Nico de Haas.
DE STAD MAASTRICHT
'T POSTHOF.
Schep werk in étui.)
VI schm ar
Opening van het
Herfst-Seizoen.
Bijzonder Voordeelige Aanbiediugen
Kent U
ons
Rabat-
Spaarsysteem?
Dageiijks ontvangst van de nieuwste modellen MerSioeden en Fournituren.
5
6
13
21
19'
43
95
90
35
2
5
51
131
131
4
Anno 1908.
Uit do Reohtzaai.
LEIDERS.
Heüen 28 September en volgende dagen:
Zijden Stoffen
en Naaisters-Fournituren.
Mode Artikelen en
Hoeden.
121
19
No. 13.907.
LSIDSCH BACrBLAB, Zaterdag* 26 September.
BE
Brieven van een Leiöenaar.
0CXLI1.
It mag zeker, nu ik eenige woken de be-
laetirgkwestic met rust heb gelaten, ho;:
mon in gesprekken on op andere wijze mij
ook toe aanporde, vandaag het wel weer
een6 over do „quaestion brülantc" heb
ben. En dan begin ik met de algemeene op-
ïcerkiing, diat, evenals do huishoudingen
Van particulioren, ook de huishouding van
Staat en Gemeente steeds meer geld kost;
het gebied voor bronnen van inkomsten be
grensd ie, zoodat men om de zaken gaande
te houden, den belastingdruk steeds moet
r/orzwaren. Of men dat nu doet, om bij de
gemeente te blijven, wij zouden in deze
dagen, nu. er weer nieuwe belastingplannen
bij de Regeering ia staat van wijzen zijn,
hot Rijk ook wel als voorbeeld kunnen no
men door de inkomstenbelasting te vcr-
hoogen, een straat- of rioolbelasting in ie
Voeren of wel het op den gasprijs te leggen,
het ontloopt elkaar niet zoo ver cn het
komt ten slotte hierop neer: het moet ko
men uit de zakken der burgerij. Ais de
lasten zwaarder worden, voelen de dragers
hot; of men ze legt op den rug of op den
pek, dat doet er niet veel toe.
En als men een lastdier al meer cn meer
Üragën laat, komt er eenmaal een tijd, dat
bet niot meer kan machteloos aan den
jvog neervalt.
Dit zij een waarschuwend beeld voor al
len, die belastingplannen ontwerpen cn in-
oonzetten.
Naast voorziening in den oogenbl ikke lij
ken nood, moet er daarom gestreefd wor
den naar bezuiniging op verschillend ge
bied.
Vandaag wil ik het ook eens hebben over
iets, dat tot verhooging van lasten heeft
medegewerkt, en een middel aan do hand
doen, waardoor men, zoo al niet kan be
zuinigen, dan toch een neiging tot verhoo
ging der uitgaven in zekere richting kan
ondordrukken
Bij openbare lichamen cn voornamelijk
bij het Rijk on de gemeente, openbaart zich
een bedenkelijk streven naar uitbreiding
van het aantal ambtenaren en beambten,
wat meestal van de ambtenaren zeiven uit
gaat. Waar er eerst één ie, komen er gauw
tweo, openbaart zich straks de behoefte aan
een derêie enzoovoort. Een mcnsch is heer-
eoher geboren, hot baasschap zit hem in het
bloed. Zoo worden onder bestaande ambten
andore ambten geschapen, dikwijls in sterk
afdalende reeks.
E11 dat ambtenaarswozen men /.ie de
begrootingen er maar een6 op na ver
slindt schatten, geld?, te meer, waar meer
cn meer cn zeer terecht begrepen wordt,
dat een mcnsch, dus ook een ambtenaar,
een behoorlijk bestaan dient te hebben.
Eu daarnaast ontstaat het gevaar van
dagdieverij. Door te groote uitbreiding
van het ambtenaarswezen kweekt men dag
dieven, omdat, waar bijv. vier het werk
zouden kunnen doen, zes er den tijd mee
moeten doorbrengen.
Nu is er geen gevaarlijker dief dau een
dagdief. Je hebt, als hij het een bootje
handig aanlegt, geen vat op hem. En hoe
ra-adsel-spreukig het ook moge klinken, hij
ontsteelt iets aan een ander, doch verrijkt
er zichzelf niet mee, doch maakt zich ook
zelf armer.
Als ik voor zaken in één uur van Leiden
naar Katwijk loop, weet ik er niets van;
wanneer ik op een mooien Zondag er twee
on een halfuur over doe, voel ik mij moe
en loom.
Wie niet geregeld zijn lichamelijke en
geestelijke vermogens tot een behoorlijke
spanning opvoert, verliest de veerkracht en
wordt lamlendig. Daarom moet men voor
elk werk cn elke afdeeling van een werk
niet meer werkkrachten hebben dan beslist
noodig is.
Sprekende met een particulieren werk
gever in ruste; een man van ernst en ka
rakter, die niet alleen een rijke ervaring
als werkgever, maar ook zelf hard meege
werkt heeft, deelde hij mij eens mee, dat
hij het werk, dat een gemeente in eigen be
heer onderneemt, zeer voldoende met twee
derde van de werkkrachten zou kunnen
doen, welke de gemeente er voor gebruikt.
En toen ik hem vroeg hoe hij dit wilde
aanleggen, zonder de werklieden af te beu
len cloor een langen werkdag of iets an
ders, wees hij op voorheelden vnn dagdieve
rij, welke mij deden besluiten het boven
staande, neer te schrijven De goeden onder
de lagere en hoogcre werklieden, beambten
cn ambtenaren, zooals ik in de gemeente on
zer inwoning ook wel ken, behoeven het
zich niot aan te trckke.n cn voor wie het
wel zullen kunnen doen, wil een handig
advocaat zeker wel vrijspraak pleiten, nu
men t-ooh het verkeerde in den monscih
liefst verklaart uit omstandigheden, buiten
den monsch gelegen Zelfs heb ik dit. eigen
lijk al gedaan door op het- verkeerde van
het stel*?l te wijzen, dat dagdieverij
kweekt.
Tk wil eens een onkel staaltje oververtel
len, van do vele staalt jee, die de man mij
incedeelcio als duor hem zélf geobserveerd.
Ik kan dit zonder bezwaar van iemand
er mee to bedoelen, doen, omdat mijn zegs
man ervaring heeft zoowel in andere ge
meenten ak in Leiden.
Niemand zal dus kunnen zeggen, daar
wordt hij of daar ben ik mee bedoeld.
Twee boomsnooiors voor een gemeente ko
men even over het vastgesteld uur op hun
werk, wat bij een particulier werkgever al
niet zou kunnen en mogen gebeuien.
Zij riemen elk een mes, het werktuig,
dat zij voor het snoeieaa moeten gebruiken,
bekijken het, cn laten het elkaar zieD en
komen dan kennelijk tot het bceluit, dat
beidor mes bot is. Het moet dan geslepen
worden Er 13 echter maar één steen. Wat
is nu natuurlijker dat de een aan het werk
gaat, zij het ook met het botte mes, terwijl
de ander slijpt. Dit gebeurt, echter niot.
Terwijl Jan het mes aanzet, blijft Piet toe
kijken. Eindelijk, het mC6 is gereed cn de
steen gaat in de handen van den aiidur over.
De man met het scherpe mes, tijgt nu
fluks aan liet werk, om den verloren tijd in
te halen, zou rnen denken. Mis gedacht
Hij blijft toekijken hoe zijn kameraad nies-
sen slijpt. Er worden grappen over gehou
den cn eindelijk, als het tweede mes klaar
13 om het overtolligo hout met gladde sne
de uit hot stadsplantsoentje to verwijderen,
waar met elkaar ruim een halfuur mee
heenging, toog men kalm aan den arbeid,
overtuigd, dat het werk toch wel af ko
men zou.
Zoo iets zou bij een particulieren werk
gever niet kunnen gebeuren, volgens mijn
zegsman, omdat men daar de werkkrach
ten regelt naar den arbeid, en vooraf be-
rek nt hoe lang over een stuk werk gear
beid moet worden. Wie uit particulieren
dienst in dienst van een openbaar lichaam
komt, moge eerst aan anderen een navol-
gingswaardig voorbeeld geven, spoedig
loopt hij ook in het slappe gareel mee en
is gelijk de rest.
Staaltjes als deze kau ieder waarnomen,
en hot luieren der „Stadsjantjes", het
woord is van mijn zegsman en voor diens
rekening schrijf ik het neer, is in vele ge
meenten spreekwoordelijk geworden, maa-r
men denke niet, dat het in andere takken
van gemeentedienst zooveel beter gesteld
is. Maar deze menschen arbeiden niet aan
den weg en wie aan den weg timmert, heeft
veel bekijks. Doch op de verschillende bu
reaux van Rijk, Provincie en Gemeente is
het ook wel eens uitgelekt, dat er veel tijd
wordt zoék gebracht mot laat mij het
woord maar noemen met lanterfanten,
met dagdieverij.
Dit is nu eenmaal een der schaduwkan
ten van het ambtenaarswezen, waardoor
het woord bmreaucratie mede een onaange-
namen klank en beteekenis heeft gekregen.
En dit. kwaad wordt vooral gekweekt
doordat het aantal ambtenaren steeds
wordt uitgebreid.
Het komt mij daarom voor, dat wie er
wat over te zeggen hebben, vooral moeten
zorgen niet meer menschen voor ecnig werk
aan te stellen, dan strikt noodig is, noch
voor hooge ambten noch voor lagere be
trekkingen. Daardoor zal men ook bij de
gonieenton tot bezuiniging kunnen komen,
althans voorkomen, dat de uitgaven zich
in deze richting al te veel uitzetten.
Verder moet. men zeer nauwlettend toe
zien bij do aanstelling. Men moet in den
gemeentedienst cn vooral voor de hoogere
ambtenaren, die toezicht moeten uitoefo
nen en door hun voorbeeld anderen moe
ten voorgaan, mannen en vrouwen hebben
met een nauwgezet geweten, die op hun
rechten staan, ja, maar ook hun plichten
\voten to vervullen, zóó, dat zij hun eigen
bflang solidair achten met dat van het
lichaam, in wiens dienst, zij zijn.
Verduistering, Meineed,
Valschheid in geschrifte, Op
lichting
De Amsterdamsche Rechtbank, 5do Ka
mer zette de behandeling voort van de
zaak tegen de makelaars H. B. en D. B.,
vader en zoon.
Als eerste getuige wordt gehoord de heer
J. E. Huydecoper van Maarseveen, te
Utrecht. Hij verklaart met bekl. in be
trekking te hebben gestaan als gemachtig
de van de eigenaren van het terrein te
Maarsen, voor wie getuige in Januari 1906
het terrein verkocht door tusschenkomst
van den eerste bekl. Kooper was do heer
Krijn. Deze betaalde do koopsom, f 2000,
persoonlijk aan getuige; de overdrachtskos
ten werden buiten getuiges tegenwoordig-
heid betaald.
De daarover gevoerde correspondentie
van de zijde van beklaagden geeft uitvoerig
stof tot ondervraging van ieder hunner,
alsook van den gedetineerden ex-bookhou-
der Van Reenen, omtrent inhoud, lastge
ving tot schrijven en onderteekening.
Op een vraag van den officier antwoordt!
getuige, geen anderen indruk te hebben ge
had van dat de eerste bekl. in dezen ageer-
do in qualiteit van makelaar. Ook van ge-
tuigo's briefwisseling geschiedt voorlezing.
Onder de verschillende papieren komt
ook een briefje aan bekl. voor van een met
selaar, cld. November 1905, handelende"
over kosten van restauratie van het op het'
terrein aanwezige gebouwtje. Naar aan
leiding daarvan wijst rar. Van Gigh er 'op*
dat dit bekl. zelf moet hebben betroffen,
daar de overledene Krijn alles kocht als
afbraak, wijl het terrein besterad was voor
■zijn nieuwe stichting. Van November tot*
Januari d. a. v. had bekl. dus het perceel
voor zich, op speculatie, iets wat zoo vaak
voorkomt.
Volgende getuige is de heer L. Romijtf,
commissionnair in effecten, die verklaart
op 20 April 1906 ten verzoeke van den twee
den bekl. to hebben verkocht f 5000 pandbr.
Insulaire Hypotheekbank (aan de Incasso-
Bank) en hem hot geld te hebben afgedra--
gen.
Hierna geschiedt een heen- en weer ver
hoor van Van Reenen en den tweeden bekl
over een aangelegenheid, reeds in cem der
eerste zittingen behandeldnamelijk, dat
bij het verwijt aan eerstgen.dat hij
valschheid tot een bedrag van 800 gulden
had gepleegd, deze op zijn beurt bekl. ver
weet een post van Krijn ad 8500 gld'. to
hebben verduisterd, waarop terstond ge
antwoord werd„Daar heb ik decharge
van
Nu werd gekibbeld over de vraag >f ter
stond dan wel den vólgenden dag de dé
charge vertoond werd.
Maar v. Reenen hechtte er niet aan. „Als
die er is, is ze valsch 1" zou hij dadelijk
hebben opgemerkt. Waarom? Wijl op 9
Mei dus verklaart hij daags na bet
overlijden van Krijn, bekl. hem zei: „Ais
Van Amerongcn mede-executeur
spreekt van een prolongatie, zeg dan, dat
je er niets van weet!" Trouwens, z^g-t get.,
ik wist. beter uit de boeken
Bij deze kibbelpartij was ook een broer
van den 2den bekl., Abr. B.. tegenwoor
dig. Hij had toon nog aan v. Reenen'
(naar deze zelf mededeelt) gezegd: Ge
meen, dat je zoo doet; ze hebben je zoo
goed behandeld, enz."
De officier laat het proces-verbaal van
hot door Abr. B. voor den rcchter-commis'
saris verklaarde, voorlezen, zij het ondei
ccnig verzet van mr. Van Gigch, daar die
ZONDAGAVOND (bij KUDHtig; weder):
Toegang 10 Cents. 267 22
v. Waveren's beroemde ËSSeren.
dEBROHBEES EODBARD.
Opgericht 1822, Donkersteeg ÏO.
ZEER RUIME KEUZE: L'48 30 1
N. B. Tafel- cn l ensertzilvor uitsluitend uit do fabriek, van
de HH. VAN KEiHPEN A Zn. te Voorschoten.
Haarlemmerstraat 13©.
Intcj-communaa! Telefoonnummer* 314.
In Uoiitnei'k zijn onderstaande Artikelen in zeer ruime
keuze en voordeeligen prijs voorkonden en lieden geëtaleerd.
Aaroappelenbakken.
Muizenvallen.
Afdruipbakkon.
Machmetafeltjes.
AardappelensLampers.
Mouwenstrijkplanken.
Amandolmolent.
Meeltrommels.
Boterspanen.
Messenbakken.
Bielstukkloppers.
Mosterdlepels.
Botermakertjes.
Metermaten.
Lreibakjes.
Messenpoetsplanken,
Broodplanken.
Meelscheppon.
Borst elbangers.
Potlepels.
Bloempotten.
Plóbakjes.
Bezemstokken.
Poet8doozen.
Citroenraspen.
Pepermolentjes.
Closetrolhangere.
Bolmatten.
Droogrekken.
Raagbolstokken.
Dientafels.
Spaardoozen.
Deegrollen.
Sauslepels.
Deogplanken.
Sodatrommels.
Damborden.
Saladecouverts.
Damschijven.
Servetbanden.
Gordijnknoppen.
Slfipplanken.
Grlftendoozen.
Stoven.
Handdoekrekkon.
Strijkplanken.
Gakborden.
Stfifsellepels.
Thoemsen.
Jassenhaugors.
Kleerbakken.
Theedoekhangers.
Kruidenótagèree.
Vleeschborden.
Komkommerschaafjes.
Vuilnisbakken.
Koolmessen.
Winkeltrappen.
Kaasschaven.
Waschkuipjes.
Koffiemolens.
Waschborden.
Kleerhangers.
Waschknljpers.
Kapstokken.
IJsemmers.
Kogolflescb open ore.
Z juts"licppen.
Eepelétagères.
Zuu p,uen.
Lopelrekken.
Zandbakken. 253 100
Galeries
4 Vischmarkt. j
Verklaring: j;rh!,'9rh2.°!
steed geven wtf op verlangen een
«paarzegel van 1 ct. Deze zegels
gelieve men in de bokjes aan de
binnenzijde dezer Kaart te plakken.
Zoodra deze 100 hokjes bezet zijn,
keeren wfi tegen teruggave dezer
Rabat-Kaart
fi GULDEN
in contanten uit. 8071 280
Viaagt ons Parijzen föade.Journal „La ï«ïode Chicque de Paris", waai in de laaiste
Nouveautés in Dameshoeden en Kostuums, 7j Cerals.
8aresi ©n Basid.
Cts.
<L>2
Celluloid iioorden-
baleinen, dubbel model,
per dozfjn
Ia Eng. Machine-
garen, geg. 500 yds,
por klos
Beste kwal. Druk-
knoopen, zwart en
zilver met veer p. dozijn
Goede kwal. Spelden
per brief
Boorlint, wit en zwart,
i per rol van 5 M.
Ia zwarte Sajet, per
groote knot.
Modigteunaalden per
pakje van 25 stuks
Knoopenhaken
por 4 stuks
Krul tangen, per dozijn
Ho alettes voor Naaisters,
p. stuk
Ia Stikxijde, zwart en
geklp.rol van 50 metor
Krulhaar» pelden,
merk „La Parfal'te, per
dooe
Extra sterke pr. Schoen
veter», 1 M. lang,
per doxfin
Qoede kwal. Kousen-
baud elastiek, per el
Ia kwal. Soubrns, merk
„modernes", per paar
62
1
2
4^
171
5
1
5
62
62
Ct».
Ia. Eugelsch Spun-
glas», zwart en alle
kleuren
Goede kwaliteit Satinet
in alle kleuren
Prima Satijn in alle
kleuren, per «l
Prima geheel zijden Taflet,
gegarand. kwaliteit, 50
cM. breed, in alle kleuren
per el
Prachtige Fanlasie-
zijde, Ia kwal., nieuwe
dessins, per el
Goede kwal. Lampek.ip-
penzijde, 111 uile
kleuren
Prima kw. zijden Bezem
band, zwart en alle
kleuren, per el
Paardenhaar Stoot-
band, zwart mot fan
tasie, zeer breed, per el
Afgepaste Boorden-
gaas, zwart en wit,
per ol
Voerwatteu, per dubb.
vel
62
62
14a
Alle onze Damespetten z\jn
gegarandeerd Eugelsch fabrt
kaat, alléén beste kwaliteiten
en la afwerking.
Ct».
Vilten Damespetten
in zwart, bruin en SiS*
marine\J\-
Zuiver wollen Che
viot Damespetten y
iu zwart, marine, bruiD,l/|jV
wit, grfj8 en lila, pe^-*--:1:-,
stuk
Wollen Fauta»iepet-
ten 111 verschill. dessins, 1 -JV
per stuk
Prima kwal. zijden
koordlluweei ®a"|7»)
mespetteu
Tnles Busses Ia Sluier-
tule, per el, in alle Ay.n
kleurenJl V
Groote keuze van Engelsche
Chapellerie Dames-Hoeden en
ongegarneerde Hoeden, tegen
billijke prijzen.
Parfumerieën.
Cts.
Ia Karmemeikzcep,
merk „liet Klaverblad"
per stuk
Ia kwal. Glyceriue-
zeep, merk Maubert,
p. stuk
Dito extra groole stuk
ken
Qoede kwal. Eau de-
cologne zccp p. stuk
Ia Amatadclzeep per
stuk
Echte Leiicamielk-
zeep, la kwal., p. stuk
Savon Violette am
brée, merk Maubert
Hong. Kneveiwas,
per tube
Goede kwal. Sckeer-
poeder, p. groote doos
Ia Brillantine p. ilesch
Ia Klitworteiolie, per
flesch
Ia kwal. Eau de Qni- 4J)1
nine per flesch Tc,-*, 2
Ia Ean Yégecai a la
Violette, per ilesch t)Ö
Goede kwaliteit Kleer- 1^1
borstel»,JL i -
Goede kwaliteit Hoeden- ji
268 328
81
61
91
f"
i 2
borstels per stuk
