Brieven van een Leidenaar.
Be geestdrift oessil steeds tee.
Gemengd Nieuws.
Leitlscto Gfiris'eirjte CraTTfe-\?Brepnhiii|i.
x
Het-voorloonig com i t/? van bovengenoemde,'
ëer.st korten tijd geleden opgerichte V'ereeni-
ging hod tregQB ghteravortfl' i-n de groote
Kaal der Stad-z/ml h:wi.r eerste open hare ver
gadering uitgeschreven. Ieder der leden wa
ren daarvoor twee toegujigskaarten verstrekt
niet-Jeden kond' n Ugeawoordig zijn tegen
betaling van tien cents per persoon. De
opkomstt kon zeur bevredigend genoemd wor
den: al was lreL balkon geheel keg. de
veel ruimte. biedende zaal was flink bezet.
Od „verzoek van den \vaarnemenden voor
zitter vap het. voorloojdg comité, den lieer
A. J. dc Lange, werd g?meenscLajyjielijtc ge
zongen liet eerste vers van den Hidden Psalm;
lui ging voor in gebed en Tas Exodus 19 :16.
Sprekende naar aanleiding van deze woor
den, vestigde hn de aandacht op het hoofd
doel dezer Veree naging: dc grootc daden
Gods, aan ons land en aan ons volk bewezen,
5n 1) erin nering te brengen en den hand met
liet Ilurs van Oranje vaster aan te knoop en.
Allen heette hij welkom aan deze plaats en
liii consta teerde, dat er nog velen zijn, die
belangstellen in dn historic van ons vader
land. Iemand, die elders reeds getoond had
een warm hart te hebben voor een Oranjc-
Vereenaging, was bereid en gereed kier het
■woord, te voerenprof. dr. II. ML van Nes,
onze stadgenoot. Het kad in de bedoeling
gelegen, dat in deze eerste openbare samen
komst de voorzitter van liet voorlcso-pig co
mité, ds. Douma*, ware opgetreden. Ernstige
ongesteldheid, die deze nu evenwel gelukkig
weer bijna te boven is, had dit eekter belet.
Ha nog eenige mediedeelingeu. aangaande de
eerstkomende ledenvergadering, gaf (I© heer
De Lange liet woord aan den velen. Bekenden
spreker, die met applaus werd' begroet.
Prof. Van Hes begon met te zeggen,, dat
lui .ziek eigenlijk een weinig schaamde. Ds.
Douma, di© hier had moe ten staan, had het
initiatief gekomen1 tof de oprichting van deze
Vereenigïng. 'De vraag, of bij-, spreker, deel
wilde nemen aan hoar oprichting, had hij
toen beantwoord met een weigering, met
liet oog op zijn velen arbeid. Maar hij kad
wel beloofd een spreekbeurt te vervullen,
echter in de kleine zaal, waar men aanvan
kelijk dacht, te vergaderen. Later werd deze
groote zaal gebuurd., al kiekt men kefc hart
vast, dat deze te groot zou blijken. Want
al te.lt de Vereonaging 1.70 leden en konden,
dezen ieder één, persoon meebrengen, das
34:0 plaatsen innemen, dc zaal biedt er veel
meer. Tbch viel de opkomst mee, was zij,groot
to noemen, en zij zou zeer zeken nog talrijker
zijn geweest; indien ter opluistering had
medegewerkt eon zanggezeféchap of een fan
fare-korps, zou als dirt bij andere Granje-
Vcrceirfgiogen, gebruikelijk is, maar welk
plan nu niet. kot verwezenlijking was kun
nen komen, Een. te groot waagstuk was- het
echten- niet geweest, deze zaal te huren Dat.
was gebleken En spreker hoopte, dat liet
ook geen te groot, waagstuk zou blijken kern,
to hebben aitgenoodigd om kier het woord té
voeren. Alles kier is waarnemend, zei kjj>
do voorzitter,, het bestuur of comité, do
spreken Zullen er later op vergaderingen als
dezo behandeld worden onderwerpen uit. dc
geschiedenisthans wensebte prof. Va» Nes
meer in rt algemeen, te- spreken over den naam
der Vereeniging.
Vroeger vervulde li ij te Rotterdam eu te
's-Gravenhage spreekbeurten voor do Vêrce-
nigiugen vo,n den aai-d als deze. Te Rotterdam
keet zij: „Neder tandsOho Oranjc-Verccni-
ging"; in Den Haag: „Bijbel, Oranje en
Nederland". Den naam van de Yerceniging
hier, bij haar oprichting door de Rottcr-
dainsch© geholpen, kent men. Met „Xveidsclic"
bedoelt men locale. Wij hebben, hier,, zijnde
Leiden toch 'een deel des Lands, mede te-
doen met een vadcrlandsche Vcrecnigiivg.
."War» er. één groote vaderlandsehe Vereenh
ging, dan zou dc Leidsche er een af deeling
Van vormen. Spreker wilde daarom een eu
ander zeggen over vaderlandsliefde,, Oranje-
li cfdo. en Godsvrucht.
Spreker kan niet. iu alle opzichten de nood
zakelijkheid van- zulk een Vereeniging ver
blijdend achten* omdat wij geen aparte
Dranje-Vereeniging moesten noodig hebben.
Heel Nederland moest zijn één groote Oranjo-
Ver-oenigijig. Maar in. onzen tijd met zijn vele
vereenigingen,, tot, van dienstmeisjes, toe, mo
gen wij er ook wel con hebben. En die
nu hébbende, komen wij samen met oen on
baatzuchtig streven. Wij willen d'c banier
onzer natie omhoog steken, ook omdat een,
zij het ook kleine, minderheid bezig is af
te zagen den Ink van den boom, waarop zij,
zelve nu nog zit.
Ons land is nog te prijzen. Wij mogen niet
klagen. Wij moeten danken. Ons klimaat
heeft zijn schaduw-, maar ook zijn licht
zijden. Do vreemdeling roemt ons. land. Al
zijn er euvelen, welke spreker noemde, er
zijn .veel voordcelen en voorrechten, welke
ypreker mede naging, op allerlei gebied, om
te komen tot de slotsom: Als wij ons vader
land konden kiezen, zou Nederland geen
slechte keuze zpu. En dan hebben wij onze
geschiedenis, heeft Leiden zijn roemrijke his
torie: het lot van Holland werd in 1574 door
Leiden heslist: denkt aan do data 3 October
en 8 Februari. Leiden biedt aanleiding tot-
een Vcrccniging als deze.
Zonder al het goede van en in ons land
zouden wij toch al moeten opwekken tot
vaderlandsliefde, di© niet uit den tijd ie.
Ons vaderland is- een stuk leveneen heilige
traditie, waarvan wij- .de kinderen zijn,, een
stuk historie. Wp nun-tcn niet vergeten te
zijn Nederlanders; wij zijn geen algemeen©
menseften. Met het algemeen© heeft men niet
bet wezenlijke. Dit geldt op elk gebied. De
v e r b ijiz on der! ijki-n g is het wezenlijke. Wij
willen1 de natiën niet doen verdwijnen, de
grenzen niet uitwisscliem
liet is ook Christelijk om over vadcrlénds--
liefdo' tie spreken, I'ruf. noemde nis voor
beeld Paulus. Niet-chnstelijk is lmt chau
vinisme: het maken van cen> afgod van- eigen
land.
Sprekende ©Ver Oranjeliefde on Godsvrucht
vestigde spr. o. nv. op het volgend© de aan
dacht:
in het einde der achttiende eeuw stonden
hier te1 lande1 twee partijen tegenover el
kaar: dc Patriotten en dc Prinsgezinder). In
dien tijd werden zij» die Oranje liefhadden,
aangezien voor vijanden des vaderlands.
Treurig voorwaar I Nu ligt er in Patriot cn
O ra n j el i e fh e bbende geen tegenstelling: dc een
.is het ander, de ander het een. Wij danken
i God, dat wij. dour Oraojn worden geregeerd.
Wij hebben dc overheden, van God ont
vangen. tc eerbiedigen als Christenen, en het
va.El: ons gemakkelijk die beschikking Gods,
- die ous Oranje gai, te volgen, Oranje to
eer en., te eerbiedigen. Wh willen in het iïuis
i van Oranje zien een zegen Gods. Geen Vor
stenhuis kan naast het onze staan. Slaat acht
op de hulde en bewondering van gezagheb
bende buitenlanders,! Nederland is met Oranje
groot geworden. Do liefde van Oranje en.
Nederland is een wederzijdsche Liefde. Met
ontroering wordt nog altijd de storvensbedo
van den Zwager aangehaald. Die band, waar
van dio bede getuigt-, is Sterk gebleven tot op
den huldigen oogeublik. Ja, hij is nu weer
vaster dan ooit.
Wii-wïIten nu niet stilstaan bij de nifene-
mehdsten der Oranjes. Wij denken nu alleen
1 aan „onze Koningin". Onze Koninginzóó
„onze Koningin*', dat wij Haar indertijd
ternauwernood gunden aan Prins Hendrik.
Aan orrze Koningin, die doo-r Haar vfrlk
op de handen wordt gedragen. In deze dagen
rijzen do beden omhoog, opdat Haar ge
geven worde de vreugd© Haar» harten, dc
vreugde ook van Haar volk,
In die iiefd© willen wij ook ons Christelijk
geloof toonen. Da roeping od zer Vereenigïng
is: Voor Oranje eu Nederland te bidden..
Wij kunnen, meedoen aan feestvieringen, maar
viii moeten meer dóciJ. Wij moe ton gaan
tot- den troon van den Koning der Koningen,.
Hem afsmeckcn nabij te zijn onze dierbare
Koningin, ons geliefd vaderland. Wjj willen
met bewustzijn di e bede doen opstegen,
In deze Vereenigïng kunnen leden van
verschillende Kerken samenwerken; wjj zijn
niet uniform, al zag spreker met genoegen
een gansehe i-jj va.n uniformen-. Eu wij bidden
voor Eene, die zelve heeft leer en bidden.
Door goed voorgaan moeten wij goed doen
volgen.
Op cenige gedeelten van de met aandacht
beluisterde rede volgde luid© bijval.
In de. pauze werden vaderlandsehe liederen
gezongen.
Met het gemeenschappelijk zingen van Ge
zang 50 vers 4, dankgebed, waarin de
redenaar van den avond het Vorstelijk Huis,
ons land en de Vereenaging* Gode opdroeg,
ca een zegenbede (Psalm 134 3), den spreker
toegezongen,, eindigdc- het samenzijn.
ecLiv.
Toen in den afgeloopeD zomer een voor
stel van Burg. en Wethouders door onzen
gemeen te run cl werd aangenomen, waarbij
besloten werd totstichting van een, ge
meentelijk Werlcloozenfonds, waaruit werk
lied err vereen igingen-, di© haar leden beMien
verzekerd tegen werkloosheid', een bijslag
kunn©» ontvangen, heb ik (Kt van hart©
toegejuicht, zooals ik het denkbeeld voor
den. fend reeds meermalen had aangepre
zen. Door de bepaling dat van Kefc ge
meentelijk fonds alleen zóu kunnen worden
genoten als de leden minstens een halfjaar
lang hnn bijdragen in de we-rkl'oozenkas
hunner vereenigïng hadden gestort, een be
paling die voor een goed beheer inderdaad
noodig was, kon vooruit wórden voorzien
dat voor dón winter van IS08 en ï£09 nog
weinig van het gemeentelijk fonds zou wor
den geprofiteerd.
En do menschen,- dio zeiden: „Zr© zoo,
nu heeft, dé gemeente haai- plicht gedaan
en. moeten do belanghebbenden zelf maar
voor do rest zorgen," heb ik toen geant
woord dat zij dé—zaak zich veel te gemak
kelijk dachten. Vermoedelijk zal in dc
cerste jaren althans verzekering met ge-
meontchulp wel onvoldoende blijken om efo
gevolgen clcr hecrsckende werkloosheid vol
doende to bestrijden, voor dezen, winter dat
was te voorzien, zou het nog weinig baat
kunnen geven. Wil déze verzekering een
behoorlijk resultaat opleveren. <lan zal
cte bijdrage, die de gemeente thans' voor dit-
fonds bestemt, zeker eecrigc malen verdub
beld moeten worden. De 1GOO gld. zal on
getwijfeld tot 3- gld. a 4000 gld. of hocger
stijgen.
Deeh, zooals ik opmerkte voor dezen
winter is daar geen sprake van en zal ©r
zeer waarschijnlijk een groot gedeelte dor
1000 gld. niet behoeven, to „worden uitge
keerd, wat zooveel beteekmt, dat de uifc-
kcoring vanwege de eigen werklooz^n-
verzekeringskassw ook van weinig bet'ee-
kenis zal zijn.
En toch is dc werkloosheid ook in deze
gemeente van vrij groote» omvang en de
daaruit ontstane armoede en ellende groot.
Er moet. dus op andere wijze geholpen
worden.
He© zal dit kdnnen geschieden! In de
fca-isto raadsverg? doring kwam een adres
tor tafel' van den; Leid chen Bestuurders-
bond, waarin Ooit op den omvang der
werkloosheid» in dó ze gemeente werd ge
wezen, on middélen werden aangegeven,
om deze van gemeentewege te bestrijden.
Allereerst werd aangedrongen- op de
uitvoering van rersehillendte werken, waar
van bij name werden geno m-d: het ver-
boogen van het. Schuttersveld, het in
richten tot een Vedksrcark van het inder
tijd' aangekochte terrein achter het s'a' ion
van do HoII. Spoor, het bouwen van een
nieuwe School cn van het Idioten gesticht.
Tot den bouw van school en gr sticht waa
reeds door den Raad besloten, waar dc
adressanten daartoe verzochten, bteven ze
dós op pro cfciroh terrein. EP zeker had
het gemeentebestuur graag géwrld dab het
lioidc work en nu rcod^ h°d' kunnn uit
voeren. Doch wat de ni'brc'ding van het
jfOtk-TiE „Endcgee-t" brtreft mrt een af-
deeling van joudiuo idioten zijn dc ge-
moönte de handen gNoonden "door' hét P'ijk.
Deze moet dc pteïtoen rrordkeuven, voor
dé ppmeente tot de uitvoering kan over
gaan. En zcoats de burgemeester meedeel do
deze goedkeuring is no<r n'ét ingekomen,
zoo'tet er van- cca ac.nb "steding nog geen
spreke kan zijn. Met d1 n;euwc ra.n
de DecïmaS'raat s'-nd het anders en é'ic
zal dai>, ook ïLaandag a.s., reeds, worden
Aanbesteed en z^-1 ra dca» is g"vnnd zal
rreb de vo9rharo:deada vuwkza^mhed-n kun
nen woVe» ae n"-e"",ngeu.
Wellicht rullen B. en Ws. het or wden
been t© leidoi, dat voor'dib werfe Leidr
scho werklieden worden geb-zigd en daar
door "iets bijdragen tot leniging van den
b.staanden nood.
Doch veaxt r kon het gemeeutehesimw op
het oogenblik niet gaan en het is met bil
lijk er den Raad ee-n verwijt van te maken
dat hij, niet na-der op dó verder fr» bet
adres aangegeven middelen inging.
Hcfc Schuttersveld ophoogen komt ons
voor zoover mee geen bijzonder dó-:l met
dit terrein heeft, con viuj ondoelmatig
v/erk voor, dat echter bcoi' wat zou kosten..
Nu is werkveischaffïng een prachtig dl Dg,
mits het uitgevoerd© werk van eenrge
praetische waarde is; arbeid is iets heer
lijks, doch dan moet het practische arbeid
zijn, arbeid, waardoor tets van waarde en
beteekeriis tot stand komt. En daartoe be-
hoo-rt voorshands niet het ophocgeu van
het schuttersveld.
Een Volkspark lacht meeuigeen toe cn ook
ik zou de stichting er van toejuichen als
dé geineento-financiën het toelieten. Wij
weten dat dit niet zoo is. Er rao.t reeds op
noodzakelijk© uitgaven bezuinigd worden,
om. de belastiDg. n der burgvrij niet al te
ondraaglijk tc maken, h<jo. zou het gemeen
tebestuur het kunnen, verantwo-arden, thans
daarvoor groo*e z< nmitn en dat zouden
ze moeten zijn uit te trekken.
Heb komt mij voor dat do werkloozen
zelf als zaj daarover nadenken, dit zullen
moeten toestemmen.
Maar dit sluit niet ia dat d© gemeente
vorder niets zou kuren en en mogen doen.
Als straks het alhier gevormde Wcrkloo-
zen-Gontité met een met redenen omkleed
verzoek tot het gemeentebestuur komt-om
in deze buitengewoono tijden buitengewoon,
d.w.z., met een geldelijke bijdrage, hem
bij te staan tot leniging van den nood, dan
zal het gemeentebestuur niet kunnen, cn
niet mogen weigeren.
Opdat echter dc particulier© Liefdadig
heid, daardoor niet zat worden afgeschrikt
en dc burgerij; denken: als de gemeente
vroor ons allen betaalt,, zijn wij vrij* zaJ.'
een collecte moeien voorafgaan,. Deze
collect?, die "Woensdag as., zal: plaats b-b-
benv beveel ik gaarn© l>ij mijn mede-Lei
denaren, di© niet werkloos zijn,, aan. Jeder
kan co moet hiervoor wat. over hebbui.
Die veel missen kunnen, veel„ dio slechts
weinig verdicn- n, minder, doch allen moe
ten bijdragen om don need to lenigen van
die onzer medó-burgers, dié werken willen,
die om werk zoeken, maar het niet kunnen
vinden, omdat er geen werk is.
Ik sprak dezer cbigva ben fatsoenlijk
handwerksman,, di© «oor mij een karweitje
deed, en doz.e morict© op, dat er nog wol' heel
wat werk kon gezocht worrl.-n. De een heeft
dit., de ander wel weer wat anders op te
knoppen en men behoeft daarvoor dé
workioozen niet van de strjaat te h..Jen ;/AÏs
man het werk opdraagt aan zijn gewonen
timmerman, metselaar of smid zal die er
zijn nicnnetj s wel voor vinden.
Ik breng dit dei'k' eeld gaarne tot. do
burg wij over, opdat zij hej kan overwegen.
Ook d©gemeente' rrtogè het voor oogen
kouden voor de gewom© jrarlijl-seho wrrk-
z-amheden Wellielv: is er buiten de greote,
door den BestnunleTihond aangegeven wer
ken no-g wel iets te ch&n, waardoor do
werkloosheid wordt bestreden:
Ieder doe maar ©sns zijn Ik&t. En als
straks de bekend© Leidseh© ©olIctanteDi
met dc icTraal Yroor onze deur komen,
tosten wij dan allen een» royaal in den
zakr opdat, in ieder geval de meest niflV
pchclc nood lean worden gelenigd.
Füeftsen
kunnen niet in orrz© Vestilnit© worden toe
gelaten, maar' mevr vindt buiten ons gebouw
Eietsrekken met It e tit i' n g en n lot.
Bij het binnenkomen waarschuwt men den
portier en bij het weggaan vraagt men het
slot te willen openen.
RKCLA53K», GQ7, 49
k 4/U t'ün.1.3. p« l eguU
Mejuffrouw XV. J. de Meris^ Hillcdwars^
Mraat 11, te Rotterdam, deelde- ons, mede*
„Sedert geraimen tijd ©ukkel'de ik aan
vrcesolijke p^aen rn de. léndenen' en in den
rug met, stekingen en schok kendo pijn,, wel-
kmij doo-r d©u g-heêlen rug trokken. FIct
was zo© org,, da-t ik som tij,da bijna geheel
machteloos was en niét in staat was óm
iets in bet huishouden uit te voéi'én-
's Avonds kon Ik niet. in slaap komen v.aa
ds koud© voeten en 's nachts had ik voort
durend hmdec van suizingen en transpir
reerexu De- eetlust was zeer min, en het
minste wat ik gebruikte brak mij. -op, ter
wijl ik wees.elijik mei hoofdpijn aangedaan
was. De pijn deed zich cok vaak in. de ge
wrichten gsvo-dem Alias wat ik aanwendde
om beter to worden, hielp me niets, en ten
©Indo raad ben ik met. Eosfcer's Rugpijn Ni©-
ïen-Pillen begonnen. Korten tijd na mei
dit geneesmiddel te zijn aangavangen be
daard© de pijn in de lendenen. Vroegr£r had
ik menigmaal te bed moeten liggen, cn was
bukkon me onmogelijk, Dit. veranderde ech
ter spoe<tig en ben ik tha-ns 'van me erring,
dat alleen Foster'» Rugpijn Nieren-Pillen
nv- geheel beter kunnen roaiksn. Ik ben
thans mooi op weg en zal U bericht zero-
den, wanneer ik geheel hersteld ben."
5 m a a n d> e n later zegt Mej. De Mc-
ris: „Ik weet niv vaoi geen rugpijn nieer^
Ik had nooit dim'én denken, dat ik weor
zoo flink zon worden-, en ik ben meer dan
tevreden over Uw mktësL, Ik heb hef reeds
met succes airnb-'vofen aan andoren en- geef
ik U gaarne toestemming om mijn géval te
vermelden." (w.g.V W. J. do Menw
Let cr op, dat gij dé echte Foster's Rug^-
pijn Nïeren-PiBen bekomt., olke- echte dcos-
draagt den naam voluit benevens de han«d-
teekenrng van James Foster. Zij zijn te
Leiden verkrijgfrsAT bij do Hcerm D. W.
E F. de Waai, Har© 58F. M. Krursingav
Nie-uwo Rijn 33; cn Rcijst: Krak, Stee®-
straat 4T. Toezending geschiedt franco- n»
ontvangst van postwiisel a 1.75 vcror één
of f 10 voor zes dbozen.
Jongelieden, geboren in het
jaar JSGCf, worden heninnerd oau hun ver
plichting om zich in deze maaml ter secre
tarie aan te gewen voor d© militie.
Voor de voveeniging „S o h o o 1-
kindi&rvoeding" is ingekomen bij den pen-
ningmeeKter eca bedrag van f 20 van de
Worklieden-Zangvereenigmg „Kunst na
Arbeid', zijnde do. opbrengst dor collceto
gehouden op het feost. van hajtr vijftien
jarig bestaan.
B i j het gisteravond vanwege
de gymnastiek- e» scheramrecnljing „St.-
Mïehacï"' gehouden examen- op Fransehe
aaetih'xlo sabel slaagden voor móester de
heeren J. ra.© der Waals Jr., D. A Lom-
hor fc, G. A. Camp fens"voor prérot de hee
ren W. F. Doove, J. van der Steen1 J. Ie
Noble-, A. Doovc, Cbr. van Yenctïën cn J.
v d. Linden.
Na afloop van het examen bracht de
voorzitter, de heer D. A. Lombcrt, zijn
daDk namens, de Yeireeniging iu de eerste
plaats aan den. instructeur, den lieer J. H.
F. Jansen-, sargeant bij luit korps mariniers,
voor zijn steeds zoo kranig onderwijs,
waardoor hij 'aommbg© Leerlingen in een
korte» tijd wist op tc leiden voor een exa
men, ©n sprak den wensc-h uit, dat ge
noemde onderwijzer nog selioon© vrucht, a
kt de edel© schermkunst mag plukken vau
zijn. leea'Kngen. Hij bedankte daarna de
exainen-eomnkssi© vcor baar Wmoeiingen
en hoopt» dat deze avond zou bijdragen tot
groei en bloei der Vereen iging.
Gistep-avoa d o m s t r oeks z o s
kïv» bïusebteAl© Hangsche biaridweer met
één et-raai uit do waterleiding ren binnen
brand» ontstaan in. een kamer, gifegen aeb
fier den winkel van con hroocktepot in de
Panlius Potterstraat te 's-Gravenhagr.
Het brandje was ontstaan,, doordat de
vlam van een spirituslichtjo, dat. g bizïgd
werd vcor liet iiihalloeren van stoom door
een ziek kind* in aanraking kwam met het
beddegpedL Da mocdor vluchtte met het
kin et, dat slechts woinïg beduidende
brandwonden bekwam, de straat op,
D*y achterkamer brandde gedeeltelijk uit.
To H a 1 fv; e ge» daarna tc Am
sterdam heeft, hot parket uit Haarlem
Dond-ardagav-ond een onderzo- k ingesteld
naar een 23-jarig dienstmeisje uit Haarlem,
dat zieb Maandagavond naar Halfweg zou
begeven- cn sedert dien tijd is vermist.
Aangezien zij aldaar een samenkomst zou
hebben met een heer uit- Amsterdam, v/erd
aanvankelijk aan- misdaad gedacht. Thans
is evenwe-l geblefen, dat het meisje wel tc
Halfweg is gekomen, doch bij 'fc gaan naar.
de plaats van samenkomst vermoedelijk
over een tiramhrag is geloopen cn. te water
gevallen, waar do sterke stroom, door de
werking van het stoomgemaal', haar on
middellijk zal hebben weggevoerd
Do samenkomst blijkt niet te hebben
plaats gehad. Men. heeft hulpgeroep ge
hoord. Heb lijk is nog niet gevonden.
Moe meldt ons uit A m s t? o r-
dani: Gisternacht is ingebroken bij de fir
ma Bogel e» Co. aan dc Iloogle Ka-dijk.
Door verbreking van een ruit zijn de die
ven- binnen^jokorn en. Do lossenvm-r word
opengebroken doch geldswaarde werd niet
gevonden, wel een portefeuille met wis
sels, ter waarde van 3000 gulden Een mul-
tiiplicatoï werd vernield in het kolenhok
gevondexh Onder een hoop ouden rommel
papieren vond men do portefeuille met do
wisselfr terug. Aan inkt werd' omstreeks 23
gulden- vermorst,
Voorwerpen van waarde waren niet aan
wezig, dAar d© firma na de laatste inbraak,
veertien dagen, geleden, .geldswaardige pa
pieren niet. meer onbeheerd achterliet. De
reiiiercbc meent een der daders op het
spoor te zijn.
M o n s c El r i j f t uit N aarden aan
d© „Nu R. GJr: Donderdagmiddag is in d©
Ivariienierksloot. bij: dc Meentbrug, in de na
bijheid dc-r stad,, het lijk gevonden van den
eereten luitenant J. Ótterrs, van het 2de
reg. vesting- arfeille ric. Waarschijnlijk is
hij, voor' dknsfczaken op verkenning zijnde,
dóór het ij» gezakt, althans- hot vinden
van zijn- fiefca. aan den kant- van genoemde
stoot heeft er too geleid, daar naar hem
te- zoeken, wijl: hij op- zijn gewonen tijd nic£
thuis was. Hij Laat een vrouw na met twee
kinderen. Het ongeluk verwekt veel deelne
ming; sodért ruim twee maanden was hij
hier r» garnizoen, na dén cursus aan de
huog're krijgsschool te hebben gevolgd. Dc
overledene was als officier algemeen be
mind
De t f a f g e v a n g e n r a be B roda
Is, naar aan- de ,,Avp." wordt gemeld,
proovok ©een cel is meer di"'pon:bel Een
Tilburgonaar, F, C. H. genawnd, die cr
gevankelijk heen gebracht wa«, mersfc men
teTugzcnd'exr. Hij 1 werd voorloopig op Y.'rije
veete» gesteld
Even over de Ov er ij se-I s c lï-
grens, irr dó graafscha-p Bentheim, zijn bij
het doen: van opgravingen tal vail potten
met osch en heenderen gevonden. -
To Mi J^el'harnis is gisteren-
door do rijksvefdwacht tinsscben ltet riet
op de gorzen van den Yan PaVandspolder
een mensehelijkgoraumtc gevonden, ver-
Rnoedelixk. van een vroeger verdronken en
aldaar aangespoeld' persoon, naar gissing
ongeveer l'Ü joa-r otrd. Het geraamte is naar
de argemeene begraafplaats orergebraclit.
.BTcopBoot gezonken. D<?
sfeejiboot „Pluton, eeTghfcTcn mert ften
ta-nklichfer „Groningen'' van IJmiiiden
naar Singapor© vertrokken, geraakte ter
hoogte van het Maasvuurschin onklaar,
doordat de aan dek geladen steenkolen door
den storm naar een© zijd© werden overge-
werpen en daardoor kreeg dc „Pint©"' slag-
zijd^ tn Rep vol.
Do aEeeptros werd gekapt en daardoor
■dreef do sleepboot hulpeloos naar den lich
ter.
Do bemanning'der sl'eepbo'ct. behalve- cfe
machmfst, had nog juist de gelegenheid om
op den Iïehter over te springen. Spoedig
daarna verdween de sleepboot in d© diepte*
den eersten machinist met zich nemende.
De. lichter kwam voor anker ea zette
vlaggen op voor hulp.
Do sleepboot '„Wodan", uitgevaren vai*
Maassluis om hulp te rerleenrn, was om
4 'u. 3Q m. namiddag in de nabijheid va»
den lichter, doch liet weor was echter zoo
slecht, dat het niet mogelijk was verbin
ding to krijgen.
De Vv'odan" bleef den geheelen nacht i»
do nabijheid en slaagde cr Vrijdagochtend
bij het aanbreken, van- deu dag in den lich
ter vast te brijgen.
D© ankers met ketting van den lichter
lief men slippen en daarop zette de „Wo
dan" koers naar den Waterweg en- sleept»
aldaar de „Groningen" binnen.
Volgens nadere berichten zonk de Plu
to" Ier hoogt© van Schevenïngen.
öp de Rotterdamsche bcui*s is de „PJu-
to" voor 14,600 pd. st. verzekerd.
D© verdFonken eerste machinist was on
gehuwd.
Het is nog niet opgehelderd,
wat de rechtstreekscho oorzaak van de in
storting van het gewelf van het katholieke
kerkje t> Nax (Zwitserland) onder do
godsdienstoefening, is geweest. Men getooffe
niet, clat het luiden van do klok er iet»
mee te. maken heeft gehad, en een aardschok
is- er t ook niet geweest. Het. ongeluk ge
beurde, .terwijl tie Gemeente stil zat te luis
teren naar den pastoor, die iets voorlas.
Op dat oogenblik riep een stem van. het.
orgel; Er valt iets van het gewelf! Geluk
kig stond mumand nog op, want vlak daar
op kwam het gewelf in het middenpad
neer. XVaren da kerkgangers uit hun ban
ken gekoioe-n o» het middenpad op geloo-
pen, dan zoc d© ramp nog veel erger ge
weest zijn.
Woenstlig .zijn d--> slachtoffers begraven.
De zielsrust werd voor d© deur van het
ingestorte kerkje (^jgedragen. Er stonde»
31 kisten in twee rijen, die later in drie
groot© graveus neergelaten zijn. D© pastoor
schreide en snikt© tijdens de plechtigheid
als een kind. D? regeeringspresident Kunt-
sehför sprak dö rouwdragende» uit naam
van d© vcgeering hartelijk toe.
Toen. Wocnaagmorgei) de zïe-
kenoppassers een der zalen van het mili
taire hospitaal te Chateauroux betraden,
waai? vijftien soldaten lagen, bemerkten zij
dat de zaal geheel en al gevuld was. met
kolendamp en alle zieken bewuAeJoos iA
bun bodden lagen. Onmiddellijk werden de
geneesheeren gehaald en mocht dezen geluk
ken 13 patiënten weder in het leven te-rug
te reepen; twee der soldaten echter ware»
reeds bezweken.
Kortsluiting voroorza .akt®
in de Hongaarsche A jak-steenkolen mijn een
hevige gasontploffing.
Oin half twee dés namiddags slaagde toca-
cr in den brand -in do mijn tot staan te-
brengen en do toegangswegen te openen.
Toen waren van 240 arbeiders, die in de
mijn waren gegaan, 16 levend én 45 dood
te voorschijn gehaald.
Men hoopt do overige mijnwerkers leveöd.
ferug te vinden.
Y o I g e n s e o n telegram uit
Blucfields in West-Virginië, zijn er in d©
LiclirBraneh-kolenmijn ten gevolge van de
mij ngason fcplof fing iten minste honderd
ruensohen opgesloten. Men gelooft niet,
dat er één Levend zal uitkomen. Tien Iijke»
zijn al hoven gebraebfc.
Te Trenton heeft zich eergis
teren een jongmensch van het leven l>e-
rcofd, va® wren» in dc geleerde wereld ia.
Amerika groote verwaclit-ingen werden 'ge
koesterd. Het. was zekere dr. Clark T ran by,
d© nieuwbenoemde leer aar in het Griekseh
en Latijn aan de Lawrence school te Tren
ton, in New Jersey. Clark Tranby waa 23
jaar oud. Hij had 2ich aan de universiteit
zeer onderscheiden en een Rho "es-beurs ge
wonnen. welk© het hem mogelijk maaktè-
zijn studiën in Oxford te gaan voltooien e»
daar te promoveoren.
Men neemt aan, dat Clark Tranby zich
overwrkt had", wijl het niet bekend was dat
hij zorgen had, van welken aard ook.
'Op den weg tuss-chen Dok ren
en Rieklingen bij Hamiover wilden dieven
koperdraad van een elcctrische geleiding'
stelen. Zij hadden er niet op g rekend, dat
dc stroom rs nachts nïet uifc^schaJceld
wordt. Toen nu een van de dieven een
draad mot een. metalen zaag wilde doorza
gen, kreeg hij een elcctrischen schok en
viel: dood neer.
Het „h out der gercohfcig-
heid,'r zooals de Franscheu de guillotine
welvoeglijkheidshalv© soms noemen, js va»
Béthune naar Darijs overgebracht, cn zaï
binnenkort naar Marseille worden ver
voerd, waarschijn]ijk om daar dienst te
doen ten behoeve van den moordenaar
Ca major?die ter dood is veroordeeld,
wegen» moord op een 79-jarigen grijsaard.
Uit Franscffc Guyana komt bericht, dat
Grémy ©a Letourneau, twee jeugdige
bandieten in 1207 in Sart he ter docd ver
oordeeld wegens moord m.t roof en brand
stichting, uitLot straf oord ontvlucht zijn.
Grémy werd op de vlucht doodgeschoten,
maar Lctourneau ontsnapte.
Lé pine, de prefect van poli-
De, heeft een order uitgevaardigd, waarbij
verboden wordt aan iedereen, op de Pa-
rijsche straten siEaasappelsehiUen, pisang-
sehiillcn, afval van groenten en. vruchten
t© werp n en in 't algemeen allen afval va»
levensmiddelen, die gevaar voor uitglijden
zou kunnen opleveren. De order is vooral
gericht tegen groentenkarren.
Tvveo En ge 1 schen/. (jnZandagoc h
tend van Lonk In da Zwitaerscha Alpon,EQefc
een gids en een dragor, op weg gegaan om
den Wildhom te bestegen. Z'J zouden den
nacht in de but op don Wildhom doorbren
gen, Maandag den Rawyl overgaan, over
nachten in de Wil dat rn bei-bat en Dinsdag
over da Gemmi naar Kacderateg afdalen.
XXroensdag waren zj er echter nog niet en
nu vreest men, dat de vier verongelukt z(Jik
Van Kandersteg ts een troep opgestegen
om hulp te brengen.
