Kunst, letteren, enz.
Burgerlijke Stand.
Vragen en Antwoorden.
Ingezonden.
%ootï, 'die persoonlijk met Mathilde bekend
.Was en die haar bijzondere handigheid en
intellectueele ontwikkeling ten ïeerst-e
'prees. Men kon op haar gezicht lezen dat
rij naar het Bijbelwoord duizend mannen
to erg af was. Nu, dat beeft zij ook schitte
rend bewezen.
Nog iets over de zaak. Er is beweerd,
idaF 11. Lehmarm een postzegelalbum aan
[het Rijk cadeau had gedaan, om op die
manier zich „in nationalen zin" verdienste
lijk te maken.
Dit nu kan ik uit de beste bron tegen-
ep reken.
Wel beeft hij d?ifc horhaaldelijk gepro
beerd en heeft dr. Kuyper zich veel moeite
gegeven om het geschenk aanvaard to krij
gen, maar de Minister, die er over te be-
elissen had, heeft het geschenk steeds ge
weigerd. Wanneer er hier sprake is van het
S) weggeschonken postzegelalbum'1 kan dat
tniet anders zijn dan een album, dat hij mis
schien persoonlijk aan dr. Kuyper heeft ge
geven of dat Lehmarm nog in zijn bezit
beeft.
In elk geval heeft het Rijk niets van dien
feard gekregen. Die postzegels hebben an
ders bij de lintjes jacht van Lehmann wel 'n
groote rol gespeeld. Toen hij n.l. het album
aniet kon kwijtraken, verzon hij er iets an
ders op. Hij wilde toen een boek over de
ijSfederlandsche postzegelkunde schrijven en
viel ook daarmede den betrokken Minister
lastig. Het was n.l. noodig, dat hij daartoe
inzage kreeg van de archiefstukken. Ook dit
flyerd door den Minister geweigerd, hoewel
bij ook in dit geval weer door do voor
spraak van dr. Kuyper geholpen werd. Het
grappige van dit geval was, dat Lehmann,
'die natuurlijk van een „boek schrijven"
evenveel verstand had als een koe van
Bpaansch, zich een postzegelkundigen secre
taris had aangeschaft, die hem bij die intel-
leptueelen arbeid „behulpzaam" zou zijn en
die dus ook in de archieven zou moeten snuf
felen. Dat deed natuurlijk op het departe
ment de deur dicht. Lehmann en zijn „se
cretaris" bleven netjes buiten allen toegang
tot de heilige doozen, met papier gevuld.
[Waar deze feiten van notoire bekendheid
rijn, vraagt men zich afhoe is het mogelijk,
'dat een man als dr. Kuyper, die dit toch
;©ok had kunnen weten, zich met zulke
Irare sinjeurs afgaf?"
Eer e-d octoraten.
De feestvierende Leipziger universiteit
beeft eer e-d ootorat e n verleend aan
$7 uitnemende mannen, onder welke graaf
Zoppelin, president Roosevelt, Gerhardt,
Hau'ptmarm, de schiildcr Fritz von Uhde,
)de koning van Saksen, do groothertogen
van Baden en Hossen, de uitgever Baede
ker en een groot aantal buitenlandsche ge
leerden,
Hollandsohe Ee re-d o c t o r h.
In „De Hervorming" wordt medegedeeld
dat de Amsterdamsche hoogleeraar dï* A.
ÏBruining on do Utreohtsche dr. J. J. P,
VaJoton Jr, door de hoog es oho ol te Genève
ter gelegenheid van haar feestviering tot
ibftar eer edootor zijn benoemd.
JEpnigob ij zonderheden van
„D 0 Hagespoler s."-
Het gezelschap van Eduard Verkado gaf
lyan 7 September 1903 tot 4 Mei 1909 in 54
fvcrsdhillende gemeenten van ons land te za-
ifoen 187 voorstellingen; Shakespeare's
„Hamlet" werd o.a., 63-maal gegeven,
In 't geheel hebben 65.687 betalende bo-
Söoekers die voorstellingen bijgewoond. Over
$0 verschillende lijnen der spoorwegmaat-
feohappij en wei*d een afstand van ruim
5250,GCO K.M. afgelegd, torwij] door het
imodënomep van eigen decoratiën en kos-
ftuhies oiroa 167,590 K.G. bagage werd ver
boerd.
Do samenstelling van heb gezolschap „Do
Jlageepelera" voor het seizoen 1909/10 is
giJa volgt r
Edua-rd Yerkade, artistiek en zakelijk
leider.
Dames (alphabetisohe volgorde)! Pine
DBelder, Helen Desmond, Else van Duyn,
yrinaliia do Groot, Alice Plato, Betsy de
jvricflVan B er kei.
Heeren (alphabetisohe volgorde)Joh. W.
Üroedelet, J\dius Brengers, Rienk Brouwer,
Hans Brüning, Paul de Groot, Coen His-
fcink, Pierre J, Mols, Hendrik van Noord,
Karei van Noord, Daan van Ollefen Jr. en
iG. J. van Sbaalduynen.;
Nu reeds kunnen do opvoeringen aange
kondigd worden van Shakespeare's „Mae-
I both,in do vertaling van Jacobus van
Looy; Schiller's „Don Carlos," in de verta
ling van J, O. do Joodej Hoffmanns thai's
j jnElectra^" in de vertaling van Donaerb van
i ÈElten, en een stuk van Ibsen, buiten
J !de stukken, dio van liet vorig sei-
'zoon op hot repertoire blijven, n.l. „Ham-
;'?e^ „Elokerlyo," „Lanseloet ende Sande-
,,Ingmar Sigrid," Candida," „Hoe
Ibij loog tegen haar man," „Een ideaal
fcditgoinoot/' en „Dblly foetert each."
i De dameö Lilly Green en Enny
I r 0 6 d o, gedurende het vorige seizoen
[Verbonden aan het gezelschap „de Hage-
bpelers", onder leiding van Ed. Verkade,
-kullen het gezelschap voor het volgend sei
zoen verlaten.
Mej. L. Groen gtuit naar Engeland; mej.
jVreede naar een Duitsche theaterschool,
t&en einde zich verder voor het tooneel te
bekwamen.
De heer J. Postmus uit Amsterdam,
fechrijft een woord vooraf in den dichtbun
del van J. J. L. ten Kate onder den naam:
v,Lente4even" bij A. W. Sijthoff's Uitg -
»L'j. versohenen.
Aan de begeerte oïn voor allen bereikba
re bundels te geven van Ten Kate's bower-
Icing van „Milton's Paradijs", Dante's
Hel", »>Schüler's „Maria Stuart", „Het lied
jvan de Klok" Goethe's „Eaust" is destijds
Toldaan, lezen we en verder:
v, Sinds werd herhaaldelijk gevraagd naar
de kleinere gedichten ep om de verzen zoo
bij uitetek geschikt Voor en geliefd eis
voordrachten op j'ongplingsvereeaiigjingen
en dergelijke bijeenkomsten.v-
Inderdaad, we zijn het hier met den in
leider eenflu
Louis Bouwmeester schijnt stellig weer
naar Indifo te gaan.
„Twee zeer invloedrijke mannen steunen
hem, zoowel financieel als in de keuze van
het répertoire. En steunende op zijn on
dervinding van vorigo jaren, hoopt hij het
Indische publiek zoo goed als onder de ge
geven omstandigheden mogelijk ia, xijn
kunst te brengen."
School voor Kunstn ij verheid
Haarlem.
Bovengenoemde inrichting, die onder toe
zicht staat van het Ministerie van Binnen-
landsohe Zaken, Afdeeling Kunsten en "We
tenschappen, heeft dit jaar een aanzienlij
ke reorganisatie ondergaan. Het onderwijs
in de lecrwerkplaatsen alsook van de
teekenafdeeling f werd herzien en uitge
breid, terwijl het onderwijzend personeel
versterkt werd.
Het zijn vooral do degelijk en praktisch
ingerichte leerwerkplaatsen voor decoratie
schilders, voor de artistieke houtbewerking
en de artistieke metaalbewerking, die vele
leerlingen uit verschillende streken van
ons land trekken, omdat deze .School op
praktische wijze de leerlingen voorbereidt
voor de werkplaatsen, die in verband staan
met het kunstambacht en aldus in een be
hoefte voorziet.
Met 1 September zal de nieuwe cursus we
der beginnen; leerplan is op aanvrage gra
tia verkrijgbaar bij den zaalwachter van het
Museum van Kunstnijverheid, Haarlem.
Tot zoover het officieel e ons gezonden be
richt.
'Wij, die herhaaldelijk de Haarlemsche
Kunstnijverheidsschool bezoeken, zijn tel
kens weer getroffen door het uitnemende
onderwijs, dat de aanstaande vakman daar
krijgt.
De werkstukken overigens, door de leer
lingen vervaardigd en ongetwijfeld voor be
langstellende ouders en voogden zichtbaar
gesteld, zijn wel het meest overtuigend ma
teriaal van de voortreffelijkheid der school.
Hier geen halfheid, geen te hoog grijpen
ook, maar een in allen eenvoud volmaakt
bewerkt arbeidstuk.
Na het verlaten der school zal de jonge
vakman zijn op d!o Kunstnijverheidsschool
gemaakt werk kunnen blijven beschouwen
als een gaaf, onberispelijk werkstuk, een
blijvende leiddraad.
Bij voortduring zal hij van de verheffing
brengende schoonheid van het vak zooals
hem die op de Kunstnijverheidsschool werd
onderwegen, kunnen genieten,.
Amerika an sche koopwoede.
Wilhelm Bode, die voor eenige jaren wei
gerde mee te doen aan een beweging om
de Duitsohe wetgeving op het stuk van be
schikking over kunstwerken verscherpt te
krijgen, blijkt thans ook verontrust. Nog
nooit, schrijft hij in de „Cicerone", is de
koopwoede der Amerikanen zoo fel geweest
als dit seizoen. In Engeland, Frankrijk,
Duitschland dn Italië wordt alles bij elkaar
gesleept voor den grooten trek der milliar-
dhirB en te Parijs, waar de kunsthandelaren
hun agenten hebben, verkocht. Zoodra dc
wet waarbij de invoer van oude kunstwer
ken wordt vrijgesteld, het Huis van Afge
vaardigden gepasseerd is, reizen de schat
ten het groote water over.
Do verkoopers, zegt Bode, zijn meest al
len voorname heeren, van wie men vroeger
aannam dat zij hun kunstwerken nimmer
zouden veil houden. Bij Knödller te Londen,
staan een paar prachtige portretten van
Van Dyck, die van lord Warwick afkomstig
rijn, een paar heerlijke Albert Cuyps van
lord Carlisle, verschillende Rembrandts,
enz. Verschillende Londensche firma's heb
ben goed to koop uit de galerij van Lord
Aehhurton. Te Parijs vindt men bij de groo-
te handfelaors beroemde schil der ijien uit de
verzamelingen van de prinses de Sagan,
graai Castellane, gravin Pourtalès, den her
tog de Broglie, enz. Koning Leopold niet
te vergeten! De koop er s zijn de bekende
rijkaards van den overkant: de Morgans,
Wideners, Altmans, Fricks, Johnsons en
zoo. Maan heel bij uitzondering dwaalt een
belangrijk stuk uit de genoemde verzame
lingen naar een Europeesche galerij. Zoo
heeft de heer A. de Ridder te Frankfort,
een prachtige Hobbema van koning Leopold
gekocht; bij baron Alfred Rothschild te
Londen zag Bode den kostelijken kleinen
Coppenol van Rembrandt uit lord Ashbur-
ton's verzameling en een interessante groote
Dou „'Het atelier" van 1637. Ook de Parij-
sche Rothschild's zijn weder in de markt-,
onder aanvoering van. den jongen baron
Maurice, die de eenige verzameling van an
tiquiteiten van baron Adolphe Rothschild
heeft geërfd.
Wat zal er van de kunst-sohatten die zioh
in particulier bezit in de Engelsche palei
zen en landhuizen en op het vasteland nog
bevinden over eenige tientallen jaren nog
in Europa te vinden zijn? vraagt Bode be
zorgd. Terwijl de oude Engelsche eigenaars
thans nog ieder bod afslaan, toont de op
groeiende jeugd andere inzichten en de
handelaars pogen daar reeds thans gebruik
van te maken.
In Duitschland) gaat het juist zoo. De ver
zameling Campe is verleden winter tiit
Hamburg naar Parijs en van daar naar
Amerika verhuisd zonder dat iemand er
iets van gehoord heeft, zoo min als inder
tijd van do Duitsohe zilveroollfectie van
Guthmann, die uit Berlijn naar Pierpont
Morgan ging.
Bij baron Edmond Rothschild zag Bode
Rembrandt's prachtig groot portret van
Saskia, dat baron Luckner te Altfranken
bij Dresden verleden jaa-r verkocht had.
Voor een twintigtal jaren heeft Bode den
vader van dezen baron Luckner het schilde
rij met moeite voor 5Ö00 Mark opgedron
gen en prof. Hauser heeft het voor eenige
honderden marken in den toestand gebracht,
fT~*
waarin Ed. Rothschild er 4 5 0,0 00 voor be
taalde. De verkooper vond "het niet do moei
te waard den Berlijnschen adviseur van zijn
voo mem In kennis te geven.
En celfs kunstwerken in het bezit van
openbare lichamen zijn niet veilig. De vori
ge maand werd te Parijs de beroemde schat
van oude ivoorwerken uit de kerk te Cra-
nenhurg door den antiquaar Brauer aan
Pierpont Morgan verkocht, die haar weldra
in de „Morgan Court" van b(et nieuwe Vic
toria en Albert-Museum zal ten toon stel
len. Hoe Brauer aan dit zeldzaam bezit
kwam vertelt heel Parijs. Etn gelukzoeker,
dien Brauer daartoe in staat had gesteld,
reed in een prachtige auto naar de pastorie
te Cranenburg en presenteerde rich bij den
pastoor met een valsch of gestolen visite
kaartje als Comto de San Gallo te Parijs.
Genadiglijk bood hij aan de arme parochie
te helpen, door haar voor de reusachtige
som van 45,000 Mark het ivoorrommeltje af
te koopen. Daar had' hij nu eenmaal als ver
zamelaar een zwak voor. De pastoor kon dé
verleiding niet weerstaan, ofschoon hem den
verkoop der kerkelijke schatten streng ver
boden was. De edele graaf toonde een. toe
stemming van „prinses Victoria", beweerde
de „toestemming van den minister" ook
reeds in zijn bezit te hebben... kortom toen
de graaf met rijn auto wegreed had) hij de
ivoorwerken hij zicsh en de pastoor zat pein
zend' de 45,000 Mark na te tellen. Met rau
zende vaart reed de pseudo-graaf de grens
over en braoht zijn schatten in veiligheid.
Bode eindigt met een waarschuwing voor
die kerkelijke kunst in de Rijnprovincie, die
aan dezelfde gevaren is blootgesteld' wan
neer men niet spoedig maatregelen neemt.
In do kerk San Giuliano te Venetië heeft
men een pak linnen gevonden, dat uit een
verzameling belangrijke schilderijen bleek
te bestaan. Men. ©ntdekte daarin de Kruisi
ging van Tintoretto, de Opstanding en
Ecce Homo van Pal ma, een Geeseling van
Leonardo Corona, San Gerolamo van An
drea Viccntinó, twee Christussen van Co
rona enz. De schilderijen zullen onverwijld
in lijsten geszet worden.
AARLA.NDERVEEN. Ba vallen: D, van
W ieringen geb. Sohellingérhont Z.
Overleden: Maria van der Neut 37 j.
Pieler van Reanen 1 j. Hendrika van EaBen 6 ra.
HILLEG0M. Getrouwd: 0'. van Bemmelen
en A. Moojen.
Bevallen: W. J. Kaiper geb. Van Eijkern
D. W. van Dijk geb. Wolters D. A. Romgn
geb. Saarloo3 Z. M. v. d. Linden geb. Do Groot
D.J. A. L'everee geb. Hillenaar D. A. H.
Prina geb. Prins Z.
Overleden: P. H. Granneinan 6 m.
KATWIJK. Geboren: Leuntjs, D. van W.
v. d. Plas en A. de Jong. Jan, Z, van T.
LaDgmuur en E. van Dtfk. Thoodorue Adrianm,
Z. van M. Aanhano en W. M. van Hoteren.
Krijn, Z. van Jb. Darieux en A. D. Haasnoot.
Lena, D. van F. Varkevisser en A. van Dnyn.
Cornelia, D. van Jb. Pluimgreaff en D. van Rjjn.
Ondertrouwd: D. v. d. Pias jm. en M.
Rommelzwaal jd. A. Houtman jm, en S.
Notoboom jd. B. J. v. d, Meeno jrn. oq M.
Haasnoot jd.
WARMOND. Geboren» Jacobue Gerardue,
Z. van C, Zwetsloot en L. J. van der Horst,
Hugo, Z. van G. F. W. Schrier en E. Krauonburg.
W0UBRUGQE. Bevallen: L. 131om geb.
Sligter Z.
Overleden: D. van den Akker, 80 j.,
echtgenoot van P. Koelewijn.
ZWAMMERDAM. Bevallen: G. Hoogendoorn
geb. Van Zwioten D. G. J, Yeelentarf geb. Van
Veldhuizen Z. T. van der Woide geb. Sinnema
D, KL de Bruin gob. Van dor Star Z.
Lijst van onbestelbare brieven on lirlntlinartsn
van hiór verzonden gedurende de tweede helft
der maand Juli.
B r i e v e h: G. 0. Wernink, AlphenH.
F. Waltz, L. Rijbroek, J. N. v. d. Laan, Am
sterdam; v. d. Molen, Apeldoorn; mej.
Christoffel, Arnhem; J. A. RijkenSj E.
Choumonfc, 's-Gravenhago j mej. H. v. d.
Sando Bakhuyzen, Nijmegen; J. D. Ver
hoef f, B. Th. Rutgers Jr., Rotterdam; G.
Droog, Overveen; Klijn, Schiedam; mej. J.
Mater, Scheveningenmej. M. v. K'ooij.
Utrecht; mevr. K. Bakker Helderman, Wol-
vega; Dir. Eleetr. Mij., Zwolle.
Briefkaarten: Bertese Craven,
Amsterdam; mej. S. de Vink, mej. F. de
Waal, 's-GravenhageHaarlem; Schava,
Hillegom; mej. D. Th'. Goedhart, Kampen;
mevr. E. v. Buuron, Putten; J. Kramp, M.
Paalvast, Rotterdam; Victor Witten, mevr.
Herfken, zonder adres.
Buitenland., B r i e fA. Lemon, Londen.
Briefkaarten: Frau E. Law en,
Claus Baum, Coin; Madelle Schroder, Di-
nant.
Nota. Aan de afzenders wordt aanbevolen
hun ïiaam en adres op de stukken te ver
melden, opdat deze bij onbestelbaarheid
aan hen kunnen teruggegeven worclen.
Vraag: Wanneer mfoet het gemeente
lijk slachthuis te 's-Gravenhage klaar rijn
Is er al een direoteur benoemd, en bij
wien moet men rich aanmelden om een be
trekking daaraan te krijgen
Antwoord: Het zal nog wel geruimen
tijd duren eer het gemeentelijk slachthuis
in Don Haag in werking komt, daar nau
welijks met den bouw is begonnen Er is
eohter al een directeur benoemd en er
worden af en toe ook al sollicitanten voor
betrekkingen opgeroepen. Zoo werd bijv.
reeds een oproeping gedaan voor een keur
meester., Als u een brief zendt aan den
heer Directeur van het gemeentelijk slacht
huis te. 's-Gravenhage zal dozp wel terecht
komen, of u op zulk een brief, zonder meer
succes zult hebben betwijfelen we 1
Vraag: Ik heb van een werkmori geld
te vorderen. Kan ik nu beslag doen leggen
op zdjn weekloon?
Antwoord: 'Ja, als u 'daartoe ver
lof krijgt-, kan er beslag onder derden plaats
hebben. Het is echter geldig voor een
vijfde gedeelte van -het geklloon. Dc schul
denaar zal dan wel toestemmen in de be
taling der schnld^ bij gedeelten, door den
werkgever. Dien weg moet het uit. Draag
de zaak maar eens aan een deurwaarder
op.
Vraag: Bestaat er ook een middel om
inktvlekken uit een witkatocnen meisjes-
schort te halen?
Antwoord: Alle inkt is niet eender.
Roode inkt verwijdert u met verdund zwa
velzuur of warm chloorwater, Alizarin-
inkt door een bewerking met wijnzuur, hoe
ouder de vlekken zijn, des te sterker de
azijnzuur, en inkt van galnoten verdwijnt
van warm kleizuur, verdund zoutzuur en
dun tinvijleel.
Vraag. Als men voor vast bij een baas
is tot December en een ongeluk krijgt bui
ten zijn Werk, heeft hij dan het recht om
zijn weekloon in te houden?
Antwoord. In zoodanig geval gaat
het loon nog gedurende een korten tijd
door. Partijen moeten dat onderling naar
billijikheid regelen. In uw geval wordt
gewoonlijk nog één week uitbetaald.
Vraag. Wanneer ik aan de koningin
naamsverandering verzoek, heb ik dan nog
verdere formaliteiten in acht te nemen en
wie zorgt voor de plaatsing in de officieele
nieuwspapieren, zooals heb B. W. voor
schrijft?
Antwoord. Vervoeg U bij een procu
reur, die zorgt van het begin tot het einde
voor alle noodige formaliteiten.
Vraag. Is een ongezegeld huurcon
tract van waarde?
Antwoord. Zeker, als het maar be
hoorlijk geteekend is.
Vraag: Kan een vader rijn nalaten
schap vermaken aan rijn kleinkinderen? Zoo
ja, komt dfo-n het vruchtgenot aan den zoon?
Antwoord: Dat kan hij alleen voor
zóóveel betreft het beschikbare gedeelte zij
ner nalatenschap.
Als de kinderen minderjarig zijn, hebben
de ouders er het wettelijk vruchtgenot van.
Vraag: Gesteld dat er tussohen dien
zoon en rijn vrouw een echtscheiding plaats
heeft, wie krijgt dan dat vruchtgebruik, als
de schoondochter de kinderen krijgt?
Antwoord: Diegene der ouders, 'die
de ouderlijke macht of de voogdij uitoefent,
heeft ook het vruchtgebruik. Ingeval van
scheiding bepaalt de rechtbank ten aanzien
van ieder kind, wie daarover de voogdij
zal uitoefenen.
Vraag: Een zoon heeft bij rijn vader
een zeker bedrag weggehaald in buis. Kan
de vader den zoon vervolgen en kan er dan
ook gevangenisstraf volgen?
Antwoord: Vervolging is niet uitge
sloten maar wij kunnen met zoo onbepaalde
gegevens niet zeggen, welke strafactie hier
ingesteldMkan worden en welke straf er dus
kan volgen.
CORRESPONDENTIE. J. B. I Dat is
ook vragen naar den bekenden weg. Natuur
lijk is dat ongezond.
Bij 'f [doorbladeren van 'den Jaargang
183 5 van -„Het Nederlandsch Magazijn"
yond ik oen artikel over. den L'uchtb.ol
ën, zijn toen nog zoo korte geschiedenis.
In deze dagen nu zooveel gesproken wordt
over Blériot's. over,to. cht over: -'t
Kanaal fcal allicht' bef volgende gedeelte
pit' genoem,d artikel sommigen interesse^.;
j&nV
7,Een§ gevaarlijke, jën £toutè luchtreis;
werd in 1.7 8 5 |door, Rlanchard en Dr.
Jeffanias óndernomen; zij zeilden name
lijk van Dover ,uit over de zeeengte van
.Calais. De luchtbol verhief zich langzaam
ién statig, ën leverde .voor. de op de kust
"staande aanschouwers een ontzagwekkend
schouwspel op. Dë wind was stil en dë
vooruitgaande beweging van den luchtbol
langzaam. Toen pa verloop van 'een uur
de boven dë zee zwevende luchtbol reeds
begon té zakken,- ontlastten zich de lucht
reizigers van hunnen ganschën ballast; ëër
zij nog dë helft van liet kanaal bereikt
hadden, wierpen "zij boeken en voorraad
in zee; nochtans werd hierdootf dë stijg-
kracht slechts weinig vermeerderd; 'zoo>:
dat zij rich ook genoodzaakt zagen, "anker
en touwwerk af te snijden* ook hadden zij
reeds toebereidselen gemaakt, hëf bootje
van den luchtbol te scheiden ën zich in ën-
kële' slingers daaraan te hangen, toen zich
plotseling de bol verhief .en de. reizigërs
boven het gebied van Frankrijk bracht,
alwaar zij na een worsteling van drie uren,
bij Calais landden,
D.e ballon was gevuld met waterstofgas
(toen nog pmar kort të voren ontdekt) ën
volgens ëeïl bij \t artikel gevoegde hout
gravure voorzien van ëen klein driehoekig
zeil ën twee paren riemen, door. dë Ro
berts aangegeven als middel om 'den bol
fë turen t 1
'i JG. v.'d. S,
Koloniën.
BATAVIA, 2—7 Juli.
In deai nooht van 2 op 3 Juli Is Bui
tenzorg een zware langdurige golvende
aardbeving waargenomen, waarschijnlijk
door werking van de Godé.
Aan een brief uit Djocja aan het „Ba-
taviaasch Nieuwsblad" is het volgende ont
leend:
Do suikereampagne cal dit jaar waar
schijnlijk langer duren dan gewoonlijk j het
weer is gansch abnormaal, het is nog nooit
voorgekomen dat einde Juni de westmous-
son nog aan den gang is, het regent nog
dagelijks, van geregeld doormalen is dns
nog geen sprake. Op den gezondheidstoe
stand! heeft dit natte weer geen ongunstigen
invloed, in de stad ten minste niet. In de
dessa's, onder het volk dat op de onderne
mingen werkt, moeten nogal koor ts- en buik
lijders zijn, de menschen zijn te arm om zich
goed te voeden en wonen in krotten. Men
hoort daar echter weinig van, zulke dingen
worden niet aan de groote klok gehangen.
In het „Bat. Nbld'." van 6 Juli leest
men, dat de cholera in Djambi epidemisch
is verklaard.
Den 4den Juli werd aan het „Soer.
Hbld." geseind, dat de assistent-residënt
van Semarang, de heer L. R. Priester, pl<&
seling was overleden. Do correspondent rail
dit blad beschrijft de omstandigheden waar*
onder hij overleed" in het kort als volgt:
De heer Priester had een. zoon, die met cl©
„Wilis" naar Europa nou vertrekken. Do©®
dienstbelangen verhinderd ora met de g&+
wone havenstoomboot zijn kind naar boord
te. brengen, liet hij hem met zijn vrouw al#
leen gaan en zou zelf volgen met het mo*
torbootje van de politie. Zijn familie aaif
boord wachtte hem tevergeefs. Want onderi
het varen naar boord werd de heer Prieg^
ter door een hartverlamming getroffen etf
levenloos naar wal teruggebracht.
Onderwijzer snoo'd.
De toenemende omvang van het Lager oik
derwijs doet natuurlijk een steeds stijgende
behoefte gevoelen aan onderwijskrachtenV
welke in Indië slechts in onvoldoende mate
te vinden zijn. Voor het volgend jaar mo©*
ten, naar de „J.-B." verneemt, niet mfndof
dan 100 onderwijzers uit Nederland rijn aan
gevraagd.
Hollandschvoorlnl an d e re..
Te Batavia zijn drie gratis cursussen voor
volwassen inlanders tot 't- leeren van de
Hollandsche taal opgericht. Het aanbod
was uitgegaan van do onderwijzers Haro-
sen en Terlaan. Reeds zijn er 126 leerlin
gen.
Minister Idenburg toch land
voogd?
Volgens het „Soerab. Handehbl.'i wüe#
de benoeming van den heer Staal tot aI£>
meen secretaris op een benoeming van detf
minister Idenburg tot gouverneur-generaal
van Ned.-Indië.
Luitenan rik oionel VanRo».
sum enhet
Leger des Heils in Ne d.-I n d i 5„
De luitenant-kolonel Van Rossum, 'de
sympathieke leider .van het Leger des Heihj
in Ned.-Indië, is na met succes daar ge
durende 4 jaar de leiding .van het Legeri
in handen te hebben gehad, naar Europa'
vertrokken, om vervolgens naar Zuid*
Afrika te gaan.
Het volgende geeft eenigszins een ovex*
zicht van wat tijdens de leiding van luit.-*
kolonel Van Rossum tot stand kwam.
Het aantal officieren steeg van 20 tot 60,
waaronder 9 Javanen. Van 4 korpsen bracht
men het tot 15. De inrichting voor ziek©
en behoeftige inlanders op Prengangan, Se
marang, werd aanmerkelijk uitgebreid-
Voorts werden nog geopend: de geneeskun*
dige afdeeling, het tehuis voor Europee*
sche vrouwen en meisjes en een dito voq?
Javaansche meisjes; voorts werd een
kweekschool voor vrouwelijke officieren ge
opend. Het aantal Militaire Tehuizen steeg,
van 1 tot 4; de oplage van het orgaan „De
Strijdkreet'' van 1000 tot 35C0. Ook breidde
men het werk onder de gevangenen uit.-
Dit rijn cijfers die op succes wijzen. He$
heengaan van luitenant-kolonel Van RoS-
sum mag dus terecht een verlies voor het
Leger worden genoemd. In Transvaal
waaht hem echter een nieuwe werkkring;,
een nieuw terrein ter ontginning, waaraaiS
hij al zijn krachten zal moeten wijderu-
De nieuwe leider voor de koloniën, luit"©*
nant-kolonel Govaarst wordt den lOdon
Aug. verwacht.
Aardstortingen*
Aan dé „Deli-Ct." wordt dato 2 Juli uSt
Soerabaia geseind:
De aardstortingen bij Mrawan (Oosten-
lijnen) houden aan 'en overtreffen de voó&
gaande. De schade wordt voor het gouvé$*
nement geschat op minstens drie ton. H.ót
verkeer tusschen Kalisaat en Banjoewangé
is voor minstens een halfjaar gestremd.,
Dwars door Sumatra blnnëïï
drie dagen.
Uit Siak wordt aan de „Sumatra-P.ost'1
gemeld dat de administrateur der onder*
neming Kayangan aldaar, de reis dwaa;©
door Sumatra in den korten tijd van n<?g
geen: drie dagen heeft gedaan. Donderdag
ochtend 24 Juni van Padang vertrokken^
kwam hij reeds Zaterdagavond 26 Juni te
Siak aan.
Opgave van passagiers naar Marseille
en Nederland vertrokken per Ned.- s.S,-.
„Wilis", kapt. M. van der Putte; hoofd*
commies b. hu departement van marine ÏJ.,
E. Brouwer met echtg. en 3 kind., mau,
der inf. W. E. A. Burton met echtg. ei£ 2
kind., ambt. bij de opiumregie 0. A. Carb
quist met echtg. en 2 kind., gep., kapri
inf. K. H. J. Creutz Leohleitner met echtg.,
en 1 kind, gep. maj. dér inf. A. J. H. W«
Hanssen, dir. opl. school voor inl. amfcfi,
te Magelang H. Th. Hofs en echtg., raadsh'.-
in het hooggerechtshof mr. J. H. Meistb
kapt. der inf. P. van der Meijdeü met
echtg, en 3 kind., onderw. 1ste kl. E. B.>
Mulder met echtg. en 4 kind., lstë luit*
der art. G. J. Pitlo, gez. der EL P. Mij*
H. G. Potjewijd, gep. off .van: gez^ 1ste kL,
H. Rademacher met echtg. en 1 kind, kïJn-
toorekef der 2de kl. b. d. post en teleö?,
dienst H. K. Rijnders met echtg. :en 4 kind.,,
kapt. der inf. J. W. Soholt-en, J. H. T*
Zimmerman, mevr. de wed. H. W. Harten,
met 5 kind., 1ste mach. der gouv. mar. G«
F. de Groot en eohtg., O. Langedijk mét
echtg. en 3 kind, mevr. J. H, V. Meijer
geb. Ka-lb, mevr. L- .van der Velde geB-
Hazelhoff, jongeh. O. J. Reinders, H. IL
Ho, K. J. Tan, J. T. Barbillon, H.- Wolt-
hekker, 1ste off. K.- 'P- Mij E. O. Reit,
de Waard, Th. F- W. van Otter ljkr A,
van der Harst, P. J- Annart, B. A. J*
Breems; te Padang embarkeerenl lult*
kol. der inf. J. Brijan met echtg. 'efl
kind., 1ste luit. der inf. F. J* Mj H. Koêff
met echtg. en 2 kind., onderw. 2do kl. Ifo
A.- Schuld met 'echtg. eü 5 kind.,- jongeff.
Lorch, J. Waddingtoon, W. Huismarir
naar Pa-dang vertrekken:' L. A. Hissiiik/
P. N. Swanenburg, H. van der Valk ©fi
dochter, 2de luit. der inf. A. G. vaS^Vrlöhfc
en eohtg., E. Callow, H. R. Davus, jongeh.
H. van Nor de.
