KAPITAAL.
SANGUINOSE
ORNAMENTIEK,
Openbare Verhuring
Te Huur gevraagd,
J. A. VAN OER MADE,
ScMkapf'; ClTHDNflLPILLEN
Leiden. ÜLJEE VAN DER STORit Haarlem.
Lijders aan Maag- en Ingewandziekte
Mevr. VAN DER WERF,
lii do Kofliêbaal
zuivere Preanger-Koffie
m Land, bestemd voor
Tuin- ot Bollenland en
Weiland, te 's-Gravenzande.
Geldbelegging.
En Gros. En Géiaii.
Steenkolenhandel,
Goetlerenterrei.il Staatsspoor, Haagweg.
Kachelkolen, Machine-, Smee- en Vlamkolen.
Engelsche en Belgischs Anthraciet.
3208 so Grove en geklopte Gascokes.
Eersta Ned. Verzekering-#.
Weel gij'?
Comprimés van P. VAN B1JSTERVELD,
Vraagt P. v. BIJSTERVüLB's Purgearpastilles,
Handboek der
J. W. H. BERDEN,
dc Troonrede to gemoet; doch wat er ook
get cure
Overvallen zal de lo?p der gebeurte
nissen de partijleiders niet.
Iedereen ziet en voelt, dat men Lij dezen
toestand op alios moet zijn voorbereid.
't Ia dan ook goed, dat onze Kiesvoreeni-
gingen er maar vast op rekenen, dat dezo
winter in geen geval in zoete rust kan wor
den doorgebracht.
Zeker, zij hebben dezen zomer goed werk
afgeleverd.
Maar, daar komt nieuw werk aan den
winkel.
Laat er tijdig voor gezorgd worden, dat
wij dat ook op tijd kunnen afleveren.
De troepen moeten op oorlogsterkte gehou
den worden.
Het kader moet oompleet blijvon.
Een weekje of wat stillen tijd kan er meo
door.
De boog kan niet altijd gespannon blijven.
Maar in do rust moeten wij het oog bob
ben en houden op den komenden nieuwen
arbeid
Dan doet do stille tijd good.
In eonige bladen is onlangs weer die
vraag besproken welke van beide, soci i
le wetgeving of kiosrcóhthe r-
vorming, gestokl, dat beido op het pro
gram van ecü rcgccring of een partij staan,
den voorrang verdient.
„De Nederlander" wijst cr op,
hoe van do ecno zijde wordt opgemerkt,
dat, wanneer de socialo wetgeving eenmual
met kracht is ter hand genomen, hot niet
aangaat, haar door een altijd langademige
kic8rechtcainpagnc te onderbreken en liet
integendeel verre de voorkeur verdient.,
althans die sociale maatregelen, waarover
de groote meerderheid het eens is, te vo
ren af te werken.
Anderzijds werd aangevoerd, dat het op-
^ithoud, door do kiesrechtherzieniag vor-
fonzaakt, later ruimschoots wordt goedge
maakt, zoowel door do meerdere vlugheid,
waarmee onder een verruimd kiezerskorps
de sociale wetgeving tot stand komt, als
door de grootcre dougdclijkkcid, die een
onder zoodanig- kiezerskorps tot stand ge
komen wetgeving vertoont.
Ofschoon „De Nederlander" bei-
do laatste beweringen betwijfelt, erkent 't
^lad bet bestaan van het geschil om den
Joorrang tussohcu sociale wetgeving en
kiesrechtregeling.
Inderdaad is dan ook tusschen beido za
ken een verband, dat door ,,D e Ned."
volgendcrwijze wordt gekensohetst:
Bij een beperkte opvatting van de Staats
taak zal men lichter met een beperkt kies
recht kunnen volstaan dan wanneer de
overheid in allerlei particuliere omstandig
heden en maatschappelijke verhoudingen
meespreekt.
Zoolang de handhaving van bet recht
in den engeren zin van het woord als de
uitsluitende roeping van den Staat wordt
beschouwd, zal cr minder roden bestaan
do breedste volkskringcn aan do samenstel
ling der vertegenwoordiging to doen mee
werken, dan Avanncer de Staat een groot
deel van het maatschappelijk leven gaat be
ïnvloeden en zijn hand als liet ware dage
lijks door elkeen doet gevoelen. Waar het
Staatswezen een breeder beteokenis krijgt;
waar wetten tot stand komen, dio zeer
stenk in het leven der individueel^ bur
gers ingrijpenwaar daardoor op politiek
gebied belangenconflict-en ontstaan, die bij
«en meer eenvoudige opvatting der staats
taak zich niet kunnen voordoen; waai co
rechtsvorming rnecr in détails geschiedt,
daar zal het openbaar belang (hetwelk
voor de t-oekenning van kiesbevoegdheid
beslissend is) allicht vorderen, dat tot do
samenstelling van het orgaan, dat op do
rechtsvorming zulk een grootcn invloed
heeft, meerderen meewerken dan hij een
meer primitieve staatsfunctie noodig en
nuttig is.
Hoover men met die uitbreiding van het
kiesrecht op een gegeven oogonblik moet
gaan, is— besluit,,De Nederlan
der' hiermee niet uitgemaakt. Wèl
heeft het blad trachten aan to toonen, dat
er inderdaad verband bestaat tusschen so
ciale wetgeving en kiesreehtuibbreiding;
de laatste is niet onmisbare voorwaar
de", maar kan wèl zijn „noodzakelijk
supplement" van het op den voorgronj
tncdon der eerste.
Dc heer Van Kol heeft in d3 Augustus
aflevering van „De Indisohe Gids"
zijn cijfcrgroepeering onder den titel
,,W elk nut trekt Nederland
van i ij n koloni n?'' voltooid. De
strekking is, aan te toonen, dat de belangen
der gemeenschap ten onzent door het bezit
van koloniën weinig gebaat is, al werden
onmiskenbaar groote geldelijke voordeelen
daarvan genoten door een kleine minderheid
van de hcerschende en bezittende klasseü.
Uit do getrokken conclusie is geciteerd bet
volgende:
„Voor de arbeidende klassen
van Nederland, die door het werk hunner
handen hun brood moeten verdienen, geven
de koloniën wel eenige, doch uiterst geringe
voordeelen en dat slechts aan een klein
aantal hunner, wat door cijfers werd aan
getoond. Voor de overgroote meerderheid
van hVt Nederlandsche proletariaat zijn de
koloniën absoluut waardeloos, een gevaar
voor de toekomst, een steeds aangroeiende
last. voor het heden. Dc uitbreiding der ko
loniën, zoo gretig begeerd door onze impe
rialistische bourgeoisie, laat het koud; van
zijn standpunt beschouwd wanneer niet
hoeft gelet op do schuld, die de heerschen-
de klasse daarginds nog heeft af te lossen
uit het oogpunt der belangen van do ar
beiders, kan do vraag of de koloniën het be
houden waard zijn, moeilijk bevestigend
wo-den beantwoord. Do belangen der bezit
tende en der arbeidende klassen bij het Ne-
derlandsch koloniaal bezit, zijn in volslagen
strijd met elkander; ook op dit terrein zal
dc klassenstrijd moeten uitgevochten."
De heer Van Kol behoort voor onze kolo
ni aio politiek tot do kleinmoedigon. Eerst
klonk van hem de uitroep: Inkrimpen van
ons koloniaal bezit, door verkoop van een
deel, ten bate van het overblijvende. Des
tijds gold voor hem nog, dat do Ncdcrland-
scko arbeider ccn overwegend be
lang had bij den bloei der koloniën, aan
gezien dc ontwikkeling van Nederlands han
del en scheepvaart, evenals der industrie,
ook dien loonarbeider ten goede komt. Maar
nu, pas drie jaar vorder, is hij reeds geko
men tot de vraag: Wat heb je eigenlijk aan
het geheel? en tot de overtuiging, dat de
proletariër in Nederland blijde moet zijn
als wij van do koloniën af kunnen ksmen,
zonder zo te verkoopen. Er blijft nog wac
historische plicht over, doch dezo ri reeds
niet meer, dan eon schuld van do beerschen-
do klasse.
Het is den schr ten slotte gegaan als den
welgestelden kruidenier, die besloten had
zijn zaak wat in to krimpen; na de verlies
posten tot de winstposten komend, bereken
de hijpeper 200, dat kan er best af, kof
fie 175, dat is het aanhouden niet waard,
thee slechts f 100, laten schieten maar, enz.,
enz. De man kwam ook tot de conclusie zijn
zaak maar te sluiten, want eigenlijk bracht
niets een voordeel op, dat do moeite waard
was en er waren wèl schadeposten.
Hiermede willen wij aan de studio van
den heer Van Kol geenszins allo waarde
ontzeggenintegendeel, zij brengt opmerke
lijke getallen bij, die een nadere bestu
deer i n g overwaard zijn, maar die eerst
wanneer zij een onpartijdig beoordeelaar tot
conclusiën geleid zullen hebben, een juist
antwoord kunnen geven, voor zoover dit te
geven is op do vraag: Welk nut trekt Ne
derland van zijn koloniën? Mocht het arti
kel tot dergelijke nieuwe studie aanleiding
geven, dan zal het de grondslag van een
goed werk geweest zijD. De slotsom kan dan
wellicht zijn een aanmoediging om meer nut
vooral indirect, van de koloniën to kunnen
trekken en meer nut, vooral directt door de
koloniën zelf to doen trekken, zegt do
„Nieuwe Itottordamschc Cou
rant."
In een hoofdartikel in do „Middel
burg s c b o Courant" vraagt Aqua
rius do aandacht voor do consumptie
van oestor 8 en andere schel p-
dieren.
Hij schrijft:
Het vraagstuk, op welke wijze de consu
menten het beet gewaarborgd worden tegea
de voor hun gezondheid schadelijke gevol
gen na het nuttigen van oesters en andere
schelpdieren in rauwen toestand, is in den
laatstcn tijd zoo herhaaldelijk ter sprake
gebracht dat het bijna overbodig schijnt
daarop weder terug te komen.
Wanneer ik nochtans onderneem do aan
dacht opnieuw voor dit onderwerp te vra
gen, dan vindt dit zijn oorzaak in do om
standigheid, dat het „Tijdschrift
voor Sooialo Hygiëne" en in na
volging daarvan een onzer groote dagbla
den dezer dagen te ongelegener uro op do
gedachte is gekomen de onverkwikkelijke
ervaringen van het vorig jaar weder in het
geheugen terug te ro?pen, door dc aandacht
te vestigen op een over deze kwestie door
do „Académie do Médecine", te Parijs, uit
gebracht rapport, waarvan, zonder verdere
toelichting, do conclusies worden publiek
gemaakt.
Met opzet schrijf ik, dat deze mededec-
ling te ongelegener ure heeft plaats gehad,
omdat de conclusies, dio voor den op dit
gebied bekenden lezer absoluut niets nieuws
bevatten, ter kennis van den oningewijde
gebracht worden, juist op het tijdstip, dat
een nieuwe campagne in aantocht is.
Dit bericht, dat reeds door enkoio locale
bladen gretig werd overgenomen kan aan
leiding geven tot het ontstaan van een de
pressie bij het oester-consumeorond publiek,
dat ten onrechte in den waan wordt ge
bracht, als zou hier dezelfdo toestand vo,n
onreinheid heerschen als op de Franscho
kustplaatsen en het meer dan tijd worden
ten onzent de wijze lessen der „Académie
do Médecine" op te volgen.
Daardoor wordt do afzet der Zeeuwscho
oester kweekers juist in het begin der cam
pagne noodeloos bemoeilijkt."
Aquarius schrijft verder. dat op de
Zceuwsche stroomen de toestand zoodanig
geregeld is, dat de op verdachte plaatsen
aanwezige oesters geregeld worden geob
serveerd en onder toezicht van de vissche-
rij-politie naar zuivere terreinen worden
overgebracht, van waar zij onder dezelfde
controle met in-acht-neming van den daar
voor gestelden termijn worden terug ge
vangen.
Schrijver erkent, dat in Frankrijk, met
52000 kweekplaatsen, de surveillance moei
lijker te regelen is, dan hier te lande.
Dit ontheft de Regeering echter niet van
do verplichting to trachten een afdoende
organisatie voor het sanitair toezicht in
te voeren.
Wat aangaat de verzending van oesters,
onder een certificaat van onbesmetheid,
door de betrokken autoriteiten af te geven
aan die kweekers, wier parken en putten
van overheidswege zuiver worden verklaard,
ook op dit punt is ons land niet alleen
Frankrijk, maar men kan dit gerust zeg
gen, allen anderen oesters-producecrenden
landetn,, do Vereonigde Staten van N.
Amerika wellicht uitgezonderd, verire voor
uit. Terwijl in Frankrijk, zoowel als in
Engeland als elders, do wen schel i j k hei d
van verzending uitsluitend onder een van
regeerihgswege, niet van gemeentelijk)e
autoriteiten, ai te geven certificaat wordt
uitgesprtoken, is van alle Europee»sclh^
landen Nederland het eenige, walor lie#
instituut der certificaten wordt toegepast
en wel in zoo ruime mate, dat verzending
zonder certificaat tot de uitzonderingeil1
behoort.
En dan vcnvolgt hij:
Naar wij vernemen, weru.n in de afgtap
loopen campagne ruim 60,000 pulkte «der"
tificaten aan Zceuwsche kweekers afg^
geven.
Handel in verdachte oesters, zooals ck|
hiervoren aangehaalde Franschman zoo
gaarne deod, is daarbij vrijwel onmogelijk
gemaakt, daar ieder houder van certafica*;
ten op straffe van 1000 gulden boete voote
iedere overtreding verplicht ri alleen oes
ters to koopen van andoilen, die bij do 1^
vering .een certificaat van onbesmetheid
kunnen overleggen.
Het publiek, dat van Zeouwsche kwee
kers oesters ontvangt, is zoodoende, „mitf'
het bij de zending dc overlegging van een.
certificaat verlangt", vrij wel gewaaiy,
borgd dat het smetteloozo waar van on-1
verdachten oorsprong ontvangt.
Wat in Frankrijk nog tot do vrome werf-'
sehen behoort, wordt in Nederland reed#,
geruimen tijd en met goed gevolg in prac*i
tijk gebracht en in geen ander land met'
dezelfde nauwgezetheid toegepast.
Dit ter geruststelling van allen, dio,
niettegenstaande do vele alarmbcriohtenr
toch nog gaarne een oester op tafel zieU"
verschijnen.
Ten slotte bespreekt Aquarius een con?
clusie uit van de Académie do Médecinet
waarbij hij zich gaarne aansluit en telT
opzichte waarvan ook hier to lande nog
een gel uk 15 go regeling bestaat.
De commissie uit do „Académie" zegtfj
dat het noodzakelijk is, „het vervoer en'
den verkoop van oesterte na te gaan ei
er zorg voor te dragen, dat geenerlei vei**'
ontreiniging, noch tijdens de verzending,
noch ten huizo van de handelaars, In hef
groot of van de kleinhandelaars mogelijR
zij. 1
Ten aanzien van dit punt schrijft Aqua*:
rius: Wat dit toezicht op do oosters —r
waarom niet op alle schelpdieren? ba*
treft, het moet onder dezelfde bevoegdheid
en onder denzelfden tak van dienst woiv
den uitgeoefend als soortgelijk onderzoo#
op alle andere voedingsmiddelen.
Zoo behoort het te zijn; moge het toe/
zicht op de plaats van oorsprong ook nog
zoo volledig worden toegepast, slechts al#
dit wordt aangevuld door een behoorlijk,
sanitair toezicht, op den langen weg, die**;
do oester nog heeft af te leggen, voordaf
zij ter consumptie op tafel verschijnt, hel
staat er mogelijkheid den gebruiker geheojf
te vrijwaren voor schadelijke gevolgen ntf'
het gebruik daarvan."
Wanneer men
Advertentie n
wenselit te plaat
sen in „Nieuwe Rott. Crt.",
„Handelsblad'V'Telegrnaf",
„Nieuws van den Rag" ol in
welk blad ook, wende men
zich tot de Administratie
van het „Leidscli Ragblad".
Verloskundige,
Prins Hendrikkade 37, by het
Centraal Station, Amsterdam. Consult
alle Werkdagen 11 3 en 7 9.
Onze fraai gelü'ustr. brochure en
prijscourant (uitg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels.
3638 9
brandt men dagelijks op
JDuitsche wijze 38'J 12
uilniunleiiilc door yeur en smaak.
Prijs per ons 05 icul.
VliHKÖUW&STülUlUYZKiN,
NIEUWE RIJN 17.
Ds Nolarls P. W. BOljMAN,
te 's-Gravenzande, zal op IMusilftg
3 .September 1907, des voor-
middags 19 uren, in het Logement
„De Spaauscho Vloot", te 'a-Graven*
iande publiek verhuren voor don tyd
van tien jaren:
Üngeueer S20 Hectaren
Geestroei-, Wei-, Souw
en Tuinland!, verdeeld
in 23 psrceelen, gelegen
in den Oranjepolder, on
der de gemeente Naald
wijk.
Iedoren dag te bezichtigen, behalve
des Zondags. Nadero Inlichtingen xyn
te bekomen bfj den Heer D. KLIN-
KERT, Pioter-Both8traat 43, te 's-Gra-
venhage, ten Kantore van genoemden
Notaris en by den Heer M. DE
JONG Mz., MaaadUk, Maasland, welke
laatste de noodigo aanwijzing der
perceelen zal doen op Rinsdag 13,
£0 ea £7 Angustus 1907.
Samenkomst der Gegadigden des
voo: middags te 11 aren aan do
Oranjesluis aan dea Maasdyk, ge
meente Naaldwyk. ö27ö 40
Te koop: solide Burger
huizen met grooten Tuin, omtrek
Plantage, bev.Suite, Spreekkamer,
Keuken; lsle Kt.: 8 Kamors, Zolder.
Inlichtingen Woninggids, Boom-
markt 11. 1483 8
in of in de onmiddeliyke nabyheld
van Leiden: een HUIS, met 8 A 10
Kamors Fr. br. motto „Huis" a/d
Boekh. BLANK WAARDT en SCH00N-
H0VEN, 's-Gravenhage. 1596 8
Vin urn ^auguinosnm; In Vacuo.
„Met xear veel gonoegen heb ik kennis gemaakt met Uw
SANGUINOSE. Ik heb het zelf in een geval van zwakte en
algemeene verslapping met zeer goed gevolg aangewend."
Hilleoom, Juli 1907. H. W. L. KONING.
Voor alle gevallen van bloedarmoede en zenuwzwakte, voor
allen, die zich moe en lusteloos gevoelen, is do SANGUINOSE bet
aangewezen middel. De zwakste magen en do teerste gestellen
verdragen haar goed; en wat de SANGUINOSE voor anderen gedaan
heeft, dat kan en zal zy ook doen voor U.
Maar zorgt, dat gU de echte krygt van 1142 70
Den Haaq.
VAN DAM Co.
Prys per flacon 1.60, 6 fl. f8. 12 fl. f 15.-.
Te Leiden by D. M. KRUISINGA, REIJST KRAK, J. H.
DIJKHUIS, DE WIT BEUKERS, D. H. TERBURGHto Katwyk
a/Zee: P. BLOOT; to NoordwykF. VAN HENSBERGEN, G. A.
E. DUY3TER; te Oudshoorn: J. 11. SCHOUTEN; te Voorschoten:
A. J. DEURLOO; to Lisse: HANSEN Reckers; to Hlllegom:
C. BR0EKES; te Alfon a/d. Ryn: VAROSSIEAU Zn.to Hazors-
woude: J. ZWEMSTRA; te Koudekerk a/d. Ryn: J. MAAT; Blels-
wyk; RENSING; Den Haag: VAN DAM Co.
Naam in handalsmerk
wettig gedeponeerd.
genezen JICHT - RH 10 I'M AT HIK Bi - ZWAARLIJVIG
HEID - SUIKERZIEKTE - GAL en NIERSTEEN-
VORMINGEN.
Gten geheim middel. Geen schadelijke nevenwerkingen. 4S4 28
Door Doktoren ten zeerste aanbevolen.
Origineole verpakking in vierkante doozen met blauw sluitetiket.
Prijiê per doon Fan ÏOO stuks ƒ1.75. Verkrijgbaar by den
Generaal-Depothoudcr G» li. J. RE BAKBANSON, Apotheker
te Zwolle on verder In allo Apotheken In Nederland*
Mevr. T. J. BLOEM VAN
DALEW, Gedipl. Dames Desk. Con
sult Dlnsd., Woensd. en Vryd. 11-2
en 6 9 u., Pleterbothstraat No. 1,
hoek Schenkweg, Den Haag. Maand
Donderd., Zaterd. 11—9 u Jan-Hout
man str. No. 12, n/b. Station, Bildstr.,
Utrecht. Zondags consult op verzoek.
872 8
Door do Nationale Credtet- en
Hypotheekbank, gevestigd te
Rotterdam, Goudsche Singel 51,
Telefoon Intercomm. 5172, wordt
zonder Levensverzekering, Kapitaal
tor leen verstrekt op vaste Goederen,
één borg, vruchtgebruik en on
verdeelde nalatenschappen Geheim
houding verzekerd. Biliyke voorwaar
den. Voor Inlichtingen zich persoonlyk
of schriftelijk te vervoegen. 203 15
op het Leven, tegen Invali
diteit en Ongelukken,geves
tigd to 's-Gravenhage.
DirecteurenJhr. Mr. VV. SIX,
Mr. H. GOEMAN B0RGESIUS en
Mr. Dr. W. P. L BOK.
Inlichtingen en Tarieven
gratis te verkrijgen by den Inspecteur
Jur. A. C. VAN HAEFTEN, Breo-
straat 131, Lelden, die ook Brand-en
Inbraak verzekeringen sluit. 160 13
Dat gij behalve een heer
lijken ijgpndding, ook IJS
kunt maken zonder ijs
machine, voor 30 et. totaal,
voor acht personen, door
slechts tekoopenEKN pakje
tSW|
15cl per pakje
Vraag de eenvoudige
bruiks-aanwijzing l>ij
ninkclier. WASTKOUW
ALLE COKDEOVFERE
3AMAAKSI1L.S!1 -l-
ge-
uw
767 82
Drinkt alléén onze Limonades en L3monade-3iroo«
pen; uitsluitend bereid uit rietsuiker er\primagrondstoflen,
tegen concurreerende prijzen. 1182 20
Onder voortdurende contróle van Dr. TAVERNE, Chemicus te Leiden
N. R. Alleen het coutröiezegel waarborgt de echtheid.
Telefoonn. 323. Telefoonn. 256.
liïiicnd onzs
Bacon A f 0.30 en f 0.7R
Hei aangenaamste laxeermiddel. - Overal verkrijgbaar
vinden RARICALE GENEZING door te gebruiken de
UROSCOOP te ROTTERDAM.
Prys per flacon 2.50, met gebruiksaanwyzing. Verkrygbaar by
Apothekers en Drogisten of tegen toezending van het bedrag por post
wissel a./d. Maatschappy „NOVUM". Houttuin 9, Rotterdam.
a f 1.50 per flacon. 2259 86
Let op gedep. Fa'orieksmork en Handteekening van den Uitvinder.
Verkrijgbaar to Leiden by de Firma REIJST KRAK, Drogisten
A. W. SIJTHOFF's UITG.-aiiJ. heeft by alle Boekhandelaren
do irRookening opengesteld op:
Sj stemiitiseh gornngscMkt ten gebruiko voor Tcekonaars, Architocton,
Teekcnscliolou, Werkplaatsen on voor algemeene stuiiie.
Naar den Zevenden Druk van Fr. S. MEYEll,
DOOB
Architect,
Rircctenr der Rijksschool voor Kunstnijverheid.
Mlt 3000 Illustraties, verdeeld over 300 platen.
Dit alleszins practisch handboek, dat de ornaraentleer in alle ondordeelen
van af de vroegste tyden tot op heden nauwkeurig behandelt, zal aan d«
vele beoefenaars dor kunstnyverhold een grooten dienst bewjjzen.
Zoowel voor den lithograaf, den vaktookenaar on ontwerper, den bouw*
kundige, don schilder, den metaalbewerker, smid, meubelmakor, heraldlou^"
als voor zoovele andere beoefonaren der kunst, zal dit boek de bron zyty
waaruit zU kunnon putten.
De nageno. g 3000 keurig uitgevoerde voorbeelden vertegenwoordigen
styivoorbeelden der meest verschillendo tyden en vo'ken.
Dit practisch handboek zal worden uitgegeven ln""10 aflev. elk van
4 vel druks ii 6D Cts. per aflev.
Compleet gebondeu 6.50.
Men verbindt zich voor het gehe^le werk.
