luifengewone
Comb. A. KREYMBORG Co.
dat ze de modernste en beslist goedkoopste in Nederland isa
Gsbr. CAVADINO, Botermarlit 19, Leiden.
LEIDEN: BOTERMARKT 19;
Marktberichten.
Hot zachte wedor dor laatste weken heeft de buitenlandsche fabrikanten, die speculatief werken, niet weinig gedupeerd. Speonlatief werken beteekent zonder
hostelling togen bet seizoen grooto partijen laten confoctionneeren, die bij gunstig seizoenwodor door do winkollers met graagte tegen goede prijzen worden afgenomen.
Uitmaal geen vraag echter, gevolg overhouden van groote kwantums goederen.
Ue Nederlandsche winkelier, die zijn verkoop rode lijk vlot zag gaan, kon daardoor ln Berljjn, het centrum van bijna de geheele productie in Kinderartikelen,
grooto voordooien behalen.
Wij hebben door den gunstigen omzet en de vergrooting onzer Einderafdeellng hiervan geprofiteerd.
Onze inkoopcombinatio over geheel Nederland vertakt, heeft haren inkooper telegrafisch volmacht verstrekt al wat goed waz op te koopen. De fabrikanten,
kneedbaar door hun ongunstige positie, stonden onB de beste Jongenzkleeding at tegen prijzen beneden Inkoopwaarde.
Dozo goederen komen thans in do bij ons aangesloten Magazijnen in den verkoop op den grondslag van inkoop, dus door elkander oirca 85 pCt. beneden de waarde.
Moet men inkoopon doen in Jongens- en Kinderkleeding, aan verzuime men in zjjn eigen belang niet deze geheel exclusieve collectie goederen in onze Magazijnen
te bezichtigen. Zonder eenigo verbinding tot koopen noodigen wij een ieder daartoe nit. Vooral van onze Kinderatdeeling moet getuigd worden:
Daarvoor de buitengewono zorg zoodanig in te koopen, dat onze verkoopsprijzen bjj de fijnste kwaliteiten de allerlaagste zijn.
Te Amsterdam wordt onze klecding verkocht: Leldschestraat hoek ïleerengracht, le v. Swindenstraat £9-31, Nieuw eudijk 19£ (O. A A. Brennink-
ineyer); Utrecht: Mariaplaats 3;
üaastriclit: Groote Straat 36, vorder in combinatie-magazjjnen op bijna alle belangrijke Nederlandsche plaatsen. 8408 818
Onderwijs aan spraakgabrehhlge hinderen.
In Ons vorig nummer deelden wé reeds
een en ander mede omtrent de door B.
en Ws. bij den gemeenteraad alhier inge
diende voordracht omtrent bovenvermeld
belangryk onderwerp en maakten toen te
vens melding van het oordeel van een door
de plaatselijke schoolcommissie uit haar
midden benoemde sub-commissie, bestaan
de uit de heeren W. Draaijer, J. Hoogen-
"raad en clr, P. Th'. L. Kan, die haar taaie
zeer ernstig heeft opgevat.
De subcommissie treedt, na hetgeen wü
bereids aan het rapport ontleenden, hog
in een nader onderzoek, hoe de verhou
ding van het aantal spraakgebrekkige kin
deren tot het totaal aantal leerlingen in de
verschillende klassen is. B. en Ws. zullen
haar bij dat onderzoek in hun praeadvies niet
volgen en wenschen alleen te volstaan met
de mededeeling, dat het percentage ider
spraakgebrekkige kinderen in de 12 klassen
afwisselt van 51/* tot 127a pCt., zonder dat
men kan zeggen, dat er van een geleidelijke
afname van het percentage, naarmate men
tot de hoogere klassen nadert, sprake is.
Reden genoeg, zegt de sub-commissie, om
aan te nemen, dat het gewone onderwijs
niet voldoende is om spraakgebreken
te verbeteren. En zij eindigt dan ook met
de conclusie dat de aanstelling van een
deskundigen onderwijzer of onderwijzeres
van gemeentewege, die met het onderwijs
aan spraakgebrekkigen zou worden belast
„in een dringende behoefte zal voorzien."
De sub-coraniissie staat dan nog een
oogenblik stil bij de vraag welk systeem
Slier bij dat onderwijs aan spraakgebrekki
gen zou moeten worden gevolgd. Zal men,
als in Denemarken, een afzonderlijke school
stichten, waarin spraakgebrekkige kinderen
voor cenigen tijd samen onderwijs ontvan
gen, of zal men voortgaan op den weg,
welke tot dusver reeds door Mej. van
Kaathoven gevolgd is? De commissie geeft
de voorkeur aan het laatste. Oprichting
van bijzonderlijk daartoe ingerichte scho
len ligt, naar zij meent, meer op den weg
van den Staat. En zij geeft dan ook in over
weging hier ter stede bij de invoering van
dat onderwijs de door den heer Brouwer
ontworpen conceptregeling te volgen, die
weder op de leest van het tot dusver door
mej. Van Kaathoven gegeven onderwijs
geschoeid is.
De schoolcommissie zelf vereenigt zich in
lalleri deele met de door de sub-commissie
voorgestelde conclusie en gaf B. en Ws.
dus in overweging een voorstel in die rich
ting bij den gemeenteraad in te dienen.
Alleen deze nieuwe vraag kwam bij de
schoolcommissie nog ter sprake, of, bijal
dien tot de invoering van dit onderwijs
werd overgegaan, ook niet de bijzondere
scholen voor on- en minvermogenden daar
bij behoorden te worden betrokken. En zij
meende die vraag bevestigend te moeten
beantwoorden, indien althans overwegin
gen van financieelen aard zich daartegen
niet zouden verzetten.
Het college van B. en Ws. eindelijk is
met de schoolcommissie volkomen van het
groote nut, dat dit onderwijs kan afwerpen,
pvertuigd. Ieder toch die weet, welke on
aangenaamheden op rijperen leeftijd van
spraakgebreken kunnen worden ondervon
den, ja, hoe zelfs die gebreken een belet
sel kunnen 2ijn voor het bcklecden van
menige betrekking, moet het toejuichen,
indien iets wordt gedaan om voor het min
der bedeelde schoolkind dit euvel weg te
nemen. Wel ook rezen daartegen in hun
college enkele bezwaren. Zoo werd eener-
zijds de bedenking geopperd, dat het hier
Iniet zoo zeer onderwijs, als wel een medi
sche behandeling gold, en werd anderzijds
opgemerkt dat dit onderwijs, als hoedanig
men het wel wilde erkennen, veeleer van
het Rijk of van het particulier initiatief
dan van de gemeente behoorde uit te gaan.
>Iaar waar men toch ook van die zijde het
groote nut van dit ondenvijs moest erken-,
nen en bovendien, zooals men in ons vorig
nummer heeft kunnen zien, volgens hen
met de regeling daarvan slechts een be
trekkelijk zeer geringe uitgave zal gemoeid
zijn, daar wilde men zich toch niet tegen
de invoering er van verzetten.
Trouwens, tegenover de genoemde be
zwaren werd met nadruk de meening uit
gesproken, dat al moge het hier dan geen
onderwijs betreffen in den gewonen zin
van het woord, toch wel degelijk het on
derwijs in het algemeen door dit onder
wijs aan spraakgebrekkige kinderen wordt
gebaat.
Zij geven dus in overweging over te
gaan tot de vaststelling van de volgende
verordening, regelende het onderwijs aait
spraakgebrekkige kinderen te Leiden.
Artikel 1: Van gemeentewege wordt
onderwijs gegeven aan spraakgebrekkige
leerlingen van de scholen voor on- en min-;
vermogenden; aan die der bijzondere scho
len echter slechts dan wanneer de besturen
dier scholen daartoe den wensch aan
en Ws. te kermen geven.
Art. 2: Met de leiding van dit onder
wijs wordt belast de lccrares in zang- en
spraakvorming aan de Kweekschool voor
Onderwijzers en Onderwijzeressen.
Zij wordt in dat onderwijs bijgestaan
door onderwijzeressen van de scholen, waar
de leerlingen ter school gaan. Deze onder
wijzeressen worden aangewezen door B.en
Ws., gehoord de hoofdonderwijzeres en het
hoofd der school.
Art. 3: Het onderwijs door de Hoofd
onderwijzeres wordt gegeven na afloop van
de gewone schooltijden in een der lokalen
van de kweekschool; dat door de andere
onderwijzeressen voor of na de gewone
schooltijden in een lokaal hunner school.
Art. 4: Het hoofd van iedere school
wijst aan, welke leerlingen voor het ont
vangen van dit onderwijs in aanmerking
komen.
Art. 5De hoofdonderwijzeres ontvangt
een bezoldiging van f 75 's jaars per we-
kelijksch lesuur; de andere onderwijzeres
sen genieten een jaarlijksche tegemoetko
ming van f50.
Voor leermiddelen wordt jaarlijks een
bedrag van f25 beschikbaar gesteld.
Verder werd voorgesteld te bepalen, dat
voorloopig met het geven van dit onder
wijs zal worden begonnen aan; 4 of 5 open
bare lagere scholen der 3e en 4e klasse; en
alsnog op de begrooting voor het volgende
dienstjaar voor dit doel beschikbaar te
stellen een bedrag van f 600.
Van do Berïijnscli© hondentontoon
stelling in Halensee.
De kleiusto dwergpintscher in «en hand-
camera.
Koloniën.
BATAVIA, 30 Sept.—8 Oct.
Tijgers in Boven Serdang.
Do „Deli-Cfc." meldt het volgende;
De roofdieren, clie tot dusver ln die
streken een betrekkelijk gelukkig leven
leidden, hebben thans ernstige roden tot
ontevredenheid. Nu daar onderneming na
onderneming wordt geopend, de rubber
cultuur zich staag uitbreidend, oorzaak is
dat men steeds dieper het land binnen
dringt, moeten zij telkens een deel van hun
jachtterrein inboeten en wordt de streek
voor hen als het ware met den dag onher
bergzamer. Vandaar dat de tijger families
de wijk nemen naar andere terreinen en
belanden in gebieden, die in de latere
jaren van hun bezoeken nagenoeg geheel
gespeend Lieven.
Zoo werd op de onderneming Gcenoeng
Rinteh in den nacht van 0 op 7 October een
hond, toebehoorend aan den beheerder,
aangevallen en gedood. De tijger was er
echter niet in geslaagd zijn prooi mee te
nemen, gestoord als hij bij zijn arbeid
werd door het lawaai, verwekt door zijn
komst en het raadzamer achtend intijds
zijn biezen te pakken.
Intusschen, de beheerder was zijn hond
kwijt en hem zou het Jang niet onverschil
lig rijn geweest daarvoor in ruil het vel
van den moordenaar machtig te worden.
Dies bezon hij zich niet lang en zette met
een begeerigen glimlach om de lippen,
naarstiglijk zijn dienaren aan den arbeid
om nog dienzelfden dag een val in gereed
heid te brengen.
De tijgerklem werd daarin aangebracht
en vlak d-arachter, tegen het vallen van
den avond, een geitje vastgebonden. In
dezelfde stemming als een kind bericld,
dat op St.-Nicolaasavond zijn klompje on
der den schoorsteen schikt, legde men zich
den 7den op Goenoeng Rinteh ter raste.
Den volgenden morgen was het eerste
werk, nog voor het nuttigen van den ge-
bruikelijken kop koffie een gang naar de
val. En werkelijk, 't gmwelijk werktuig had
rijn plicht gedaan, en een slachtoffer ge
maakt- Want de zware ijzers klemden om
het ontzielde lichaam vaD... het geitje. Of
de tijger er van geweten heeft? Men zou
het welhaast gaan gelooven, want als om
met de woede der teleurgestelde jagers
den spot te drijven, haalde hij den volgen
den nacht, uit een assistent 8woning, ook
op het emplacement staande, weer een
prachtexemplaar van een hond weg.
CIVIEL DEPARTEMENT. Verleend:
Wegens ziekte, een jaar verlof naar Euro
pa, aan den inspecteur van financiën in de
3de afdeeling J. J. Bek aar en aan den
leeraar in de scheikunde cn de natuurlijke
historie bij de afdeeling Hoogere Burger
school van het Gymnasium Willem III te
Batavia dr. P. Anema, met bepaling dat
zij hun betrekking zullen nederleggen op
respectievelijk 5 en 3 Och
Ontslagen: Op verzoek met ingang van
2 Nov. eervol vut 's lands dienst, de hoofd
inspecteur der In- en Uitvoerrechten en
Accijnzen N. H. van Maren, onder dankbe
tuiging voor de door hem aan den lande
bewezen diensten.
Benoemd: tot secretaris der res. Bata
via, de secretaris der res. Djokjakarta 'J.
van Gigch en van Djokjakarta, de contro
leur bij het Binnenl, Bestuur op Java en
Madoera J. E. van Goch.
Gestold: Ter beschikking van den alge-
meenen secretaris, de burg. ambtenaar ter
beschikking van den directeur van fin. jhr.
mr. C. Laman Trip. Met aanstelling tot
burgerlijk ambtenaar, ter beschikking van
den directeur van fin. M. L. van Am stel,
daartoe gesteld ter beschikking van den
gou v erneur-gene r aaL
Verleend: Wegens langdurigen dienst,
een jaar verlof naar Europa, aan den
oss.-reB. van Bandoeng G. L. H. Kruija-
boom, met bepaling, dat hij zijn betrekking
zal nederlegen op 2 November of, indien
het tijdelijk door hem gevoerd bestuur over
het gewest Prearger-Regentschappen eerst
na dien datum door he^h aan den defini
tieven titularis mocht worden overgege
ven, op den dag volgende op dien der over
gave.
Benoemd: Bij de Algemeene Rekenka
mer tot 2den oommios, de tijdelijk oommies
E. E. Oretier, tot tijdelijk 2den commies,
de 8de commies F. de Lannoy, tot 3den
oommiee, de tijdelijke 3de commiezen O. L.
van Dijk en A. P. F. Engko, tot tijdelijk
3den oommies, do klerken J. W. Wyatt en
H J. Kemper.
Overeenkomstig haar verzoek, met in
gang van 2 Oot. 1909, eervol ontheven van
haar tijdelijke werkzaams telling bij het
openbaar Europeesch lager onderwijs: Me
vrouw M. van der Wal geboren Coert.
Bij het binnenl. bestuur op de bez.
buiten Java en Madoera.
Geplaatst in do ree. Bali en Lombok, de
adspirant-controleur W. Groeneveldt, thans
geplaatst te Fort van der Capellen (Suma
tra's Weskust) in do ree. Menado, de adsp.-
oontrokur W. Hamerster, thans geplaatst
te Pematan Si Antar (Oostkust van Su
matra).
Bepaald dat geplaatst blijft in de res.
Oostkust van Sumatra, de adsp.-controleur
P. W. van Gorkum.
Verleend: Wegons langdurigen dienst
een jaar verlof naar Europa aan den on
derwijzer 2de kl. bij het openbaar lager
onderwijs J. K. Rohmer, met bepaling dat
hij zijn betrekking zal nederleggen op 2
October.
Ontslagen: Eervol uit 's lands dienst, de
gew. tijd. hulp onderwijzeres bij het open
baar Europeesch lager onderwijs, mejuf
frouw H. A He.sk es, tevoren klerk bij het
post- en telegraafkantoor te Weltevreden
en de gewezen lecraxes in de beginselen der
wiskunde en de aardrijkskunde bij de Hoo
gere Burgerschool met driejarigen cursus
voor meisjes te atavia, belast geweest met
de tijdelijke waarneming der betrekking
van leer ar es in de wiskunde bij de afdee
ling Hoogere Burgerschool van het Gymna
sium Willem III te Batavia, mevrouw D.
Stibbe geboren Onnen.
Ontheven: Met ingang van 2 Oot. op ver
zoek, wegens vertrek naar Europa, eervol
van zijn fimctiën van lid, tevens voorzitter
van de „Nederlandsch-Indische Telegraaf-
commissie", de heer H. Colijn, onder dank
betuiging voor de als zoodanig door hem
aan den lande bewezen diensten.
Benoemd: In de „Nedr landsch-Indische
Telegraafcommissie", met ingang van 2 Oct.
tot voorzitter, de ondervoorzitter J. J.
Stieltjes; tot ondervoorzitter, het lid
L. J. Lambachtot lid, do heer
W. Frijlïng, adviseur voor de be
stuurszaken d->r buitenbezittingentot
lid bij den gemeenteraad van Medan, S. O.
Knappert, adjunct-inspecteur van den ar
beid.
Ingetrokken: De benoeming van den con
troleur bij het binnenl. bestuur op Java en
Mladoera J. A. A van der Ent, tot assis
tent-resident van Berbek.
Benoemd: tot ass.-res. van Berbek de
ambtenaar op non-aotiviteit F. Hoezoo,
laatstelijk ass.-rea. van Toeban.
Belast: Met ingang van 2 Oct. met do
waarneming der betrekking van leeraar in
de Engelsche taal bij de Hoogere Burger
school te Semarang, de onderwijzer der
3de klasse bij het openbaar Europeesch la
ger onderwijs, F. C. Stein.
Tijdelijk belast: Met de waarnemng der
function van oprichter bij den selectietuin
voor rijst en tweede gewassen te Buitenzorg
bij het departement van landbouw E. H.
Stuut, partioulier.
MILITAIR DEPARTEMENT. Overge
plaatst: bij het garnizoensbataljon der
Zuider- en Oost er-af deeïing van Borneo,
de kapitein bij het 20sto bat. A. J. En-
sinck; bij het 7de bat., de eerste luit. bij
het garnizoensbat. van Celebes en Menado,
was geëvacueerd naar Soerahaja en te*r
nadere indeeling overgeplaatst bij het sub-
6 is tentenkader te Soerabaja, J. H. A. Po-
lack.
MARINE DEPARTEMENT. Tijdelijk be
last: Bij de gouvernemenis-marinej, met de
waarneming der betrekking van leerling*
machinist J. W. R. Rijkschroeff, parl'eit*
lier.
Overgeplaatst: van het stoomschip „Cotf*
dor", op het stoomschip „Dog", de leer*
ling-machinist F. Kersj; van het stoom*
schip „Dog" op het stoomschip „Condor"-
de tweede stuurman F. J. Smit; van het
stoomschip „Zeemeeuw" op het stoomschip
„Dog", de eerste stuurman J L. Standen*
maijer.
Benoemd: tot cons tabel bij het marine*
etablissement do gewezen sergeant-oonsfca*
bel J. van Zwol, thans tijdelijk belast met
ue waarneming van eerrlgenoemde betrek}
king.
Alle weekaboDDó's in Leiden
en omliggende gemeenten van
het „Leidsch Dagblad" z\jn
verzekerd tegen ongevallen in en
buiten bedrijf. By algeheele invaliditeit wordt
uitgekeerd ƒ100©; by overiyden 500$
by verlies van hand of voet £5©; by ver
lies van één oog f 150by totaal verlies
van een duim 100; by verlies van een
wy8vinger ƒ60 en by verlies win eiken
anderen vinger voor ƒ15 op voorwaarden, ln
de polis vormeld.
Alkmaar, 6 Nov. Kaan. Aangevoerd 349 atapela.
wegende 178,000 KG. Kleine ƒ80.Commissi#
30—, Middelbare f39.Handel vlag.
Leeuwarden, 6 Nov. Ter veemarkt waran aan
gevoerd 62 slieren 60 a f 260,69 ossen f 176 a 1 SO,
278 vette koeien 160 a 200, per I kilo 25 a St e..
1336 melk- en kalfkoeien 140 a 260,69 pinken f 60
a ƒ76, 187 vette kalveren 20 a 60, per kilo 35 ft
40 c., 1294 gras'tal veren f 40 a 06, 73 nuchtere dit©
f 8 a 12, 802 vette schapen f VS a 22, 418 weide
Écbapen 14 a 17.1802 lammeren 18 a 21, 206 vetta
varkens f 60 a 80, per i kilo 22 a 24 c.. 220 ma sere
varkons ƒ40 a 60, 872 vette biggen 20 a 80, idem
voor de Londenscho markt per kilo 21 a 33 c 367
kleine biggen ƒ6 a 7,28 paarden 80 a 176. To'.aal
aangevoerd 7662 ituks vee.
In run'vee was de handel redelik. Vet vee
duurder Melkvee vcor binnen- en bniteoland goed
verkocht. Kelfvee met miuder vraat;. LandkaRereft
met meer kooplust, a!s vorige week. Vette schaden
genoten meer viaag. Varkens voor uitvoer gewild»
Lr waren enke'e Fr&mchen en ook Italianen 1
markt.
Leeuwarden, 6 Nov. Boter. Boerenboter. Aan
voer 13/4,7 8 en 0/16 v. Prijs late sooit ƒ64, F.boter.
Aan. oer 24 3, 23 6 en —/ll v. Prij» 64 a 65|i
Noteering van de Comm. lstequal.Fabrieksb. 66.
NoieeriDg van de Commissie der Ver. van Boter*
en Kaashandelaren in Friesland leteseort Fabriek#»
boter t &4J. Nagelkaas. Boereokaaa. Aanvoer
KG. Prijs a Fabriekakaae. Aanroer 16,014
KG. Prijs 30.ƒ36.60. Handel vlug.
Zwolle, 6 Nov. Aangevoerd ter veemarkt 243E
staka als: 1243 rund-ren, 78 kalveren. 278 scb pea
en lammeren, 46 va> k«D8 en 790 biggen. Er was veel
aanvoer. Haudel willig.
Mon besteedde voor nourenda en veiscb gek Ifd#
koeien 100 a 246. dito vaarzen en schuiten ƒ85 ft
195, guslokooien voor de vetweide 80 a 170, dito
vaarzen 60 a 160, voorjaarskalvende koeien f 76»
176, oseen voor de vetweide ƒ80 a 170, lt-jango
springstieron 45 a 116, li-jarige pinken f 40 h 116,
jarige fokkri veren 18 a 48, nuchtere kalveren 6 a
17, vette koeien en oseen aan bouten 46 a 62 c., dito
stieren 40 a 66 c., dito kalveren 67 a 72 c.. dito
schapen 40 a 60 o. per kilo. lammeren f 6 a 16, 6-
weeksohe biggen ƒ6.a 10.10-weeks he dito
12.a 18.drachtige varkens/"40a66 mager©
dito 22 a 46 pur eiuk; velta dito 44 a 47 o.,dito voot
Londen 46 a 48 o. per kilo.
Aardappelen 2.76 a 3 60 per H.L.
Boter. Aanvoer 6630 KG, prija 1.30 a 1.40per
kilo, por 7g vat van 20 kilo, primal 27.60a23.—
afwjjkeude f 26.60 a '27.2do soort f 26. *26.50:
Èer Via vat VHU 10 fcho f 13*~ n83r
laudel willig.
Kipeteren 6.76 a 7.76 per 100 stuks.
Candidaat Indisch ambtenaar.
De Minister van Koloniën heeft rijn re*
soluties, waarbij o.a. H. W. de Yriendt eit
A. D. de Calonne als candidaat Indisch,
ambtenaar werden aangewezen, voor zoo*
veel hen betreft, op hun verzoek, ingetrok
ken.
Asnog zijn W. Hofland, A G. Spruyt eiï
A. M. Pino aangewezen als candidaat In*
disch ambtenaar. (St.-Ct.)
