/3D
Watertodiljesperjolbaniiug".
K F I
FrOfeelArtikelcn
Kinderspelen
J. KORT
3.
ONTVANGEN
Wanneer gij of uw familie
Katoen, Tricot
Jaeger Wollen
Ondergoederen,
J.C.Kort,!
Naar Alfen en Boskoop extra dienst.
Credietbank voor Nederland,
148S&.
LEIDSCH BACtBIjAB, Vïijilag 11 September. T-3V@©s£© Blad.
Anno 1908.
Buitenlandseh Overzicht.
Vervolg Advertentiën,
Zondagsschool
Mederl. Protestantenbond,
n
Dames, Heeren en
Kinderen.
3 Donkersteeg.
Mevrouw VAN MINDEN,
ZIT- en SLAAPKAMER,
INDISCHE SPECULAAS.
HAVEN. Telef. 67.
Dagelijks naar Alten-Boskoop-Gouda—Amsterdam.
Watertochtjes door Noord-Holland over de Zaan en Zaandam.
Machinale Strijk-lnrichfing.
Oude Vest 157. L. J. PIERLOT.
dankbetuiging.
Vraagt steecis die Verhakte
Theesoorten gemerkt
van af 65 (Sis. tot 3.- per half SCSI®.
Geen Wederverkoopers. Alleen verkrijgbaar bij de
P. KÖEETS FEEMÏIVÖ'
HEK MAM F. A. DAiüEtf 32WB, «Stfijatiandeiai-en,
bevelen bijzonder bun EUil- en filOEZEX-WIJMEN aan.
U moet werkelijk geen losse poederchocolade
koopen, U moet BLOOKER'S DAALDERS
CACAO nemen; is veel beter.
De fabriek levert BLOOKER'S DAALDERS
CACAO alleen in
bussen van 2 pond1-50
kaalknippen en
Kostuumnaaien.
E. C. M. AbWEBDONK,
Eerste Ned. Ilerzekering-M".
Goedkoope Editie
3© Cts.
IHATVELD,
Paardensteeg 4.
Te koop wegens vertrek,
vsos* lames ©is üleisjes.
E1B ETALAGE.
23onkLersteeg- 3.
fleemt geldien ia deposito»
Lood- en Uiftvry Emailie.
Kamper Emaillefabrieken,
es
(niloeil der spuiingen Ie Katwijk op de zuiverheid
van hel grach,water le Leiden,
ii.
Wanneer men nagaat in hoeverre do drie
gisteren vermelde categorieën van invloe
den tijdens de onderzoekingon zijn werkzaam
geweest, dan mag men vooreerst zonder ge
vaar voor grove fouten aannemen, dat do
toevoer van voor rotting vatbare stoffen
vrijwel constant zal zijn geweest. Wat dc
oorzaken betreft, die van invloed zijn op
do intensiteit der rotting, dient te worden
herhaald, dat de voornaamste daarvan al
ken is de temperatuur van hot water. Wan
neer deze stijgt, zullen de levensvoorwaar
den voor de rottings-organismen gunstiger
vorden en omgekeerd. Nu schommelde
de temperatuur uiterst weinig, meestal niet
nieer dan een tweetal graden om het ge
middelde van 18 graden. Deze geringe ver
schillen kunnen ook geen belangrijken in
vloed op den vervuilingstoestand hebben uit
geoefend.
Blijft dus over de derde groep van facto
ren, die welke van invloed zijn op het zuur
stofgehalte van het water.
Dc zuurstofopnamo door het water wordt
Jen zeerflte bevorderd, wanneer dit in beter
contact wordt gebracht met de lucht en
daardoor zullen ook de oorzaken, die roe
ring in het water teweegbrengen, op de
hoedanigheid gunstig werken. Aan de fac
toren, die het zaïurstofgchalte van het water
beïnvloeden, moet eindelijk ook nog worden
toegevoegd een zeer belangrijke factor: de
stroomingen in do grachten, die het met
rottingsproducten bezwangerde en van zijn
muist of beroofde water afvoeren en door
versch zuurstof houdend water vervangen.
Deze stroomingen kunnen worden onder-
rdieiden in kunstmatige en spontane stroo-
tniagen, al naarmate zij hun ontstaan vin-
jen in waterloozingen in Katwijk (hetzij
door de sluisgang hetzij door werken van
bet stoomgemaal) of in andere oorzaken.
Het belang dor spontane stroomingen
voor de waterverversching te Leiden kan
bezwaarlijk onderschat worden. Zoo is het
bijv. volstrekt geen zeldzaamheid dat bij
eenigermate brachtigen westelijken wind
do waterstand te Leiden enkele centime-
tors daalt. Is dit op zichzelf reeds een be
wijs dat uit de grachten een aanzienlijke
hoeveelheid water meer is weggestroomd
dan daaraan werd toegevoerd, veel groo-
ier zal nog de watermassa zijn, die de
grachten ia gepasseerd.
Uit de waarnemingen aan de Stadswerf
in het Galgewater verricht, komt duidelijk
aan den dag, dat van een werkelijk stag-
neeren van het water nagenoeg nooit spra
ke kan rijn en bovendien blijkt uit de waar
nemingen door Rijnland omtrent den wa
terstand te Leidon verricht, dat niveau
veranderingen van drie en meer oentime-
ters per half etmaal volstrekt niet tot de
zeldzaamheid behooren.
Behalve deze spontane stroomingen kun
nen nog kunstmatige stroomingen in de
grachten worden opgewekt door water
loozingen te Katwijk, waarvan de invloed
wisselend kan zijn al naarmate de wind
richting meer of minder gunstig is. Deze
stroomingen zijn in hoofdzaak profiel-
stroomingen, waarbij niet zoozeer een ver
menging van versch water met grachtwa
ter plaats heeft, maar waarbij veeleer het
vuilo water in zijn geheel door versch wa
ter wordt verdrongen, en dan met alle op
geloste en zwevende verontreinigingen
wordt afgevoerd. Niet -verwijderd echter
worden de rottende stoffen, die zich op den
bodem der grachten hebben verzameld, en
evenmin zal veel gewijzigd worden in do
intensiteit van de rotting die daar plaats
heeft. Het is dus te verwachten, dat zelfs
een totale verversching van het grachtwa-
er slechts een tijdelijken invloed op de zui
verheid zal hebben. Het water zal reuk
loos blijven, totdat de nieuwe toegevoerde
zuustof weer is verbruikt. Daar het zuur
stofverbruik zeer aanzienlijk is, zal een
dergelijke waterverversching slechts een
zeer tijdelijke verbetering kunnen brengen,
als niet andere oorzaken medewerken om
het bereikte resultaat in stand te houden.
Blijft het water echter stagneeren, dan zal
do oude toestand rich in zeer korten tijd
herstellen. Van spuiingen hoe sterk ook is
dus geen blijvende verbetering van het wa
ter te verwachten.
Na de genomen proeven met het water
bij perioden zonder waterloozingen te Kat
wijk, en bij natuurlijke en kunstmatige wa
terloozingen uitvoerig te hebben gedemon
streerd, meende dr. Van Eek op de gestel-
do vraag: welke invloed hebben de spui
ingen te Katwijk op de zuiverheid van het
water met vrij groote zekerheid te kun
nen antwoorden:
lo. De invloed der z.g, natuurlijke loozin-
gen is uiterst gering, (behalve in do Oude
Vest). Zelfa door zeer krachtige sluisgan-
gon, die wat grootte betreft niet kunstma
tige öpuiingen zijn te vergelijken, wordt
nagenoeg geen verbetering in de. eenmaal be
staande verruiling gebracht. Hoogstens
kunnen rij eon al te sterk toenemen daar
van vertragen.
2o. Kunstmatige apuiingen hebben een
zeer gunstige® invloed Beetaanden stank
doen rij snel en volledig verdwijnenech
ter brengen zij in 't geheel geen blijvende
verbeteringen. Reeds na ongeveer 3 dagen
ia he»t effeofc weer verloren.
3o. Heit resultaat door knnetmatigo Loo-
zingen bereikt, staat niet in verband mot
de uitgeslagen hoeveelheid water. Zijn de
omstandigheden niet ongunstig, dan wordt
reeds na een looring van 1.500,000 kub.
Meter het meest gewenschte resultaat: het
doen verdwijnen van de onaangename
lucht, verkregen.
Het uitvoerig rapport wordt besloten
door een groot getal bijlagen, waarin de
waarnemingen in cijfers worden uitgedrukt,
en door een tweetal graphische voorstellin
gen, in de eene waarvan de vervuilingscij-
fers worden voorgesteld, en met de andere
de natuurlijke en kunstmatige loozingen te
Katwijk.
Het lijkt ons een zeer belangrijk rapport,
waardoor men omtrent den toestand onzer
grachten en wat tegen de vervuiling er van
moet worden gedaan, voldoende op de
hoogte wordt gebracht.
Hot plan is do i n 1 ij v i n g van den
C o n g o-s t a a t bij België, waartoe
nu ook de Belgische Senaat besloten heeft,
te Antwerpen en Brussel met groote fees
ten te vieren.
Het Handelsblad van Antwerpen" zegt
van de inlijving:
Hot is dus beslist. België is een koloni
ale mogendheid geworden. De naasting van
Congo ia zeker do gewichtigste gebeurtenis
van onze geschiedenis sedert 1830, gewich
tig vooral in haar gevolgen, want het valt
niet te ontkennen, dat naast de voordee-
len, die er voor België bij wijs beheer kun
nen en zullen uit voortepruiten, er tevens
zware verplichtingen aan verbonden rijn.
Maar het Lijdt geen twijfel, of België kan
die vervullen. Het verleden der koloniale
geschiedenis in het algemeen bevat lessen
genoeg, om ons den weg te wijzen, dien wij
moeten volgen.
Met tact en krachtdadigheid dient er ge
handeld en het hoofddoel van de heele ko
loniale onderneming moet zijn: de inland-
sche bevolking geleidelijk te ontwikkelen
an tot de beschaving te brengen; het ove
rige wordt daarna ééns zoo licht.
Een woord van hulde moeten wij tevens
brengen aan den genial on schepper van
ons koloniale rijk en aan al degenen, die
hem geholpen hebben in deze zoo dikwijls
ondankbare, bijna bovenmenschelijko taak.
Met ontembare krachtdadigheid heeft hij
die prachtige kolonie tot stand gebracht en
zelf al den last gedragen van de proefja
ren, alvorens ze het Belgische volk in han
den te Btellen."
Do ,,Timce" zegt: „Het besluit van het
Belgische Parlement zal in Engeland
mot algemcene voldoening opgenomen wor
den. De overdracht van den Yrijen Staat
aan het toezicht van de Belgische regeering
en hot Belgische volk, handelende door
zijn vertegenwoordigende instellingen, is
dc oplossing van het Congovraagstukdio
men in Engeland algemeen de beste heeft
geacht. Wij hebben vertrouwen in do
rechtvaardigheid, de menschlievendheid en
de verlichtheid van onze Belgische nabu
ren, en wij gelooven, dat zij de ernstige
taak, die hen wacht, zullen opvatten mtft
het vaste besluit om haar te vervullen over
eenkomstig wat rij ziohzelf en aan dc we
reld verplicht rijn."
Aan het slot verlangt de Times," dat
de Belgische regeoring de Engclsche stel
liger verklaringen geeft dan tot nog toe
aangaande de punten in het bestuur (bijv.
behandeling van de inboorlingen en vrij
handel) van den Congo staat, waarover
Engeland zekerheid wil hebben vóór het
tot de regeling van den toestand zijn be
krachtiging geeft.
Van verschillende rijden werd gemeld,
dat, ten gevolge van het bekend-worden vaD
de malversatiën van den Deenschen
oud-minister A1 b e r t i het geheele Deen-
sche ministerie zou aftreden. Het bureau-
Ritzau deelt nu echter het volgende mede:
,JWij zijn gemachtigd tot de verklaring,
dat de verschillende geruchten over een ver-
andter ing in de samenstelling van het mi
nisterie van allen grond om-moot zijn.**
Vorst Eulenburg's gezond
heidstoestand geeft in de laatste da
gen aanleiding tot ernstige bezorgdheid.
Gedurende een onderhjoud met rijn rent
meester w«^rd hij door een soort zenuwtoeval
overvallen en mo^at door morfine-inspui-
tingen gekalmeord worden.
De besprekingen van het eucharis
tisch congres te Londen rijn be
gonnen na een hoogmis in de kathedraal van
Westminster, in tegenwoordigheid van den
pauselijken legaat Vincenzo Vannutelli. Ter
vergadering waren duizenden, bchoorendo
tot allerlei nationaliteiten, aanwezig.
De Daily Telegraph" deelt naar aanlei
ding van het veelbesproken verbod van de
processie van a.s. Zondag, op grond
van clo Emancipatiewet van F>29, mede, dat
de afvaardiging, de verschillende pro-
testant-sche vereenigingen vertegenwoordi
gend, bericht heeft ontvangen, dat de mi
nister van binnenlandsche taken cn de poli
tie de proccssio van aanstaanden Zondag
hebben toegelaten.
De herhaalde plechtige verzekering van
kardinaal Vannutelli, den pausclijken le
gaat, dat het congres een volstrekt niet-po-
litiek karakter draagt, heeft de katholieke
lords van Llandaff en Norfolk in geenen
deelo verhinderd tijdens him redevoeringen
op een vergadering der sectiën, heftig de
verklaring aan te vallen, die de Koning
van Engeland bij rijn troonsbestijging moet
afleggen. Beide noemden die verklarirg ab
surd, godslasterlijk en belecdigend voor de
katholieken.
Zooals bekend is, hebbon een groot aantal
katholieke leden van het Hoogerhuis t^ver
geefs pogingen in het werk gesteld om die
koninklijke verklaring, welke niet in den
kroningseed behoort, afgeschaft te krijgen.
Een Havae-nota deelt mede, dat er ovrr-
eenstemming is verkregen tusschen F rank-
r ij k en Spanje in zake de Franech-
Spaansche nota betreffende dè internationa
le waarborgen, die geëischt zullen w^dcc
voor de erkenning van Mouiay Ha fid.
Do tekst is ter collationneering naar Ma
drid en St.-Sebaetiaan gezonden. Daarna
zal zij onmiddellijk aan de mogendheden
worden medegedeeld.
De P o r t e heeft den Turkschen gezan4-
te Londen opgedragen de Engel eoL
Aid. LEIDEN.
Inschrijving van nieuwe Leer
lingen op Vrijdag 11 September,
'bavonds van 7-8 uren, lokaal
Middelweg. De kinderen moeten 7 jaar
oud zijn. Verzoeke de geboortebriefjes
mede te breogeD. Hervatting der
lessen Zondag 13 September.
9624 18
BN
voor
!951S 80 Mf
I - -.-r--\-
Verloskundig©,
Hoefkade 14 b/d. Stationsweg,
voorheen Spui 152a,
Telefoonnummer 6379.
DEN HAAG. 8559 7
Aangeboden op moolen stand,
In Let middon der Stad, aan 1 ol
Dames, 1 groote
gedeeltelijk gemeubileerd, desverkie-
lend met gobruik van Keuken en Zol
der. Met of zonder Bediening. Brieven
onder No. 9686 aan het Bureel van
dit Blad. 10
Breestraat 54.
Lunchroom HULST.
9617 4
's ZONDAGS 12 uren van Leiden (Haven) 5.45 u.m. terug.
Van 1 Juli al dagelijks I0.3O van UAABLE1.
Vraagt Prospectus en Dienstregeling.
Overhemden, Boorden, Manchetten, enz., op Maandag
en Dinsdag aan de Inrichting zijn des Zaterdags klaar.
9768 11
last hebt van zenuwhoofdpyn, of in het algemeen van verslappings-
toestanden, lees dan eens onderstaande ongevraagde
fIk wil u b(J deze de verbiydende tyding modedeelen, boe goed
myn vrouw vooruitgaat door het gebruik uwer Sanguinose. Vroeger
had zy altyd zware zeuuwhooldpyu met hevige trillingen door het
lichaam; dit is nu veel minder; zy ie nu al 14 dagen geheel buiten
hoofdpyn geweest. Ook haar eetlust en haar krachten nemen toe.
Vroeger was zy ua 15 min. gaaus doodmoe. Thans kan zy een
uur achtereen loopen. Ik machtig U dit in de courant te zetten, en
myD huis staat open voor ieder die hier navraag naar wil doen."
Mauritsstraat 32iu, Rotterdam. H. P. W0ELMS.
Zorg dat gy de echte Sanguinose hebt van VAN DAM Oo.,
De Riemeretraat, Den Haag. Deze wordt verkocht in groote groene
flacons, 300 gram, 1.506 fl. ƒ8. 12 fl. f 15.
Wacht u voor uauiaak.
Twee eetlepels per dag is genoeg.- Binnen zeer korten tyd
per
bespeurt gy de goede uitwerking.
Dun Haag.
9760 80
VAN DAM Co.
Te Leiden alleen echt by D. M. KRUISINGA, REIJST KRAK,
J. H. DIJKHUIS, S. A. BROERSE, D. H. TER BURG H; teKatwyk
a/Zoe: P. BLOOT; te Noordwyk; JOHs. VEGT, G. A. E.
DUYSTER; te Oudshoorn: J. R. SCHOUTEN; te Voorschoten:
A. J. DEURLOO; te Lisse: HANSEN Reckjsrs; te Hillegom:
0. BROEKES; te Alfen a/d. Ryn: VAROSSIEAU Zn.; teHazers-
woude: J. ZWEMSTRA; te Koudekerk a/d. Ryn: J. MAAT; Bent
huizen: J. RENSING; Den Haag: VAN DAM Sc Co.
Hofleveranciers, Kanioors Burgsteeg 2a, 4395 18
ii II 1 ii 0-80 g
0.427* g
1 ons 0.18
Gelegenheid om het teekenen
van patronen, het knippen,
naaien en garneeren van
Japonnen degelijk te leeren.
9628 11 Breestraat t33.
op het Leven, legen 5uvali
diteit en Ongelukken,geves
tigd te 's-O raven huge.
Directeuren Jhr. Mb. W. SIX,
Mr. H. GOEMAN BORGESIUS en
MB. DE. W. P. J. BOK.
Inlichtingen en Tarieven
gratis te verkrygeu by den Inspecteur
Jhb. A. 0. VAN HAEFTEN, Bree
straat 134, Leiden, die ook Brand- en
Inbraak verzekeringen sluit. 160 13
HEDEN ONTVANGEN:
EN
9764 20
te Voorsohoteü, gelegen aan de
Voorstraat: een Burgerhuis met
vrijen Tuin. Het Huis bevat een
Winkel, 6 Kamers, Keuken met
Provisiekast, Werkplaats met aparten
Ingang en een flinke Schuur. Het
Kuis is voor alle zaken geschikt.
Brieven franco by L. B. BRUöSE,
"Woorsehoieuo 9765 13
Hot Huis beeft de erfdienstbaar
heid van licht en uitzicht.
EEN RUIME SORTEERING
9739 150
Kieuwe Rijn 28, Leiden,
Bagelijks opeischhaar thans 3 pCt<
Voor minstens één maand vast 3£
Voor minstens zes maanden vast 4
Het Kantoor is alle werkdagen open van 9 tot 3 uren.
Het kloinste aan te nemen bedrag is 25 Gulden. 9735 30
Vraagt de echte iïiS jrtlfif&Bra-i'l
Grickscke Tandpasta eu Poeder j j vlii BH W? u SkLaQB«5 S
Alom verkrijgbaar, Let vooral op Grieksclie Vlag eu letters
Ji. K., wettig gedeponeerd merk. 9686
Het Geëmaiil. IJzeren Keukengereedschap
van dk 7026 24
voorhoen H. BERK ZOON, te KaiU^ec
aantal werklieden 600), staat sinds jaren onder voortdurende oontrole vau lm
Scheikundig Laboratorium van Dr. VAN HAMEL ROOS en HARMENS t'
Amsterdam eu ia by de voornaamste Winkeliers veckrygbaar.
