N°. 14941 Donderdag November. A0. 1903. <§eze tCourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Gemengd Nieuws. FEUILLETON. Voor vrouw en kind. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per weck 9 Oente; per 8 maanden I 1 f 1.10. Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd rijn 1 1.30. Franco per post1 L65. PRIJS DER ADVERTENTIES Van 1—6 rogels f 1.05. Iedere regel meer 0.171. - Grootere letters naar plaatsroimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Gents contant-elk tiental woorden meer 10 Cents. - Voor het incasseeren wordt ƒ0.05 berekend. )erdc gewoon concert van de Jlnnt- ciiappij voor Toonkunst te Leiden. lid bo/ieemsch Strijkkwartet. Misschien zullen sommigen bij zichzelf de pinerLing gemaakt hebben, dat de Bohe mers dit jaar al op een dezer Toonkunst- óncerten zijn opgetreden, en dat het dus u d beurt voor een orkest-uitvoering was. ben der bestuursleden verklaarde ons de eden. Het volgend voorjaar zullen de Ro emers door verplichtingen elders hier eeu concert kunnen geven en °daarom ueende men maar vast voor nu op deze lok hier zoo buitengewoon geliefde kunste aars beslag to moeten leggen. Ook gisteravond schonken zij ons weer een.zeer bijzonder kunstgenot. Wat zullen ij van hun spel nog veel zeggen] leder en kent en bewondert hen. Do eenige aan- nerking, dio men zou kunnen maken, is, dat zij mot hun programma, althans hier in Leiden, zich wel wat to veel in hetzelfde kringetje blijven rondbewegen. Van Beet hoven do nummers van op. 18 of een paar der latere, van Schumann één bepaald kwartet, van de Slavische meesters de be kende werken, dan Schubert's der Tod und das Miidchcn, deZe keeren geregeld terug. En er is toch om van do Fransche mu ziek niet te spreken bij Mendelssohn, Schumann, Brahms, de Russen, de nieu were Duitscher8 nog zooveel moois to vin den 1 Buitengewoon aangrijpend-mooi was gis teravond weer Smetana's „Aus meinen Leben". In een brief kan 12 April 1378 (toen de componist reeds zijn gehoor ver loren had) zegt hij, dat hij in de vier ver schil lendo deelen achtereenvolgens wilde uitdrukken1. liefde tot de kunst in zijn jeugd, het onbevredigd© verlangen naar Ijets onuitsprekelijks, en het voorgevoel van het naderende onheil; 2. (quasi Polka) do vroolïjko jeugd, waarin Smetana vooral dansen schreef; 3. de zaligheid der liefde voor het meisje, dat later ziju vrouw werd; 4. hot inzicht in de beteekenis der nationale muziek, de vreugde over zijn welslagen, dan (het langgerekte E) dat noodlottige klinken in het oor vóór zijn doofheid; een smartelijke herinnering aan het eerste be gin zijner loopbaan, een zwakke straal van hoop, eindelijk het zich schikken in het on vermijdelijke. De zaal beneden was niet geheel vol. En, vergissen wij ons, of was het werkelijk zoo'? het leek ons, dat het publick in het toejuichen dezer kunstenaars vrij wat kal mer was dan vroeger. O. Christelijk-Historisch© Unie. Talrijke belangstellenden hebben gister avond gehoor gegeven aan don oproep van liet Voorloopig Comité voor een afdeeling jder C.-H. U. te dezer stede tot do verga dering in Patrimonium." De heer W. P. ten Kate, die dc vergadering leidde, begon met lezen van een gedeelte uit Romeinen 13, ging daana voor in gebed, en heette de saarngekomenen welkom. Yóór het woord te verleenen aan dr. J. Th. do Visser wilde hij mededcelen, dat het Voorloopig Comité voortgekomen is uit de bestuursleden van do Ned.-Herv. Kiesvereeniging met nog eenige nieuwe elementen. Dr. De Visser trad op met gemengde ge waarwordingen; met blijdschap nu hij weer mocht medewerken aan de uitbreiding der beginselen van de Chr.-H. U.met smart, omdat hij door zijn optreden zich in zekeren ziu stelde tegenover de Ncd.-Herv. Kiesver eeniging. Deze toch heeft samenwerking met de antirevolutionnaire en Roomsch-Katho- lieke Kiesvereenigingcn bij de jongste ver kiezingen voor den Gemeenteraad van de hand gewezendaarmede gehandeld in strijd met het advies van haar bestuur, dat unaniem is afgetredenen is daardoor af gebogen van de lijn, die sinds enkele jaren gevolgd werd. Spr. verklaart zich, uit be ginsel en als eisch van goede trouw tegen over de gecoaliseerdo partijen van rechts met dit afgetreden bestuur homogeen. Uitvoerig toont spreker aan, welk prin cipieel onderscheid bestaat tusschen de par tijen van links en die van rechts. De wijs begeerte, in het einde der 18de eeuw opge komen, die de suprematie van dc mensche- lijke rede leeraarde, werkt door in de link- sche groepen. Do idee van deze wijsbegeerte is het, die den grondslag vormt van do staatsregeling van 179S tot de grondwet van 1887die Nederland verklaarde tot neutra len staat; het gebouw van het lager onder wijs misvormde; do scheiding van Kerk en Staat predikte; dc faculteit der Godge leerdheid verlaagde tot een van godsdiens- wetenschap, die niet meer steunt op de schriftuurlijke Godsopenbaring. Dc partijen van links, die geen woord over den gods dienst in haar programs hebben, tenzij dan de uitspraak, dat tusschen godsdienst cn politiek geenerlei verband staat, huldigen ten slotte die vrijheid, die zich aan niets gebonden acht dan aan den wil van het in- dividueele ik, staan dus op den bodem der Revolutie; terwijl de rechtsche partijen zich stollen onder den wil van God. Voor een Christen zal do keuze rechts of links dus niet moeilijk kunnen zijn. En wat nu de samenwerking met de antir. en Roomsch-Katholieke partijen aangaat, 6tolt spr. de vraag in hoeverro voor een Christen een candidaat van deze groepen achterstaat bij een man van links. Wanneer het in een Gemeenteraad gaat over de heiliging van den Zondag, over dc oponbaro zedelijkheid, enz., acht dan iemand uit de vergadering, dat ccn lid van dc rechtsche partijen do Chr. beginselen minder trouw zal zijn, dan een lid van de overzijde? En wanneer velen nog altijd zich verzetten tegen ccn samengaan met Rome, daar wil spreker toch opmerken, dat do Roomsch-katholieken zich onder werpen aan God en met. de Antir. cn Chr.- H. den persoon van Jesus, God geopen baard in het vleesch, hoog houden. Nóch de antir. nóch do R.-K., nóch de Chr.-H. laten terwille van elkander één s'tuk van hun beginsel los, en als zij dan toch één zijn in de coalitie, pleit juist dit voor een hoogero eenheid, die tusschen de partijen van links niet gevonden wordt. Na deze warm toegejuichte rede volgde een discussie, waarbij een der sprekers voor zióh opmerkte, geen verschil te zien tus schen het steunen van een man der linksche partijen en een Roomsoh-Katholiek. Is de eerste een man van hot ongeloof, de tweede van het bijgeloof. Dr. De Visser toonde den opponent aan, dat deze, op zijn stand punt, toch altijd in do kaart van het onge loof speeldeen, verondersteld, dat van bijgeloof sprake mocht zijn, dan prefereerde Dr. de V. toch nog altijd dit bijgeloof, dat naar iets hoogers zoekt, boven geen-geloof; zooals hij kleingeld verkiezen zou boven valsch. Spreker eindigde met een warme aanbe veling der rechtsche candidaten voor den Gemeenteraad, de heeren J. J. van Hoe ken en B. J. Huurman. Na de sluiting der vergadering gaven zich een zeer voldoend aantal personen als lid op, zoodat de stichting van een af deeling der Christelijk-Historische Unie te dezer stede ccn feit is geworden. Het voor loopig Comité zal do zaak blijven leiden tot de eerstvolgende huishoudelijke verga dering, waarin een definitief bestuur zal worden gekozen. Kunst, Heitoren, enz. Zaterdag 14 November geven Carl F lose h en Julius Röntgen hier een concert in den foyer van d© Stadszaal. Leidsche Kunst verceniging. Een tentoonstelling van schilderijen, tee- keningen, enz. door Theo van Hoytema en S. Moulijn is in de Nutszaal heden ge opend. Vincent Haman" is in tweeden druk verschenen, bij dc Uitgevers-Maatschappij Vivat t© Amsterdam. Velen ouder onze lezers zullen zich dc verschijniug van dit boek herinneren, dat, verluidde het, allemaal tijdgenooten voor stelde, in zijn figuren, die ia de handeling van den roman deelnemen. Deze tweede druk wórdt voorafgegaan door ccn voorrede, waarin op deze vermoe dens eeu bevestigende "toespeling wordt ge maakt. Deze voorred© is overigens wat eigen aardig. Want na de toespeling lezen we weer, dat het werk een breeder© strekking heeft dan om op personen te gelijken en wordt verwezen naar Vincent Haman als naar een soortnaam. Wij hebben den roman gelezen zonder te willen denken aan een felle bespotting van onzen grootsten woord-kunstenaar. En als roman, als diepe karaktcr-indringing voor al, in die twee mensclien Vincent Haman en Esther, met do kostelijke teekeningen uit hun beider familieleven daaromheen is dit werk zeer stellig ccn geslaagd boek. Helena Ritchie" door Margaret Deland, in vertaling van Wilhelmina van Westh- reene, werd door H. ten Brink te Meppel uitgegeven. 't Is een vlot vertaald en goed geschre ven verhaal van een groepje mensehen, in een ach ter af hoek je van Noord-Amerika. Helena Ritchie is getrouwd met een dron ken deugniet, die haar leven verbittert. Na zijn dood ondervindt zij miskenning; een kind, dat ze als het har© heeft opgenomen, wordt haar daarom onthouden; eindelijk wordt ook de nevel van miskenning opge heven en komt het knaapje, dat weer aan haar wordt afgestaan bij haar terug. Het verhaal boeit. Jhr. mr. H. Smissaert, F. M. Wibaut cb Oh. Stulemeycr hebben uitgegeven hun praeadviezen over wettelijke regeling van den arbeidsduur voor volwassen arbeiders. In dc algemeene vergadering van dc „Nederlandsche Verceniging voor wettelij ke bescherming der arbeiders", gehouden op 22 Sept. 1805 werd besloten, dat in een vergadering der Vereeniging gehouden zou worden een behoorlijk schriftelijk voorbe reide bespreking over een onderwerp van sociale wetgeving, terwijl do bespre king niet zou mogen eindigen in het aan nemen van conclusies. Het bestuur der Vereeniging meende, dat de wettelijke regeling van den arbeidsduur van volwassenen daarvoor in de eerst© plaats, in aanmerking kwam. Van verschillende zijden wordt op die re geling aangedrongen. Dit boekje is voor de bcstudeering van het vraagstuk belangrijk materiaal. Het maandschrift: „Nederland" opent zijn November-nummer met schetsen van W. F. Gouwe, waarvan vooral het laatste ver dienstelijk sober verhaalt van misère, ge leden door een paar levens-schipbreukelin gen: een meisje dat een gelukkige levenstijd onherroepelijk achter zich weet, cn een jon gen man, die nooit geluk kende, eu wan hoopt hij is een tobbend schilder aan een toekomst. Cezanne's portret \an zijn vader heeft op een verkooping te Parijs 125,000 fr. opge bracht. H. Bercnfanger, die 25 jaren werkzaam is geweest bij d© firma wed. F. v. d. Kloot, liecft voor trouwe plichtsvervul ling blijken van waardeering ontvangen. Naar men verneemt, wensch t do H. ÏJ.-S.-M. de centrale te Lcidschen- dam, di© de kracht levert voor de Z.-H. E. S.-M., te versterken. Daartoe is door dio Maatschappij aan de Machinefabriek Gebrs. Stork en Co. ie Hengeloo opgedragen de levering van een stoomturbine van 2600 paardckracht. Deze turbine zal geheel gelijk zijn aan een reeds in dio centrale aanwezige turbine van hetzelfde vermogen, eveneens door genoem de fabriek geleverd cn die goed heeft vol daan Vermoedelijk door het omval- len van een stallantaarn ontstond gister avond brand in dc woning, bewoond door A. Dekker te Boschoord in de Maatschappij van Weldadigheid. Met moeite werd het vee gered, met uitzondering van twee schapen, die met den geheelen inboedel een prooi van hot vernielend element werden. Een 'doel van den oogst was geborgen in een alleen staande schuur, die gespaard bleef. Huis cn inboedel waren verzekerd, doch laag. De schippersknecht H. W. te Heerenveen overleed Zondag plotseling. Hij was den vorigen dag door een anderen knecht mishandeld, waarbij hij aan hot hoofd verwond werd. De justitie heeft nu een lijkschouwing gelast. De justitie te Heeren veen heeft, een in structie geopend tegen A. S. de Groot, brie vengaarder te Lipperhuizen, verdacht van malversaties in zijn administratie. Hij j werd voor eenige n tijd door dc directie der I posterijen in zijn bediening geschorst, j Het knaapje van hetcchtpaar Bisschop, dat Zaterdag uit don namiddag trein zij Assen viol, is in het Ziekenhuis tc Groningen overleden. Gistermiddag is te Ons t- wedde (Gr.) een groote korenmijt, de onge- dorsehen oogst van dit jaar van den land bouwer Hillenga, door brand vernield. Niets was verzekerd, de brandweer wist de nabij- staande behuizingen te behoud©-. Men denkt aan onvoorzichtigheid. Men s c h r ij f t - u i t Zwolle a a n do „N. Ct.": De vorige week werd bij de begrootings- discjxssién ui den Zwolscken gemeenteraad door dr. Franssen opgemerkt, dat politie agenten niet al tc familiair met c!e burgerij behoor©n orn t© gaan. Men was het met dit lil niet algemeen eens, maa. eon ernstig vergrijp illustreert deze waarschuwing. Twee agenten van politie gingen in uni form gekleed uit met een „heer' die be kend staat nogal kroegen tc bezoeken. Het gevolg was, dat alle drio dronken werden. Ze dwaalden buiten de stad met een paar flesschen cognac, waaruit ze nu en dan eens proefden. Werklieden van een olie slagerij ontfermden zich over de agenten en wilden hen over het Almelosche Kanaal brengen, maar bij het uitstappen geraak ten ze te water. De werklieden telefoneer den toen om een rijtuig en. daarin zouden ze naar huis worden gebracht, maar aan het bureau haddea ze erg in het geval ge kregen, zoodat het rijtuig met bijzonderen last werd -aangehouden door een inspec teur en een hoofdagent. Ontslag zal wel het gevolg zijn. Het drievoudig ontslag. Men meldt uit Rotterdam: Het dagelijksch bestuur van den Nationalcn Bond van Han dels- cn Kantoorbedienden „Mercurius' heeft besloten, ten behcev© der drie ontsla gen Arasfcerdamsche gemeente-ambtenaren 25 uit de Bondskas beschikbaar te stellen en tevens een inschrijving te openen voor hetzelfde doel. In de R o s z s t e i n-t u n n e 1 b ij Caub, aan den Rijn, zijn drie werklieden, di© eenige kleine herstellingen aan do spoorlijn hadden te verrichten, door een sneltrein gegrepen en gedood. Na het pae- seeren van een goederentrein schijnen zij weer aan den arbeid tc zijn gegaan, er niet aan denkende, dat de goederentrein heel spoedig door een sneltrein gevolgd werd. Een vierde werkman was buiten de tunnel bezig met koffie te koken. De broodprijzen in België. De Brusselsche broodbakkers hebben een meeting gehouden ter bespreking van de broodprijzen. De sprekers lieten uitkomen dat gedurende het laatst© andevhalfjaar dc prijs van het meel met 9 fr. per 100 Kilo is gestegen, hetgeen een verlies van meer dan 50,000 fr. per week voor de Brussel sche bakkers uitmaakt. De meeting heeft be sloten zich in verbinding te stellen met do groot© corporaties ten einde te geraken tot een verbooging der broodprijzen. 70) Hot. werd week om zijn hart en langs zijn kloor de zon bruin gekleurde wangen big gelden tranen, helder cn doorschijnend als ide dauwdruppelen, welke als diamanten op het gras eu op de bladen der boomen schit terden. Hij sloeg dc vochtige oogen ten hemel, .vouwde eerbiedig dc handen en uit zijn borst !-pteeg een eenvoudig, maar vurig gebed ten kemel. 'i Hij bad voor vrouw en kind! De komst van André stoorde hem in deze {vrome bezigheid. „Hal mijn vriend, gij hebt op uw tijd gepast," zeido Jozef, André dc hand druk kende; „zooals gij ziet, zijn wij de eersten." 1 „Dat verheugt mij," zeide André; „dat zal den graaf tooncn, dat wij niet bevreesd zijn jyoór het tweegevecht." „Wij kunnen dus nog eenige oogcnblik- ken met elkander spreken, André," zeide Jozef, „en ik heb u nog veel te zeggen; ik had dat gisteren wel kunnen doen, maar toen hadden de aandoeningen mij te veel over- stelptthans hen ik kalm en bedaard. Luister Wellicht, dat ik binnen weinige oogenblik- (ken de groote reis zal aannemen, van welke niemand terugkomt," vervolgde Jozef; 1 „mocht dit het geval zijn, And»é, wond u dan terstond tot kolonel Henri Roger; dat deze uw voorspraak bij den Keizer zij, want gij 1 ure©rosf bü dü wet ster beden is, cn dat zij, die als getuigen daar bij tegenwoordig waren, strafbaar zijn." „Dat 's waar," sprak André, „dat zou een proces kunnen geven; ik heb daar niet eens aan gedacht, en hoewel ik een liefhebber van rechtzaken ben, gij weet dik Jozef, heb ik er zelf liefst niet mede te doen; het is zoo moeilijk, als men voor de balie ver schijnt, om er zonder kleerscheuren af te komen." „Dc kolonel zal hierin voorzien." ,,En in nog iets anders", mompelde André. „Neem," vervolgde Jozef, em geschrift te voorschijn halende, „neem dit papier; het is mijn testament, ik heb u tot mijn ©enigen erfgenaam gemaakt; alles, wat. ik bezit, hoe weinig het ook zij, zal u toebehooren, be halve mijn kruis, dc rozenkrans van do stee- nen der grauwe rots en het medaillon met de haarlok van Genevieve, hetwelk gij der gravin ter hand zult stellen." „Ik hoop niet, dat het zoo ver komen zal," zeide André bij zichzelf. „Gij zult in mijn plaats huurkoetsier zijn," vervolgde Jozef; „gij zult daarbij niet rijk worden, maar het is toch altijd een betere betrekking dan uw handel." „Goede Jozef," sprak André, „het testa ment van den huurkoetsier bij zich stekende, „de Hemel geve, dat gij nog laug op den bok van de fiacre zult plaats nemen. Het zou voor mij een geheel© verandering zijn, om, in plaats van Parijs te doorloopeu, de goede sto.d door te rijdenmaar wie geboren is om huurkoetsier te worden, sterft niet als beeldjeskoop..." „En dan zult gij voor den ouden Marengo zorgen, nietwaar, André? Gij zult zacht met hem. omgaan, niet te veel van hem vergen, en wanneer hij geen dienst meer mocht kun nen doen...." „Dan zal ik hem het genadebrood geven en zoolang ik nog iets heb, zal de oude Marengo geen gebrek lijden, hi-srvan kunt gij verzekerd zijn." Jozef drukte dankbaar de hand van An dré, toen de heer Morel verscheen en aan het onderhoud der beide vrienden een einde maakte. „Mijnheer Jozef," sprak de factotum, een buiging voor Jozef makende, „ik ben de getuige vau mijnheer den graaf d'Arrezzo." Jozef beantwoorde de buiging van Morel. „En de graaf heeft mij gelast u ver schoon ing te vragen, dat hij u een halfuur moet doen wachtenhij is onverwachts aan de ambassade ontboden, waar gewichtige tij dingen uit Venetië zijn aangekomen; doeh ik kan u uit naam van mijnheer den graaf verzekeren, da.t hij binnen het halfuur hier zal zijn." „O, hot heeft volstrekt geen haast," ant woordde André, en voegde er bij ziehzelven sprekende bij: „Indien hij geheel weg bleef, zou het pog beter zijn." „Ik zal wachten," was het korte antwoord van Jozef. „Ongetwijfeld," vervolgde Morel, zicK we der met eon buiging tot André wendende, „is mijnheer do getuigo van mijnhesr Jozef?" André maakte een zeer diepe buiging cn zeide: „Geraden." „En mijnheer heet?" vroeg Morel, wien het te doen scheen om tijd te winnen. „André; sommigen noemen mjj den kleinen André." au André en? „En niets meer; mijn naam Is gemakkelijk te onthouden." „Wij konden," vervolgde Morel tot André, „in afwachting van de komst van mijnheer den graaf, een kleine wandeling doen, om over de voorwaarden van het tweegevecht te spreken?' André zag Jozef vragend aan. „Ga, André," zeide Jozef, „doch vergeet niet, dat ik geen ander gevecht wil, dan op leven en dood," „Komaan dan, mijnheer," zeide André, ter wijl hij zich met Morel verwijderde en eens klaps begon hij te roepen: „Koop, beeldjes, koopDe groote Napoleon, mijnheer en mevrouw St.-Dcnis, de beweeg bare konijnen, koop koop!" Verwonderd staarde Morel André aan. „O mijnheer," zeide hij, „wat ik daar deed, is ongepast; maar weet gij, ik ben koop man in pleisterbeeldjes, en dan is het mijn gewoonte mijn koopwaar zoo aan te bicden." Het was echter niet anders dan een afge sproken tceken tusschen hen, Geneviève en Thérèse. Nauwelijks hadden André en Morel zich verwijderd, of Jozef zette zich weder op dc bank neder, om aan den loop zijner ge dachten den vrijen teugel te geven, toen hij eeniggerucht hoorde, dat hem hierin stoorde. „Graaf d'Arezzo," zeido hijdoch hij be droog zich. Genevieve aan den arm van Thérèse. ,,Op dit uur!" riep hij verwonderd. „Ja, Jozef, om uw gevecht met graaf d'Arezzo te beletten." „Een tweegevecht „O, tracht mij dit niet tó ontveinzen," zeido do gravin; „ik weet, dat gij uw tegen partij verwacht en dat een van u beiden deze plaats niet levend verlatiu zaL Jozef, gij hebt nog nooit gelogen, verberg mij de waarheid thans niet." „Het is waarheid, mevrouw," zeide Jozef, „ik heb den graaf uitgedaagd tot een gevecht op leven en dood; hier moet een lijk b jij ven, het zijno of het mijne, en alle pogingen om mij van dat gevecht terug tc hpuden, zullen ijdel zijn; mijn eer eischt, mijn plicht ge biedt liet." „Uw plicht?' „Ja mevrouw,- luister." En hij trok de gravin ter zijde, opdat Thérese niet hooren zou, wat hij tot haar sprak. „Ja, Geneviève,"- zeide hij, „mijn plicht vordert dat tweegevechtuw geluk eu dat van Thérèse eischt, dat één vau beideu, ik of de graaf, ophoudt te bestaan. De graaf, gij weet dit beter dan ik het u zeggen kan, zal zich van dat verschrikkelijke geheim, dat h(j ontdekt heeft bedienen, om u nog meer te kwellen, en gjj zult geheel en ai aan hem onderworpen cn in zijn macht zijn. Zijn wil zal voortaan de uwe moeten wezen. Is het de graaf, die valt, welnu, dan zult gij niets meer van hem te vreezen hebben en hij zal zijn straf ontvangen hebben voor de mishandelingen, mijn arme Geneviève en onze Thérèse aangedaan. Heeft do Hemel het echter anders besloten en ben ik het, die hier blijven moet. welnu, Geneviève, cok dan zijt gij gered, want wanneer ik er een maal niet meer zijn zal, heeft de graaf geen enkel bewijs voor do beschuldiging, welk© hij tegen u zou willen inbrengen en ik; kan gerust, sterven, Geneviève, omdat ik weet, dat ik u en Thérèse een moedigen beschermer cn verdediger achterlaat in ko lonel Roger. „Jozef, gij bemint mij dan niet meer?1^ sprak Geneviève. CWordb vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1908 | | pagina 5