Uit de „Staatscourant".
Agenda van de week:
Buitenlandseh Overzicht.
Do Kiesveroeuiging „Burgerplicht
en 6emeentcl>elniig.<(
Gisteravond hield de nicuwo Kiesveree
niging Burgerplicht en Gemeentebelang"
\n de Icleine zaal der Stads zaai haar eerste
apenbare vergadering, waarvoor als spr.
es aangekondigd de heer A. I. Witmans
Mzn., te 's-Gravenhage en oud-lid van den
Ltdscbea gemeenteraad. De vergadering,
aio bij het begin reeds goed bezocht was,
,T7ord hoe langer hoe grooter en aan het
einde stond het achterste gedeelte dor zaal
geheel voL
"^e heer A. J. den Hollander, die do
vergadering opende, zeide, dat hij, toen
n>on hem had gevraagd de vergadering te
wdlon leiden, geen oogenblik had geaar-
^ld. Het doel,, dat de vereeniging zich
voorstelt, nl. het opwekken van belang
stelling in en het bevorderen van Loidscho
gemeentebelangen is schoon en de wijze
waarop de vereeniging daarnaar wil stre
ven, ia hem eveneens sympathiek. Het was
e«m aangename taak zoovele personen wel
kom te heeten en ala spr. in te leiden nie
mand minder dan hot oud-raadslid den
heer Witmans.
De heer Witmans beklom nu het spreek-
3 stoel to en ving aan met een mededee-
ling en een verklaring. Hem was na de op
richting in December van het vorig jaar
gevraagd of een dergelijke vereeniging te
dezer - ede reden van beetaan zou hebben,
waar rij de belangen van den middenstand
speciaal zou behartigen, en hij had daar
op zonder aarzelen geantwoord, dat een
burgerkiesvereeniging zeker gewenscht was
on dat hij vroeger zich meermalen voor zulk
een vereeniging had verklaard. Intusschen
het zou in den loop van spr.'s betoog blij
ken, dat de vereeniging, die hij destijds op
het oog bad, een ecnigszins ander karakter
zou gehad hebben.
Voor echter spr. een spreekbeurt defini
tief aanvaardde, heeft hij met oen comité
uit de oprichters van gedachten gewisseld,
met ^et gevolg, dat men op zijn verzoek
net woord ncijitraal heeft uitgescha
keld ~n don naam „Burgerplicht en Ge
meentebelang" heeft aangenomen. Met zijn
politiek verleden toch in deze gemeente,
kwam hot hem niet gewenscht voor het
gr»ed recht van bestaan cener neutrale fcics-
verviei ging te verdedigen, al betreurt hij
het, dat ter onzaliger ure de politiek ook
lu den gemeenteraad is geb;fachd>, doch zoo
lang deze er niet uit verwijderd is, kan
m i met een neutrale kiesvereeniging niet
komen.
Komondo tot het in de circulaire om-
Bchro\ en doel juicht hij dit zeer toe, want
l#"fc is toch van het allerhoogste belang
non in den Raad to brengen wan wio
men mag vertrouwen, dat rij zullen zijn
goede k Jen van den gemeenteraad.
Vraagt men spr zijn de kiesvereonigin-
gen dan niet in &taat het puikje der Lei-
denaars te candideeren Zekor wel, ant
woordt hij, maar niet alle kiezers zijn le
den vaö een kiesvereeniging. Velen hebben
er geen vrede mee, zooals de kiesvereni
gingen werken; men heeft het tegen de be
sturen, ja soms tegen enkele personen, en
wordt daarom geen lid. Ook komt het voor,
dat men niet vrijmoedig genoeg is om legen
de voordellen van het bestuur eener -kics-
ve.e iniging op te komen cn daarom be
zocht men niet de vergaderingen, werkte
niet mee aan do candidaatstelling en ging
dikwijls niet. eens stemmen.
En du zou deze kiesvereeniging velen,
die nog niet zijn georganiseerd, in haar
schoot kunnen opnemen en dezo doen mede
werken in de actiele politiek. De midden
standers en vele personen uit den arbeiden
den ötand zullen Urn* zich thuis gevoelen
omdat zij hier meer huns gelijken vinden on
uicer vrijmoedigheid vinden voor hun mee-
ii*Dg omtrent personen cn toestanden uit
to komen.
De z.g. kleurlooze middenstof of wel ge
matigd onverschilligen z.u'lcn hier gemobi
liseerd worden tot hun eigen voordeel in
het. belang der gemeente.
Do gemeente-huishoud Mg kost veel geld
cn dat. het geld er moet komen, spreekt van
zelf, maar het is lang niet onverschillig
uit welke zakken do kosten der sociale
maatregelen worden genomen en ook daar
om is.hot zoo gewenscht dat deze klesver-
eenigiDg de belangen van den midden
stand, die er zeker niet het best aan toe is,
behartigt.
Hot ligt niet in <k eerste plaats in de be
doeling om zelfstandig candidaten te stel-
lcu, maal* wel om do gestelde candidaten
naar de omstandiglv^ten te steunen en min
der geschikte lo weren. Er is dan niet aan
to ontkomen dat naar gelang van aanhan
gige belangrijke zaken do candidaten meer
don tot dusver aan don tand zullen worden
gevoeld.
De candidaten komen volgens spr. tij
dens hun candidatuur veel te weinig in
contact met do kiezers Tn Don Haag laat
men do candidaten optreden en dit. is in
meer dan één opzicht zeer gewenscht.
Er wordt dikwijls gcz.-gd, dat cr moet
worden bezuinigd In de laatste maanden
vooral spr. "lce/d nog altijd trouw het
„Lcidsch Dagblad'' is dat oude beestje
meermalen var. stal gehaald Icdero partij
op ha^r beurt speelt bezuiniging uit. De
enndidaten zullsn alkw bezuinigen, maar
als ze eenmaal zitten, stemmen ze na
ernstig onderzoek natuurlijk steeds
voor een nieuwe - post van uitgaaf.
Het- woord bezuiniging is cm toovor-
woord en spr. hoopt, dat de-ze Vereeniging
hot gebruik cr van zoo krachtig mogelijk
zal tegengaan Wat er nood'g is voor den
publiéken dienst, moet er komenmen mag
niet aarzelen degenen, die. in gemeente
dienst. zijn, zoowel laag als hoog geplaatst,
te beloonen naar hun verdiensten en aan
de plhnts der inwoning to besteden walt
noodig is
Dn- nadere regeling der fimancieclc ver
houding tusschen Rijk en Gemeente za'
wel hierop neerkomen, dat de gemeente het
recht krijgt meerdere belastingen te hef
fen on dan zal het zaak rijn, dat ook
deze Vereeniging een oog in het zeil houdt
hoe dezo zullen zijn en werken.
Een program acht spr. voor de Vereeni
ging niet nood'g. Er zijn politieke pro
grams genoeg; naar gelang der omstandig
heden zullen eventueel© bestuurders met de
programs wel rekening kunnen houden.
Do circulaire besprekende wees spr. er
nog op, dat de Vereeniging in openbare
vergaderingen verschillende vraagpunten
wil doen bespreken en wil optreden bij ver
kiezingen voor de Kamer van Koophandel
cn Fabrieken, wat hij zeer noodig acht. De
wijze, waarop deze verkiezingen thans
worden voorbereid, heeft allerminst rijn
sympathie.
Of deze Kies vereeniging kans van slagen
zal hebben, nal voor een groot deel afhan
gen van dc per&oncn, die in. het bestuur
zullen plaats nemen.
Het schijnt >cide spr. verder dat
er al verkondigd is, dat deze Kiesvereeni
ging zal rijn een vermomde vrijz. kiesver
eeniging. Waarom deze al bij voorbaat
verdacht gemaakt? Kan men niet wachten
op de diaden der Vereeniging? Het Bobijnt,
dat or nog altoos personen zijn, die wel
niets anders kunnen of willen leven dan
uit verdachtmakingen.
Met don wensch, dat het doel en het
streven van de oprichters in alle opzichten
moge slagen en met een opwekking tot
de aanwezigen om zich aan te sluiten, be
sloot spr., die aan het slot word toege
juicht.
Hierna word gelegenheid gegeven tot de
bat.
Daarvoor gaven zich op de heeren Bo-
ringa, Sijtsma. Kouw en. mrFokker.
Do eerste wildb slechts enkele vragen
doen. Hij meende, dat de wijze, waarop
men do candidaten wilde stellen, oen was
sen neus was. Dezen zouden, al beloofden
zij koeien met gouden horens, straks in den
Raad toch naar omstandigheden handelen.
Hij zag in deze Kiesvereeniging hot drij
ven van een aantal huiseigenaron, die wel
veel wensohen te zeggen hebben, doch
liefst niet veel wensehen bij te dragen in
de algemeene lasten.
Dc heer Sijtsma had wel eens gehoord,
dat do Haag&cho lucht op dc, menschen uit
do provincio een eigen aartli gen invlbod
heeft. Dit schijnt met den heer Witmans
ook het geval. Hij is niet meer de man, die
hij was, toen liij naast spreker in den
Raad zat, want dan kon hij onmogelijk
deze Vereeniging provoceeren. Zoo'arg do
partijverhoudingen rijn als thans, heeft
de oprichting er van geen zin en zij zal
na een kwijnend bestaan een vroegen dood
sterven. Er zitten verschillende stroomin-
gen in, die in de bestaande kiesvereenigin-
gen veel beter haar invloed kunnen doen
golden. De democraten komen in de vrijz.-
dcm. kiesvereeniging!
Is het to doen om middenstandsmannen
in don Raad' te brengen? Maar behalve een
paar professoren en een vijftal advocaten,
een arts, een paar fabrikanten en een
werkman, rijn alle Raadsleden al midden
standers. Deugen dozo personen niet? Maar
het zal de Vereeniging niet gemakkelijk
vallen anderen te vinden De animo voor
Raadslid is cr lang af. De Vereeniging zal
bij gemeenteraadsverkiezingen maar ver-
warring stichten en ten slofte in d'e kaart
der kerkdijken spelen, wat de heer Wit
mans z ker niet znï wensohen.
De heer Kouw herinnerde er aan, dat
vele jaren geleden do politiek nog niet in
den Rard haar intrede had gedaan. Door
do Vrijzinnige Kiesvereeniging werden toen
ook menschen van andere politieke en
godsdienstige richtingen gecandideerd en
gestemd. Door het optreden der kerkelijke
partijen als on bloc en door haar eenzijdig
drijven is dit veranderd en daarin zal
deze Vereeniging geen verandering "bren
gen Integendeel, zij zal, zooals epr. na
der trachtte aan te toonen, den bijwagen
dor korkclijko kiesvereenigingen worden.
De heer Fokker zou misschien in 1S05 met
den heer Witmans hebben kunnen meegaan.
Toen was hij voor een ^anco-artikol en
des heeren Witmans rede was ook blanco.
Maar daarvan zal de Vereeniging niet
kunnen leven, hoo zullen anders de vra/-
gen tot oplossing komen? Zij wil dc can
didaten aan d n tand voelen, doch dan
moot rij ook weten wat rij wil. Waarom
nu geen klaren wijn g:sohonken?
Als voomaams/to (motief voor de op
richting werd genoemd, dat vele kiezers
zich niet durven uiten in de bestaande
kiesvcreenolgiityawiniet op kunnen tegen
dc besturen Maav dan zullen de bestuur
ders van dezo Vereeniging al een heel
moeilijke taak hebben met zulke Leden.
Spr. wenscht echter tegenover dc Ver
eeniging, die nu nog geen motto heeft, een
afwachtende houding aan te nemen, al is
zijn verwachting niet hoog gespannen.
Do heer J. N. Botermans vroeg het
woord uitsluitend om den heer Boringa
to beantwoorden.
Hij ontkende, dat do oprichting zou uit
gaan van den Verhuurdarsbond, die het al
tijd heeft gedaanDoch de huiseigenaars
brengen toch ook hun belastingen op. Fm
dat rij iu verzet kwamen tegen de eenzij
dig werkende straatbelasting, was hun
plicht en hun recht.
Hij bracht ten slotte hulde aan de
Raadsleden Fokker en Sijtsma voor hun
wakker ot Veden in dezen.
Nadat do heer Witmans de verschillende
sprekers had beantwoord en doze voor het
meercndcei weder hadden gerepliceerd, ver
kreeg do heer Pera nog het woord, om
naar aanleiding van een uitdrukking van
don heer Witmans, in het debat gebezigd,
als zou samenwerking der verschillende
partijen in den Raad best mogelijk zijn,
als men bIechte het onderwijs er buiten
houdt, te constaceren, dat de kerkelijke
partijen altijd eerlijk en oprecht de belan
gen van het openbaar onderwijs in den
Leidischcn Raad hebben bevorderd, wat
door den heer Witmans werd erkend.
De heer J. de Cler verkreeg nu nog het
woord om to verklaren, dat de Vereeni
ging wel een uitvloeisel wa* van <5e be
weging tegen de straatbelasting. Hij ver
klaarde tevens, dat hij, hoewel vrijzinnig,
er niet tegenop zag een kerk lijk candidaat
te steunen en te stemmen als deze z ij n be
lang of het belang zijner groep beter
wensohte te b: vorderen.
De heer v. Wel zen beweerde ïn strijd
met den heer De Cler, dat, blijkens een
advertentie in het „L. D.", de beweging
voor een nieuwe kiesvereeniging reeds van
Augustus dateerde en de straiatbelasting
eerst in November is b handeld.
Do voorzitter, de heer Den Hollander,
vond in de voordon van den heer De Cler
aanleiding om te verklaren, dat, wanneer
hij geweten had dat aanl iding tot de op
richting is geweest dp etroatbelastingvoor
stellen, hij hier niet zou hebben gestaan.
Hetzelfde verklaarde een ander lid van hot
comité, do heer De Gooyer; ook hij was
geen huiseigenaar.
Er werd echter uit de vergadering geroe
pen, dat bijna allo onderteekenaars van
de circulaire wel huiseigenaars waren.
Do voorzitter verklaarde na een opwek
kend sluitïngswoord, evenals dc heer Wit
mans na dit presidium geheel' vrij tegen
over de Vereeniging te staan.
Na afloop, toen er gelegenheid was om
rich als lid bij het bestuur op t» gaven,
word door enkel'o groepj es nog druk na
gepraat.
By Kon. besluit is aan mr. J. P. graaf van
Limburg Stlrum, gezantschapsraad met den
persoonlijken titel van buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister by Hr. Ma. gezant
schap to Konstantinopel, tydelyk werkzaam
aan het departement van Buitenlandscho Zaken,
met bevordering tot zaakgolastigde en met
behoud van bedoelden persoonlijken titel, de
betrekking opgedragen van chef van het Ka
binet van den minister van Buitenlandscho
Zaken;
by liet departement van waterstaat benoemd
tot adjunct-commies de tydeltyk geemployeerde
mr. H. P. Toxopeu» en zjjn tot dien rang
bevorderd de eersie klerken F. W. Braanstahl,
C. J. Ninck Blok, F. G. H. Mulder, M. P. van
Ginkel, mej. C. W. van Byievelt en H. Kem
per;
met ingang van 1 April 1909 by het de
partement van Marine bevorderd tot commies,
de adjunct-commiezen J. J. Mulder, W. J. A.
Schmidt en H. S. Isbiücker;
aan mr. L. H. W. Regout, minister van
Waterstaat, op zjjn verzoek eervol ontslag ver
leend als lid van den Mynraad onder dank
betuiging voor de door hem als zoodanig aan
don lande bewezen diensten.
Donderdag
Café Kyolaud, Lammermarkt. V. P N. afd. Leiden
en omstrokeu. Leziog van den heer Dr. H. G.
Samson (Amsterdam). 7l/4 uur.
Nutsgebonw. Vijfde win terlezing. Spreker Ds.
C. J. vun Pauasen (daarlem). 8 u u r.
Volkshui^. Vereenig. Vrouwenkiesrecht en
Nederl. Bond VrouwenkieareohU Voordraoht Dr.
Kiitlie Schumacher. S uur.
Vrijdags
Nutsgebonw. Maatschappij van Nijverheid,
Depart. Leiden. Ledenvergadering, Haifaoht.
Zaterdag
Leidfiche Schouwburg. N. V. ,Het Tooneel",
#Mevr. Warrens Bedrijf". 8 uur.
Zomerzorg. Propaganda Feestavond Alg. Ned.
Typografenbond nld. Leiden. Haifnogsn.
Zondag:
Foyer Sladszaal. Uitvoering Muziek- en Toonsel-
vereeuiging ,Nut en Vermaak". 8 u n r.
Dagelijks:
Stadsgehoorzaal. Albert Fières, Lea rois des
Bioscopes, 'aAvonds 8 aar. (Zatordag-middag
Matinee van 2—4 uur.)
Buitensooibteit ,Amicitia". "Woensdag-middag
en -avond en Zntsrdag-midiiag en -avond, alsmede
Zondag-avond, van 7 tot 11 uren: Bioscope theater.
Leidsche Kunstvereerijging. Tentoonstelling
schilderden, eteen en waterverftekeningen Nederl.
Meetteie. 12—4 aren.
Leidsoho Volkehuis. Tentoonstelling bloemen.
7—10 uur.
Opgave wan personen, die ileh te
Leiden hebben gevestigd.
J. W. Loos, Noordeindo 12.
W. A. van den Berg, Oude Singel 138,
letterzetter.
L. J. H. Vermeulen, Witte Singel 32 A.
Wed. A. E. HugueninVenster, Witte
Singel 96.
H. C. Schamliardt, Garenmarkt 44, dr.
in de wis- en natuurkunde».
M. B. Schelling Pieterskerkkoorsteeg
19.
M. F. H. van den Bosch, Hooge Rijndijk
18 B, dienstbode.
E. J. van der OordKrul en gezin,
Hansenstraat 43 A.
G. A. Viets, Vrouwesteeg 12.
J. Wilkens en gezin, Thorbeck est raat 20,
huisbewaarder.
H. A. van Straalen en gezin, Maresingel
48, koopman.
J. E. Zwaan, Haven 38, dienstbode.
A. O. Dagelet, Doelensteeg 15, dienstbode.
J. J. Hanselaar, Pr. Hendrikstraat 32 A.
M. H. Knotter, Bakkersteeg 7 A, tuin
knecht.
A. Koolmoes, Paul Krugerstroat 22.
D. O. M. Kokshoorn, Bloemmafkt 4 A,
dienstbode.
J. F. O. GonoetteDonath, Willemstr.
2 B, huishoudster.
A. J. van Deventer en gezin, Bakker
Korffstraat 12.
L. Hogendoorn, Haarlemmerstraat 154.
D. Ruig en gezin, Utrechtsch Jaagpad
61, pakhuisknecht.
C. S. Hollebeek, Groeneoteeg 92.
J. van Leeuwen en gezin, Heerenstraat
1, landbouwer.
A. O. J. Keet, Rapenburg 89.
J. van Pelt, Haarlemmerweg 13, student.
E. G. Bauermazm, Acad. Ziekenhuis,
verpleegster.
O. Vijlbrief, Morsobweg 38.
M. J. van Duuren, Beschuitsteeg 1,
dienstbode.
M. P. Westdorp, Haven 40.
J. H. Engeltjes, Thorbeckcstraat 18.
M. C. P. Koelewijn, Lange Scheistraat 9.
Ph. C. van der Klaauw, Woutershof 5.
D. Rins, Verlengde Sophiastraat 8 A,
werkman.
A. Schaap, Stille Rijn 8, étaleur.
Bond van Schietvereenïgingen voor
Leiden en Omstreken.
Wedstrijd gehouden le Bodegraven in Hotel
Van Haaften aldaar.
Korpswedstrijden.
AI: 1. De Utrecht, Utrecht, 274 p.;
2. Willem Teil, Bodegraven, 274 p/; 3. V.
W., Gouda, 273 p.; 4. L. S. V., Leiden,
272 p.;
A. II: 1. Willem Tell, Leiden, 273 p.;
2. Willem Tell, Bodegraven, 264 p.
Hoogste korpsschutter^.
A. I.: P. H. Mooy, Leiden, 68 p.; 2. J.
C. de Vet, Bodegraven, 57.p.; 3. D. J. v. «d.
Voorn, Utrecht, 67 p.
A. II.: 1. S. B. Boringa, Leiden, 68 p.;
2. O. van Beyeren, Leiden, 67 p.
Personeele baan.
1. Jok Dekker, Leiden, 67 p; 2. J. C. He
Vet, Bodegraven, 66 p.; 3. J. J. P. de Boer,
Gouda, 66 p.; 4. P. H. Mooy, Leiden, 56
p.6. C. Otgar, Leiden, 56 p.6. J. Oud-
genoeg, Utrecht, 55 p.; 7. A. M. Vink, Bo
degraven, 65 p.8. F. N. Schaap, Leiden,
55 p.9. H. Brouwer, Leidon, 55 p.10.
G. Otgar, Leiden, 65 p.11. J. P, Mul,
Gouda, 66 p.
Eereb aan.
1. H. C. H. Keereweer, Leiden, 58 p.t 2.
J. v. d. Giesen, Bodegraven, 58 p.; 3. W.
Alplienaar, Leiden, 68 p.; 4. D. J. v. d.
Voorn, Utrecht, 68 p.; 6. G. Couperus, Bo
degraven, 67 p.; 6. S. D. Boonzaayer, Bo
degraven, 67 p.; 7. Joh. Dekker, Leiden,
67 p.8. G. Koelemans, Boekoop, 67 p.
9. W. Woud, Katwijk, 57 p.; 10. P. H.
Mooy, Leiden, 56 p.; 11. W. B. Gravesteyn,
Gouda, 66 p.
D ag-M edailles.
1ste dag, W. Alphenaar, Leiden, 86 p
2de dag, S. Kerkhof, Bodegraven, 36 p.;
3de dag, C. Zaal, Bodegraven, 36 p.; 4do
dag. Joh. Dekker, Leidon, 86 p.5de dag,
P. H. Mooy, Leiden, 36 p.6de dag, N. B.
Gravesteyn, Gouda, 36 p.
Rozenprijs.
Joh'. Dekker, Leiden, 117 rozen.
V r ij e baan.
1. N. B. Gravesteyn, Gouda, 72 p.; 2.
W. Alphenaar, Leiden, 72 p.; 3. Joh. Dek
ker, Leiden, 72 p.; 4. H. Brouwer, Leiden,
72 p.; 6. W. Mcyn, Leiden, 72 p.; 6. F.
F. Fraikin, Leiden, 72 p.; 7. M. W. Mars
man, Bodegraven, 72 p.8. S. D. Boon
zaayer, Bodegraven, 71 p.; 9. J. P. Mul,
Gouda, 71 p.; 10. P. H. Mooy, Leiden, 71
p.; 11. D. J. v. d. Voorn, Utrecht, 71 p.;
12. S. Kerkhof, Bodegraven, 71 p.; 13. D.
Uittenbogaard, Bodegraven, 71 p.; 14. C.
Zaal, Bodegraven, 71 p.; 15. A. J. Ver
meulen, Gouda, 70 p.16. J- S. van Has
selt, Leiden, £0 p.
Prijsuitreiking in Hotel Van Haaf ton op
Dinsdagavond 2 Maart a. s.
Onze lezers weten het: in het Duits».e
rijk Is het met do financiën ook al laag wa
ter. Allerlei middelen worden verzonnen
om do schatkist te vullen. Nu weer ver
neemt de „Rkein. Westf. Ztg."f dat in con
servatieve kringen gedacht wordt aan een
r ijkssteenk o<o 1-b ©lasting. De
Regel ing heeft er wel ooren naar. Een be
lasting van 50 pf. per ton steenkolen. Maar
in industrieele kringen protesteert men
met kracht tegen dit denkbeeld. Reeds wor
den gaslicht ën electriciteit belast, en nu
ook nog de steonkolen belasten, dat is
alle lasten leggen op de industrie.
De Fransche minister van m a-
r i n e Picard en zijn collega van finan
ciën Caillaux zijn hot nog niet eens over
do kredieten voor de Marine. De heer
Caillaux wil maar de helft der kredieten
toestaan. In den ministerraad op den laat-
ston dag dezer week zal de zaak worden be
slecht.
Regnault, de Fransche gezant, die
thans te F e z Vertoeft, is in onderhandeling
getreden mot sultan Moulay Hafid.
Do vorst en de gezant hebben afgesproken,
dat zij eerst tot overeenstemming zouden
trachten te komen over de ontruiming van
het gebied bij Casablanca door do Fran-
eohe troepen en dan over den toestand aan
de Algerijnsche grens.
Volgens de berichtten uit Fez laat de
houding van den (Sultan niets aan welwil
lendheid over. Hij zegt, dat de Franscben
en Marokkanen thans vrienden zijn en dat
zij hun gemeenschappelijke belangen samen
moeten regelen. Dezo gemeenschappelijke
belangen eischen een vriendschappelijke
verhouding. Wat F rankrijk en Maroxko
verdeeld heeft gehouden moet vergeten
worden, zegt de sultan.
Het is wel eigenaardig op te merken, hoe
na de troonsbestijging van Moulay Hafid
de verhouding van Frankrijk en Marokko
verbeterd is, d. w. z. officieel verbotord,
terwijl Moulay Hafid zijn troonsbestijging
te danken heeft aan zijn bcreidwillighcidf
om tegen de Europeanen en bepaaldelijk
gen de Franschen t© vechten.
Door den Berlijnschen correspondent van
de Parijsche „Matin" wordt beweerd, dat
men in hooge kringen te Berlijn veel
stponeekt over een langdurige f la u w t e,
die koning Edüard gehad zou heb
ben na het noenmaal, dat de Engelsche ge
zant op 10 dezer te zijner eere had aange
richt. De Koning stond, ha tafel, met prin
ses Pless, een gravin Delawao van zich-
zclve, te praten, toen hij, zegt men, onpas
selijk werd. De correspondent zelf ontkent
echter, dat de Koning metterdaad flauw ge
vallen is. Hij kreeg in de rookzaal een he
vige hoestbui. Daar dc kraag van zijn uni
formjas hem hinderde, wilde hij hem open
zetten maar hij kon dat Diet gedaan krij
gen. Daarop kwam men hem te hulp. Dat
is alles!
Nadatt koning Edm-xd zich gisteren in
plechtigen optocht met zijn gemalin naar
het Parlement te Londen had begeven, las
Z. M. de t r o o n r e d voor. Hij zeide
geweest te zijn onder den indruk van ©n
hoogst dankbaar voor de hartelijke ont
vangst te Berlijn cn vertrouwen, dat da
hartelijke woorden van welkom déAr strek
ken zullen om de vriendschappelijke gevoe
lens tusschen de beide landen te versterken.-
De betrekkingen met alle vreemde mo
gendheden bleven voortdurend van vriend
schap pelijken aard.
De rede wijst verder op het bevredigend
verloop der ond« rhandelingen over de nog
hangende kwesties met de Vereenigde Sta
ten; dat de toestand in Perzië nog steeds
bezorgdheid inboezemt.
Do Koning zeide, dat hij zich gelukkig
achtte, nu de kansen, dat de moeilijkheden
in den Balkan uit den weg zullen worden
geruimd, verbeterd zijn; verklaarde, dat
hot fiem genoegen had gedaan, dat het
Britsche volk sympathie had betoond voor
het bevriende Italië bij de vreeselTjke
ramp, die Sicjlïë en Calabrie had getrof
fen sprak de hoop uit, dat de maritieme
conferentie te Londen weldra tot overeen
stemming zou komen.
Hij wees nog op den arbeid van de con
ferentie te Kaapstad ter bevordering van
een nauwere aansluiting van de Znid-Afri-
kaansche Staten.
Toen kwam het ergste: Door verschillen
de redenen, alB daar zijn: de ouderdoms
pensioenen, do vermeerdering van de ko»-
ten voor de vloot, zullen do uitgaven in dïfc
jaar belangrijk hooger zajn dan die van hot
vorige jaar. Er zullen maatregelen moeten
worden genomen om to voorzien in de kos
ten voor den dienst en dit zal geruimen
tijd eischen, zoodat er weinig tijd zal over
blijven voor anderen wetgevenden arbeid.
De Iersohe landwet zal opnieuw worden
ingediend. De kwestie der werkloosheid
vraagt in hooge mate de aandacht van de
regeering; er zal een wetsontwerp
worden ingediend tot betere organisatie
van de arbeidsmarkt door een stelsel van
arbeidsbeurzen, waarmede later andere
plannen tot bestrijding der werkloosheid
kunnen worden verbonden. Er zal tevens
een wetsontwerp worden ingediend, waar
bij looncommissies worden ingesteld voor
sommige takken van nijverheid, in welke
,.sweating"-stel8el heerscht en een wetsont
werp, waarbij verboden wordt in het Ver-
eenigd Koninkrijk visch aan wal te bren
gen of te verkoopen, die gevangen is in
het verboden gedeelte van de zee in do
buurt van Schotland.
Bij dc beraadslaging in het Lagerhuis over
het adres van antwoord op do rede, zeido
Asquith o. m dat de Regeoring haar best
gedaan had een vreedzame oplossing van
de moeilijkheden in de Balkanstaten te
verzekeren, en dat hij namcn3 de Regeering
erkennen moet de staatsmansschap en de
gematigdheid door Kiamil-Pasja getoond
bij de leiding der onderhandelingen van
Turkije met de buitenlandscho mogendhe
den.
Asquith zeide te hopen, dat do opvolgers
van Kiamil-Pasja do politiek zullen voort
zetten, welke scheen aan den vooravond te
staan van dc verzekering eener regeling,
voor zoover Turkije betreft, met Oostenrijk
en Bulgarije, door een vergelijk, dat eer
vol voor alle betrokkenen en niet onvoor-
deelig voor Turkije was. Er zijn minder
eunstige vraagstukken, die echter niette
min een voorzichtige en welwillende behan
deling eischen, n.l. dc kwesties betreffen
de Servie, Montenegro en Kreta. De over
eenstemming betreffende hot beginsel van'
een schikking tusschen Turkije en Oosten
rijk aan den eenen kant, en Turkije en Bul
garije aan de andere zijde, is een goed
voorteeken, dat de vooruitzichten van den
vrede krachtig heeft verbeterd.
Asquith kwam tot het besluit, dat elke
regeering in Turkije, die een politiek van
administratieve hervorming op den grond
slag van vrijheid en gelijkheid voortzefcy
do hartelijke sympathie van Engeland zal
blijven bezitten.
De Lissabonsche bladen gissen nóg steeefs
naar het doel der samenkomst van
de Spaansche en Portugcescbe
m o n a r c he n.
Sommige couranten blijven volhouden,
dat de beide Vorsten overlegd hebben, op
welke wijze zij het best him souvereine
rechten zouden kunnen handhaven bij het
uitbreken eener revolutie, terwijl door an
dere bladen weer beweerd wordt, dat cr
sprake was van de sluiting van een defen
sief verbond.
Het meest waarschijnlijk is eohter, dat'
over het h u \v e 1 ij k van den koning
van Portugal gesproken is. Twee En
gelsche prinsossen worden reeds genooi.d.
Eén van deze zou de dochter van koning
Eduard zijn, en de andere een nicht van
den Engclschen koning.
Het is moeilijk te zeggen, wat er waar is
van deze geruchten, asn het „Berliner Ta-
geblatt" ontleend, hetwelk er nog can toe
voegt, dat ook een nicht van koning Alfon-
sus, de Spaansche prinses Dona Maria del
Pilar, in aanmerking komen zou.
De Engelsche bladen spreken doze be
richten ten stelligste tegen, verzekeren al
thans niets omtrent de aangelegenheid te
weten.
De „Daily Telegraph" verzekert nog. dat
de Portugeesche koning waarschijnlijk 'n
den herfst van dit jaar Madrid zal bezoe
ken.
De twist in dc S.-D. A.-P„
Men meldt Ain „Het Vad.".
De afdeeling Leiden van de S.-D. A 'P.
heeft, in verhand met het te Deventer ge
vallen besluit, bedankt voor het lidmaat
4chap van de S.-D. A.-P.
