JRaalscliappij der N:d:rlaedsche Letter! onde.
Uit de Rechtzaal.
v Gisteravond hield dr. 7. H. Holwerda,
'conservator van 's Rijks Museum v. Oud
heden alhior, in de maandelijksch© verga
dering der Maatschappij der Xed. Letter
kunde een voordracht over „Do uitloopers
der iklasséeko oultuur bij ongc inlandscho
•bevolking, omstreeks Chr.' geboorte.
Spreker begon met op te merken, dat de
vondsten in onze grafvelden het voornaam
ste materiaal voor dc studio der vroeg-
historische tijden in ons land aanbieden.
Die vondsten bestaan hoofdzakelijk uit ur
nen. Door een kleine tentoonstelling van
voorwerpen werd getoond, hoe er drie ty
pen van zulke urnen zijn aan te wijzen.
jTweo daarvan werden in hun samenhang
met het buitenland nader besproken.
Door lichtbeelden werd aangetoond «hoe cr
in het Zuiden van Midden-Europa in de
6de eeuw vóór Chr. een cultuur bestond,
ontstaan onder invloed van het vóór Ro
meinsche Italië. In het Zuiden zien wij
zelfs een zeer hoogen bloei, doch nu is
deze zelfde cultuur in steeds armlijker
vorm ook langs den Rijn voor het Noor
den te vervolgen, zij is het, die we in het
.Zuiden van ons land in die urnenvelden
"weervinden, hier echter, gelijk uit Ro-
meinscho bijvondston blijkt, omstreeks
Christus' geboorte. Deze met het zuiden
Jsamenhangende beschaving moet aan dc
^nog ongeromaniseerdo Gallische stammen
worden toegeschreven.
Daarnaast zien wij een ander urnentypc,
"dat zeer nauw met echt E,omeïnschc vor
men samenhangt, zeer ruw cn grof is en
in de 3ste eeuw na Chr. cn volgende
thnisbehoort. Dit mo t het Gcrmancntypo
aijn, hetgeen bevestigd wordt door het
feit, dat het oudste vaatwerk der Fric-
scbe terpon cn Bctuwsche woerden feite
lijk hetzelfde is. Daar zien wij echter dit
vaatwerk zich onder Romeinschen invloed
nog vorder ontwikkelen.
Op deze wijze lean de schets van daze
vaatwerktypen en hun verspreiding in ons
land tot een schets der verbreiding van
de verschillende stammen worden.
Spr. eindigde met er op te wijzen hoe
groot ook hier weer de invloed der klas
sieken is geweest cn hoe alleen de klas
sieke archaoologie deze vondsten uit on
zen bodem van een aangenaam tijdver
drijf voor juristen, theologen of ra-dici
maken kan tot een. werkelijk waardevol
etudiënmateriaal.
De „Club International dc
Bienf aisaiice" te Amsterdam.
Vervolg).
Gedagvaard zijn lo. J. J- Hcnry, tc
Brussel; 2o. J. B. A. F. Jalinon, tc Pa
rijs, 3o. L. W. Thornton, tc Maison La-
fitte; 'lo. S. Polilzar, to Amsterdam, en
5o. H. Bischofsv.crdcr, tc Birlcdale youth-
park. Nos. 1. 2, 3 cu 5 zonder bükendo
woon- of verblijfplaats bier tc lancle.
Ten einde terecht te staan ter zake van
zich to hebben schuldig gemaakt aau het
navolgende
dat zij te Amsterdam tc zamen cn in
vcrocniging met elkander waren bestuur
ders van cn deelgenomen hebben aan do
in April 1S01 opgerichte vereeniging
Club International do Bienfaisanco (In
ternationaal Liefdadigheidsgozelschap), ge
vestigd tc Amsterdam, welke vereeniging
hoewel blijkens haar statuten, go^dgekcuru
"bij Kon. besluit van 2S April 190-J No. t>o,
ton doel hebbende aan vreemdelingen een
aangenaam verblijf tc geven en hulp to
bieden aan alle vreemdelingen hier tc
lande, echter in werkelijkheid cn hoofdza
kelijk ten doel had in haar daartoe inge
richte lokalen aan haar leden erf het pu
bliek, zij bet, dat do toegang aau eenige
voorwaarden of aan dc inachtneming van
eenigen vorm afhankelijk was gesteld, ge
legenheid tc geven tot hazardspel cn zulks
'door omstreeks 10 Maart tot einde Septcm-
brr 1906 in de daartoe bijzonder ingerich
te perceelcn 65 en 67 in do Voncldstraat
een of meer speeltafels tc houden, inge
richt tot het spelen van het z.g. roulette-
spel, zijnde een hazardspel, door het in
dienst nemen en houden van een inspec
teur chef du personnel dc jeu, croupiers
cn ander dienstpersoneel cn dien personen
toe tc staan bedoeld spel te leiden, daar
op toezicht te houden en de spelers be
hulpzaam tc zijn, cn dat do bo' langden
of een hunner of andere medespelers bij
dat spel als bankier betrokken waren, van
v/c-lkc gelegenheid om het hazardspel tc
spelen, althans tweemaal daags werd ge
bruik gemaakt.
In deze zaak zijn twaalf getuigen gedag
vaard. Verdedigers zijn mrs. B. J. Polo-
naar, K. A. W. L. Hazclhoff Roelfiema en
L. W. van Gigcb.
Dc pubföcke belangstelling is, «althans
©p dc gereserveerde zitplaatsen, niet uijs-
tcr groot Wel is dc belangstelling van i-
vocaten groot.
Bet O. M. wordt waargenomen door mr.
Van Dam.
Een afzonderlijke tafel vóór dc rechtbank
is beladen met allerlei speten, enz., die
Indertijd in liet Clubgebouw zijn in be
slag genomen, cn -in bet midden dér zaal
staat de groote roulette tafel mot vischjoe,
repre9eatccrendc verschillende bedragen
iu franken, cn voorts zooveel ander gerei,
dat tot de tafel behoort.
Van de beklaagden is a'lcen dc heer
ÜFhorfcon niet verschenen. Aan dc vier
overigen worden dc gebruikelijke ann-
van gsv ragen gedaan, ck>or banfid deling
van drie tolken.
Do overzetting van de akte van beschul
diging geschiedt in het Fraasch en in het
Engelsch.
Door dc verdediging zijn zes getuigen h
décharge gedagvaard. Dc Officier deelt
nog mee, dat zich iemand uit Dortmund
Iieeft aangemeld, die niet in de iaetruetic
is gehoord, dc-ph nu als getuige zal ver
schijnen.
Do eerste beklaagde erkent oprichter der
Club te zijn (April 1904) met anderen dan
zijn medebeklaagden, doch dat dez« sinds
Septemb:r 1905 met hem het bestuur uit
maakten, met den heer Vroom, niet-be
klaagde, ah secretaris. Hij verklaart, dat
het doel clcr Club was weldadigheid t©
oefenen, vreemdelingen overtocht te ver-
sohaffen, hun in het algemeen aangenaam
te rijn. In do lokalen was ook gelegenheid
voor allorlci spelcD, o.a. ook de roulette;
maar hierop was op geencrlci wijze publi
citeit gegeven. Indien iemand zich voor
het lidmaatechap aanmeldde, werd zijn
naam gedurende drie dagen voorgehangen
en omtrent hem per firma Wijs Muller
informatie ingewonnen. De prijs van het
lidmaatschap was 20 gld. 's jaars. Daar Lot
gaerceel Vondel straat onvoldoende bleek,
.werd het aangrenzende bijgekochb, doch
door bekl. persoonlijk en met liet andore
perceel tot één geheel gemaakt. Do bij do
roulette noodige bedienden waren aange
nomen door de loden cn van die leden
deze of gene de bankhouder. De heer Pi-
rand was indertijd door don heer Rous-
secuw geëngageerd. De fooien, door de lo-
deu gegeven, waren geheel vrijwillig. Do
boten kwamen aan den boekhouder.
Beklaagde heeft nooit do Bank gehou
den, een enkelen keer de heer Galinon of
meermalen de heer Politzer. Of roulette
een hazardspel is, zegt hij niet te kunnen
booordeelen, daar hij cr geen kennis van
fceeft. Behalve leden werden geen andere
personen tot de lokalen toegelaten. Hoe
beklaagde, zeggende dat hij bij de zaak
geen belang, van het spel geen kennis had,
tot de zaak gekomen was? De dokter had
hem het verblijf in „Holland aangeraden en
de zaak van do Club heeft hem veeleer geld
gekost dan ingebracht.
Het proces-verbaal van het door den eer
sten beklaagde in de instructie verklaarde
werd in extenso door den tolk in het
Fransch voorgelezen.
Do Ambtenaar van het O. M. liet den
b:kl. verschillende vragen stellen in verband
met dc in dc instiuctic door dezen afgeleg
de verklaringen. Korten tijrl na dc op
richting der Club was beklaagde zich bij do
politic -komen presenteeren cn had hij ge
zegd, dat hij maandelijks 50 glc. salaris ge
noot. In lijnrechten strijd hiermede is l>e-
klangdes thans afgelegde verklaring, dat
hij bij dc heele zaak geen belang had. Be
klaagde, voorgevende niet sterk van memo
rie te zijn, zegt zich van zijn vroegere ver
klaringen niets meer tc herinneren.
Gevraagd wat in do alom -verspreide
circulaire bedoeld werd mr1; dc voorspiege
ling, dat aan dc gasten alle genoegens zou
den worden verstrekt als aan de cóte
d'azur," verklaart beklaagde, clo.t dit ge
schreven" was voor menschen, die houden
van ccn schooDe omgeving, mcoie wandel
wegen, lectuur, enz., maar niet otn daardoor
te zinspelen op dc roulette.
Waarom dan juist meer werd gewezen
op do cöte d'azur dan op het Thüringr
woud? vroeg de Officier, waarop het ant
woord luidde: Omdat .Thüringen alléén aan
trekkelijk is des zuncrs, terwijl Amsterdam
speciaal in den winter evenals dc cotc
d'azur voor vreemdelingen b koring heeft.
Er werd beklaagde een photographischo
groep voorgehouden, waarop hij voorkomt
met anderen, zittende aan dc r->ulctt>ta-
f-1. Was hem dus de roulette vreemd?
Die anderen, zeidc beklaagde, wren niets
den employe's cn hijzelf liet, wat hom be
treft, de opname maken ,,pour la. blague.''
Aan den tweeden bokl-agde Galinon
wordea ongeveer dezelfde vragen gedaan
als aan den eersten. Deze was commissaris;
hij had slechts eens dc bank gehad. De bank
werd verkocht aan den meest bicderde cn
hij had cr toen 12,000 franken voor be
taald Het spel zelf noemcb hij eenvoudig
een „jeu de combinaisens".
Na dc pauze werden vragen gericht tot
den heer Politzer, dio zicia reeds had uitge
laten weinig behoefte to hebbeu aan een
tolk, daar hij 12 talen verstaat.. Hij ver
sta. dan ook het Ncdcrlandsch, doch ant
woordde in het Dritsch.
Lincls 25 October 1903 is hij medelid van
het comité; hij was daarvan penningmees
ter. Bij zij aankomst in ons land nam hfj
zijn introk in het Victoria-hotel. Hij infor
meerde daar eens deugdelijk naar do club,
daar hij volstrekt niet in ccn kring wilde
komen van lieden beneden zijn stand, ge-
meene spelers o tutti quanti. Hij ontving
de statuten cn vcv&reeg de gunstigste in
formation omtrent cl? „chnritó" en vond
zich toen opgewekt tot het lidmaatschap toe
te treden. Rousseeuw vroeg vooraf informa
tie en confronteerde zijn h and toeken ing,
waarop hij bij uitzondering zonder nadere
inlichtingen via Wijsmuller on Co. als lid
werd toegelaten voor don tijcl van een jaar
i.d 20 gulden.
Zijn functie als penningmeester bracht
mode het bewaTen der gelden cn hst uitbe
talen dor onkosten.
Omtrent het doel der club gaf ïwj d zalf
de verklaring als zijn voorganger: „Cha-
rité; immers van 700 gld. tot 10,"K) gld. 's
maands werd aan de armen besteed. Er
werd op dc club piano en domino gespeeld,
voor voetbal bood het gebouw geen ruim
te, cn ook roulette. Om ccn staaltje te
geven hoe streng op den toegang van per
sonen werd gelet, acgt bekl., dat selfs gooo
politie werd foegrfotcn zonder bereiaehrift
van den officier, Het roulettespel- noemt
men volgens bekl. ton om-echt© hazardspel,
en hij wil terstond dc proof on de som ge
ven. dat het geen hazardspel is, doch be
rekening eischt.
Tot beklaagd© Bischofswerder werden ge
lijke vragen gericht als nan z-jn voergoj*-
gers. Dc verklaringen indertijd sloor den
Riet-verschenen beklaagde voor den recb-
ter-commissans afgdegd worden nu voor
gelezen, waaruit bleek dat o bvd-tngdo
Politzer het kunstje verstond van de roulet
te en dit bewees door de belargrijke winst,
dl? hij den anderen hoeren in don zak writ
te spelen, zcodst hem door dezen uit dank
baarheid neg ccn deel van do winst nis
„don gratuit" wer-* gegund. Bovecal bleek
uit dit proces-verbaal van den rechter
commissaris, dat moer ma Ion isndov infor
matie personen werden toegelaten en dat
in weerwil van d© „bienfaisance" de Bank
het hoofddoel was van de club. De be
stuurders ontvïngbn dagelijks en twee
maal daags werd gespeeld opgaaf van
dc gemaakte winst, daargelaten nog dat zij,
met uitzondering vafi Bischofswcrder,
maandelijks salaris genoten.
Rousseeuw ontving behalve de uitkoop
som nog 6000 frc. per maand, een jaar lang.
Later werd dit tot 3000 frc. terugge
bracht. De hoogst© winst, in één maand
behaald, was 27000 frc.gemiddeld werd
echter per maand 12000 fix;, winst gemaakt.
Do vertaling van dit uitvoerig proces
verbaal in drie talen vorderde geruimen
tijd.
Te midden van die vertolking voel do de
beklaagde GaKnon, een 64-jarige man, ge
bogen van rug, zich zóó moede, do bank
was hem zoo hard geworden, dat do Presi
dent hem een stoel met bekleede zitting
liet aanbieden.
Nadat do vertolking was- afgcloopen
werd om halfzea de zitting geschorst tot
Zaterdagvoormiddag te 10 uren.
Bij deze gelegenheid is gebleken hoe wen-
schelijk hot zou zijn, dat tolken een of twee
dagen vóór de zitting inzage zouden krijgen
van de stukken die zij fcouden hebben te
vertol', n. De eigenaardige zinbouw de
dagvaarding in „goed Nederlandsch" is een
schier onoverkomelijk iets do menigte ju
ridische termen in prcjessueelc stukken,
voorkomende, maken zelfs voor goede taal
kenners als do drie tolken blijkbaar waren,
hun taak uiterst moeilijk. Vooral de tolk
voor het Engelsch gaf daarvan blijk; hoe
vloeiend hij die taal ook-in het verhoor
sprak, zat hij bij het vertolken van <Le offi
cieel© stukken zoo in het nauw dat hij meer
en meer zich tot een exposé moest bepalen.
Eicht to verklaren wijl voor zoovele van.
onze rechtstermen geen Eng lsch te vinden
is. De leek maakt allicht, ook zonder te be
denken dat een tolk geen jurist is de ge
volgtrekking dat hij de taal niet machtig
is. Een onverdiend échec kan hem allicht
worden bespaard, door intijds de voor
naamste processtukken hom ter inzage te
geven, ter voorbereiding van zijn taak.
Dc Amsterdamsen© rechtbank heden bij
breed gemotiveerd vonnis, in hooger beroep
van den Ambtenaar van hot Kantonge
recht uitspraak doende tegen den direct ur
van do Hollandsch© Crodietbarak, die ver
volgd werd wegens L_t verkoopen van
Certificaten, in casu een Congo-lot, recht-
gevende op de een oorspronkelijk aan
deel in een premieleening verbonden win-
kans bij trekkingen, achtte do feiten bewe
zen, doch niet strafbaar cn ontsloeg den
beklaagde van alle rechtsvervolging. De
zelfde persoon werd o-ok in ander geding
vrijgesproken van de hem ten laste gelegdo
overtreding der Loterij wet 1905.
Daarentegen veroordeelde dc rechtbank
conform het vonnis van den kantonrechter
tot drio maanden gevangenisstraf iemand,
dio in een kamer aan den Binnen-Amstel
gelegenheid had gegeven tot hazardspel cn
tot 150 gld. «x>et3 een pensionhoudster,
die in haar bierbuis in dc Schapcnstecg
soortgelijke gelcgcuteid had gegeven.
Doodslag.
Dc Rechtbank te Zwolle behandelde gis
teren dc zaak van R. H. W'icnbclt, dio op
Sint-Nicolaasavond in ccn café to Zwolle
geheel oiiverhocds een anderen jongen
man met een mes in den onderbuik stak,
zoodat na eenige dagen dc dood het ge
volg was.
Het O. M. cischt© tegen den beschuldig
de ticu jaren gevangenisstraf, terwijl do
uitspraak ©p Donderdag 16 dezer werd
bepaald.
On aebtzaamheid.
Yoor dc Rechtbank tc Maastricht had
zich gis teer a vond te verantwoorden een
wegwcrker-bulpwachter bij dc Staatsspoor
wegen, tc Sustercn, beschuldigd ter zake
van onachtzaamheid, waaraan gevaar voor
het .verkeer door stoomv er mogen over den
spoorweg te Avijtcn is.
Bclda-agde had verzuimd aan den over
weg van don wachtpost No. 34 t© Echt
bij aankomst van den trein de boomen te
sluiten, waardoor ecu rijtuig aangereden
cn dc vier inzittenden verwond werden.
Eisch 2 maanden gevangenisstraf.
Diefstal van een p and brio f.
De Rechtbank tc Groningen heeft giste
ren uitspraak gedaan in dc zaak tegen
den kastelein to Baflo. De vorige week
werd tegen hem 9 maanden gevange
nisstraf geëischt wegens diefstal van ©en
pandbri f der Friesch-Groningsohe Hypo
theekbank dien dc heer Tamme ns to Leens
bad verloren op een dag in ICOl, toen
hij ten huize van D. zitting had ge
had- Do wederrechtelijke toeeigen ing
kwam aan het licht toen D. drie jaren na
den dag van het verlies de coupons ter ver
zilvering kwam aanbied n bij do Bank.
De Rechtbank veroordeel do bem tot 4
maanden met aftrek van den tijd in vcor-
loopige hechtenis «Korgcbracht.
KATWIJK AAN ZEE. Donderdagavond
had alhier de aangekondigde lozing van
cus. liogerxeil, te "Vorden, plaats. De zaal
was flink boaet. Niet alleen het kuipers-
vak, ook vel© an<kr« ambachten wanen
vertogen woordigd.
Dc vergadering werd geleid door den
bier D. Olmau,, den voorzitter der Chr.
K ui persguxellen vereeniging „Eensgezind
heid" to Ylaardingeu, die haar opende
met gebed cn daarna, een koa«t welkomst
woord sprak, waarna hij het woord gaf
aan de. Jiogerzeil.
Spreker begon met- tc zeggen, dat het
doel van zijn lezing is, duidelijk uileen ie
zetten de bctcekenis der Chr. vak-organi
satie. Om daartoe tc geraken wierp spr.
een blik in bet vorlcclcn cn hesprak dc
vroegere gilden.
D« Fransche Revolutie maakt# ccn ein
de aan de gilden en hiervoor kwam in
do plaats het aysteeaa der vi'jjc oonourren-
tie. Nu is or in den huidigen toestand,
zeide spreker, veel, waarvan een Christen
moet zeggen, dat het niet in orde is. Er
is een diepe kloof tussckcn de verschillen
de standento veel wordt het groote ver
bod dor liefde vergeten.
Al moge Adam iSmitk, de grondlegger
der liberale school, bet met zijn stelsel
goed gemeend hebben, dat stelsel van
„vrijen arbeid" voldoet in de praktijk niofc
altijd.
De leuze „alles vrij, vrijheid van arbeid",
liep uit op de Kaïnsvraag: „Ben ik mijns
broeders hoeder?" Er kwam electrieiteit;
er kwam stoom, maar armoede en ellende
gingen do wereld niet uit. Vroeger had
ieder arbeider kans eenmaal patroon te
wordenthans is die kans voor de meeste
arbeiders ai zeer gering.
Vroeger konden ook kleine patroon© zich
staande houden, thans is dit bijna onmo
gelijk. Wat moet een arbrider niet gevoe
len,-als hij ziek wordt? Hoe zal het mot
hom en zijn gezin gaan, als hij eens lang
ziek moet blijven cn als hij herstelt, zal
hij weer zijn vroegere plaats op do fabriek
kunnen innemen? Hoe groot is thans do
werkloosheid? Hoe moet een werkman niet
bezorgd zijn voor den ouden dag? Het
moet hem toch een ontzaglijke gedachte
zijn dan van do philanthropic tc moettn
leven.
Over zulke nooden worden wc geroepen
te zeggen: „Wat kunnen we als Christen
daaraan doen?"
De mensch is echtor ook krank in gees
telijk opzicht. Velen hebben geheel met het
geloof aan God gebroken. Tegen het geloof
trekken vaak kapitalist cn arbeider te za
men op.
Gaan wij nu de heteokenis der Christe
lijke vakorganisatie nader uiteenaetten,
dan zetten wij voorop de stelling; „Het
#-.rbeidcrs vraagstuk is een rechtsvraag
stuk; geen zaak der philanthropic."
Wat zien wij tegenwoordig gebeuren Er
is bijna overal verdeeling van den ar
beid. Ieder beeft een stuk work en dag
in, dag uit en jaar in, jaar uit doet hij
hetzelfde. Daardoor komt een groote klasse
ncenschen, die steeds arbeider blij
ven- Het is niet verkeerd, dat een mensch
werkt; doch wij moeten, er den nadruk
op leggen, dat er is een klasse van men
schen, die niet kunnen beschikken over de
productiemiddelen.
Nadat spr. duidelijk uiteenzet, wat pro
ductiemiddelen zijn, gaat bij voort: „Er
zijn duizenden mcnscben, die geen produc
tiemiddelen hebben. Toch moeten zij zich
en hun gezin onderhouden. Ze gaan dus
naar hen, dio wel productiemiddelen bezit
ten cn bieden hun hun lichaamskracht
aan op voorwaard© van Joon. Wat nu even
wel het treurige i3 in den toestand van
don arbeider is dit, dat bij geen invloed
kan uitoefenen op die voorwaarden (o. a.
loon), waarop hij zijn lichaamskracht eu
tijd beschikbaar stelt, want, staan de voor
waarden hera niet aan, dan zijn er hon
derd anderen, die zijn plaats willen. in
nemen.
Eon arbeider is soms genoodzaakt uit
nood een contract te sluiten, waarvan hij
denkt-, het is niet in overeenstemming met
Gods Woord.
Hocvelcn is het loon te laag om van te
kunnen leven, zooals het behoort. Spreker
heeft nagegaan do statistiek van de Rijks
verzekeringsbank. en daairuit is hem geble
ken, dat het gcmiddeldo loon van den
werkman hier to lande 7 h 8 gld. bedraagt.
Dit is toch wel wat laag. De vraag des
Christens is nu: „Wat moet hieraan ge
daan worden?" Men moet het niet altijd
op anderen laten aanloopen, niet altijd
afwachten, m.a.w., men moet ijveren voor
Christelijke vakorganisatie.
Wat wordt daarmede bedoeld?
Menschen, die hetzelfde vak uitoefenen,
hebben dezelfde belangen. Welnu, vereeni
gen dezen zich, dan verkrijgt mon een vak
organisatie. Waarom is die noodig? Ste',
cr is 'ergens een organisatie, waarin ver
schillende vakken vertegenwoordigd zijn.
Men bevroedt toch, dat zulk een vereeni
ging niet in staat is al die speciale be
langen tc bespreken cn te behartigen.
Daarvoor is een afzonderlijke vereeniging
noodig voor elk vak in het bijzonder.
Wenschelijk is het dan weer, dat al die
vakvoreenigingen zich vereen igen tot een
bond, zoodat cr een centraal bestuur ont
staat.
Er zijn echter nog meer redenen voor
vakorganisatie. In theorie mogen patroon
en arbeider vrij tegenover elkaar staan, in
pract-ijk vaak niet. Hef. streven der arbci-
bersbeweging komt hierop neer, dat ze in
dc praktijk dio vrijheid verkrijgen, die z«
rechtens bezitten.
D© arbeiders moeten invloed kunnen uifc
oefenen op de vaststelling der voorwaar
den van hun arbrid. Hoe kan dat? Door
met alle kracht to staan voor het recht,
om hun goddelijke roeping in de wereld
te kunnen vervullen, die zij hebben voor
de maatschappij cn voor het huisgezin.
Ziet nu een axb-idcr, dat zijn loon telaag
is, om die roeping te volbrengen, dan
moet hij trachtcD, dat loon zóó te krijgen,
dat hij die roeping kan vervullen.
Spr. ging voort er op tc wijzen, dat ook
dc kinderarbeid nog groote afmetingen
aanneemt; boo soms huismoeders genood
zaakt zijn riuiteoshuis werkzaamheden te
verrichten; dat vele arbeiderswoningen in
slechten toestand verkecren; dat de ar
beidstijd vaak te lang is, zoodat een va
der zijn kinderen nauwelijks ziet, laat
staan kun kan opvoeden.
Een arbeider is in zijn recht, als hij
daarin verandering tracht aan te brengen.
Alleen kan hij niets doenhij kan alleea-
iets zeggen. Door het groot bedrijf is do>
verhouding tusschen patroon en arbeider^
een geheel andere dan voorheen. Kan dd,
arbeider alleen dus niet3 doen, dan zit cr,
wel niets anders voor hem op dau zielig
te vercenigcn met «anderen. Een vcrceni-v
ging kan wat doen. Die kan het ten
slotte zoo ver brengen, dat wij komen tot,
een collectief arbeidscontract. De pa
troons hebbeu tegen ecu goede vakovgani-'
salie geen bezwaar.
Nu dringt zich aan ons de vraag or>:
„Kunnen niet alle arbeiders, gdoovigen of
niet-geloovigen, eenzelfdo vakvereeniging
oprichten?"
Het gaat toch oui louter stoffelijke bo-
langen. Indien het mogelijk was, zou hot
zeer goed zijn. De ervaring hec"' echter be-,'
wezen, dat het onmogelijk is. ivaar zelfs
de anarchistische arbri'3ersvereeniglagi
(N. A. S.) reeds overhoop Jigt met de,
sociaal-democratischo arbeideis (Natio-.
naai Vakverbond) en beiden nog wel staan)
op het standpunt van den klassestvijd,
blijkt het, dat een Christen-arbeider hier-'
bij zich niet kan aansluiten.
Do roeping van den Christen-arbeider is:1
Sluit u aan bij de vakorganisatie en toon-f
dan, dat gij werkt in bet belang der me'
de-arbeidors en ook in dat der patroons,'
Wij moeten niet staan op het standpunt,
der reactie. Schaart u onder de banier
van bet Kruis. Ga niet voort in uw
eigen kracht, maar ga in de kracht dc,'„
Hecrcn; dat is de roeping des Christens",
aldus eindigde spreker.
De voorzitter der vergadering ston-ï ni\
tien minuten pauze toe, waarna cr grie-
genheid gegeven zou worden zich op
geven om met den spreker van gedacl.;
to wisselen.
Hiervoor gaf zich op de heer Jb. Pronk.
Deze betuigde zijn ins..aiming met het'
gehoorde van dezen avond, doch gaf als
zijn verwondering te kennen, waarom da
Vlaardingsche kuipc-rsgezellenvereenigmg
den spreker heeft uigeDoodigd te Katwijk,
een lezing te houden. Hier heeft geen en»
kele kuiper to klagen. Wat is het doel vatf.
„Vlnarcïingen V' Waarom moet hier dkt
boel opgepe .kt worden
Als antwoord gaf spr. te kennen, dat hij'
niet gekomen is om <i u boel eens op te; -
poken, maar om de i leekenis der Chr-
vakorganisatie uiteen te zetten en de ver-
antwoordelijikheid aan het licht te brecu,
gen van patroon tegen arbeider en omg^
kcerd.
Nu gaf zich op om vragen te 8tellen d>
heer C. van Tongeren. Hij begon
spreker te zeggen, dat hij over d© Ra«..
wijksche toestanden verkeerd is ingeliri
en dat hij wel wat eenzijdig in zijn rr t
is geweest. "N
Verder, dat in theorie vele dingen
schoon schijnen, doch dat de practijK vaak
anders leert; om dit te bewyzen hield hy„
een beschouwing over do Rijksverzekering.i-i
bank.
De inleider begon zijn repliek met d<*u
heer Van Tongeren er op te wijzen, d.V
deze hem niet mag verwijten verkeerd
zijn ingelicht, spreker H in het geheel niet'
ingelicht. Over de Rijksverzekeringsbank
heeft spr. niet gesprokenkrijgt hij daarr
toe een uitDoodiging, dan wil hij ook da«ac
aan wel eens een avond wijden.
Nu werden door iemand, die onbekend
wilde blijven eenige vragen gedaan, welk^
door spr. op bevredigendo wijze werden lx*
antwoord, waarna de heer G. Haasnoot^
mr. kuiper, de vraag deed: „Is dat oprich
ten van vereenigingen cn bonden in dei»
weg Gods?"
D© spreker antwoorddo hierop volmon
dig: „Ja".
Dc voorzitter dankt nu den spreker voor
zijn schoone lezing, en verzoekt hem dé
vergadering met dankj-lbed te sluiten.
Na het dankgebed werd den kuipers*
gezellen verzocht te blijven, ten einde zich
op te geven als lid eener op tc richten or
ganisatie.
Nadat herhaald© malen gevra3gd wafl^
zich dan maar voorloopig op to geven, ga^
ven enkele kuipersgezcllcn zich als voor*'
loopig lid op.
Door den heer Vogel werd nu nog veir
spreid een brochure van D. Hcogerzeïl,v
getiteld; „Christelijke arbeiders, organic
seert U."
KATWIJK. Geboren: Cornells, Z. vAn A.
vao Duyveovoorite en D. Durieux. Cornelia,
D. van W. vau der buyt öd b Guyt. -— Pieter]
Z. van P Plus eo L. Dubbelaar. i eunis e, D,
van D. Bernhoorn eri J. Scjlmitp. Pioler, vaq
F. ÜpiereLbnrg eu L). Durieux. Nee tie, D. van
A. v. d. Boon od A Kuyt Ant o. D. van J,
v. Duvvenbode en K. Vlieland. Arre. Z. van 0.
van Ueeien en J. Hoawaard. Eiiz^be'b, D. v&a
W. Keitng en T. van Dijk. Cornelia, D. van
N. vsn d r Mey en T Zwaan. Pietcr, Z. vao
Y. vau der Plas L. Meyvoyel. Jacob, Z.
van J. Zwaan en K. v. d. Plas.
Overleden Elisabeth. 4 in.. D. vao A. Ouwe»
hand en M. Hoek. U. M. Beschoor. 49 geh,
mot C. Plug. Ary Kuyt. 81 i., geh met A.
Zuy«lerduyn Piet.e, 2 j., D. van G. v. d. Oever
eu A vun Beeleu.
Ondertrouwd: A F. Zwar enburg jm. en
Q. van Kjjn d
Alkmaur, 10 Jan. Kaas. Aui.gevoeiri 16G par
ti en, wegende 101.814 KG., kleine 0 30.60. com
missie ƒ30.middelbare f 30.60 Handel stug
oerentor. 10 Jan. LJo'er per vut. 29.50 a
ƒ30.por ntw. 27.60 a 28 60. per vat
ƒ13.60 a 16.per KG. ƒ1.30 a 1.40. EiereD
5.a ƒ6.de 300 «tuks. Talelhonig f a
per 4 K.G.
Leoun union, 10 Jan. Beter. Boerenboter.
Aanvcer 1-4, 4 8 en 16 v. Fnbiïeksboter^
64 a ƒ66. Aanvoer 24 3 en 6'6 vaien. Noteermg
van do Commieeie der Veieemgmg van Boter- ea
Km Mb and «laren in Friesland leie soort labneks-
hotei 66.— a Knas. AaDgevoei d 17,471 tt.(j
Naaei- ƒ31.a f
Uericii ten over Hi inland's boezem,
gedureude de week vaD 29 Dec. 19074 Jan. 1908.
Stand van den boezem te Leiden.
Idem le Oudewetering.
Werking der stoomgemalen.
V» at erlooziug langs natuurlijk, weg.
Watei loiatiog
Uegenvoi ia Alm
29 Deo. 30 Dec 31 Dec. 1 Jan. 2 Jen. 3 Jan. 4 Jen.
55 61 60 61 61 61 61 cm.-A.P.
59 61 62 63 62 62 63 ern.—AJ».
Spaaredam u., Halfweg a., Gouda u., Katwijk u.
Spaarodam u., Hall weg u., Gouda 31l/j u., Kttiryk l®Vl
Door sluis te Gouda u.
a
