Gemeenteraad van Leiden.
Vergadering van hedennamiddag te
twee uren.
Voorzitter: de Burgemeester.
Tegenwoordig 20 leden.
De Voorzitter opent de Vergadering en
segt het volgende:
Eyne Eter ent
Een bestaand en lofwaardig gebruik vol
gend, breng lk den leden van den Raad in
onze eerste vergadering in 190S mjjn heil-
groet b\j-de intrede van den nieuwen jaar
kring. Ik verbind daaraan den wensch, dat het
U en den Uwen in dit nieuwe jaar in elk
opzicht moge welgaan 011 onze gezamenlijke
arbeid strekken moge tot bevordering vau
bloei en vermeerdering van welvaart in deze
stad.
liet afgeloopen jaar was voor Leiden niet
onvoorspoedig. Groote^ rampen werden ons
gospaard en, niettegenstaande de economische
toestand in ons Vaderland en daarbuiten
ónder een bedenkoiyke depressie verkeerde,
die ten deele nog voortduurt, ble?en wy ver
schoond van groote catastrophen als elders
schrik en ellende verspreidden.
Werkeloosheid, welhaast een chronisch
verschijnsel, vertoonde cn vertoont zich ook
hier, maar tot leniging van den nood vormde
zich een Comité, door andere Commisies ter
ztfde gestaan. Laten wy hopen, dat ook eer
lang alhier een systeem van verzekering tegen
werkeloosheid met hulp van de gemeente
in werking trede, dat op gezonde wijze de
nadeelige gevolgen van het onwillig werkloos
zijn te keer ga Al spoedig zal, naar wy
vertrouwen, uw Raad worden in de gelegenheid
gesteld te toouen, welken der onderscheidene
wegen hy wil dat de gemeente ton dezen
volgen zal. Moge U, Myne Heeren, de noodlge
wysheid worden geschonken om dezen maat
regel en andere zóó tot stand te brengen,
dat onze gemeente hiervan de Tyke vruchten
plukken kan.
En vrat ten slotte myzelf betreft het
afgeloopen jaar behoort niet ondor die, welke
my als Burgemeester weinig beslommeringen
en zorgen baarde. Maar dit is nu eenmaal
't eene jaar ln meerdere mate dan in 't
andere jaar, aan myn even eervol als ver
antwoordelijk ambt verbonden. Hierover bou
ik dan ook niet in beklag, te minder waar
ik met dankbaarheid mag gedenken hot vele
goede, dat roy in myn werkkring van ver
schillende zyden wedervaart. Maar dit vooral
zou ik toch wenschen erkend te zien, dat
myn streven als Voorzitter dezer vergadering
gericht is op de onverkorte handhaving der
rechten van den Raad, met name door het
w aarborgen een er aan regelen van orde ge
bonden onbelemmerde beraadslaging; moge
ik al In myn yver ten deze een onkele maal
misschien te ver zyn gegaan. Ook in het
nieuwe jaar blyt ik voor het volvoeren \an
myn taak uwe zoo gewaardeerde medewer
king Inroepen en, door uw sympathie ge
steund, zullen wjj dan, onder Gods zegen,
nog menige goede zaak tot stand kunnen
brengen.
De heer Fockema Andreae wenscht een
enkel woord te spreken tot antwoord; hy
wil dat met enkel doen als beleefdheidsfrase
spr. releveert enkele punten uit 's Voorzitters
rede, en verklaart waarom deze zoo werd
toegejuicht. Hy wensoht den Burgemeester
evenzoo geluk en voorspoed.
Afwezig zyn met kennisgeving: de heeren
S. de Boer en A. Mulder.
Aan de orde Is:
lo. Benoeming van leden en plaatsver
vangend© leden van het bestuur der ge
meentelijke Arbeidsbeurs. (2)
Benoemd worden de heeren A. Corts, P. F.
0. Marks en M. H. W. A. van Rossumdu
Chattel met algemeene stemmen.
Tot plaatsvervangende leden de heeren
A. J. den Hollander, N. de Zwarten A. Ruig-
rok met 26 stemmen, terwyi de heeren
Couvés en Creyghton één stem kregen.
Als leden-werklieden werden benoemd de
heeron C. H. Kouw, A. Koppier en H. J. van
Kerkhof, resp. met 28, 28 en 24 st., tervryl
4 stemmen werden uitgebracht op den heer
B. Resink.
Als plaatsvervangende lsden-werklleden
werden benoemd de heeren P. J. Lut en B.
Resink, tdtr. en J. E» van den Ouweelen.
Eenige blanco's werden uitgebracht.
2o, Benoeming van een eerst© onderwij
zeres in do handwerken aan de school der
3de klasse No. 4 (3)
Mej. M. Ritman werd bc-noemd met 26 st.,
tenvyi Mej. 0. F. Van Wyk en mej. C. E
de Vos ieder één stem verkregen.
3o. JBoncleming van een onderwijzeres
met verplichte hoofdakte aan de school der
3de klasse No. 6. (10)
Benoemd wordt Mej. C. E. de Vos met 26
stemmen, tervryl er twee ln blanco waren.
Daarop wordt aan de orde gesteld, regel-
matlgheidehalve, de benoeming van den Voor
zitter en Ondervoorzitter van de Arbeidsbeurs,
wat door den Raad goedgekeurd wordt. De
aftredende heeren Zwiers en A. Mulder worden
herbenoemd.
De heer Zwiers verklaart zich bereid de
functie op zich te nemen.
4o. Begrooting, dienst 1908, van het
Roomsch-Katholiek Wees- en Oudeliedén-
huis. (12)
öo. Begrooting, dienst 1908, van het
Roomsch-Katholiek Armbestuur. (16)
6o. Rekening, dienst 1907, der dienst
doend© Schutterij. (17)
Goedgekeurd.
17o. Voorstel tot aankoop van het per-
oee1, kad.'bekend gemeente Leiden, Sectio
M. No. 25S4, gedeeltelijk. (IS)
Zonder lioofdejyko stemming goedgekeurd.
ISo. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van de aansluiting van
het lokaal voor het onderwijs in de na
tuurkunde aan het Gymnasium aan de
Electrisch© Centrale. (19)
De heer Fokker heeft deze voordracht en
do toelichting daarop te laat gekregen; daarom
zou by gaarne nog eenige inlichtingen hebben;
immers by liet toestaan van gelden voor dit
lokaal, eenigen tyd geleden, ia nadrukkeiyk
verklaard, dat daarmee alle onkosten gedekt
zouden zyn.
De heer Fockema Andreae antwoordt,
dat het nu wel niet noodzakelyk is, maar dat
aansluiting by do Centrale op den duur
goedkooper zal uitkomen; daar men by niet-
aansluiting met accumulatoren moet werken,
die nu en dan gevuld moeten worden.
De heer Zwiera verklaart zich tegen het
verleenen van een hooger krediet; z. i. wordt
de inrichting daardoor te weelderig opgevat.
HU zal tegenstemmen.
De Voorzitter wyst er op dat de H.
B.-S. krygt wat het Gymnasium onthouden
wordt.
Voorts, dat het voorstel ontstaan is uit
een verzoek van den heer Lohuizen, die
deze inrichting beslist noodig oordeelt.
De heer Juta wil den heer Fokker ge
ruststellen. Primo restitueert _het Ryk de
helft; 2o. is het iaden van den accu
mulatoren kostbaar en het vervoer daarvan
omslachtig.
Ook bestaat er eenige risico voor brand
gevaar; ten slotte levert de gemeente dan
geen stroom, dus heeft er geen voordeel van.
Kortom, het gaat om nog geen f 300.—,
en daarom hebben B. en "We. besloten dit
voorstel te doen.
Do heer Fockema Andreae verklaart
nog dat hyzelf geen verstand van deze zaken
heelt, maar dat men in dezen vooral is af
gegaan op het advies van prof. Kamerllngh
OnnesJ
Do heer Fokker vraagt op welke manier
de H. B.-S. deze installatie gekregen heeft,
terwyi dat toch niet in den Raad besloten Is.
De Voorzitter antwoordt, dat de H. B -S.
deze installatie bestreden heeft uit eigen
middelen
De heer Zwiers verklaart dat hy er
reeds vroeger op gewezen heeft, dat men de
kosten te hoog zal opdryven; hy ziet zyn
vrees nu bewaarheid! Hy zal er dan ook niet
aan meedoen, waar de gemeente niet zoo
ryk is.
De Voorzitter bestrydt deze opvatting.
In stemming gebracht stemmen tegen de
heeren Timp, Relmeringer, Sytemt, Van Tol,
Van der Eist, Zaalberg, Roem, en v ér de
heeren Zwiers, Vergouwen, Pera, Meuleman,
Fokker, Stigter en Van Gruting. De stemmen
staken, zoodat in een volgende vergade
ring opnieuw moet worden gestemd.
7o. Verzoek van do Arbeiders-Geheelont
houdersvereeniging „Volharding" in zake
het gebruik van het gymnastieklokaal der
school ia do Yoo-der-Werfstraat.
Zonder hoofdclijfke Stemming goedge
keurd.
8o. Verzoek van de afdeeling Leiden van
de Nederlandsche Vereeniging tot afschaf
fing van alcoholische dranken om het kos
teloos gebruik van den foyer dér Stads-Gc-
hoorzoal. (9)
9o. Verordening tot wijziging der veror
dening van 18 September 1902, regelende
het beheer van het openbaar slachthuis cn
den rang, het getal, de bezoldiging ©n de
wijze van benoeming van het daaraan ver
bonden personeel. (7)
lOo. Voorstel tot deu openbaren verkoop
van op dc Stadstimmcrwerf en do Hulp-
werf aanwezige, buiten gebruik gestelde
materialen. (4)
llo. Verzoek van de vereeniging ,,De
practischc Ambachtsschool" om liet koste
loos gebruik vari de groot© zaal en den
foyer der Stadsgehoorzaal., (14)
Goedgekeurd.
12o. Voorstel tot heb verleenen van af
schrijving van plaatselijko directe belas
ting dienst 1907. (13)
Goedgekeurd.
13o. Voorstel om aan J. Desmet uitstel te
verleenen van dc betaling der pachtsom
voor de standplaats van <- -n bioscoop op
de kermis van 1903. (11)
Hierbij wordt behandeld een ingekomen
stuk van den heer Benner, om in de
plaats te mogen komen van J. Desmet.
De Voorzitter verklaart, dat B. cn
Ws. voorstellen a f w ij zend tc beschik
ken op het ingekomen stuk.
De heer S ij t s m a stelt v: >r den heer
Benner niet los te laten, zoodat "hij bij
eventueel© niet-betaling van Desmet in
diens plaats kan komen.
De heer v. d. Lip wenscht het punt «aan
te houden.
Dc Voorzitter antwoordt» dat "men
aan het praeadvïcs do clausule kan verbin
den, dat bij niet-betaling op 1 Februari
aan een ander do plaats gegrind wordt.
Aldus zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
14o. Voorstel tot toekenning van bsloo-
nïngen aan twee leden der voormalige
schutterij, wegens werkzaamheden, verricht
na de opheffing der schutterij. i8)
Zonder hoofdei, stemming goedgekeurd.
15o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van de uitgifte van een
catalogus der schildcrïjenverzameling van
het Stedelijk Museum. (15)
Goedgekeurd.
16o. Voorstel tot 'wijziging der verorde
ning van 10 Januari 3907, houdende rege
ling van dc bezoldiging der politie-bf?-
ambten in dc gemeente Lc;den. (5)
De heer Fockema Andreae wijst op de
snelle uitbreiding der salarissen bij fle po
litic n.l. met 8000 gld. sinds de vorige
vaststelling Een tweede bedenking in dc
verandering van controleurs in inspecteurs
die destijds niet doorgegaan is, niettegen
staande rijp beraad, terwijl nu plotseling
dio verandering wèi zal worden ingevoerd.
Daarbij voelt hij weinig voor de argumen
tatie van het praeadvies. Hij begrijpt niet,
dat de dienst niet kan roulèercn, daar or
toch altijd vast twee inspecteurs op het bu
reau zijn.
Dc heelr S ij t s m a merkt op, dat er
veel geklaagd wordt ovev de steeds stijgende
uitgaven; ©n vooral voor de politic waar
er in Leiden toch zoo weinig justitieele ziv-
ken aa-n de orde zijn.
Is er nu noodzakelijkheid om tot die uit
breiding t© komen, dan geeft de Raad na
tuurlijk orediet; maar hij twijfelt aan dezo
noodzaak: ja, meent tusschen cl regels t©
lezen, dat ook B. cn We. die niet werkelijk
inzien. Misschien is er meer licht t© geven
(hilariteit, want juist wordt het gaslicht
opgestoken) uit briefwisseling. Hij meent
uit het rapport te lezen, dat de inspecteurs
weigeren denzelfdcn dienst te doen als ad
junct-inspecteurs.
Wanneer dat inbreuk maakt op de
tucht, dan ligt dat aan de leiding van
den Commissaris. Hij vindt het dus on-
noodig om die /2000 te geven: te meer,
waar het controleerend personeel feite
lijk te sterk is. Spr. noemt twee staal
tjes, met naam en toenaam, waaruit blijkt,
dat de contróle minstens genomen voldoen-
de is.
Daarby kan ge Commissaris *i ook
meer doen dan hij doet; de hoofdinspec
teur woont tegenover het bureau en kan
gemakkelijk geroepen worden.
Een ander argument van B.-en Ws., dat
do arbeids- en ander©, wetten door 'een
inspecteur en niet door hoofdagenten moe
ten behartigd worden, gaat in de practijk
niet geheel op; to meer niet waar de tegen
woordige functionnarissen zeer voldoende
zich van hun taak kwijten.
De heer Fokker verklaart zich even
zeer tegen het toestaan van gelden. Het
komt hem voor dat de argumentatie van
den commissaris in zijn rapport niet zeer
flink is, terwijl hij daartoe toch ruim
schoots gelegenheid heeft, aangezien hem
zooveel werk uit dc hand genomen wordt.
Ook hij wijst op de verkeerde gewoonte,
dat een andere clan do hulp-officier van
justitie een misdadige hoort. Wanneer de
commissaris Vrin politic dit altijd zelf
deed, dan zou de hoofd inspecteur wat
meer tijd hebben voor het een' cn ander.
Wat gebeurt er verder met de menschcn,
ciie tegenwoordig de wetten" moeten uit
voeren Zullen die op wachtgeld gesteld
worden 1
Zyn laatste vraag is, of de hoofdagenten
reeds nu buitendienst hobben, en of men er
aan denkt, dat een hoofdagent nu méér
salaris heeft dan een udj.-insp. 2de klasse.
De heer Pera wenscht te verklaren, dat
de werkzaamheden van de politie hier tor
stede zeer ingewikkeld en talrUk zyn, en
dat het onvoorzichtig zou zyn tegen te
stemmen.
De heer Meuleman wil zyn stem vóór
dit voorstel motiveeren. Hy meent, dat wy
met voldoende de werkzaamheden van het
hoofd der politie kunnen beoordeelenen
wat de stijging betreft in de uitgaven die
spreekt wel van zelf, waar wy telkens salaris-
verhoogingen moeten toekennen.
De heer Van der Lip verklaart ook
zyn stem voor, omdat de Raadsleden stuk
voor stuk te weinig van politiezaken weten.
Het politie corps is hier zeer goed en het
moet goed bly ven, en dat kan niet beter dan
door toe te staan wat het hoofd dor politie
vraagt.
Do Voorzitter beantwoordt de sprekers
hy verklaart niet in details te zullen tre-
deu, daar deze zaken niet in hopenbaar be-
hooren behandeld te worden.
De meaning van den heer Fockema Andreae
begrypt hy niet, waar dezo altyd meegaat
met adviezen van deskundigen, zooals nog
bleek by de discussio over de electrische
installatie van het Gymnasium. Nu verklaren
allo deskundigen zich voor uitbreiding: waarom
i3 hy er pü tegen? Wat de vermeerdering
van uitgaven betreft, daarin is Leiden lang
niet het hoogst.
Gedurende 's Voorzitters loopbaan als bur
gemeester is by de groote uitbreiding der stad
het aantal agenten uitgebreid met vier. Zooals
het nu gaat, is in den nacht het gansche
commando in handen - van een agent eerste
klasse. Daarvoor mag men toch wol eonhoo-
gere in rang hebben.
Het voorstellen nu van een adjunct-in
specteur 2de ld. is om de zaak zoo goed
koop mogelijk t© behandelen. Wat het feit
betreft, dat een hooge in rang minder sa
laris heeft dan .een zijner ondergeschikten,
dat komt overal voor, bij aanvangssala
rissen. Allo werkzaamheden zijn zoo ver
deeld, dat zoowel de commissaris als de
hoofd-inspecteur geheel bezet zijn.
D© wetten worden zóó ingewikkeld, dat
aan het intellect groote eischen worden
gestold; en het is daarom wenschel ijker dat
een inspecteur deze afdeeling beheersobt
dan een agent.
Hij is overtuigd, dat niet alleen de vei
ligheid, maar ook de dienst in het algemeen
er door gebaat wordt, hetwelk op geen an
dere .wijze kan.
De heer Fockema Andreae repliceert in
zake de opmerking dat hij zich verklaarde
tegen een advies van deskundigen. Het
maakten hem alleen een weinig scrupuleus,
dat de deskundigen in 1905 anders advi
seerden dan in 1908.
Wat zijn deskundigheid in deze betreft,
hij is zonder zelfoverschatting in politie
zaken wel eenigszins thuis.
Inderdaad hebben de in de laatste jaren
ingevoerde wetten do politiedienst ver
zwaard maar -dit staat niet ill boft
praeadvies.
Do hoer Fokker had gaarne ante
woord op zijn vragen gehad; kan raon dit'
niet in het openbaar geven, laat men dan
de deuren sluiten I
Hij wijst ook op de inconsequentie inza-1
lc© do hoofdagenten. Gaan die 's nachts uft"
of gaan die 's naoEts niet uit?
Ook wijst hij op het. verschil tusschen do'
inspecteurs cn de adj.-inspecteurs, terwijl
de laatsten bij gebleken geschiktheid toch'
inspecteur kunnen worden.
De heer Stigter merkt nog op, dat
hij het niet'geheel ecus is met den heer v. d..
Lipals hij geld moet toestaan als gemeen
teraadslid moet hij voldoende ingelicht zijn.
Wat nu deze voordracht betreft d©
dc argumentatie heeft hem niet voldaan.
Hij gelooft niet dat het in het belang is
van den dienst zooals het voorgesteld
wordt.'
Als hij toch voor zal stemmen, dan ia hetv
omclat hij geschrokken is van den toestand,
dat een eerste agent des nachts eerst aan-
wezendé is. Kan dat werkelijk op goen
andere wijze dan zal hij voorstemmen.
De heer S ij t s m a had anders tegen-
ever dit voorstel gestaan, als men de bui
tenwijken wilde versterken door meerdere
agenten aan te vragen; maar het is nu al
leen te doen om de control© te vergrooten,
die toch al scherp is. Ook hij wijst op de
controleurs van 1905, en vraagt om jdetailft
als het dan moet in gesloten vergade
ring.
Hij wilde voorts gaarne weten of in an*
dcre gemeenten ook de Commissaris geen
justitieel werk heeft.
De Voorzitter zal kortelijk ant
woorden tot sluiting van het debat. Hij zaf
do brieven van den Commissaris niet over*
leggen, en wijst er op, date men een beteren f
nachtdienst krijgt, onder de hoogere ambte
naren.
Het mag ook niet verder voorkomen, dat
ccn agent 1st© kl. hoofd van den geheelour
politicnachtdienst is: hoe groot ook zijn
ijver en talent is.
En dat moet bij den tcgenwoordigen toe
stand wel bestendigd blijven.
De voordracht komt in stemming: lo
Artikel 1.
Tegen stemmen -de heeren ReimeriiK
ger, Sijtsma, v. d. Eist, Room, Zwierf
Fokker, v. Gruting, zoodat het is aangek
nomen met 21 tegen 7 stemmen. De resf
van de verordening wordt zonder hoofd*
stemming aangenomen, evenals do geheeld'
verordening.
De agenda is hiermee aigeloopcn; maati
de heer Fokker verzoekt ©en vraag to mogen,
doen, en wel naar aanleiding van de col
lecte- van het Gereformeerd Oud© Mannen*,
en Vrouwenhuis, openbaar gemaakt doof
een open brief in het „L. D.".
Als de Voorzitter antwoordt dat et
niets aan t© doen is, antwoordt hij dat B*
en Ws. de collecte kunnen stuiten.
Do lieer Juta begrijpt niet dat het nu
voor het eerst „stuitend" gevonden ia-
Het is al onheuglijke tijden zoo gedaan.
De heer Fok ker merkt, op dat het ligt
in de collecteurs: dat d© oude meoscheit
hun eigen kostje moeten ophalen, is stui
tend.
Niets meer aan de ord© zijnde, sluit dé
Voorzitter do vergadering.
Fa illiftsein enten.
H. v. d. Veen, sigarenwinkelier en hanJ
del aar in rijwielen.
W. Schoenmakers, schipper, wonende to
Stratum.
C. Smith, broodbakekr te Schiedam.
B. van do Groep, schoenmaker, wonende»
Lin dengracht 229, Amsterdam,
Opgeheven: de faillissementen van Simon
dc Vries, slager, wonende te Neede, en H.
J. P. de Koning Gans-Lours, ambtenaar
bij de StaatespooTwegen te Heerlen, we-"
gens gebrek aan activa.
Geëindigd: Door het verbindend worden,
der conig© uitdeelingslijsten de faillisse
menten vanH. Berrevoets Hzn., VToegei
to Kerkwerve, thans te Zieriksee; A. Wes*
dorp, weduw© L. van den Berge, te Brui>-
ni6Be; 6. L. Piso, te Gorkum.
