Kerkelijke Berichten. nöch de geestelijkheid den invloed, die hun rechtens toekomt. In werkelijkheid zijn ook conflicten tussohen deze rechthebbende par tijen en het openbaar onderwijs ook thans nog niet zeldzaam. Zou or dus geen reden bestaan, om, steu nend, op het principe: „bijzonder onder wijs regel, overheidsonderwijs aanvulling" de openbare scholen in plaatsen, waar een heid van conccssio heerscht, over te doen aan bijzondere schoolbesturen, zooals deze overal boven don Moerdijk bestaan? Deze wijze van optreden zou geheel en al in de lijn liggen, die allo goede Staats bemoeiing volgen moet. Door den Staat in het leven geroepen, door den Staat gesteund, zoolang van paT- ticulicro zijdo de moeilijkheden niet over wonnen konden worden, past het, dat het openbaar enderwijs zooveel mogelijk over ga in banden van een volk, dat zelf krach tig genoeg is om een eigen persoonlijk bij zonder ondierwijs to leiden. Koloniën. BATAVIA., zü Nov.2 Dec. De oontroleur op Celebes J. Tideman en do oontroleur in do residentie Zuiden- en Oester-afdeeliug van Borneo F. li. Mon- fceiro hebben wegens langdurigon dienst een jaar verlof naar Europa aangevraagd. Do hoofdcommies bij het departement van binnenlandsch bestuur A. F. L. van Slijpe gaat in Januari a.s. wegens langdu rige. dienst met ccu jaar verlof naar Europa, terwijl de, tor beschikking van don chef van dat bureau gestelde ambtenaar J- H. A. Bekbergen in dezelfde maand jb lands dienst met pensioen verlaat. Aan den luitenant ter zee 2de klasse P. Lagaay is don 2osten November, op zijn yerzock, eervol ontslag uit den zeedienst verleend. Do kapitein van den generalen staf E. K. H. Pluim Mentz, thans werkzaam bij do Vlldo afdeeling van het departement van oorlog, is bestemd om adjudant te wor den van den legercommandant cn den t/> gewoordigen clicf van hot kabinet, den ma joor W. E. A. Burton to vervangen, die in liet begin van 1809 mot verlof naar Europa denkt, te gaan. („Javu-Bode"). De heer K. J. A. Ligtvoet, hoofdin genieur der spoorwegen, benoemd tot in specteur der verkeerswegen in de buiton- bctzittingen, is to Batavia aan hartverlam ming overleden. Onveiligheid in do Binnenlan den van Palombang. Het „Nieuws- en Adv. Blad v. Palem- bang" enz. schrijft: Men zal zich herinneren dat in Juni j.l. op ccn beambte van do Bataafscko Potro- leum-Mij., den heer Noord, een moordaan slag werd gepleegd bij gelegenheid van een goldtransport. van Karang Ringin naar Pongadang. Dio aanslag mislukte en do heer Noord kwam or met eenige niet zeer gevaa-rbjke schotwonden af. Minder gelukkig was do koetsier van de zelfde maatschappij Mohammad Sarip, die in den namiddag van den 2Ssten November met een bendy een bedrag van pl.m. 1*100 van het pompstation Pajakaboeng zoude overbrengen naar Lembak. Hij heeft die plaats niet mogen bereiken; de ledige bendy mot paard kwamen te Gloombang zonder koctsior. Bij het dade lijk ingesteld onderzoek vond men het lijk van den koetsier overdekt met steekwonden en houwen van den roover of de roovers geen spoor. Zij hadden do voorzorg genomen eon net ©ver den weg to spannen, zoodat, daardoor waarschijn lijk het paard met bondy tot staan werd gebracht en do roovers, naar men zegt wegge loop en dwangarbei ders hun slag konden slaan. Hot afdan kon dor oudo witto u n i forraon. Do „Java^-Bode" meldt: Na al het gemopper der officieren over do riieuwo witte uniform kunnen wij thans een, voor belanghebbenden waarsohijnlijk zeer welkome mededeeling doen, n.l. dat, op kist van den legercommandant, een brief aan de Regeering is geschreven, waar in met klem wordt verzocht, don termijn voor heb afdragen der oud-model witto uni formen te verlengen tot don lsten Januari 1912. Een vcrooDiging van Rogeih ten. Men sohrijft. aan het „Bat. Nbld." uit do ïnlandsche wereld, dat door de regenten van Japara en Tcmanggoeug een circulaire verspreid is aan allo regenton en enkele ontwikkelde inlanders om een vorceniging op te richten, waarin alleen regenton ge wone leden kunnen zijn Eerstdaags zullen zij de Regeering verzoeken om toestem ming tot. de oprichting. In het kort is het hoofddoel dor vereeni- «ing 1. Het bevorderen van bijeenkomsten tor bespreking der belangen van Java en Ma deira in het algemeen, en van do inland- echo bevolking cn hoofden in het bijzonder. 2. Hot formuleeren op dit bijeenkomsten van voorstellen ter aanbieding aan hot gouvernement, waar zulks nuttig en oor baar wordt, geacht, ten einde verbeteringen op Java en Mac!oera to verkrijgen of hin derpalen voor don vooruitgang op stoffe lijk en geestelijk gebied uit den weg te ruimen. Besprekingen over politiek en godsdienst dienen geheel to word-en vermeden. 3- Hot bevorderen van de uitgave van doelmatige werken ton nutto van don Ja vaan. 4. Het bevorderen van studie onder do Javanen; b v. stichting van een studio fonds. 5. Het opriohfcen on instandhouden van instellingen ten behoeve der inlandscb© bevolking. 8. Het uitgeven vaa ©ca verslag der bij- j eenkomsten ter verspreiding onder do in- landseho ambtenaren op Java en Madoera, van welk verslag zoo mogelijk een Neder- landsche vertaling of een in het Neder- landsoh opgesteld extract wordt aangebo den aan do loden der regeering, zoowel op Java als in Nederland. Op de vergaderingen mag slechts gebruik gemaakt worden van het Nedcrlandsch en het Maleisch. A t j e h. Aan een brief uit Atjek aan „Do Java- bode" is het volgende ontleend: In Moulaboh ia in den politieleen toe stand nog weinig vooruitgang te bespeu ren; wederom valt er een klewangaanval to Tadoo t© melden; het aantal gewonden aan onze zijdo bedraagt acht en de vijand liet zeven dooden liggen. De bende was pl.m. 30 man sterk, en van de zeven doo den werden meer dan do helft met de kle wang afgemaakt. Bij deze gelegenheid ia het weer gebleken, dat do aanvallers, hoe wel reeds doodelijk verwond door onze ko gels, toch nog doorloopen (ook wel kunnen wegloopen) cn nog schade kunnen aanrich ten, hetgeen onmogelijk is bij het gebruik van dum-dum-kogels. Do vijand is in deze onderaf deel ing bedenkelijk overmoedig, en vooral is zulks het geval in hot gedeelte, bekend onder den naam van Goenong Mantjang. Tot fnuiking van het verzet aldaar zal er een blijvende bezetting wor den gelegd van vier brigades marechaussee, onder luitenant Jautze, met eèn bivak to Si Aoieuë. Ook do economische toestand der bevolking van verschillende landschap pon in het Meulaböhsche is minder gunstig. Er heerscht hier en daar rijstgebrek, en ook do cholera cisckt nog voortdurend sla-chtoffers onder de bevolking. Minder gunstig is ook do politieke toe stand in het westelijk deel van do ondor- afdeeling Gajö Locöa. De oorzaak hiervan moet vermoedelijk gezocht worden in de omstandigheid, dat do colonne van den toenmaligen ovorsto Van Daalen in dat ge deelte der Gajö Loeös minder schrik te weeg heeft gebracht en een niet zoo groot© opruiming hec-ft gehouden als in het ooste lijk gedeelte. Toen het best-uur zich daar ging vestigen, werd er druk gepatrouil leerd, doch bleek het al spoedig, dat ieder, die aan de Compouni in eenig opzicht hulp verleend had, een kind des doods was; ver schillende moorden uit wraak hebben in die streek plaats gehad. Hoofd1 van hot verzet ia een zékere Adil Aman met nog iets achter zijn naam; een persoon die nog nimmer met de Compeunï in aanraking is geweest. Later (eerste helft van 1908) werd een blijvende bezetting gelegerd te Borö- bo, waardoor in den toestand wol eenige verbetering is gekomen. Zoodra het wegen net, waarmede men bezig is, zal zijn vol tooid en do troepen meer voor patrouille- diensten kunnen worden gebezigd, zal tot een meer daadwerkelijk© actio kunnen wordon overgegaan. De gouverneur is thans zelf in die streek en zal dus wel de noodige maatregelen treffen. CIVIEL DEPARTEMENT. Verleend: •wegens ziekt© een jaar verlof naar Europa aan den controleur voor do belastingen te Soexabaia K. E. Wilkens, met bepaling dat hij zijn betrekking zal nederlcggen op 7 December. Ontslagenop verzoek, eervol uit 's lands dienst, do klerk bij den post- en telegraaf dienst te Weltevreden G. A. Paulus. Benoemd: tot tijdelijk correspondent voor vreemde talen bij hot departement van landbouw do tijdelijk derde commies bij dat departement J. Lary. Belast: Voor den verderen duur van het aan den adjunct-directeur der gouverno- m on ts-kinaondor neming in do residentie Preanger Regent-schappen A. Groothof f weges Laogdurigen dienst verlsend verlof naar Europa, met do waarneming van die uitoefening van do aan zijn tegenwoordig ambt verhonden function. Tijdelijk belast: Met de function van hoofdcommies bij het departement van landbouw, de tijdelijke eerste commies bij dat departement P. A. Woeefchof. Tijdelijk gesteld: tor beschikking van den dirocteur van binnenlandsch bestuur, ten eind© te worden belaet met werkzaam heden bij diens departement, do ambtenaar op non-a^iviteit Oh, E. Bodemeter, laa.tr steliik assistent-resident van Madjalengka. Bij den Waterstaat en 's Lands B. O. W. Geplaatst: bij don gewestelijken dienst in do ree. Tr.pnnöeli, de benoemde opzich ter der 3de klasse A. van Bodegraven. Bij 'het openb. Europ. lag. onderwijs. Overgeplaatst: van (Je lsto school B tc Scmarang naar de sphcol te Bangkalan (Madoera) do onderwijzer der 3do klasse, E W. van Vcgchcl. Geplaatst: aan de 1ste school B, te Somar rang, do onderwijzer der 2de klasse, H. Tj. de Vries; laatstelijk belast geweest met do tijdelijke waarneming der betrekking van leer aar in de Fransdh© taal hij de Hoogerc Burgerschool to Soma rang. Belast: met de waarneming van de bs- trekking van administrateur der 2de klas bij do tinmijnen op Banka, de ambtenaar op nonactiviteit S. Chavannes, laatstelijk controleur bij het binnen 1. bestuur op de bezittingen buiten Java en Madoera. Gesteld: met aanstelling tot burgerlijk ambtenaar, ter beschikking van den dir. van binnenlandsch bestuur, F. A. C. Halko- ma, gesteld ter beschikking van den gouv.- generaal om in administratieve betrekkin gen te worden geplaatst. Tijdelijk gesteld: ter beschikking van don directeur van justitie, ton einde met werk zaamheden -aan diens departement te wor don belast, do ambtenaar voor Chineesclio zaken C. A. J. van Wettum, onlangs uit Japan hier te lande teruggekeerd; met aanstelling tot burgerlijk ambtenaar, ter beschikking van don directeur van gouver- ncmentsbedrijvoD, ten einde te worden be last met de functiën van ingenieur der 3d© kl. bij den dienst van het mijnwezen W- F. F. Oppcnoorth, gesteld ter beschikking van den gouv.-generaal, om te worden benoemd tot ingenieur bij den dienst van het mijnwe zen. Bij het openbaar Europ. lager onderwijs. Benoemd: tot onderwijzer 3de kl. H. Bos nia, daartoe gesteld ter beschikking van den G.-G. ©n geplaatst aan de school te Kraksaan. Werkzaam gesteld: in de tweede inspoot-ie afdeeling met. standplaats Semarang, de benoemde tijdelijke adjunct-inspecteur P. Lagaay. MILITAIR DEPARTEMENT. Geplaatst: bij' aankomst bij de eskadrons te Sa lat i ga de tweede ludt. der oav. S. E. v. d. Sluys Voer. Met intrekking van zijn plaatsing te Ba tavia, geplaatst te Tjimahi de tijdelijk off. van goz. 2de kl. H. M. G. Dikchoorn, be stemd voor den dienst hier to lande. Ontslagen: Met ingang van B Decembor op verzoek wegens volbrachten diensttijd, eervol en met behoud van recht op pen sioen uit den militairen dienst, de hap. der inf. R. T. Maid man. MARINE-DEPARTEMENT. Overge plaatst: van Hr. Ms. Renins: der Neder landen" naar Hr. Ms. „Siboga", de off- van adm. tweed© klns-so 0. d© Priester; van Hr. Ms. „Siboga" naar Hr. Ms.l;'/,Ko- ning deT Nederlanden", do off. van adm. tweede klssso A J TeJjer. Gedetacheerd: op het opnemingsvaar tuig „Arend", de luit. ter zee tweede klas se P. F. Postma. God. Staten van Znïd-BIolIamd. Op de begrooting van de gemeente Geer vliet voor 1609 werden do jaarwedden ven burgemeester, secretaris cn ontvanger res pectievelijk uitgetrokken tot een bedrog van 700 gld., 6C0 gld. on 200 gld., terwijl deze amb'.sboklc'cders volgens de nieuw vastgestelde regeling, ddo bij Kon. beeluit is goedgekeurd, reep. aanspraak hebben op oen jaarwedde van 800 gld., 700 gld. en 250 gld. En daar nu de Raad der gemeente geweigerd heeft die jaarwedden overeen komstig do bedoelde regeling op de begroo- ti-ng te brengen en reeds thans weigert om bij toopassing van art 212, eerste lid, der gemeentewet do daarvoor noodige middelen tot dekking aan to wijzen, 'hebben Gedepu- teerdo Staten van Zuid-Holland thans met toepassing van art 212 voornoemd, eerste en tweede lid, do posten betreffende ge noemde jaarwedden met 100 gld, 10) gld. en 50 gld. verhoogd en andere posten verlaagd. Es Kaam Crasijs Eiascau. Dc „Nieuwe Courant" schrijft het vol gende; Er zijn er misschien, die eeoigezjos vreemd opzien, wanneer zij kennis nemen van het in do „Staatscourant" gepubliceer de, in een. vorig nummer overgedrukte, Ko ninklijke Besluit betreffende de namen van het kind van Oranje, welks geboorte onze natie in hoop cn spanning verwacht. Enkele woorden ter verklaring schijnen daarom op hun plaats. Men zal opmerken, dat de kern van het besluit den datum draagt van 8 Februari 1901, den dag na dien waarop het huwelijk van H. M. do Koningin werd voltrokken. Het Kon. Besluit van 30 December 1903 (Staatsblad No. 425) strekt uitsluitend tot openbaar mak itng dcor plaatsing in het „Staatsblad" ©n do dagteekening dairvan houdt rechtstreeks verband met dc officiec- le bekendmaking van Harer Majcsteit's toe stand door dc Regeering op Dinsdag 22 De cember jb Het huwelijk van Koningin Wilhclmina werd den 7den Februari 1901 zuiver burger rechtelijk voltrokken; van hof- of huisrecht is daarbij, naar nationale wijs, geen sprake geweest. Een der gevolgen hiervan is, dat, hij gebreke aan bijzondere bepalingen, dc kinderen uit dit huwelijk geboren, enkel den naam des vaders zouden dragen en dus hertog of hertogin van Mecklenburg zonder meer zouden heeten. Slechts zou uitsluitend aan den oudsten zoon Krachtens art. 29 dei- Grondwet toekomen do titel van Prins va*i Oranje. Terecht werd echter in 1901 door Konin gin en Regeering do nationale en dynastie ke boteekanis l>2grepen van do voortzetting van den naam van Oranje-Nassau in het geslacht, da-t uit het huwelijk van de laat ste afstammelinge door manstam van Jan Willem Friso zou ontspruiten. Daaraan ïs het thans gepubliceerde Besluit van 8 Fe bruari 1601 te danken, waarmedo de Ko ningin overigens wederom geheel handelde in overeeusteming met do bevoegdheid, bij het Eerste Boek van het Burgerlijk Wot- j boek (Titel III 6de afd.) in zak© naams- j vorandering in het algemeen aan het hoofd van den Staat toegekend. Afgescheiden van ons Nedcrlandsch bur gerlijk en grondwettelijk recht kwam aan do Koningin het recht om den naam Oranje aan Hare nakomelingen te vex- leenen toe, krachtens het voorbahoud, bij den afstand van het prinsdom Oranje op 11 April 1713 aan den Koning van Frank rijk gemaakt en bij tractaat van 16 Juni \732 tusschen Willem Karei Hendrik Friso (prins Willem IV) cn den Koning van Pruisen bevestigd, om over den titel en do rwapons van prins van Oranje ten behoeve van 'a prinsen nakomelingschap blijvend to mogen beschikken. Ten aanzien van den naam Nassau kwam aan Ha-re Majesteit hetzelfde recht toe, als eenig overgeblevene afstammelinge van de jongere,- Othonische lijn van dat Huis. Hoofd van do Walram'sche lijn Ï8 do tegenwoordige Groothertog van Luxem burg, wiens instemming met de verleening van den naam Nassau aan de kinderen uit het huwelijk onzer Koningin, in 1901 offi cieel werd verkregen. Hot thans verwachte en de later nog ge boren wordende kinderen van onze Koningin cn prins Hendrik der Nederlanden zullen dus prins(es) van Oranje Nassau, her togen) van Mecklenburg heeten. De naam van Koningin Wilhelmina's geslacht gaat op hen over en wordt, hepen wij, door hen voortgezet. De beweegreden waarmede het Kon. bssluit van 8 Februari 1901 aanvangt, ia ongetwijfeld do weerklank van den le vend! gen wensch der natie „dat de naam van het Geslacht-, waaruit Koningin Wil- helmina is gesproten on waaraan voor Haar en voor het Nedculandsch© volk zoo dierba.ro herinr.Garingen zijn verbonden, ook voor Hare nakomelingen behouden zal blijven." Bodograven: Ned.-Herv. Gem, Zon dagmorgen da Wessoldijk, van Rijnzat-er- woudo; des avond de heer Muller. Luth. Gem. Zondagmorgen de heer Tj. Kiektra, te Oegstgeest... E-lunstt, Eeiileren, enz. Een elfjarige „at© r." De kle'.ic elfjarige Elisc Graven, die voor het eerst in ,,His Majesty's Theatrvv' in de i pantomime „Pinki en de feeën" als feeën koningin optrad, behaalde zulk een succes, dat dc directeur van het „Colosseum/' eon I variété-theater, het kind engageerde op een gage van 1200 gld. per weck. Zij biedt bjj het dansen ccn wonderbaar beeld van onbewust© gratie en „Anmul" eo belichaamt het ideaal der feeën-koningin, gelijk men deze figuur kent uit de '.allooze sprookj es- verhalen. De Londcnsehc jeugd is bijzonder inge- j nomen met liet begaafde kunstenaresje. Deaardbeving in Italië. De beroemde Weensche geoloog, proL j Suess, heeft «Job tot een persman op zeer j weinig bemoedigend© wijze uitgelaten betreffende de aardbeving in Zuid-Italië., j Volgens hem zij© de aardschokken in Calar brië niet veroorzaakt door vulkanische uit barstingen, maar door een langzame in zinking der aardkost, van welko de schok ken dan het resultaat zijn. Neemt deze da- lemdo beweging van do aardkorst, in do bewuste streken voortgang, dan zullen de granietrotsen van Soylla en een groot deel van de Peloritaansche borgen onder de zee. verdwijnen. „Wij zijn getuigen" aldus Suess „van 'n geleidelijk in stukken bre ken van den aardbol, bet-geen reeds sinds langen tijd aaD den gang is. De korte le vensduur, aan de menschhcid toegemeten, sterkt ons echter in de hoop, dat wij zeiven vasten grond onder de voeten zullen hou den." Milne, de erkende Bntsche autoriteit op 't gobied van vulkanische uitbarstingen ©n aardbevingen, heeft meegedeeld, dat blijkens d© door aijn instrumenten opgeto©- leende bevingslijnen de aardbeving in hot zuiden van Italië een van dc allerhevigst© geweest is van den jongeren tijd. Ook ver van het Italiaansche middc.pttafi van seismische beroering zijn aardschc-kcen waargenomen. Aan de aardbevingswacht van Pulofski, een observatorium niet ver mn Tsarskojc Selo, zijn Dinsdag aardschok: ken geregistreerd. Later kwam telegrafisch het bench idat de beving was uitgegaan van JeKaterinei* burg, in het. Oeral gcbïed. Kosten van het verMsjï ioteiingen. Bij Kon. besluit is do vergoeding wegont do kosten van hot verblijf, too te kenn©f aan de lotelingen, dïo vóór hun aflevering wordon onderworpen aan een onderzoo^ naar hun geschiktheid voor inlijving bij zeemilitie of bij een bepaald korps cn da«r toe de gemeente hunner woonplaats nioeteu, verlaten, vastgesteld op 1. Uit de HecMsaal. Schending Telephoongehcink Do Amsterdamsche Rechtbank vcrooiS- deelde, bij breed gemotiveerd v©v3 nia, tot een maand gevangenisstraf (ge öiischt was 3 maanden) de ontslagen gen meente-teleplionisto M. W. v. D., die wlf verwijzen naar het verslag van d© behando* ling der zaak op 17 dezer een derde; i. c. een depothouder medewerker van hoö Nieuwsblad van Nederland'' door inschat kei ing van tolephoon-inrichfing in staat had gesteld, tolepkoon-gesprekken af ti luisteren, welke als berichten in genoemd blad versdienen. In het vonnis wordt er op gewezen, dat bij Kon. besluit van 21 Maart 1S96 aan,' de gemeente Amsterdam vergunning waa verleend tot aanlog en exploitatie van herti gemeente-telephoonnct; dat ook de telo« phoonwet wordt beheerscht door de bepa lingen op do Telegraafwet, en daarmee hot' publick rechtelijke-vaststaat. Overwogen voorts, dat do aan de gemeen/, t» verleende oonoessie, (taalkundig: vergun» ning), gelijk staat, met machtiging doï. Kroonoverwogen ton opzicht© van bekl.t dat zij niet handelde als ambtenaar in dett zin van art. 374, wel echter opzettelijk eiS wederrechtelijk do telephonische verbinding of aansluiting aan bedoelden derde heefu verstrekt, wetend© en mot het oogmerk, dat deze van. een gesprek zou kennis nemen. Mr. Levy is van dit vonnis in hooger b<iJ roep gekomen. De Amsterdamsohe rechtbank veroop* deelde tevens: een achterlijken jongen man van zijn 30 jaar had lïij er reeds 10 in de gevang©- I ni8 doorgebracht, wegens 11 vermogcnsmiB" drijven tot 2 jaar gevangenisstraf, we gens diefstal van zes fietslantaarns uifl een smederij to Weesp; een jongen man die uit een schaftlokaal1 van do spiegel- en lijstenfabriek der firmai Koek te Amsterdam, waar hij W6rkz°amj was, een zilveren horlogo en ketting, daagi daarna uit een boekbinderij in do Kerk straat aldaar wederom een zilveren horlogfll en ketting had gestolen, tot 4 en 5 maai* den gevangenisstraf; een vrouw, die onder allertreurigste on* stand)gheden er too gekomen was een per ceel op Papenburg binnen to gaan ©n varf. den zolder tweo rokken weg te nomen, tof 2 maanden gevangenisstraf. Deze vonnissen waren overeenkomstig den eisch van het O. M. Een 19-jarige jongen, die onder het pré» eenteeren voor zijn patroon van een quN tantie non een domo, op een moment dafl izdj rich verwijderde, een bankbiljet vaö f 10 uit haar porteroormaie had ontvreemd*) werd tot 4 maanden gevangenisstraf ver oordeeld; geëischt wae 3 maanden. De rc/htbank te Rotterdam heoft in 1003 217 faillissementen uitgesproken, togen £13 in 1907. Wintersport in liet Zvritsersche Rou^iaml. Panorama van Jiavos dicü uo J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1909 | | pagina 10