LEIBSCH BACS-BIiA®, Zaterdag? 19 Becsrnaker.
Anno £908.
Tweede Kamer.
Herstp|!inpsoord vorr spoorwsgpsrsoneel.
ArbsidsovcreenbGmsi en lianlor.rechler.
SGHETSEN UIT DE RECHTZAAL.
Jo. 149*79.
Financieele Causerie.
I De New-Yorkscho markt is ten langen
tote gezwicht voor do omstandigheden en
Lvindt zich in reactie. Do naaste aanleiding
J'ertoe was wel do minder gunstige toestand
de geldmarkt daar ter stede, die een
nrtzetting der haussccampagne natuurlijk
noeilijkt. Be positie der Vereenigde
linken is allengs zwakker geworden, zonder
Jat nochtans het cijfer van ruim 16.000.000
Bollar als reserve, tot onmiddellijke onge-
lislheid behoeft aanleiding te geven. Doch
leeds een zwakker wordende positie is
jan invloed, te meer, daar het cijfer der be
leningen abnormaal groot is. Daarbij komt
|at Europa steeds blijft doorgaan met fonds
i te ruimen, dat bij aankomst te New-York
lieuwe eischen komt stellen aan de geld
markt, en dat telkens weer nieuws door
at omtrent gouduitvoeren naar Parijs. Dat
lies werkt in óene richting ©n do verhoo-
ling der rentekoersen is er het natuurlijk
lovolg van.
Een tweede factor, die de markt ontstemd
de strijd die uitgebroken is tusschen de
kmerican Smelting en Refining Company
Iduggenheim-groep) cn de Amalgamated
topper belangen (Standard Oil). Naar ver
luidt zou de laatste Maatschappij besloten
lebben tot formecring eener nieuwe Com
pany met een kapitaal van 25 millioen dol
lar. Hare eerste smeltovens zouden begin
Januari 1910 klaar zijn en zij zou dus, vooral
liet Westen een geduchte concurrent wor
sen van de Smelting en Refining. Wel is waar
dit bericht tegengesproken, doch dat er
jts niet in den haak is, blijkt wel uit de
Iflaiiwe stemming, vooral juist voor de aan-
Jeelcn der beide Maatschappijen. Overigens
die stemming te verklaren uit de omstan-
lighcid, dat de industrieel©- en de raetaal-
■hares hot sterkst gerezen zijn onmiddellijk
de verkiezing op do verwachting, dat
Ho industrie een kolossale herleving zou on
dervinden, welke verwachting intusschcn
[door do feiten niet is bewaarheid geworden,
^1 thans niet in die mate als do stijging
do koersen deed verwachten.
Ook zal de marktpositie zonder twijfel
laan de reactie debet zijn. Dat, naarmate de
lrijzing vorderingen maakte, het fonds al-
llengs van sterke in zwakkere bandon ovcr-
Iging is zeker. Onder manipulatie van Mis-
IsourLs, Wabash-wa arden en Gul ven hebben do
■groot© hecren blijkbaar andere fondsen gc-
Ispuid en ofschoon men kan aannemen, dat
■bij hervatting der opgaande beweging deze
■shares in de eerste plaats voor verdere rijzing
lin aanmerking zullen komen, is de marktpo-
Isitie in haai- geheel er niet op verbeterd.
Daarbij komt nog, dat de feestdagen in 't
Iverschiet reeds hun schaduw werpen op den
lomvang der transacties. Vooral in een markt,
Idie op zichzelf reeds tot reactie geneigd
lis, pleegt het vooruitzicht van vacanticda-
Igen geen invloed ten gunste uit te oefenen.
I Velen zijn dan geneigd mot een schoon bock
I naar huis te gaan, ten einde zich zonder zorg
I en angst aan de geneugten van plumpudding,
kalkoen of gans te kunnen wijden.
Ton onrechte althans zoo me enen w ij
Iwerd in Reuter's overzicht de flauwe stcm-
I ming van Ncw-York gisteren, Donderdag,
I geweten aan een speech van Taft, waarin hij
lila Roosevelt met do stok zwaaide tegen
I Trusts cn dergelijke combinaties, en de hcr-
I ziening der invoertollen in 't vooruitzicht
I stelde. Zoo ergens, dan is bier van tocpas-
I sing „between tho cup and the lip, there
I is many a slip". Indien al besloten wordt
I tot herziening der tarieven, dan lean men
I verzekerd zijn, dat een verlag-ing der invoer
rechten slechts uiterst geleidelijk en lang
zaam zal gaan. Sedert jaren zuchten de Sta
ten onder een verouderd circulatiesysteem.
Gedurende do jongste paniek kwamen de
I fouten daarvan nog eens duidelijk aan 't
I licht, zoodat door tal van porsonen en licha
men vergaderingen werden belegd, waarin
speeches werden gemaakt en moties wer
den aangenomen, strekkende om 't bestaande
systeem te veroord eel en en aan to dringen
op de stichting van een Centrale Bank die
een elastisch muntstelsel in toepassing zou
kunnen brengen. En wat is het resultaat
van dit alles? Dat er nog niets gedaan is
on waarschijnlijk nog in jaren niets gedaan
zal worden. Hoe grooter een land is, hoe
meer de belangen uiteenloopen en elke nieu
we maatregel ontmoet aanstonds krachtige
oppositie van groepen menschen, die juist
tegenovergestelde belangen hebben. Zoo is
het ook met de voorgestelde tariefwijziging
zij mogo dan al goed zijn in tlieorio voor
't land in z'n geheel, do binnenlandsche fa
brikant kan moeilijk met onverschilligheid
een wijziging gadeslaan, door welke de kans
ontstaat, dat zijn bedrijf minder winstgevend
wordt, misschien wel door vreemde concur
rentie ernstig wordt bedreigd. Maar liet
sterkste argument tegen tariefswijziging is
gelegen in 't feit, dat de inkomsten der
schatkist geweldig zouden lijden onder een
verlaging en men dus nieuwe bronnen zou
moeten zoeken tot herstel van 't evenwicht.
Waarschijnlijk zouden die gevonden worden
door de belastingschroef aan te draaien;
doch 't behoeft wel geen betoog, dat het
met zoo gemakkelijk valt dergelijke maat
regelen door te voeren. In ieder geval kan
men zich overtuigd houden, dat elk tornen
aan 't bestaande tarief langdurige discussies
na zich zal slepen en dat eenige nieuwe
wetgeving in deze richting maanden zal du
ren, alvorens ze in praktijk kan worden ge
bracht.
Een gunstige stemming heerschte voor In
dische mijnwaarden, van welke Redjang Le-
bongs den record-koers van 1000 o/o bereikten,
dien zelfs overschreden. Dividendramingen
die een cijfer van 92 o/o vermelden, liggen
aan die rijzing ten grondslag. De Rodjang
is een der zeer weinige mijnbouwmaatschap-
pijen in onze Oost, die door oordeelkundige
exploitatie en beheer een groot succes is ge
worden. Do mijn zelf is zeer rijk en de
formatie der goudriffen regelmatig genoeg,
om daarop berekeningen te kunnen baseeren.
Maar dat heeft de Rodjang slechts gemeen
met tal van mijnondernemingen, die helaas
door wanbeheer, zoowel technisch als gel
delijk, ten gronde gingen. Is het wonder, dat
met die ondervinding voor oogen, ons publiek
huiverig is in mijnbouw ondernemingen deel
te nemen Alvorens altijd met de verzuchting
aan to komen, dat men geen geld kan krijgen
in Nederland voor mijnbouw in Ncd.-Indië,
deed men goed de geschiedenis na te gaan
van do tallooze lijkjes op dit gebied. Des te
grooter zij de vreugde over deze ééno recht
vaardige! Wij zijn benieuwd of het nog
lang zal duren, alvorens de aandeelen ge
splitst worden, opdat de notocring ook bin
nen het bereik vau minder welvoorziene geld-
bundels komen kan. Den handel in de aan
deelen zou zulk een maatrogel zeker ten
goede komen. Tabak en Olie waren vast,
doch sluiten, vooral wat eerstgenoemd en be
treft, in reactie.
Onze oude vrienden Santa Fé Land hebben
een slot-dividend getoucheerd van 7>/2 o/o,
makendo met het interim-dividend van 2Va °/o,
10 0/o in totaal, over 't afgeloopen jaar.
De balans is intusschen niet bijzonder mee
gevallen, do inkomsten op meerdere takken
van 't bedrijf zijmibij verleden jaar^achici:-.
gebleven. Alleen de landverkoopen cn de
prijzen, die zij opbrachten, zijn zeer bemoe
digend. Op de vergadering, die verleden week
plaats had, liet de voorzitter zich zeer hoop
vol uit wat betreft de toekomst. Het kapitaal
zal worden uitgebreid met 125.000 p. st. en
zoodoende gebracht worden op 1 millioen
pond Bestaandcn aandeelhouders zal het
recht worden gegeven om in te schrijven
op 5 nieuwe aandeelen voor elk oud, tegen
150 o/o. Lat zal dus weer een niet onaardigo
bonus brengen. Overtuigd dat het nieuwe
geld op hoogst bevredigende wijze produc
tief zal kunnen gemaakt worden trou
wens wordt daarmede o. a. de obligatie-
leem ng van 50.000 p. st. in 6 °/o Debentures
afgelost kunnen wij in die uitbreiding-
van 't kapitaal geen slecht teeken ontdekken.
Jammer, dat er geschillen zijn gerezen tus
schen 't bestuur en den General Manager, den
heer Reid, zooda't deze als zoodanig zijn
ontslag heeft genomen. Dergelijke verande
ringen plegen niet altijd verbeteringen te
zijn. Over den aard der geschillen liet 't
bestuur zich piet uit.
Een verslag dezer vergadering zal onge
twijfeld. ter beschikking worden gesteld van
aandeelhouders. Wat wij vernamen stond in
de korte courantverslagen, die uit den aard
der zaak pnvolledig zijn. Wellicht zal de
uitgifte van nieuwe aandeelen in 't verschiet,
voorloopig druk uitoefenen op den koers, doch
het is niet de eerste maal, dat de aandeel
houders in een dergelijke kapitaalsuitbrei
ding deelnemen en m 't verleden kon do
koers zich steeds na Jcorter of langer tijd
herstellen en bleek het uitoefenen van dit
voorkeursrecht feitelijk een extra dividend
te zijn.
Het is bepaald vermakelijk om to zien,
hoe weinig do Venezuelaansche Schuld rea
geert op de gebeurtenissen van den dag.
Alleen de beruchte Mérida's, spoorweg-obli-
gatiën, die alle waarde missen, sedert eon
scheidsgerecht hun een zeker bedrag in Bin
nenlandsche Schuld toekende, do opbrengst
waarvan niet eens voldoende was om de
onkosten te betalen, werden door de specu
latie tot bij de 5 °/o opgezetdit op do dwaze
meening, dat Castro's aanwezigheid in
Europa kan leiden tot een betere regeling, die
men alternatief ook verwacht bij wisseling
van 't bestuur der Venezuelaanscho Repu
bliek 1
Cobars flauw; zal dit 't einde zijn, of zal
't spelletje nog langer duren? Het thans
to Londen aanhangige proces, voortvloeiende
uit ruzie onder do promotors, schijnt de on
middellijke aanleiding te zijn tot opruimin
gen. De verklaringen der verschillende ge
tuigen en do behendige wijze waarop door
de advocaten feiten worden aan 't licht ge
bracht, die men nooit verwacht had vóór
't licht gebracht te zullen worden en dit
allerminst kunnen doorstaan, zijn er nu juist
niet op berekend 't vertrouwen in de zaak
en hare entourage te verhoogen. Wij hebben
minder dan ooit spijt onze lezers tegen dit
aandeel gewaarschuwd, te hebben 1
W.
In de zitting van gisternamiddag vroeg
de heer Blo oker maatregelen tegen liet
oorverdoovend geraas, dat treinen onder
do stationsoverkappingen plegen to veroor
zaken. Spr. drong aan op aanleg van de
lijn Den HaagVoorburg door de H. T.
M. Wel zegt de Minister, dat bij electri
echo exploitatie do stoomtram van de Maat
schappij tot exploit, van Trainw. zal te niet
gaan, doch zulks is in strijd met de verkla
ringen van 's Ministers voorganger.
Bij bet verdere debat klaagde de heer
Brummelkamp over de Westlandsche
stoomtram, volgens hem een ouderwetecho
trekschuit op wielen"; wees ook do heer
Ruys de Beerenbrouck op den
tragen gang bij den aanleg van nieuwe lij
nen in Limburg; drong de heer V a n I d-
s i n g a aan op spoedige indiening van het
in voorbereiding zijnde wetsontwerp tot
naasting van do lijn.GoudaSchoonhoven;
verlangde de heer Sineenge, dat de Rc-
gcering op spoed aandringen zal in zake
aanleg van de Drentsch-Yrieseho tramlij
nen, omdat hot niet aangaat, dat die maat
schappij langer speelt met do belangen der
streek; ontried de heer D© Ridder o a.
concessiever leening voor de elektrische
tramlijn Don HaagVoorburg, indien dit
zou geschieden ten koste van de stoomtram
Den HaagLeiden, waarbij vele kleine
burgers belang hebben, en bepleitte verbe
tering der stations to Leiden en te Woer
den.
De heer D rucker klaagde er pver,
dat de Minister weinig ernstig antwoordt
op verschillende vragen, in het VoorL Ver
slag gesteld. Op cte argumenten van de
leden'der Kamer is weinig acht geslagen.
De Minister vraagt aanwijzing der sta
tions, waar art. 7 van het Reglement voor
het vervoer op de spoorwegen niet wordt
nageleefd. Welnu, de Minister behoeft niet
ver van huis te gaanhij begevo zich slechts
naar het station Den Haag der H. IJ.-S.-M.
De Minister durft beweren, dat het sta
tion D. P. to Rotterdam in een bevredigen
den toestand verkeert. Dat is al heel kras.
Kwam de Minister als particulier in Rot
terdam, hij zou dien toestand zeker eener
groot© koopstad onwaardig noemen.
De heer Troolstra besprak den toe
stand van het spoorwegpersoneel en zette
uiteen, dat de Regeering veel te optimis
tisch denkt, wanneer zij meent, dat door
een Koninklijk besluit betrekkelijk het al
gemeen dienstreglement do toestand bevre
digend werd. De Staat heeft in 1903 een
onafwijsbare taak op zich genomen, maar
als do spoorwegmaatschappijen niet m
staat zijn to voldoen aan hetgeen haar
plicht is, moeten tij naasting door den
Staat aanvragen. Het verbaasde spr. nog
ernstiger, dat do Regeering zelfs de wen-
ochelijkheid van do wijziging ran het
dienstreglement niet erkent. Daardoor
geeft zij d© twee machtig© spoorwegmaat
schappijen een gevaarlijk wapen tegenover
het personeel in handen. Wel degelijk is
wijziging noodig, allereerst ten aanzien der
rust- en diensttijden. Eon onderzoek door
de oistricts-inspecteurs hiedt geen vol
doend© waarborgen voor den feifolijken toe
stand. Door hun wijze van optreden wor
den deze ambtenaren vaak niet vertrouwd
door het personeel.
In den breed© betoogd© spr., dat de
diensttijden veel to lang en do rusttijden to
kort zijn cn voorts critiseerde bij verschil
lend© misstanden, die kwaad Woed bij het
personeel zetten. Spr. laakt© als onverant
woordelijk d© houding der H. IJ.-S.-M.
tegenover d© vakorganisatie.
Te zee uren werd do vergadering geslo
ten, die om acht uren word horvat.
Toen was aan de orde d©
Landbouwbegrootóng.
Aan den heer Holsdingen, dio af
keurde, dat den raad-adviseur, die steeds
„waarnemend" ia en dio een t-oelago ge
niet uit do koloniale geldmiddelen, boven
dien een cadeau wordt gegeven van 1300
gld. antwoordde de M i n i a be r dat Dien
een goed ambtenaar, doorkneed in de ar
beiders-verzekeringswetgeving, niet om
een pensioenkwestie op zij moet zetten.
Dc stemming over don desbetreffenden
post wordt intusschcn aangehouden.
De heor R e ij n e vindt de voor den land
bouw te nomen maatregelen, wegens de
voortreffelijke resultaten, allerminst to
duur, maar raadt toch omzichtigheid aan
met het oog op do financieele omstandig
heden. Spr. en de heer Z ij 1 ra a dringen
voorts aan op een spoedig© tot-stand-ko
ming van eon vogelwot, welke niet
moet wachten tot de langzaam arbeidende
commissie voor een herziening der Jacht
wet met haar taak gereed komt.
De heer R e ij n c wees vooral op het
nut van vogelbescherming, daar do vogels
de nonvlinders uitrooien.
Do Minister, voor wien het verband
tusschen vogel- en jachtwet vaststond ver
klaarde, dat binnen enkele maanden eon
ontwerp-Jachtwet ie te verwachten.
Do heer T y d e m a n, lid van de oom-
missie voor dc Jachtwet-herziening, zotte
uiteen, dat persoonlijko redenen vertraging
in den arbeid dier oommissio veroorzaakten,
en betoogde verder, dat to veel buitenge
wone vergunningen volgens artikel 26 der
Jachtwet zijn verleend, het onbillijk ach
tende vooral tegenover bezitters van heer
lijke jachtrechten, om de aanwezigheid van
konijnen reed3 voldoende te achten als ele
ment voor de aanwezigheid van nadeel door
schadelijke ongedierte.
Naar aanleiding van opmerkingen dor
heeren Reijne en Sohokkin g, over
do nijkszuivelisohool te Bolsward, zeade
do Minister overweging toe, na prac-
tisohe bedenkingen tegien het onderwijs aan
j die school. Voorts beloofde bij den heer
j Reijne bespoediging van de stichting eener
I tuinhouw-winterschool in het bloembollen-
district en overweging van subsidio voor
de leermiddelen der iandbouwcursussen
terwijl de Minister don heer Roos 8 in gh
overweging beloofde van eenige wenken tor
voorkoming, dat vele lcerlinrn der winber-
soholen don cursus ontijdig verlaten, het
geen de heer Roessingh o.a. toeschreef
aan te geringe ontwikkeling der leerlingen
en te hoog© eischen, door leeraren gesteld.
De heer T y d e m a n verklaarde, tegen den
post subsidie aan boeren)eembankon te
zullen stemmen, omdat met S aatsgeld Ban
ken worden g e.ibsidicerd, die menschen
van een bepaalde godsdienstige of levens
opvatting uitsluiten, terwijl de heer D e
Visser geen enkel bazwar van vro gor
meer tegen dezen post verklaarde to hob-
ben, daar uit een door hem ingesteld on
derzoek gebleken is, dat er drie central©
organisaties zijn, waardoor het bezwaar,
dat Pro'est anten aicb niet kenden aanslui
ten bij den Boerenbond, vervallen was. De
centrale bank to Utrecht is neutraal, ter
wijl dc coöperatieve bank te Eindhoven af-
deelincen heeft in verschil lende gemeenten,
waar Protestanten lid rijn.
Nadat de Minister de subsidies ver
dedigd had, werd stemming gevraagd.
De Kamer blijkt niet voltallig, waarna
do zitting verdaagd werd tot heden-Zater
dagmorgen.
Wel wend vóóraf gestemd over het in
het begin dor zitting aangehouden artikel
betreffende den raad-adviseur, dat 41
togen 5 stemmen verwierf, doch uit die
stemming bleek toen db on voltalligheid
der Kamer
Arbeidsinspectie.
De Commissie van Rapporteurs heeft in
haar verslag le kenrr-n gegeven dat zij de
reorganisatie der arbeidsinspectie, door den
Minister van Landb uw in do memorie van
antwoord uiteengezet niet vldocnde voorbe
reid acht en geeft zij den Minister in over
woging do in verband met die reorganisatie
in de begrooting aangebrachte wijzigingen
terug to nemen cn do zaak bij afzonderlijk
ontwerp bij de Kamer aanhangig te ma
ken.
Uit Amsterdam meldt men ons:
Het bestuur van de Vcreeniging tot stfen-
ting en exploitatie van een herstellingsoord
voor spoorwegpersoneel, zal aan do op
Woensdag 23 December te Utrecht te hou
den alg. buitengow. vergadering voorstellen,
6in, met ingang van 1 Januari 190D, t© huren,
het landgoed „Villandry", aan den Groes-
beckschenweg bij Nijmegen.
Het buiten is heerlijk gelegen, en heeft
uitzicht op een prachtig panorama, terwijl
de oppervlakte (tuinen en bosschen) pl.m.
12 hectaren bedraagt. Het gebouw is voor
zien van eigen clectrische verlichting, ecu
lift, waterleiding en centrale verwarming.
Vermoedelijk zal men in do „Villandry"
reeds op 15 Ma-art 20 patiënten kunnen ó\r-
nemen. Naar reeds gemeld, heeft de direo-
tcur-generaal der Staatsspoorwegen den
voorzitter der vereeniging in een persoonlijk
onderhoud toegezegd, dat men op den finan
cieel en steun dor Maatsohappij kan rekenen.
De Minister van Justitie heeft, naai hel
„Wbl. v. h. Recht" meldt, het volgen»le.
schrijven aan de kantonrechters gezorden'
In verband met do inwerkingtreding op
don lsten Februari a.s. van de wet van.
den 13den Juli 1907 (Staatsblad No. 19*1)
houdende regeling van do ar' eidsovercen-
korost-, heb ik de eer Uweledelgestrenge to
verzoeken telkens aan het Departement van
Justitie te willen medodeelen, wanneer door
Uweledelgestrenge cf door ecu Uwer plaats-
vervangers een zaak, betrekkelijk tot een
arbeidsovereenkomst of tot een collectieve
arbeidsovereenkomst-, is behandeld, waanbi'
het gevorderde meer dan 200 bedroeg, ooK
indien de zaak krachtens het thans nog gel
dend art. 39, 3o., der wet op de Rechterlijke
Organisatie en het beleid der justitie even
seer tot do bevoegdheid des kantonrechters
had behoord. Ik zal daarbij gaarne in konni©
worden gesteld met de rechtsverhouding
tusschen partijen, de strekking der vorde
ring, de feiten en de rechtsgronden, waar
op zij berustte, alsmede den uitslag van h(V
geding.
Op de Zwijnenjacht.
Als met recht van ons bwintigste-eeuwers
wordt getuigd, dat wij sneller leven dan de
geslachten, die ons voorgingen, dan danken
wij, voor zoover daarin dankensstof ligt-,
dit naast spoor- en tramwegen, ook aan dien
vluggen tweewie Ier, dien do Nedcrlandsche
spraakmakende gemeente met den karakte
ristieken naam van „fiets" heeft gedoopt.
Wanneer wij dit vervoermiddel weder kon
den uitschakelen uit ons verkeersleven, zou
de maatschappij welhaast een omkeering
moeten ondergaan. Maar bij al het goede,
dat van liet rijwiel kan worden getuigd, valt
er ook op een schaduwkant te wijzen, waar
aan menigeen wellicht nimmer heeft ge
dacht. Met en door het rijwiel is de crimi
naliteit in onze maatschappij stork toegeno
men. Het spreekwoord zegt niet t© vergeefs,
dat de gelegenheid don dief maakt. En
juist bet rijwiel vooral wekt tob stelen op.
Het wordt of beter het word, want do
omstandigheden voerden tot meer voorzich
tigheid den menschen, dio van rijwiel-
gappen hun werk willen maken, zoo gemak
kelijk gemaakt. Men „neemt" het voertuig,
ergens argeloos neorgezet, maar weg, wipt
er op en in minder dan geen tijd Is men
van den plaats des misdrijfs verwijderd, en
'daar elke rijwiclstcler or minstons twee rij
wielhelers vindt, heeft zich in korten tijd
het rijwielgappen in onze lage landen aan
de zoo tob "een beroep ontwikkeld, dat dooi
de jongens van do vlakte steeds mot in
tenser brutaliteit wordt beoefend.
Als men eens een kijkje in onze rechtza
len neemt, wordt mon het wel gewaar.
Er gaat bij onze rechtbanken geen ritting
voorbij, of men heeft er een of meer rijwiel
delicten te behandelen. In de rechtzaal
vindt men altijd eenig© fietsen, mooi© en
minder mooie als overtuigingsstulcït en aan
wezig. Meestal zijn het heeren fietsen, een
bewijs dat het vak zich onder de manlijk©
helft het krachtigst heeft ontwikkeld. Als
er een enkel© maal ee>n damesrijwiol is
buitgemaakt, dan kon men haast voor ze-
kor aannemen dat een kleine liefdeshisto
rie in het geval speelt, on een „mokkeltje"
of nies© (in het bargoensoh een meisje)
aohter den dief zat.
Dat het rijwielstelen een vak is gewor
den, blijkt wel hieruit dat do boeventaal
daarvoor haar eigen woorden heeft.
In de sprake dor jongens van do vlakt©
is eon fiets „een zwijn", en er op uitgaan
om z© t© stelen heet „op zwijnenjacht
gaan". En elk© „zwijncngapper" weet een
„zwijnenbollehof", een plaats, waar hij
voor eenigo achterwielen het rijwiel kan
verkoopen en waar het door enkele hand
grepen onkenbaar wordt gemaakt.
Wanneer het rijwiel als overtuigings
stuk op een terechtzitting aan den oor-
spronkelijken eigenaar wordt vertoond,
dan hoort men op do vraag der rechters t
„herkent gij het als uw wiel?" bijna zon
der uitzondering: „Ja, maar toen zat er
een ander stuur op, do trappers zijn ver
anderd, of d© handvatten werden verwisseld
ernz/A „Zwijnen" dn Leiden gevangen,
worclon liefst in Den Haiag of Delft aan
den man gebracht of omgekeerd.
Afstanden hinderen hiérbij natuurlijk
niet. Het gestolen voertuig draagt immers
den steler even goed als den eigenaar.
Bij dag zoowel als bij avond gaat raten
er op uit, liefst met zijn tweeën.
Zio, daar zitten or weer twee jongens In
de bank der beschuldigden.
Een werkman op do gasfabriek, di© in
een der nieuwe wijken van dc ©tad
woont, en met het rijwiel van en naar
zijn werk gaat, is do bestolene. Hij her
kent na eenig kijken, waaruit de deskundige
blijkt, al is ©r aan geprutst, het rijwiel
als het zijne.
De jongens, bei don tusschen de 18 en
24, weten toch dat ze er niet meer uit
draaien kunnen en hopen nu, door een
gulle bekentenis op een lichtere straf. Zij
biechten eerlijk op. Ze waren met het
vaste doel een zwijn te gappon een stille
wijk ingegaan. Weldra vinden ze in de
gang eener benedenwoning 't zwijntje rus
tig staan, 't Ziet. er nogal „hèbbig" uit
Hoe nu do deur open te krijgen? For tuna
is hen mee, want het glazen deurtje voor
het ijzeren rasterVverk in de deur ©taat
op een kier. Doch eerst nog .wen geke
ken of er ook een „klabak" in de nabij
heid is. Eén blijft aan het eind der
straat op de wacht en d© ander zal 't
zwijntje halen. Wait een tegenvaller, hoe
hij ook miert, rijn stevige smidsknuist
want eigonlijk is hij smid van zijn hand
werk, maar hij heeft aan 't werken al
lang do brui gegeven kan niet door het
rasterwerk om zoo van binnen den knip
van de deur te krijgen. Daar schiet hem
to binnen, dat rijn maat, dameehandjes
heeft, en weldra rijn de rollen verwisseld.
De smid staat op den uitkijk on 't gewezen
kantoorheertj© opent do deur ©n wol dra is
de fiota „gepiept."
Om geen argwaan to wekken gaat d©
smid alleen mte-t het zwijn er van door,
naiar een bekenden opkooper, die het ding
voor 15 gulden koopt-, daarvan 10 op d©
hand geeft.
Do man, nu als getuige gehoord, ver
klaart „eerlijk" aan de heeren, dat hij
aan geeu diefstal heccft gedacht. Dan had
hij hot heusoh niet gedaan. Hij wil voor
zoo'n bagatel geeu oneerlijk man wezen.
„Dat kennen we," zegt- de president met
een zuoht.
Do vrienden vonden elkander in een kroeg
van don zooveel sten rang, waar ze „een ja-
jempie wezen kienen" (een borreltje gingen
koopen), doch intuseohen had onze gasfitter
dcji diefstal onkdokt-, de politie gewaar»-
eohuwd en daar onze jongens bij de poli
tie als zwijnen jagers bekend stonden, waren
ze „gekiekt"- voor »e de tien voorwielen
hadden doen rollen en zaten dien avond nog
in de bazaar „(politicburecl)", cüe ze den
volgenden dag verwisselden voor de bajes
(gevangenis).
Het was wel een onvoordeolige jacht ge
weest, verklaarde de smid, toen hij beves
tigde wat zijn meer bespraakt© makker, de
gewezen kantoorjongen had verteld.
De Officier oischte tegen deze jonge man
nen, die, dank zij het rijwiel, al zeer ver
waren afgegleden van het goede spoor, ieder
twee jaren gevangenisstraf cn de ambts
halve toegevoegde verdediger kon niets an
ders voor zijn cliënten doen dan de clemen
tie der rechtbank inroepen en aandringen,
dat d© preventieve hechtenis van de straf
werd af got rokken.
Zoo zou ik meer gevallen kunnen, schetsen,
die eohtor in hootëdzsak allen overeen ko
men.
Vroeger was de strafmaat voor deze dief
stallen veel geringer, maar dit kwaad grijpt
zóó onrustbarend oan ons heen, en dit zwij
nerij agen" wordt zhlk een gevaarlijke leer-
eohool voor do misdaad, dat de rechters
door zware straffen ©r terecht paal en perk
aan hopen te stellen. Eén ©nkele maal wek
te een rijwiel-de liet ons medelijden op.
Eon jongen van tusschen de 18 en 19 jaar,
zoon van een weduwe, voor wie hij den
kost verdieude, had ook een rijwiel uit d©
vestibulo van het postkantoor wegge no
men. De jongen bekende met tranen vaA
berouw in do oogen. Hoe hij er dan toch
too gekomen was? vrotg de president, En
toen vertelde de jongen onder snikken dat
hij zoo stork naar een rijwiel had verlangd'.
Zijn vrienden hadden er ook een cn Inj kon
zoo goed rijden. Daags onder het werk
dacht hij er aan, 's nachts droomdo hij er
van, meermalen had hij heb voornemen op
gevat ©r stilletjes ergens een weg to cc"
men, doch vele malen had het tikkertje
daarbinnen hem weten to weerhouden, tot
dat eindelijk de bekoring to sterk werd en
hij cr een wegnam en er mee lieenreed.
Toen was het echter of het zadel brandde,
do handvatten hem pijnigden in plaat-- dut
hij ze zenuwachtig kneep cn thuis gek- men
iiad hij moeder den diefstal beleden, die,
omdat zij er verder geen raad mee wist.
het gestolen wiel bij de politio deponeerde
Do knaap zou het echter nooit weder doen.
schreide hij. Hij wilde na dit geval zelf
nimmer weer op zulk een ding rijden.
Dat de Officier hier slechts enkel© dagen
eischte, ia te begrijpen. Hier had hij niet
to doen met een. jongen van de vlakte, dl J
de zwijnenjacht aangrijpt om zich to vor-
iren tot een geroutineerd en gevaarlijk
misdadiger, een vloek on een schande oor
de maatsohappij.
Doch zeide ik to voel dat. het veelvuldig
rijwielgebruik een schaduwzijde heeft,
waarin een maatschappelijk gevaar
schuilt?
Wak© ieder zorgvuldig voor zijn rijwiel
in zijn eigon belang' in do eersto plaats,
maar ook om geen gelegenheid to geven dat
eeu mcdemonsch in d© zond© verval lo.
