane aangifte bij het gemeentebestuur.
Aan deze beffing warm evenzeer vreemde
lingen onderworpen, die langer dan een
jnaand bier verblijf bielden. Zij moesten,
„dadelijk na bun arrivement", zich van een
zoodanig consent .voorzien, dat op een zegd
yan 50 stuivers was geschreven.
Deze weelde-belasting, onderhevig aan de
.variabiliteit der mode, ging vanzelf te niet,
door bet niet meer dragen van baarpoeder
,en pruiken; voor zoover dit nog niet bet
geval was, kwam' de Franscbe wetgeving
fer hulp, om deze» beffing geheel te doen
yervallen.
Ook Engeland kende een directe belas
ting op gepoederd haar in den pruikentijd.
Zij werd ingevoerd in 1795 en' bracht in
1796 op 210,130 pd. st.
Verwondering mag bet wekken, dat ze
bleef bestaan tot18701
Zij bracht in 1868 nog 1002 pd. st. pp.
Maar de haardbelasting is minder bekend.
Zij werd in Rusland door Peter den Groote
ingevoerd, na diens terugkomst van zijn in
1696 aangevangen reis naar [West-Europa,
bij welke gelegenheid bij, gelijk bekend,
jook ons land bezocht.
Met vrees en beven zagen de in Rusland
achtergebleven grootwaaxdigheidsbekleedeir^
.de terugkomst van den Tsaar te gemoet.
Den 25sten Aug. 1698 kwam Peter des
avonds in Ruslands hoofdstad aan, waar
na bij zich terstond begaf naar Preobras-
hensk. Den volgenden ochtend snelden allen
derwaarts, die door bun gelukwensch bij
de behouden terugkomst bun trouw en aan
hankelijkheid aan den dag wilden leggen.
De Tsaar was bijzonder minzaam, vrien
delijk, voorkomend, bief de naar landsge
bruik voor bom nederknielenden op, kuste
ben en onderhield zich met ben. Tegelijker
tijd evenwel greep de Tsaar een schaar en
knipte verscheidenen der aanwezigen, bet
allereerst den .veldmaarschalk Schein, den1
baard af. [Weldra bleek, dat deze maatregel
bet begin was van een stelselmatigen aan-
yal op het uiterlijk voorkomen der Russen.
In een tijd, toen de Noorsche oorlog een
reeks van nieuwe belastingen deed ontstaan
om in de toenemends behoeften te voorzien,
kon men op bet denkbeeld komen, om de
gehechtheid van bet volk aan de gewoonte
om een baard te dragen als bron van in
komsten te benutten.
In 1701, of mogelijk reeds in 1699, werd
de haardbelasting ingevoerd; wilde iemand
pijn .baard behouden, dan moest hij dien
.door betaling van een geldsom „vrijkoopen".
Een wettelijke verordening werd in 1705
uitgevaardigdde aanzienlijkste kooplieden
hadden 100, hovelingen, ambtenaren en
pander voorname kooplieden 60, lagere be
ambten, burgerlieden en dergelijken 30 roe
bels to betalen om het recht te behouden
een baard te dragen. (Deze bedragen moe
ten met 45 vermenigvuldigd worden, om
ongeveer de hedendaagsche waarde weer te
geven). Boeren, moesten telkens, wanneer zij
de stad bezochten, 1 kopek betalen. Er be
staan nog munten uit dien tijd, waarop
men een neus, knevel en baard ziet, en de
woorden: „Het geld is betaald".
Zwaar viel het aan het volk om van
zijn baard afstand te doen; ontevredenen ver
breidden op verscheidene plaatse® smaad
schriften tegen den' Tsaar, waarin deze in
bet bijzonder daarom' een tiran en een vijand
van het christendom' genoemd werd, omdat
hij zijn onderdanen op onverantwoordelijke
.wijze van hun baard beroofde. Hier én daar
waren geestelijke®, die hun misnoegen open
lijk uitspraken. Toen in de stad Romanow
eens, het was in 1700, een soldaat met ge
scholen gezicht aan het Avondmaal ver
scheen, ontzegde de oelebreerende (schis
matieke) geestelijk© hem de deelneming aan
de plechtigheid en noemde hem een heiden.
De soldaat beriep zich op het bevel van
den Tsaar, waaraan immers ook de bojaren'
en vorsten in de hoofdstad gevolg gaven.
De pope noemde daarop den Tsaar een „zin-
pelooze".
Toen Peter na zijn terugkeer uit het bui
tenland de scheepstimmerwerven te Woro-
nesj bezocht en daar een tijdlang werkte,
moest een groot aantal werklieden, zich'
den baard laten afknippen. Van een ouden
.timmerman wordt verhaald, dat hij zijn
afgesneden baard in zijn zak placht te dra
gen en d$ beschikking gemaakt had, dat
deze eenmaal bij hem in zijn doodkist ge
legd zou worden, opdat hij in de andere
wereld niet zonder baard voor den Heiligen
Nikolaas zou behoeven te verschijnen. Ook
zijn metgezellen, de andere werklieden, zoo
verhaalde de oude, hadden denzelfden voor
zorgsmaatregel getroffen..
De Perzische slager.
L Veel slagers in het' PerziscK tijk
L' Zijn dieven in' hun nering;
Hooit wiggeit hun balans gelijk
i_i Bij de ijkproef der Regeering.
Een galstrig Vet van oude waar,
LEn ïn'aaien Jue# te tellen,
Die hakken' zij er door elkaar
i_i Met zenuw, yleeseb Rn veile®.
Meer beenen da® <een os bevat',
[J Gewogen op bun schalen',
Doen zij, alsof er goud in zat,
Li, Vierdubbel zich betalen.
b Reeds mort en klaagt men jaren' lang,-
Maar 't baat of treft niet ééne®;
De slagers gaan bun ouden gang,
En delven goud uit beenen.
FVorst Abbaé, billijk, wijs en goed,
L Bewogen op 's volks klachten,
Liet eens, door zijn trawantenstost
L Een nuchtren slager slachten,
L Maar 'tging, zooals bet meermaals gaat.
Beteugeld vuur wordt boeter;
|T Te diep geworteld was het kwaad:
Geen slager werd er beter.
f De vorst, die thans het Rijk bestuurt
IJ En 't Perzisch yolk genegen,
Heeft zelf een slachterij' gehuurd,
[fOm been en yleesch' te wegen.
Doch 't valt dien goeden koning zwaar
i_ Bij zooveel andre zaken,
Om op den duur zijn slachterswaar
L Naar eisch gereed te maken.
Men zegt, dat een geheim besluit,
Aau 't Pierzisch bof genomen,
i 't Verblijf van alle slagers stuit,
Li; Die niet ,uit Holland komen.
In Holland zijn' de slagers braaf,
De grooten |en de kleenen,
Zij venten 't vleesch gezond en gaaf
En woekren piet met beenen.
HuweSijkskoftfïe.
Een eigenaardig volksgebruik bestaat i®
verscheiden koffieverbouwende landen, voor
al in Brazilië. Wordt er een kind geboren,
dan zet men een zak met de allerbeste
koffie op zijde als geschenk voor de pas
geborene, die de koffie echter eerst bij het
huwelijk ontvangt. Gewoonlijk is deze zak
met koffie een geschenk van naaste vrien
den of bloedverwanten en wordt met de
grootste zorgvuldigheid bewaard, alsof hij
de kostbaarste schatten bevatte. Niets ter,
wereld kan Braziliaanscke ouders er toa,
bewegen, van de koffie te nemén, die aan,
het kind bij zijn geboorte geschonken werd*.
De zak is door den gever verzegeld en ge-1
woonlijk van een kaartje voorzien, waaropj
de soort en de ouderdom vau de koffie zijn;'
aangegeven. Bijzonderheden uit het leven'
van het kind worden er door de oudera
bijgevoegd. Als het kind trouwt, wordt da
zak voor het eerst geopend. Dan wordt
er huwelijkskoffie van gezet en met groot®
plechtigheid gedronken. De zak wordt na;
de bruiloft weer gesloten en in de jyoning
van het jonge paar gebracht.
Nut en schade van den
oorworm.
Vroeger werd de oorworm algeméén! als
een schadelijk dier beschouwd; in de latere
jaren echter meenden velen, dat dit dier,
nuttig zou zijn als insectenverdelger.
Schwartz heeft nu getracht deze vraag
langs experimentelen weg op te losse®*
Hij voederde een groot aantal oorwormen!
in gevangen staat en wel tegelijkertijd met'
de mjeest verschillende stoffen van dier*,
lijken en plantaaxdigen aard. Van dierlijk!
voedsel werden verschaft levende én dood®
poppen yan mieren, sluip- en bladwespen,
doode oorwormen^ bladluizen, rupsen; e®
poppen van vlinders, enz. Het bleek nu^
dat dierlijk voedsel en Vooral de traag,
kruipende plantenluizij® gaarne genut-',
tigd werd, wanneer het uitsluitend werd,';
toegediend. Gaf mjen echter tegelijkertijd'
plantaardig voedsel, als peren, besse®, bloem*!
bladeren van Dahlia, enz., dan werd, aa®
dit laatste de voorkeur gegevensteeds Wérd!
meier plantaardig dan dierlijk vosdsel gw
bruikt en Schwartz kwam tot het result
t-aat, dat voor de® groente®-, tuin- en ooftfy
bouw de oorworm als schadelijk beschouwd!
moet worden, terwijl zijn nuttigheid slecht®
Zeer gering te noemen is.
De belangrijkste gebeurtenis I® Eet levé®
der Portugeésché vrouw ie® dér Por*'
tugeesche vrouw niet alleen is het hu*
iwelijk. En in belangrijkheid volgen' daarop!
de eerste dagen van de® verlovingstijd, wantf
een Portugeesche verloving is de esséno®
yan een zoeten roman, en de manier, waarop!
een Portugeesch vrijer te werk gaat, i®
buitengewoon schilderachtig.
Indien een jong Portugees op straat ée®
aardig paleisje ziet, met wie hij wiel verder}
kennis zou willen' maken, dan volgt LdJ
haar. Het is niet onmogelijk, dat het mèisj®
pen begeleider heeft, en in' dat geval ka®
er va® een liefdesverklaring op stel e®
sprong niets kome®, Dan volgt de jong®
pmn het meisje tot aan de deur ya® haaij
.woning en' noteert het adres.
Den volgenden dag komt hij terug e®
als de jonge dame hem wel lij de® mag,
Want zooveel is zeker, dat zij hem de®
yorigen dag wel opgemerkt heeft, al liep»
hij ook achter haar dan staat zij al
pp den uitkijk. Soms is het Noodlot in ld®
gedaante van een' boozen papa of van ee®
dito mama een beletsel voor haar, om haaa;.
gevoelens kenbaar te mak-en, en dan moet(
de wakkere jongeling maar geduld oefene®(
en wachten. Maar Vroeger of later leunt!
zij over het balkon en glimlacht hem te ge®
met een blik, die zijn hart van vreugd
doet opspringen. De 'gelukkige jongeling)
bindt dan een briefje aan een koord, dat
de schoone jonge dame van het balkon naar,
beneden laat. En den volgenden dag komt
de verliefde jonkman weder. Ditmaal belt
hij aan. Indien dan de inlichtingen, dié'
de ouders van het jonge meisje hebben'
ingewonnen, bevredigend zijn, wordt d®
vrijer toegelaten om zijn aangebedene toe'
te fluisteren, in de liefste woordjes, dat'
zijneen, dat zeggen we niet. Dat ka®
elkeen invullen, die 'dezen gelukkigen tijd'
heeft meegemaakt. Want dan is verder de
vrij ago in Portugal precies eender als i®
Kaukakee, en in Kalamazoo en in Volen-;
dam, Rotterdam, Dubbeldam of Leiden. Hof
is 't mogelijk?
