EXTRA BOEKEN-UITVERKOOP.
Witte Wollen Doeken.
J. C. KORT,
Bontstellen.
Jongenspakjes.
Sapijn „De Stad ilaastricht",
E.Br^ndsmst
Kindermantels, Hoedjes en Mutsjes.
Wagenkleedjes. t
3.
5ï©. 15328.
LE1DSGH DAGBLAD, Woensdag: 13 October. Derde Blad.
Anno 1909.
VOOR EEN KWARTIE, VIER-STUIVERS. 20 CENTEN.
DE ZOLDERS BLIJVEN KBAKEN, da°,r°m moet ee" wVCm .A1 "„US de p'U"»»»der? ,ofm«»i duurder,
GROOTE SORTEERING:
Interc. Telef. 767.
Die heerlijke Limonade-Siroop
Prima kwaliteit Bloembollen met Glas
te zamen voor f 0.29.
Tegen Kerstmis Bloemen.
J. v. d. STOK.
Verlcrijijbaar iii alle
buurten der stad.
tsnOIIITl nTin 3, 4 en meer Galden., ruimen wij tijdelijk op, bij keuxe ven ten minste
oESlsi Dv II O riül 4 Boeken, dn» 4 Nummer», «amen Toor den spotprijs van ft.-. Zes stuk» voor fUW,
ïlen stuks voor f8.85. Twintig Nummers voor f4.85, Dertig Nummers, dat rijn 80 Boeken, voor slechts f 6.
dan 80 stak» ook voor den spotprijs van 80 Oenten voor eik Deel of Nummer.
1. V. Penning- De Schipbreuk,
§an het Schotsche strand, 1 dl. met
platen.
2, 3. Roquette. De Profetenschool,
ïraaie roman, 2 dln„ uitg. prijs f4,
4. E. J. Veenendaal- Öeechiedenis
ir&n Engeland'» verlossing door
prins Willem UI van Oranje in
1688, 1 dl. f 1,40.
6. Heshs. Stretton. De Kinderen
yam Olovery, 1 dl., nieuwste uit-
jgaaf.
7. M. C. Frank. Een Romanesk
Meisje en ^ndere verhalen, 1 dL
2,50.
8. G. Ohnet. De Weg naar Liefde,
nieuwste roman uit het leven te
Parijs, 1 dl. f 1,50.
9. M. Weber- In den Vreemde.
Reisherinneringen 1 dl.
10. P. Fraycouxt. Dit het dagboek
>an een Dorpspastoor, 1 dl. f 1,60.
11. Cath. F. v. Rees. Allen Schul
dig, verhaal v/d. Jeugd, 1 dL niet
Ï>1. f 1.
12. Henriëtte Bre-iius. Levensbeel
den, 4 mooie vertellingen, 1 dL
1,75.
13. 14 Olarke. Het Leven bui-
fan de Beschaafde Wereld, een ro-
friau uit Australië, 2 dln.
15, Wonderlijke Avonturen van 4
Indiaansche Opperhoofden.
16, 17. Twee Bundels met voor-
Krachten van Willem van Zuylen.
18. Willem Otto. Luchtkasteelen,
6Ï het verhaal van Moeder en Doch-
for, 1 dl. f 1.
19, 20. Dr. J. ten Brink. Oost-
Indische Dames en Heeren, beroemd
{Werk, 2 dln.
25. Kacheliufl (v. Lennep). Ver-
ïhakelijke Spraakkunst met koddige
Ulustr. f 1.25.
26. Mr. J. van I/ennep. Iets over
Citaten, 1 dl.
27. Mr. J. van Lennep's Zeemans
liedjes, pittige rijmpjes.
28. Leborecht Hünchen, een boek
öïn tranen te lachen, f 1.50.
29. L. Tolstoi. Over de beteekenis
San het leven, 1 dl. f 1.
31, 32. O. D- en A. Busken Huët.
Schetsen en Verhalen, 2 djn. f 2.
33. Bosb. Toussaint. Het Rustuur
'Sfen Ximénia en andere novellen, 1 dl.
34, 85. Bosh. Touasaint. Raymond
de Schrijnwerker, 2 dim
36, 37. Reisfantasiën, 2 dln. f 2.
38. Tollens. Diohtwerkon. Keur
bundel, 1 dl.
39, 40. Ten Kate Diohtwerken, 2
Keurbundels.
zoekt nn maar alt, doch minstens 4 Nummers, dat zijn 4 Boeken, samen voor den
spotpr^s van ƒ1.—Zes Nos. voor slechts ƒ1.50, Tien stuks voor slechts 2.25. Twintig; voor ƒ4.25, Dertig; Boeken of
80 Nummers voor slechts f 6.—. Bik Nr. meer ook voor den spotprfjs van 20 Centen.
Te bekomen by D. BOLLE, Bazaar van Goedkoope Boeken, Hang 98 te Botterdam. Franco na ontvangst van Post
wissel, waarop, behalve verlangde Nummers, melden: Extra Uitverkoop 13C6 320
41. Ten Katé. Dë Planeten, be
roemd Dichtwerk, 1 dl.
42, 43. De Lustige Declamator,
keur van Voordrachten, 2 dln.
44. Café-Chantant, 20 kluchtige
Ghansonetten.
45. Elck Wat Wils. Vermakelijke
Voordrachten, 1 dl.
46. Volledige beschrijving van het
Lawn-Tennisspel. 1 dl. met Platen-:
47. Handleiding voor verschillende
Balspelen ten dienste van jong en
oud, 1 dl. f 1,25.
48. Kant. De Kracht van den Wil
in het beheerschen van ziekelijke
aandoeningen.
49. Ribot. De ziekten van Het ge
heugen, 1 dl. fl.26-
50. De Toepassing van Heilmag-
netisme voor ieder mogelijk gemaakt.
61, 52, 63. Lessen voor cijfer kun
de, 3 'dln., f 2,70.
54, 55. Donck. Practisoh -Meetkun
dig Handboek voor zelfonderricht,
met Atlas van 22 Platen fl,75.
66. Jason. Magazijn voor den Zee
man, Machinist en Industrieel f 1,80.
57. De Bliksemafleider, Handlei
ding bij het 8tellen van afleiders,
1 dl. met afb. f 1,80.
68, 69. Dr. Sinia. Handboek over
Natuurkunde, 2 dln,, met 400. afb.
f 2,70.
60, 61, 62. Schwaxz. Uit onze Plan
tenwereld, 3 dln., met een menigte
afb. en vele gekl. pl.
68. Dr. Le Roy- Plantentabellen,
1 dl. met afb. f 2.
6670 (6 ners.) Beroemde werken
van Cooper, De Padvinder, Conan-
chet, Lederkous, Vrijbuiter, enz. 6
keurige deelen met 24 £r. pl.
73. Handboek voor het bereiden
van Worst en verduurzaamde
Vleesch waren, 1 dL f 1.50.
74, 75. Arts Buning. Algemeens
Gezondheidsleer voor jong en oud.
2 dln., met vele afb. f 3.
76, 77, 78. De Praktiseerende Go-
neesheer, 3 dln., diverse jaargangen,
vt. f 7,50.
79. Zakreceptenhoek m. Therapeu
tische Wenken, f 1,76.
80. Dr. Hesselbach. Leefregels, voor
aanstaande Moeders.
81. Het Gezonde Kind. Practische
wenken voor Ouders.
82. Dr. Mulder. De Bouw van het
Kind, met beweegbaar model van
hot Kinderlijk lichaam met zijn in
wendige Organen f 1,60.
83. Fliesbach. l'Echo do Paris, ver
zameling yan Holl.-Fransohë ge
sprekken.
84. Wegwijzer voor allen om Duit-
sche Taal te lezen en te verstaan.
86. Gesprekken in 6 talen, HolL,
Fransch, Duitech, Engelsch. en Ita-
liaansch, vr. f 1.
86. Zielkunde ën Redeneerkunde,
het leven van den Geest en het
Denken, 1 dl. f 1,50.
87. Lessing. Nathan de Wijze, Dra
matisch Gedicht in 6 bedrijven.
88. De Lof der Zotheid, door Eras
mus van Rotterdam, volledige uit
gaaf, 4de druk.
89. Het Leven van Thomas Crau-
mer, den Kerkhervormer in Enge
land, f 1,40.
90. Dr. O. Pfleiderer. Het geloof
aan God, Geschiedk. wijsg. Studie,
1 dl.
93, 94. Dr. Herdorschee. Bloem
lezing uit de Geschriften van het
O. en N. Testament, 2 dln. f2,60.
96. Dr. Gannet. Uit de Kindsheid
van Jezus, 1 dl.
96. C. H. Spurgeon. Laat de Kin
der kens tot Mij komen. Bijbelsche
vertelling, 1 dl.
97. Fr. Strauss. De Doop in den
Jordaan. Een tafereel uit de 2de
Eeuw der Christelijke Kerk, 1 deel
f 1,25.
98. Fénèlon. Bloemlezing uit zijne
Godsdienstige Werken, waaraan toe
gevoegd Overpeinzingen over eeni-
go gedeelten der H. Schrift, 1 deel.
99. Hoogenbirk. Uit Boozc Tijden,
Episode uit de geschiedenis, der Salz-
burgers, 1 deel met platen fl,50.
100. Buys. Geschiedenis der Fraaie
Letteren in Nederland, 1 deel.
101. Onze Spelen en Ons Speel
goed, 2 groote prentenboeken met
bijschriften van Agatha.
102. Wapens en Vlaggen, groot
prentenboek.
106. Nieuw uitlegkundig Droom
boek, uitvoerige verklaring, met vele
afb. tusschen den tekst.
108. Basch. De Goocholaar, hand
leiding voor sterke toeren op aller
lei gebied.
109. Handleiding tot de Kunst van
het Kaartlcggen of aanwijzing om,
door middel van speelkaarten
iemand'a Horoskoop té trokken. Sstd
druk, 1 deeL
110. Susan. Deutsche Handelscor-
respondenz. ruim 120 modelbrieven.
111. Do leer van het Boekhouden,
volgens wi6k. grondbeginselen, zon-
31 ©er
der Debet en Credit, 1 dl. f 1.25.
112. Zeegers. Handboek voor dé
Nederl. Spraakkunst, 1 dl.
113, 114. Handboek voor de theorie
en praktijk der Meetkunde, 2 dl. met
elf uitsL platen, vroeger f 5.40-
115. Houtkooperszakboekje, diens
tig voor hen die in 't Kanthout han
delen.
116. De Nederl. Toonkunstenaars
der 16de en 16de eeuw, fragmenten
uit de Geschiedenis der Muziek, 1
dl. f 1,60.
117. Mr. L. E. Lenling. Aantoe-
keningen op do Grondwet, 1 dl.
f 2,25.
118. 119. Handleiding över wel
levendheid, voor Dames en Heeron,
2 dln.
120. Brieven aan oen jonge Huis
vrouw, 1 dl. f 1,25.
122. Tolstoi. Do geschiedenis van
Ivan den Gek en van zijno zuster
Melania, 1 dl.
124, 125. Brunings. De gravin en
de Verloren Zoon, 2 his tor. romans.
128. Het Gestolen Kind, een boek
v. d. Jeugd met platen f 1,25-
129. De Vissoher van Enkhuizen,
eon hist. verh. met platen.
132. John. Ruskin. Schetsen over
de beginselen der Staathuishoudkun
de, 1 deel f 1,26.
133, 134. Van Esohstruth. De Mo
lenprins on In hot Narrcnpak, 2
deden.
135, 136. Van Esohstruth. Nacht-
sohaduwen en Hazard, 2 deelen.
137, 138. Antonette Czerna. Do
Rooverhoofdman 2 dln., vroogor f 6.
139, 140 Fr. Reuter. De Mocklen-
burgsche Moutecchi, 5 vermakelijke
verhalen. Samen 2 deelen.
141. E. Werner- Do Geluksbloem,
1 deel.
142. E. Werner. Fata Morgana,
Prachtverhaal 1 deel.
143. Verzameling van Voordrach
ten voor 1 en meer personen, 1 dl.
f 1,25.
144. J. do Vries. Voor Vrouw en
Kind. Groote beroemde roman. Uit-
gaafsprijs f 3.
145». 146. Een Gelukkige en an
dere Novellen uit het Russische
Volksleven, 2 dln.
147. Blauwe Voilo, Familiero
man, 1 dl. f 2,26.
148. Quarles, Heeron, Hist, roman,
1 deel f 3.
149. 160. Vreemd bloed. Boeiende
Roman, 2 dln. f 4,20.
Donkersteeg
der Tainbomr-ülfJ. „Gelderland" te Neede, ia b|j ons verkrijgbaar
k fl.- por Fle.ch. (Citroen, Frambozen, Grenadine, Orangeade, Sinaasappel).
Firma KOERT* FEENSTRA, F.-K. Koorsteeg 14.
80iS 10
Haarlemmerstraat 130, Leiden.
1083 84 Beleefd aanbevelend:
«a»
PERSOVERZICHT.
De „Nieuwe Rotterdamsche Co u-
frkn t" neemt uit de R.-K. „Zei au dia"
i>ver het berioht, dat laatstgenoemd blad „uit
freer vertrouwbare bron heeft vernomen, dat
jdestijds de voordracht tot toekenning eoner
kidderorde aan den heer R. Lehmann
Jbm advies geweest ia bij den burgemeester
{van Amsterdam en den Commissaris der Ko-
fringin in Noord-Holland."
Onder opmerking, dat zij zelve (Avond
blad 1 Juli) deze kwestie stalde, schrijft do
^N ieuwe Rotterdamsche Cou-
Irant":
Indien de bron betrouwbaar is, zou dus
hioelcn worden aangenomen, dat do ridder
orde niet op geheel informeelo wijze is toe
gekend. Maar daarmedo is de kwestie nog
klechts voor een zeer klein onderdeel opge
lost. Hebben de aldus ingewonnen infor
maties en de adviezen, welke daaraan zon-
ider twijfel zijn toegevoegd geworden, do
indrukken, welke op het departement hocrsch-
'ten, dat R. Lehmann voor decorecring in
franmerking moest worden gebracht, beves
tigd? En zoo ja, onvoorwaardelijk beves
tigd? Daarop kwam het bovenal aan en
'die vragen beantwoordt de bron van
„Z e 1 a n d i a" niet.
Wij meenden aanleiding te hebben tot het
{vermoeden, dat er dit jaar pogingen waren
'gedaan, om den heejr R. Lehmann het rid
derkruis van den Noderlandsclien Leeuw te
bezorgen. Waren die pogingen met eenig
franvankelijk succes bekroond? Hoever was
de voorbereiding dezer riddering bevorderd?
Vroegen wij daarem; aan welke vragen zich
dan opnieuw vragen omtrent het inwinnen
{ran adviezen ais boven ter sprako kwamen,
feu hun strekking, gemakkelijk lieten vast-
knoopen. Over al deze cardinale vragen heeft
y,Zclandi a's"bron zich, naar het schijnt,
niet uitgelaten. Wij meenen nog steeds, dat
door do uitoefening van het vragenrecht
veel licht kan worden verkregen, dat ons
tot nu toe onthouden werd.
„D c T ij d," opnemende een haar redactie
toegezonden bericht, inhoudende dat dr.
K u y per in. de vierde afdeeling der Tweede
Kamer niet heeft deelgenomen aan bespre
kingen, betreffende de ridderorde-
fraak, voegt daaraan toe:
W ij deelen dit bericht mede, zooals wij
Let ontvingen, overtuigd, dat h<& bestemd
Sb. of wij het opnemen of niet, om door
de geheele pers de rondo te doen. Echter
behoort er o. i. een toeken in gezien te
RB. vafl verbastering van goede parlgmea-
tairo zeden, dat tegenwoordig hetgeen in
de afdeelingon der Kamers voorvalt of be
sproken wordt bijna onmiddellijk daarop
overgeleverd aan de publiciteit. Krachtens
de geheele inrichting van onze parlemen
taire werkzaamheden valt alleen dan van
een behandeling in de afdeelingen waarlijk
vrucht te verwachten, indien de afgevaar
digden zich diar vrij kunnen uitspreken
en weten, dat zij zich daór, tegen indis
creties gevrijwaard, in veiligen kring be
vinden. Wij meenen dan ook te weten, dat
Vroeger geheimhouding omtrent het behan
delde in de afdeelingen, al werd die niet
met zóóveel woorden opgelegd, algemeen werd
beschouwd als een zaak, die van zeii sprak.
Sedert heeft eens een woordvoerder der socia
listen in de Tweede Kajner verklaard, zich'
zelfs aan geen opgelegde geheimhouding te
zullen storen, indien zijn partijbelangen ge
diend waren door spreken. Maar zijn het
de socialisten alleen, die tegenwoordig het
afdeelingsgeheim niet meer eerbiedigen
Doch wèl vragen wij aan de Kamer, om
in het belang van 's Lands geldmiddelen op
deze inrichting toe te passen wat in allerlei
andere takken van den Rijksdienst bestaat:
de instelling van een deskun
digen raad van toezicht.
Universiteiten hebben een college van
curatoren; over de inrichtingen aan de Hem-
brug waakt een raad van toezicht; do
Rijkspostspaarbank heeft zulk een commis
sie; overal vindt men zulke contróle.
Alleen de Landsdrukkerij, ofschoon een
technische inrichting, von welker bedrijf
noch de 'ministor, noch de ambtenaren, noch
de Kamerleden voldoende op de hoogte zijn
of kunnen 'zijn om den gang van zaken te
beoordeclen, heeft er geen.
Laat de Regeering een college van vijf
vakmannen uitnoodigen, zich perma
nent met dat toezicht te belasten, een
poet van vertrouwen, waarvoor zij zeker de
beste deskundigen bereid zal vinden, cn
wij zijn overtuigd, dat 's Lands schatkist
er wèl "bij zal varen.
hebben. Ook wordt er 's avonds gewerkt
bij electrisch licht, wat de atmosfeer zui
verder houdt, mindor vormoeiend is voor de
oogen en op den duur niet veel kostbaar
der uitkomt.
Zoo is er dus door het particulier initia
tief en speciaal op de werkplaatsen van
wat beter gestcldo confcctiemakers ook al
wel een en ander te doen, om het zwoegen
tegen to gaan, don werktijd wat te verkor
ten en de hygiëne to bevorderen in do huis
industrie.
In ,,D e V e 1 d b o d e" schrijft do distriots-
vccarts te Utrecht do heer A. van Leeuwen
een artikel over de nadoelen van vee-
verzekeri ng; over do vlckziekto onder
de varkens en over hot varkonsfonds.
Na enkele feiten te hebben vermeld, con
cludeert de heer Van Leeuwen:
„Een verzekering zooals deze (bij het var
kensfonds) bevordert de zorgeloosheid der
menschen, die liun dieren verzekeren. Het
bevordert de neiging der meDschen om hun
eigen schade door anderen te laten betalen,
't Is een soort hazard-spel, dat de menschen
meer demoraliseert dan opheft. En materieel
genomen, werkt het beslist schadelijk. Want
wat betrekkelijk met een kleinigheid te ge
nezen ware en voor de gemeenschap bo-
houden kon worden, laat men nu maar ster
ven cn te gronde gaan. Er gaat kapitaal
verloren door en ten gevolge van de vee-
verzekering, in dit geval het varkensfonds.
Veeverzekering zou nut, en véél nut kun
nen stichten, als het de verzekerden aan be
paalde voorwaarden bond omtrent verple
ging, voeding en huisvesting der dieren,
de aanwending van voorbehoedmiddelen en
middelen ter genezing bij ziekte. Maar vee-
verzekering zonder meer, in den zin als het
boven geschetste varkensfond9, dat alleen
ten doel heeft eenige agenten en zoo voorts
op een gemakkelijke manier aan een broodje
te helpen ten koste der verzekerde veehou
ders, is een moreel en materieel nadeel. Zelfs
al is de verzekering in het leven geroepen
met een menschlievendc bedoeling, dan is
die bedoeling zeer zeker te huldigen, maar
de uitwerking is averechts verkeerd. Zij gaat
lijnrecht in tegen bevordering van het par
ticulier initiatief doodt of ondermijnt het
persoonlijke verantwoordelijkheidsgevoelliet
bevordert een ziekelijk solidariteitsgevoel,
dat zich ten slotte toch weer oplost in de
grofsto baanzucht. „Ik heb al zoo lang ^an
dat Xond3 betaald, ik wil er nu ook wel
eens wat uit trekken," is een redenccring,
die de praktizeerende veearts maar al te
vaak moet aanhooren.
ïBBBtschappjjen en, fondaon, jjUo vee-
verzekeritig ton doei hebben, sohermon soma
heel handig mot dikke cijfers van do sommen,
welko zij aan de verzekerden uitbotaald heb
ben. Zij bieden soms tegen elkander op; o,
do eeno is al voordeeligor dan do andoro.
Maar bij het geringste nadenken is hol toch!
voor iedereen duidelijk, dat do verzékerdon
zelf die mooio sommen bijeenbrengen, cn
dat zij niets meer dan hun eigen geld terug
krijgen, na aftrek van hetgeen beheerders
en directeuren, agenten en boden er eerst
voor zichzelf aigenomen hebben.
Ik herhaal dus: goede vceverzokeriug op
goede grondslagen kau zeer veel nut stich
ten; gewone vceverzekering zonder meer.
werkt demoralisecrond, en omdat zij, gewild
of ongewild, kapitaalsvernietiging in de hand
werkt, is zij ook in materieclen zin een na
deel voor do gemeenschap."
„Hot Volk" zegt over den 81r ij d om
den eedsdwang:
„Do Standaard" heeft or wat moois
op gevonden, om hen, die do afschaffing
van den ccdsdwang vragen te dwarsboorncn
„Reeds meermalen wezen we er op, dat er,
wclbezien, zoo de Overheid den eed niet kan
prijsgeven, slechts één uitweg overblijft, om
aan dc verklaring of belofte van den atheïst
een hoogero waardo te hechten, en dat deze
verklaring hierin zou kunnen bestaan, dat
twee of moer personen onder eedc vorklaar-
den, dat ze hem goed kenden, cn geloofden*
dat hij in casu de waarheid sprak.
Dit denkbeeld is op zichzelf aan Tie recht
spraak niet vreemd. Tot diep in dc veer
tiende eeuw heeft eertijds het instituut van
de ecdshelpers bestaan, cn nog kent
men in Engeland dc conjuror en com
purgator. Soms Waren zo tot zeven in
getal, die door hun eed steun gaven aan
wat iemand, die den zuiveringseed had af
te leggen, verklaarde.
En nu is het zeker waar, dat deze ecds
helpers hun eed voegden bij den eed van
den betrokken persoon, cn niet bij zijn sim
pele verklaring; maar er blijkt dan tochi
uit, dat het te hulp roepen van andere per
sonen om door hun eed iemand4 uiting té
bevestigen, allerminst een nieuwe vondst is.
Het instituut heeft bestaan, en we zien
niet in, waarom het niet te herstellen ware."
Daarmeo zou dus bereikt zijn, zegt „Het
Volk", dat iemand, die den feed door do
belofte verving, daardoor voor zoozeer min
der betrouwbaar zou gelden dan de ceds-
aflegger, dat twee of meer cedzwcerders van
zijn betrouwbaarheid zouden moeten getuis
gen.
[Wat een verdraaid brein meet het zijp*
Over de Landsdrukkerij zegt de
de „Haagsche Courant".
„De belangrijke uitbreiding van het per
soneel, die in den loop van dit jaar tot
stand is gekomen, blijkt nog niet voldoende
om aan de eischen in alle opzichten te doen
beantwoorden. Daarom ia voor vermeerde
ring van personeel, zoomede voor toe to
kennen periodieke loonsverhoogingon, een
verhooging gevraagd van f _5,132," zoo
lezen we in de toelichting der begrooting
van de Landsdrukkerij, waarvan mede
daardoor het eindresultaat is, dat het
totaal der uitgaven is geraamd op f762,500,
tegen f 580,854 over 1909, op welken dienst
mi» alreeds een nadeelig saldo becijfert van
f172,661.
Er zijn jiersonen, die oordeelen, dat er in
de Landsdrukkerij een zeer kwistige hoe
veelheid kostbaar materieel een groot deel
des jaars renteloos staat. Er wordt ook ge
oordeeld, dat bij goede verdeeling van den
arbeid en andere doelmatige regelingen
veeleer vermindering dan vermeerdering van
personeel zou zijn toe te passen.
Wij matigen óns geen uitspraak aan.
Maar wel vragen wij, waar het heen moet,
als zulk een onderdeeltje van de Staatsma
chine niettegenstaande de gelegenheid om,
bij de verrekening op het papier, de z.g.
ontvangsten op te zetten nadeelige sal
do's van een paar ton 's jaars oplevert.
Ons dunkt, een particulier zou uit een
zaak met zulk een debiet, en tegen allicht
lagere prijzen, een aardig winstcijfer maken.
Maar, als gezegd: wij matigen ons geen
- jüts£raak SAS-
De schrijver van de rubriek „Onder de
Menschen" in de „Nieuwe Rötterdam-
sohe Courant" verhaalt „uit het leven
van de oonfectiemakcrs" en daarin vinden
wij een staaltje van de voordeeleu,
welke de toepassing der clectriciteit
voor het klein-b edrij f bij de thuiswer
kers kan opleveren
Maar het voornaamste was zijn oliotrische
installatie. Vier kloins motoren brengen er
onder de werktafels drie naaimachines en één
knoopsgaten machine in beweging. Dat voor
komt het vooral voor vrouwen zoo nadee
lige trappen en versnelt bovendien den gang
van den arbeid. Direct financieel voordeel
brengt deze vervanging van spierkracht door
motorische kracht hem niet op, vertelde
de baas maar het vergemakkelijkt het
werk aanzienlijk. Je wordt er veel minder
moe bij en je bent er alle dagen een paar
uur oeTder door klaar, wat dus een niet te
onderschatten bato is in het kleermakers-
bedrijf. Kon hij vroeger, als hij een heelen
dag had zitten trappen, vaak niet in slaap
komen, zooals hem de beenen trilden, nu
is hij '8 avonds nog rustig en frisch. En
de werksters verzekerden mij, dat ze er
veel opgewekter en gezonder bij zijn, dan
onder het „afbeulende" naaien op de trap-
machines.
Mijn zegsman vertelde, dat zijn machines
nu drie jaar loopen, op deze wijze gedreven,
en dat hij er niet de minste bezwaren bij
ondervindt. De stroom komt hem op een oent
per uur; en hij berekent in vijf jaar de
ds inrichting lUt Jg zullen
