Laatste Dagen der....
liet Rijwiel,
Burgers E. N. R.
WAVER EN'.
BEROEMDE
BIEREN, i
No. 14(523.
LEIDSCH DAGBLAD, DONDERDAG 24 0CTGBË&: - TWEEDE CLAD.
Anno ÏSÖ7.
tentoonstelling van Electriciteit
in Woning en Ambacht t
Vervolg Advertentiën.
en
Te Koop,
MRBBTEDHK.
VINCENTIÜS-TENTOONSTELLING,
dat in alle opzichten voldoening
geeft, is
Ecfotsclseiïfing-
Haarlemmerstraat ©7,
voorheen bewoond door den Heer BöGEMANN.
El@©0*@si®g Jgsngel?e@B*©n-
cn XindepkSeeding.
Alles moet binnen korten tijd opgeruimd zijn.
wooriS
V' S'' 7
V'.
VII. (slob) V
Een groot gedeelte der ruimte in 'de
Kleine Zaal wordt in beslag genomen door
stand 36, fcoebehoorend aan do Singer-
3\Iaatschappij, kantoor van den hoofdagent
ivoor Nederland: Amsterdam, Kalverstraat
60—62, terwijl het Agentschap te Leiden
op de Lange Mare 84 is gevestigd.
Dit is ongetwijfeld een der meest be
langrijke inzendingen, grootsch in opzet
en uitvoering, zooals men dit van
ïhc Singer Manufacturing Company kon
eerwachten.
Nergens duidelijker dan hier komt het
uit welk een machtigen invloed de electri
citeit op de industrie zal kunnen hebben.
Een tafel met vijf machines voor schoen-
blakers, en een met vijf machines voor con
fectiewerk worden gedreven door een elec-
•tromotor van i paardenkracht. De dames,
allen in Leiden werkzaam bij den heer
(Hoogenbosch en de.firma Kaas, Schol en
Co, alhier, hebben alleen te leiden. Zeker,
zij moeten handig zijn cn haar vak ver
staan, doch zwaren arbeid, aanhoudend
trappen, zooals vroeger, behoeven zo niet
meer te ver rich teD. De electromotor doet
[voor haar het zware. werk.
Er is een tijd geweest, aldus de vrien
delijke exposant, dat men stijf en strak
volhield, dat men met de machine niet
borduren kon. De dame, die hier aan het
borduren is, leert het anders. Mooi werk
ziet men in korten tijd ontstaan, wanneer
'do vaardige handen der bestuurster slechts
ido goede richting aangeven, worden de fi
guren als vanzelf.
Onze aandacht werd gevestigd op een
'automatische knoopsgat-machine, die de
'einddraden zelf afknipt; op een a-jour-
machino, die met twee naalden werkt,
ionder dat de draden uitgetrokken behoe
ven to worden, en op nog een andere, die
(de twee-naalds nog verre overtreft. Zij
werkte met vijf naalden te gelijk en dien-
(de voornamelijk voor het leggen van
plooi tjes.
Een zadelmakcrs-machiuc drijft, alsof
het niets ig, door tuig van 16 m.M., een
Bchocnmakers-knoop-aan-zet-maehino hecht
176 knoopjes in één minuut vast en werkt
geheel automatisch ei! om nog een dezer
tnachines to noemendo snelwerkende lin
gerie-machine, met een productievermogen
,van 3000 tot 4000 steken in do minuut.
Hoe interessant ook, wij mogen ons niet
langer bij dezen stand^ waar alles en al
len in volle actie zijn en waar men graag
ook werk doet voor dames-bezoeksters, op
houden.
1 Van deze nuttigheids-werktuigen naar de
,,Bchoono'', of, zooals het boven den in
gang van het Oud-Efollandsch atelier van
den heer Carl Hazenberg 6taat uitgedrukt:
,,Swarte Konste.", is maar eenige schreden.
iMen zou denken, afgaande op het op
schrift aan alchimisterij of waarzeggerij,
'doch inderdaad is het de eehoone kunst, die
hier wordt beoefend. Treedt men er binnen
met een familielid, een vriend, kennis, dan
ziet men elkander wederkeerig verbleeken,
eindelijk een doodskleur op het gelaat
komen en men zou schrikken en angstig
worden, indien do photograaf van deze ge
daantewisseling tekst en uitleg gaf. Men
wordt er beschenen door het helle, schier
verblindend kwikdamplicht, door een elec-
trische werking ontstaan. Dit licht bezit
de eigenschap do roodc stralen te absorbec-
rcn. Al het rood verdwijnt dus van het ge
laat der bezoekers. Zelfs ook do gele cn
violette stralen, zooals uit het ameuble
ment van het vertrek blijkt. Hoe dit alles
in elkaar zit, daarover mag straks de heer
Blom do belangstellende bezoekers inlich
ten; wij kunnen alleen oververtellen, dat,
dit de nieuwste toepassing der electriciteit
is op do photographie. Nu, vlug gaat het in
zijn werk, zoo geheel in den geest van on
zen handigen photograaf zelf.
Men 6tapt er met zijn dame, echtgenoote
of meisjo, binnen, poseert een paar secon
den en wandelt even naar den Theetuin of
het Bierhuis cn ontvangt het portret kant
en klaar in heldere scherpe tcekening, en
daar geeft het, onder de vrienden van
hand tot hand gaande, dikwijlB nog aanlei
ding tot allerlei vermakelijke vergelijkin
gen. De prijs is van dien aard, dat hij nie
mand behoeft af te schrikken cn men neemt
in zijn conterfeitsel een aardig souvenir
van de tentoonstelling mee.
En nu rest ons nog enkel do aandacht
te vestigen op do electrische Piano van
Huffeld, die we daar to danken hebben aan
de goede zorgen van den heer D. J.
Cockuyt, die vertegenwoordiger voor Lel
den en Omstreken is.
Wat Kettners' piano's doen in de groote
zaal, dat doet deze piano hier, nl. het ge
hoor van de bezoekers streelen en een waar
muzikaal genot verschaffen. Bij de tot nu
toe in den handel gebrachte electrische
piano's treedt min of meer de indruk van
mechanische muziek op den voorgrond.
iDit bezwaar is bij Huffelds' stukken vol
komen overwonnen; zij geven hot natuur
lijk pianospel met onovertrefbare juist
heid weder. Het feit dat de afgespeelde
muziekrollen geheel automatisch terugrol
len, verdient hierbij nog opgemerkt to wor
den. De muziek is oorspronkelijk gespeeld
door pianisten van naam, wij hoorden al
thans op do Phonoliszt-piano een stuk
door Bauer gespeeld, zoomede de Rhapso-
die hongroise No. 12 van Franz Liszt cn
Wenn die Bombo platzt van Paul Liocke
heel mooi.
De piano zelf is tevens een prachtstuk-
Er staat op ,,buiten mededinging", want
de inzender verkeerde in de meening, dat
inzendingen van dozen aard slechts tot op
luistering dienden. Achteraf gezien is dit
Wel jammer, want ook deze inzonding Lad
allicht voor een bekroning in aanmerking
gekomen.
Do piano van dezelfde firma, die in do
vestibule bij het Hollandsch Bierhuis is
geplaatst en waaraan een mandoline cn
xylophon is verbonden, benevens een opzet
met luchtwisseling, valt zoo zeer in het
oog, dat wij de aandacht der bezoekers er
zeker niet op behoeven to vestigen.
Zoo is dan onze wandeling door do ten
toonstelling volbracht. Wij hebben slecht3
even bij do verschillende stands kunnen
toeven, en het is best mogelijk, dat we
hier en daar zijn voorbij geloop-en dat ver
diende, or de aandacht op te vestigen. Men
moge het ons niet ten kwado duiden en be
denken, dat wij ons ook niet voor een
veiligen gids hebben uitgegeven.
Dit mogen Wo aan het eind onzer wan
deling wel zeggen, dat deze tentoonstelling
tot do besto kan worden gerekend, die op
dit gebied zijn gehouden. Het is nu al
zeker dat zij voor do aanrichters een schit
terend succes zal zijn.
En dit is ook ten volle verdiend-
De dag van gisteren is voor do ten
toonstelling, wat ontvangsten, aan entrées
betrof, écu record-dag geweest. Ook in do
eleetriseho visscherij, die thans zonder,
eenige stoornis kan blijven doorwerken,
was het gedrang zóó groot, dat verschei
dene malen het polder-hek gesloten moest
wordon. Niet te verwonderen, dat men er
zich voor. verdrong, daar lelkcüs daverend
gelach tot do gang doordrong. Reeds veel
vroeger dan verwacht was, heeft de--tien-
duizendsto ;bezoeker zijn entrée in de ten
toonstelling gedaan. Wanneer niet - allo
voorteekenen bedriegen, zal hedenavond
het gouden- horloge aan den twaalf dui
zend vijfhonderdsten bezoeker worden uit
gereikt.
Het aantal betuigingen vafo sympathio
met do tentoonstelling noudt niet op; nu
wederom is door don beert Heins voor den
vijftien duizendsten bezoeker uitgeloofd
een étui met twaalf zilveren koffie-lepels,
afkomstig uit het atelier van den heer v.
Rossum du Chattel.
De Leidsche gemeenle-bcgrooling.
Heden ia verschenen het Algemeen Ver
slag van het verhandelde in de secties van
den Gemeenteraad bij het onderzoek van d©
ontwerp-begrooting der gemeente Leiden
voor 1903 met de Meraorio van Antwoord
van Burgemeester en Wethouders.
Aan de Algemeen© Beschou
wingen is het volgende ontleend
Door ccn lid werd er op aangedrongen,
dat er een begin zou worden gemaakt met
den aanleg van een- goedo ^ioleering, daar
do toestand van de tallooze grachten van
dien aard is, dat deze bij tijden ergerlijk
en schandelijk rieken.
—Een dergelijke maatregel zou, meende
hij, de volksgezondheid ten goede komen.
Gevraagd werd of met de aflossing dor
leening voor dit doel niet na 10 of 20
jaar kon worden aangevangen.
Daartegen werd door een ander lid het
tegenwoordige stelsel van beerputten met
overstort aanbevolen, daar een nieuwe rio-
leering de lasten te hoog zal opvoeren.
B. en Ws. antwoorden hierop, dat zij, in
hun praeadvies op het verzoek van ver
scheidene bewoners cn onwonenden van
het Rapenburg om tot dempieg van de
Rapenburgergraoht over te gaan, meedeel
den, dat uitvoering van het definitieve
rioleeringspLan, bepe-rkt tot het meest ver
ontreinigd stadsgedeelte, een bedrag van
pl. m. 450,000 gulden zou .vorderen. Zelfs
indien mot de aflossing van dit kapitaal
eerst na verloop van eenige jaren kon
worden aangevangen, zou de jaariijksche
rente-, onderhouds- cn exploitatielast, ge
geven de financieele omstandigheden,
waarin do gemeente verkeert, toch te bb-
zwarend zijn.
In de nieuwe wijken buiten den' singel-
rand wordt het beerputstelsel zonder uit
zondering, in de binnenstad zooveel mo
gelijk toegepast.
Ook werd de wenschelijkheid uitgespro
ken van de oprichting eener behoorlijke
zwemplaats voor bbtalenden, waarop B.
en Ws. antwoorden, dat do adressen in
zake de oprichting van een tweede gemeen
telijke zweminrichting in onderzoek zijn.
Zoodra mogelijk hopen zij hun praeadvies
in te dienen.
Meerdere leden klagen, dat zij do Lees
kamer niet altijd op do vastgestelde uren
in orde vinden. Meermalen hebben zij do
Leeskamer in het donker gevonden, ook op
den dag en kort voor de zitting van den
Raad. Niet altijd waren de stukken aan
wezig, die er moesten zijn.
Een lid meende, dat de uren, waarop do
kamer open is, dienden uitgebreid te 1
worden, daar niet ieder op dezelfde uren
kan cn men soms ook verhinderd wordt
in de raadpleging der stukken, doordat
een ander lid er mee bezig is.
Weer een ander lid drong cr op aan, dat
do stukken zooveel mogelijk in afdruk of
mechanische copio aan de leden thuis be
zorgd moesten vorden en alleen die stuk
ken op de Leeskamer moesten liggen, die
voor reproductie niet vastbaan waren.
Hierbij sloten andere leden zich aan.
B. en Ws. antwoorden, dat zij aan klach
ten over het niet in orde zijn van de Lees
kamer gaarne te gemoet zullen komen, zoo
dra die ter kennis van Iiud college wor
den gebracht.
Het openstellen der Leeskamer op meer-
dere uren dan thans het geval is, zal door
hen in overweging genomen .worden.
Wel kunnen zij echter reeds nu mededee-
lcn, dat ccn latere openstelling op den
avond, voorafgaande aan den dag, waai-
op een Raadsvergadering gehouden wordt,
bij hun college overwegend bezwaar ont
moet, aangezien op dien avond do stukken
ter nadere bestudeering ter beschikking
van den burgemeester dienen to zijn.
Al de verschillende stukken, welke in de
Leeskamer ter visie plegen to worden ge
logd, ook te doen afdrukken, mag over
bodig hecten cn zou slechts tot nuttelooze
kosten cn noocleloos tijdverlies aanleiding
geven.
De tob den Raad gerichte stukken bchoo-
ren uit den aard der zaak in druk aan
de Raadsleden te worden toegezonden,
maar voor het overigo hangt het geheel
van den aard van het aanhangige voor
stel af, in hocverlro voor een juiste beoor
deeling daarvan het afdrukken van de ter
zake betrekkelijke stukken al dan niet
noodzakelijk moet worden geacht.
Wat de Inkomsten betreft, zij het
volgende meegedeeld.
Volgnummer 2. Huur-van huizen en un-
dere gebouwen. Een lid vraagt of do
verpachting der. Gehoorzaal aan een veiv-
ecniging, die dc geheelo exploitatie op
zich neemt, niet voordeeliger voor de ge
meente is, daD alleen do exploitatie der
buffetten.
Antwoord van B. en "Ws.Dj exploitatie
der buffetten is tot 30 April 1910 ver
pacht vóór het verstrijken van dien ter
mijn kan dus van een nieuwo verpachting
geen sprake zijn. Doch ook afgescheiden
hiervan, kunnen zij vooralsnog geen aan
leiding vinden van de tot nog toe gevolg
de wijze van verpachting af to wijken.
Na den herbouw der Gehoorzaal toeh, is
door hen een tweeledige verpachting ge
houden. De uitkomst heeft toen geleerd,
dat verpachting van do buffetten alleen
voor do gemeente voordeeliger is.
Bovendien zijn do inkomsten aan zaal-
huur in den laatsten tijd steeds stijgende,
hetgeen een reden te meer is, om op den
ingeslagen weg voort te gaan.
Ook meent een lid er op te moeten wij
zen, dat do inkomsten van hethuisjo Kor
te Mare No. 15 wellicht spoedig zullen
ophouden, omdat het wel gobrui'kt zal
moeten worden voor een vergrooting van
het naast aanliggende bijkantoor der Bank
van Leening.
B. en Ws. antwoorden hierop, dat, wan
neer bedoelde vergrooting noodig bLijkfc*
do huur van het huisje natuurlijk zal wor-ï
den opgezegd.
Volgn. 25. Schoolgelden. Enkele lo
den dringen op hooger schoogeld aan, in
het bijzonder voor de Hoogero Burger-'
school voor Meisjes.
Door een ander lid wordt gevraagd of
do verhooging van heb schoolgeld aan do.
Hoogero Burgerschool voor Meisjes, waar-
too door een lid het voorstel is gedaan*,
spoedig kan worden te gemoet gezien.
Er wordt opgemerkt, dat deze school zeeij
veel bezocht wordt door meisj-s van bui
ten en als nu dc de vrees bestaat, dat een
\erhooging van het schoolgeld dien toe
vloed zou doen ophouden, meendo een lid
het gewenscht het Rijk een subsidie lo
vragen voor de school, die, wijl zij niet
zuiver Leidsch belang vertegenwoordigt,
daarom in aanmerking kan komen vooc
Rijks ondersteuning.
Dit denkbeeld verwierf bijval-
Antwoord van B. en Ws.Aangaande do
verhooging van het schoolgeld op do H,
Burgerschool voor Meisjes, waartoe inder
tijd een voorstel door den heer. Witman»
werd ingediend, kunnen zij tneedecien,
dat dezer dagen het nader advies van do
Commissie van Toezicht op het Middel
baar Onderwijs daaromtrent ia ingekomen'
cn zij mitsdien hopen hun praeadvies spoe-
dig to kunnen uitbrengen.
lteeds meermalen o. a. krachtens Raads
besluit; van 16 November 1899, zijn bij do
Regee-ring pogingen aangewend tot heiotcl
der Rijksbijdrage in de. kosten van het Mid
delbaar Onderwijs voor Meisjes, welke met
ingang van 1 October 1885 werd ingetrok
ken. Gelijk bekend is liobLcn dio pogingen
evenwel geen succes gehad. Overigens wordt
ten bchocvo van geen enkele Hoogero Bur
gerschool voor Meisjes van Rijkswege sui>
sidio verleend.
Een ahder lid zag liever do school opgo
heven cn wees op het weinige schoolge 1,
dab de zes derde klasse-scholen opbrengen i
waarop B. cn Ws. antwoorden, dat hun
het verband van deze alinea ontgaat*
Volgn. 29. Ontvangsten ter zake van do
Stedelijke Fabrieken van Gas- en Electri*
citcit. Een lid drukte den wensch uit
te weten in welke mato het kooloxyde in
het lichtgas aanwezig is.
Door ccn ander lid werd tevredenheid
betuigd over do raming van de inkomntcri
van do Electriciteitsfabriek.
Antwoord van B. en Ws.Het steénkool-
gas bevat. 8 percent, het gecarburccrd wo-
tergas 30 percent kooloxyde.
Om technische redenen wordt een meng
sel afgeleverd van 75 percent koolgas cn
25 percent watergas. Dit mingsel bevat
13.5 percent kooloxyde. Het maximum
van het gehalte aan kooloxyde heeft 17:
percent, het minimum 9 percent bedragen,
Volgn.. 35. Hoofdelijke omsl In allo
sectiën werd de wenschelijkheid van do
aanstelling van een controleur van ge
meen tobel&sting ter sprake gebracht. In
een Sectio verklaarden zich bijna al de l<v
den daarvoor. Men schoen na do gunstig*
ondervinding met zulk een ambtenaar op-,
gedaan to Zaandam en to Utrecht meet
voor ccn dergelijk ambt gestemd. Een lid
wees cr op, dat hoeveel do leden ecner
commissie, als hier ter stede, ook mogen;
weten, zij, die er het meeat van weten, zoo-'
als notarissen en degenen, die crediet ver*
lecncn, zich nooit zullen laten vinden voor
het lidmaatschap van een dergelijke com
missie; daarom cn om reeds vermelde re-
liestyiggnneaiesii,
Gelegenheid om hot teeltenen
van patronen, het naaien,
knippen en gameeren van
Japonnon degelijkje leeren.
E. C. tti. AE&EROONtC,
Brcestraat 133.
4383 10
door omstandighedeneen goed onder
houden OJtreelitsclae Tentwagen
en een in goeden slaande z\jnde Dog-
kar op gnuimi Bandon, alsmede
eon goed Joopond Wegpaard. Te
zien Raamstraat 19, Den Haag.
4363 8
De Commissie van Beheer over
het Krankzinnigengesticht „Ende
geest" en liet Sanatorium „Rh U n-
g e e s t", zal op Zaterdag 86
October 1907, des middags om
twaalf uren, op het Raadhuis te
Leiden, in het openbaar AANBE
STEDEN 4231 33
Be levering van 765
Hectoliter Aard
appelen in twee kwa
liteiten, voor het tijdvak
S November 1907 tot 30
Juni 1908.
De Voorwaarden dezer Aanbeste
ding on Levering liggen eiken Werk
dag van 10 4 uren op het Gesticht
#Endegeest" tor lezing.
De Monsters voor do te leveren
Aardappelen moeten den 25sten dezer
aldaar zfjn bezorgd, terwijl de
Inschrijvingsbiljetten, medo onder
teekend door de Borgen, één uur
voor de Aanbesteding moeten worden
ingeleverd ten Raaahuize.
De Commissie van Beheer,
DE RIDDER, Voorzitter.
VAN STRIJÉN, Secretaris,
lïooglaudscho Kerkgracht 38.
PRACHTOGE EX POS e TB E.
Tombola's van 10 en 85 Cts. 4393 24
Verder allerlei Vermakelijkheden en
des avonds KEGELCONCOUR».
Filiaal te Leiden: 4411 60
HAARLEMMERSTRAAT 52a.
REPARATIE-INRICHTING.
By vonnis van de Arrondissements-
Reohtbank te 's-Gravenhage d.d.
24 September 1907, Is het huwelijk
bestaan hebbende tusschen MARIA
JOHANNA TETRONELLA
GEERTItUIDA TIMMER»,
verbiyf houdende te Driebergen en
JEAN PIERRE LOUIS
HULST, Arts wonende to Leiden,
op vordering van eerstgenoemde
verklaard ontB>onden door Echt
scheiding met al de gevolgen
daarvan. 3078 17
De Procureur der Eischeres,
Mr. J. H. GOUDSMIT
BESTUURDEREN DER STEDE
LIJKE WERKINRICHTING zullen
op Vrijdag 85 October 1907,
AANBESTEDEN: de levering
van de volgende artikelen, benoodlgd
van I November 1907 tot 81 October
1908, als:
Rundvleesch, Rundvet,
Aardappelen, Groenten,
Peper, Qhichorei, Siroop,
Karnemelk, Zoetemelk,
Rijst, Gort, Groene Erw
ten, Capucijner Erwten,
Bruine Boonen, Koiiie,
Kropbrood enRoggebrood.
Van 21 October tot op den dag der
Aanbesteding liggen de voorwaardon
en monsters ter inzage aan liet
kantoor der Werkinrichting en
moeten de Inschr\jvlngsbiljotten op
gekegeld papier, behoorlek gesloten,
aldaar worden lDgeleveid op den
dag der Aanbesteding, uiterlijk des
namiddags te twee uren.
Het Bestuur voornoemd,
H. C. JUTA, Voorzitter.
AUG. L. REIMERINGER,
4133 30 Secretaris.
•.yyc'7 s
Wegens verbouwing van het Kleedingmagazjjn
,,Aux Primlemps", Ben I-Jaag. zal van at Donder
dag 24 October: een GROOTE UITVERKOOP
plaats hebben, bestaande uit een groote partij
Al deze goederen munten uit door goed passende
modellen, prima stof en zijn vuor dit Seizoen
vervaardigd.
WIJ BIEDEN AAN
Meeren-Winterjassen van f 10.voor f 6.50.
Heeren-Wonterjassen van f12.— voor f8.50.
Heeren-Winierjassen van f 14.50 voor f9.50.
Hecren-Winterjassen van f21.voor ff 14.
Heeren-Demï-Saisons van f 10.50 voor f7.—.
Heeren-Demi-Saisons
van lid.— tot 11G.voor f8.tot f 91.50.
Heeren-Demi-Saisons
van 1 18.—, f 20.-, t 22 f 24.—
voor „13.50, „15.—, „17.—, „18.50.
Jongeheeren-Winterjassen en -Oemi-Saisons
f5.-.
Verder een groote partij Meerenkestusims,
PantaiorïS, Jekkers, Jongenskiastniums,
Kiraderjasjes, enz., enz., alles tegen spotprijzen.
GEOPEND van 's morgana 9 uran tot ilea avonds 9 uron.
Zaterdagavond tot II uren. 4407 114
W
