No. 14913.
LE1BSCH BAGlSIiAD, Zaterdaig" 3 October.
Anno 19GS.
Officieels Kennisgeving.
De Katholieke pers en het kiesrecht.
Gemengd Nieuws.
SCHETSEN UIT DE RECHTZAAL.
KENNISGEVING.
Loting voor de Militie.
Burgemeester en Wethouders van Lelden,
Gezien bet besluit van den Commissaris
der Koningin ln de provincie Zuid-Holland,
dd. 19 September 190S (Provinciaal blad
No. 73), houdendo regeling van de loting
Toor do militie, lichting 1909;
Qelct op art. 26 der Militiewet 1901 en
Op art. 24 van het Koninklijk besluit van
2 December 1901 (Staatsblad No. 230);
Brongen bh doze, voor de tweede maalter
kennis yan belanghebbenden, dat de loting der
vóór den lsten Septembor dezes jaar6 voor de
lichting van het volgend* jaar in deze
gemeente voor de militie ingeschrevenen zal
plaats hebben in een dor vertrekken van het
Baad huis alhier,
cp Maandag 20 October man-
Btnaade, des morgens te tieu uren,
voor <ie ingeschrevenen, wier geslachtsnamen
beginnen met de letters A, B en en op
den/.elfden dag, des middags te
één uur, voor alsvoren met de letters
D, E, F en G;
op £>insdag 27 October aanstaande,
des morgens te tieu uren, voor de inge
schrevenen, wier geslachtsnamen beginnen
del de letters H, I, J en K, en op dcn-
fcelMeu dag, des middags te één uur,
Jroor alsvoren met de letters L, M, N en 0;
op Woensdag 28 October aan
staande, des morgens te negen uren,
voor do ingeschrevenen, wier geslachtsnamen
beginnen mot de letters P, Q, R en S, en
op denzelfdcu dag, des morgens te
ha3teif, voor alsvoren met do letters
T, U, V, W, X, Y en Z;
en voorts, dat tot het doen opmaken van
tie getuigschriften ter bekoming van vrijstelling
Wegens broedordienst of op grond van art.
60 der bovengonoemde wet (welke getuig
schriften worden afgegeven op de getuigenis
fan twee personen, die zich leder voor de
Waarheid van het daarbij verklaarde, door
jmede-ondorteekening verantwoordelijk stellen),
door of vanwege de lotellngen by den Burge
meester aanvraag kan worden gedaan op
4, 5, 6 en 7 November aanstaande, van de
morgens tien uren tot des middags drie uren,
ter Gemeente-secretarie (afd. Militaire Zaken,
kamer No. 9) alhier.
Belanghebbenden worden er aan herinnerd,
dit mon, ingevolge het bepaalde by art. 61,
late zinsnede, van meergemelde wet, om
vrijstelling wegens sigen militairen dienst
of dien van broeders te verkrijgen, moet
Overleggen eon paspoort of ander bewya van
ontslag, of een uittreksel uit het stamboek of
een bewy8 van werkelyken dienst, on dat men,
volgons de 2de zinsnede van dat wetsartikel,
tot iiet bekomen van vrijstelling wegens
broe-lei dienst, bovendien moet overleggen
het bovenbedoelde getuigschrift van den
Burgemeester, waaruit het getal zonen, tot
het gezin behoorende, blykt.
In verband hiermedo worden belanghebben
den wijders opmerkzaam gemaakt op art. 42
van het bovenaangehaald Koninkiyk besluit,
luidende aldus: DHet bewysstuk, ln de eerste
llnsnude van art. 61 der wet Termeid, kan,
loo hot niet reeds ingevolge art. 89, derde
lid, van dit besluit onder den Burgemeester
berust, ten minste tien dagen vóór den dag,
waarop de zitting van den militieraad wordt
geopend, worden ingeleverd by don Burge
meester der gemeente, in welke de loteling,
die vrijstelling verlangt wegens eigen militairen
dienst of wegens broederdienst, voor de militie
|b ingeschreven.
Emdeiyk worden belanghebbenden or met
nadruk op gewezen, dat het opgeven van een
reden van vrystelling by de loting hem, die
vrygesteld wen9cht te worden, niet ontslaat
van de verplichting om by den militieraad de
reden van vrystelling ln te breugen, hetgeen
in elk geval by dit ooilege moet worden gedaan
op het daarvoor bestemde tydatip.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
YAN HEY8T, Secretaris.
Lelden, 2 October 1908.
Door verscheidene katholieke bladen
wordt de beteekenis der te Utreoht door
den Alg. Bond van R.-K. Kieavereenigin-
gen genomen beslissingen, onzen lezer8 uit
ons blad bekend, besproken.
,,D e T ij d" sohrijft o. a.
Er is op de Bondsvergadering slechts
gediscussieerd over eenige, bij eeD zoo in
gewikkelde stemming onvermijdelijke duis
terheden; niet over den inhoud der vraag
punten, die, wat den vorm betreft, hier
en daar ter wille van de duidelijkheid nog
eenigszins werden gewijzigd. Beginselen
zijn, nadat het vraagstuk omtrent de be
voegdheden van den Bond was beslist, niet
meer ter sprake gekomen.
De vraag, welke practieohe gevolgen do
thans gevallen uitspraken behoocen te heb
ben, kan later onder katholieken rustig
besproken worden. Vooral na uitspraak
der Bondsvegadoring zelf omtrent de ur
gentie van kiesrechtherziening in verband
met do aanvulling en voltooiing onzer so-
oiale wetgeving is het duidelijk, dat tijd
en gelegenheid tot kalm overleg ook ten
aanzien van het hier bedoelde punt niet
zullen ontbreken.
„Het Centrum" wijst er op, dat
elke nieuwe kiesrechtherziening feitelijk
neerkomt op kiesrechtuibbroiding en de
gevallen besluiten zijn dan ook als een
aanduiding in die richting te beschouwen.
Het blad schrijft verder
,,Wle zioh herinnert, hoe tijdens het eer
ste Kabinet der rechterzijde door „her-
vorragende" mannen onder ons, het zxx>-
genaamdo .huismans-kiesrecht" op gelijke
lijn werd gesteld met algemeen kiesrecht
en als zoodanig veroordeeld, zal met te
grooter voldoening constateeren, dat thans
met verpletterende meerderheid het zijn
van gezinshoofd als een uitnemend kentee-
ken van geschiktheid is aangenomen, om
de kiesfunotie uit te oefenen. Dit bewijst,
hoe groot de vooruitgang is geweest, hoe
zeer de ideeëD zich hebben verruimd, hoe
wij nu anders en beter staan tegenover het
kiesrecht-vraagstuk. Verdedigers van orga
nisch en algemeen kiesrecht staan wel
licht veel dichter bij elkaar dan men denkt.
Moge de behandeling van dit vraagstuk
in den Algeniecnen Bond, die onze kennis
zoozeer verrijkte, ook bevorderlijk zijn aan
de eenheid, zoodat het tot d a d e n kan ko
men. en de rechterzijde in staat worde ge
steld, het land een andere kieswet te
schenken, dan het aan zoovele euvelen lij
dend product van den heer Van Houten 1
„Dc Maasbode":
Er is over do beslissingen, te Utrecht ge
vallen heel wat te zeggen.
En wij zullen niet nalaten, ter gelegener
tijd oiize opinie daaromtrent den lezer ken
baar te maken.
Voor het oogenblik mogen enkele opmer
kingen volstaan.
En dan valt de aandacht allereerst op het
hoofdmoment der Bondsvergadering, de
stemming over het algemeen kiesrecht.
Wij zullen niet beweren, dat over elk titer
bekende 15 vraagpunten, voor wolker beant
woording de vergadering was bijeengeroe
pen, de stemming even logisch konsekwent
was; vermoedelijk ter oor zake van de vaag
heid en duisterheid der begrippen, die om
trent de onderhavige kweetiee bestaan.
Ton aanzien van hot algemeen kiesrecht
was echter geen verwarring van ideeën te
duchten en de volle beteekenis der vraagt
Verklaart gij u voor algemeen kiesrechtV
lag voor een ieder open. Misverstand waë
hier buitengesloten.
Te meer stemt ons daarom de uitspraak
in dezo tot vreugde, nu de vergadering met
een zoo krachtig geluid zich tegen do Invoe
ring van dit kiesrecht-stelsel heeft verzet.
Mooht voor deze keuze tusschen het zgn.
organisch en het individueel kiesrecht geen
meerderheid zijn aan te wijzen, zooals
te verwachten, wae uit de stemming bleek
i toch niet onduidelijk, da-t men van een kies
rechtuitbreiding in die richting van indivi
dueel algemeen kiesrecht niet gediend was,
te meer, daar het zich laat aanzien, dat de
10 onthouders in dit opzicht feitelijk bij de
53 voorstandera van organisch kiesrecht
dienen geteld.
Maar veel duidelijker neg en voor geen.
mieduiding vatbaar was de uitspraak,
over dl© prinoipieele vraag. Met 71 tegen 29
stemmen en 6 blanco werd het algemeen
kiesrecht verworpen.
En toen de tweede helft dor gesplitste 9de
vraag Ln stemming kwam, en hot oordeel
der vergadering werd gevraagd over do op
portuniteit van de Invoering van algemeen
stemrecht in do huidige politieke omstan
digheden, waren er nog slechte 7 stemmen
van do 105, die aan het algemeen kiesrecht
vasthielden, vertegenwoordigende tweo kies
districten, Enschedeo en Breukelen.
Duidelijker kon het niet gezegd.
En neemt men nu hierbij in aanmerking,
dat de Prow. Bond van R.-K. kitovcreeui-
gingen in Noord-Brabant zich tegen aan
sluiting bij den Algemèenen Bond verzette,
juist omdat hij met de wenschen van de al-
gemeene kierechters Diet- instemde, dan is
hot tooh aan geen twijfel ondJerhevlg, dat
do Katholieke partij in haar overgroote
meerderheid niet koerst in die richting, wei
ken ophef men ook gemaakt moge hebben
van het aantal der algemeen kiesrechtvoor
standers ln haar boezem.
Maar niet alleen op ziob genomen, ook
met het oog op het voortbost-aan van eed
duurzam» samenwerking met de coalitie
partijen, dunkt ons de beslissing van den
Bond verstandig.
Aanvaarding van algemeen kiesrecht door
de Katholieken had gelijk gestaan met het
aansturen op een scheuring in de ooalitie.
Nu de Bond in beginsel bet. zgn. huis
manskiesrecht heeft aanbevolen, is de waar
schijnlijkheid niet gering, dat de Christe
lijke partijen op het stuk .van kiesrecht één
lijn zullen trekken.
Daarop het streven te richtcD dunkt ons
de ecnig gezonde politiek.
,,D ©Gelderlander" zegt, dat, hoe
wel do beslissing niet toegepast kan wor
den, doch dat zij „afgezien van het prin- j
cipieelc" voorziet in de eischen van de
practieche politiek
„Wat nu den inhoud der gevallen beslis
sing betreft; we goloovcn niet, dat deze i n
haar geheel ooit zal toegepast worden
in de practiscke politiek.
Strikt genomen toch heeft de vergadering
zich uitgesproken voor het organisch
gezinshoofdenkiesrecht; dit stelsel sluit al
le „anorganische" bestanddeolen der maat
schappij uit en kent het kiesrecht alleen toe
aan cte gezinshoofden in zooverre zij „or
ganen" vertegenwoordigen.
Alleen mannelijke gezinshoofden, die een
orgaan vertegenwoordigen, gehuwd© perso
nen dus, zouden volgens dit stelsel het kies
recht kunnen krijgen. In de practijk zal het
echter ongetwijfeld tot een tal van „met-
organische" gelijkstellingen komen.
Overigone dient erkend, dat de genomen be
slissing niet beter had kunnen uitvallen,
voor zoover men, afgezien van het princi
pieel©, meer uitsluitend acht geeft op de
oogenblikkclijke eischen der practi6che po
litiek. Ze geeft aan een gezamenlijk optre
den der ooalitie voor gezinshoofdenkies
recht don aanzienlijken moreolen steun van
een groote meerderheid ook onder de ka
tholieke kiezers."
„Het Hnisgezi n" is erg tevreden.
Dat men zich met groote meerderheid.' voor
geedDfihoofdcn-kiesreoht verklaarde is, zegt
het blad, een krachtige veroor dee ling van de
kieswet-Van Houten.
„Doze uitspraak bekrachtigt de veroor
deel ing van Van Houtens kieswet; bewijst,
dab de katholieke partij voor een ruime
uitbreiding van het kiesrecht niet terug
schrikt, cn vergemakkelijkt wat voor een
practiscke politieke partij niet geheel waar
deloos Is de samenwerking met de andere
groepen van rechte ten opzichte van het
k ies recht vraagstuk.
De uitspraken vóór stemplicht, vóór even
redige vertegenwoordiging, tegen meervou
dig kiesrecht en tegen vrouwenkiesrecht
vielen te verwachten. Niet op al deze drie
punten bestond volkomen eenstemmigheid
maar nu o!o beslissingen met zoo groote
meerderheid zijn gevallen, lean men zeggen,
dat hot voor fin katholieke partij geen strijd
vragen meer zijn."
De „Liraburger Koerier"
schrijft:
De Bond van Kath. Kiesvereenigingcn in
Nederland, heeft uitspraak gedaan in zake
het kiesrechtv raagst.uk
Met kleine meerderheid werd het orga
nisch kiesrecht, waarbij het zijn van gezins
hoofd een belangrijk kentceken zal zijn,
aangenomen.
Met groote meerderheid werd het alge
meen stemrecht verworpen
In beginsel genomem, bevredigt deze uit
slag ons niet.
Met het oog op de bestaande omstandig
heden mag het besluit echter practiseh ge
noemd worden.
Er is een blijvende samenwerking met de
andere christelijke paVtijen mee te bereiken.
De anti-revolutionnaire partij heeft zich
eenmaal voor huismanskiesrecht uitgespro
ken, en volgens ,,D e Standaard" is cr
ook ondT de chrislclijk-bistorischen sympa
thie voor to vinden.
Een uitspraak van de Kath. Staatspartij,
thans, voor de onmiddellijke invoering
van algemeen kiesrecht, had ontwijfelbaar
tot een breuke met beide andere fracties der
Coalitio geleid cn de kans op een rechtsohe
overwinning bij de stembus van 1909 doen
verdwijnen.
In ieder geval is thans voor kiesrechtuit-
brciding uitspraak gedaan
Allicht is deze geleidelijke we.g de beste.
Diepere volkslagen worden er w©er voor hoi
kiesrecht door voorbereid.
Want dat het, zij het ook op Langeren ter
mijn, ten slotte toch tot algemeen kiesrecht
ook in Nederland koinoD zal, daarvan rijnj
wij mot mag. Alph. Rijken overtuigd.
De vraag is 2elfs, of een ruime kiesrecht-
uitbreiding op den voet van het organisch
beginsel metterdaad niet enkel in naam
van een gezond algemeen stemrecht dat
immors óók uitgeslotenen kent verschil
len zal.
In elk gevaJ zijn wij overtuigd, dat de
theoretische voorstanders onder ens van het
algemeen kiesrecht ter wille der discipline
en der partij-eenheid van persoonlijke voor
keur zullen afzien en zich grif zullen neder-
leggen bij de uitspraaK, thans gedaan door
den Alg Bond van Kath. Kicsvercenigin-
gen.
Het kantongerecht alhier
houdt Maandag a.s. geen zitting.
Ookoen les Moeder de
vrouw was in den laatstcu tijd gewoon,
haar man 's Vrijdagsavonds op ecnigé
goede sigaren to trakteeron.
Of ze haar man had verteld, hoe ze aan
die sigaren kwam, weten wij niet
Ook woten wij dus niet, of haar man
haar had ingelicht, welke sigaren ze moest
nemen, dan wel of haar eigen reukzin vol
doende was ontwikkeld met betrekking :ot
tabaksrook om steeds van de beste si ga
ren uit do droogtrommel tenemen.
„En waarom ook niet? Sigaren zijn im
mers „mandegoed", meende ze.
Dit vond do heer des huizes, wonende ra
do N.- Kjjk-in-'UTatstraat te Groningen,
waar ze des Vrijdags werkte, niet.
Toen deze dan ook merkte, dja-t zijn
Zondagsoho sigaren sedert eenigen tijd zeer
in aantal waren verminderd, ging hij de
overgeblevenen in het kistje eens tellen.
Ed jawel, des Vrijdagsavonds waren er
weer vijf minder
Hij liet nu vijf knapsigaren maken, wel
ke uiterlijk niets verschilden van die in het
kistje. Deze vijf werden tussohien de an
dore sigaren in gelegd.
En weer miste hij er des Vrijdagsavond»
ecnigc: dezen keer 13, waaronder vier knap
sigaren.
Den volgenden Vrijdag kwam de werk
vrouw wel terug. Zij was echter opmerke
lijk stal en het. kistje werd onaangeroerd
gelaten
Looden soldaatjes. In
Duitsohland waarschuwt het „Kaisendiche
Gesunclheidsamt" tegen liet te spelen ge
ven aaD kleine kinderen van looden sol
daatjes, ten minste wanneer de ouders of
het dienstpersoneel niet steeds kunnen be
letten, dat de kinderen het speelgoed in
den mond stoken.
Vorder, en ddt is de hoofdzaak, moeten
d" soldaatjes beschilderd zijn met een on
schadelijk© olie-, of lak verf, die onoplos-
haar is in water on in het speeksel, zoodat
bij het likken er aan en bij het in-den-mond-
nomen het lood niet opgelost kan worden.
Mc-t deze mogelijkheid is eerst rekening te
houden, wanneer door afbreken bijvoorbeeld
van een hoofd, een geweer of een arm op
de breukvlakte een gedeelte van het lood
bloot komt te liggen, maar ook dan is het
ircvaar nog niet. groot, daar dit
kleine plekjes zijn in den regel.
Al zijn wij, Nederlanders, wat minder
„militarised* aangelegd dan de Duitschers,
toch kunnen deze waarschuwingen ook l'£
on ze kinderkamers en daar buiten van nut
blijken („Molesohofcfc").
De holsohe mnrhin© als
bruidsgeschenk. Do emoties, die ieder
bruidje op den dag haar8 huwelijks wel -
standshnlve dient te ondergaan, zijn van on-
E'iïsdadigers van beroep.
veeJ terechtzittingen bijwoont ge-
Voelt zich onwillekeurig volgeling van den
gelaatkundige Lavater. Zoodra verschijnt
niet een beklaagde op den drempel dor
gerechtzaal, of wij nemen den persoon op.
Do houding, de gestalte en vooraJ het ge
laat En daardoor komen wij tot uitingen
aJs: ,,een fatsoenlijk mensoh," „lijkt niets
t>p een misdadiger," „een stumper, een suk
kel, o ra medelijden mee te hebben," of wel:
,,ei n echt boosdoenerstype I" enz.
Y\V f eoD3 bedriegt do eerste indruk: het
óp bet oog fatsoenlijk mensch blijkt een
schoelje, de sukkel een gewikste, en achter
do bo. ventronie zetelt wel eens een goedig,
zij 'I dan ook zwak karakter, maar meestal
blijkt het oordeel op het uiterlijk juist te
zijn
Zou ook ditmaal.
In do voorste bank der beschuldigden
fcak n met een geheimden-gerechtsdienaar
tu&schen elkaar, een 23-jarig metselaar met
ecu onverschillig uiterlijk, brutaal zijn dom
ino oogén rondslaand, absoluut onaandoen
lijk, en een ongehuwde vrouw iu haar nada
gen, n egen-en - dertigermet schrandere
oogen en een vastberaden trek om den
mond, die zelfs in deze oogenblikkcn den
eeuwigen glimlach niet verloor.
Mooi is zij noodt geweest, veel heeft ze
geleefd", doch het bleek later treffend
den invloed op mannen nog niet verlo
ren.
In oen volgende bank zaten, eveneens ge-
sclHden door den „koddebeier," twee man-
neneen 46-jarig koopman in zoowat van
alles een rekbaar begrip het woord koop
man met zwart sluik haar, glad neerhan
gend langs de slapen van 't vaa-1, mager, glui
perig gezicht, en een kleermaker van 25
jaar, met vale, paffige wangen, dikke bloed-
,^PPetb ©en erfelijk belaste, waar
schijnlijk lijder aan toevallen.
Het jongmensch was de verloofde van de
dochter des gluiperigen koopman6. Meestal
krijgt bij mij, als ik beklaagden zie in het
zondaarsbankje ©en gevoel van medelijden
do overhand; nu echter werd «fit. echt mein-
schelijk gevoel teruggedrongen door een af
keer voor al deze vier individuen, dat on
der het verhoor tot afschuw, zelfs tot ver
achting oversloeg.
Tot driemaal too, werd in den laateten
tijd in de meest drukke gedeelten der Re
sidentie een goibdsmidswinkcl geplunderd;
eindelijk had dit plaats, op een zomor-Zon-
dagavond in het drukste deel der stad, op
een uur, halfnegen tot halftien dat
het or wemelde van wandelaars
Dat overbrutale stuk werd uitgevoerd
door den domoogigen, luien metselaar.
Een gedeelte Yan hetgeen hij dien avond,
toen de wandelaars bij groepen er voorbij
gingen, eommigo kokette meisjes zioh wel
licht hebben gespiegeld in de groote ruiten,
zich toeeigende uit uitstalkasten en laden,
lag nu uitgestald op een paar tafels Het
vertegenwoordigde acht mille, zeide de
eigenaar, en het geheel© bedrag van het
gestolene zou vijftien mille hebben bedra
gen, wat de president er niet gaarne voor
geven zou, zooals hij lachend opmerkte.
Gretig nu on dan een lucifer opstekend,
heeft hij in die gouden en zilveren werken
gegraaid, alles weg stoppend in zijn diepe
dievenzakken. Mot een valschen sleutel
heeft hij zich toegang verschaft on kalm als
of hij er thuis behoorde, is hij met den
buit naar buiten gegaan, de deur weder
achter zich sluitend. Toen de huisgonooten
'e avonds te tien uren, niets kwaads ver
moedend van een familiebezoek huiswaarts
keerden, vonden zij den winkel geplunderd.
Hoe was deze mote©laar aan den sleutel
gekomen, waarmede hij zonder geweldple
ging en zonder daardoor de aandacht te
trekken, binnen kon gaan?
Deze vraag brengt ons tot de kern der
misdaad en tot haar, die we als de aan-
Btlchtster en foitelijke hoofdda.de roe van
deze en hoogstwaarschijnlijke andere mis
daden moeten beschouwen.
De sleutel was verstrekt door do 39-ja-
rigc vrouw, die wij diaar straks teokenden.
Misdadigster van aanleg en beroep, vormt
zij hot middelpunt van een dievenbende,
meest mannen jonger dan zij, die zij met
behulp hatrer vrouwelijke eigenschappen
schijnt to bobeerechen. Een vaste woonr
plaats heeft rij niet; na woont ze hier, dan
daarin Den Haag deed ze een café, zooals
ze zeide.
Hoe ie zij aan den sleutel gekomen Zie
daar de vraag, die de oplossiug voor het
gehcelo ingewikkelde proces beheerschtc en
niet mot volkomen klaarhcid is beant
woord.
Do meest voor de hand liggende verkla
ring is deze: Marie de hoofdaanlegster
kwam als werkvrouw in de woning van
don goudsmid. Op welke datums, dat wist,
vreemd genoog, geen der huisgonooten, vier
in getal zich te herinneren; alleen de zoon
heeft heugenis van een klap, dion zo hom
eens ondanks den eeuwigen glimlach heeft
gegeven, en allen weten dlat tijdens haar
verblijf do huissleutel, aio altijd aan een
spijker in den winkel hing, één dag zoek
ia geweest, en den anderen morgen geheim
zinnig in het naaidoosjo van do dochtor des
hui-zes word teruggevonden.
Het vermoeden lag dus voor de hand, dat
de werkster één dag den sleutel in haar be
zit heeft gehad en er een tweedon naar heeft
Laten maken. Edoch, met de sleutels sprong
men in de Korte Poten vreemd om 1 Een
smid verklaarde er ook al eens tweo te heb
ben gemaakt voor don eigenaar, en waar
doze gestoven waren, wist niemand. Er wa
nen er nu nog maar twee: een mooie gladde,
die zat aan den sleutelring van den zoon,
en de andere, waarmede do dief was binnen
gekomen, die bij do bewijsstukken werd be
waard
Waarom do eigenaar bij al dat sleutel-
verlies, zclf8 na de wetenschap, dat een
sleutel slechts één dag werd vermist, niet
onmiddellijk een ander slot liet maken,
bleef een onopgelost raadsel. Hij wist het
zelf niet.
Mario hield vol, dia/t zij den sleutel van
een onbekend heer onbekende beeren spe
len dikwijls oen rol in misdaden had ont
vangen en naar dien sleutel had zij er een
La ton namaken.
Die onbekende hoer kwam ook nog weer
o)xhiiken in een door den justitie onder
schepten brief door dc vrouw uit Esecn,
waarheen zo mot oen deel van don buit was
govluoht, aan een vriend, die juist dezen
dag tot zes jaar govangeni setraf wae vor-
oordeold, had geschreven en waarin hij met
„de heer uit de Brouwerij" werd aange
duid.
Noch zij, nooh haar 23-jarige vriend, die,
ter terechtzitting als getuige gehoord, nog
even aan zijn bewakers wist los te rukken
om zijn veel oudere vriendin een hartstoch
telijken afscheidskus te goveu, wilden zich
over dien heer uitlaten.
Was het een mensob van vleesoh en been,
handlanger van den eigenaar, die den
diefstal bevorderde om straks de 15 mille
van de verzckeringsmaaUchajppij to ont
vangen, zGoals de dieven wilden laten voor
komen, of een verdiolitsel, gesproten uit
het listige brein vaD Marie om haar eigen
schuld te verkleinon?
Opgelost werd dit raadsel niet, waar
schijnlijk was eohter het laatste het geval.
Waarom anders „die heer" niet genoemd?
Hoe hetzij, vast stond nu de diefstal
te nemen zooals de vrouw zeide met
behulp van een valschen sleutel, on vast
stond ook dat de vrouw aan den jongen
metselaar dieD sleutel had gegeven en den
diefstal gesuggereerd.
Daarvoor tisohte hot O. M. zes en vier
jaren. Gaar no had het ook voor de vrouw
ges joreu gevraagd, en terecht, maar de
jurisprudontio van onzen tijd wil nu een
maal het materieel bewijs van daderschap,
en dat bon haar, do aanstichtster van de
geheele misdaad, niet worden ten laste
gelegd; wel medeplichtigheid.
Als do diefstal vaststaat, komen aan den
achtergrond, de twee manneD de helers
voor het voetlicht.
Het eerst de gluiperige koopman. Hij,
die de gangen der boosdoeners in Den
Haag en elders kent, on zekerlijk met- hen
aanzit, was spoedig tot de wetenschap ge
komen, dat er een „koopje te halen" viel.
Voor zulk een groote hoeveelheid had hij
niet het geld, en bovendien achtte hij het
veiliger zelf achter de schermen te blij
ven. Dus werd^fluks den verloofde van rijn
dcahter, die ook stille vennoot van den va
der was, gewaarschuwd. Er was wat te
verdienen als hij 400 meenam, daarvoor
kon hij dc groote hoeveelheid goud, zilver
en briljanten koopen, en wat er verdiend
werd zouden ze samen deelen.
Ook de kleermaker had het volle bedrag
niet, maar hij kon bij zijn oud-patroon
een heler in den tweeden graad misschien l
hot geld krijgen. En juist op een avond,
dat hij met zyn verloofde naar een partij
zou gaan, doch liet meisje trouweloos in
den steek liet, werd de mooie, maar voor
hem en den aanstaanden schoonvader, die
beiden reeds meer zulke zaken bij de hand
'hadden, noodlottige koop gesloten. De
gluiperige bleef tot het eind wel volhou
den, dat liij niet had geweten, dat het ge
stolen goed was, alsof een arme metselaar
ook oommissionnair in edele metalen kon
rijnde kleermaker geraakte echter ondev
een kruisvuur an strikvragen door den
president zoodanig in het net van leugens
verward, dat hij den misdadigon tcelcg
verried juist op het oogenblik, dat hij op
het punt stond flauw to vallen en moest
worden weggeleid.
Drie jaren luidde voor beiden de eizoh,
en wie de cisch hoorden vonden het blijk
baar niet te veel.
Twee advocaten pleitteneen voor de
stelers en een voor de helers. Hun plei
dooien waren echter noch welsprekend,
noch sympathiek, omdat zij hadden te ver
dedigen een zeer kwade zaak.
Het stond bij mij vast, dat wij Lier niet
te doen hadden met gelegcnheidsmisöadi-
gers, niet mot menschen, door allerlei om
standigheden buiten hun wil vaak tot een
misdaad gebracht, maar met een comple-
van wezens, wien de boosheid in het bloed
zit, en die, volgens de wet, dat het gelijke
het gelijke zoekt, tot elkaar kwamen om
door gemeenschappelijk overleg en samen-'
werking, onder opperste leiding van eec
door en door bedorven vrouw, uitgingen
om te stelen en te plunderen, cn zich toé
te eigenen, üiet uit gebrek of behoefte,
maar uit vuigen lust om te zondigen tegen
het achtste gebod des Heeren.
En wij zegenen den politie en justitie teD
kens, wanneer het haar gelukt is deze
voon tie maatschappij gevaarlijke perso
nen, altlians tijdelijk, onschadelijk te ma>
ken, al komt ten slotte ook hier weder
over ons do droeve verzuchting: Waarom
moet de mensch, beelddrager Gods gew
noemd, zoover afwijken van zijn bestenv
ming?
