DK KUS.
Een meTenhonderd|arige bonten kerk.
De kerk van Borgund, de oudste kerk in
Noorwegen, is geheel uit het taaie hout
van den NooTschen pijnboom gebouwd.
Haar ouderdom wordt op zeven- of acht
honderd jaren geschat. Haar bouworde
heeft een verrassende gelijkenis met die,
welke thans nog in Indiê, speciaal in Hit-»
ma, gebruikelijk: is.
Nog, enkele seoonden en een ontzettend
gekraak, gepaard met een angstverwek
kend gesis, duidt aan, dat alles voorbij is.
Stukken ijzer vliegen links en rechts over
den weg, de rails worden uit den grond ge
licht en „De Nacht" boort zich in den
grond in een dikke wolk van Btof en stoom.
De rei'zdgens uit trein 22 zijn gered,
maar tusschen de gouden brem ligt het ver
koolde lijkje van den armen Jean Marie
te midden der verwoesting en der bran
dende kolen.
Onze tijd staat in het teeken van de
bacterie. Je \indt ze in je melk, in je bes
sensap, in je worst, in je drinkwater, kort
om je vindt ze overal. Toen gingen eenige
geleerden aan het bedenken wat er gedaan
moest worden, om haar te 'lijden. Zij
sloegen daarv or een woordenboek op en
lazen daar al spoedig de woorden: sterili-
seeren, filt ren, pasteuriseeren. „Daar
heb je 't", zeiden de geleerden; „die drie
woorden zijn ev n zooveel bezweringsfor
mulieren, daar kan geen ba terie tegen."
En sedert dien tijd laten de menschen hun
worst en bessensap en melk sterili- of pas
teuriseeren, «n de bacterie wordt gedood.
Maar helaas, één bleef in leven, en die
nam zich "oor haar geslacht te wreken en
nestelde '.h, waar heel weinigen haar ver
moedden, waardoor haar verderflijke in-
■Vloed juist zoo groot is geworden; zij koos
haar plaatsje met geraffineerde wreedheid,
ftamel'jk in... den kus.
Van den kus gesproken, hem zouden wij
bijna een natuurdrift kunnen noemen.
Het kind toch, dat nog nauwelijks praten
kan, steekt u reeds de lippen toe.
Al in de oudste tijden kuste men elkaar,
Veelal op den mond, hetzij dan als teeken
eeher innige verstandhouding, of wel als
ceremonieel of als bewijs van eerbied.
Zoo lezen wij een en ander omtrent band
en voetkus van hooggeplaatste kerkelijke
personen.
In Rusland evenals ook in Grieksch-
katholieke landen bestaat nog de gewoon
te om elkaar met Paschen geluk te wen-
sohen met de woorden: „Christus is opge
staan", waarop het antwoord vclgt: „Waar
lijk, Hij is opgestaan", waarna men elkaar
omhelst en op beide wangen kust.
In het oude Rome was de handkus een
uiting van eerbied, alleen door den slaaf
Sen gebieders gebracht; de vrije lieden be
groetten elkaar met handdruk of omhelzing
Zelfs de soldaten weigerden hun bevelheb
ber de hand te kussen, en eerst onder de
regeering van keizer Augustus werd de
handkus een verplichte ceremonie.
Salomo ce>gt reeds van de vleiers van zijn
tijd, dat zij niet moede werden de hand
van hun weldoener te kussen, totdat zij hun
doel bereikt hadden. Ook Homerus vertelt,
dat koning Priamus, Achilles de handen
kuste, toen hij smeekte om het lijk van
Hector.
China kent niet den kus van ouders aan
kinderen, noch van broeders aan zusters of
Van vrienden aan vrienden. China kent al
leen den kus der verliefden. Zoo'n Chinee-
scbe kus zou voor ons, Europeanen, nog een
heele studie vereischen. Hij bestaat uit
drie handelingen:
1. Het zachtkens wrijven van den neus te
gen de wang van het geliefde wezen.
2. Een diepe ademhaling door den neus,
terwijl de wimpers worden neergeslagen.
3. Een saoht klappen der lippen, zonder
flat zij de wang beroeren.
De Chineezen zijn heel trotsch op hun
manier van zoenen en zien met diepe min
achting neer op het triviale gedoe der
'Europeanen. Als in Cochinchina de kinde
ren stout zijn, dreigt ïr n 1 en, niet met het
rietje, maar met den „walglijken" kus der
blanke menschen.
Italië is, wat de dichters er ook van zeg
gen mogen, geen goed land voor de lief
hebbers van kussen Het zoenen van een
vrouw tegen haar wil wordt daar tot de
zware misdaden gerekend. Nog heden ten
dage is het kussen in Milaan verbodendat
wil zeggen, op den openbaren weg. Er be
staat daar nog een oude politie-verordening,
afsta—mende uit n tijd der Sforza's,
waaraan men dat verbod te danken heeft.
En dat dit wetje geen doode letter is, on
dervond nog kort geleden een verliefd
paartje, uit de hoogste Milaansche krin
gen, dat elkaar in een stil hoekje van het
park gekust had en zich nu voor den kan
tonrechter moest verantwoorden. Zij kwa
men er af met een boete van 15 lire.
Maar behalve de Milaansche politie, le
ven er op het stukje beechaafde wereld
nog andere vijanden van het kussen, en
wel daar komt de bacterie terug de
hygiënisten. Een kruistocht tegen het kus
sen werd ondernomen door een afdeeling
der „Women Christian Temperence Union"
en geeft in Nieuw-York aanleiding tot heel
wat vroolijkheid en spot De presidente,
dr. Hutfield, werd geïnteTviewch Zij ver
klaard© plechtig, dat het kussen een bar-
baarsch, ongezond gebruik waa, erger nog
dan drinken, en daarom zonder erbarmen
moest worden afgeschaft. Men moest ten
minste, alvorens tot de kus-operatie over
gaan, eerst den mond antiseptisch reini
gen, om de bacteriën te dooden. Verder
oordeelde deze gestrenge dame de moreele
infectie van den kus nog gevaarlijker dan
de daadwerkelijke.
Natuurlijk ziet iedereen het dwaze van de
overdrijving in, maar toch.... Het is niet
geheel ten onrechte, dat de hygiënisten
soms zoo waarschuwend hun stemmen ver
heffen tegen het roekelooze kussen. Een
bewijs hiervoor vindt men o.a. in het vol
gende proces ,dat voor een Parijsche recht
bank gevoerd w:rd. Als klager trnd op een
elegant gekleed heer, wiens gezicht door
leelijke, roode vlekken werd ontsierd.
Het was pijnlijk om te zien hoe de man
zijn blikken, waarin vertwijfeling, schaam
te en verlegenhe' 1 te lezen stonden, telkens
en telkens weer richtte op een opvallend
mooie dame, in de getuigenbank gezeten.
„Ga gerust uw gang, meneer", zei dj vrien
delijk, „bakommer u niet om mij; vertel al
le?. precies zooah het g.beurd is."
Zichtbaar verlicht begon hij„Mijne hee-
ren, een week geleden was wijn gelaat nog
p ^cl on-"- tonden. Mevrouw veroorloof-
<ke mij, haar naar de opera te begeleiden,
waar wij plaats namen in een donkere loge.
Hier waagde ik het wij zijn te Parijs, be
denk dat, lezer I mevrouw eenige malen
in den bals te kussen. Den volgenden mor
gen bemerkte ik, dat mijn neus rood begon
te worden. Twaalf uur later had hij een
blauw-roode kleur a&ngenor en en mijn
oogen begonnen pijnlijk te steken. Weldra
was mijn geheele gezicht met dezen afschu
welijken uitslag bedekt. Ik vroeg
daarop de dame of haar prachtig zwart
haar no-ifc met een klcurmiddel in aanra
king was gekomen. Zij bekende mij toen,
met bewonderenswaardige eerlijkheid, dot/
zij juist dien bewusten avond een nieuw;
middel beproefd had."
Het haarwater werd door een deskundige
onderzooht en nu bleek het inderdaad teer
schadelijke bestanddeel en te bevatten,
waarop de leverancier tot een schadever
goeding van 2500 francs werd veroordeeld.
En dus: kus vooral nooit in het donker
Welk een voorrecht voor de Japanners»;
dat dezen niet kussen 1
Houten blaasinstrumenten
en orgels
geraken ontstemd, als in een concertzaal
de temperatuur hoog wordt.
Een verklaring daarvan geeft in de
„Neue Musikzeitung" de ingenieur Th.
Faisst, te Dresden.
De snelheid van het geluid is bij 0 gr. 0.
333 M. in de Beoonde, bij 20 gr. 0. (68 gr.
Fahr.) 345 M. en bij 30 gr. 0. (80 Fahr.)
351 M., enz. Dio veranderlijkheid vindt
baar oorzaak in de verschillende luchtdicht
heid bij verschillende temperaturen.
Berekeningen en proeven toonen aan, dat
een temperatuurverschil van 18 Fahr. een
voor het muzikaal gehoor merkbare into
natie-afwijking doet ontstaan, dus als d«
temperatuur der zaal van bijv. 60 gr. tot
78 gr. stijgt, zulk een verschil komt over
een met 1/3 kleine secunde.
Een afdoend middel voor het behoud der
stemming vvan het orgel zou, volgens den
schrijver, zijn: de ruimte, waaruit de wind
voor het instrument wordt aangevoerd, bij
het stemmen op zaaltemperatuur te bren
gen en te houden, en voorts ook door goe
de ventilatie de veranderingen der zaal-
temperatuur zoo gering mogelijk te doen
zijn.
