WAVEREN
BER0E
Het Kimstscliip Gerard Doo"
„HAMMOND"-SCHRUFfflACHINES
Efirssm
Watertoc&ljesperjolliardiüf.
„Be Stad Maastricht",
Stichtsche ©IsisluMdi®!,,
HEBSESTEDÜiO.
Naar Alten en loskoop extra dienst.
Handel in Spiegel- en Vensterglas.
f
Eet VAN öiM's Beschuit, haarled.
Efo. 148*79.
Buitenlandse!! Overzicht.
Burger!. Stand van Leiden.
met direct ssiclitbaar scHrift,
Agenten: GEBBs. STRAATSBURG. „De Leidsche Wielrijschool".
MAGAZIJN
Haarlemmerstraat 130,
i. VAN DER STOK.
Zwaarlijvigheid,
Corpulentie,
Steenschuur 1.
Hoogewoerd 41, LEIOEN.
(Gebrouwen uitsluitend van Gerste-iout en
liep. zonder coases*veeriniddeSen).
„Sanitas", Steenschuur 1.
HAVEN. Telef. 67.
Dagelijks naar Aken-Boskoop - Gouda—Amsterdam.
Watertochtjes door Noord-Holland over de Zaan en Zaandam.
XjEIDSCH DAGBLAD, Binsdagf 25 Augustus. Tweede Blad.
Airno 1908,
Kinderfeest te Leiden op 31 Augustus.
Hel feest zal, gelijk reeds gemeld, be-
jüii ia een bezoek aan Oud-JLeidon" on
,cfOpe-voors tellingen in de Sta-dszaal.
Volgens het programma bocLraagt het aan-
kinderen van 24 scholen ongeveer 1200.
2,j komen te zamen, elk aan hun eigen,
kool," vanwaar zy onder geleide gaan naar
zaruelplaatö, de Beestenmarkt.
Pc bijeenkomst Beestenmarkt wordt
geregeld, dat precies kwart vóór één do
ujarsch kan plaats hebben. Elke groep
D(jt haar plaats aangewezen door een
erceokomstigo letter, die duidelijk op het
rein zichtbaar is. Voor de lste Afdce-
g in rood, voor de 2de Afdeoling in
art.
fol de Eerste Afdeeling behoo-
Grocp A:
chool Hibma. Aantal leerlingen 01. Da-
Mej. Boom, Ephraim, Gesnik, Herfst,
van Heuven en Van der Zanden. Gelei-
•s: de H. H. Horree, ochreuder, Schuit
Vos.
chool Zeelcnbcrg: Aantal leerlingen 46.
mes: Mej. Eindhoven, Ittman, Kool-
as, Dietrich en Hoff. Geleiders: de H.H.
igeltjes, lleindersma, (Jhristiaanse, Beu-
x en Van Asperen.
Iroep B.School mej. Renaud. Aan-
leerlingen 30. Dames: mej. P. en C. de
uvage en mej. M. A. Hoeks,
iehool A. Uittenbroek. Aantal leerlin-
C7. Dames: mej. Sirks, De Vos, Drechs-
cn Gouwetak. Geleiders: de H.H. Maar-
Meerburg cn Van der Kwast,
roep C.School Van Wamelen. Aan-
lecrlingen 56. Dames: mej. Bos, Roeper
ich, Van der Hcydcn, Enders en J. B.
Heuven. Geleioers: de H.H. Van Bos
ui en Eeftens.
chool Adama. Aantal leerlingen 49. Da-
mej. Van der Laan, Ritman, Mey-
nnp en Vrijdag. Geleiders de H.H. Van
•en, Teunissen en Adama.
roep D.School De Lange. Aantal
rlingen 91. Dames: mej. Retcl, Verhoog,
der, J. H. en E. S. de Langen. Gelei
de H.H. Zandee, Van den Ebseli,
in der Graaff, Burger, Schouten, Smit en
Langen.
School mej. Van Don. Aantal leerlingen S.
mes: mej. Van Don cn Balct.
roep E.School Kuypers: Aantal
irlingcn 65. Dames: mej. iF. A. en N.
aypers en mej. A. Picck. Geleiders: de
,Fl. Poramée, Kathmann en Van der
School Vros. Aantal leerlingen 35 Da-
mej. Zeldc Geleiders: de iH.H.
sterland, Koning en De Koning.
Groep F.School Caljé. Aantal leer-
?n 67. Dames: mej. De Jong, Van Cit-
en N. de Langen. Geleiders: de H li.
Itrop, Wijkmans cn Otto.
Zusterschool Hoogcwoerd. Aantal leerlin-
33. Dames: mej. De Koning cn Van.
ir Drift.
Tot de Tweede A f d e o li n g behoo-
o:
Groep A.Zusterschool Pelikaari-
•&at. Aantal leerlingen 104. Dames: mej.
Simonis, Wijtenburg, Reuzer, Dijkhof,
Noort. Geleidsters: mej. Saazen, M Si-
oaLs, De Jong, Wijtenburg en Gullen.
Groep B.School Cramer. Aantal leer-
agen 57, Dames: mej. Duyverman en
avrcleen. Geleiders: de H.H. Mazurel, van
rk, Tuk, Van der Walle en Catel.
School Hoeks. Aantal leerlingen 35. Da-
es: mej. Grönloh, Greenbroeck en Kranz.
elciders: de H.H. Van der Voorden,
riems en Laterveer.
Groep 0.School Van der Heydc.
sntal leerlingen 70. Dames: mej. Oostdijk,
G r
Visser, De Hondt en Lafeber. Geleiders: de
H.H. Lautenbaoh f Moene.
School Meynen. Aantal leerlingen 28. Da
mes: mej. Uittenbroek, Cool on Planjer.
Geleiders: de H. H. Meynen en Kranen
donk.
Groep D.School De Hondt. Aantal
leerlingen 64. Danise: mej. Tetterode, Klin
kenberg, Vlieland en Teeuwen. Geleiders:
de H.H. Dobbelsteyn, Schilthuizcn en mej.
Nagel.
School De Van. Aantal leerlingen 37. Da
mes: mej. Van der Laaken, Hoogonetraten,
Menkhorst en Hooyer. Geleiders: de H.H.
Van Tertholon en Bosfeoha.
Groep E.School Koops. Aantal leer
lingen 53. Dames: mej. Roeloffs, De Nie,
Neuteboom on Wolthera. Geleiders: de H.H.
Rank en Swierstra.
School F. Uittenbroek. Aantal leerlingen
40. Dames: mej. Brittijn en Kroes. Gelei
ders: de H.H. Van der Horst en Laman.
Groep F.: School mej. Maclaine Pont.
Aantal leerlingen 34. Dames: mej. Macl.
'Pont en Van 't Haaff. Geleidsters: de da
mes: mej. Poelman, De Vries en Van Sons-
beek.
School Zijlstra. Aantal leerlingen 35. Da
mes: mej. De Haas en Loeber. Geleiders:
de H.H. Karstens en Kriest.
School Van Wijk. Aantal leerlingen 30.
Dames: mej. Boon en Van Loo. Geleiders:
de H.H. Siljee, Hooidonk en Moene.
Commissarissen zijn: Voor de eerste af
deeling: de heer C. van der Jagt, A. J. de
Lange, C. A. Bader en B. L. J. Maal;
voor de tweede afdeeling: de heeren J. H. J.
Kuypers, P. G. Hocks, G. Gesink en G de
JoDg Ezn.
Alle leerlingen stellen zich op, met het
gezicht naar de Turfmarkt gekeerd Bij den
opmarsch gaat de eerste groep vooraan.
Voorafgegaan door het Leidsch Muziek
korps en begeleid door de Harmoniekapel
Orpheus", wandelen de kinderen (in rijen
van vier) onder geleide van onderwijzers
naar „Oud-Leiden" en de Stads-Gehoorzaal.
Te volgen weg: Paardensteeg, Kort-Ra-
penburg, Rapenburg tot liet Academiege
bouw.
Hier heeft do splitsing plaats. Afdeeling
1 marcheert door dc Kloksteeg naar „Oud-
Leiden". Afdeeling 2 vervolgt haar weg
langs Rapenburg, Steonschuur en Bree-
straat naar dc Gehoorzaal.
De commissie, uitgenoodigd door Burge
meester en Wethouders, bestaat uit de hee
renH. C. van der Heyde, voorzitter; G.
Gesink, penningmeester; J H. J. Kuypers,
A. J. de Lange, P. G. Hoeks, C. van der
Jagt, C. A. Bader, B. L. J. Maal en G.
de Jong Ezn, secretaris.
Nog eens moet het gezegd worden: de
staatslieden in Europa zijn o p
reis.
De Engelsche minister Lloj'd-Gcorge is uit
Berlijn te Hamburg aangekomen; Tittoni,
de Italiaanschc minister van buiten landschc
zaken, te München; Iswólski, zijn Russische
collega, is te Marienbad, waar hij op hot
golfveld een gesprek heeft gehad met ko
ning Eduard.
Ke i z e r Wilhelm krijgt, een mooi ge
schenk: Een bericht uit Berlijn zegt, dat
de Duitsche minister van koloniën Dern-
burg voor Z. M. medebrengt een gou-rten
schrijn, gevuld met diamanten uit
Duitsch Zuid w cs t-A f r ka.
Uit een telegram uit Heidelberg is giste
ren gebleken, dat de Duitsche g e-
zantteW ashington, vrijheer S p e ck
von Sternburg, aldaar is over
leden.
Een zeer groot aandeel van dc vriend
schappelijke betrekkingen, welke thans tus-
sohen Duitsch land en de Vereen igde Staten
van Noord-Araerika bestaan, is te danken
aan dc voortreffelijke wijze, waarop hij zijn
post bekleedde.
Reeds als eerste secretaris bij het gezant
schap te Washington, in 1898 dus, kwam hij
in aanraking met Roosevelt, die tocu als
hoofd dor politie te New-York, later als on
der-minister van marine, de algemeene aan
dacht begon te trekken.
Hoe het zij, dc beide mannen werden meer
en meer bevriend en dit kwam, mede ten
gevolge van de wederzijdsche achting van
den Keizer en den president, de Duitsch-
Amerikaansche verhoudingen zeer te stade,
ofschoon natuurlijk niet de groote factor uit
het oog mag worden verloren van afwezig
heid van met elkander in botsing komende
belangen.
Eigenaardig is wel, dat men van Duitsche
zijde nogal eens aanmerking had op de wij
ze, waarop Speek optrad en dat men dien
jovialen en vriendschappelijkon omgang met
Roosevelt maar half goed vond, terwijl men
juist in Engeland niet ingenomen was met
den vertegenwoordiger van het Brifcsche rijk
te Washington, van wien men zoo gaarne
zou hebben gezien, dat hij, gelijk Duitsch-
lands gezant, persoonlijk met Roosevelt be
vriend was. Dit was zelfs een der oorzaken,
die leidden tot de vervanging van den toen-
maligen Engelschen gezant door den tegen-
woordigen, Bryce.
Vrijheer Speek von Sternburg was reeds
langen tijd lijdende en had zich eindelijk ge
noodzaakt gezien genezing te zoeken; te
Heidelberg, waar hij zich onder geneeskun
dige behandeling had gesteld, is hij nu over
leden op 56-jarigen leeftijd.
Over den toestand van de Tsaritsa
maakt uien zich meer en meer bezorgd. Zij
schijnt lijdende te zijn aan ontsteking dor
aderenook is zij hoogst zenuwachtig.
Men weet het: het is gedaan met A b d-e 1-
A z i s, sultan van Marokko. Zijn broe
der Moulay Haf id heeft hem een ver
pletterende nederlaag toegebracht, zijn me
hari a werd vernield en hijzelf vlood naar
Settat, op Franseh bezettingsgebied.
De nederlaag dier mchalla is vooral een
gevolg van de langzaamheid harer bewegin
gen. Maar dc Sultan vertraagde zijn over
tocht van de Oem-er-rabia wel tien dagen
lang door onderhandelingen met de stam
men.
Een Fransche militaire missie, welke zich
onder leiding van kapitein Farriau in het
kamp van Azis bevond, heeft Settat be
reikt, doch een Algerijnsche onderofficier
en twee artilleristen worden vermist. Ook
zijn de Engelsche dokter Verdon en een En-
gelsch onderofficier uit de omgeving van
den Sultan zoek.
Het gerucht liep eerst, dat de Sultan ge
vangen was genomen, doch dat blijkt on
juist; ook zijn ministers want de gehee-
le Marokkaanschc regeering bevond zich op
weg naar de zuidelijke hoofdstad zullen
thans wel met hem te Settat aangekomen
zijn.
Te Parijs wist men reeds Vrijdagavond,
dat de zaak van Abdel Azis verloren was.
Tegen den raad van den kaïd Mtoegi zond
de Sultan, die een bewijs van zijn strategi
sche bekwaamheid wilde afleggen, verleden
Woensdag een betrekkelijk sterke afdeeling
naar El Kela, den Hafidistischen troepen
te gemoet. Doch de tucht ontbrak en een
deel van den troep liep naar den vijand
over. De kanonnen barstten door een nog
niet verklaarde oorzaak en hierdoor werd
onder het slecht geoefende personeel groote
verwoesting aangericht.
Een verhaal zegt, dat tijdens het beslis
sende gevecht de sjerief Sjer Kani den Sul
tan, met gevaar voor eigen loven, heeft ge
red.
Een telegram van generaal d'Amade aan
de Fransche regeering meldt, dat Abd-el-
Azis in heb gevecht groote dapperheid
toonde, maar het hielp niet, bij het gomis
aan samenhang, vorming en wapenen bij
zijn mehalla. De Matin", en ook andere
bladen, vernemen, dat er alras in die me
halla een dolle paniek lieerschte. De krij-
gerc schoten naar alle kanten hun geweer
af. Om snol te kunnen vluchten, schoten
zij medestanders van het paard, om dan in
den zadel te springen cn weg te rennen.
De bediening van het geschut borg zioh op
de muilezels van de bespanning het lijf.
Een van de vreemde officieren (een En
gel schman of Franschman) bediende nog
een der stukken, maar toen allen hem
verlieten, nam ook hij de vlucht.
Er zijn allerlei lezingen in omloop over
de toedracht van het gevecht. Volgens een
lezing is kaid El Glaui de man, die tot de
ovorwining van Moulay Hafid het meeste
heeft bijgedragen. Met spoed kwam hij
met zijn troepen uit Fez aangerukt, en hij
kon zioh bijtijds vereenigen met de troe
pen, die uit Marakesj trokken. De Sjawia's,
die, naar het heet, door generaal d'Amade
waren geprest om Abd-el-Azia te helpen,
staakten, bij den aanval van Glaui's troe
pen, spoedig den strijd. Generaal d'Amade
meldt aan de Fransche regeering, dat hij
maatregelen heeft genomen om in het land
der Sjawai's de orde te bewaren.
Het bedenkelijkste gevolg van zijn neder
laag is voor Abdel Azis het verlies van zijn
„baraka", d.w.z. zijn godsdienstig gezag.
Hij is verslagen, naar de Marokkanen ge-
loovcn, omdat God zich tegen hem ver
klaard heeft. Hij ie dus niet de Sjerif cl
baraka, die zijn macht ontleent aan de
bron van alle gezag, die de stammen be
heer solit en leidt volgens den wil van den
Almachtige. Indien Abdel Azis mocht po
gen, zijn gezag to herwinnen, zal hij vele
stammen, die hem vroeger gunstig gezind
waren, tegen zich gekant vinden.
Maar hij kam zulk een poging niet wa
gen de tocht naar Marrakesj was wel zijn
laatste troef Hij zal zich naar Casablanca
begeven en zal dus vermoedelijk, naar een
oud plan, zich in Engeland vestigen. Zijn
rijk is uit. Heel Marokko, alle ambtenaren
van den Maghzen inbegifcpen, verklaart
zich voor den overwinnaar.
Naar het heet heeft Abd-el-Azis wel te
kennen gegeven, dat hij van den troon zal
afstand doen en het land verlaten om zich
neer te zetten te Damaskus. Hij wil niet
wonen in een Moslemsch land, waar Euro
peanen iets te zeggen hebben. Daar in
Syrië wil hij afwachten, of en wanneer hij
naar Marokko zal terugkeeren.
Te Parijs erkent men den ernst dezer ge
beurtenis, die wellicht het Marokkaanschc
vraagstuk volkomen van karakter zal doen
veranderen.
De politieke gevolgen der nederlaag zijn
nog niet te overzien. Het verzet der in-
landsche stammen tegen Azis, dat de
kracht uitmaakt van zijn tegenstander, is
in den grond haat aan de vreemdelingen.
Die gezindheid is over het keele land sterk
toegenomen. Generaal Lyautey zal daar
mede te rekenen hebben aan do Algerijn-
echo grens, maar van nog veel meer betee-
kenis is dit probleem voor dc Europeanen
te Tanger, waar, onder groote geestdrift,
Moulay Hafid tot Sultan ie uitgeroepen.
Die uitrttóping toch werd door de in-
Inndsche stammen afgedwongen, nadat
dezen Zaterdagnacht brutaio aanvallen
hadden gedaan op twee Marokkaansche
wachtposten nabij Tangcr. Van een dezer
wachtposten, groot acht man, werden
drie man gewond en een gedood; de andere
werd naar de stad teruggedreven. De in
landers dreigden daarop, do stad te zullen
aanvallem, zoo Hafid niet tot Sultan werd
geproclameerd.
De Marokkaanfeche noCabelen kwamen
nu bijeen. Wel ried de Engelsche gezant
aan, met de uitroeping e enige dagen te
wachten om Azis gelegenheid te geven,
afstand te doen, doch daarvoor was het te
laat en de proclamatie had plaaie.
Aandacht trekt de hoffelijke houding
van Hafids vertegenwoordiger Ei Menebi
tegenover den Franschen zaakgelastigde
Regnault, wiens goedkeuring hij vooraf
deed vragen. Dit was geen blooto vorme
lijkheid, Regnault werd daardoor aange
wezen voor het overleg met de Marokkaan
sche notabelen, en hij verkreeg o. rn de
concessie, dat de ambtenaren van den afgc-
zetten sultan zullen aanblijven.
Formeel zal de verhouding van Marokko
tot Europa niet veranderen. De akte van
Algeciras is gesloten met „den Sultan van
Marokko" en dicDs naam wordt daarin
niet genoemd. Heel Europa erkende tot
dusver alleen Abdel Azis als sultan, ook
Duitschland, hoewel er een sterke partij in
dat land steeds voor Hafid ijverde. Blijkt,
dat Azia zich niet weder opricht van den
slag, hem toegebracht, clan zullen ongetwij
feld allo mogendheden, Frankrijk inbegre
pen, Hafid als Sultan erkennen. Wel zal
deze daartoe alle bepalingen der akte
van 1906 moeten onderschrijven. Zal hem
dat. mogelijk zijn zonder dat hij zijn aan
zien in het oog der inlanders verliest, en
wellicht weer een nieuwe bestrijder der
vreemdelingen naar zijn plaats dringt"? k
Hierop komt bet nieuwe Marokkaansche
vraagstuk neer.
De Pers is over het algemeen in alle lan
den eenstemmig in haar meening, dat als
eens en vooral de heerschappij van Moulay
Hafid vaststaat, hij door alle mogendhe
den, die de akte van Algeciras oji'Vti
kenden, zal worden erkend
De Engelsche pers is nog wel eerjigsz'n-
terughoudend.
Uit Tanger melden alle berichten een
stemmig, dat de bevolking na dc uitroeping
van Moulay Hafid uitgelaten van vreugde
was. Het waren tooneelen, als te Konstan-
tinopcl, na de afkondiging van de grond
wet. De haai tegen de Europeanen scheen
ook bij deze Moorsche Islamieten geweken.
De matrozen van Spaanscho en Fransche
aorlogsschepen werden op straat toege
juicht. In lange optochten liepen mannen
en kinderen door de straten, met palmtak
ken in de hand cn uitschreeuwende: „God
is grootGod is met Moulay HafidDo
vrouwen riepen het van de daken uit.
h'orste huwelijksafkondiging van 23 Aug.
W Kigeman im. 31 i. en H. J. Kres jd. 23 j.
P. de Viies jm. 28 i. en A. Pel jd. 25 j. D.
erP'ancke jm. 23 en L. van Valderen jd.
"a órT~- Raa9 im. 20 j. en K. van Iteraon
li txt]' 9' horswagen jm. 27 j. en C. van
den Wyngaard jd. 24 j. M. J. Groereveld jm.
23 j. en J. G. Kool jd. 23 i. J. Durieux jm. 24
J. «d b.. don Ham ld. 21 j. B. r. Kriek im.
28 j. en H. U. den Dubbelden jd 24 i
^htatsexaouen universiteit.
Voor het Staatsexamen tot toelating voor
de Universiteit zijn na voorgezet examen
alsnog geslaagd de heeren G. B. Westen
burg, Th. A. J. H. Corneliese, J. H. Chr. Io-
raël en mej. C. Verhegge, allen voor diplo
ma B.
De examens zijn afgeloopen.
Poppentenlooiislelling in Den Haag.
H. M. de Koningin heeft 60 gulden aan
mevrouw Thérèse Hoven gezonden als „blijk'
van belangstelling in haar streven tot op
richting van een vrijbed in het kinderzieken
huis te '8-Gravenhage". Waarschijnlijk zal
het netto bedrag der tentoonstelling pl.m,
1400 gulden zijn. Het slechte weer van Zon
dag was ook voor de tentoonstelling een
streep door de rekening.
VHAAGT MACHINE OP FHOEF!
1289 24
Bij deze bericht onder-
geteekende het geachto
publiek van Leiden, dat
f>lj ook des Woensdags van Bos
koop op Lelden zal varen. Lig-
ilaats ML JLlijn by de Karnemelks-
vertrek Woensdag 1 uur, Zater-
hg 12 uren. Aanbevelend, A. KOK,
Boskoop, Motor-Pakschultdien8t op
Amsterdam, Gouda, Lelden, v. v.
9090 10
LEBDEN.
Voorhanden voor Feestgelegen
heden, Liclitballons, Kaar-
*eu, Vetglazen, Vetblokjes,
foeren Instekers cn Hangers,
ballonliaken en Ü1 eterdraad,
irlarsbovelend,
8870 16
Jordt door de MARIËNBADER 0NT-
'ETTINGSPILLER bestreden. Z\j
t9'on spoedig een slank figuur. On-
!cJiadoiyk voor de gezondheid. Prys
'I. Te Leiden verkrfigbaar by
S740 10
VRAAGT PRIJSOPGAVE. ZEER CONCURREEREND.
VtaaasdefsgSas steeds wooiraslig. 5500 20
van de Blaas, I
verouderde of nieuwe,
worden spoedig en
volkomen genezen door
Ss^taO-l^as'els
vanBi. Fest. Prys 1.20.
Het nieuwste middel:
SANTAL mot KAWA-KAWA,
prachtig werkend f 2.40.
A MERIKA ANSCHE
VERSTERKINGSPILLEN
tegen uitputting, enz.
Bekend middel, f 2.p. flac.
8739 21
Door BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van Rynsburg, zal op
Donderdag 27 Augustus 1908,
voorm. 11 uren, In het Raadhuis
opnieuw publiek worden AANRK-
STES5D
De herstelling van
het Achtkant op den
Genteenietoren te
Rijnsbtirg.
Bestek en Voorwaarden liggen op
de Werkdagen ter inzage op de
Secretarie.
Aanwijzing: Woensdag
26 Augustus 1908, voorm.
lO1/, uur. 0101 2t
DEKKER's Fiipcn-lJazHi',
HAAfSLEMBJERST&AAT 253.
GROOTE KEUZE: Rookersbenoodigdhedeu.
Met GOEDKOOPSTE Adres voor Wederverkoopers.
Reparation spoedig, net en biliyk. 793 12
6461 6
's ZONDAGS 12 nreu vaat Leiden (Raven) 5.45 n.ui. têrog*
Van 1 Juli af dagelijks 10.3O van UAARLË3I.
Vraagt Prospectus en Dienstregeling.
met zijn prachtige collectie Schilderijen is van Zondag
16 Aug. at tot en met Zondag 3D Aug. GEOPEND
en te bezichtigen van 's morgens li) tot 's avonds 9 uren.
De Tentoonstelling bestaat uit werken van Jansen, Ver
meulen, Heyenbrock, Zwaan, Knip. Lize Ansingh, Sterre de
Jong, Munninkhot, van Haaren, Kool, Rip, Jonker, Mioulet,
Terwey, Maunk, Weegewijs, enz. Entrée 25 cents.
Achtend, M. Th. J. v. d. HOEK, Edam.
Ligplaats Turfmarkt. 8913 30
