DEI oiii de GBZ0M1D
van BW KI1D.
Vier Bloeiiilsitahts,
J. C. KORT.
lil do Mekal
Leidscbe ïöscluls.
H. 3!£ftSf
nmuwi nieuw
Openbare Verkooping.
MCSIN41E KOFFIEBBUOEBU.
S. P. ISNNEËA, Haarlemmerstraat 143.
MOLEHAAB's
KENDEBMEEXi
ECHTE
MOEENAJtB's
SISIBEBMEEI.
WESTZAAIi. ,600 86
Oproeping.
zuivere Preanger-Kofiie
het bestuur.
Een leesttraotatie.
È9. Th. VERHOEF.
5,003
De Notar is EINNE^DIJK
Onovertrefbaar
reparatie alle systemen.
wordt niet los verkocht of uitgewogen.
Alleen verpakt, ziet dus goed toe, dat U het
verkrijgt.
GEVRAAGD
voor vast werk. Aanbiedingen vóór
1 Februari bU INIUUWM-
Hl l» a ZOM-?i, Li«HO.
8J6 8
Die iets te vorderen heoft van
verschuldigd ia aan borgtochten,
titels of andere bescheiden, van wel
ken aard dan ook, onder zich mocht
hebben, behoorende tot don boedel
©n de nalatenschap van den Heer
Atlriaan Johan Hendrik Varcssicau,
in leven zonder beroep, laatst gewoond
hebbende to Anrlandervcen lag©
xijiie, en aldaar overleden 12 Do-
ceirber 1900, wordt verzocht daarvan
vóór £0 Januari 1910 opgave,
betaling of afgifte te doen ten kantore
van den Notaris J. C. SPfiUIJT te
Alfon a/cl Rijn. 820 20
Prifra
Engelsche Sckoalkoneeng
mei ex ra lange beenstukken.
Haarl.siraat 122, LE|DEj|
Donkersteeg 3 -
Tel. Inferc. 767.
brandt men dagelijks op
üuitsche wijze 389 12
uilmunlemle door geur en smaak.
Prijs per O obis 60 l'cuf.
VËU KO U \V& STOK 1 ill YZ\v.\
MEUIVË R1.1N 17.
Ha8*4©st©3g«
Oogfnac, S
Punch,
Jenever,
Brandewijn, g,
Leden en Dames boven de 10 jaar in het bezit van
Dameskaarten, hebben Zaterdag- en a. s. Qinsaiag-
avond, 15 en 13 Januari. GRAiiS toegang van 74 til
81 uren, en gr-alis gebruik van Holschaa-seu, vooi; zoo
ver de voorraad strekt, tot de RoJscLa^Sseratjaan van
den Heer STRAATSBURG-.
E&"" Toegang uitsluitend op weriaom wan Uiploms,
Vooi* Kinderen beneden fS Jaas- «word?
WOENSDAG-middag 19 Januari de kaan beschik
baar gesteld. 492 32
Opreis.
Altyd groote sorteering
van aanbevolen fabrikaten.
Billijke prysnoteering.
Leiden. Haarlemmerstraat 53.
2577 16
WARM of KOUD to otou.
In alle goede winkels voorradig.
19 Couts. 250 15
Vraag steeds YEBHOEFV prisna SS altfsle ver worst.
Prima Rauw© Rookworst a 55 Cts. per 5 öus.
Itolpen».
SCookvleesch
Rookvleesch v.
3fl a au
Tongenworst
<1. Ruis
a 60 Cés. per 5 Ons.
22 Cés. per Ons.
a «4 Cés. per Ons. 0
a Cts. per Onn.
a 12 Cts. per oas.
Lcverpast-ei 20 Cts. per blikje.
Beleefd Aanbevelend,
Vleeschhonwerlj en Speitsiagerij HaarlemmBrstraat 13 Teiefoait 030.
MIïGY's Slolhvij^che,
uit één stuk vervaarciig.l, is prnctlsch, clogaut,
van cclit linnen niet te ondorscheide.i on Kocilkooper dan het
wnscliloon voor linnengoed. 82B3 40
Vorkrügb. te Leidon bij3. Ft. C. SMITS, Srinsessekade 6, G. VER
HOEVEN, Haartstr. 140," N. KLOOTS, Haarl.str. 46/47, W. 0. DE LA
COÜÜT, Doe/.astraat 41, W. F. KORS, Haven 22, H. VAN" GELDER
Jun., Hrarl-mmeratr. 171, ED. VAN HAL, Hnarlemoioreir. 174,
L. C. VAN DIJK, Haai-utr. 261, A. P. MARTENS t Ce,, Nieuwe R(jn 68.
EStiSÜ riiCDBt.
GObildii Fins UOIS
v f 1.65 c!e Lite»-,
iv.vcvz-soldclictor, mi.?
Li^vtr^iP Hsech va a 5 Liter,vncr-
sto an liet r.-.i. si va.»
- c r N Dr. P. F VAN HAM rij
s^umecHi
8354 11
Uitsluitond verkrijg
baar L'L':
J. B. KLUIT,
lalmarkt, Laidan.
jci}ȕBj?ti te Noord wijk, zal op
Dinsdag 18 Januari
■jHüfiÜÜ*- a.s., te Kil ni eu, in liet
Hotel ,,S3eé Mol vau Holland"
aldaar, verkoopen
1. Een WINKELHUIS met
iStaiEiug, Pakliuis, Schuur en
Krf. te Koord wijk aan de West-
cindervoorfefcraat, groot 4 areu
20 centiaren.
2. Eon WOONHUIS met Tim
mermanswerkplaats, Loods,
Schuren en Erf aldaar, groot
4 areu 5 centiaren. In 8 per-
coelon.
3. Een WOONHUIS met
Schuur en Erf aldaar, groot 1 ar©
72 centiaren.
Verhuurd aan de Wed. DUINDAM,
tegen /1.60 per weck
4. Een WOONHUIS mot
Schuurtje, Bleekveld on Krl
aldaar, aan de Van Limburg
Stirumistraaé, groot 1 are i£
centiaren.
Verhuurd aan J. JANSEN, togen
f 1.— per week.
6. Een party TEEL- otBLOEH-
BOLLKNLA.NO aldaar, in Boe-
kerslooé, groot 1 hectare 27
aren 60 centiaren. In 2 per-
ceelen.
Gedeeltelijk verhuurd aan den hoer
J. DE GROOT Jz. Jr., tegen f 54.80
tot 15 Juli a.a
6. Een party WEILAND, ge
schikt voor Bloembollencul
tuur, gelegen nis voren, groot 3
hectaren 68 aren 50 centi
aren. In 8 percoelen.
Te beziebtigeu op alle werkdagen
on te aanvaarden by de betaling
der kooppenningen, Nos. 1, 8 tot
en met 6, onder gosfcanddoening der
huurovereenkomst van perceel 4, op
1 Haart n.s. en No. 1 opl Jnnla.s.
Inlichtingen te bekomen ten Kantore
van genoemden Notaris. 4763 53
Wil zooveel
mogelijk de
Zondagrust
van uw naasten eerbiè-'
digan. Koop niet op
Zondag urat gij op andere
dagen kunt bekomen.
1284 8
tzfëk LEWENSTËBH'é
naaimachines
zl)n zoowel voor Huishoudelijk gebruik
als voor SSoderu Borduren en .Stoppen
en worden onder langdurige gaiantfe en gratie
onderricht geleverd. 1787 40
EEE2S ADRES:
wettig gedeponeerd. Leiden, Haarlemmerstraat 143..
Telefoon intercommunaal 685.
Niets pleit beter voor de qualiteit dan liet steeds
toenemend debiet. Alle soorten dagelijks verscli gebrand.
8034 20
„De Leidenaar," onder redaotio
van da. Rudolph, vermeldde ala iets heel
merkwaardigs, zooals ,,D o N e d e r I a n-
d o r" zegt, dat de commissie ter herzie
ning van hot Duitsoho straf wetboek het be
houd van de doodstraf voorstelt. „De
commissie vertegenwoordigt geen enkele
lichting op strafreohbsgebied. Zij neemt van
alle richtingen 't beste over. Zij beslaat uit
de geloerdfdo mannen van Duitechland, „het
land der denkers cn dichters." „De Lei-
de ua a r" schaamt zich dus niet voor de
geleerde wereld, voor do verdediging van
de doodstraf, en beroept zich dan ook nog
eens weer op Frankrijk.
„De Nederlander" merkt op
Wat bcteckent toch voor anti-revolution-
naiven zulk een beroep op het „rovolution-
naire" Frankrijk en op het „wetenschap
pelijke" Duitechland, indien, gelijk zij be
weren, die doodstraf geëischt wordt krach
tens beginselen, staande tegenover die, wel
ke zoowel de Duitscho als de Fronsohe we
tenschap behecrschen 1
Zoover ons bekend is, wordt althans
hier te lande, zelden beweerd, dat de dood
straf met eonig „wetenschappelijk" be
ginsel in strijd is. In de meeste landen be
staat zij nog cn uit onze oigen wetgeving
blijkt; dat het recht der overheid om met
den dood to straffen, wordt erkend. De
vraag is alleen: 1. of, naar christelijke be
ginselen, dio straf moet worden toege
past-, en bij dio vraag is een beroep op
Duitsche criminalisten, welke met die be
ginselen geen rekening meer plegen te
houden, al heel zonderling; 2o. zoo neen,
of (km haar behoud en of haar wederinvoe
ring (wat intusschen nog- iets geheel an
ders is dan haar behoud) wenschelijk^ is.
Dezo vraag echter is geen boginselkwostie
haar beantwoording hangt uitsluitend af
van tijd en plaats.
Dit laatste blijkt duidelijk o.a. uit de
geschiedenis van het nu nog geldende, in
1870 ingevoerde Duitscho strafwetboek.
Bij de tweede lozing van dat wetboek be
sloot de meerderheid van den Rijksdag
met 8 tcgon 81 stemmen de doodstraf af te
schaffen.
Toen echter verklaarde de Bondsraad,
dat alsdan het wetsontwerp zou worden
ingetrokken. Niet de geleerde hceren, maai
de Regeeringen der Bondsstaten meenden,
dat die straf in het Duifcsoho rijk noodig
was.
Daarvoor is toen de Rijksdag gezwicht.
Wanneer dus thans de commissie van
voorbereiding voorstelt, dio straf te behou
den, dan blijkt daaruit, dat men die straf
niet in strijd acht met eenig in Duitsch-
land verdedigd strafreohtelijlc stelsel; voorts
dab zij, om practisclie redenen, ont
leend hetzij aan de praktijk, hetzij aan cle
inzichten der Regeeringon, zonder wie een
stiafwethcrzieuing niet kan plaats heb
ben, bet behoud ervan wcuschelijk aolit.
Yoor een christelijke staatkunde een ori-
beduideude autoriteit.
Dr. Brpnsvèld schrijft in „8-1 e m m e iL
voor Waarh o'ï1 d 'en1 Wé d o" o.ni.
over de decorati e-k westie.
Tot ons groot leedwezen moeten wij nog
eens terugkomen op de welbekende decora-
fciezaak. Do raad van eer, waarvan sprake
was ook in „Do Standaard," is er nóg niet.
Wel aanvaardt dr. Kuypor huldebetui
gingen, waarin gesproken wordt van een
tegen hem ondernomen „1 aster-campagne",
maar hij, zoowel als zijn geestverwanten en
bondgenooten, schijnen de tijd nog niet ge
komen te achten, om zijn naam te zuiveren.
Toch is dit laatste een vereischte, ook vol
gens den heer Do Savornin Lobman.
Wat „D o Klaroen" over deze zaak
in het midden heeft gebracht, kwam toch
niet-van een zijde, die recht, gaf om tc spre
ken van „wraak". Een eerlijk christenhart
sprak er zich in uit. Maar dr. Kuyper be
waart het stilzwijgen, en de hoofden van zijn
partij schijnen hem niet te kunnen bewegen,
om zich andermaal te verdedigen. Indien hij
had gewild, zou deze geheele droevige
zaak reeds lang uit de wereld zijn. Nu gaat
zij mee uit het oude jaar naar het nieuwe.
Het lid der Tweede Kamer mr. Troelstra,
wil nu een parlementaire enquête uitlokken,
en liet voorstel daartoe is ingediend.
Of de Kamer besluiten zal tot hot instel
len van een enquête? De hoer De Savornin
Lobman heoft reeds een exceptie gereed,
ofschoon ook hij meerder liebt noodig acht.
In het optreden van dezen gezaghebbende»
volksvertegenwoordiger zijn dikwijls twee
fazen waar te nemen. Eerst keert bij zich
tegen zijn geestverwanten, en doet hij den
ken aan een egel, dio met opgestoken ste
kels komt aanrennen. Hij brengt dan vaak
schrijnende wonden toe. Zij, die gewoonlijk
zijn tegenstanders zqn, ijlen toe, en denken
in hem een bondgonoot te vinden, maar
plotseling heeft een metamorfose plaats, en
eindigt de heer Loilman met steun en stem
te geven aan hen, die hij eerst zoo scherp
critizeordo.
Wij moeten nu nogmaals zeggen: de de
cora lie-kwestic is nog niet opgelost.
Eerste-Kam er-verkiezingen.
De Haagsche correspondent van „De Tel."
schrijft:
Was 1909 het jaar van de periodieke ver
kiezingen voor de Tweede Kamer, 1910 's
het voor die van do Provinciale Staten en
van de Eerste Kamer. Over enkoio maanden
zullen wo weer staan aan het begin van
een verkiezingscampagne, -co, schoou die
natuurlijk niet met zooveel ijver zal wor
den gevoerd als de jongste toch zal zo
hier on daar tot bclangwekkendon strijd
aanleiding geven. De leden der Eerste Ka
mer, dio dit jaar moeten aftroden, zijn de
volgende
Noord-Brabant: W. Merkolbach (Kath.)
en jhr. P. J. J. S. M. van der Does de V.'il-
lebois (Kath.)
Gelderland: J. E. II. baron Sehiinmelpcn-
ninck van der Oye van Hoevelaken (voor-
Öibtór-Christ.-hist,en mr. W..H. J. Th.
van Bosten Batenburg (Kath.)
Zuid-Holland: Jhr. P. M. von Fiaen-
no (Kath.) dr. P. J. F. Vermeulon (Kath.)
en mr. J. D. 0. baron van Heeckéren (a.-T.)
Noord-Holland: M. W. F. van Leeuwen
(lib.), mr. E. N. Rahusen (lib.) en de op
volger van mr. Vcning Mcinesz.
Zeeland: W. Hovy (a.-A\)
Utrecht: Jhr. H. P. 0. Bosch van Drake-
stc-ijn (Kath.)
Friesland: Jhr. P. J. van Beyma (lib.)
Overij.sel: D. W. Stork (lib.)
Groningen: R. P. Dojes (lib.)
DrenteMr. E. Polinclc (lib
Alzqo: 6 Kalholioken, 1 Christ.-bist., 2
antirev. en 7 liberalen. Nemen we in aan
merking, dat van do laatste 7 er 6 zitting
hebben ju overwegende linkscho provincies,
dan hebben dio heeren voor bun zetels niet
te .vreezen. Alleen de heer Stork, die voor
Ovarijsel zit, kon wel eens worden uitge
worpen. Do 9 aftredende leden vau rechts
behoeven evenmin erg vreesachtig te zijn,
zoodat er veel kans is, dat na do Staten
verkiezingen van dezen zomer de samen
stelling der Eerste Kamer zeer gering of
in het geheel niet zal zijn gewijzigd.
Tandheelkundige behandeling liij ziekenlendsen.
Door hel Nederlandsch Tandheelkundig
Genootschap is een rondschrijven gericht
aan de Ziekenfondsen in Nederland, waar
in het^ wijst op de groote 1 boef te van de
bevolking aan behoorlijke tandheelkundige
behandeling, en een beroep doet op de me
dewerking, om door een geschikte regeling
in deze behoefte te helpen voorzien.
De tandheelkunde heoft zich als beroep
in zekere .mate zelfstandig gemaakt Zij
hoeft haar eigen examens, een eigen .stand
en zij valt buiten geneeskundige studie en
examens. I)e arts, die er dus niet van op
de hoogte is, behandelt daarom de bij hem
met tandpijn komende fondsleden, hetzij
met palliatieve middelen, koortsmiddelen,
mondspoolingon cn dergelijke, hetzij door
extraotie van den schuldigen tand, of dien
hij daarvoor houdt. Niets kan dan ook den
fonsarts aangenamer zijn, dan dat hij de
patiënten met landziekten naar een des
kundige, een tandmeester, kan verwijzen.
Maar aan vele fondsen is geen tandheel
kundige verbonden en waar zulks wel liét
geval is, stelt hem het fonds niet in cle
gelegenheid, do eigenlijke tandheelkunde,
liet behoud en herstel van zieke tanden in
toepassing te brengen. Hierin behoort ver
andering te komen, cle fondsen behooren de
zieke gebitton van de fondsleden even goed
naar cle tegenwoordige eisohen van weten
schap eu kunst te. laten behandelen als de
overige deelen van het lichaam, in plaats
van re door extracties te lateu verwoesten.
Behoud en herstel van zieke tanden, niet
extractie en plaatsen van kunsttanden, is
cle taak der moderne tandheelkunde. Waar
dan ook de fondsen tot aanstelling van
tandheelkundigen overgaan behoort in de
eerste plaats de oonserveeremde tandheol-
lamclé behjurfcigd te worden; en
eerst als hieraan voldaan kan worden, tot
do verdere prestatie der moderne tand
heelkunde bijv. reguleeren van scheefstaan
de tanden en plaatsen v»an kunstgebitten
overgegaan te worden.
Het ligt op den weg der ziekenfondsen,
die zich tot taak stellen door onderlinge
verzekering in de kosten van geneeskun
dige behandeling te voorzien, aan hun le
den de golcgcnlieid te bieden, zich ook van
goode tandheelkundige behandeling te ver
zekeren. Met de toenemende behoefte aan
con6erveerende behandeling zullen de uit
gaven der fondsen voor dit doel dezen on
getwijfeld noodzaken, do bijdragen der le
den te vorhoogon. Maar liierin mag een
fonds geen reden zien, de behoorlijke be
handeling achterwege te laten en de zieke
gebitten te laten bederven.
Ook zullen de leden op den duur, als zij
de waarde van het behoud der tanden lec-
ren erkennen, er ook offers voor brengen.
Het N. T. G. stelt zich gaarne bereid,
om - fondsen, die de gebitten harer Joden
wenschen door deskundigen te laten behan
delen, van raad te dienen, op welke wijze
zulks het best. geregeld kan worden, om
zoowel do belangen der fondsen, als die
der leden en der tandheelkundigen in een
geschikt evenwicht te brengen,
Yoor grootere fondsen verdient het de
voorkeur, een eigen kliniek op te richten
of aan een bestaande kliniek een tandheel
kundige operatiekamer te verbinden.
Om te voorkomen, dat de oonserveeren-
de behandeling door slordig werk van on
bevoegden en onkundigen gediscrediteerd
wordt beveelt het N. T. G. de fondsen aan,
vau hun tandheelkundigen een nauwkeu
rige registratie te eischen van alle behan
deling, met noteering van c-lko vulling,
waardoor latere contróle mogelijk is.
Voorts wijst het N. T. G. de fondsen er
op, dat in Nederland het ©enige tandheel
kundige examen hot tandmeestersexamen
is, terwijl op het arts-examen geen tand
heelkunde in engeren zin gevraagd wordt,
terwijl dit examen wel de vrijheid geeft,
zich zonder meer als specialiteit in elk on
derdeel der geneeskunde te vestigen. Het
N. T. G. beveelt de fondsen aan, zich te
overluigcn, dat zij, die voor fondstan dar t3
sollicitceren, wel degelijk ook tandheelkun
dige examens hebben afgelegd.
VeeziokteH in Netlerlnuri.
Een bijvoegsel tot de Staatscourant
(No. 9J bevat, een staat, van de gevallen
van besmettelijke veeziekten in Nederland,
voorgekomen gedurende de maand Decera-
berT9C9. Daaraan is. ontleend de volgende
opgave (cle cijfers tusseheu haakjes dui
den het aantal eigenaren aan, onder wier
vee de ziekte voorkwam): mond- cn klauw
zeer bij de herkauwende dieren «m de var
kens 0 (0); kwade droes en'huid worm bij de
eenhoevige dieren 2 (2); schurft bij do een
hoevige dierea en de schapen 037 (48); rots
kreupel der schapen 21 (2)vlekziekte bi]'
varkens 7 (4); triohinenziekte bij varkeaf
0 (O); miltvuur bij alle vee 60 (43); honds*
dolheid 0 (0).
Tegen tien Bond van Nederl. Onderwijzers.
De heer J. B. Meerkerk, te SappemeojpA
heeft aan wie hem instemming betuigd heb
ben met zijn protest tegen het optreden yan
den Bond van Nederl. Onderwijzers, voor
gesteld, op Vrijdag 1 April samen te komonl
te Utrecht, om te overwegen, of men 'n ver-
eeniging zal oprichten, bijv. „De Vader-;
landsohe School"
Punten van beteekenis ter overweging
dunken hem o.a.„neutraliteit beduidt ni©8
onverschilligheid, noch op godsdienstig ter
rein, noch in polititieken zin; niemand aan
stoot geven beduidt niet, godsdienstloos
zijn, doch integendeelhoogen eerbied
hebben voor ieders godsdienst, uit gods
dienst.; het besef van plicht tegenover hot
vaderland in nationaal-historischo beteeke
nis moot in de vaderlandsolie jeugd worden
gewekt, zoowel als c'at van plicht tegenover
zichzelf en de menschheidallo vage
theorieën schaden; de openbare onderwijzer
dio zóó zijn verheven taaie opvat, is de aan
gewezen opvoeder van de vaderlandsch©
jeugd."
In do afdeelingsvergadering van het N. O.
G. is met algemeen© stemmen do volgende
motie aangenomen:
De afd. Nijmegen van het N. O. G. gele
zen de openingsrode van de algem. verg.
van den Bond v. N. O.,
gezien den indruk, dien deze rede veler,
wegon maakt, vreezende, dat de neutrali-
teitepassago dezer rede als wapen tegen de
openbare school zal worden gebruikt,
spreekt als haar oordeel uit: le. dat .-et
overgrooto deel der openbare onderwijzers
van ganscher harte liefde tot het vader
land, het vorstenhuis en den bestaanden re-
geeringsvorm helpt aankweeken, 2o. dat heb
aanbal aanhangers der neutraliteit in dit
opzicht betrekkelijk gering is ontzegt daar
voor allen tegenstanders het recht dezer
passage voor te stellen als het gevoelen van
„de" openbare onderwijzers noodigb de
andere afdeelingen uit zich in clit opzicht
met onze afd. homogeen te verklaren, ent
besluit derhalve dezo motie te doen publi-
De agenda voor de gewone vergadering
van de afdeeling 's-Gravenhago van liet'
Nod.-Onderwijzers-Genootschap op heden
avond vermeldt o.a een voorstel van het»'
bestuur ..om to komen tot ecoigcrlci pro
test tegen de bekende anti-nationale uitin
gen van den B. v. N. 0 .in verband tnet de
verdediging van onze openbare school."
(.»Vad.")
