Voetbal in de middeleeuwen.
dus in dien kOi'ten tijd niet minder dan
84 pond voedsel tot zich genomen.
Een andere Python.slang versland achter
elkaar twee geiten van reap. 28 en 39 pond,
en eenigo daggen later nog oen steenbok
,van 71 pond. Do slang sloeg zich eerst
in twoe, lator in drie -windingen om den
bok hoen en perste hem dooi' don druk
Van haar spieren in de lengte uit, om hem
beter naar binnen te kunnen werken. Daar
bij kon men opmerken hoe met tusschen*
poozen van 4 tot 15 minuten het lichaam
Van don steenbok s loods verder met rukken
in de koel der ala,ng verdween. Na eon twos
teh een half nuv op die manier bezig te
zijn geweest, waren alleen nog maar de
achterpooten zichtbaar.
Na doze niet te weerleggen bewijzen is
de slang in hob geheel© dierenrijk wol het
'dier, dat do grootste keelopening en het
grootste spijsverteringsvermogen heeft. Daar
bij is de leeuw nog maar een ,)kind", want
hij eet alleen vleoacli, terwijl de reuzen
slang haar buit mot huid, haar en been;-
Uoren iaeetuS naar binnen slikt.
^Waarschijnlijk is in bet oude Chester1,
èircaj duizend jaar geleden, het eerste g3-
prganiseerdo voethalspel gespeeld, 't Was hnt
afgehouwen hoofd yan een gevangen Deen,
dat als bal fungeerde en door de man
nelijke jeugd door de straten werd geschopt.
Of diti eohter werkelijk de oorsprong van
Eet voetbal in. Engeland is, is moeilijk aan
itie nemen, 't Is mogelijk, dat het barbaar-
$che gebruik om de hoofden van gevangen
yijanden met do voeten te schoppen, be
rustte! op eeni overeenkomstig spel, dat in
Vredestijd werd gespeeld, maar nauwkeu
rige data, enz. zijn niet te vinden. In allen
geval was het voetbal bij de Engelsche
jeugd heel vroeg jn zwang en werden ook
goed georganiseerde wedstrijden gesp»lcL
i Het spel werd zelfs zoo populair, dat op
jalle ©ogenblikken yan den dag en zelfs
in de drnksta straten' von Londen geïmpro
viseerde wedstrijden werden gehouden, zoo-
dat ten slotte de burgerij genoodzaakt was
in ©en verzoekschrift ans Eduard pm'
piaatrègelen te yragen'.
I Daarop werd 13 April 1314 Het volgend
Jedict uitgevaardigd„Nademaal er veel
pnrust' in de stad heerscht, veroorzaakt
(door het yoortschoppen van groots hallen,
V?,aardoor yeal ongelukken zouden kunnen
{ontstaan, wat God moge .verhoeden, ver
ordenen ten bevelen wij in naam des Ko-
pings, op poen© van gevangenisstraf, dat
dat 6pel voortaan niet meer iij de stad mag
worden beoefend."
In weerwil van dit edict werd bet voet
balspel na ©en poosje met dezelfde harts
tocht en roekeloosheid gespeeld als voor
heen, wat het misnoegen wekte van Eduard
III. Diens raadslieden waren van oordeel,
dat dit spel do krijgsoefeningen zou kun
nen belemmeren, zooals bijv, het boogschie
ten, dat toentertijd van buitengewoon be
lang was voor do weerkracht van het land.
Deswege kregen de graafschapsrechters het
bevel alle ^.leegloopige deelneming te on
derdrukken." Veertig jaar later vaardigde
Richard II eon bevel uit, waarbij in heel
het koninkrijk het spelen van voetbal, ra
ketbal, enz. werd verboden.
Op welke wijze het voetbal destijds werd
gespeeld, daarover zeggen de handboeken
*n kronieken niets. Het spel gold zelfs voor
onfatsoenlijk en de aandacht van een gentle
man onwaardig. Het lijdt echter geen twij
fel of hot spel, dat bar verbreid was onder
het volk, is ©en wild, regelloos rugby-voet-
bal geweest. Reeds in die dagen was het
.voetbalspel of „footer", zooals het genoemd
.werd, heelomaal niet tot Londen beperkt,
fihar had zich over heel het land verspreid,
en do verschillende verordeningen, w;lko
te zijner onderdrukking werden uitge
vaardigd, waren eigenlijk niet opmerkelijk
door haar uitwarking, doch door do onte
vredenheid, waarmede zij werden opgenomen.
Dat in de Elisathiaangcho periode het
voetbal klaarblijkelijk meer met kracht dan
met behendigheid werd gespeeld, bewijst
het volgende .uittreksel uit een districts-
ptfehiefi
Een kassend paard, gedresseerde pony van een Amerikaan.
„Aangeteakend in Southmyms, Co. Midd.,
bij het lijk van Roger Ludforde, Freisasse,
die dood hier ligt, met de uitspraak der ge
zworenen, dat Nioholas Martyn en Richard
Turvey den 3don dezer maand des namid
dags tusschen jlrio en vier uur op het
Evans-field in Southmyms met andere
personen voetbal speelden, waarbij genoemde
Roger Ludforde en een zekere Simon Mal-
tus, uit dezelfde gemeente Freisasse, op den
grond kwamen te vallen en dat Rog?r
Ludforde uitriep; „Gooi 'm over de heg!",
waarmee hij Nicholas Martyn bedoelde, die
antwoordde: ,,Kom hier en doe 't zelf!"
Dat hierop Roger Ludforde naar den bal
rende met het doel dien te trappen, waarop
Nicholas Martyn met het onderdeel van
zijn rechterarm Roger Ludforde een doode-
lijken slag op do borst toebracht, welke
zoo'n wond toebracht, dat hij binnen een
kwartier stierf, en dat Nicholas en Richard
op dezelfde misdadige wijze genoemden
Roger sloegen."
Den spelers van tegenwoordig zal 't wel
ïnin of meer vreemd toelijken, dat het noo-
dig is geweest een tegenstander ov*r oen
heg te gooien om een doelpunt te maken.
In de kronieken van Stubbs, welk© in
do 14d© eeuw verschenen, is de volgende
uitlating over hot voitbal te lezen, waaruit
men zich ©en voorstelling kan maken van
do toenmalige methode van spelen: „Wat
het spelen met den voetbal betreft, g»ef
ik toe, dat men het eerder een soort van
vriendschappelijke vechtpartij dan een ont
spanning zou kunnen noemen. Ieder zoekt
zijn tegenstander op den neus te slaan,
hem mot heel zijn gewicht neer te gooim,
zij het op ©en steen of in een sloot, als
hij maar tegen de vlakte gaat. En wie dat
het beste kan, wordt beschouwd als de beste
speler, 't Gebeurt, dat het bloed ze uit den
neus loopt, dat zo prmen en beenen cf zelfs
den nek breken, en dat hun de oogen uit
hun kassen puilen. Dat is ook heelemaal
geen wonder, want ze stooten elkaar met
de ellebogen onder hot hart, slaan elkaar
met do gebalde vuist tusschen de ribben
en plegen honderd van dio moordenaars
aanslagen moer."
Bij zoo'n speelwijze is het geen won Ier,
dat het voetbalspel niet de goedkeuring
kon verwerven van hen, wien de welvaart
van het land ter harte ging cn die op orde
en recht gesteld waren. Een edict van
Elisabeth uit 1572, dat ©enige jaren later f
nog eens >verd uitgevaardigd, ?egt, dat -
binnen do City of Londen geen voetbal- J
spel geduld mocht worden.
Uit ©en oud© beschrijving van het spel
zou men opmaken, dat het een zusje is
geweest van het huidige rugby. „Elke partij
had oen doel. Die partijen, 10 tot 15 man
elk, stondon eerst op ongeveer 10 yards
van elkaar, in hot midden tusschen de doe-
len. Een onpai tijdig to schouwer werpt den
bal midden tusschen de spelers en Ipppt
hard weg. Nu stprmen adDn op den bal af
en wie hem het eerst te pakken heeft,
breekt zich, bijgestaan door z^'n parüjge-
nooten, door zijn tegenstanders heen. Als
hij in gevaar raakt, gepakt of opgehouden to
worden, werpt hij den bal naar een mak
ker, die niet zoo in gevaar verkeert, die
dan probeert hem in het doel te dragen
of te gooien."
WresseSijSte winden.
Er is een moorddadige wind, die blaast
over zuidelijk Europa, bekend in Italië als
de Sirocco, in Spanje als de Solano, en in
Turkije als de Samiel. Hij komt van de Sa
hara, waar hij verstikkende zandstormen
teweegbrengt. Gedurende zijn overtocht
over do Middellandsche Zee wordt hij voch
tig, en als hij Europa bereikt, is hij, door
de vieze vochtigheid, die hij brengt in de
atmosfeer, de voorlooper van malaria
koortsen. Als die wind blaast, neemt het
sterftecijfer in deze streken altijd belang
rijk toe.
De mistral- of „mistred-wind is de schrik
van de bezoekers van het zuiden van Frank
rijk. Het is een snijdende, koude „noord
wester," en in sommige tijden van het jaar
is het sterftecijfer onder de invaliden er
door vermeerderd met soms 50 pCt. in een
enkele week.
Misschien is da Peruaansc-he ,,puna" do
meest doodelijke van alle winden. Overdag
blaast hij, een ondraaglijke hitte brengend,
en wanneer de nacht komt is hij ijskoud.
De reiziger ziet zich daardoor genood
zaakt plotseling de dunste zijden kleeren to
verwisselen voor de dikste bontstoffen.
De eersle keus.
Men denkt, dat in Frankrijk het eerst de
kunst om kousen te breien onder Frans den
Eerste is uitgevonden. Zijn zoon, Hendrik
de Tweede, droeg op zijn bruiloft de eerste
zijden kousen, die men in Frankrijk zag.
De Franschen gelooven, cla-t Se eerste kou
senmaker, die onbekend is, iemand van hun
natie was, en dat hij onder Lodewijk den
Veertiende leefde, aan wien do eerste kous,
die vervaardigd werd, weid voorgelegd. De
toenmalige kousenmakers, die voor concur
rentie vroesden, kochten een kamerdienaar
oru, die, vóór hij de kousen aan den Konmg
overhandigde, er eenige mazen van door
sneed.
Hot gevolg was, dat de kousen stukscheur
den bij dan eersten keer, dat de Koning,
ze aantrok,'zoodat de uitvinder dus zijn ver
wachte belooning ook misliep. Hij ging daar
om naar Engeland en richtte daar de eerste
kousenfabriek op. De Engelschen trokkeji
uit deze fabricage zooveel voordeelen, dat
op doodstraf verboden werd, de werktuigen
er voor naar buiten uit te voeren- Ondanks
dat ailep gelukte het toch aan een Fransch-
man, een z-keren Jean Mindies, om in 1656
de lenoodigdhpd.en voor de kousenfabri^pge
naar Frankrijk over te brengen, waardoor
ook daar deze kunst kon worden beoefend*
