.wave ren'.
beroemd
bock.=
Alom verkrijgbaar.
Vraagt 1TIÜX BISCUITS i« II. IL
„lief J©re§© Leven".
PHOENIX-BROUWVERII, Amersfoort.
O.Th. Breehaart,
Ho. 14*731.
LEIDSGH DAGBLAB, Zaterdag* 29 Februari. Berde Blad.
Anno 1903.
PERSOVERZICHT.
V
ervolg Advertentiën.
Iïievr. VAN DEH WERF,
Hengst THORWARD,
f STAAT TER DEKKING.
Th. 0. Oosi£r, ICorf-HapenSsurg 5.
p®-* OVERAL VERKRIJGBAAR.
LEWENSTEIES's
Baaimachines
ünevepirob haar
Leiden, Haarlemmerstraat 141.
voor LocomotÊef-
üüachiaisten en
Stokers, s- s- s-
E Y. GAT3DNIDS3 en P. LABRIJN,
Hoe het te kweeken en te beschermen.
Prijs ingenaaid f4.9&,
gebonden f5.5111.
Vitrages*
iaponstoffen,
Mare 58, Leiden.
H. VAN DER WODÜH.
P. HOPPE.
Hbeer
TOTn de „N ieuwo Rotte idamscho
Dourftut" betoogt iemand, die z;.h Dixi
fëióomt, dat er sinds twintig jaar zoo goed
ak niets is gedaan om de celstraf
jneer draaglijk, meer doeltreffend, min-
on menschel ijk" te maken:
voeding is gebleven wat ze was, hoe-
op hoedanigheid en hoeveelheid te-
rocht aanmerkingen zijn te maken. Alleen
de oneetbare grove gort, de minste schotel
van hot raenu> heeft ter verhooging van den
tónaak een slikje keukenstroop gekregen. De
i avond-boterham, droog roggebrood, is en
blijft te klein; verkrijgbaarstelling van de
meel* uitgebreide cantino wordt zonder
Hffloorl/%aak tegengehouden.
HlDc klceding en de reiniging hebben gee-
nerlei verandering ondergaan; alleen moeet
hier en daar het baden worden ingekrom
pen door gebrok aan badcellen.
Een zeer groote achteruitgang is de
vervanging van do oorspronkelijk in de
■groote strafgevangenissen aang. raohte ge-
i wono vensterruiten door zulke van ondoor-
Rohtig glas. Hiermee op één lijn te stellen
jg het afsluiten van de zitplaatsen der ge-
vangencn in de kerlc door middel van me
taalgaas. Deze twee stuitende maatregelen,
■ehcel zonder reden, maar zoo het heet voor
do veiligheid ingevoerd, dienen slechts
■vooral de eerste) -om de straf no ode loos te
verzwaren, cn worden dan ook allerpijn
lijkst gevoeld. Zelfs de bezockcellen schenen
4an haar traliewerk niet genoeg tc hebb n,
en zijn nu ook van metaalgaas voorzien.
Do wandelplaatsen zijn hior en daar ge
wijzigd, maar niet verbeterd, hoewol ze
fjgnrre van onverbeterlijk zijn. Door gebrek
j&nn bewaarders-personeel duurt het „luch-
£|cn" der gevangenen nu en dan minder
llnng dan hot reglement voorschrijft,
j Op goed kunstlicht-, een eerste oisch voor
gen g -vangene, die zijn arbeid, zijn school-
rerk of lectuur heeft, wordt beknibbeld
or het knoeien met schijnbaar goedkoo-
maar onvoldoend licht gevende bran-
irs en glo; ikousjes.
Het vorenstaande levert wel het bewijs
Jat de positie van den gevangenisbewoner
[er niet op verbeterd is. Die positie heeft,
[anders bovendien reeds zooveel onb schrijfe-
jlijk vernederends; men ga slechts het, vol
gende eens aandachtig na.
8 Ieder voorwerp, wat tot gerief dient, de
velerlei kleinigheden, die wij onmisbaar
Idurven noemen, ze worden den gevangene
ontnomen. Horlog©, zakmes, zakkaru, pot-
®od. tandenstoker, bril, zakdoek, kortom
au die onderdeden van eigen ik, zo worden
fin het betreden van de gevangenis zorgvul
[dig achtergehouden, en kunnen, behalve de
bril, vóór het ontslag onder geen voor
wendsel iii 'a eigenaars bezit terugkomen.
Zij, die langer dan drio maanden straf
hebben te ondergaan, moeten hoofdhaar
en baard afstaan, terwijl voor hen hot dra
gen van eigen kleeding, zelfs onderklee-
ding, is uitgesloten. Zij moeten kruipen in
het gevangenisgoed, waarmee een vorige
gedetineerde wie weet wie? het naakte
lijf heeft bedekt. Hun celmeubels zijn van
de allerschamelste; etensblik, drinkkroes,
houten lepel, kam, zeepbakje o. d. gaan
van den ecnen celbewoner op den volgenden
over. De oei vertoont niets dan steen; »k
dn vloer niet; een der hoeken levert de
plaats voor het ijzeren privaat. Bij dit
voorwerp valt nu toch eenige vooruitgang
te boeken; voor wie het vraagt, wordt thans
closet-papier beschikbaar gesteli.
Alles, wat do buitenwereld raakt, is voor
den celbewoner uit den booze.Bezoek mag
hij eenmaal per week ontvangen, bezoek
van een kwartier uiterlijk, en dan in een
daarvoor opzettelijk ingerichte spreekcel,
waar hij als een wild dier achter traliën en
gaas staat. Voorwerpen van buitenaf kun
nen onder geen beding tot hem worden toe
gelaten; de aan hem geriohte brieven wor
den (evenzeer als de door hem geschrevene)
gelezen, en achterg houden als ze iets min
der oirbaars bevatten. Voor het ontvangen
van portretten in de cel is bijzondere ver
gunning noodig.
Wij hebben ons nooit kunnen verklaren,
met welke bedoeling aan al die onnoodigo
hardheid, aan dat laten ontbrek n van me
degevoel, zoo krampachtig wordt vastge
houden. Den ooi leges van regenten mag
daarvoor geen verwijt treffen; zij worden
noch over dergelijke, noch over andere
zaken geraadpleegd. En als een dier licha
men zich verstouten mooht bij de Regce-
ring aan te komen met voorstellen of ad
viezen tot vorb?toring, dan zijn er zoo goed
als nooit .termen" om daaraan gevolg te
geven.
Het vorenstaande moge gelden als een
antwoord op de vraag naar den goeden wil
der Regeering.
In een artikeltje, waarboven staat G a at
liggen, zegt de ,,P rovincial. o
Groninger Oourant":
Men heeft ons gezegdGaat wandelen. En
wij zijn gaan wandelen.
Men heeft ons gezegdGaat niet tc veel
wandelen, als gij al veel met het hoofd
werkt en wij hebben niet te veel gewan
deld.
Men heeft ons gezegd: Ziet, daar is een
bergvolk, dat wordt, oud, omdat het Yo-
gurth eet. Eet dus Yogurth. En wij eten
Yogurth.
Men heeft ons gezegd: Drinkt melk. En
wij hebben melk gedronken.
Men heeft ons gezegd: Stompzinnigen.
Drinkt niet zooveel melk. Melk is voor
kinderen. Melk is niet voor raonschen. Do
aandeelen der melkvorzekeringscmaatschap-
pijen kwamen weer in gevaar.
Men heeft ons gezegdTrekt uit uw over
tollig ondergoed. Kleedt u dik. Loopt op
uw blooto voeten door nat gras. Houdt uw
voeten droog en warm I
Men hoeft ons gezegd: Wascht u met ijs
koud water.
Men heeft ons gezegd: Wasoht u vooral
niet met koud water. De koude moet er af
zijn. Anders is de huidprikkel tc sterk.
Men heeft ons gezegd: Poetst steeds weer
uw tanden. Want zoodoende verwijdert gij
bacteriën. En men heeft ons gezegd: Ge
bruikt niet te veel tandenborstels, want
hun haren verwekken blindedarmontsteking
Men heeft ons gezegd: Eet veel vleeach.
En toen wij veel vleesch aten, heeft men
ons gezegd: „Eet wei Big vleesch"; en wij
hebben het vleesch weer van onze borden
afgelegd.
Honderd en één tegenstrijdige voorschrif
ten heeft men ons gegeven om gezond te
blijven en te worden, om neurasthenie, do
kwaal van onzen tijd, te vermijden. En het
honderd tweede voorschrift was:
Denk niet te veel aan de bewaring van
uw gezondheid. Want alleen door dat den
ken verliest gij haar reeds.
En daar komt nu ineens weer een Duit-
sche professor met weer een nieuw voor
schrift: Gaat liggen. Wij zitten te veel. AI
dat gezit hebben wij als een onverstandige
gewoonte overgehouden uit de engbehui^'L
he id der middeleeuwen. Wij moeten ons
wennen om wat moer te liggen.
De geheel wereld is ineens in actie. Kun
nen wij met liggen gelukkig worden, dan
maar liggen. Zoo lagen 1.1. Maandag ia
Nederland veel meer mensohen dan gewoon
lijk. Er komt een hausse in canapée's cn
zitbankje, een baisse in de huizen, waar
van de kamers berekend zijn op hoogstens
één tafel en vier stoelen met piano en cosy
corner, maar zonder sofa. Het nieuwste is:
aan tafel liggen. Op avondjes zal men nog
slechts canapé's en mail-stoelen presenteo
ren. Behalve het lokaal van de Tweede Ka
mer blijken ineens veel gcmeente.raadsver
•gaderzalon te klein. Alle schoollokalen moe
ten vergroot en do vergaderingen kunnen
nog slechts gehouden worden, waar de zaal-
©i ge naren lig-stoelen hebben
Totdat een nieuwe Duitsch© professor
komt en zegt: „Dwazen, gij ligt te veell
Maar begrijpt gij dan niet, dat dit liggen
gekomen is door dc dwaze gewoonten dor
Grieken om alles in het wijde te bouwen?
Vóór de Grieken er waren zaten of hingen
onze voorvaderen in do boomen. Gaat dus
zitten op of hangen aan boomtakken, dan
alleen zult gij rationeel leven.''
En dan zullen wij onze avondjes houden
in kunstige boomen, midden in de salons
geplant. Maar zoo ver is het nog niet. La
ten wij rustig" 'blijven liggen, totdat wij
zoo ver zijn.
In een driester Schoolstrijd zegt
„D e Standaard":
In meer dau één land leeft de schoolstrijd
weer met nieuwe hevigheid op. Men ziet
het in Italië. Men ziet het in Engeland.
Merkwaardig is hierbij, dat in Engeland,
door een liberale r-ogcermg, thans een rege
ling is voorgedragen, die het stolsel van
subsidieering der b^zundero scholen zou
invoelen, bijna «op gelijken voet itils ten
onzent, alleen nog milder voor dc vrije
scholen.
Ten onzent wordt aan dc vrije school
van Regeeringswege thans 5j millioen per
jaar uitgekeerd, wat rond op 20 per kind
neerkomt, terwijl in Engeland 23 por kind
zou worden uitgekeerd, alzoo 8 meer. Een
bedrag, dat ten onzent een surplus van nog
2^ millioen zou vorderen.
We zijn er dan ook nog niet.
Wat ons nog in den weg staat is de finan
cieel® steun, dien de Gemeente thans aan
het Openbaar Onderwijs verleent. Ook die
uitgaven zal het Rijk allengs moeten over
nemen, en ze dan op voet van gelijkheid ook
aan het Bijzonder Onderwijs uitkeeren.
Werd dan ten slotte ook voor de oplei
ding van onderwijzers, per kind, aan ons
uitgekeerd, wat ze, per kind gerekend, voor
hot Openbaar Onderwijs kost, dan zou, op
enkele kleine posten van minder beteelcenis
na, ten slotte do financieelo gelijkheid ver
kregen, do vrijheid van onderwiia volko
men verwezenlijkt, en de schoolvredc voor
altoos gewonnen zijn.
Onrecht kan hier nooit in liggen, want
bestonden de vrije scholen niet, dan zou de
Overheid voor even groote vermeerdering
van uitgaven bij het Openbaar Onderwijs
staan, als ze nu aan de voltooid© subsidie
zou uitbetalen.
Nu daarentegen houdt nog altoos het
onrecht stand, dat wij in do Gemeentebe
lastingen, op voet van gelijkheid, moeten
meebetalen voor do surplus-kosten van hei.
Openbaar Onderwijs, en we daarna net te
kort van onze oigen scholen mogen aanvul
len. Vooral bij den bouw onzer scholen
stuiten we op dit hinderlijk ongerief.
Moet er een nieuwe school bij, dan is dc
Gemeentekas er dadelijk goed voor, om de
3/4 bij te betalen, terwijl juist voor ons
die bouw vaak zoo onoverkomelijke bezwa
ren oplevert, cn maakt, dat een echool
wegblijft, die er anders stellig zou komen,
en die zoo broodnoodig zou zijn.
Nu zal het nog wel cenigen tijd duren,
eer we die laatste overwinning zullen be
vochten hebben, maar komen zal ook die
laatste overwinning. Het beginsel van
Rijkssubsidie op voet van gelijkheid is nu
eenmaal in onze wetgeving opgenomen. En
dat beginsel cischt vanzelf, dat het Rijk
van lieverlee aan het bijbetalen ran do
Gemeentekas een einde maakt.
Slapo men slechts niet in, en den ka
niemand onzer, dat we er nu zijn.
Veel, maar nog niet alles is gewonnen.
En bij een strijd van beginselen moet wor
den doorgestreden tot alles bereikt is.
En daarom is het van beiang te weten,
dat nu in Erignland een liberale io-
geering de subsidie van onze schoolwet-no
velle reeds overt roeffc.
In het „Fricsch Dagblad" wordt
de opmerking gemaakt, dat vele Gemeen
teraden méér gebruik behoorden te ma
ken van de bevoegdheden, hun door do
Drankwet toegekend.
„Wij hebben thans vooral do bevoegdheid
op het oog, om de kroegen op sommige urea
van den Jiondag te -doen sluiten, of het
sluitingsuur voor dien dag aanmerkelijk to
vervroegen en daardoor tegelijkertijd da
Zondagsrust te bevorderen en het
kroegbezoek en het drankgebruik tegen te
gaan. Dit verwijt, want een verwijl is het,
geldt zelfs Gemeenteraden, wier meerder
heid belijdt, dat dc bevordering van Zon
dagsrust, het tegengaan van kroegbezoek en
drankgebruik tot de plichten van den Chris
ten bchoorenvan welke gemeenteraden
men dus het recht, heeft iets beters te
verwachten 1
Het blad zet dan uiteen, dat dc Gemeen
teraad een Bestuur s-Collcge is, en daar
behoort vooral door Christelijke Raadsle
den wel mee gerekend te worden.
„Als althans onze Christelijke Raadslo-
den allen zich van deze hun hoogc roeping
bwust waren, en zij bovendien berekend
zijn voor hun taak, zouden o. i. vele ge
meenteraden niet zoo laksch zijn cn
nleer gebruik maken van de bevoegdheden,
hun door den Rijkswetgever, ten opzichto
van de kroegen, toegekend."
Het blad betoogt dan, dat de Regeeving
in 1904 stellig verwacht moet hebben, dat
de Gemeenteraden moer zouden doen om
het kroegbezoek op Zondag te beperken.
„Zij zelf, de Regeering, hoeft gedaan wat
zij doen kón, met het oog op allerlei om
standigheden, door in art. 20 der Drank
wet te bepalen, dat bet vergunningsrecht
roet do helft verminderd wordt voor kroe
gen, die gesloten zijn van Zaterdagavond
zes u r tot Maandagmorgen acht uur.
Het overige moesten de Gemeenteraden
doen. Met het oog daarop is in art. 7 een
nieuwe alinea aangebracht, welke dien Ra
den de bevoegdheid verleent, om tc bepalen
dat de drankhuizen op bepaalde uren moe
ten gesloten zijn, met dien verstaude, dat
voor verschillend© dagen verschillende uren
kunnen worden aangewezendit laatste
tuurlijk met het oog op den Zondag."
Het blad zet dan uiteen hoe deze kwcstlo
in d© Kamer tor sprake kwam, waar do
Verloskundige,
Prins Hendrikkade 37, bij het
lentraal Station. Amsterdam. Consult
kilo Werkdagen 11 3 en 7
Qnze Iraai geiliustr. brochure en
foryscourant (uitg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels
3638 8
Op de roode doos, waarin
„NANNING's" echte Klnadruppets
van Dr. DE VRIJ verkocht worden,
■taat niets andeTs dan
927 12
P;ll Ij. VAN TILÏiJ131G, te
Bijnsliiirg, dp K loost er sc h uur,
STAAT I KK UEKKINU, de
goedgekeurde
Goudvos, Uost-Frlesch, Ras. Dekgeld
o. by de eerste dekking te vol
doen en nog ƒ5.— als de Merrie
drachtig ie, op alle werkdagen, be
halve 'e/ondags. iyl3 lö
CAIl», Zwarte Ueugnt, hooit
1.60, zwnar „obouwd <m boenweik.
Dekgeld 15 Gulden, by den eersten
epiong te voldoen. Zeldzime Draver
Heeieh Landbouweia.diehun vourdeei
zoeken komen beslist niet hun
Merrie6n bU doren Boliden Hengst
Standplaats Cnlé I>en Burclitj
Leiden, fiuim Sb% zy,, drucluig
van de gedekte aeriieén in 1«07
Zegt bet vooit A. MOK.
2246 17
De gerenommeerde bieren dezer Erouwery als
Filsener-, Duitsch-Gerste- en Lagerbier
z(]n per llcacU en op fust verkrijgbaar, f,700 22
N. V. Bierhande! en Mineraalwaterfabriek,
5920 40
kartonveipakking; fijnste soorten 25 ets. per pakje. Kruidnootjes en
Little peas met Inbegrip van vermakeiyk wedloopspel 20 ets. per pakje
I>© B. N. 1/. verpakking is de BENIGE, waarin de waar
bros hiyfC. 6 40
zfin zoowel voor Huishoudelijk gebruik
als voor Modernen Borduren en Stoppen
en worden onder langdurige garantie en gratis
onderricht geleverd. 1787 40
EEN3Q ADRES:
Telefoon Intercommunaal 685*
REPAHATIE ALLE SYSTEMEN.
ONOVEKÏRKFBAARI
Wettig gedeponeerd.
Thans ie bij alle Boukhanilolaren compleet vorkrijgbaar het
door A. W. SIjmoFF'e UltgcTers-Jiy. uitgegevon werk
DE GIDS
Een Handleiding voor Machinisten en Stokers bi)
Spoor- en Tramwegen en hen die hut willen
worden, Spoor- en Tramwogambtenaren, Beambicn
en Studeerenden, voor
Nederland, Nederl.-lndië, de Transvaal en België,
RBWRBIfT n/lOR
Werktuigkundige ingenieurs.
Afdeelingchef en Adj.-Ing. by den Dienet van Traotie en Materieel
der Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen.
900 liladz. met 1150 gravuren en 4 groote uitslaande platen-
Gebonden ff 8.S0.
Door GEBROEDERS VAN DER HOEK, te Leiden, is
uitgegeven
EEM BOEK VOOR 0U3ERS Etf OPVOEüERS
DOOR
ELISIE VAN CALCAR.
INHOUDJong leven. Begin. Het kindje in de domme zes
woken. Levenseischen. (Het eerste voedsel). De zintuigen ontwa
ken. Behoefte aan beweging. De kleeding. Lastige kinderen. -
De kracht der gewoonte. Wie zal regeoron? De slaap. De maal
tijd. Het kindje speelt. Beteekenis vun het spel. De eerete
stap. De huid. Harding en lichaamsoefening. Het kind leert
spreken. De Jejding vau den wil. Verblyfplaatsen. Versterkende
oeleningen en spelen. Gehoorzaamheid. Belooning en straf. Do
groene school. Kindergodsdienst. De betrekking van het kind tob
anderen. Goed en kwaad. Het mysterie van God. Het mysterie der
geboorte. Het mysterie van den dood. Temperamenten en karakter.
Een eenlg kind. Kinderkwaaltjes. JJot zieke kind. Vreemde oogen
d -.ingen. Het geheugen. De fantasie. Vrouwelyke opvoeding.
Biocht eener moeder uit het begin dor vorige eeuw, zooals er nog wel
enkelen zUn. Waarheid en leugen. Zondagskinderen zyn zeldzaam.
De wereld van het kind. Onkunde maakt den opvoeder soms onrecht
vaardig. Vermaken. Prenteu en Prentenboeken. Een kindei hand
la gauw gevuld. Stille deugdon, Gemoedsleven. (Gevoel, verstand.)
Qodsvereering. Kmderjyk geloof. Vorming van hot geweten.
Opvoeding. Over het verband van huls en echoot.in de opvoeding.
Vrjjheid, Uiterlyk voorkomen. Orde. Leerplicht. (Ue ondoelmatig
heid van ons hedendaagsch volksonderwys zoolang du moraal er niet ouder
genomen wordt). Het ontydlge. Opvoedkunde. De opvoedende
beteekenis van den kindertuin. (Het spelen in den tuin. Het bellen blazen.
Het zandvormspel. Het boetseereu met klei). hiyn voorbeelden. Bijlagen.
L Onderwys in handenarbeid voor 100 jaar. II. Kindertuin en moederschoot.
Verkuilgbaar T)5j alle Boekhandelaren.
3230 83
Fransche en
3®"" Engelsche
IN ALLE BREEDTEN
EN PRIJZEN.
Ruime Reuze. Vraagt Stalen.
Steeds dc Nouveautés
iu zwarte en
gekleurde
Wa len Mausselines, enz.
Grootk Kkuzb.
Stalen op aanvraag.
Aanbevelend,
2102 32
Deurwaarder te Beiden,
heeft zyn kantoor gevestigd aan de
Hreesiraai 33.
Hy belast zich met alle voor
komende zaken op zyn ambt be
trekking hebbende, als: Jncasoeering
van Vorderingen, Protesteoren van
W i88ois en ander Handelspapier,
het houden van Verkoopingan van
roerende Goederen, Houtgewas, Veld-
viuchten, enz.. Opzeggen van Hypo
theek krachtens artikel 1223 13. W.
of om andere geconvenieerde rodenen,
Ontruiming van Woningen, etc., e'c.
948 17
ECHTE
Oude «Ten er er H[
ÖI uwl
VerkrUgba&bU
alle Grossiers in
Gedistilleerd.
Ld op cachel -u j
h urkbrand.
221 19
