<§eze (Courant wordt dagelijkss met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Officieels Kennisgeving. Uit de „Staatscourant". FEUILLETON. Een Zondei'liii<;. 1" «."wn. tp iff'!, f! j» §iïK vJj"! N<>, 14796 ItXaaxidag 18 Mei» A0. 1908. LEIDSCH DAG-BLAD PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per weck 9 Oente; per 3 maanden I I J f 1,10. Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd zya i 1.30. Franco per post ...tl...!1.65. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 16 regels 71.05. Iedere regel meer f 0.171. Grootere letters naar plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oents contant; elk tiental woorden meer 10 Oents.-Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend. .Directe Belantiugen. De Burgemeester van Leiden brengt ter algemeeno kennis, dat aan don Ontvanger der Directe Belastingen is ter hand ge steld het kohier der kclasting op budrijfs- cn andere inkomsten No. 9 van den dienst 1907/1908, executoir verklaard den laden Mei j.L cn herinnert voorts don belangheb benden aan hun verplichting om den aan slag op den bij de Wet bepaalden voet to voldoen. De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 18 Mei 190S. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders vin Leiden; Gelet op artt. 12 en 37 der Drankwet; Brongen ter algemeeno konnis, dat door VI. VAN1 NOORD, raclkvcrkoopcr, wonende te Leiden een vorzoekschriit is ingediend, om verlof voor den verkoop van uitsluitend alcohol-vrije drank, voor gebruik ter plaat se van verkoop, in den winkel van het per iod Korte Diefsteeg No. 57. Burgemeester en Wethouders voornoemd, DE RIDDER, Burgemocetor, VAN HEYST, Becrotaria. Leiden, 18 Mei 1908. Voorbereidend militair onderricht. De Burgemeester der gemeente Leiden verwittigt belanghebbenden bij deze, dat zij, die het voorbereidend militair onderricht ■vvenschcn te volgen, zich daartoe vóór 1 Juni a.8. moeten aanmelden bij den Kolo nel-Commandant van het 4do regiment in fant rie alhier, i n het gebouw 's-G r a- yonstein, Pieterskerkhof 6 Vorenbedoeld onderricht wordt kosteloos door militaire instructeurs gegeven aan jongelieden van 1624-jarigen leeftijd cn strekt zoowel in het algemeen om hen be kend te maken met de eenvoudigste mili taire oefeningen en de voornaamste plich ten van den soldaat a- in het bijzonder om nun de kennis en de geschiktheid te ver schaffen, welke noodig zijn om te. kunnen voldoen aan de eischen van militaire be kwaamheid en zooveel mogelijk ook aan die pan lichamelijke geoefendheid, bedoeld in artikel 101 van de Militie wet 1901, zooals zij zijn vastgesteld bij liet Koninklijk besluit van 1 April 1902, Stsbl. No. 48. De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden 18 Mei 1908. Leiden, 10 Mei. Gedurende twee avonden in deze week, Woensdagen Donderdag, zal in het gebouw ✓an den Ned. R.-K. Volkshond, op het Ra penburg, worden gegeven een voordracht met lichtbeelden over de Afrikaansche missi* der Paters van den H. Geest; ten voor deolevanhun Missiën inden Congo. Deze voordrachten ziju reeds in andere plaatsen gehoudea cn uit do menigte persbeoordee- lingen blijkt dat ze overal voldaan hebben. Do belangstelling er in was steeds groot. Is de voordracht door de mededeeling dor vo le aardrijkskundige en volkenkundige bij zonderheden belangrijk en leerzaam, de be schrijving van den moeitevollen cn opoffe- renden arbeid der missionarissen, van hun grootc behoedzaamheid en tact en volhar ding in dio verro streken, moet voorzeker bij talie toehoorders den ecirbied voor deze helden van hun geloof nog meer doen toe nemen. Do voordracht hier wordt gehouden door den Eerw. Pator Seynavc uit het Missiehuis van Donck bij Haclen, Belgie. Op do eerste algemeeno vergadering der tot één vcreeniging samengesmolten proefstations Oost- cn West-Java, waaraan de naam van het proefstation voor do Ja- va-suiker-industrie gegeven is, werden prof. Yan Bcmraelen te Leiden, prof, von Lipp- mann Ic Hallc a/S. cn prof. Went te Utrecht tot ecre-lcdcn benoemd op grond van hun respectieve baanbrekende onderzoekingen op het gebied van tropische grondsoorten, sui- kerscheikunde cn suikcrrietparasicten. Voor het akte-examen lager onderwijs zijn tc Haarlem geslaagd de dames A. C. M. Meijne, D. N. M. Taverne, A. C. M. San ders en A. W. H. Rudolph, allen van Leiden. Men meldt ons uit 's-Gravenhage: Onder voorzitterschap van raej. mr. E. C. van Dorp werd gisteren de eerste jaar vergadering gehouden van den ,,Bond voor Yrouwenkiesrechth'1', die zijn ontstaan dankt, zooals de presidente in haar ope ningsrede verklaarde aan het feit dat een bepaalde groep die zich in do Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht niet mrt de ultra- feministische richting kon vereenigen, in die vereeniging werd verdrukt. De verwachtingen bij do oprichting van den Bond gekoesterd zijn blijkens mede deel mgen van de presidente en het jaarver slag van den secretaris verre overtrof fen. De Bond telt thans reeds 14 afdeeÜDgen met 800 leden, terwijl vele afdcclingen in wording zijn. Het jaarverslag van den secretaris en dat van den penningmeester werd goedgekeurd. Iri verband met een noodzakelijke ver sterking der geldmiddelen stelde het hoofd bestuur voor de afdeelingen 50 pCt. van do te innen contributies aan den penningmees ter van het hoofdbestuur te doen afdragen. Na eenige discussie werd echter aange nomen een voorstel van de afdceling Den Haag om voor hot eerste jaar slechts 25 pCt. aan hot hoofdbestuur af to dragen. Het. hoofdbestuur werd van 7 tot 9 leden uitgebreid. De volgende jaarvergadering zal tc Utrecht worden gehouden. In comité-generaal werd daarna de pro paganda cn de houding vam den Bond in zake liet wereldcongres besproken. De afgevaardigden vercenigden zich, na afloop der werkzaamheden, aan een gc- rneenschappelijken maaltijd. Door B en Ws. van Rotterdam is bij den Raad het voorstel ingediend om een wijziging in het tarief der drinkwaterlei ding te brengen in dien zin, dat een ma tiging intreedt ten bchoevo van bad- cn zweminrichtingen. Het tarief zal worden gebracht op de helft van den gewonen prijs. Voorts hebben B. en Ws. een uitvoerig prae-advic8 uitgebracht op de adressen, die verzocht hebben dat de gemeente haar 6teun zou onttrekken aan de fruit- cn cier- veiling, zij blijven do medewerking ge- wcnscht achten, o. a. omda.t voorziening in de eerste levensbehoeften een overwegend belang voor do ingezetenen moet zijn en derhalve aJle maatregelen die kunnen strekken om die voorziening ruim en ge makkelijk to maken, van nature tot de last der overheid kan. worden gerekend. Na een ongesteldheid van slechts één weck is te Utrecht in den leeftijd van 46 jaar overleden, dr. J. M. S. Baljon, boog- lecraar in de faculteit der godgeleerdheid aan de Utrechtsche Universiteit, die daar door weer zwaar wordt getroffen. Johannes Marinus Siraon Baljon, in 1361 te Rotterdam geboren, promoveerde te Utrecht tot doctor in de godgeleerdheid ?n w.\c achtereenvolgens predikant te Nedcr- Hemert en Almeloo. In 1395 werd hij be noemd tot hooglecraar te Utrecht. Hij schreef vele belangrijke werken en was o.a. vaste medewerker van het tijd schrift Theologische Studiën". Hij gaf college in dc Encyclopaedic der godgeleerdheid, dc oud-christclijkc letter kunde cn in de uitlegkunde van het nieuwe testament. De begrafenis zal V oensdag op de nieuwe begraafplaats te Utrecht plaats hebben. Te elf uren zal de stoet van het sterfhuis aan den Leidsehen weg vertrekken. De luit.-kolonel A. N. J. Fabius, comman dant van heb 1ste reg. vesting-artillerie tc Utrecht, wordt eerstdaags bevorderd tot kolonel. Het stoomschip B al i, van Amsterdam naar Batavia, passeerde 16 Mei Pcrim; de Koning Willem II, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 16 Mei Genua; de Prins Willem TV arriveerde 16 Mei van Suriname te IJmuiden; do God van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 16 Mei te Padangde Kaisow vertrok 15 Mei van Batavia naar Amsterdam. BODEGRAVEN. Het departement Bode graven der Maatschappij ,,Tot Nut van 't Algemeen" zal dezen zomer hier ter plaaso een wedstrijd in het kweeken van bloemen houden, met daaraan verbonden tentoonstel ling, op den dag van het feest ter herden king van de kroning van If. M. dc Ko- nigin. Elk gezin, dat mededingt, ontvangt tegen betaling van 2-J c. p. st., 4 jonge stekjes in pot, met aanwijzing hoe de plant tc ver zorgen De gekweekte bloemen worden op een nader te bepalen dag in Augustus of September ingezonden en tentoongesteld, terwijl aan de beste inzendingen bekronin gen, bestaande in medailles cn kunstvoor werpen, worden toegekend. Alle ingezetenen van Bodegraven, met inbegrip van den zoo- genaamden Tocht", worden uitgenoodigd aan dezen wedstrijd deel te nemen en zich daartoe op. te geven Woensdag 20 Mei a.s. van 12 tot 2 uren, in dc Nuts-Bewaarschool. Daarna bestaat geen gelegenheid meer zlcii aan to melden. Mej. W. van Katwijk, onderwijzeres aan de christelijke school in dc Mcyc, is als zoodanig benoemd te Delft. HAARLEMMERMEER. Het zoonljc van den landbouwer KL. de V., aan de Hoofd vaart, was op het dak der woning geklom men om vogeleitjes te zoeken. Hij gleed uit cn tuimelde van ongeveer 5 M. hoogte naar beneden op de steenen. Bewusteloos, bloe dend uit neus cn mond, werd het knaapje opgenomen en in allerijl naar clcn doktor te N.-Vennep getransporteerd. Hier bleek, dat een der polsen geheel was stukgevallen. Overigens was de toestand van den jongen niet bijzonder zorgwekkend. Een waar schuwend voorbeeld voor andere eitjes- liefhebbers I HILLEGOM. Door de politie alhier is wegens diefstal van een rijwiel, onlangs ge pleegd to Bennebrock, ten nadeele van ze keren J. P., to Wijk aan Duin, aangehouden en naar het huis van bewaring te Haarlem overgebracht, de alhier wonende arbeider .T. van n., die na gehouden onderzoek ook heeft bekend in den loop van dc maand Maart j.l. uit het portaal van do R.-K. kerk te Vo gelenzang een rijwiel te hebben ontvreemd, welke rijwielen door hem te Leiden waren verkocht. RÏJNSBURG. Door de stemgerechtigde ingelanden van den MorsebeRpolder is als poldermeester herkozen de heer J. Krom hout Jaez., alhier. Dc van kracht geworden kiezerslijst dezer gemeente bevat 539 namen. SASSENHEIM. Voor do Zaterdag alhier gehouden ondershandsehe aanbesteding, ver betering toestand weg voor do huizen van Moolcnaar, was ingeschreven door Dijkstra voor 789; door Oudshoorn voor f 80S; door Reeuwijk voor 976 cn door Lagerberg voor 999,50. Het werk is aan den laagsten inschrijver gegund. Zaterdag sloeg het paard van den heer Warnaar alhier op hol, terwijl het een oogenblik onbeheerd stond. Het dier go- raakte in strengen cn spoorstok verward, kwam te vallen cn brak een poot. Het is terstond afgemaakt. Zaterdag is alhier door de heeren Ba der, De Mooy cn v. Duin een extra gewas tulpen, toebehoore-nde aan den heer P. Vos Mzn., geveild. Er was veel volk, waaronder heel wat koopers. Uit de hier volgende no teering blijkt, dat er ook extra prijzen wer den besteed. Per bed van 2 R.R. brachten Reine des Reines op 158, d. i. ongeveer 3 per regel. Murillo f 18; Cramoisso Bril- lanfc 16; Salvator Rose f 1516; Vuur baak f 22f 2-1, Couleur Cardinal 21; Cou- ronne d'Or f 14—/ 19; Proserpine 19 Niets werd opgehouden. Civiel gezaghebber in lndië.- Bij het binnenlandscb bestuur in do bezit tingen buiten Java en Madoera kunnen een aantal personen, met den titel van civiel gezaghebber, tijdelijk worden belast met de function van controleur, en zulks op een bezoldiging van ten minste f 250 en ten hoogste 400 's maands. benevens vrije wo ning of, bij gemis daarvan, een indemniteit voor huishuur van f 50 's muands, zoomedo een toelage \oor reiskosten tot laatstgemeld bedrag. Bij gelijke aanspraken uit andere hoofdo bobben de voorkeur zij, die in het bezit zijn van een diploma van met gunstig gevolg afgelegd eindexamen eencr hoogcre burger school met vijfjarigen cursus, clan wel van een daarmede gelijkstaand of een meerom vattend examen. Sollicitanten hebben zich bij gezegeld ver zoekschrift rechtstreeks te wenden tot den. directeur van binnenlandscb bestuur tc Ba tavia. In dc „St.-Ct." No. 116 komen nadere bijzonderheden voor. Kunst, Betteren, enz. Bij Kon. Besluit is aan mr. P. Rink, eer vol ontslagen minister van binnenlandscho eaken, een pensioen ten laste van deD Staat verleend, ten bedrage vau f 2-184 's jaars. Met ingang van 15 dezer, aan C. W. F. baron Mackay, op zijn verzoek, eervol ont slag verleend als lid cn voorzitter van het college van curatoren van het weeshuis te Buren. Benoemd bij het personeel van den genees kundigen dienst clcr landmacht tot off. van gez. 2de klasse, de burger geneeskundige (arts) H. G. Enklaar, thans reserve-officier van gezondheid der 2de klasse bij gemeld personeel. In het Maandblad van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht komt het program ma voor van het con?i 5 van den wereld bond \oor Vrouwenkiesrecht. Van ,,Dio Anarchie" van Hektor Zoccoli ligt de zesde aflevering voor ons. Zooals men weet zijn Maas en Van Suctv- tclcn dc uitgevers. Het „Tijdschrift voor Wijsbegeerte heeft nu zijn tweede aflevering van den tweeden- jaargang. Het leeuwendeel van dc aflevering wordt gevuld door een artikel van dr. J. D. Bie- rens de Haan: -.Tweeccrlci schilderkunst cn tweeërlei monsehbegrip, Italiaansche re naissance en zeventiende eeuw in Holland." Mogen wij ons een fragment veroorlo ven, dat als inhouds- en stijl-pioeve mogo dienen van dit mooie artikel' „Maar zie nu eens, zoo'n vrouwtje op een regentossestuk van Frans Hals. Hier is af le zweem naar het Algemccne onbekend het is de individualiteit, zooals zij maar ecny tor wereld is voorgekomen en zich nooit herhaalt; het is alleen maar dat vrouwtje; maar cr is uit die persoonlijkheid gehaald wat cr inzat: de levenservaring. Ieder mensch heeft die op eigen manier, cn zie daar wat de kleine mcnsch van de groot© dingen meeneemt en waardoor hij dropsge- wijze meekrijgt van den stroom der eeuwig heid. Het zure of droeve of blijde, dat zoo'n mcnsch ervaren heeft van leven en lot hceffc zich in haar vastgezet tot zielsbczit en leeft op haar gelaal'. Doch die ervaring maakt klein, de mensch, die uit ervaring leeft wordt mecsc- al nederig gestemd. Uit het Ideaal te leven stemt hoog." „Begrippelooze mooipraterij" door mr R. van der Mcy, is het artikel, dat deze uit spraak toekent aan dr. M. H. J. Schoen makers: Het geloof van den „nieuwen mcnsch"." Het „Rottcrdamsch Weekblad" weet mee te deelen, dat de heel' cn mevrouw Van KerkhovenJonkers verbonden zijn aan het door Willem Royaards te formeeren gezel schap. 6) [Wat ik vroeger in de wieg had kreeg ik nu in bed, de behangsclpatroncn, vooral de figuren op du gordijnen werden tot grijn U T zende, a 11 g s t a a n j a g e n d e koppen; tk lag te zwccten van angst en vluchtte naar beneden. Het gekke was, dat op andere avon den do figuren bleven wat zij waren, bloe men, bladen, kronkels; hoe ik dan ook mijn best deed cr koppen uit te maken, liet gelukte niet, dan voelde ilc ine gelukkig en sliep ge rust in. Een ander verschijnsel of hoe u 't noemen wil, was. dat ik me soms duidelijk bij mijn naam hoorde roepen, niet ééns, maar twee, drie keer. Ik ging dan het bed uit om to vragen beneden waarom zij me rie pen, maar dan kreeg ik standjes, Pa zei, dat het niks as verzinseltjes waren om op tc blijven; nu heb ik het nog dikwerf, soms als bekenden aan me denken of over me spreken, al is het ook in een andere stad, hoor ik me bij mijn naam roepen; het lukt echter nooit, als ze het expres willen doen, liet moet zoo onwillekeurig gaan, ja, wat u misschien niet wilt gclooven, soms zie ilc ze zoo duidelijk, dat ik ze eon hand wil geven, maar als ilc ze juist zal aanraken, ver dwijnen ze, lossen op in 't niet. Met miju twaalfde jaar kreeg ik „gezich ten," terwijl ilc op was, zoo meestal om een uur oL' zes, zeven. Als je bij ons in do huiskamer zat, kon je door de kieren van liet gordijn in de keuken zien, die twij felachtig verlicht was door een staande pe troleumlamp. Aan den zolder waren aan dè balken droogstokken bevestigd, daaraan werd soms goed te drogen gehangeu. Was bij ons het middageten gedaan, dan deden pa cn ma een dutje, ik hield mij met het een of ander onledig, maar zat eerst eventjes, dan lang door dc gordijnkiertjes te loeren, doodsbang dat ik ,,wat" zi n zou en toch willende kijken. Eerst bleven dc witte lappen goed, handdoeken of wat ook, wat zij waren, maar langzamerhand vloeide al dat wit in één en werd een groot beest; groote, logge poolen droegen ecu reusachtig lichaam, een monsterachtige ijsbeerkop gluurde me aan met glazige staaroogen. Dan begon 't op me aan te stappen. Ik kon zelfs niet van liet raam wegvluchten, niet schreeuwen! Met wijdopengesperden mond en verwilderde oogen, do armen als afwerend uitgestrekt, eindelijk geheel verstijfd, moest ik bijge maakt worden. Met moeite brak men mij den mond open en goot me water 111. De dok ter werd er bij gehaald. Wurmen, zei hij, evenals onze meid; wunnkoekjes moest ik walgend naar binnen werken. Of het nu die koekjes hebben gxlaan of wat anders weel ik niet, maar langzamerhand had ik minder last van „gezichten." Een enkel slaat me ook nog helder voor den geest, 't Was op een Zaterdagavond; op het binnenplaatsje was de werkvrouw druk aan liet schrobben. Ouder gewoonte zat ik weer angstig te loc- ren cn daar' zag ilc op de roede van het keukenraam drie kronen loopen, het waren koningskronen, vleeschkleurig, er zaten klei ne voetjes ouder, die vliegensvlug tippelden, maar lioc zij ook liepen, die kronen, ze kwa men niet vooruit: Hoewel die kronen gec-n oogen haddon, voolde ik, dat zij naar me keken. .Gillend verviel ik in verstijving en zette den lieelen boel thuis op stelten. Van dc lagere school naar de niiuder lagere en dan naar de laoogerc. Of dc schooljongens liet van do studenten naapen, of dezen van de schooljongens laat ilc in T onzekere, wat ik zeker weet is, dat dat gedeelte van mijn rug, dat aan mijn mager lcorpus het nicest vlcezig is, in on zachte aanraking is gekomen met echte, steenharde, Lciclsclie, Ficterskerkgrachttcho straatkeien. Toen ik van dc Oude-Vest-school ging naar „de Klep," ben ik duchtig ont groend, gc-hcschen van wat ben-je-mo! 't Is gele, maar ik lean me maar weinig herin neren van de jaren, die ilc doorbracht op dc school dicht bij do Pieterskerk. Ilc weet bij voorbeeld op geen stukken na, wie mijn eerste meester is geweest, of hoe precies dc mees ters heetten, die 111e successievelijk Fransch, Duitsoh, Engelscli en nog ccn heelcbocl meer inpompten. Ook op deze school was ik niet no. 1 en niet no. lest; ilc maakte of liever roffelde mijn schoolwerk af, leerde mijn lessen onder het na.ir school gaan, en dat ging nog in looppas, omdat ik nooit uit mijn bed was te krijgen. Knoeide ilc vroeger met booncn en erwten in sponsedoozen, nu dreef ik een woesten handel in postzegels, prenten er allerlei minder fatsoenlijke plaatjes. Voor al in het laatste artikel werd door ons, 13- en 14-jarige snuiters, ijverig gesjacherd. Waartoe dit handelen leidde, ik wil er hier niet op doorgaan. Over alles, wat dit be treft, zand. Plet onderwijs zooals ilc het kreeg, zooals liet 1111 nog wordt gegeven, kon me maar weinig bekoren, daar ilc alles wilde weten, steeds vroeg aan mezelf en aan ieder, die hooren wilde, hoe? cn waarom? begon ilc eerst zoo 1111 en dan een enkel boek tu lezen, dan begon ik boeken tc verslinden Wat ik maar machtig kon worden, ging f.'iidcx. hot mes, 'Aunard en Cooper werden opgevolgd door Dumas, „De Aarde en haar Volken," „de Natuur.' „Wetenschappelijke bladen," „het Boclc der Uitvindingen cn Ontdekkin gen," enz. enz. Als ik Woensdag-en Zaterdagmiddag vrij had, ging ik naar buiten m dan in* f -1 zoo hoog mogelijk in een boom verslond ik Aimard cn consorten; mijn zakgeld ging aan schiettuig, revolvers, buksen. Wclhaas was deze rage weer uit en ging ik aan het fietsen, eerst op een lioogc, dan op een Ro ver. 't Kon nooit hard genoeg gaan en daar ilc toch al mager cn minnetjes was, was ik niet veel meer dan vel over been. Ilc begon van lieverlede van den huise- lijken haard een afkeer tc krijgen. Ik zou weg willen de wijde wereld in Soms ging liet weer een heel tijdje goed, dan' was ilc gelukkig, gevoelde me als andere jongens; dan knutselde ik met pa aan bouw- lcartons, stoommachinetjes, uurwerken. Als wij er na weken geduldig peuteren in ge slaagd waren ecu windmolen tc laten draaien met ziju wieken, of een kereltje hadden ge maakt, dat ston'd hout te zagen, dan was er maar weinig bevrediging'1 leek me zoo' nuchtcrljcs. Neon, heelc fabrieken wilde ik maken, ccn heelc boerenkermis, nut draaiende draaimolens, draaiende vierbakken, wipplan ken, schommels; op het laatst draaide en schommelde het :11e voor dc oogen. Al mijn zakgeld cn nog liet noodigc cr bij ging op aan bouwplaten Groote planken bestel de ik stiekem bij den timmerman. Ik knip- te, plakte, lijm vlo cn bracht niets of al lieel weinig tot stand; dun trapte ik den kcelen rommel in meka.u dan, .ontevreden op ieder een cn op me zelf, overvielen 111e buien van zwaarmoedigheid. Nu eens wilde ik er t*-" eind aan maken, uun weer had ilc een onl- zcttendcii angst voor den dood Vooral Ms liet hard woei, regende en hagelde, ging ik dólen lar.gs de Sii gels, helst den Mare m- gul, cn dan zóó laiigü dc gasfabriek en de Grofsmederij Ui, -vat koudon .die vlammen helsuli flikkeren en kronkelen. De werklui, do stokers kwamen ineuvoor als duivels! (Wordt vervólgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1908 | | pagina 1