Agenda, van de week:
ingezonden.
Buitenlandseh Overzicht.
eeniging voor Bloembollencultuur en het
Hollandseh Bloembollend weekers-Genoot
schap, een ad ree is gericht aan den minis
ter van Landbouw, Nijverheid on Handel
in zake de vestiging van de eventueel te
stichten Rijks tuinbouw-winter school in
bet Blocmbollcndistrict
In dat door de respectieve voorzitters
en secretarissen van bovengenoemde afdee
lragen en vereenigingen, onder! eekend
adres wordt verzocht deze school tc willet
plaatsen in den noordwest-hoek van Zuid-
Holland, opdat doze dan komt in de kern
van het bloembolleudistrict, to midden
der cultuurs en te midden van hen, dio in
de bloembollenteelt hun geheel en eenig
bestaan vinden.
Ho tooneelvereeniging „Nut. en Ge
noegen" geeft Woensdag 19 Februari a.s.
haar 14de uitvoering en de tweede in dit
soizoeD, voor kunstlievende leden en dona
teurs. Opgevoerd zal worden „Het testa
ment van oom Jan" blijspel in 4 bedrij
ven. Vervolgens worden gegeven verschil
lende voordrachten.
Gisteren is met goed gevolg de groe-
to duiker gesteld onder den bodem van de
lieuwe vaarsloot van den heer Hugo van
Graven.
Deze duiker, die in drogen toestand
reeds een gewicht had van 8000 K.G.,
woog toen hij gesteld werd minstens 10,000
KG.
Hij is gebouwd en gesteld bij en door
den heer Bert van der Zaal, alhier.
De 17-jarige Berthout, die met de ijs-
gelegenheid dozen winter, zoodanig is ge
vallen, dat hij behalve verschillende ver
wondingen te hebben bekomen, ook eeni-
gen tijd van 't licht zijner oogen beroofd
•was en reeds in enkele bla^len als dood veir-
kloard is geweest, is thans geheel genezen.
Kunst, Betteren, enz.
Dr. H. F. Holmont heeft een „Wereld
geschiedenis" getcbroven. De uitgevers
maatschappij „Vivat" te Arasterdam geeft dit
werk in afleveringen uit.
Een historische atlas, welke ons nog niet
onder oogen kwam, en talrflke illustraties,
welke ons wel onder de oogen kwamen,
waarvan we do gek leurden minder geslaagd
vinden dan de zeer goede andere naar hout
snede bewerkten, zullen dit boekwerk
opluisteren.
Pi of. dr. H. Kern schijnt volgens het be
richt op de titelpagina de door G. Fuldauer
bewerkte Nederlandscbe uitgave te leiden
Leze Wereldgeschiedenis belooft compleet
een werk te worden van grooten omvang.
Jn acht deelen heeft dr. Holmont zfln stof
ingedeeld, leder dier deelen bestaat uit ver
schillende hoofdstukken. Nemen we d9el I
bijvoorbeeld. Dit is onderverdeeld in: Het
begiip Wereldgeschiedenis. Grondnegrippen
van een geschiedenis van de ontwikkeling
van het mensebdom. Het menschdom als
levensverschijnsel der aarde. De voorgeschie
denis van het menschdom. Amerika. Neder-
landsch West Indiö. De geschiedkundige be-
teekenis van den Stillen uceaan. Register.
De eerste aflevering met haar vijftig blad
zijden in groot-folioformaat brengt het niet
verder dan tot midden'inhot hoofdstuk gronde
begrippen. Dit, wat de uitgave betreft; voor
wie zich voor het quantum drukletters dat
hij ontvangt interesseert.
Een grove benadeling kan de aanwijzing
der indeeling in verhouding tot deze eerste
aflevering overigens slechts zijn. Want de
titels van sommige hoofdstukken spreken
voor zichzelf van uitvoerigheid en noodwendige
uitdijing in de bespreking van 'l materiaal.
De wflze waarop het begrip van „wereld
geschiedenis" door den schrijver wordt gede
finieerd, lokt ons uit tot een aanhaling:
Het is een oude en naïeve dwaling dat
deel der wereld, dat men met zfln geestelijken
horizon omvat, voor heel de wereld te houden.
Zoo gold Cato de oudere -Jen Romeinschen
staat als de vervuiling van alle historie en
noemt de Chinees zijn rijk: „het rflfc van het
midden". De Duilscbe krouiekscln ijver der
]8de eeuw maakt van de Turken geen mel
ding en in de l7do beschouwt geen beschaafd
bewoner van West-Europa Rusland als een
gelflkwaardigen staat. Gelukkig is nu de
maatstaf van de verhoudingen der wereld
geschieden!# anders en ruimer geworden, dan
men nog voor kollen tfld mogelijk achtte.
Het ligt dus in den geest des tflds aan een
Algemeen© Wereldgeschiedenis te denken.
Op deze voor iederen leek bevattelijke wflze
gaat Dr. Holmont door.
„De XXato Eeuw" geeft prachtige verzen
van Karei van den Woeslflne, waarvan hfl
er verschillend© op zfln voordrachtavonden in
ons land heelt voorgelezen.
„De Holl. Revue", Netscher's tfldschrift,
geeft bfl een paar mooie photo's van Fied.
van Eeden, een criliek op het overvloedig
producseieu van den dichter in denlaatsteu tfld.
Spol-van-de-ifflnen.
In „De Nieuwe Tfld," eoclaal-democratisch
maandschrift, is het begin opgenomen van
„Glück Auf," Spel van de Ufliieu in i bedrij
ven door Herm. Heyorinans Jr.
0 r o 1 i o.
Orolio treedt, met eenige gastrollen op In
de Koninklflke Opera te Boedapest. Van vroeger
is hfl daar in goed aandenken gebleven. En
du debuteerde hfl er als Mephiato in „Faust"
Het „Pol. Volksblatt," dat hem als „lioben
gern gesehenen Bekannter" begioette, roemd
zfln spel en zegt dat ook zfla zingen veel genot
gaf. Het ,B. Taget» noemt deze roi van
onzen landgenoot „tme vornehme Leistung".
Ook andere dagbladen van Boedapest gewagen
met ingenomenheid van Orelio's optreden. Hfl
werd warm toegejucht.
Men heeft, volgens een bericht uit Assouan,
in het dal waar de koningen van Thebe be
graven zfln, do juweelen gevonden van de
echtgenoot© van koning Setle II, een der
pbarao's van de negentiend© dynastie, die
ongeveer 1900 jaar voor Christus leefde.
Het graf zelf was leeg en blijkbaar ge
plunderd; men vond do kostbare veisiorse.en
in een moeras in de nabijheid.
Do aan den grooten Nflldam bfl Schellal
arbeidendo ingenieurs groeven een voor
historisch keikhot uit. De Iflkeu waren op
zeer primitieve wflze gebalsemd en zeer klem.
Zfl moeten van oen arm voorhistorisch volk
af komstIg zflnslechts enkele stcenen sletaden
werden rn de graven gevonden.
Atieen Str Eklen Qoret, de Britsche consul-
generaal, en zfln gemalin hebben de sieraden
tot lieden toe mogen bezichtigen. De sieracf^D
best.tan uit zware gouden armbanden, groote
oorringen, die het initiaal van de eigenuies
dragen, vingen ingen en gouden draden, die
door bet haar gevlochten werden.
Zaterdag;:
Foyer Stadsanl. B.il Marqué L. W.-V. .All
Ri^bt".
Zondag;:
Leufcche Schouwburg. r.Marie Antonette",
Koningin en Martelares. Geacbiedk. Drama. 8
uren.
Du Nord. flobst cn Bertrand"" of de lastige
Vtigeboudeu. BlijspeL 5 ureu.
btads-Gehoorzaal. Lie d -Voorstelling ter gelegen
heid 82*16 jaarleest der Leuiacüe/.ouit» en Broeder
schap nDidei et Vututi". 8 aiea.
Maandag:
•Stadsgehoorzaal. Ünenb. Feesfcrergadering Ier
gelegenheid z5-|ang bestaan Patrimonium". 8
uren.
Woeiigdag:
Lahteclie Sobouwburg. 8ste Abonn. Voorstelling
„Fantasie", TuoueeLpeL 11 a 1 f a c h t.
Stadhuis. Openb Vergadering Gezondheids
commissie, Leiden. 8 uren.
Donderdag:
Foyer Stadsz.ial. Liefdadigh Concert Werk©
loozeu, to geven door het IJaagsche Toonkuuat-
k wartat. Halt' a eb t
Zaterdag:
Graanbenrs. Bropa^audu-Feestavond A. N.
Typogr.-Boud, afd. Leiden, li aJt negen.
Mijnbeer do Redacteur t
Wees zoo goed het volgende nog voor mij
tc plaatsen in aw geacht Dagblad naar aan
leiding van bet ingezonden stuk van gister
avond aan mijn adres.
Nadrukkelijk herinner ik aan mijn ver
klaring in mijn voorgaand stuk, dat ik al
daar alleen sprak over partijverhouding
in verband niet de wijze, waarop die bij de
laatst® gemeenteraadsverkiezingen voor don
dag was getreden.
Dat de geachte inzender er prijs op stelt
om een partij, die den naam christelijk
draagt, doch zich niet verplicht gevoelt bij
gemeenteraadsverkiezingen partij te kiezen,
toch bij de ohristelijken in to deelen, is zeer
natuurlijk, om de eenvoudige reden, dat
zulk een houding koren is op zijn molen.
Overigens moet ik den gcachton inzender
dank zeggen voor zijn aandacht aan mijn
stuk geschonken. Wanneer ik het toch noo-
dig geoordeeld had, dat er iets tot bevesti
ging van mijn schrijven werd gegeven, ik
den schrijver daartoe had aangezocht en hij
er zich toe gezet had om aan mijn verzoek
tc voldoen, dan had hij zich niet beter van
zijn taak kunnen kwijten. Hij zegt, dat ik
een breed betoog geleverd heb, ik mag het
dan zeker als een blijk van welwillendheid
beschouwen, dat hij een stuk geleverd heeft
nog wat langer <lan het mijne. Dat hij met
een goede kennis van het pers-nieuws op
niet al te besten voet staat, Iaat ik nu
maar buiten rekening. Wat hij mij vraagt
aangaande den heer Polak staat in mijn
schrijven en is algemeen bekend.
Ik wensch thans nog iets te zeggen over
do hoofdzaak, waar het om gaat. Het alge
meen zoeken is om den weg te vinden, langs
welken men kan komen tot verbetering van
da social© toestanden cn verhoudingen in
de samenleving. Bij een in sommige opzich
ten goed doel hebben in het bijzonder de
socialisten daarbij een Loon aangeslagen,
dio allo der zaak kundigen tot tegonstajid
noopte, omdat op dio wijze geen verbetering
was te verkrijgen, maar wel verergering.
Dit is langzamerhand ook door enkele
mannen onder de socialisten ingezien.
Een van hen is dr. Van Eeden, die
bij de werkstaking in 1903 nog mee vooraan
stond
Na do ervaring, die hij daarna heeft op
gedaan met zijn „Walden" in het
Gooi en. met zijn handelsmaatschappij
„De Eendracht" ld Amsterdam zegt
hij: „Eerst door do praktijk van de laat
ste jaren is mij duidelijk geworden, waar
om bedrijfsleiders, handelaars en icdustri-
eelen niets van het socialisme, zooals het
zich thans voordoet het klassenstrijd- en
werkstakings-socialisme verwachten. Do
klassenstrijd is een zuiver kapitalistisch
verschijnsel, evenals het vakvereonigings-
wezen. Met socialisme, met een betere soci
ale orde, met een rechtvaardige maatschap
pelijke organisatie hebben deze dingen
niets, niets, hoegenaamd niets te maken. Ze
werken ook niet in die richting, ze werken
beslist tegen."
En dan zegt hij later in hetzelfde blad
de „Pio-nier": „Nu leiden op dit.
oogenblik alle omstandigheden er toe, dat
ik mij bijna geheel aan G-. G. B. moet ont
trekken. De „kapitalist Van Eeden", zoo
als men aan „De Eendracht" gewoon was
te zeggen, is nu „kapitalist af'. Mijn lcapf-
talisten-rol heeft maar kort geduurd. Ik
heb geleerd hoe men in een paar jaren,
eigenlijk in een paar maanden, ondanks de
besto bedoelingen en een zuinige levens
wijs, zonder te dobbelen of te spcculeeren
of te fuiven, twee ton gouds kan verliezen.
Ik heb geleerd hoe moeilijk het is bekwa
me menschen voor zaken te vinden, die
nauwkeurig begrip hebben van eigen krach
ten. Ik heb de wenschelijkheid geleerd van
onverbiddelijke gestrengheid in alle com
mercieel© werkzaamheid. Ik heb geleerd
hoe weergaasch moeilijk het i6 om een goe<L
kapitalist te zijn geen gemakzuchtig
rentenier maar een kapitalist met eure,
uL een ©enigszins plichtmatige opvatting
heeft van. /.ïjn werkkring, die iets doen
wil met zijn kap reaal. En ik heb, naar ik
hoop, hiermede het Lcrgekl betaald voor
vele gocdwillem. kapitalisten, socialisten
en G. G. I>.-groepan, die na- mij komen.
Dit is altijd een troost, als mca zijn eigen
tegeuspQCct voor anderen tot zegen kan
maken."
Dit is nu geen vnsfiaal van oen verstokt
conservatie^, maar van ccn volbloed socia
list, dio zich er too gezet heeft om do we
reld te laten zien, hoe men geld moet be-
hccrcn en zaken kaa doen.
Eigenlijk in twee maanden tijd, zegt hij,
verspeelde bij twee ton gouds. Waar moe
ten bij zulk een verloop de Werkli den heen'/
De reeds door mij genoemde heer Henri
Polak, een der uitnemendst© onder de so
cialisten, zegt omtrent de vakverceniging
dit: „Een vakverceniging- di«it zich in de
eerste plaats te stellen op den bodem der
werkelijkheid met andere woordenzij
moet de industrieele etu maatschappelijke
toestanden en verhoudingen nemen zooals
zij z:jn, waaruit weer voortvloeit dat haar
actie met de werkelijkheid steeds en on ver
in der lijk verband rncet honden.''
„Zoo zal de vakvcreeniging brj het vol
voeren van haar taak hebben acht t© geven
op den toestand, waarin <!e industrie en
de handel in binnen- en buitenland zich
bevinden."
Na nog verschillend© dingen genoemd be
hebben waarop gelet moet worden, gaat
hij voort: „En om„ nevens al deze dingen
op deugdelijke wijze werkzaam te kunnen
zijn, meet zij zorgen bij het publiek in aan
zien te zijn cn ook don werkgevers achting
in to boezemen Daartoe is noodig., dat
haar «afstuurderen, haar propagandisten,
haar woord- en penvoerders zich in de
eerst© plaats onthouden van noodelooze
felheid in hun optreden, van allo overdrij
ving en onjuiste voorstellr
„D© leiders hoeden zich dus, het kan
niet nadrukkelijk genoeg gezegd worden,
voor allen bombast, voor alle dikko woor
den, voor alle halfgaar gephilisopheer. Men
spreke en schrijve kalm en waardig."
„Geen quasi-pathoe, geen opkammerij
der arbeidersgeen noodeloo© gefulmineer
tegen d© patroons, in een woordgeen
demagogie (volksmennerij)".
Dat is geen taal van een verstokt conser
vatief, maar van een volbloed socialist.
En of ik nu met dit alles wil zeggen, dat
do werkman, de vakvereeniging, niet moet
of mag streven naar verbetering, waar dit
noodig is, dat Ï3 natuurbjk verre van mij.
De vraag, waar het echter op aankomt is:
do wijze hoe. En wanneer mijn schrijven
cr nu to© moge bijdragen, dat daarbij ge
zond verstand en bedachtzaamheid plaat©
ncmeö aan het roer, dan is mijn doel be
reikt, en dit zeker ia het belang van een
goede samenleving, ten dienste van den
werkman en den patroon.
Met dank voor de plaatsing
Hoogachtend Uw. Dw.
W. PERA.
Leiden, 8 Februari 1908.
De Brusselse he correspondent der
„Frankf. Ztg." beschouwt het als vast
staande, dat het bezoek van koning
Leopold bij president F a 11 i è-
r e s geen succes heeft gehad. De Franschc
regeering zal ten opzichte van den G o n-
g o sta at bij haar gereserveerde houding
blijven.
De Duitacho Rijksdag heeft de
tc Brussel ontworpen aanvulling van do
Suiker conventie goedgekeurd.
Tevens werd aangenomen een voorstel
van den afgevaardigde BassermanD, om de
suikerbelastiug te verlagen tot 10 mark
(van 14 Mark) per 100 K.G., in te gaan op
1 April 1909, mits op dat tijdstip wetten
zijn tot stand gekomen tot verhooging van
de eigen inkomsten van het Rijk met 35
milliecn mark. Zijn op dien dag zulke
wetten nog niet gereed, dan zal de ver
laging in werking treden te gelijk met deze
wetten.
Op ruim 81-jarigen leeftijd is, zooals wij
reeds kort meldden, de hertog van
Altenburg in zijn residentie gesLor-
ven. Ofschoon zijn klein, maar welvarend
landje slechts weinig van zich doet spreken
en een geringen invloed in den Raad der
verbonden rcgecringen oefent, heeft hertog
Ernst toch in 1866 aan andere Duitsche
vorsten een voorbeeld gegeven, door dade
lijk de partij van. Pruisen te kiezen en later,
naar de mate van zijn krachten, mede to
werken tot do voorbereiding en stichting
van de Duitsche eenheid. Toch waren er in
zijn omgeving en onder zijn volkje sterke
Oostcnrijkschgezinde neigingm. Zonder
zich om deze to bekommeren, zond hij zijn
soldaten in 1666 naar (ie Pruisische troepen
in Thuringen cn later, oncler den groother
tog van Mccklcnburg-Schwerin, clie een
groot vriend van hem was, naar den Main.
Hertog Ernst legdö zijn politieke begin
selen neer in eon manifest, waarin hij ver
klaarde Geen machtig en bloeiend
Duitscbland is mogelijk zonder een machtig
cn boven de andere Staten uitstekend Prui
sen, dat de vastberaden voorvechter voor
do Duitsche belangen in het Noorden en
de stcihter van de grootste nationale oecono-
mische instelling van den nieuwen tijd, de
Duitsche tolverecniging, is. D© Hertog nam
deel aan den veldtocht van 1870/71 en was
ook tegenwoordig bij de uitroeping van
den Duitsche» keizer te Versailles.
In 1906 hebben rijn onderdanen, ter ge
legenheid van rijn SOstcn verjaardag, zijn
verdiensten voor 'a lands welVaart dank
baar gehuldigd.
Zijn e enige zoon is in rijn prille- jeugd
gestorven, en daar ook zijn broeder Mau-
rits hem voorgegaan is, volgt diens soon
prins Ernst hem nu op den troon. op.
De nieuwe hertog is 36 jaar en sedert
1898 met een Schaomburgsch-Lippescho
prinses getrouwd. Zij hebben twee zoons en
twee dochters
De Engelschc „Tribune" deelt mede, dat
zij ophoudt te verschijnen
Dc val van de „Tribune", het groot©
Londensche liberale ochtendblad, was
voorzien. D© uitgave van het blad leek al
dadelijk een stout beginnen. D© „Daily
j News" cn „Daily Chronicle", liberale ocli-
1 tendbladen niet veel lezers en vasten invioed
hadden hun prijs verminderd van een stui-
i ver tot oen hal ven stuiver per nummer.
En nu zou d© „Tribune" haar lezers wil
len* vinden met een stuiver por nummer I
Het is in vele opzichten een flink blad ge
weest, dat voor eigen telegrammen en d©
j medewerking van eerste klachten geen
geld gespaard heeft; dat voor sociale her
vormingen met woord en daad gewerkt
heeft, maar dc verdiensten waren niet naar
de blijkbaar groot© uitgaven, en nu heeft
i het blad het bijltje cv bij aeergelegd. Het
radicale Parlementslid Thomasson was d©
voornaamst© eigenaar
Doudcrdag bracht Raisoeli persoonlijk
den kaid Sir Harry Mac Lean naar het
Britsehe gezantschap te Tauger, ten einde
rijn vertrouwen te betoonen in de Britsche
bescherming, onder welke hij thans staat.
Gezamenlijk dronken Raisoeli en Mac
Lean thee bij den Britscken gezant en na
men toen in de beste h air mom ie afscheid
van elkander.
Admiraal Philibert seinde, dat de consul
uit inlandsche bron had vernomen, dat
de Fransche troepen weder iD
S e t t a t waren binnengetrokken en dc
oproerige stammen, en dc mehalla van Mou-
lay Haf id hadden uiteengejaagd.
't Is niet waarschijnlijk te noemen, dat
het doodvonis inderdaad over de Russi
sche generaals Stössel, Fock en Reis
zal voltrokken woiden. Reeds de bijzondere
commissie, aan welke het onderzoek van de
tegen de genoemde generaals ingebrachte
klachten was opgedragen, had zich reeds
voor de doodstraf uitgesproken, doch tevens
voor verzachtende omstandigheden gepleit-
De besluiten der commissie lieten indertijd
«pok indirect hun invloed gelden op het
geding- tegen admiraal Nebogatof. Ook
Nebogatof, die wegens de overgave van het
tweede eskader aan de Japanners voor den
marine-krijgsraad gebracht werd, werd ter
dood veroordeeld, doch door den Tsaar be
genadigd. Hij kreeg tien jaar vestingstraf.
Het tegen Stössel, Fock en Reis uitgespro
ken doodvonnis, dat den Tsaar ter sanctie
moet worden voorgelegd, zal ook wel door
dezen in een zachtere straf' worden veran
derd.
De onthullingen over de gebeurtenissen
in Port-Arthur, die tot de aanklacht tegen
Stössel cum suis geleid hel ben. zijn vooral
het werk geweest van den journalist Woa-
jin, die tijdens het beleg in Port-Arthur
was on gelegenheid had den loop van zaken
van nabij gade te slaan.
Uit Konstantinopel wordt' bericht, dat
er volgens betrouwbare medodeelingen wei
nig kans bestaat, clat do P o r t e den eisen
der mogendheden omtrent verlenging van
de mandaten der hervormingsambtenaren
zal inwilligen.
Er is hard gewerkt in het Pantheon San
Vincento do Foro, te Lissabon, waar
heen. gisteren de lijken van den Koning en
den Kroonprins werden overgebracht voor
den lijkdienst op heden. Het geheelc ge
bouw is met zwart bekleed; in heb midden
van het schip staan de beide katafalken.
Tusschen deze en het hoofdaltaar zullen de
vreemde vorsten en gezanten plaats nemen.
Aan beide zijden van de apsis zijn tribunes
opgericht voor de diplomaten en vertegen
woordigers van parlementen.
De Koning en do Koningin-Moeder zallen
aan het boofdportaal ontvangen worden
door den patriarch van Lissabon en de ge-
heele geestelijkheid. De lijkmis wordt be
diend door don hoogepriester der kathe
draal, de patriarch zal de pauselijke abso
lutie en den zegen uitdeelen.
De lijken zullen daarna acht dagen op
het praalbed liggen cn vervolgens in het
koningsgraf worden bijgezet.
Reuter heeft reeds gemeld, dat de K o-
n i n g voor dc civiele lijst alleen ge
bruik zal maken van middelen, die liet
parlement hem heeft toegestaan.
Na3er wordt nu gemeld, dat hij ook be
dankt heeft voor dc verhooging van de ci
viele lijst, die Franco aan zijn vader had
verschaft. Het daardoor bespaarde bedrag
en een bepaalde percentage van dc civiels
lijst en van de levensverzekeringen zal ge
bruikt worden tot terugbetaling van dc be
kende voorschotten.
Ook koningin AmoJia zal na de begrafenis
bezuinigingen doorzetten en een deel van
den hofstaat afschaffen. Dc sporLiefhebbe
rijen van den vroegeren Koning vcreischten
te Lissabon cn elders het onderhoud van
een aantal beambtcD, die nu overbodig zijn
geworden. De Koningin wil den adel bet
voorbeeld van een eenvoudige levenswijze
geven en hoopt zoodoende aan de vijanden
van do monarchie een van hun argumenten
to ontnemen. Uit vrijwillige bijdragen zal
een weeshuis met een herinnèringskapel op
gericht worden. De Koningin heeft aan
vertrouwde mannen opgedragen, om orde
to brengen in de tamelijk verwarde geld
zaken van wijlen haar gemaal.
De „Diaro popular" verzekert, dat de
grootst© levensverzekering van -koning
Carlos (een millioon frs. of meer) als
zekerheid diende voor een voorschot, dat
de Bank van Portugal hem verstrekt had.
Hij heeft nergens geld belegd. Al wat hij
nalaat is ongeveer 150,000 frs.
Hoewel overladen met bezigheden, heeft
de nieuw-opgetreden Portugeesche
minister van buitenlandse he
zaken, dc heer Wenceslau Lima, den
heer Hedeman, den buiten gewonen bericht
gever van den Matin", ontvangen en hem
het volgende verklaard:
,,Dc nieuwe, regeering is een regeer in g
van vrcdesherstel. Zij wil met ernst stro
ven naar handhaving van de openbar© or
de. Zij wil, dat men, zoowel hier te lande,
fluls m het buitenland, overtuigd worde van
onzen goeden wil, vau onze ernstige po
gingen ons in hot land een normalen toe
stand tc handhaven en aan allen vertrou
wen in do toekomst in te boezemen.
Gij hebt u kunnen overtuigen, dat dit
vertrouwen sedert tweemaal 24 uur reeda
begonnen is t© herleven, dat overal do
rust terugkeert, dat ar nergens gisting
heer sch t.
Wij hopen, dat binnen zeer korten- tijd
dc malais© zal hebben plaats gemaalkt
voor een tijdperk van rust en welvaart."
„Buitengewonen indruik", izegt dezelfde
berichtgever, „heeft hier do vlucht van
den gewezen dictator Franco gemaakt.
Deze vlucht laat zich uit de volgende om
standigheden verklaren: Toen Joao Franco
nog met dictatoriale macht was bekleed,
kon hij zich op allerlei wijzen beschermen
tegen dc revolutionnaircn. Overal kon hij
ag aten en detectives plaatsen. Voor rijn
huis, in dc straten, dio van zijn woning
leidden naar het huis van zijn moeder,
waar lnj dikwijls kwam, was de noodig©
bewaking. Maar nu hij de macht heeft ver
loren, kon hij zich niet meer in d ezel Ma
mate als vroeger doen beschermen. En nu
was het dus waarschijnlijk, dat do bodrei-
gingen tegen zijn leven zouden worden
uitgevoerd. Daarom drongen zijn familielo-
den en zijn vrienden er bij hem op aan,
daL bij het land zou verlaten. Dit zal ver
moedelijk wel de voornaamste reden rijn
voor zijn vlucht.
Maar daar komt nog bij, dat zijn aan
wezigheid bij d© begrafenis allicht aanlei
ding zou geven bot ongeregeldheden. Aan
zijn persoonlijken moed twijfelt overigens
niemand. Eenigen tijd geleden, toen cte
berichtgever eens met hem sprak over zijn
veiligheid, zeide hij: „Voor Ikogcls of een
dolk ben ik niet bevreesd. Ik kan slechts
eén keer sterven."
De sneltrein uit het ZuideD, welke uit
Madrid was vertrokken, is l© Henday©
aangekomen. In den trein bevonden zicH
de heer en mevrouw Franco en dochter.
Dc particuliere correspondent van de
Temps" heeft Franco gespreken.
„Dit drama", zeide Franco, „is voed
mij een smartelijke slag geweest, die mij
in het hart getroffen heeft. Ik behoud des
niettegenstaande aJl© hoop, te 2ien, dat
mijn land zich zal herstellen. Ik heb vol
vertrouwen in dc toekomst van Portugal
en van dc monarchie, die pas zoo wreed
beproefd werd.
Op het oogenblik, dat ik hem mijn onte
slag aanbood, heb ik aan koning Dom Ma*-
uuel verklaard, dat aJle monarchistischel
partijen zich om den troon zouden scha
ren. Ik wil in het vervolg onbekend leven
on ver van de politiek, di© ik voor altijd
verlaat.
Aan don tijd laat ik het over mijn go-
drag tc oordeelen. Ik logenstraf op de
meest besliste wijze het bericht, dat Ko
ningin Maria A mal ia mij zon hebben be
schuldigd in moreelen zin de moordenaar
van haai' gemaal te zijn."
Franco scheen terneergedrukt en in hoo-'
ge mate vermoeid. Hij is doorgereisd naar
Parijs.
De bijzondere berichtgever van de „Lo-1
kal-Anzeigev" te Lissabon ontkent, dat
Fraco bij de Koningin-Moeder en Koning
Manuel in ongenade was gevallen. Koningin
Amalia heeft integendeel in een afscheids
gehoor Franco, in naam van haar dooden
gemaal, van alle schuld aan het gebeurdo
ontlast en hem verzekerd, dat de tegenwoor
dige Koning hem voor zijn diensten dank-'
baaii* was. Dat was, zegt dc correspondent,
niet minder edelmoedig dan rechtvaardig,
want ondanks alle verzekeringen van het
tegendeel, heulden dc koningsmoordenaars
met de twee partijen, die Franco bestredoh
en hem steeds tot nieuwe gewelddadig©
maatregelen noopten. Ook die pajtijen heb
ben altijd slechts door dictatoren gere
geerd. Daarom was het geenszins de di<y
tator, dien zij in Franco haatten, maar.
de rechtvaardige, onkreukbare cn onbuig
zame man, de eenige man van dat slag in'
dit land misschien, al mqgen dan Franco'*
laatst© regeeringsdaden do uiterlijke aan
leiding tot den aanslag geweest rijn.
Hij had op den dag voor de ramp niet
alleen verijdeld, dat do politie overrom
peld werdy maat dc reeds met de troepen'
onderhandelend© samenzweerders hadden',
ook moeten vernemen, dat het leger voor'
hun plannen niet to winnen was. Het is
niet een van do geringste verdiensten van,
Franco, dat hij door verwijdering Tan twij
felachtige bestand-deelcn de infanterie i
trouw aan de Regeering had gemaakt. In',
hoever rijn aftreden gevolgen zal hebben j
voor cLc betrouwbaarheid van de troepen,
blijft in bet midden. Het lijkt bijna, alsol
dc overheid nu gelooft, dat zij 2 ch evciiisj
vroeger aJlecn op de ruiterij kan nsrlsteii/
want alleen deze wordt voor- den dienst
op 9traat gebruikt.
De Regeering zal misschien spoedig ge
noeg gelegenheid krijgen, om, evenals
Franoo, alleen op de bajonetten te ver-)
trouwen, want de samenstelling van het',
nieuwe ministerie uit. de twee partijen ia,1
naar cl© meening van hen, die de Portui
geesche politiek kennen, een misslag, di©i
alleen tot een militaire dictatuur of een'
omwenteling kan-leiden. Ja, er zijn men
schen, die beweren, dat reeds bij de begraJ
fenis van den Koning de troepen gelegen*
heid zullen hebben, om hun betrouwbaar^
heid te toonen.
Dc „Daily Mail" bevat een telegram uit
Lissabon, dat teekenend wordt geacht voot
de publieke opinie aldaar. Er zal een open
bare inschrijving worden geopend ten bate!
van de kinderen van den onderwijzer Buio*
ca, den voornaamste der samen zweer derSj-
die, naar men weet, na den aanslag werd
gedood.
Telegrafisch weerbericht.
Hoogste barometerstand 779J2 te Valcifr
©ia; laagst© 73L3 te Chrïstïansund.
Verwachting tot den avond van 9 Febr^
Matige tot krachtigen westelijken fccv
noordwestelij ken wind. Afwisselende be
wolking. Waarschijnlijk iets kouder^
Sneeuw of regenbuien.
