RECLAME-ROKKEN f3.--. ""ïrSE&ïl D,"F"
H.H. Landbouwers.
Gas-
RITMAN'S
GEBBs. GHBIST1AANSE,
Petroleumlampen
I. L. CBEY3HT0I, Aalmarkt 25.
„Gentleman".
Melksalon Lunchroom.
H. J.VAN HENSBERGEN,
voorradige leubelen.
OEGSTGEEST.
No. 15134.
LEXDSCH DAGBLAD, Vrijdag* 25 Juni. Tweede Blad.
Anno 1909.
Eerste Kamer.
Kaas- en BoterkEeursel, Stremsel
van bekende firma's, als: Hansen, Kerbert en Visser.
Carbol, Carboliiieusn, Koolteei*, Bruine
Teer, Leder- en Wagensmeer, Coliings-
Patentas-ölie, Rijtusgolie, enz., enz.
VERKRIJGBAAR BIJ 7391 90
Drogisten,
Hoogewoerd 3. Telef. 899.
in buitengewoon groote keuze, waarbij
zeer vele geheel nieuwe modellen met
zijden of porceieanen Kappen. Moderne
GASORNAftlENTËN en -ARfdEN.
Naar maat
C. H. DE JONG,
UITVERKOOP
SANGUINOSE
Zuiver plantaardig versterkingsmiddel.
Kamer van K> en F. te Leiden.
Aan bet verslag van den toestand van
feandel en nijverheid in de gemeente
keiden over 1908, ia nog het volgende
ftntleendt
Zoutindsstrle en Leid s o h e
Zoutkeet. De toestand der eo ut in
dustrie in het algemeen en die der Leld-
Vohe Zoutkeet in het bijzonder over het af-
£oloop©n jaar wordt alleszins gunstig ge
noemd.
Aan geraffineerd «out werd afgeleverd
Ï097,62j Kilogram, het hoogste cijfer, dat,
£bover kan worden nagegaan, ooit is uitge-
tlagen.
•Plannen tot uitbreiding der fabriek, om
gereeder te kunnen voorden In de steeds
£rooter wordende vraag, worden uitge
roerd.
Bewerking van Magn e sli
J.r t 8. Omtrent het zeer belangrijk
bedrijf van den heer J. van Koolbergen
[wordt bericht:
Het enormo gebrek aan Magnesit gedu
rende de laatste maanden van 1907 deed
jlen prijs geducht stijgen, waarvan geduren
de 1908 geprofiteerd werd en niettegen-
ilaande aft algemeene mateis© in de bouw
bedrijven ham de' afzet nog ©enigermate
$oe, zoodat het jaar 1908 schitterend wave
Z* noemen, wanneer niet een ongunstig uit
gevallen protoes, ontstaan Juist door idït
gebrek aan goed, aan sohitterende verwach
tingen den bodem had ingeslagen.
De prijsstijging 1907/1908 deed ook den
orijs van het ruwe erts stijgen, torwij 1 dit
plènigeen .aanleiding gaf naar nieuwe ©on-
Sfèssies uit te zien en in exploitatie te bron
gen om van die gunstige situatie gebruik
teLhiaken, waardoor een overproductie ont-
ètond, die dé prijzen nu aanmerkelijk doet
ualen, too'dat aanvang 1909 zich tot heden
minder gunstig liet aanzien, ofsohoon de
Éi'euwe concessies niet van langen duur zul
len rijn. gezien de groote moeilijkheden bij
dusdanige exploitaties In de Levant. Ook de
örisis in het Oosten maakt den toestand
fcïuseker.
Echter Is niettegenstaande dit alles aan
liltbreiding gedacht en verwacht men gedu
rende 1909 een belangrijk grooteren omzet
te Hereiken.
B r o u w e r ij i n d u s t r i e. Het
Jaar 1908 was voor de broüwnijverheid on-
^instlg, hetgeen het beste blijkt uit de ge
voelige daling, die hot eindcijfer van dé
door het Rijk geheven accijnzen onderging.
Dé prijs van gerst, de hoofdgrondstof,
iteeg tot een ongekend hoog standpunt.
De koopkracht der* Nederlandsche be-
töilldng was gering.
Het verkeer van Vreemdelingen liet veel
te wensohen over.
Onder cfe in het algemeen financieel niet
Jterkecliënteele deden rich ta! van fail
lissementen voor, terwijl verscheidene zaak-
fes bij gebrek aAn actief wel is waar niet
failleerden, maar, met belangrijke schade
\foor de brouwerijen, werden opgeheven;
'toch acht men dat deze feiten gedeeltelijk
Waren te voorkomen geweest, indien door do
brouwerijen niet op zoo abnormaal gemak-
(celijko wijze crediet werd verleend.
G r a a nbe u r s. Dit jaar kunnen geen
betrouwbariel crijferfs voor hetf foefeoek der
graanbeurs worden opgegeven, ten gevolge
"fcan het feit, dat door intrekking van ver?
jKanning en verlof, "de doorgang naar den
Burcht gedurende dat tijdperk vrij geopend
is gebleven; Veranderingen rondt x niet
plaats.
Het verslag van den Graanhandel over
1908 is niet bepaald gunstig, de hoofdrol
speelde weder de maïs, in gerst, haver, enz.
ging weinig om. In den loop van den zomer
stegen de maïsprijzen vrij schielijk ten ge
volge van het uitgeput geraken van den
voorraad in de Vereenigde Staten van Ame
rika en van af Juli tot November is e: van
daar ook bijna nieta aangevoerd. Degenen,
die bij het inslaan hunner behoefte daarme
de geen rekening hadden gehouden, leden
eenig verliee, de meerderheid onzer markt
bezoeken heeft van die rijzing voordeel ge
trokken. Gedeeltelijk werd de Amerikaan-
sche maïs door die van den Donau en La-
plata vervangen, doch die soort is hier niet
zoo gewild. De nieuwe campagne met nieu
we maïs, werd met buitengewoon hooge
noteeringen ingezet-, doch weldra bleek, dat
die prijzen voor de veehouders geen goede
rekening opleverden, vooral waar ten gevol
ge van de minder gunstige verhoudingen
in de nijverheid de kooplust van het publiek
over de geheele wereld verminderd bleek;
ook het langdurige mooie najaarsweder
hield de zaken tegen.
De aanvoeren van Inlandsohe granen
bleven ook dit jaar aan onze beurs vrij wel
stationnair.
De steeds toenemende Suike. bief en-cul
tuur, aooals circa 2600 hectaren in den
Haarlemmermeerpolder, doet vanzelf haar
invloed op de aanvoeren gelden, zoowel
hier als eldersdaartegenover staat dat de
landbouwer door veredeling van zaaigranen
en oordeelkundige toepassing van hulpmest-
8toffen zijn land tot een grootero opbrengst
weet te dwingen.
De oogst heeft algemeene goede resulta
ten gegeven, hoewel de,regen in dé tweede
helft van Augustus de kwaliteit heeft ver
minderd.
Was de oogst dit jaar niet zoo vroeg ge-
weesf, dan zou ongetwijfeld de hoedanigheid
van karwij, rogge, tarwe en gerst veel te
wenschen hebben overgelaten, rooals dit het
geval was met late tarwe en haver.
De prijzen van Inlandsch graan bleven
algemeen vast, doch de handel was 'dooreen-
genomen kalm met voor enkele peulvruoh-
ten en fijne zaden tamelijk hooge prijzen-
De herstemmingen.
,,De Standaard:" (a.-r.) sohrijtf o.a..
In hooge mate verblijdend is het, dat de
conservatieve wind op de kiezers blijkbaar
minder vat had dan we duchtten.
De Yrij-Liberalen, onder wier naam dit
nieuwe Conservatisme rich aandiende, gaan
den weg van alle Conservatisme. Onder de
ouden van dagen sterven zo uit, en onder
het jonge geslacht groeien ze niet dan spo
radisch aan. Ook zweven ze bijna uitslui
tend in de hoogere sferen der maatschappij,
maar vinden in de middel laag en in de nog
lagere, breede klassen van hot kiezerscorps
geen aanhang.
Zoo zijn de Conservatieven van uit de
dagen van Begram en Nierstrasz uitgestor
ven, en zco gaat dan dit neo-Conservatisnio
ter ruste. Yan 9 op 4 te d*a!en, is boven de
50 pCt. in één vierjarige periode inboeten.
Ongetwijfeld is het to betreuren dat Röell
uitviel, maar De Meester kan een van zijn
twee z'etela voor hem ruimen. En waaT de
Unie-liberalen in hun pers ons zoo aandoen
lijk voorhielden, dat het niet aanging Röell
tot opstaan te noodzaken, zullen ze er
thans wel hun eere in stellen om dezen uit-
nemenden staatsman een zetel, die ter
hunner beschikking is, aan te bieden.
Ook de Vrijzinnig-Democraten, dio van
11 op 8 daalden, toonden slap in den pols
te zijn. We sohrijven dit hieraan toe, dat
ze te dicht bdj do 8ooiaal-Demooraten
staan, en daarom gestaag aan dezen ver
liezen, zonder uit de Unie-Liboralen ge
noegzaam nieuw bloed naar zioh toe te
trekken. Misschien dat het Dr. Bos door
zijn meer praotischen zin nog gelukt, aan
deze partij nieuw leven in te storten,
maar op zichzelf is ze te theoretisch, en
legt het daardoor af tegenover de meer
opportunistisohe Socialisten.
Alleen de Sociaal-Democraten staan Links
In kleiner aantal dan ze konden staan.
Met 83000 stemmen onder de kiezers, biedt
het cijfer waarop ze staan bleven, geen
aan hun macht onder de kiezers evenredig
getaL
Voor de Regeering komen thans zware
dagen. Links kan haar niets bedreigen,
maar groot is de verantwoordelijkheid, die
op haar rust.. De verwaohting is thans hoog
gespannen. Men zal moeten merken, hos
de wecrwijzer in het land omging. Beza
digd, gematigd, verzoenend, wio zou 't
anders willen, maar dan toch zonder
verflauwing der grenzen.
„De Nederlander"- (c.-h.) oordeelt o.a.
aldus:
Een gunstig verschijnsel is, dat, blijkens
de cijfers, de rechterzijde in haar groote
meerderheid, bdj herstemming tusschen
liberaal en socialist, aan den eerste voor
keur geaohonken heeft. Daardoor rijn
Hoogezand en Sohoterland, waar de socia
list vóór was mot flinke meerderheid door
de oud-Minisler Rink en De Meester ge
wonnen, en daardoor heeft de heer Thom
son te Leeuwarden, mot'bijna duizend stem
men vóór rijn zetel behouden. Hetzelfde
verschijnsel valt waar to nemen In de uit
gebrachte stemmen te Zaandam. De libe
raal haalde daar een heel eind op, maar
hij was te vèr aohter om, nu rechts hem
niet eenstemmig steunde, hert verschil in
te halen.
Verder
Ten slotte spreken wij ons leedwezen uit,
'dat- ook thans weef de gewone schoduwrij-
de van den politieken strijd zioh vertoonde,
dat 6oma mannen uitvallen, dio door alle
partijen tot de boste leden van het parle
ment werden gerekend en wier verdwijnen
daar een leegte achterlaat. Op zichzelf is
daar weinig aan te doen. Men kan niet
den strijd in heb ééno district aanbinden
en in het andere niet, omdat mén niet zelf
in handen heeft welke districten men wil
winnen. Maar te betreuren blijft het, wan
neer de stembuauitepraak juist aldus uit
valt, dat de boste tegenstanders hun ze
tel verliezen. Wij denken hieir inzonder
heid aan de heeren Röell en Plato, beiden
uiterst bekwame, scherpzinnige en oona-
cientieuse mannon, staatslieden van nobel
karakter en veelomvattende kennis, van
wie men loert ook wanneer men met hen
verschilt, on die heft landsbelang, naar het
lioht waarin zij dit zagen, op voortreffelijke
wijzo dienden. De heer Röell, de man van
rijke parlementaire ervaring en deskundige
op velerlei gebiod; de heer Plate, door stu
die en praktijk een kenner als weinigen
van de belangen van handel en scheepvaart
vitale belangen voor ons volk, zij zullen
in de nieuwe Kamer noode Worden gé-
mist. De parlementaire gfo'ep^ waartoe zij
behoor en, heeft te weinig zetels dan dat
hun een district zal kunnen worden aan
geboden. De Unie-liberalen, die weinig
distrioten verloren, zouden het kunnen
doen. Maar waarschijnlijk zou het te opti
mistisch zijn, dit te verwachten. En zoo
zal deze leegte dan vermoedelijk niet wor
den aan ge vul ck
„De Tijd" (r.-k.) schrijft:
Zóó hadden wij het niet verwacht en
nauwebjks verhoopt l De overwinning van
gisteren beteekent niet minder dan een
keerpunt in de staatkundige geschiedenis
van Nederland. Voor het liberalisme was
het de dies a t e r, de ongeluksdag, welke
reeds lang zijn schaduwen vooruitwierp,
maar die toch eerder gekomen is, dan de
politieke auguren durfden voorspellen.
Uitvoerig behandelt „De Tijd" dan de
resultaten van den govoorden strijd en de
oorzaken van do verkregen uitkomst, waar
onder het o. a. wijst op de oneenigheid in
eigen boezem van de linkerzijde. Ook „Do
Tijd" waarschuwt als „Do Standaard":
Het behoeft onzerzijds niet verbloemd te
worden, dat de overwinning van gisteren
ten deel dient geweten te worden aan
factoren die van voorbijgaanden aard kun
nen zijn en het bezit van een zoo groote
meerderheid althans wisselvallig maken.
Hadden Vrij-Libéralen en socialisten elk
ander trouw en met geestdrift gesteund,
de winst der christelijke partijen ware
wellicht tot de helft gereduceerd.
Kan eenerzijds niet ontkend worden, dat
een vrij groote meerderheid van het No-
derlandsche volk zioh met beslistheid voor
een eoht christelijke staabkunde heeft ver
klaard, anderzijds mag niet voorbijge
zien, dat de tegenwoordige stand der chris
telijke partijen niet de juiste uitdrukking
van haar Innerlijke kraoht is.
Wat de regeering betreft:
Dat deze Regeering, juist om haar ge
matigdheid zoo geprezen, van haar over-
sterke maohtstelling geon misbruik zal ma
ken om do minderheden to onderdrukken,
daar kan de liberale per® gerust op zijn
en wij zijn ct ten innigste van overtuigd.
De zelfbeheersohing, door de machtige
overwinnaars beoefend, kan er overigens
slechts toe bijdragen om hot vertrouwen
in hun onpartijdig beleid te versterken.
En ten slotte:
Wij staan in de toekomst van het" alter
natief: christelijk of radicaal-socialistisch'.
Krijgt de demagogische richting de boven
hand, dan zal een staatkunde zegevieren",
welke evenzeer met allo bezadigdheid als
met de christelijke idealen spot. Ontnemen
wij in de vier komende jaren aan die de
magogie derhalve hot voedsel, door do
redelijke èn meest dringende eischen van
het volk te bevredigen.
„Land on Volk" (v.-d.) schrijft:
Wij zitten eronder. Wat do zestig zullen
doen, moet de toekomst leeren, maar wij zul
len in bescheidenheid moeten afwachten, wat
genadig over ons zal worden beschikt. Aan
ons zal do taak zijn opgedragen om in loyale
oppositie critiek to oefenen. Wij zullen ton
bato van do -democratio eruit mooton klop
pen wat erin zit.
En er zit iets in. Het cijfer '60 op zich
zelf beteekent weinig. Deze 60 moeten aan
het werk. En uit don gemeenon wortel des
geloofs zijn allerlei sappen to zuigen. Wat
dus er uit zal opbloeien is voor do 60 zeiven
'nog hetzelfde geheim ah voor ons.
Wij konden slechts oen waarschijnlijkheids
rekening opmaken, en dezo leiddo, op de ge
gevens der ervaring gegrond, niet tot voor-
deeligo uitkomst.
Maar hot kan nog meevallen, en wij zullen
onzerzijds onzen invloed doen geldon, opdat
uit dep wortel, zoooven bedoeld, die sappen
bij voorkeur worden getrokken, dio vruchten
kunnen doon rijpen, welke aan ons volk
in zijn geheel ten goede zullen komen.
Teekenend is, dat het behoudende element
in do oppositie, dat der vrije liberalen, tot
een viertal leden, te zomen cén tiende doel
der oppositie, is vorsmolten.
In hoofdzaak hebben zij dit aan zichzelf
te wijten. Zij werden het is waar door
de onzen bij eersto stemming mot meer kracht
bestreden, en bij herstemming thans door
de sociaal-democraten losgelaten, maar dit
alles hangt samen met de houding, dooi!
hen zeiven aangenomen. Zonder stuur, en
slechts formeel georganiseerd, dreven zij d®
laatste jaren rond. i
Verder zegt het blad:
Het best zijn, donk zij don lijdelijken steun
van Kuypor, do sooiaal-democraten gevaren.
Zij komen feitelijk versterkt terug, door den'
ruil van Van der Zwaag tegen een eigerf
man. Relatief beteekent dit, op de gèslon*
ken oppositie, nog meer. Wat den persooni
van do nieuwe aanwinsten betreft, in de
Kamer zal moeten blijken, met namo van
den heer Duys, of do hooge toon door be
kwaamheid wordt gemotiveerd.
„Het Volk" (3.-d.):
Het feit ligt er too, wij zullen zwart
worden geregeerd, en waar dit nu eenmaal
is iix overeenstemming met den wil van dé
meerderheid der kiezers, is het maar goed
dat do rechtsche partijen, dio zich aanmatigen
.te zeggen, dat eigenlijk niemand meer ré-:
geeren kan dan zij, nu ook voor het feit'
gesteld zijir to moeten regeoren, geheel oh
ton volle op edgon verantwoordelijkheid. Dé
„christelijke" ooalitio beweert te kunnen ré*
geeren, in do periode van 19011905 hete
ben de cloricalcn het tegendeel bewezen, in tiflj
periode van 19051908 deden de vrijzinnj»
gen desgelijks. Het ministerie-Heemskerk rén
geerde tot nu toe niet, het vegeteerde, korf
zich voor het christenvolk verschuilen achteu
do Kamer die immers geen recht-seho meer*
derheid had.
Thans ia er eon meerderheid, oen ontzag}*
lijk groote. Zo kunnen dus regeeren.
De bijeenkomst der Eersto Kamer, a.é..
Maandag des namiddags om tweo uren, is
op dat uur belegd in verband met het ver*
trek, nog in don avond van 23 dcocr, vatf
de ministers van buiten- en binnenlandaohe
zakon haar Groningen tor bijwoning, don
volgenden dag, van do inwijding van bet)
fiieuwe Universiteitsgebouw.
Ook zijn bij de Kamer nog ter afdoening
aanhangig de wetsontwerpen betreffend®
do weduwenpeneioenen der militairen b©4
neden don officiersrang bij do zeemacht étt
de wijziging van do Ongevallenwet, welks
met 1 Juli in werking moeten treden.
Sliiiister Talma en «le particuliere
verzekering.
De hoefijcor-oorr. van het „Hbl." meldt?
In do aanstaande zitting van do Eerst®
Kamer zal zeer waarschijnlijk bet geschil
ter sprake worden gebracht tusschen mini*»
ter Talma en do heeren Rahusen en Bok
omtrent hetgeen tusschen hen in rake d®
herziening van de Ongevallenwet is voor
gevallen. Reeds in do laatste zitting zorf
deze zaak zijn besproken, doch dat is toont
uitgesteld op verzoek van den minister, dis
eerst den vorigen dag van zijn verlof was
teruggekomen.
Het heele verschil van gevoelen schijnt»
overigens, naar wij hooren, neer te komeö
op een misver 'nnd bij den minister.
67.
MM 90
SPECIALE LA31PEN worden naar
opgave of teekening expres
gen» Mikt.
elk soort Schoenen, inge
richt voor voeten met ge.
breken, 5443 13
Reparatie wordt spoe
dig afgeleverd.
Donkersteeg 9.
wegens opheffing,
VAN ALLE 7211 10
Hooigracht 24.
U. E. CtlBISTIAAXSE.
wereldberoemde OUDE Genever,
Handelsmerk 726 27
Verkrijgbaar te Leiden op en
1/, Literkruiken b(J do nar. flrma'o:
H. A. ANTONY, Bapenbarg.
C. A. DONGEN, Hoogewoerd 19.
O. v. EGMOND, Boogewoerd L
J. KNEGTEL, Koordeinde 27.
L. A. KNEGTEL, Baarlstraat 213.
J. W. PELLE, Haarlemmerslr. 267 B.
J. POSHJHA, Stationsweg 3.
T, F.SCHOONDEBGANG.Steenstr. 8.
G. W. SCHBETLEN, Hoolgr. 49.
D. HILJEE, Baren 6-8,
Vinnm S a n g u i n o u m
Vftfno.
Voor allen die zich zwak en lusteloos gevoelen; die spoedig ver
moeid zUn; lijden aan slepende maagcatarrh en slechte spijsvertering
die uitgeput iUn tengevolge van lichamelijke of geestelijke ver
moeienis; last hebben van slapeloosheid, hoofdpijn, duizeligheid, pün
in den rug of lenden, is cl© Sangaiuose het aangewezen middel.
Sanguinose verrijkt heel spoedig het bloed, en geeft daardoor
nieuwe kracht aan do uitgeputte organen; geeft een gezonden eet
lust; vorooriaakt een algeheele levensopgewektheld. PrlJs per groote
flacon van bijna een derde liter ƒ1.60, 6 fl. ƒ8.12 fl, voor f 15.
Verkrijgbaar bU de Fabrikanten VAN DAM Co., Den Haag.
Te Leiden bU D. M. KRUISINGA, J. H. DIJKHUIS, REIJST
KRAK, S. A. BROERSE, OEBRs. CHRI3TIA ANSE, D H. TERBURGH;
te Katwijk a/Zee: P. BLOOT; te NoordwUkJOHe. v d. VEQT, G. A. E.
DUYSTER; te Oudshoorn: J. R. SCHOUTEN; te Voorecboten:
A. J. DEURL00; te Lisse: HANSEN Reckbbs; te Hillegom
C. BR0EKE8; te Alfen a/d. RUn: VAROSSIEAU Zn.; te Hazers-
woude: J. ZWEMSTRA; te Koudekerk a/d. R(jnJ. MAAT; te Bent
huizen: J. RENSINQ; te Oegstgeeat: Th. VAN BEEK; te Wasso-
naar: A. L. R00YAKKERS; te RUneburg: 0. ZANDBERG. JW
Hifi'"IIUMIIHMWIIII—
«798 60
7084 18
Rijksstraatweg bij Rhyngeest.
AARDBEIEN met SLAGROOM.
Wordt ook aan hnis bezorgd.
Reparatieinrichting van alle soorten Weegschalen, Vleeschmachlnes,
Koffiemolens, Nieuwe Hang- en Standaardbalansen, Bascules, Weegschalen,
voor de huishouding f 2.50. Levering en plaatsen van Wlnkelótalagea.
Eigen fabrikaat. Uiterst lage prijzen. Konst- en Milaalilraaierij voor alle instrumenten.
Morschweg
11.
Instrumentmaker.
8411 18
