DE LORD-MAYOR VAN LONDEN. welk geval vele menschen gaarne geloof slaan aan de wonderlijke dingen, die de Amerikanen den gocdgeloovigen wijs willen maken. Do berichten van de regenmakcrij in Amerika werden geloofd en worden nog geloofd, hoewel het meermalen gebleken is, dat nooit goede resultaten verkregen ziju met de pogingen om met behulp van ge ringe middelen de machten in den damp kring te dwingen. Een merkwaardig voorbeeld van do on macht van den mensch tegenover de weers- verschijnselcn vinden wij in het rapport, dat niet lang geleden door D. C. Bates, gouvernements-meteoroloog ;n Nieuw-Zee land, uitgebracht is over de proeven met regenmakerij aldaar. Aan dat rapport is 'het hieronder volgende ontleend: Het district Oamaru, gelegen aan de Z-O. kust van het Zuidelijk eiland van Nieuw-Zeeland, is een regenarme streeK, waar in sommige jaren zeer groote droogte heerscht. De boeren in dat district zijn nooit zeker van hun oogsten, daar een droge zomer den plantengroei grooten- dccls vernietigt, zoodat er in menig jaar [voor het reo geen voedsel genoeg is en de boeren genoodzaakt zijn een deol van hun 'beesten naar een ander, meer regenrijk dis trict t© verkoopen. Onder zulke omstandigheden", zegt Ba lbes in zijn rapport, „was het voor de boe ren een zware beproeving van overvloedige [rogeoa in andere districten te hoeren en dan do wolken boven de bergen te zien hangen en hoog boren in de luoht over to Kien drijven naar de zee". Toen dan ook bet denkbeeld geopperd werd regen te ma ken, was de bijval natuurlijk zeer groot en werd dadelijk door voorvechters op landbouwkundig gebied krachtig aan ge stuurd op de verwezenlijking van dit denk beeld. Het hoofdargument was: ,,het kon mogelijk zijn regen te maken". Zóó groot was het vertrouwen, dat zelfs het Gouver nement de regenmakerij subsidieerde en het Departement van Verdediging do ex- plosie-wfcoffon tegen inkoopsprijs leverde. Hoe ver het vertrouwen ging van de com missie, die de uitvoering van het donkbeeld op zich had genomon, blijkt wel daaruit, dat allereerst aan Bates gevraagd werd advies te geven in zake de meest geschikte tijdstippen, waarop de atmosfeer vochtig genoeg zon zijn om kans van slagea bij het verwekken van regen te hebben, cn uit het feit, dat zij erkende alleen dan to kunnen ©Lagen, wanneer hc-t weer vochtig on de hemel bewolkt zou zijn, en niet bij helder, droog weer regen te kunnen maken. Toen Bates in het district kwam om do proeven bij te wonen, waren de omstandig heden wol gunstig voor regenval, die ook in do omgeving zoo overvloedig was als hij in jaren niet geweest was, zoodat do taak van Bates om te beslissen of de regen ma kerij al of niet hielp, zeer bemoeilijkt werd. Desniettegenstaande doet Bates uit komen, dat hij niet in staat ia do resultaten too to schrijven aan don rechtstreekschen invloed van do ontploffingen, waarmede men rogon trachtte op te wekken. De com missie daarentegen was ten volle overtuigd van de ingrijpende gevolgen, dio deze ont ploffingen hadden, waartoo zij als voor beeld aanhaalde, dat eenmaal bij do proef nemingen de barometer in vijf minuten bij na dertig millimeters daalde. Bates steekt !«en weinig den draak met deze waarne ming, die op verkeerde waarneming moet berusten, daar zulk een daling een physi- sche onmogelijkheid is. Men heeft dan ook bij de Latere proeven nooit anders dan een lichte trilling in de aanwijzingen van den barometer kunnen waarnemen, die do da ling of rijzing omstreeks den tijd dor ont ploffingen slechts voor ecnigo oogenblikken verstoorde. De eerste proef had plaats 16 Augustus (1007. De omstandigheden schenen gunstig genoeg, want de relatieve vochtigheid be droeg 92 pereent en do temporatuur be hoefde slechts 2.4 graad te dalen, om het dauwpunt te bereiken. De lucht was zwaar bewolkt. Drie zware schoten werden gelost, 'doolt geen regen volgde. Men besloot bij een volgende proef lichtere schoten te lo6- scn en deze zooveel mogelijk gelijktijdig op verschillende plaatsen af te vuren. Bij de tweede proef op 17 Augustus was hot weer reeds regenachtig voordat men met het schieten begon en beoogde men te trachten den regen sterker te doen worden. Het weer stond onder den invloed eencr depressie en was voor regenval gunstiger dan gewoonlijk en Bates venvachtte, dat met rijzonden barometer de regen nog over vloediger zou worden. Er werd besloten de proef to nemen op een plek, waar geen regen viel, terwijl het in do omgeving wel regende. Om halféén werd een schot gelost en men beweerde, dat er binnen een kwar tier regen viel. Maar toen Bates ter plaats se kwam, waar do proef genomen werd, en een tweede schot werd gelost, kon hij geen resultaat waarnemen, hoewel do hygrome ter aantoonde, dat de lucht met waterdamp verzadigd was. De meeningen omtrent de uitwerking van het regenschieten bleven echter verdeeld. Den 22sten Augustus werd voor do dorde maal een proef genomen op grooter schaal. Ook bij deze proef kon Bates geen veran dering in de weersverschijnselen waarne men, die niet konden worden toegeschre ven aan natuurlijke oorzaken. Daarna kon den geen verdere proeven meer worden genomen, daar algemeen regenachtig weer intrad. Tot zoover loopt het rapport van Bates over de pogingen om regen te maken en de resultaten daarvan. Hij voegt er nog een aantal opmerkingen aan toe over het nut, dat deze proeven hebben afgeworpen voor de populariseering dor meteorologie in de stiekem, waar de proeven genomen werden. Wij moeten deze opmerkingen hier kort heidshalve stilzwijgend voorbijgaan. Van veel meer belang is hetgeen hij opmerkt over de mogelijkheid om regen te maken. Na aangetoond te hebben, dat het ar beidsvermogen, uitgeoefend door de explo sies bij het regen maken, vergeleken bij dat, hetgeen vrijkomt bij regenval, van eenigo bcteekenia is ais een droppel in een emmer water, merkt hij op, dat regen het resul taat is van veranderingen in het vocht ig- heidisgchalt© van den dampkring in ver band met temperatuursveranderingen. Fei telijk komt hot ontstaan van neerslag daarop neer, dat de hoeveelheid water damp, die m een bepaalde luchtmassa aan wezig kan zijn, kleiner wordt ten gevolge van temperatuursvcrlaging van dio lucht- massa. Do kanonschoten werken in die rich ting niets uit en alleen dan zal men met goed govo-lg regen kunnen maken, wanneer men over de middelen beschikt om enorme luchtmassa's aanzienlijk af te koelen. Of dat niet meer zal kosten dan do negenma kerij waard is, zou nog moeten blijken, maar vooreerst is er geen kans, dat men werkelijk zoodanige middelen ter beschik king heeft en tot zoolang blijft het maken van regen een onmogelijkheid. Londen heeft weer een nieuwen lord- mayor gekregen. Dit jaarlijks wederkeerend feit gaf den Londensclicu correspondent van het „Hdbl." aanleiding tot het volgen- do schrijven: Do Londensche burgemeester is feitelijk slechts burgemeester van een héél klein stukje van Londenvan do City, van het handolsgebied van hot Londen onzer da gen, maar (Lat in do 12de eeuw, toen de machtige City Londen was, van do Konin gen dier dagen telkens meer rechten kreeg. De mayors van Londen werden door den Vorst te vriend gehouden, want van hen hing vaak af of hij geld genoeg zou kunnen krijgen, en toen later, in 1330, aan den mayor de cerc-titcl van lord-mayor i,s ge geven, bleef die tot onzen tijd bestaan. Is nu in deze dagen de macht van den lord-mayor ook gebleven? Heeft hij als burgemeester der City nog veel in te brengen? Direct misschien niet, indirect beslist wol. Wanneer dc Livery-mcn, do stemhebbend') loden der oude City-gilden op Michaelmas, d.i. 29 September, in de Guildhall den oudsten Alderman in zittingsjaren tot deD chair", tot den lord-mayors-zetel, hebben gebracht, waarop hij den 9den November daarna gedurende het volgend jaar mng plaats nemen, dan wordt van oen (rity- burgemeester veel verwacht. Als voorzitter van de City-Corporation, vul den City- gemeenteraad, die geheel los van den London County Council, die eigenlijk de gemeenteraad van Londen is; a's hoofd der City-politic; als alleen rcchr sprekend rechter-magistraat in Mansion House cf Guildhall, is de befceekenis van den lord- mayor zeker nog zeer groot te noemen. Maar wat men het meest van hem ver wacht, is, dat do City-burgemeester gedu rende zijn verblijf in Mansion House de waardigheid' der rijke cn machtige City vjn Londen hoog zal weten te houden. Men verwacht, dat geen vermoeienis, geen geld hem daarvoor to veel zullen zijn; dat geen praal zal ontbreken, als hij zich in het openbaar vertoont. Het geld is er voor be schikbaar, zegt de City elk jaar, en z© staat den burgemeester voor zijn jaar, behalve het verblijf in Mansion House, een bedrag van 10,000 pd. st., zegge honderd-twintig-dui zend gulden, toe, maar er is nog geen lord- mayor geweest, die er in zijn burgemeester- jaar nog niet juisK zooveel meer bijlegde. Maar de echte City-koopman, de City- zakenman, die voelt voor zijn gilde, be schouwt het als do hoogst© eer, dat hij een jaar op Mansion House raag toeven, en elk jaar is dc nieuwe lord-mayor gekomen uit een andor gilde. Degene, die nu als zooda nig optrad, is een der grootste drukkers uit do City, en daarom spiegelde zich zijn gilde allereerst af in den optocht, waarmee de nieuwe lord-mayor den eersten dag van zijn bewind aanving. Een oud gebruik, die lord-mayors-op- tocht; een vertooning, die alle City-man nen erg lastig vinden voor hun zaken, en waarvan men binnenkamers elk jaar weer hoort bowcrcn, dat het toch heusch uit den tijd is, maar ik geloof, dat geen nieuwe lord- mayor het zou durven wagen zijn optocht op t© gevenliet zou dadelijk met zijn populariteit uit zijn. En dus onderwierp de nieuwe lord-mayor zich nu weer aan bet oordeel, meer dan vier uren in een staat siekoets t© mogen rondrijden, gedost in zijn praalgewaad met zijn geestelijken raad gever, den drager van het City-zwaard cd den drager van den City-staf bij zich in de glazen karos. En mot dien eerstCD dag wordt er al aardig bres geschoten in dc 10,000 pd.st., die dc burgemeester uit do City-kas krijgt, want dio geheelo gekostumeerde optocht komt voor zijn rekening. Hij moet dus allo mu ziekkorpsen, rijtuigen, paarden, kostuums, enz., enz. betalen cn al de deelnemers onthalen. Behalv© do tallooz© gilden vertegenwoordigers, vrijwilligers-korpscn der City, e.d., die altijd in den stoet mede gaan, waren als hoofdzaak in verband met het gilde, waaruit Sir Truscott komt, in den stoet vertegenwoordigd beroemde mannen op het gebied der letteren, die geleefd hebben tusselien 1340 cn 1700 Zoo zag men in den stoet Gcoffry Chaucer, Edmund Spen cer, Christopher Marlowo, William Shake speare, Ben Jonson, John Milton, en mcor dier beroemde Engelschen, die hun leven grootcndeels in de City leefden, en natuur lijk dat William Caxton, dc beroemde druk ker, die van 1422 tot 1491 leefde, niet in den stoet ontbrak. Aan het einde cr van kwam do nieuwe burgemeester in zijn met zes paarden bespannen gouden koets; do beroemde dikke koetsier op den bok, natuur lijk daverend toegejuicht langs den goheo- lcn langen weg, die door de City werd ge reden, waar, dank zij het mooie weder, do m^nschcnmasaa ontzettend was. Ecnigen tijd toeft do lord-mayor op zoo'n dag altijd in de Law Courts op do grens der City, aan Fleet Street, waar hij den gebruik:lijkon eed aflegt, en dan keert hij jangs een omweg langs Strand, Trafalgar Square, Northumberland Avenue on Em bankment naar de City terug. In vroeger eeuwen verliet de lord-mayor, op zijn in- fcoohtsdag, de City niet, doch de namiddag- omweg is er in de 19de eeuw bij gekomen, eensdeels om nog eenige duizenden van het schouwspel te doen genieten, anderdeels, om dat het vrijwel onmogelijk zou wezen in dc nauwe Fleetstraat zulk een grooten optocht te laten omkecren. Men wees er in Engelsche bladen op, dat de Londensche lord-mayor gekleed gaat stiptelijk volgens Bijbelscho voorschriften, alwaar geschreven staat: ,,Gij zult gekleed zijn met scharlaken, en een keten van goud zult gij dragen om den hals." Do Londensche lord-mayor heoft cchtcr bebalv© zijn scharlaken dracht nog drie nndcre officieclc drachten. Voor gewono ambtdracht heeft hij een purper zijden toga, afgezet met fluweel en opgemaakt met bont; als magistraat is hij 'gekleed in scharlaken; bij feestmaaltijden 'draagt hij zwart satijn met verguld-zilveren knoopenterwijl bij bezoeken van vorstelijke personen hij den grafelijken mantel om hangt van inkarnaat fluweel, afgezet met 'hermelijn, aangezien hij ambtshalve den rang bekleedt van carl. De lord-provoosten van Edinburg cn 'Glasgow hebben hun toga's eveneens afgezet met. koninklijk hermelijn; t© Manchester cn Liverpool wijken de hoogc heeren af van dc 'gewoont© van scharlaken en sabelbont door zwart zijden mantels te dragen, bestikt met gouddraad. SPECULAAS. Croque-cn-bouch© schrijft in ,,De Ban ketbakkerij" De echte, oorspronkelijke benaming is eigonlijk St.-Nicolaasgocd. Een beetje lang, men ontnam haar waarschijnlijk dus in deu beginne alleen den staart, en vcrLasterdo daarna langzamerhand den titel van het geu rend© gebak tot „Speculaas." Waarschijn lijk het werk van mededingers, voor wie do sprong van speculatie tot speculaas zéér klein was, en speculeerden op het koopjes-grago publiek. Laat ik dezen keer trachten kalm to blij ven, raiijn ironiscb-aarigelegde natuur en vulpenhouder dwingen tot vriendelijke hi, minzame ha (Yan Deyssel) meditatie, negeerend met breed gebaar hot kleine ge doe van roofzieke broodbakkers, comesti- blee-handelaren, lunchrooms cn al wat dies mcor zij. Over den oorsprong valt de zen keer niet t© twisten, dunkt me. We zouden anders wellicht moeten teruggaan •tot den tijd der middeleeuwen of vroeger nog, toen de goedo heilige zich volgens overlevering reeds trainde in het beklim - imcn van claken en sohoorstccncn, hoog en spokig-drcigcnd in guren winternacht. Zijn zwarte knecht fungeerde daarbij als gang maker, grinnikend met lach van hagel-witt© tanden in het donker gelaat, hielp hij zijn 'meester het record van het laatste jaar to 'verbeteren. W© dienen het artikel speculaas hoog to houden als een vaandel, uit-waaiend in No vemberzon, een gildewapen van onze wak ker© schaar, fel-besprongen door rooflusti ge zwervers, die winst zoeken uit vreemd bedrijf. D© pillen deeg, slank en bruin, omhullend veel zoet gerezen mysterie. Sukade, amande len ©n snippers leven cr broederlijk naast elknar. Al het reukgoed van Arabic stijgt tot prikkelend aroom door tot atelier en woon kamer, dringt verlokkend door tot don win kel, waar bij avond glans van veel lichten weerkaatst in glas bij glas. 't Stcrk-blanke mes, buigzaam en fonkelend, stoal-rein, schuift snijdend! onder vuist-druk op het deeg over do prent. Een vlugge hand wen telt de pil zijdelings af. Dra dreunt een dof- fo schok door het huis, schikken onze jon ger© bedienden, het ras voor de toekomst, de figuren, velerlei, op de geboterde plaat. Er heerscht dan een groote, wijde fantasie; op do platen leeft er dra een zotte, bizarro wereld in 't bruin. Een ruiter, hoog op rijn strijdhengst, wondt ondanks zijn woedend protest, eon plaats aangewezen in omgekeerde houding. Naast hem omarmt een schuchtere jonk vrouw, stil-zedig van houding, een bloeion- den boom in afwachting, van een ander lij dend voorwerp. Daaronder wordt een mo len wijd1 van wieken verticaal op de bo- tervlakt© geduwd. Een haan, koninklijk van veergesprei en kam, wordt aarzelend eenige keeren om gekeerd, heen en weer gedraaid, tot het armo beest duizelig, suf-leeg van kop, een plaat© vindt tusschcn de kroon en een zeil schip, dobberend op een onwaarschijnlijke zee. Tot alles en allen in oven-hitte zwelt, uif- balkt cn geurt. Dan is ze dra voltooid cn klaar, dc onvolprezen lekkernij, de oud-Hol- landscho speculaas. De tong als de spiegel van het karakter. Steekt nooit de tong uit! Afgezien, dat zulk een onwelvocgelijkhcid' meestal kwa lijk genomen wordt, en tot allerlei onaan genaamheden pleegt aanleiding to geven, loopt men tevens kans, dat, door het laten zien der tong, de geheimen van zijn karak ter aan de wereld worden getoond. Er bestaat namelijk een nieuwe wet.-n- seliap, welke zioh glossologio noemt en met groote zekerheid beweert, dat zij do karak- terhoedanigheden van eon mensch kan op maken uit den vorm van de tong. Een lange tong wijst op een vrijmoedig, open karakter; een korte toont een huichel- achtigcn aard; is do tong breed, dan is haar bezitter mededeelzaam; is zij smal, da.n leeft hij liever voor zich, zonder den omgang met anderen te zoeken; een lange cn breode tong hebben inconsequente men schen; een lange en smalle tong heeft een man, die het met do waarheid niet zoo pre cies neemt; een korte en breede tong is vooral een kenteeken van leugenaars en bab belaars; een spitse tong echter kan zoowel vernuft als boosaardigheid beteokenen. Men ziet dus: de methode is niet moeilijk, cn men behoeft niet lang te studeeren, wan neer men zich deze nieuwe „wetenschap" eigen wil maken. De moeilijkheid schuilt cchtcr da'arin, dat men zelden menschen vindt, die iemand zoo maar zonder meer do tong laten zien. TABAKSROOK. Zooals den lezer bekend is, zegt „Ta baks-nieuws", is niets zoo goed voor klce- don en gordijnen als tabaksrook. wanneer je last hebt van dc mot. Een aannemelijke reden alzoo, om cr rustig op los te dam pen, en eigenwijze vertoogen van de vrouw des huizes te negeeren, die liefst niet in het salon laat rooken. Maar cr zijn nog meer goede eigenschap pen, den lezer allicht niet bekend. Wij zou den grovelijk onzen plicht verzaken, wan neer wij hem daarvan onkundig lieten; en niet vertelden hetgeen hij met het. oog op zijn gezondheid en lichamelijken welstand behoort te weten. Want laat d© een of andere afschaffer hem tragische tofereelcn ophangen van nicotinevergiftiging, wij kunnen da*ar ar gumenten vóór het rooken tegenover stel len, die zoo maar niet zijn te verwaarloo- zen. Niets Ls volmaakt in deze worold. En be halve nicotine bevat tabaksrook nog blauw zuur, kooloxyd cn andere gifstoffen, wij geven het grif toe. Maar wat telt dat alles in het nadeel, waar er zoo groote voordec- Iod tegenover staan? Er is te weinig van al dat lekkers in, om een normaal menseh t© deren, maar er is juist genoeg om diver se bacteriën to vergiftigen, die het voor zien hebben op onze ademhalingsorganen. Een interessante proefneming werd on langs gehouden, waarbij ten volle het nut van den tabaksrook gebleken is. Verschillende soorten bacteriën werden, met in-acht-neming van bijzondere voor zorgsmaatregelen, aan den invloed van tabaksrook blootgesteld. Vooral diphthe-. ritis-bacillen bleken daar in hooge mate gevoelig voor en werden in hun verdere ontwikkeling gestuit. Iets minder afdoend was dit het gevaJ met typhuabacillen, ofschoon ook daar dui delijk de resultaten konden aangetoond worden. Maar de gunstigst© uitkomsten werden er bereikt met gewone huis- of tuin bacillen, zooals in dc mondholte veel voorkomen, en die van schadelijken invloed ziju op de ademhalingsorganen. Daar bleef letterlijk niets van over! Billijkheidshalve dient erkend, dat de zelfde resultaten bereikt werden met bui rook van brandend hooi. Maar dat mogen wij, met het oog op dc praktijk, wel v *v- waarloozcn; omdat wel niemand, tenzij onder zeer bijzondere omstandigheden, h°* in rijn hoofd zal halen om zijn pijp met. hooi te stoppon in plaats van met tabak. Laten wij ten slotte nog releveeren, dat in tijden van epidemie herhaaldelijk ook gebleken is, dat rookers minder vatbaar zijn voor besmetting. Er is zelfs aan de hand van de statistiek aan t© toonen, dat tabaksbewerkers in dergelijke gevallen het geringste percentage aangetasten opleve ren. Huwelijksadvertenties. Te Berlijn is een bock verschenen over huwelijks-advertenties, geschreven door dr. Joachim Werner. Er blijkt uit, dat de meer en meer ge bruikelijke weg in Duitschland plat getre den is. Do oudste advertentie, die dr. Wer ner gevonden heeft, is \an 1790. Het boek geeft een menigte brieven en uittreksels en daarbij aardige geval'cn, die eun kijk ge ven op sommige Duitsche toestanden. Zoo is de brave keukenmeid een zeer geliefd ob ject voor huwclijks-oandidaten; zekere keuken-prinses Martha kreeg 72 aanzoeken, waarbij van kleine ambtenaren, werklieden en een fabrikantje. In do volgorde \an ge wildheid komen dc slotenmaker, do brie venbesteller, de modiste met oigen zaakje, de jonge koopman en, hoogcr op de maat schappelijke ladder, de graaf, die met schulden is belast, maar die in eon rijke familie wenscht te wonden opgenomen om eijn wapenschild to vergulden, waarbij dan „godsdienst" bijzaak is. Typisch is de aan bieding van „100,000 mark bruidsschat, maar een lichamelijk gebrek"; daarop kwamen 172 brieven. Do bovenzinnelijKe idealist, de nuchter© zakenman, de met alle tijden meelevende philanthroop, allen treden daarbij netjes gekostumeerd op er» maken een buiging voor het gouden kalf. Zeer bijzonder zijn ook do ondervindingen van een beschaafde weduwe met fortuin. Een jong, beschaafd meisje zonder vermo gen, dat een huwelijk uit liefde wilde slui ten, kreeg 45 brieven van gegadigden uit alle lagen der maatschappij: een verblij dend tecken, dat aan de \taro liefde zon der geld nog niet behoeft te worden ge wanhoopt! Do schrijver heeft zelf proeven genomen. Hij plaatste een eenvoudig© advertentie cn ncemde zich Mao Naughteniemand, die zeer ongelukkig getrouwd was geweest. Op die „interessanto" aanbieding kwamen drie antwoord Maar toen li ij precies dezelfde historie plaatste met do bijvoeging, dat hij f 18,000 inkomen bezat, kreeg hij 74 brie ven. Het boek is als een kaleidoskoop van alle menschelijke eigenschappen: hebzucht, be rekening, sluwheid, maar ook onbegrepen verlangen cn onbaatzuchtigheid. En daar bij ziet men een optocht van allerlei men schen: het lieve meisje, dat op den,rechten man hoopt; dc bravo keukenmeid met een spaarpot; d© schatrijke erfdochter; do baatzuchtig© huwelijks jngcrde kleine ar beider, die een gezin wenscht; de slimme koopman; cl© opsnijdende handelsreiziger; de verarmde ©dolman.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1908 | | pagina 16