STOOMTRAM: Stokhuyzen's Vruchtensappen voord'é'ngTt AfllESTEDlNG, MUSBS SACRUM. Buitengewoon Populair Concert, Ho. 14862. LEIDSGH DAGBLAD, Woensdag* 5 Augustus. Tweede Blad. Anno l©OS PERSOVERZICHT. Vervolg Advertentiën. Publiek Veilen en Verkoopen JDe vlag dekt de lading. W Eenig Adres van ECHTE GOUDSCHE SIROOPWAFELS. HERBSftü F. A. DAüEü ZOON, Wijnhandelaren, Eenig Adres voos1 fijn Haarwerk. Ed. J. DE BRU1JN, Kort-Rapenburg 2, Leiden. op Donderdag 6 Augustus 1908, des avonds halfaclit, W©©ii©E* Oanraeskags®!. Glasverzekering-Ml „HAMüIONIA" te HAMBURG. In ccn artikel: „Do Eerste Kamer 4an 't amendeeren zegt „H e t Volk": Wij moeten nog eens terugkomen op <lo houding van minister Nelissen in de Eerste garner ten aanzien van het ontwerp op den achterstand bij de rechterlijke macht, pit is noodig om té doen zien, hoe toege ven aan de grillen van dit pluto-cratische iQ conservatieve staatslichaam zijn macht onrechtmatig kan versterken en de wetge vende machine kan in de war sturen. Niet alleen, dat do facultatieve alleen rechtspraak door den Minister is voorge steld en door de Eerste Kamer is bestrc- (ien, maar vooral was het een grief, dat ar. Nelissen nog ten laatste in het ontwerp eenderde artikel had opgenomen, luidende: ,,Le>dcn der reglcrlijke magt, op den dag der inwerkingtreding dezer wet den leef tijd van 65 jaren bereikt hebbende, dio bin nen zes maanden na dien dag hun ontslag verzoeken, ontvangen als pensioen dc wed- do, door hen op den dag dier inwerkingtre ding genoten. Ten aanzien- van griffiers geldt de pensi oensgrondslag als wedde. Het ontslag gaat in op een door Ons te bepalen dag binnen zes maanden nadat het verzoek daartoe is gedaan. Do voorafgaande bepalingen vinden over eenkomstige toepassing op hen, die, op den dag der inwerkingtreding dezer wet den leef tijd van 65 jaren bereikt hebbende, vóór dien dag hun ontslag verzocht hebben, mits dat ontslag verleend is of wordt met in gang van 1 Mei 1908 of van een lateren dag." Het feit, dat noodig wat frissche krach ten de oude hoeren in onderscheidene rechte colleges moeten vervangen, maakte deze be paling gewenscht Vanzelf opstappen wil len die heeren niet, een premie van hooger pensioen is daartoe noodig! Anders krij gen zij alleen pensioen naar de regelen van de burgerlijke pensioenwet, nu zouden rc bun volle traktement behouden Nu vreest de Eerste Kamer, zelf goed deels een oudemannenhuis, een sterken uit- tooht van leden van den Hoogcn Raad. Zij toornde dus hevig tegen het voorstel, na dat op het laatste oogenblik in de Tweede Kamer jhr Lohman nog een ongepast lange zn polemische verklaring" daartegen had afgelegd Minister Nelissen liet zich nu intimidec- ren en zegde een novelle" toe, waarbij de rechters geen 6 maanden, maar een 5-tal jaren tijd zullen krijgen om die premie te verdienen. De oude heeren echter wilden desondanks het ontwerp niet eerst aanne men, maar schorsten dc behandeling. Mr. N. berustte daarin, in 6tede van eerst de aanneming van het ontwerp te eischen. Ziehier nu den constitutioneclcu flater. Het wetsvoorstel is nog een ontwerp cn op een ontwerp kan nog geen nieuw ont werp of „novelle" worden ingediend. Dat is constitutioneele onzin. Bij een begroo- tingswetsvoorstel is het, naar wij mcencn, wel eens geschied, maar dat is nog iets an ders. Doch in ieder geval is hiermede aan do Eerste Kamer bijna formeel het recht van amendement toegekend. Dat is on grondwettig en bovenal reactionair ten op zichte onzer staats-instellingen, die in het belang van den vooruitgang een beperkte macht der Eerste Kamer eischen. Minister Nelissen zal schier genoodzaakt zijn om het ontwerp in te trekken en op nieuw in te dienen bij de Tweede Kamer. Daar komt nog bij, dat het geheele voor stel op dit punt nu abnormaal dreigt te worden. Geeft men den ouden rechters of raadsheeren tijd tot den 70-jarigen leeftijd, dan is de premie grootendeels onnoodig of een overbodig cadeautje voor toch al flink gepensionneerde lieden. Beter ware geweest, dat mr. Nelissen had volgehouden cn desnoods de Eerste Ka mer het ontwerp had laten afstemmen. Hoe meer dc heeren hun conservatieve klasse-politiek botvieren, hoe eerder bet verzet tegen dit verouderde staatslichaam zal leiden tot grondige wijziging of af schaffing. De heeren zijn bezig zulk een misbruik van hun positie te maken, dat al wat nog eenigszins democraat w il wezen, zich zal moeten beijveren om er paal en perk aan te stellen. Het zwaartepunt van de werkzaamheden der Staten-Generaal wordt, als het zóó voortgaat, verlegd naar de Eerste Kamer, en dat is in lijnrechten strijd met; den geest onzer Grondwet. Minister Nelissen beging dus constitutio neel en tactisch een flater; tenzij hij wat het tweede betreft opzettelijk handelde. Dan zou alleen de constitutioneele vergis sing overblijven en voor dc rest van reac tionair opzet moeten worden gesproken. ,,D o Rotterdammer" schrijft: Amsterdam zit, gelijk andere groo- te steden, financieel in het nauw. Do botere regeling tusschen xvijks- en Ge-meento-financien is n~g a.toos niet tot stand gekomen, en geld, meer geld moet er toch wezen om de stedelijke huishou ding gaande te hluiden. Dies is men in Amsterdam noodgedron gen maar voornemens weer eenige zwaar dere lasten c-p te loggen aan de burgerij. Edoch, indien men aldaar dc inkomsten belasting, die toch al reeds meer dan 5 pCt. bedraagt, verzwaart, gaan er nog meer bezitters van groote vermogens de stad uit, zeer ten ongerieve van de stede lijke schatkist, zeer ten ongerieve ook van den nijveren middenstand, dio het voor ccn deel van de meest koopkrachtigen moet hebben. Zonder alzoo de inkomstenbelasting te verhoogen, denkt men nu meer geld te vinden op andere wijze. Zoo zal men het straatgeld verhoogen. Eigenlijk een zeer hatelijk middel. En zoo zal men ook do opcenten op het personeel, die nota bene reeds 120 bedra gen, nog wat hooger maken; wel wetende, dat de groote vermogens volstcrkt niet naar den maatstaf van het vermogen in de personeelo belasting bijdragen. Wij zullen niet zeggen, dat dit laatste eën eisch zou zijn, en dat nevens de in komstenbelasting ieder verplicht mo st zijn nóg eens proportioneel naar het vermogen allerhande belasting te betalen. Verre van dien. Maar wat nu in Amsterdam zal geschie den, uit vrees, dat de meer gegoeden uit de stad zullen vertrekken, toont hoe ver keerd de Tegolingen der financiën zijn. Moge mr. Heemskerk het licht over den chaos doen rijzen en orde daarin aanbren gen. Het is hoogst noodig. Ook voor andere gemeenten dan Amster dam. In „Dc T ij d" lezen wij onder het hoofd ,,'t Is Sterk" hot volgende, overgenomen uit hot ,,D. v. N.": Als go Fransch, Engclsch en Duitsch kent. gezwegen dan van de gewone ontwikke ling die daarbij verondersteld wordt uw eigendom te zijn; wat aardrijkskunde, wat rekenkunde, enz. als ge dan nog op de hoogte zijt van do staatsinrichting van Nederland. cn dan bovendien vertrouwd zijt met de beginselen van het burgerlijk recht èn van handelsrecht, mits ge dan nog, niet ouder dan 25 jaren zijt, dan, waarde lezer, verheug en verblijd u dan kunt ge lees het in dc ,,S taa ta co u r a n t," dan kunt ge... misschien... staatsambtenaar worden op de verbazende wedde van 400 gulden 'sjaars „Misschien." Want dan moet ge eerst nog een vergelijkend examen afleggen (er mochten eens te veel liefhebbers zijn na .óp gezegeld papier gerekwestreerd te hebben, burgerlijke standsakten te* hebben overgelegd, enz. Slaagt ge, dan wordt ge wellicht la ter 'wel eens benoemd, als er behoefte aan uw dienst is als 2de klerk bij de Reken kamer. Wel te verstaan: indien ge ook aan een geneeskundige keuring voldoet. Gezond, jong, ontwikkeld, voor zulke krachten betaalt het Koninkrijk der Ne derlanden acht gulden per week. Een oppcrmans-werkloon. Gezonde, jonge, ontwikkelde lezers, gaat in den handel, do nijverheid, den land bouw, ge kunt er het twee-, vijf- en zclf9 tienvoudige verdienen 1 Dc „Sticbtsche Courant" neemt nog eens op het bericht: ,,H ot Huisgezin" meldt dat, als de Kamer weer bijeenkomt, het katholieke Kamerlid Bogaardt tot minister Heeuis- kork de vraag zal richten of hij de uit legging deelt, door minister Rink gege - ven, van do voorgeschreven neutrali teit van het o p e n b aa r o n d e r w ij s. De katholieke onderwijzers toch aan open bare scholerf met uitsluitend katholieke be volking wenschen het onderwijs zoo katho liek mogelijk te maken, dooh ze zijn ge schroomd dit te doen zoo lang ze niet zc- k^r weten, dat zulks door de Regeering in overeenstemming wordt geacht met de wet." Bij dit berioht teekent het blad het vol gende aan: Het is voor de voormalige Fricsche Chr.- ITist. een tragisch geval. Zij beschouwen zich als de steunpilaren van het ,,I\ jtestantsch karakter der natie." Tegen de Roomschon namen ze niet zelden min of meer scherp positie. En terwijl nu de heer Lohman voor hun pleizicr de oude en afgeleefde knol van do Ghristianiseering der openbare school nog eens weer had opgetuigd, gaan de Room- schcn op dit beestje een toertje maken. Natuurlijk, merkt het blad verder nog aan, de Rbomschen kunnen van het beest meer profiteeo-en. dan de Christ.-Histori- schen. Er zijn nog vele R.-K. openbare on derwijzers, cn er zijn in het zuiden des lands ook vele dorpen, waar de bevolking geheel R.-K. is. Maar de Orthodoxe Protestanten hebben nagenoeg geen geestverwanten onder do openbare onderwijzers, en evenmin zijn er veel gemeenten, waar de bevolking in haar geheel rechtzinnig Protestantseh is. De R.-K. hebben dus veel meer aan de „relatieve neutraliteit," dan de Chr.-Histo- rischen. Misschien krijgen de laatsten nu wel spijt, dat zie het afgeleefde beest maar niet stil aan den vilder overgelaten hebben. Het „TTtrechtsoh Dagblad" ver dedigt het ook in het bekende Unie-rapport aangegeven stelsel, dat allo kosten van het openbaar onderwijs ten laste moeten komen, niet van de gemeente, doch van het Rijk. Het erkent, dat die Kos ten zooveel mogelijk door de ouders moe ten worden gedragen, maar dan in den vorm van Belasting, omdat zij in dien van schoolgeld te bezwarend zou zijn. Yorder bespreekt het do wensohelijkheid om den ouders meer invloed tod te kennen op het onderwijs in do openbare school. Ziehier wat het blad dienaangaande schrijft: Ten aanzit van het openbaar onderwijs is het nog mogelijk, het ideaal meer dan dusver te benaderen. De invloed der ouders op dit onderwij3 komt te kort. Wij zou den de kosten willen brengen waar zij hoo- ren: bij den Staat, maar aan het beginsel van self-government een moer we zenlijke, haast zouden wij zeggen meer op rechte toepassing willen geven, door de be noeming der onderwijzers op te dragen aan een oommissie, door de ouders gekozen. Dc benoeming van plaatselijke schoolcom missies zou dus van den gemeenteraad op de ouders moeten worden overgebracht en de benoeming der onderwijzers zou aan deze commissies moet n worden opgedra gen. Althans zou nun kunn i overwegen, do benoeming der onderwijze:op plaatse lijke schoolcommissies over fco brengen en aan do ouders invloed op de samenstelling dier commissies toe te kennen. De artikelen 7074 der Wet op het La ger Onderwijs zouden daartoe een herzie ning behoeven. De Commissies van Toe zicht, naarmate van dc bevolking' ten get ar- le van meer dan ééno in te stellen, zouden moeten worden Commissies van Beheer. Het Rijks-Toezicht blijve gehandhaafd. Wij zien niet voorbij, dat daardoor een vrij ingrijpende wijziging in de bestaande toestanden zou worden gebracht. Een bij komstig gevolg mag echter worden aange stipt: de onderwijzers zouden niet meer, evenals dusver, tegelijk kiezers en ambte naren van hot gemeentebestuur zijn Dat deze gedachten geheel liggen in onze lijn, zegt „De Nederlander," even als in die van het Unie-iapport, behoeft geen betoog Alleen zal, naar ons voorkomt, de benoeming der openbare onderwijzers nooit, althans niet f< meel, aan de ouders kunnen worden opgedragen of aan commis sies, op welker samenstelling de overheid geenerlei invloed heeft. Toestand der geuieeule Leiden over 19117. Aan het den gemeenteraad door B. en Ws. aangeboden verslag van den toestand der gemeente over 1907 werd nog het vol gende ontleend: De bevolking, welke op 1 Januari 1907 be droeg 57,095 personen, vermeerderde door geboorte met 1601 en door vestiging met 3616 zielen, totaal 5217. Zij verminderde door overlijden met 786 en door vertrek naar elders met 3967"zielen totaal 9753. nee algemeen totaal der vermeerdering bedroeg derhalve 464, zoodat de bevolking op 31 December bedroeg 57,559 personen, t. w. 27,5S4 mannen cn 29,975 vrouwen. Leven loos aangegeven werden 41 kinderen. 440 huwelijken werden gesloten, 11 echt scheidingen hadden plaats. Het aantal voor bewoning bestemde per- ceelen bedroeg 11,274 211 perceelen werden bijgebouwd, terwijl er 50 werden afgebro ken. Het aantal kiezers voor do Tweede Kamer der Staten-Generaal bedroeg 6460, dat voor do Staten-Provinciaal 6418 en voor den Ge meenteraad 5378. De verschillende belastingen leverden op o.a. 40 opcenten op de hoofdsom der ge bouwde en 10 opeenten op dc ongebouwcre eigendommen 41,605, de opcenten op het personeel 90,630, plaatselijke directe be lasting 306,947 tegen 289,003 in I9UG. uit- keering van het Rijk krachtens de wet van 1897 ƒ122,186, kermis 6402.59; beesten markt ƒ14,217, havengeld 11,949, leges ter secretarie geheven 2669, vergunningsrecht ƒ11,531, heffingen slachthuis 44,000, schoolgelden: lager onderwijs 36,050, mid delbaar 17,160, gymnasiums 10,250, b» waarscholen 1619, kweekschool voor onder wijzers 1654, gebruik van gemeentewerker* 4213. Gemeente-po li ti e. Deze wordt uitgeoefend door 1 commissa ris, 1 hoofdinspecteur, 3 inspecteurs, 4 ad junct-inspecteurs, 1 klerk, 4 hoofdagenten en 82 agenten van de 1ste, 2de en 3de kl. De kosten der politie bedroegen 79,511. 44 branden hadden plaats, waarvan 8 van meer ernstigen aard. O n d c r w ij s. Lager onderwijs. De kosten daarvan bedroegen 262,326, waaronder 198,411 voor jaarwedden en toelagen van en aan het onderwijzend personeel en 6188 voor dc kosten van stichting van nieuwe schoollokalen. De schoolgelden brachten op 36,050. Als bijdrage van het Rijk in die kosten werd ontvangen een som van 91,236. De kosten der openbare bewaarscholen bo» liepen 20,386, aan schoolgeld werd ontvan^ gen 1619. Het aantal leerlingen bedroeg 1034. Voor de kweekschool tot opleiding van on derwijzeressen) werd vercischt een uitgave van 14,366, het schoolgeld bracht op 1654 cn het Rijkssubsidie bedroeg 6389. Middelbaar onderwijs. H. B.- S. voor jongens. De kosten bedroegen ƒ45,616, de schoolgelden brachten op 12,377, het Rijkssubsidie beliep 7900. On geveer 225 leerlingen namen aan het onder wijs deel. H. B.-S. voor meisjes. Kosten f 19,710, schoolgelden 4783, aantal leerlingen 96. Genootschap „Mathesis Scientiarura Ge- notrix". Het onderwijs werd gevolgd door 38 leerlingen. De kosten beliepen 18,677, waarvan 15,250 voor salaris van het on derwijzend personeel. De schoolgelden brachten op 3550, terwijl door het Rijk, provincie on gemeenle subsicfiën werden verleend opvolgend ten bedrage van ƒ2400, 1500, 9000. De verecniging tot bevorde ring van de opleiding tot instrumentmaker mag zich in toenemenden bloei verheugen, terwijl zij tot dusverre uitnemende resulta ten mocht zien van de door haar verstrekte opleiding. Hooger Onderwijs. Gymna sium. De posten bedroegen 30,684* waarvan 26,496 voor bezoldiging. Een som van 9136 werd als Rijkssubsidie uitge keerd. De schoolgelden brachten op 10,250. Het aantal leerlingen bij den aanvang vad den nieuwen cursus bedroeg. 106. Universiteit. Het aantal ingo- schrevenen bedroeg voor: letteren en wijst» geerte 174, wis- en natuurkunde 213, godge leerdheid 91, rechtsgeleerdheid 494, genees kunde 407, Indologen 98, enkele lessen 1, te zamen 1488. Yan dezen waren 640 leden ven het Leidsche Studentenkorps, 693 niet-leder en 161 dames-studenten. Het aantal promo tion bedrag 73, t. w. rechtsgeleerdheid 49. geneeskunde 6, staatswetenschappen 2, wis-» en natuurkunde 6, godgeleerdheid 2, lette ren en wijsbegeerte 7. Tot arts werden bevorderd 20 en tot apo» theker 4 personen. Voor het examen als se* mi-arte slaagden 31 candidaten. Examina werden afgelegd met gunstigeft uitslag voor den Indischer dienst 9, godge leerdheid 44, rechten 146, geneeskunde 178, wis- en natuurkunde 30, letteren en wijsbe geerte 11. Gast- en ziekenhuizen en k ran k- zinnigengestiohten. Omtrent het Ziekenhuisder Rijk* Universiteit alhier, wordt o. su meegedeeld:: Aan mcj. C. A. van Tricht werd op ver zoek met ingang van 1 September op dof meest eervolle wijze ontslag verleend als di- De Notaris G. TEN BRUGGENCATE te Sassonheim zal op Donderdag 13 Augustus 19D8 bij Inzet en op Donderdag 30 Augustus 1900 bij Afslag, telkens des middags 12 uren in het Hotel „lfiet Bruiste Paard", te Sa8senheiui onder de Gemeente Sassenlieam. No. 1. Een Perceol Bouwterrein, op do voormalige woning „Bijdorp", naast en ten Z. 0. van de eigendom men der Heeren A. LUYK en H. VAN HAASTER, Sectie A No. 2309, groot 18.60 Aren. No. 2. Een Perceel Bouwterrein, achter het vorig Perceel naast en ten Z. 0. van het eigondom van den Heer H. VAN HAASTÊR,Sectie A No. 2308, groot 14.90 Aren. No. 3. Een Perceel Bouwterrein, naast en ten Z. 0. van No. 1, Sectie A No. 2310, groot 1G 60 Aren. No. 4. Een Perceel Bouwterrein, achter het voiig perceel, ten Z. 0. van No. 2, Sectie A No. 2311, groot 16 70 Aren. De Perceelen zijn op het terrein door paaltjes afgebakend. No. 5. Een Perceel best Bloem bollenland, genaamd do „Hoogo Wei", gelegen in den Floris Schouton- Vrouwonpolder, kadaster Sectie A No. 2234, groot 77 Aren. Te bezichtigen allo werkdagen. Te aanvaarden: Hot ledige land dadelyk, het overige nadat de oogst vöQ het veld is verwijderd, uiterlijk 16 October 190S. Betaling der kooppenningen vóór of op 15 October 1903. Breeder omschroven bij biljetten biet kaart; te bekomen ton kantore *an voornoemden Notaris, 8467 49 Leiden—Voorschoten—Veur (Leidschendam) Voorburg—'s-G-ravenhage. Zeer geschikte gelegenheid tot het maken van Uitstapjes. VERTREK van BEIDEN (Noordbindsplkin) naar 's-fcJRAVENHAGE 6.40 (behalve 's Zondags), 7.55, 9. ÏO. II. 12.1..1.56, 3. 4.05, 5.6. 7. 8. 9. ÏO. en 10.50, (tot Voorburg). TERUG van 's-GKAVENHACrE (Schenkwkg) naar BEIDEN: 7.35, 8.35, 9.35, ÏO.35, 11.35, 12.35, 1.35, 8.35, 3.35, 4.35, 5.35, 6.35, 7.35, 8.35 en 9.35. 7747 32 Bij mooi ween open wagens. Het koopen van een rijwiel is nog altijd een zaak -van vertrouwen. Hoopers doen daarom natuurlijk het verstandigst een merk met een goe den naam te kiezen. De oudste Hijwielfabriek hier te lande, de HUHGERS E. IV. Ft. heeft den oud sten en besten naam. Die moet door het fabrikaat zelf worden hoog ge houden. Is dit niet een prachtige waarborg voor de koopers van dit merk, dat zij het beste krijgen wat bestaat? Filiaal te Leiden, 8581 60 Haarlemmerstraat 62a. RERA.RA. TIE-LN RICHTING. VerkrUgbaar in „De Gunst", Koreubnrgstccg Aio.5. (DagelUks vorech). 8493 8 Beleefd aanbevelend. 8676 12 N. V. Stoomvruclitensapfalbriek Allen Z.-H. (v/h. JOH. STOKHUYZEN), Hofleveranciers, Kantoor: Burgsteeg 2a, 4305 18 bevelen bijzonder bun RIJN- en MO SS Eli WIJNEN aan. Ondorgeteekende vervaardigt alle soorten van lïaarwerk, als: Pruiken, Scheidingen, Vlecliten, Crèpé's, ook Kap- geitjes voor diegenen, die weinig of geen hoofdhaar bezitten, om zich zelf in een oogenblik te kappen. Alles voorradig. Geheimhouding ver zekerd. Salon voor Dames en Heeren afzonderlijk. 1886 19 Aanbevelend, op Zaterdag 15 Augnstns 1908, des voormidciag8 om IS uren, zal iü het Hotel „l)n Nord", aan de Vee markt te Beiden, openbaar worden aanbesteed: 8458 18 Het bouwen van een VdBa, te Noordwijk- aan-2ee. Bestekken met 2 teekoningen z(jn van af 5 Angnsins tegen betaling van ƒ2.50 verkrijgbaar, b(j de heeren L. LANG, te Noordwl)k-aan-Zoe en 3. J. DE JONGE, to Beverwijk, al- waar ook inlichtingen te bokomen z(jn. aaogsboileo coor ileu Commandant van de Kweekschool voor Zeevaart, te geven d00e Het Stafmuzielikorps der Kon. Ned. Marine, EN 8568 Sa Vrijdag 7 Augustus d. a. v., des avonds 8 uren a Opgericht A". 1S75. Maatschappelijk Kapitaal R.M. 460,000.-5 Premie-Reserve op 31 Dec. 1907 R.M. 1,787,898,01. BU dezo hebben wU de eer kennis to geven, dat bovengenoemde Maat», schappü, welke de grootste «lasverzekering-Mg. is ran se* lieel ISuitschlaml, ons b(J notariSele acte de DiRECTiE tooi- HEOERL&NQ heeft opgedragen. De MaatschappU verzekert allo Glassoorten tegen brouk tot de\ meest voordeeligo voorwaarden en wp zijn gemachtigd voorkomends/ schaden direct te heratellen, waartoo wij, zelf glashandeUron z^nde, ge-' makkeluk in staat zi]n. Op nil® plaatsen worden degelijke Agenten gevraagd tegen lioogc provisie. 8582 36 Offerten ln te zenden aan de Directie voor Nederland. Glas*Associatie SAHDERS POLACK. Kloveniersburgwal h'o. 7, AMSTERDAM, TELEF, INTER0. No. 3372. TELEGRAMADRES SANP0L Amsterdam!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1908 | | pagina 5