heb gebruik gemaakt van alle klassen en zoowel van de expr-estreinen als van de gewone personentreinen. Het was inder daad een hcele studie. Op mijn vroegere reizen had ik reeds de ervaring opgedaan, dat de waggons der Russische spoorwegen gemakkelijk iDge- richt zijn. De personentreinen worden ech ter niet schoongehouden, en overal heerscht 'de grootste wanorde. Geen der beambten, conducteur of hoofdconducteur, denkt er ooit aan, den passagiers de plaatsen aan te wijzen. Eens bet was in het begin van mijn reis vroeg ik den conducteur mij een plaats in de tweede klasse aan tc wij zen. Hier waren de vnje afdeelingcn geheel door spoorwegbeambten en hun vrouwen in beslag genomen, het waren meest con ducteurs en wisselwachters, die het recht meenden te hebben hun heele familie met tantes en nichten op een kaart derde klasse in de tweede en eerste te mogen meenemen. De beambte, van wien ik aanwijzing van een plaats verlangde, begreep mij, zooals ik weldra merkte, verkeerd. Hij nam mij zeer beleefd mijn reistasch af, opende een der ooupé's, die geheel leeg was, en sloot dc deur achter mij. Na eeni- gen tijd verscheen hij weer en informeerde heel deelnemend hoe het mij in den coupé beviel. Er bleef mij niets anders over dan den man een fooi tc geven. Nauwelijks had hij die gekregen en was hij verdwe nen, of hij bracht in mijn coupé een ande ren reiziger Deze werd door den conduc teur met de grootst mogelijke beleefdheid behandeld. Deze gaf hem daarvoor een flinke fooi; hij had nl. in het geheel geen kaartje. Het werk der spoorwegbeambten is er hoofdzakelijk op gericht om de cou- ipé's af te sluiten, om daardoor een fooi ,te krijgen of te zorgen voor de plaatsing van reizigers zonder plaatskaart. Deze bezigheid neemt hun tijd zoozeer in beslag, dat zij nergens anders voor te vinden zijn. Op alle lijnen, zoowel in Polen, alsook in Centraal-Azië, in Noord-, Midden- en Zuid-Rusland zag ik honderdmaal dezelfde jBcène. Wanneer de conducteur verscheen om de kaarten te controleeren, maakten een aantaJ passagiers zekere geheimzinni ge bewegingen en reikten den conducteur de gesloten vuist, welker inhoud de be ambte in zijn zak liet glijden. Niet altijd werd de naak zoo geheimzin nig behandeld. Zoo woonde ik het op de lijn tusschen Mosikou en Warsohau bij, dat de conducteur met een oude koopvrouw op luidruchtige wijze aan het marchan- deeren was over tien kopeken. Het duurde zoo lang, dat ik verontwaardigd den con ducteur toeriep, de oude vrouw toch met rust te laten. De beambte zeide echter, trouwhartig: „Is het dan fatsoenlijk, zon der te betalen van den trein gebruik te maken?" De vrouw gaf dit toe, maar hij mocht niet zulk een overmatig hoogea prijs verlangen. Nu riep de conducteur 'mij als getuige, dat het kaartje voor den 'afstand, welken de vrouw wilde reizen, aan de kas een roebel kostte. Hierop liet de vrouw zich overhalen nog tien kopeken te betalen. De conducteur verklaarde mij. dat hij niot minder dan de helft van den officieelen prijs durfde nemen, daar zijn collega's dan zouden meenen, dat hij een gedeelte van het ontvangen bedrag had ■verduisterd. Inderdaad heeft zich op be paalde lijnen een vast tarief voor kaartjes- looze reizigers ontwikkeld. Mij werd ver teld, dat menigmaal een conducteur voor het loket voor plaatskaarten staat en den reizigers, die plaatsbiljetten willen ne men. een wenk geeft, dat zij zonder kaart jes reizen kunnen. Er zijn categorieën van reizigers, die zich openlijk er op beroe men, nog nooit met een kaartje te hebben gereisd. De incassecring van het geld wordt door den conducteur verricht. Wan neer een der „hazen" zoo heeten in Rusland de kaartjes] oze reizigers wei gert het geëischte bedrag te betalen, wordt hij bij het volgende station met geweld uit den trein gezet. Eerst verschijnt de hoofdconducteur en verklaart met groote verontwaardiging dat het een ongehoorde brutaliteit is zonder kaartje te reizen. In werkelijkheid maakt hij evenwel met den conducteur gemeene zaak cn ontvangt voor eiken „haas" een bepaald zeer hoog per centage van het bedrag. Daar het gokeele treinpersoneel op die t wijze elk oogenblik in gevaar verkeert, met den strafrechter in aanraking te komen, is het natuurlijk, dat men vau dat personeel in moreel opzicht niot al t© veel kan ver langen. Daardoor wordt het begrijpelijk, dat dieven, kwartjesvinders en ander ge spuis op de Russische spoorwegen een ruim veld voor hun werkzaamheden vinden. Zij geven den beambten een deel van bun buit of worden door hen eenvoudig geduld, daar zij een aanklacht bij de spoorwegdirectie vreezen. Een bijzonder karakteristiek voorval beleefde ik op mijn reis tusschen Orenburg en Samara. Des nachts kwam men tot de ontdekking, dat onder dc bank, waarop ik des avonds had plaats genomen, een spits boef lag. Ik had hem niet bemerkt. Daar ik echter, door de ervaring gewaarschuwd, voor den nacht de bovenste plaats in den wagen had genomen, behoefde ik voor die- veu van deze soort niet bevreesd te zijn. Des nachts zag men plotseling van onder de bank een hand te voorochijn komen, welke een greep deed naar het rcistaschje van de daar rustende persoon. Deze was toevallig de dochter van een spoorweg ambtenaar. Zij scheen wel aan dergelijke voorvallen gewend te zijn en keek terstond, onder de bank. Toen kwam een man te voorschijn, die een weinig verlegen lachte en daarna kalm tegenover haar plaats nam. Nu wendde zich de man tot het jonge meisje en vroeg waarom ze niet doorsliep. De brutaliteit van den Russischen gauw- dief is onbeschrijfelijk. Een valse lie speler, dien ik er op betrapte, dat hij door oneer lijk spel een medereiziger plunderde, vroeg mij heel verbaasd wat het mij aanging wanneer een ander uit eigen beweging zijn geld wilde verliezen. Wanneer men eenigen tijd op Russische s{>00rwegen heeft gereisd, komt men tot de slotsom: het onderscheid tusschen goed en kwaad is hier moeilijk aan te geven. Men zal nu vragen hoe dit alles mogelijk is en of er in Rusland in het geheel geen controle is. Er wordt nergens zooveel ge controleerd als in Rusland en de contro leurs krijgen hooge salarissen, '"en behoeft zoo iemand echter maar eenmaal te zien, om te weten, dat hij niet veel nut kan uitrich ten. De controleurs verschijnen hoogst elegant gekleed en worden op hun rond gang door alle beambten begeleid. Daar dezen nu zelf de knoeiers zijn, verstoppen ze alle passagiers zonder kaarten. Soms worden ook de controleurs zeiven door de conducteurs omgekocht. Wanneer zulk een beambte eerlijk is, krijgen de conducteurs van den telegrafist aan het station, waar de trein wacht, per draad van zijn komst bericht. Dan kunnen ze voor hun bescher melingen kaarten koopen tot het volgende station. Wat ik hier verteld heb zijn geen uit zonderingen, doch regel. Zoo iets komt dagelijks voor op alle Russische sooorwe- gen. Niet alleen de staatsbanen, ook alle particuliere spoorwegmaatschappijen wor den op deze wijze bedrogen. Goederentrei nen vervoeren alle ook personen, door wie natuurlijk geen kaarten -"-orden gekocht. Of de tegenwoordige minister met deze misstanden bekend is, weet ik niet. Aan de ministeries werkt men vlijtig. Het publiek lacht er meer om dan dat er schande over geroepen wordt. Het gevolg is echter, dat den spoorwegmaatschappijen millioenen worden ontstolen en dat het volk hieraan gewoon demoraliseert. Lastige Planten. Naar een Amerikaansch blad meedeelt is de waterhyacint, Eichhornea Speciosa, die vele stroomen in Florida en Louisiana on bevaarbaar heeft gemaakt, ook verschenen in Texas, en dreigt ook daar voor de scheepvaart noodlottig te worden. De plant verspreidt zich met zulk een snelheid, dat voorbeelden bekend zijn van gr 00te, bevaarbare stroomen, die binnen twee jaren nadat de plant daar voor het eerst gezien was, geheel verstop' waren. Naar men zegt heeft do Bondsregeering verleden jaar 200,000 dollars uitgegeven om te beproeven die vegetatie in de stroo men van Louisiana en Florida te fnuiken of te beteugelen, maar het resultaat moet gering geweest zijn. Men beweert, dat de verspreiding dezer plaag te danken is aan de onachtzaamheid der dames, die, vol bewondering voor de mooie bloemen, een paar planten kweekten en ze, onvoorzichtig genoeg, lieten ont snappen in de rivieren. Dit is ook, naar men weet, de oorzaak geweest van het verschijnen der planten in de Sabine-rivier, welke stroom Texas en Louisiana scheidt. Een dame in Orange, Texas, kreeg een paar exemplaren dezer plant uit Florida; maar, na deze een poosje gekweekt te hebben, verveelden ze haar, en wierp zij ze in de rivier. Van deze weinige planten na is de ge- hcele rivier boven Orange versperd door een warrige massa van waterhyacinten en vele waterwegen in Louisiana, die vroeger door booten bevaren werden voor het han delsverkeer dezer streek, zijn nu geheel voor de scheepvaart gesloten. Een ander voorbeeld: Eenige planten der sierlijke waterhya cint, die men in Sam Houston-park in cultuur had, verdwenen onlangs op de een of. andere manier uit haar kunstmatige omgeving en verschenen in het schcepska- naal, dat Houston met de Golf van Mexico verbindt. De plant had al groote vorderingen ge maakt vóór zij de attentie trok der autori teiten, maar met energie is men sedert aan het werk gegaan om haar tc verdelgen. Zij, die daaromtrent ervaring hebben, betwij felen echter of er wel iets op gevonden zal kunnen worden om de planten geheel uit te roeien. Zoo het niet gelukt bet scheepsko- naai, dat de eenige diepwaterverbinding van Houston is, vrij te maken, dan zou de schade aan handel en nijverheid voor dero haven enorm wezen. Een wet, die verbiedt de waterhyacint in do nabijheid van bevaarbare stroomen te kweeken zal nu spoedig door de wetgevende maobt in Texas in behandeling worden genomen. Dat kan misschien wel helpen, maar wie zou ooit gedacht hebben, dat menschen zich met wetten tegen een plant zouden moeten beschermen en dan m pr wel tegen zulk een mooie en betrekkelijk nietige plant? Maar haar bracht schuilt d_n ook enkel in haar snelle en ongebreidelde ver menigvuldiging, want in andere opzichten schijnt ze volstrekt onschadelijk. Glazen Parelen. Venetië is bekend als vervaardigster van glazen parelen. Zij heeft in die industrie vroeger steeds vooraan gestaan, en tot he den heeft zij zich op die plaats weten te handhaven. Al eenige eeuwen wordt die tak van nijverheid uitgeoefend. De Vene- tiaanscho kunst-glas-industrie houdt zich echter bijna uitsluitend bezig met de ver vaardiging van versierselen. Daarom moest zij telkens tijden van verval doormaken, gelijk dit bijv. in den aanvang der 19de eeuw het geval is geweest. Alleen de fabri catie van glazen parelen heeft zich steeds op dezelfde hoogte weten te houden. Het is de moeite waard, eens een kijkje te nemen in het inwendige van zulk een parelen-fabriek. Een groote ruimte bevat, behalve verscheidene kisten met zand en andere aardsoorten, een aantal ovens, be stemd om de glasmassa te smc'ten. Man nen, die, door roet en ^mook zwartgebla kerd, op demonische gedrochten lij leen, roeren de vloeibare pap met ijzerenstangen. Als het mengsel geschikt is, worden er dun ne draden door getrokkendaaraan blijft de glasmassa gelijkmatig hangen. Na het afkoelen worden de draden weer verwij derd en men houdt dunDe glaspijpjes over. Deze worden naar hun dikte gesorteerd, aan bosjee saaingebonden en dnr> door man-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1908 | | pagina 13