Ingezonden.
Buitenlandsch Oyerzicht.
SPORT.
Vragen en Antwoorden.
Middelbaar TechniHch Onderwys,
Een plaatselijk belang).
Onder bovenstaand hoofd versoheen in het
Dinsdagnommer van dit blad een opwek
king om deel te nemen aan het oprichten
van een Middelbaar Technische School (M.
T. S.) door reorganisatie van de avond
school Mathesis S. G.
Als argumenten voor deze omzetting wor
den genoemd de ongunstige resultaten van
het onderwijs aan M. S. G., minus d»e elec-
trotechniek, en de geringe kosten der reor
ganisatie, terwijl tevens het uitzicht wordt
geopend, diat deze zaak bij het 126-jarig-
jubüeura haar beslag kan krijgen.
Het oprichten eener M. T. S. in onze ge
meente is, zeker een plaatselijk belang, doch
evengoed het oprichten eener huishoud- of
industrieschool, ook dc opleiding in de tex-
ti el-industrie o. n. is de aandacht over
waard; een bedrijfsmuseum met deaelfde
strekking als dat in Hannover, niet van
dab te Keulen en andere plaatsen „buiten
af" te spreken, zal vooreeret wel tot de
vrome wensohen bohooren, ofschoon wiji
gaarne over dit laatste nog wel een plaatsje
aan don Heer Redacteur willen vragen,
daar zulk een museum, dat niet alleen de
kleine nijverheid, zoowel in als buiten de
gemeente, hulp en steun biedt, maar door
^ijn inrichting de gelegenheid opent met de
ijieuw6te en doelmatigste werktuigen en ma
terialen kennis te maken, dat door zijn uit
gebreide bibliotheek en zijn hulpmiddelen
voor het technisch onderwijs zich uitstekend
leent voor semester-cursussen en patroons-
leergangen, zooals düo reeds op enkele
plaatsen van ons land gehouden worden.
Zoo zijn er tal van inrichtingen, die elke
frooruitstrovende gemeente gaarne bezit, het
verhoogt niet alleen het peil der gemeente,
maar ook het aantal barer ingezetenen en
in verband daarmede ook de draagkracht.
Yoor men ochter overgaat tot het stichten
of reorgani8eeren eener onderwijs-inrich-
ting, dient wel overwogen of zulk een
stichting een blijvend nut heeft en dc kos
ten en zorgen loont en of zij zich staande
kan houden togen haar zusteren, want, en
hier komen wij op de M. T. S. terug, bij
het aantal plaatsen, die reeds in het vorig
stuk genoemd zijn, behoort o.a. ook Arn
hem en zooals wij weten zijn nog andere
gemeenten bezig zich voor te bereiden tot
het stiohtcn eener M. T. S.
Wil Leiden een M. T. S., dan is de op
lossing niet zoo eenvoudig en de kosten zijn
niet 200 gering; het slaat wel in als ge
sproken wordt van een reorganisatie eener
bestaande instelling, doch dit is niet de
juiste weg. Als een M. T. S. moet komen, la
ten wij dan niet met half werk beginnen en
een inrichting in het leven roepen, die
slechts een flauwe afspiegeling van het ont
werp van dr. Kuyper kan zijn.
De M. T. Scholen in Duitschland zijn op
grootschen voet ingericht en voldoen nog
niet geheel aan de behoefte, zooals ons
door een hooggeplaatst persoon, die spe
ciaal met do vakopleiding belast is, verze
kerd! werd. Het va-konder wijs is daar nog
niet verdoende geregeld en overal voelt
men de bohoefto aan werkplaatsen voor
sommige bedrijven; de theorie kan niet tot
haar recht komen, wanneer zij bij ingewik
kelde vraagstukken zich niet direct met de
praktijk in contact kan stellen wat zou
o. a. het onderwijs in de electrotechniek ann
Mathesis betoekenen, wanneer dit onder
wijs niet in verbinding stond met de werk
plaatsen en installation van het Natuur
kundig Kabinet? reeds bestaan enkele
derer scholen met goed ingerichte werk
plaatsen on maken door haar volledigheid,
zoowel wat werktuigen, modellen, hulpmid
delen brij heb onderwijs enz. aangaat, een
voortreffolijken indruk. Door flinke trakte
menten bracht men goede leerkrachten aan
Wie scholen blijvend te binden.
De eerste vraag zal dus moeten zijn: hoe
komen wij aan een goed ingericht gebouw,
(de lokalen waarin Mathesis nu huist, kun
nen onmogelijk, bij een reorganisatie tot een
M. T. S., voldoen), en niet alleen het ge
bouw, doch ook de inrichting zal zeer veel
geld kosten en al staat het vakonderwijs in
de zon, het zal de vraag zijn of do Regee
ring bereid is voor de M. T. Scholen, die in
hoofdzaak de bouwbedrijven bedoelen, zulke
groote bedragen op de begrooting te bren
gen. Leiden is, zooals boven gezegd, niet
de eenige.
En blijkt het dat een nieuw gebouw met
zijn inrichting een illusie zal zijn, dan dient
gewaarschuwd tegen een opzet van minder
gehalte, want spoedig zal men door andore,
rijkoie Gemeenten overvleugeld worden en
dan zal slechts schouderophalend over de
Leidsohe M. T. Scholen gesproken worden.
Dit zouden wij zeer betreuren.
Dat een meerdere en botoro voorziening
in de opleiding der aanstaande leiders der
techniek in onzo Gemeente wensokolijk is,
zal niemand ontkennen, ook niet het be
stuur en de onderwijzers van Mathesis, ook
zij hebben oogen en oor en die niet gesloten
zijn ook zij voelen den drang om met
veel te breken en de school to doen aan
passen aan de nieuwere en hoogerc eischen
der techniek.
Een uitbreiding en een radicale herziening
van het piogramma van onderwijs is te ver
wachten; reeds werden stappen in dio rich
ting gedaan, doch ook hier is het spreek
woord „geen geld, geen Zwitsers" van toe
passing en behalve dit zijn er ook nog an
dore factoren, waarmede rekening gehouden
moot worden.
Dat er zijn dio met de resultaten van het
bnderwijs niet dwepen, wie zal dat euvel
duiden 1 't Is integendeel een gelukkig ver
schijnsel ontevredenheid streeft naar verbe
tering. Het is in elk geval beter dan dat al
len het zoo roerend eens to zijn, dat 't zoo'n
eonigc inrichting iat maar diat beteekent
veelal gemakzucht, laakbare onverschillig
heid en onkunde, en juist deze personen
werken den vooruitgang tegen.
Gelukkig mag geconstateerd worden, dat
velen wel met het onderwijs tevreden zijn,
daar zij aan do opleiding daar genoten, voor
een groot deel hunne tegenwoordige positie
danken.
Men begrijpe het echter goed; Mathesis
is geen vakschool, zij leidt niet op tot be
paalde ambachten en beroepen, niet alle
leerlingen worden streng naar hun vak ge-
soheiden, zij draagt nu nog een tweeslach
tig karakter en dat kan ook niet anders, zoo
lang zij nog aan de wet op het M. O. van
2 Febr. 1864 gebonden is. Zij kan de Bur
geravondschool, die aan de Lagere School
moet aansluiten, niet overboord werpen 1)
wanneer straks, en dat tijdstip is niet
verre meer, de ineenschakelingscommiss'e
met haar rapport gereed is en de Regeering
daarop reflecteert, dan zal M. S. G. niet de
laatste zijn, die haar haar zoodanig her
vormen zal, dat het onderwijs zich niet
alleen uitstrekt tot de theoretische vorming
van skilled labourers", maar ook tot lei
ders en opzichters der technische bedrijven
en dan zullen het niet alleen de kinderen
van opzichters en kleine patroons zijn, maar
ook de kinderen der werklieden, die van die
opleiding kunnen profiteeren.
En dan moet ons nog van het hart, of
schoon hloogelijk gewaardeerd wordt de
ernst der mannen die het initiatief tot het
oprichten van een M. T. School willen ter
hand nemen, dat het artikel waarin de
denkbeelden voor die school ontvouwd wor
den, veel te naïef is.
Naïef omdat de verheerlijking der in
genieurs, zeker niet door alle ingenieurs
zal gedeeld worden, want zij die werkelijk
hoog staan zullen erkennen dat het gemis
aan een practisohe vorming Bteeds een be
lemmering was, ook al wordt dit later door
een veeljarige praktijk ondervangen.
Naïef omdat met enkele woorden een
inrichting veroordeeld en een bestuur met
onderwijzers op zijde gezet wordt, zonder
onderzocht te hebben of zulk een handel
wijze wel gerechtvaardigd en practisch is
Een wijze van handelen, die gelukkig nog
geen burgerrecht in Leiden verkregen heeft
en in strijd is met alle wetten der welle
vendheid.
Naïef het denkbeeld, het bestuur bij
het jubileum als feestgeschenk een M. T.
School aan te bieden, die de plaats ver
vangt van do door haar bestuurde inrich
ting.
Een bespreking over eventueele wijzigin
gen in het onderwijs, was hier zeker de aan
gewezen weg; het bestuur is heusch zoo
kwaad niet; lange pijpen en pruiken zijn
sinds vele jaren afgeschaft en niet alle on
derwijzers zijn in hun vooroordeelen vastge-
rrest. Bestuur en onderwijzers zijn van ge
lijke bewegingen als wij.
A. J. TAN ACHTERBERG.
1) Ofschoon zij niet streng aan de vakken
van onderwijs daarin genoemd gebonden is;
de meeste Burgeravondscholen hebben dan
ook het zwaartepunt in de technische vak
ken gelegd.
Aan de Redactie van het „Leidsel
Dagblad,"
M. H.
Gaarno betuig ik mijn instemming met
uw streven om tot de stichting van een
Middelbare Technische School in deze ge
meente te geraken, zooals blijkt uit uw
hoofdartikel van 21 Sept. 1.1.
Als oud-leerling van M. S. G- moet ik
ochter vóóraf protcsteeren tegen de wijze
waaTop dat Genootschap door u in deze zaak
wordt betrokken.
Het door U geuit vermoeden dat bestuur
en leeraren met do resultaten van het on
derwijs geheel tevreden zouden zijn en alleen
z ij geen oog zonden hebben voor wijzigingen
die door veranderde tijdsomstandigheden wor
den geboden, is zeker weinig geschikt
om dat bestuur tot onderhandelingen te nei
gen maar bovendien ook volkomen onjuist.
M. S. G. heeft steeds getoond den geest
des tijds te begrijpen, en tracht voortdurend
hot onderwijs aan te passen aan de behoeften
der kjaatschappij. Getuige 0. a- de uitbrei
ding aan het Elootro-technisch onderwijs ge
geven.
Een en 'ander neemt niet weg, dat M.
S. G. in zijn tegenwoordige vorm, geen
M. T. S. is zooals dio thans wordt ver
langd. Dit mag ih'et bestuur niet euvel ge
duid worden, aangezien dit vraagstuk in
ons land eerst in de laatste jaren, o. a.
door den Bond van Technici, aan de orde
gesteld is.
Het i9 gemakkelijk in te zien dat oen M.
T. S. naast M. S. G. niet bestaanbaar is
zonder seliado voor beide inrichtingen; daar
om verdient nw denkbeeld tot reorganisatie
van M. S. G, in ernstige overweging ge
nomen te worden door de betrokken auto
riteiten. Men stelle zich de zaak echter niet
al te gemakkolijk voor. Niet alle leerlingen
van M- S- G. kunnen of behoeven volsla
gen teohnici te worden. Do markt zou dan
spoedig overvoerd zijn. Do Burger-avond
school moet dus behouden blijven en daar
naast een Middelbaar technische afdeeling,
ongev. zooals thans reeds voor Electro-tech
nici bestaat. Een Middelbaar technische op
leiding alleen met avondlessen, zooals u zich
voorstelt, is m. i. niet wel mogelijk. Er
zullen, althans gedurende de wintermaanden,
ook des daags lokalen moeten zijn waar de
leerlingen kunnen teekenon, en daarover be
schikt M. S. G. helaas niet. Onoverkomelijk
is dit echter niet. Er zijn alhier meerdere
teckenzalen die alken des avonds gebruikt
worden, (o. a'. aan den R.-K. Volksbond.)
De wijze waarop ondergeteekende zich. het
M. T. O, denkt, komt in breede trekken op
het volgende neer:
lo. tot ruim 14 jaar L. 0. en M. TJ. II 0.
2o. tot ruim 16 ja&r 1ste ged. M. T. 8.
en ambachtsschool.
3o. tot ruim 18 jaar 2dé ged. M- IR
on pp het werk.
Tot nadere jtpelichting aog Jiet volgende?
[Wat betreft lo. 1 Hoewel goed M. Ui H
O. leen voldoenden "grondslag zou kunnen
geven, ware het nog beter de leerlingen
do 2 eerste jaren te laten doorloopeu van
een soort Handelsschool. De oprichting daar
van, in plaats van, H. B. 8-^ met 3-jarigen
cursus, kwam hier reeds voor eenigo jaren
ter sprake.
."Wat betreft 2o.Dee voormiddags afzon
derlijke practischo cursus op de ambachts
school (dus eenigezins afgescheiden van de
gewone ambachtsleerlingen, die trouwens
veel jonger zijn). Des namiddags teekenoefe
ningen onder leiding, in een of andere ge
schikte lokaliteit. Des. avonds theoretische
lessen aan M. S. G.
[Wat betreft 3o.In de zomermaanden op
do werken of fabriek. In de wintermaanden
den geheelen dag teekenoefeningen onder lei
ding en des avonds theoretische lessen aan
M. S. G.
Het resultaat van bot onderwijs zou moé
ten zijn, dat gemakkelijk examen afgelegd kon
worden voor den Waterstaat, voor de Maat
schappij v. Bouwkunst, enz.
Het komt mij voor dat op deze wijze
practijk en theorie hand aan hand gaan.
Deze voorstellen behoeven niet zéér koet-
baar té zijn, omdat hier in één systeem ver
een igd wordt wat stuksgewijze reeds bestaat.
Menig oud-leerling van M. S. G. heeft op
eigen gelegenheid een dergelijke opleiding
genoten, zij het ook aangevuld met de
noodigo privaatlessen én zelfstudie, en zulks
met de beste resultaten.
Hopende hiermede iets bijgedragen te heb
ben ter bevordering van het Middelbaar
Technisch Onderwijs, noem ik mij, -
.Uw Dw. Dn.,
TEOHNICUB.
Leiden, 26 Sept. 1909. 4
Door kardinaal Mercier, aartsbisschop van
Mechclen, is de katholiekendag te
Mechelen geopend in tegenwoordigheid
van ongeveer 4000 personen, o.a. de minis
ters Helleputte, Descamps, De Lantsheero,
en ook den ouden anti-liberalen leider "Woeste,
die echter onwel werd en do zaal moest
verlaten. Kardinaal Meroier stelde een tele
gram van hulde aan. Z. H. den Paus voor
en maande tot eendracht aan.
Looreman, voorzitter der Khmer, betoogde,
dat de maatschappelijke toestanden onder de
anti-liberale xegeering verbeterd waren en
spoorde aan tot verweer tegenover het zich
uitbreidende socialisme.
Simonie, voorzitter van den Senaat, dankte
de Yoerzienigheid, dat zij België een ko
lonie, bron van rijkdom, geschonken had.
Kurth sprak over do onderwijskwestie en
hoopte op een schoolwet als in Holland.
Ofschoon daar de katholieken in het Parle
ment de minderheid hadden, kregen zij toch
een schoolwet, welke alle katholieke landen
dit land benijden mogen.
Zondag zal een groote betooging en op
tocht van omstreeks 47,000 personen plaats
hebben.
„De Maas," ©en Belgisch blad, weet te
vertellen, dat koning Leopold II voor
nemens zijn zou, afstand te doen van
den troon ten behoeve van kroonprins Al-
bert. De verkoop van zijn bezittingen
schilderijen, meubelen, kunstschatten, zelfs
handschriften van Europeesche vorsten
zou de voorbereiding zijn tot uitvoering
van dit plan.
De kwestie der versterking valn Ko
penhagen aan de landzijde is thans, nu
het Landsthing met 30 tegen 26 stemmen het
lands-verdedigingsontwerp heeft aangeno
men, beslist in den geest van den minister
van oorlog Christonsen. Want de goedkeu
ring van het Folkothing er op is ook ver
kregen. De sociaal-democraten, de radicalen
en eenige leden der rechterzijde stemden te
gen. Alle voorstellen betreffende de lands
verdediging zijn thans door den Rijksdag
definitief aangenomen.
Thans loopt het gerucht-, dafc Ohr is ten-
sen in de maand October, nadat de Klo
ning de militaire wet zal hebben bekrach
tigd, zal aftreden. Ook heet het, dat
tegelijkertijd de minister-president zijn ont
slag zal aanvragen. Men denkt, dat 4 Oc
tober de Rijksdag zal worden bijeen geroepen,
om dan onmiddellijk te worden verdaagd.
Verwacht wordt, dat onmiddellijk na het
samenkomen van den Rijksdag in gewone
zitting een voorstel zal worden ingediend,
om niet alleen tegen den voormali gen minis
ter van justitie, maar ook tegen Christon
sen en den vxoegeren minister van binnen-
landsche zaken, Berg, bij het Rijksgerecht
oen aanklacht in te dienon en vermoedelijk
zal dat voorstel met algemeen© stemmen
worden aangenomen.
In het proces tegen den geschorsten bur
gemeester van Husum, dr. Schücking,
waarvan wij gisteren melding maakten,
is door den disciplinairen raad uitspraak
gedaan. Beklaagde werd veroordeeld tot ver
lies van don titel van burgemeester en van
alle panspraken op pensioen.
Do „Ma tin" meldt, dat dé F ran 0 K
minister van buitenlandsche zaken, do heer
Pichon, iaan zfjn gezant te Tanger be
reids Frankrjjk's antwoora op de
nota van den Maohzen heeft geseind.
Daarin moet gezegd worden, dat de zaak,
in deze nota aangeroerd, buiten de bevoegd
heid der mogendheden valt, aangezien de
aangelegenheid, waarop zij betrekking beeft,
uitsluitend Spanje en Marokko aangaat. Aan
den heer Regnnult is opgedragen dit stand
punt der Fransdie regeering in den Raad
van de gezanten te Tanger to verdedigen.
De correspondent van het „Berï. TagebL"
verneemt, dat de waarschijnlijke weigering
door den Koning van het ont»lag van
W e k e r 1 e zal worden gekleed in den vorm
van een koninklijk® boodsohap of een per
soonlijk ichrijven aan Wekerle, waarin do
ooalitié uitdrukkelijk wordt gewezen op haar
plicht do lrieerechthervorming uit te voeren.
Hiermede wordt dan hot standpunt der
Kroon uiteengezet.
Allé verantwoordelijke partjjan. ia Kot bij-
gonder ook Aohrentbël, zgn geneigd feit Ka
binet, dat thans wil aftreden of althans
een kabinet van dezelfde soort in Honga
rije bestendigen, zij het, zoo mogelijk, met
oonceseies, ten einde een avontuurlijke staat
kunde te voorkomen.
Men onderhandelt dus verder, alle bruggen
zijn jnog niet weggeslagen. Alleenhet zal
nog wel eenige weken duren.
Het vertrek van het bijzonder afgezant-
ecbap, dat den Tsaar in Livadia zal be
groeten, is eenige dagen uitgesteld, daar
eerst nog Is wolski te Livadia moet komen.
De brief van den Sultan aan den Tsaar is
reeds door den minister van buitenlandsche
zaken opgesteld en door den ministerraad
goedgekeurd.
Uit Barcelona wordt vernomen, dat
verscheidene gevangenen voorloopig in vrij
heid zijn gesteld. Toch zitten er thans nog
437 personen in de cellulaire gevangenis,
254 in de oude gevangenis, 131 te Mont-
juich, 53 in de gevangenis van Tarra sa, 03
in die te Manresa 92 in die te Sabadell. In
het begin der week was er weer sprake van
een bom, die zou zijn ontploft. De toestand
schijnt in elk geval nog verre van gerust
stellend.
Er loopen den lautsten tijd allerlei, vaak
tegenstrijdige, berichten over den gezond
heidstoestand van keizer Menelik
van AbesBynië. Het al of niet ster
ven van den zwarten heerscher ia vooral
van belang, omdat men vreest, dat bij zijn
dood de ijzeren tucht, die deze verlichte
vorst steeds in zijn Rijk heeft weten te
handhaven, verslappen, en een strijd om de
heerschappij uitbreken zal tussohen de ver
schillende onderkoningen, zoodat het Rijk
verdeeld zou worden door een burgeroorlog
tusschen de aanhangers van de heerschzuch
tige Keizerin en die v£n den troonopvolger,
wat natuurlijk slechte ten nadeele kan ko
men van den Enropeeschen invloed en de
handelsbelangen.
Een medewerker van het „Berliner Tage-
blatt" heeft nu een audiëntie gehad bij het
keizerlijk echtpaar. Hjj bevond den heer
scher geestelijk boven verwachting helder;
hij volgde het onderhoud met den minister
Hoftingo, dat een uur duurde, met groote
aandacht; hij spreekt echter met eenigszins
zware tong. Ten slotte waren duidelijk tee
kenen van vermoeidheid zichtbaar.
De journalist wees op het belang voor het
land, gelegen in het doen vervullen van
ambten in het Rijk door Europeanen en in
het algemeen in het nauwer toehalen van de
betrekkingen met het beschaafde Europa,
welke opmerkingen blijkbaar diepen indruk
maakten op den Negus,
Als zijn vaste overtuiging spreekt hij uit,
dat het, gezien de groote onwikkelingsvat-
baarheid van land en volk, beslist noodza
kelijk is goede betrekkingen aan te kwee
ken en te onderhouden. Voorloopig raadt
d° correspondent nog voorzichtigheid aan
bij het plaatsen van vreemd kapitaal
De leider van het Ministerie van Buiten
landsche Zaken in P e r z i Mocsjir es
Sultaneh, heeft, naar uit Teheran wordt
gemeld, zijn ontslag ingediend, omdat de
finanoieele oommissie hem de inkomsten
uit het paspoortwezen heeft ontnomen en
omdat beambten, die dientengevolge hun
jaarwedde niet ontvingen, met den arbeid
ophielden.
Sportagenda.
Maandag 27 September.
Neder! Bond voor Lichame
lijke Opvoeding.
Nationale wedstrijden in het „Park Zorg
vliet" te 'sGravenhage.
Tweede dag.
10.30 trur. Handgemeen, uitgevoerd door
twee elftallen bereden artillerie.
1.303 uur. Openluchtspelen, uitgevoerd
door schoolkinderen van de lagere school,
onder leiding vJam den heer M. F. Graaf
land, hoofdspelleider van de afdeeling
"s-Gravenhage van den N. B. v< L. O.
3.30—4 uur. In de schermzaal
8 uur: Tweede springconcours. Handicap
springpaarden, gereden dloor officieren en
heerrijdera.
1.30—6 uut. M&tinée van de muziek van
het 8de reg. huzaren.
Dinsdag 28 September.
NederL Bond voorLiohame-
lijke Opvoeding.
Nationale wedstrijden in het „Park Zorg
vliet", te 's-Gravenhage.
Derde dag.
9.3012 uur. Openluchtspelen en gymnas
tiek, uitgevoerd «Door kinderen van Haag-
sche scholen, onder leiding van de 'sGra-
venhaagscho Gymnastiek-onderwijzers-ver-
oeniging.
12 uur. Openluchtspel door de volks
klasse van de afdeeling „VGravenhage"
van den Bond.
23.30 uur. Wedstrijden uitgeschreven
door dien NedL Korfbalbond.
3.30 uur. Yerkoop-springconconrB voor
Springpaarden, te koop gesteld voor niet
hoogcr dan 1600 gulden, opengesteld voor
officieren en heerrijdere.
Matioée van de Jagerskapel
Y o e t b a L
Naar we vernemen ie Vclooitas (Gronin
gen) op verzoek van op één na alle Noor
delijke tweede klassers, wederom in de
tweede klasse ingedeeld, terwijl haar plaats
in de derde klasse zal ingenomen worden
door Y. I. A
Luchtsoheepvaaxl
„De Telegraaf" schrijft:
Zekere H., uit Den Haag, van tteroep de
coratieschilder, is in Enschedee bezig een
nieuw eoort vliegmachine te construe eren.
De Uitvinder, die in alle stilte bezig is in
een schuur, rin vliegmachine op te bouwen,
stelt zich voor, binnen eenige dagen op een
veld nabij Enschedee proefnemingen to
doen.
Weigering van den motor zal geen. motief
zijn, dat niet kan worden gevlogen, daar
de luchtschroeven door den u t vinder zelf
in beweging zullen worden gebracht.
Gezeten op een soort rijwiel, worden de
luchtschroeven trappende rondgedreven,
waardoor de opstijging van machine en be
stuurder moet volgen.
Gewicht Van machine en bestuurder is
totaal ruim 210 K.G.
Vraag: Is het strafbaar dat een weduwe
haar zes jonge kinderen verlaat, geheel on
verzorgd? Op Oegstgeett doet zich zulk een
geval voor.
A n t wo o r d: Zeker, verlating van hulp^
behoevenden wordt in het wetboek van
strafrecht uitdrukkelijk als een strafbaar
feit genoemd.
Vraag: Op 1 Mei ben ik in betrekking
gegaan als dienstbode en heb ik mijn gods-
penning ontvangen. Krijg ik nu mijn ker-
misfooi of met nieuwjaar mijn nieuwjaars
fooi?
Antwoord: Als het nu kermis is, dan
krijgt u ook de kermisfooi en dan met
nieuwjaar de nieuwjaarsfooi.
V raag: Een mijner kenissen is naar
Amerika vertrokken en is daar getrouwd,
Als die weer naar Holland terugkeeren, k
dan het huwelijk ook hier geldig?
Antwoord: Ja, wanneer ook hier tb
lande de huwelijksafkondigingen hebben
plaats gehad en binnen het jaar na de te
rugkomst der eohtgenooten do huwelijksakte
hier in de registers wordt ingeschreven.
Zelfs 't niet nakomen van die formaliteiten
maakt het huwelijk niet bepaald nietig,
zooals door ons hoogste rechterlijk college
ia beslist.
Y r a a g: Op hoeveel loon heb-ik recht,
daar ik wegens ziekte en op bewijs van den
dokter uit mijn dienst ben en niet in staat
er weder naar toe te gaan
A n tw o 9 r d: U hebt recht op nog eefl
betrekkelijk korten tijd en moet aat verder
met uw patroon in billijkheid regelen.
y ra a g: Wanneer een mevrouw haar
dienstbode aan kleeren heeft geholpen, op
maandelijksohe afbetaling en mevrouw ka£
het niet langer met haar uithouden, heeft
mevrouw dan als zij weggaat het recht om
de naaimachine achter te houden?
Antwoord: Neen, ofschoon een fatsoen
lijke dienstbode betaalt wat zij schuldig is,
heeft mevrouw dat recht niet. Moet zij daar
door schade lijden, dan is het beste da£
zij die schade maar als leergeld beschouwt.
Vraag: Yan een Rijksbeambte krijg
f 176, en trots mijn beleefde aanmaning
laat deze persoon niets van rich hoorem
Bestaat er mogelijkheid om gedeeltelijke"
afdoening te vorkrijgen door korting op zijn
traktement of door beslag?
Antwoord: Jawel, maar dat moet in
de behoorlijke vormen worden behandeld en"
op de juiste en meest geschikte wijze.
Wend u dus tot een der heeren procureurs,
om dezen dio zaak op te dragen.
y raag: Is het Rijksschilderijen-Miti
seum, te Amsterdam, op alle werkdagen
kosteloos voor een ieder te beziohtigen?
Antwoord: Ja, op enkele dagen na^
die gepubliceerd worden.
y r a a gIk heb een pont zuivere siga-
renasoh. Zondt gij mij ook kunnen zeggen
of dit nog eenige waarde heeft? Zoo ja*
waarvoor wordt het dan gebruikt, en weet
gij er ook een adres voor?
Antwoord: Wij hebben wel eens ge
hoord dat sigarenasch wordt gebruikt voor
bet maken van tandpoeders en als zoodanig
waarde heeft. Misschien bezigt men heb
ook nog wel voor andere doeleinden. Eeit
adres van een opkooper weten wij niet. Mis
schien kunt ge dien bijwijze van adverten
tie vinden.
y raag: Wanneer ik onder mijn per
soneel een overigens geschikten en brult-
baren man heb, maar die het ongeluk heeft»
zoo nu en dan geen weerstand te kunnen
bieden aan de ziekte naar sterken dranJc-
of naar een te groote hoeveelheid bdeotg
welken dwang kan ik dan op hem uitoef e*
nen? Kan ik hem voor het ultimatum stel
len bijv. te kiezen tusschen ontslag of lid
te worden van een Onthoudersvereeniging?
Welke vereenigingen zijn er? En rijn ee
meer dan één* welke is de beste?
Antwoord: Wettelijk hebt ge volko
men het recht zulk een eisoh te stellen.
Daarvoor rijt gij werkgever. Maar al wat
door de wet is getolereerd, is nog niet al
tijd zedelijk geoorloofd. Docb in dit geval
hebt gij ook het zedelijk recht dezen dwang
op te leggen; wat meer zegt: u ala werk
gever voldoet daarmede aan een zedelijkerf
plicht en het ware te wenschen dat meer
werkgevers hun bemoeiingen over hun per
soneel zoo ver uitstrekten. Gij hebt 't tD
meer omdat hier drankbeetrijdersvereenl.
gingen van allerlei richting zijn, zoodat dé
geëischte aansluiting ook aan de godsdien
stige overtuiging van uw ondergeschikte
geen geweld behoeft te doen.
In Leiden rijn voor zoover ons bekend:
afdeelingen van den YoTksbond ter bestrij
ding van Drankmisbruik (matigheidsver-
eeniging), van de Ned. Yereeniging tot Af
schaffing van Alcoholh. dranken (beidé
neutraal), van het Kruisverbond (Kath.) ea'
van de Gereformeerde Drankbestrijders
vereeniging (orthodox-protestantsch) en dé
plaatselijke drankbestrijders ver een: ging on
der de zinspreuk „Menschheid ontwaak"
voornamelijk bestaande nit arbeiders. Wié
van allen de beste is, kunnen wij niet uHN
maken.
Y r a a gWanneer ik in de Staatslo
terij een klassikaal lot speel, heb ik dan bij
de verwisseling recht op hetzelfde nummert
Antwoord: NeenDe collecteur
niet verplicht u hetzelfde nummer flé
geven.
RIJNSBURG. Geboren: Janaje Maris. D. van
H. v. Iterson en F. Hogewoning. Diauwertjfc
D. van A. v. Eemond en A Bank Karei,
van G. v- Egmond en T. v. d. Bosch.
Ondertrouwd: H. Hogewoning jm, 34 j. «l?1
J. de Vriea jd. 27 j.
ZEVENHOVEN. Overladen: P. HömenJ I
j., eohtgenoot van E. Blom.3. Th. de Groét lvy,
