UlLi W!Ln£LmSll"ölfcil. o.f. japikse,oudevest1s3.Teiefooun.59.
ORNAMENTIEK,
8
Algemeene Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente
Lijders aan laag- en ingewandziekte
LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG (3 JUL!. - DERDE BLAD. Anno 1907
8! PERSOVERZICHT.
nn 1 llfll ÜITI BUI! i Dirn 't Fijnste, goudkleurig Tafelbier...
WESSANEN LAAN,
LIJNZAADKOEKEN,
tt
3 pCt. Premie Obligaf iën
Comprimé's van P. VAN BIJSTERVELD,
Vraagt P. v. BIJSTERVÊLD's Purgeerpastilles,
geen aanprijzing.
Wij verzoeken slechts er
op te letten, dat ze aan
het juiste adre3 gekocht
worden.
Naaimachines
verkrijgbaar.
SINGER.3IAATSOHAPPIJ,
Mevr. VAN DER WERP,
1. G. KOOIJER,
Oude Vest 11 bid Turfmarkt.
Ernstige Waarschuwing 1
DE
THOMSONS
VliegenvercSrijver
„NO-FLIES-HERE".
J. W. H. BERDEN,
etj
1 No. um.
krJÊfÊÊÏr
1
Over den val van oir. Van Hout en
Jgfc „D© NederUndor":
2 Met 20 tegen 19 stemmon cn 7 blanco a
i door de Staten van Friesland de heer
Bloembergen tot lid der Eerste Kamer
ekooen in de plaats van het aftredend lid
S en oud-minister Van Houten. De rechter-
1 ijde stemde op den christelijk-historischen
[i eor L. W. de Vries. De socialisten, die
erst den heer Hclsdingen gestemd hadden,
f eerden bij de beslissende herstemming
R un biljet blanco in.
3 Wat is de» oorzaak van mr. Van Hou-
en's val1?
Het „H a n d o 1 s b 1 a d" schrijft:
l Iedereen had, vooral na de versterking
1 an het socialisten-olement in Firieslands
Staten, den val van mr. Van Houten voor-
is ïen."
i „Het Vaderland'' daarentegen
oet uitkomen, dat do heer Van Houten
F .©n liberalen te onafhankelijk en te weinig
I ïinistoriecl was.
5 Hot blad schrijft „Nu er geen Kuyper-
olitiek meur te bestrijden viel, richtte
ieh maar al to dikwijls de volle scherpte
an zijn strijdlustigo aanvallen tegen het
I Cabinet, dat als vrijzinnig van kleur aan
em verwant was. Zijn vinnige bestrijding
an den minister Staal ligt nog versch iD
et geheugen; zijn onverzoenlijk verzet
egen het Arbeidscontract behoort tot de
l ieschiedenis van den dag."
i Welk blad gelijk heeft, m.a.w. welke de-
er beide factoren den doorslag gaf, is
I liet met zekerheid te zegggen. Misschien
lebben ze beide gewerkt.
I Anders gezegd, misschien hejiben de so-
lialisten aan de liberale Statenleden te
cenncn gegeven, dat zij, zoo de heer Van
ïouten do candidaat bleef, bij herstcm-
ning niet blanco, maar rechts (zouden
.temmen. En hebben tegelijkertijd de libe-
'alen zich voor dit dreigement gemakkelijk
jewonnen gegeven, omdat zij ook zelf van
ion niet ton volle ministerieel man weinig
pediend waren.
In elk geval is ieder der beide oorzaken,
veikc gewerkt kan hebben, een veeg tëeken
roor de liberale partij. Die partij toch
leeft zioh öf „eisohen laten stellen" door
le socialisten /zooals de „Nieuwe
Hotter*dam8oho Clourant" vooiv
ipelde, dat voortaan in Friesland gebeuren
sou, nu eens tegenover de liberalen, dan
veer tegenover de „kerkdijken"wat het
faatsfae aangaat, ten onrechte;
heeft waarlijk zóó weinig de onafhanke
lijkheid van karakter zelfs in een E e r-
f t e-K amor-I id weten te waardeeren,
dat hot aan den oproep van het liberalisme-
op-zijja-smalsE na de Staal-gcsohiedonis:
weg met den heer Van Houten, die den
grootcn Staal weigerde door dik en dun
to volgen 1 bereidwillig oor heeft verleend.
Een on ander doet ons met to meer vol
doening terugzien op den generalen afloop
der jongste Statcn-verkiezingen.
Do Eerste Kamer onder den invloed van
partijtirannie of, in Friesland, van het
socialisme schijnt ons een te weinig aan
lokkelijk vooruiteicht. Gelukkig hebben do
kiezers ons daarvoor voor jaren bewaard.
Op zichzelf kan overigens het uitvallen
van den heer Van Houten aan ons „ker
kdijken" natuurlijk geen groote ramp toe
schijnen. Hij is een der heftigste anti-cle-
ricaLen in dit land en op schoolgebied een
der laatste palstaanders voor een geoor
deeld régime. Maar bet behoeft nauwelijks
gezegd, dat niet d&arom. Frieslands Staten
hem non-actief maakten.
Integendeel, juist als reus van het anti-
clericalisme werd hij in 1904, tijdens het
kabmet-Kuyper, door die Staten in de
Eerste Kamer gebracht.
„De Nieuwe Courant" schrijft
over het uitvallen van mr. Van Houten
Er is een buitengewone figuur uit ona
parlemenb verwijderd, do eenigo man van
uitnemende staatkundige betedkenis, dien
d© Eersjte Katmer nog bezat.
De Frieschc Staten hebben gemeend mr.
S. van Houten den zetel, dien zij hem en
kele jaren geleden toevertrouwden, te moe
ten ontnemen. Gedeeltelijk zal de veran
derde samenstelling van hot Statencollege
de liberalen in zijn midden daartoe wel
min of meer gedwongen hebben. Blijkbaar
toch is het opofferen van mn Van Houten
de prijs geweest, dien do liberalen te beta
len hebben gehad voor do onthouding der
acht sociaal-democraten, wier stemmen
den doorslag konden geven bij do benoe
ming van een Eerste-Kamerlid. Haddon
do liberalen mn. Van Houten willen hand
haven, dan. zouden de 6ociaal-demoeraten
vermoedelijk tusschenbeide zijn gekomen.
Hiermeo is niet gezegd, dat dit offer
geacht moet worden door de liberale groep
in de Friesche Staten geheel k contrecoeur
te zijn gebracht.
Indien de staatsman, die thans het ter
rein van liet openbare leven verlaat, van
één feil volkomen vrij mag heeton, dan is
het wel van die juist bij de democratische
ontwikkeling van maatschappij en Staat
zoo aanlokkende, voor velen wel haast on
vermijdelijke zonde der jacht op populari
teit.
Men zou bij den heer Van Houten veeleer
van zucht naar impopulariteit kunnen
spreken.
Geen sloeg in het laatstverloopen twaalf
tal jaren met blijkbaarder voldoening slag
op slag do verzenen tegen de prikkela dan
hij. Zoo word zijn positie hoe langer hoe
eenzamer; hij werd gehoord, hetzij met
verbittering, hetzij met instemming, altijd
met ontzag; maar hij werd niet gevolgd.
Van do rechterzijde scheidde hem oen ge
heel lervcn van uit wijsgeerigen bodem ont
sproten anti-clfericalismevan de vrijzin
nige linkerzijde verwijderde hem in steeds
toenemende mate de practische staatkunde.
Zoo heeft vermoedelijk ook menig liberaal
Statenlid van Friesland bij Van Houtens
kordate houding tegen al wat hij in en van
het tegenwoordige ministerie veroordeelde,
gedacht: „e'ost beau, mais ce n'est pas la
politique."
Hoo dit zij, in hooge mate wordt do
verwijdering van mr. Van Houten uit do
Eerste Kamer door ons betreurd. Met zijn
oppositie tegen heb Arbeidscontract kun
nen wij ons in menig opzicht niet vereeni-
gen, maar hem hoorende, zijn wij opnieuw
met diepen eerbied vervuld geworden voor
de onverbiddelijke scherpte, de frissche im-
petuositeit van zijn geest. Envoor
die zeldzame karakterihoedanigheidzijn
onverschrokken moed.
Het lot heeft hem getroffen, dat de
„ongeorganiseerden" bedreigt helaas I
want hun voortbestaan is een der waar
borgen voor behoud van vrijheid. Helaas
dus daarom I niet als een woord van mee
warigheid jegens den man, die door het
sohervengericht verootrdeoïd werd. Hoe
zou een wijsgeer als hij zijn uitwerping an
ders kunnen beschouwen dan objectief, als
een interessant geval van politieke psycho
logie, waarvan do verklaring reeds lang
was voorbereid in zijn logisch verstand en
dat thans zijn plaats als een sohakeltje
vindt in do keten der causaliteit 1 Hoe zou
in zijn geest een ondene gedachte op dit
oogenblik de overheorsohende kunnen zijn,
dan deze: dat men gelijk kan hebben...
zelfs tegen de Staten van Friesland? Wij
zagen des avonds zijn wit omlijst gelaat
zoo rustig en vriendelijk toekijken bij don
dans zijner kleinkinderen op het Vredes
feest onzer gemeente Den Haag als
had hij dien dag in plaats van een tele
gram uit Leeuwarden, een uitnoodiging
van de Regeering ontvangen tot het ont
werpen van een nieuw Arbeidscontract 1
Het Volk": De bourgeoisie bewondert
hem, doch durft hem niet meer volgen. En
het stond geschreven, dat. iedere stap voor
uit, dien de sociaal-democratie deed, Van
Houten een stap nader bracht tot zijn val.
Toen bij de jongste Statenverkiezingen in
Friesland zooveel sociaal-democraten geko
zen werden, dat het in hun macht lag Van
Houtens verkiezing te verhinderen, stond
het vast, dat z.ulks gebeuren zou.
Alleen wist men nog niet, dat het op zóó
smadelijke wijze gebeuren zou. Men wist
nog niet, dat zijn eigen partijgenootenzij
die hem kozen en die nooit flink lieten blij
ken dat zijn opvattingen de hunne niet wa
ren, den moed misten hem opnieuw te stel
len cn hem, desnoods, op een ridderlijke
.wijze, te laten vallen. Smadelijkcr val is
niet denkbaar dan dat de eigen partij
iemand laat vallen als een stuk blamage.
De bourgeoispers staat thans bewonde
rend dezen neergevelden voorvechter van
het ongebreidelde uibbuitingssysteem aan
te 6taren. Zo had hem eigenlijk zoo gaarnt
willen volgen, doch ze durft niet. En do
fox-terrier van het kapitalisme wordt met
zijn op do sociaal-democratie stukgebeten
tanden opzij gezet.
Hij was een goed vertegenwoordiger van
zijn ras, doch het ras zelf is niet meer
bruikbaar.
Over De Examenplaag zei de
„Hee renveonsche Courant":
De tijd is er .weer; met de warme dagen
komt hij. Heel anders is deze plaag dan do
inii. ïza; ontwik! elt de bacil van de laat
ste zich in 't koude, natte voorjaar of den
nog killeren open winter, die van de exa
menziekte tiert het weligst in de warme da
gen van Juni, Juli en Augustus. Dan
wordt heel liet „leerende" Nederland ge
ëxamineerd door heb „leerarende" deel. De
couranten staan vol van „uitslagen", of,
ais do tijd daarvoor nog niet rijp is, van
benoemde en aang. -ezen commissiën.
Het eind-examen-docn is een stuk erfenis
van de negentiende eeuw, de verlichte, die
ten slotte ging twijfelen aan haar eigen
verlichting. Maar die erfenis behoort aan
vaard te worden onder het voorrecht van
boedelbeschrijving.
Examens zijn er in allo soorten, voor al
lo leeftijden, voor alle standen.
Ieder Nederlander boven 10 jaren is ge
ëxamineerd en men beweert zelfs, maar dat
is zeker overdreven, dat men niet altijd tot
10 jaren wacht.
Ieder Nederlander boven de 30, die een
zekere dosis geleerdheid bezit li maar ccn
beetje een „Piet" is in zijn vak, heeft al
eens geëxamineerd, vooral als hij bij de
superieuren in een goed blaadje staat of
invloedrijke connecties heeft.
Er wordt geklaagd over de zenuwachtig
heid. onzer dagen en men probeert eens, hoe
veel menschen men wel zenuwachtig kan
maken.
Wat ge ook wilt worden, ge komt er niet
zonder examen, de officier en de dokter, de
apotheker en de predikant, de onderwijzer
cn de landmeter, dc leeraar en de stuur
man, do telegrafist en de ontvanger, de no
taris en de rechter, de stenograaf en de te
lefoniste, de ziekenverpleegster en do kin
derjuffrouw, allen gaan door de examen
poort. En hoeveel examens hebben Tb op
dat oogenblik al achter den rug!
Zij hebben al tienmaal zooveel kennis als
daar gevraagd wordt, in vroeger li ld opge
daan en bij vorige gelegenheden over boord
geworpen.
Zij zijn begonnen op de lagere school cn
hebben het aan de middelbare voortgezet.
Zij hebben zachtkens geluierd cu min ol
meer hun tijd verbeuzeld, om oj een gege
ven oogenblik bergen van kennis „er in" to
stampen, als het tegen dc „repetitie" loopt
of als er „proefwerk" zal worden opgege-
von. Dan wordt er gezucht cn gesteund co
geblokt tot laat in den nacht, n even kor
ten tijd vervliegt de massa weer, om na een
periode T- n drie ot vier maanden plaats te
mcJten voor andere kennis, al even on
vruchtbaar.
Die jongens en meisjes zijn familiaarder
met middeleeuwsche koningen en Babyloni
sche vorsten dan met hun eigen familie; zij
kennen riviertjes in Afrika en in het bin
nenland van Azië, maar zij weten u niet le
vertellen, hoe 'n stoomboot van Den Bosch
naar Amsterdam komt; zij kennen de sterf
jaren van alle Fransche koningen en Duit-
sche kei; .rs, maar weten niet hoc on3 land
bestuurd wordt; zjj maken sommen, waar
van u de haren te berg© rijzen, maar die in
de praktijk van het leven nooit voorkomen
zij doen aan alles en nog wat, V©halve wat
zij later zullen noodig hebben.
i bij dc exair' .s der ouderen gaat het.
al evenzoo. Als alle leden van allo examen
commissies voor de hoofdakte eens zelf het
examen moesten afleggen, dan dan zor
ik niet precies weten, dat er zou gebeuren,
maar niet allen „kwamen er".
Telkens worden de eischen verzwaard, of
er worden bekende zaken op zoodanige wij
ze gevraagd, dat de examinandus geen
flauw begrip heeft, waar men heen wil. Het
sc^ nt, dat men niet meer mag vragen,
hoeveel 2-maal 2 is, maar het zoo moet in-
kleedcn, dat het een raadseltje lijkt, voor
welks oplossing een g vatheid en klaarheid
van geest noodig is, die de candidaat in
den laatsten tijd van voorbereiding is
kwijtgeraakt, of die hij voor deze gelegen
heid heeft thuis gelaten.
Er wordt kennis gevraagd, die met heb
vak, dat men zal uitoefenen, in niet het
minste verband staat. Do postambtenaar
komt er niet zonder cosmographie, terwijl
er toch geen brieven naar de maan gaan
de plantkundige behoort aan hoogere alge
bra en analytische meetkunde te hebben go-
daan.
Heb wordt blokken van den vroegen mor
gen tot den laten avond, waarin het jongo
loven zou ondergaan, als de natuur niefc
hoven de leer ging.
Do examinandi lijken op een oud manne
tje, dat met onvasten stap van het veld
WORMERVEE R,
OPGERICHT 1765. KONINKLIJKE FABRIEKEN.
Voedert uw Vee met de zuivere Murwe
merk „Ster" en W L, 9393 22
uitmuntinde door hoog eiwit- en vetgehalte en grootste voedingswaarde
liEKE-DIPLOMA Parys 1900. - KEUEN GOUDEN MEDAILLES.
gevestigd te AMSTERDAM, Damrak 74.
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 Novembor 1880, Ho. 28.
DIREOTBUBENi
Dr. S. R. J. v. 8CDEY1CDAVEN, E. W. 8C0TT en J. F. L. BLANKENBERG.
Secretaris dor Directie: Mr. J. 7. SCflEYICIÏAYEiY.
Voltoekond Maatschappelijk Kapitaal 1.000.000.—
Verzekerd Kapitaal m 141.883.878.74
Veriekorde Rente m\ 2.957.814,71
Ontvangsten In 1005 11.234.698.01)
Re9orvon op 81 December 1005 44.121.020.00
Tot 31 December 1905 aan verzekerden betaald28.495.848.80
25
30
33
JAADLIJKSCHB premie voor 1000.-
bil ororlljden
uit te koeren.
18
7. 28
na 20 Jaron na 15 Jaren
of dadelijk bij overlijden
nlt te këeron.
SS
M
r»
w
,„62
i. M
Ouderdom.
45
eo
65
60
63, i
70
Dodelijk Ingaande
JaarllJkscbe llji'rcnto roor
100 gestort kapitaaL
rooi' mannen, rpor Trmmon,
f- l
7
8
10
;S
dikwijls nagemaakt, nimmer
evenaard, liclpt Zacherlin
waarlijk bewonderenswaardig tegen
elke Insectenplaag. 6138 89
Het ls nimmer los te koop,
maar Bteeda in flesschen Verkrijg
baar te Lelden bü J. H. DIJKHUIS,
REYST KRAK, D. M. KRUI-
SINGA Ei. en D. H. TERBURGH.
Hoofddepot by de Naaml. VeDn.
„De Verfhandel", voorheen "VVed.
P. W. PEEREBOOM, Wormerveer.
Trekking 29 Juli, volgens aanwijzing der 385e Staatsloterij.
De hoofdprijs f 100,000.- blijft by one f 100,000.-.
Kwart lot ƒ10. tiende lot /4. twintigste lot
Speciaal vestigen wij de aandacht er op, dat de prijzen van
flO.— in de Staatsloterij, alleen in onze premieleening
ook worden uitgekeerd. Slechts 21000 loten waarbij 10500
premiën. 247 40
ALGEMEENE BAN.l VAN DUYSEN Co., gevestigd sedert 1890.
Butantoren: ROTTERDAM, AMSTERDAM, UTRECHT,
Noordblaat 1. VUgendam 12. Oude Gracht 01.
Te Leiden by den Heer ADR. VERHOOG, kantoor Mr. Engel,
Hoogewoerd 2 en by den Heer N. C. DE WILDE, Eoommarkt 9.
vinden KADICAIjË GENEZING door te gebruiken de
UKOSCOOP te ROTTEKDA3I.
Prys per flacon f 2.50, met gebrulk«aanwyzing. Verkrygbaar by
Apothekers en Drogisten of tegen toezending van het bedrag per post
wissel a./d. Maatschappy „NOVUM". Houttuin 9, Botterdam.
a f 1.50 per flacon. 2269 86
Let op gedep. Fabrieksmerk en Handteekenlng van den Uitvinder;
Verkrygbaar te Lelden by de Firma REIJ3T KRAK, Drogisten
Alleen in winkels met
dit uithangbord zijn de
SINGER
Onze machines behoeven
LEIDEN MARE 84.
4426 61
Verloskuudigo,
Prins Hendrikkade 37, bU het
Centraal Station, Amsterdam, Consult
alle Werkdagen 11 3 en 7 9.
Onze fraai geillustr. brochure en
prijscourant (uitg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels.
3638-9
Beëedigd Taxateur, M36
Telefoonn. 57)$.
Men beoordcele o! ver-
oordeele niet bet artikel
IJspndding naar de goed-
koopere namaaksel» in den
hendel, alvorens de echte,
15ct per pakje
6841 84
geproefd te hebben.
Vraagt uitsluitend onze
Eenig werkzame
voor Koeien, Paarden, Varkens, enz. 6464 13
Verkrijgbaar byF. SPOOR, Landbouwkantoor, Breestraat 159, Lelden.
A. W. SIJTHOEF's EITG.-Üiu. heeft by alle Boekhandelaren
do Inteekening opengesteld op:
Handboek der
Systematisch gerangschikt ton gebruiko voor ïeekonaars, Architecten,
Teekenscholon, Werkplaatsen en voor algemeono studie.
Naar den Zevenden Druk van Fr. S. MEYER,
DOOK
Architect,
Directeor der Rijksschool voor Kunstnijverheid.
Met 3000 Illustratiesverdeeld over 300 platen.
Dit alleszins practiach handboek, dat do ornamentleer in alle ondordeelen
van af de vroegato tyden tot op heden nauwkeurig behandelt, zal aan de
vele beoefenaar» der kunstnyverheid een grooton dienst bewyzen.
Zoowel voor den lithograaf, den vakteekonaar en ontwerper, den bouw
kundige, den ach lder, den metaalbewerker, smid, meubelmaker, heraldicus,
als voor zoovele andere beoefenaren der kunst, zal dit boek de bron zyn,
waaruit zy kunnen putten.
De nagenotg 3000 keurig uitgevoerde voorbeolden vertegenwoordigen
styivoorbeelden der moest verschillende tyden en volken.
Dit practisch handboek zal worden uitgegeven in 10 afiev. elk van
4 vel druks k 60 Cts. per aflev.
Compleet gebonden f 6.50.
Hen verbindt zich vo^r het gcJiede werk*
