MARGAUX,
BLOCKER'S
CACAO
DE KLOÜPEi
us Japonstoffen.
Da mes-Confectie.
Meubelen.
Tapijten. - Gordijnen.
HERIA1 F. 1. D ill &ZOOS,
Metaaldraadlampen.
DAALDERS
Openbare Verpachting
De Laudbouwbank
„ROVER"-RijwieIen.
CHR. LANCfZAAL, Nieuwe Rijn 93.
J. L. CREYGHTON,
No. 15376.
LEIDSGH DAGBLAD, Donderdag: 7 April. Tweede Blad.
Anno 1910,
Te Koop:
Bruggelden
Maatknippen.
Kostuumnaaien.
A. J. DEN HOLLANDER
Echte Deventer koek.
LKIDEEV,
kost slechts ƒ1.50 per kilo's bus
(twee pond) en is toch best.
Vraag 't de tallooze gebruikers.
Ontvangen de nieuwe modellen
voor 1910 der beroemde 4469 89
zijn in Leiden goedkoop
p Haarlemmerstraat 273.
Aalmarkt 25.
Zeer lage prijzen voor Electrische Ornamenten
Gas- en
Waterleidingen.
J. L. CREYGHTON, Aalmarkt 25.
GEBRs REINKE
Botermarkt 5, 6, 7, 8.
Breestraat 155.
Dr. H. NANNING's PharmaceuUsch
a Chemische Fabriek, Den Hang.
"Ï100 21
een Winkelhui» met Bakkerij
en foijbehoorende Gebouwen,
seer geschikt voor R.-K. Jonge
lieden, op een welvarend dorp in
Zuid-Holland. Br. Bur. van dit Blad
onder No. 4449. 9
VAN
aan de Zijl- ol Spamaardsbrag bij Leiden.
Burgemeester en Wethouder» v»n
Leiden zullen op Jtlaandag
11 April 19IO, de» voormiddags
te halitwaalf, ten Raadhulze
aldaar, in tiet openbaar by opbod en
afslag VERPACHTEN
De mvoidering der
Bruggelden aan de Zijl
of Spanjaardsbrug naoij
Leiden
De verpachting geschiedt voor den
ty<l van 3 J iren (1 Mei 1910—ulto
April 1913). De voorwaarden liggen
ter Gemeente Secretarie, Financieele
afdeellng, ter lezing op lederen werk
dag van 9-4 uren. 4083 26
Gelegenheid om zich in dit vak
Flink en Grondig te bekwamen.
E. C. M. AEWERDONK,
fSy» Breestraat 133.
4441 10
TE UTRECHT.
Verleent op zeer billijke
voorwaarden, onder borg
stelling enz., Credieten aan
Landbouwers en
Industriëelen.
Verschaft 1ste Hypotheek
op Bonvr- en Welland.
Agent voor Leiden en om
streken: de Heer 1392 17
Plantsoen 51, Leiden.
ANNO
168».
Oo. Fabrikaat ia dagelijks verach rerkrügbaar, by d« Hser.n P. v. d.
HOST TAN SPIJK, Haarlemmerstraat 142 en JIAISON TAN
KIJK. Breestraat 104. Hofleveranciers Nieuwstraat Deventer KLOP-
KAN BAKBSELUAN. 2995 12
WIJNHANDELAREN.HOFLEVERANCIERS,
vestigen de aandacht, op hunnen
gewas en 1899 m 1904.
Geregelde voorraad circa 4J DUIZEND Flesschen.
Rood» en Witt» Portwijnen van af f 1.25 per Fle»ch.
OHAMPAGNE ROYAL-DEMI SEC (cnvée reservé©) /36.— per 12 fl.
Alle» met bekende conditiön voor contant» betaling. 3359 40
Uitvoerige Prijscourant wordt gaarne op aanvrage dir»ct to»gezondoo.
PRIJSCOURANTEN odz. gratis on franco by den Agent voor Leiden
Herstelplaats voor Rijwielen ei Onderdeelen.
Emailleeren, Vernikkelen, Schoonmaken, Inrnileu.
GA ^ORNAMENTEN.
B AD-INRICHTINGEN
CLOSETS.
WASCHTAFELS.
FONTEINBAKJES.
GASFORNUIZEN.
GASKACHELS.
GASCOMFOREN.
Beleefde aanbeveling
voor het aanleggen van
met bijlevering van neven
staande Artikelen.
3564 GO
Nationale Vrouwenraad Tan
Nederland.
De neutraliteits-quaestie.
Zonder stemming weixl in de vergadering
van gistemamiddag het voorstel van hei
Algemeen Bestuur aangenomen, luidende:
„De Raad spreke de wenschelijkheid uit en
machtige het Dagelijkseh Bestuur om bij de
a.8. herziening van de wet op de Personeele
Belasting opheffing te verkrijgen van de
onbillijkheid dat vrouwen, niet evenals
mannen, in sommige gevallen vrijgesteld
zijn van belasting voor haar eenigo inwonen
de dienstbode.
Aan de orde kwam nu het voorstel van
„Nosokomos'", luidende: De Nationale
Vrouwenraad spreke de wenschelijkheid uit
dat de opleiding en examens voor verple-
gonden wettelijk geregeld worden en mach
tige het Dag. Bestuur een adres tot de
Regeering te richten, waarin aangedrongen
wordt op een spoedige invoering daarvan.
Mej. Buys Ballot (Tesselschade) ontwik
kelde eenige bezwaren tegen het voorstel
dat uitvoerig door de afgevaardigde van
Nosokomos" (mej. Lansohot HubrechtX
verdedigd werd, vooral omdat er op deze
wijze meer eenheid in de examens zou ko
men.
Mevrouw Aletta Jacobs bestreed de prin-
opieele bezwaren van „Tesselschade". In
dien deze bezwaar heeft tegen staats
examens voor verpleegsters dan moet zij
ook zich verzetten tegen staatsexamens van
artsen, enz.
Ook verschillende andere spreeksters
voerden nog het woord, waarna werd be
sloten het tot de vergadering van heden
nit te stellen en dan eerst een beslissing I
te nemen.
Een tweede voorstel van „Nosokomos"
dat met het bovengenoemde verband hield,
werd eveneens van de agenda van gisteren
afgevoerd.
Aan de orde kwam nu hetr voorstel van
de vereeniging „Onderlinge Vrouwenbe
scherming", waarvan de Nationale Raad
werd uitgenoodigd in, een openbare verga
dering ter gelegenheid van zijn jaarverga
dering van 1913 aan de orde te stellen het
onderwerp: „De dienstplicht der Vrouw".
Mevrouw Wijnaendts-Francken, lichtte
dit voorstel toe, dat echter, zooals het daar
lag, nogal eenige bezwaren ontmoette.
Na uitvoerige discussie werd het zoodanig
gewijzigd, dat de Nationale Raad in 1913
aan den Internationalen Raad zal voorstel
len het op de agenda te plaatsen voor zijn
vergadering van 191» De naam „dienst
plicht' zal dan veranderd worden in ge
meenscha psplicht" of „humanitaire dienst
plicht."
Ui erop werd de vergadering verdaagd
tot- hedenmorgen kwart voor tien.
Gisteravond werd in de groote Stads zaal
een openbare vergadering gehouden, uitge
schreven door den Leidschen Bestuurders-
bond, waarin blijkens aankondiging zouden
optreden de heeren H. Spiekman van Rot
terdam, en F. L. Ossendorp, van Amsterdam.
Indien men mocht hebben gedacht, dat
deze laatste naam trekken zou, dan had
men het mi3. Het liep niet hard en tegen
halfnegen, het uur waarop do vergade
ring was aangekondigd waren er nog
weinig menschen. Het bestuur was ook nog
niet aan de best-uurstafel present.
Daar zaten de twee sprekers, maar daar
bij was niet de bekende heer Ossendorp,
want naast den heer Spiekman zat het
Amsterd amech schoolhoofd, do heer A. H.
Gerhard.
Eindelijk kwam ook de voorzitter van
den Bestuurdersbond, de heer Molenaar, en
veel later nog een tweede bestuurslid, en
eindelijk reeds over negenen werd
de vergadering, die al eens een lied had
aangeheven, geopend. De voorzitter zeide,
dat de heer Ossendorp dezen avond in Alk-
maai' sprak (waarschijnlijk in verband met
het ontslag van den onderwijzer Hessel
Jongsma te Koedijk) en nu zou de heer
Gerhard hier voor hem optreden.
De voorzitter klaagde over de geringe
opkomst. Men scheen het belang van deze
zaak niot in te zien, ook zij niet, die er
het naast bij betrokken waren.
Het doel was om de veelbesproken neu-
traliteits-kwestie ook te Leiden eens van|
de zijde hunner partij te belichten.
Het eerst verkreeg nu de heer Spiekman
het woord, die in een wijdloopig betoog
trachtte aan te toonen, dat de strijd eigen
lijk door de sohool en over de onderwijzers
heenging tegen de arbeidersklasse. De on
derwijzers worden er onwillekeurig door ge
troffen, omdat ook in hen de democratische
geest wakker en vaardiger is geworden.
Indien de onderwijzers maar beter zich toon
den aanhangers der heerschende klassen, zou
men zich niet zoo druk maken met deze
kwestie, en circulaires als te Rotterdam
en optreden als te Leiden en elders zouden
niet zijn voorgekomen.
Het is de plicht zijner partij genooteS,
zeide spreker, ten slotte, de onderwijzers
in hun moeilijke tijden krachtig hij te staan
en hen te helpen, waar zij inderdaad ar
beiden aan de verheffing van het onder
wijs.
Deze spreker had reeds tot- bijna halfelf
gesproken, toen de heer Gerhard aan het
woord kwam, d^e een rede hield meer recht
streeks het onderwerp rakende.
Hij begon met te zeggen dat de opge
blazen neutraliteits-kwestie niet zoo belang,
rijk is als men heeft doen voorkomen en
ook op niets zal uitloop en. Slechts als
symptoom van de groote onderwijskwestie
is zij van eenig belang.
Men overschat trouwens den invloed van
de school op de maatschappij. Do school
geeft niet de richting van de maatschappij
aan, maar komt eerst in het gevolg der
maatschappelijke beweging.
Spr. toonde dit uit de geschiedenis der
schoolwetgeving aan en wilde doen uit
komen, dat de neutrale school is voortge
komen uit den feilen strijd tusschen Cal
vinisten en Katholieken in het begin der
19de eeuw. En hot heeft den Calvinisten
moeite gekost om zich neer te leggen hij
de formule, dat de school de overtuiging
van anderen (ook van de Katholieken) heeft
te eerbiedigen.
Overigens is do politieke neutraliteit een
consequent uitvloeisel van do godsdienstige
neutraliteit en de liberalen hebben dit ook
in 1905 in den strijd tegen do sohoolwet-
Kuyper erkend.
Maar spr. raadde zijn hoorders aan de
kwestie niet te overschatten. Waarop het
aankomt is, dat met of zonder neutraliteit
het nog zoo slechte volksonderwijs worde
verbeterd. Daar heeft het volk belang bij
en ook sprekers partij zal daardoor groeien.
Het was al elf uren toen deze spreker
eindigde.
En toen vroeg de heer Wijnkoop, uit Am
sterdam, het woord voor het debat. Hij
had weinig te zeggen tegen den heer Ger
hard, maar zooveel to meer tegen Spiek
man en over halftwaalf stond hij nog on
vermoeid voor de inmiddels zeer gedunde
vergadering te spreken.
Daarop moest de heer Spiekman nog
antwoorden, zoodat het eerst tegen midder
nacht op het einde liep.
De Leidsche Spaarbank.
Van de Leidsche Spaarbank, opgericht
October 1818, is verschenen het verslag over
het jaar 1909, welk verslag op veel uitge
breider schaal is ingericht dan andere ja
ren en daardoor tal van belangrijke over
zichten bevat, ook over voorgaande jaren,
welke in vorige verslagen ontbreken.
Er blijkt o.a. het volgende uit:
Het bestuur bleef onveranderd. De vol
gens rooster afgetreden commissarissen:
de heeren J. A. van Hamel, A. de Koster
Jr. en S. J. Le Poole werden herkozen en
namen hun benoeming aan.
Een commissiej benoemd voor de oontróle,
bestaande uit mej. Octavia Parmentier en
de heeren M. C. F J. Cosijn, J. Graf, G.
H. Kokxhoorn, K. H. Korff, B. E. Spij
ker P.Hzn., nam den 25sten Juni inzage van
de boeken, effecten en verdere bezittingen
van de Spaarbank.
Het saldo-tegoed der inleggers vermeer
derde met f 240,542.85, terwijl het aantal in
leggers met 285 ia toegenomen, zoodat dit
thans is gestegen tot 12*101. Moge de lage
prolongatiekoers van invloed rijn geweest
op deze cijfers, tooh moenen oommissarissen
dat die vooruitgang voornamelijk to danken
is aan do meerdere publiciteit aan de Spaar
bank gegeven, aan het besluit om, wanneer
de kas dit toelaat, de grootste bedragen,
zoo dit verzocht wordt, terstond uit te be
talen en eindelijk aan de uitbreiding der
zittingsuron.
De gemiddelde gekweekte rente bedroeg
3.353 pet. tegen 3.776 pet. in 1908. Dit ver
schil is alleen te wijten aan de lage pro
longatierente (2.344 pet. tegen 3.42 pet. m
1908) en aan het groote kapitaal op pro
longatie uitgezet. Hot oude reglement liet
echter niet toe dat er meer dan 25 pet. van
het kapitaal der Spaarbank werd belegd in
effecten, terwijl oommissarissen van oordeel
waren, dat het bedrag in hypotheken niet
grooter mocht worden. Zij waren dus wel
genoodzaakt om ruim f 900,000 op prolon
gatie te geven. Toen in November do regle
mentswijziging had plaats gehad, werd on
middellijk tot den aankoop van versohij len
de soorten van effecten, waaronder vele
buitenlandsche, overgegaan en op het einde
van December wag 45.48 pet. van het kapi
taal op deze wijze belegd. De bruto-winst
van het bedrijf bedroeg f 12,970.93, waaron
der begrepen is f 3805.29als voor ledig
koersverschil op do effecten.
Het reservefonds vermeerderde, niette
genstaande een gedane uitkeoring ineens
aan het Departement Leiden der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen voor reeds
bewezen en nog to bewijzen diensten ad
f 10,000 en eenige kleine afschrijving»! tot
een bedrag van f 401.01$ met f 15.09$ en be
draagt thans f 254,917.50 of 10.302 pet. van
het hoofdkapitaal tegen 11.41 pet. in 1908.
Door den aaükoop van een huisje in do
Kerksteeg en door dit bij het gebouw te
trekken, konden commissarissen voldoen
aan de reeds lang bestaande behoefte aan
een behoorlijk brandvrij archief. Van de ver
bouwing maakten zij gebruik om het gehee-
le gebouw van een electrische leiding te
vooraen. De gezamenlijke kosten van aan
koop, verbouwing, enz. bedroegen f7551.21,
waarop f 51.21 is afgeschreven.
Wat de spaarbusjes betreft, is het com
missarissen nog niet mogelijk een juiste be
oordeeling van deze wijzo van sparen te
geven. Het blijkt echter, dat de busjes ia
den smaak van het publiek vallen, daar
er dit jaar 79 moer rijn afgegeven dan terug
gebracht en het daarin bespaarde bedroeg
f5595.76 tegen' f3501.78 in 1908.
Op 31 December waren 325 spaarbusjes f
in omloop.
In het Pensioenfonds voor de beambten
werd dit jaar wederom f 1000 gestort, zoo.
dat dit ultimo Dccomber f 8300.57 bedroeg.
Do aftredende bestuurders daarvan werden
herkozen en namen hun benoeming a in.
Aan de in het verslag voorkomende cij
fers is o.a. nog volgende ontleend:
De gekweekte rente bedraagt f 79,367.12,
waarvan afgaat, behooronde tot het vorige
jaar f 9,011.13$ en als betaald bij aankoop
van effecten f 5,676.63, same.i f 14,686.7
zoodat er blijft f 64,680.35$, waar
weer bijkomt, als behoorende tot dit
jaar f 11,262.89, samen f 75,913.2-1$, w van
aan de inleggers ia vergoed: in den loop
des jaars f2380.78 en op 31 December)
f64,856.83, samen f67,237.61, zoodat cr een
voordeelig saldo is van f 8.705.63$.
De gekweekte rente werd als volgt ver
kregen: van effecten f22,174.66, van pro-'
longaticn f 19,802.05$ en van hypotheken
f33,066.53, samen f 75,943.24$.
Het saldo tegoed der inleggers bodroeg
31 Dec. 1909 f 2,474,743.43 tegen op 1 Jan.,
1909 f 2,234,200.58.
Het aantal inleggers bedroeg 31 Dcc. 1909
12401 tegen op 1 Jan. van hetzelfde jaar
12116.
Het bedrag der inlagen bedroeg over 1909
f 1,281,597.73, over 1908 f 952,759.43, er is
dus meer ingelegd f 328,820.30.
Het bedrag der terugbetalingen was over
1900 f 1,108,27-1.49, over 1908 f 936,636.74, c*
is dus meer terugbetaald f 171,737.75.
Als nieuwe inleggers werden ingesohreven
in 1909 93-1, in 1908 8_2, dus meer 112.
Het aantal inleggers, die in den loop des
jaars l.un tegoed geheel terugnamen, be
droeg 1909: 6-19, in 1908 638, en is dus
11 meer.
Gedurende liet boekjaar 1909 wae het
aanta-l inlagen 13964, in 1908 13386, due meer
578.
Do inlagen waren verdeeld als volgt:
853 beneden f 15107 van f 1 tot f 10; 5645
van f 10 tot f 100; 2101 van f 100 tot f 1000;
en 255 van f 1000 en hoogcr.
In den loop van het jaar 1909 hadden
9034 terugbetalingen plaats, in 1908 8639,
alzoo meer 395.
De hoogste totaal-inleg in één zitting be
droeg f 37,235.43$, de laagste f 388.53.
De hoogste totaal-terugbetaling geduren
de één ritting f 39,618.18, de laagste f 313.1L,
Gemiddeld tegoed der inleggers over 1900
f 199.56.
Een „Overzicht van de geschiedenis van
de Leidsche Spaarbank van 16 October 1818
tot 14 Juni/6 November 1909", ie als bijlage
aan het verslag toegevoegd*
