Hacójo.
de 6SITME.
Wandgedierte
Bezoekt Café REIVEILO.
Het Rijwiel met de VüERELöREPUTATIE
Vanieije-Waieltjes.
a BLBIJS ZONEN,
P. F. ROLLftüDET, 588 14
A. J. STALLING!!,
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 18 ftiEI. - DERDE BLAD,
Anno 1007
PERSOVERZICHT.
ATTENTIE!
Kaiwijksche Handelsbank,
G. M. DEE, BREESTRAAT 28.
aan de üaenes.
„Saüne et Ourable",
J. A EIGEMAN, Haarl.straat
ZIEKEN,
Kastjes te huur in een uitstekende Bewaarkluis.
A. J. STALLIR8A,
St. Jorlssteeg 27, Leiwen.
No. 14488.
Onder het hoofdP r e d i k a n t-K Br
2 r 1 i d, zegt „De Nederland© r":
Door ds. J. L. Pierson, t© Hengeloo, Gel-
erland, cn ds. P. Blauw, t© Wehl, is, gelijk
leeds gemeld werd, een circulaire verzonden
i de kerkeraden der Ned.-Herv. Gemeen-
n, waarin aangedrongen wordt bij d© Clas-
jicalc Besturen een voorstel in te dienen tot
ij/;iging van Art. 3 van het Synodaal Re-
ileincnt voor de kerkeraden, ©n wel in dien
iü, dat al. 2 van dit artikel aldus worde ge
lezen: „De Kcrkeraad eener Gemeente heeft
Lb recht, zijn predikant of predikanten te
ergunnen het Lidmaatschap van een der
(amers der Staten-Generaal en dat der
Tovinciale Staten t© aanvaarden, mits hij
hiervan schriftelijke mededeeling doe aan het
Jassicaal Bestuur, waaronder hij ressor
teert, cn tevens daarbij aantoone, dat op
•oldoende wijze in het gemeentelijke werk
an dien predikant of predikanten wordt
voorzien."
Het komt ons voor, dat hier de kwestie
i de vcreemigbaarheid van het predikambt
;et het lidmaatschap der bedoelde colleges
lp meer bevredigende wijze wordt opgelost
jongste!ijk door de Synode is gedaan.
Ontkend kan niet worden, dat de combi-
katic haar bezwaren heeft. Te meer, nu de
rrkzaamheden^ aan het Kamerlidmaat-
:hap verbonden, voortdurend toenemen, en
u daarnaast, althans in de steden, veelal
en wanverhouding is ontstaan tusschen het
antal predikantsplaatsen en de uitbreiding
an het arbeidsterrein.
Anderzijds bevredig-t ook heb besluit der
Synode niet. De knoop, die ontward moest
orden, is daar op primitieve wijze door-
vhakt. Aan een gecompliceerde kwestie is
jen eenvoudige oplossing gegeven, wat door
gaans op teleurstelling en schade uitloopt.
De Synode heeft de Herv. Kerk feitelijk
len capitis dominutio (een verla
ging in rang) doen ondergaan en haar bij
andere kerkgenootschappen achtergesteld,
ie mogelijkheid, om, waar dit noodig mocht
ijn, do kerkelijke belangen door de eigen
dienaren der Kerk in do publieke colleges
ie doen belichten, heeft zij prijsgegeven.
\ranneer in ons land, gelijk vroeger, corpo
raties werden vertegenwoordigd, dan zou
stellig dc Kerk in de eerste plaats daarop
recht hebben. Nu dit niot meer geschiedt,
ervalt ook de vertegenwoordiging der Kerk
pils zoodanig. Maar evenals het voor allo
Jroepcn op haar beiirt van beteekenis kan
ijn in de algemccne vertegenwoordiging op
[haar wensclien cn belangen door meer in het
bijzonder ckiartoc bevoegden het juiste licht
|tc doen vallen, ?x>o kan dit ook voor de Kerk
bepaalde omstandigheden nuttig, ja
noodzakelijk zijn. Men behoeft daarbij niet
u i t s 1 u i t c n cl aan predikanten te den-
en, maar ontkend kan niet worden, dat zij,
lié. een kerkelijke opleiding hebben gono-1
ten ©n in sommige kwesties van kerkelijkon
aard een dieper inzicht hebben dan do
meesten, voor die taak dikwijls de meest
aangewezen personen zullen zijn.
Het besluit van de Synode schijnt ons
daarom in beginsel onjuist. Het komen van
te veel predikanten in de Kamer verdient
zekor afkeuring, maar men behoort niet
het kind met het badwater uit te werpen.
Hoezeer in het bedoelde besluit het doel
voorbijgestreefd is, blijkt bijv. wel hieruit,
dat zelfs voor de Eerste Kamer en de Prov.
Staten, waar do werkzaamheden onverge
lijkbaar veel minder omvattend zdjn dan in
de Tweede Kamer, de weg voor dienstdoen
de predikanten ten eenenmalo is afgesloten.
Intusschen was de critiek op het syno
daal besluit tot dusver vaak te veel afbre
kend, te weinig opbouwend. Deze radicale
wijze om dreigende misstanden af te snij
den, keurdo men af, maar voor de bezwa
ren van den vorigen toestand, waaraan
e< r eind was gemaakt, had men dikwijls
te weinig oog.
De heeren Pierson en Blauw bewandelen
een beteren weg. Zij zien, blijkens hun toe
lichting, in, dat het niet aangaat, „dab
predikanten geheel naar eigen believen
zouden beslissen, of zij al dan niet Predi
kant en Kamerlid kunnen zijn", maar te
gelijkertijd willen zij niet alle gevallon
over <5én kam scheren en het hek sluiten
voorgoed en voor allen. De Kerk zelve be-
slisse in elk speciaal geval bij monde van
den kerkeraad, die daarbij tevens moet
aantoonen, dat op voldoende wiize in het
werk is voorzien. In dit voorstel wordt een
doelmatige rem aangelegd cn blijft het
Predikant-Kamerlidmaatschap uitzonde
ring, zonder dat echter de Kerk zich in
beginsel een „capitis deminutio" doet on
dergaan.
Het komt ons voor, dat do strekking van
dit voorstel aanbeveling verdient, en dat
hot, desgewenscht gewijzigd, ook door dc
Synode zou kunnen worden aanvaard. Het
gebeurt racer, dat men, uit reactie tegen
dreigende misstanden, eerst te ver gaat, om
dan daarna de juiste oplossing te vinden.
Ook in dit geval zou er geen oneer in lig
gen te erkennen, dat de schaal aanvanke
lijk verder is doorgeslagen dan met een
gezonde opvatting overeenkomt.
„De Nieuwe Courant" wenscht,
dat men Nederland zijn Amster-
damschen tijd zal laten behouden en
dien te gelijk teruggeven zal aan de spoor
wegmaatschappijen. Ket blad schrijft on
der meer:
D© hoofdoorzaak van de verwarring,
waarin men zich ten aanzien van het
„tijdvraagstuk" (kostelijke term!) bevindt
is hierin gelegen, dat niemand weet wat
de samenleving eigenlijk doen zal, wanneer
de klok op een zekeren dag officieel een
zeker aantal minuten voor- of achteruit
wordt gezet. Het is nutteloos daarover
veel te praten. Niemand weet hot.
Daarentegen heeft de ervaring van 1892
beiwezen, dat naar den door de spoorweg
maatschappijen vaBtgestelden tijd de klok
der burgerij zich niet heeft willen laten
verzetten, hoe machtig een factor van ons
maatschappelijk verkeer bet spoorwegwe
zen ook moge zijn.
Hieruit valt a£ te leiden, dat de Am-
sterdamsche tijd, waaronder we leven, ons
past en dat er velerlei maatschappelijke
factoren zijn, die voor het behoud van dien
tijd pleiten.
De „Gelderlandor" pleit ook voor
het kiezen van den Nederlandschen Am-
sterdamschen tijd.
De ervaring, met de invoering van den
Greenwich-tijd door de spoorwegmaatschap
pijen opgedaan, leert zoo zegt het blad,
dat ons volk zich geen kunstmatigen tijd
laat opleggen. Evenmin als het zich een
verschil van 20 minuten to laat opdringen
liet, zal het er een van 40 te vroeg aan
vaarden.
Onzen tijd regelt de zon, en niet een pa
pieren wetje.
Moet ten slotte het land zich naar het
spoorwegverkeer richten, of dient dit zioh
naar het land te schikken1?
Dc heer J. H. van Waver en, te Hillegom
schrijft ia „Het Nieuws van den
Dag":
Do Minister moest maar hier komen wo
nen en dan met de plattelandsbewoners op
on neer leven, dan zou hij begrijpen, dat
het zóó maar niet gaat om vroeg-opstaan
ders wijs te maken, dat 20 minuten over
elven in het vervolg 12 uur zal zijn.
In Juni bijv, ko«mt de zon om 4 uur, dit
is de tijd, dat iedere werkman opstaat,
iedor boer gaat melken: want om halfze
ven moet de melk thuis zijn Om afgehaald
to worden en de kinderen moeten om 8
uur gereed zijn voor de school. Of begint
in. liet vervolg de school om 8.20 in plaats
van 9 uur? Dan zou de boer niet om 4 uur
moeten opstaan en beginnen, maar om 3-20,
en dan is het nog donker, dan zijn do
koeien nog niet aan het grazen en laten nog
geen melk schieten, want de koe laat zien
niets wij8 maken of opdringen door een mi
nister of professor; de koeien weten van
geeü klok.
In den winter komt do zon op om 8 uur;
begint de school nu om 8.20 in plaats van
9 uren, dan moeten de kinderen van ver af-
wonenden in het donker van huis!
Om twaalf uur staat de zon in het Zui
den, dat is onmogelijk te veranderen,' al
staat de klok 40 minuten later. Twintig mi
nuten verschil zou ook al 3toicnd genoeg
zijn; het allerbeste zou zijn het te laten
zopals het nu al 15 jaren is. Daaraan zijn
we nu gewend en daardoor is nog nooit
iemand te laat gekomen aan den trein.
De „No de r 1 a n d s c h e Bakkers-
Courant'' bevatte een artikel, getiteld:
De Gemeentelijk© Bakker ij vao
Catania (Italië) mis luikt.
Het vangt aldus aan:
„Reeds vroeger maakten we melding van
het jammerlijk mislukken van de met zooveel
bombarie opgezette gemeentelijke bakkerij
te Catania:
In „Het Volk" werd ze indertijd door
den heer Wibaut in zijn „Economische Kro
niek" den volke voorgesteld als bewijs, hoe
ook op het gebied der bakkerij de gemeente
als exploitant© optreden moet, omdat men
langs dien weg bereikt, wat door particulie
ren moeilijk misschien, in zijn oog, zelfs
onmogelijk te bereiken scheengoed en
goedkoop brood, het volksvoedsel bij uitne
mendheid.
Een treurig faillissement van de zaak was
het einde.
En zoo ging ook deze illusie in rook en
damp heen, als zoovele producten der
verbeelding van maatschappelijke hervor
mers, die kostelijke theorieën weten op ie
zetten, maar die vergeten, dat het nog wat
anders is, ze in de menscben-maatschappïj
toe te passen I
Wien trouwens Catania te ver is, om
naar zijn meening een betrouwbaar oordeel
te kunnen vellen, informeere maar eens
dichter in do buurt en vrage dr. Van
Eeden naar zijn ervaringen op "Walden en
in zijn Maatschappij „De Eendracht" to
Amsterdam, waar zijn nobele, maar helaas,
te idealistische ideeën, achtereenvolgens mer,
de werkelijkheid onverzoenbaar moesten
blijken 1
Over de mislukking van de Gemeentelijke
bakkerij te Catania worden nu in de Duit-
sche pers nadere bijzonderheden medege
deeld, wel waard, dat we er ook de aandacht
op vestigen.
Wc nemen de geheele lijdensgeschiedenis
dezer onderneming daarom hier over."
Dan volgt die geschiedenis, waarvoor wij
naar dat blad van 0 Mei verwijzen.
Ten slotte zegt het blad:
„Intusschen meenen we er nog eens aan
te moeten herinneren, dat in de laatste ja
ren met name door dc socialistische pers or
vaak op is gewezen, hoe voortreffelijk in Ca
tania het ideaal dezer omwentelingspartij
in de practijk bleek te kunnen worden ver
wezenlijkt.
Zie naar Catania! zoo werd van alle zij
den geroepen. Dóér worden onze idealen tot
werkelijkheid
Wat ddór in het klein geschiedt, om don
mensch goedkoop brood van uitstekende
kwaliteit to verschaffen, dat moet en zal ten
slotte in elke stad te bereiken zijn
Op dezelfde wijze als in Catania?"
De bevolking van Zuid-Holland
bedroeg op 1 Januari 1907 638,422 mannen
en 674,561 vrouwen, totaal 1312,983.
Meer dan 10,000 inwoners hadden de vol
gende gemeenten:
Delft met 16,628 mannen en 17,288 vrou
wen, totaal 33,916; Dordrecht met 21,319
mannen cn 23,130 vrouwen, totaal 44,449;
Gorkum met 5768 mannen en 6205 vrouwen,
totaal 11,973; Gouda met 11,593 mannen en
12,319 vrouwen, totaal 23,912; Den Haag
met 113,745 mannen en 135,251 vrouwen,
totaal 218,996; Leiden met 27,309 mannen
en 29t787 vrouwen, totaal 57,096; Rotter
dam met 189,036 mannen'en 201,238 vrou
wen, totaal 390,364; Schiedam met 14,507
mannen en 15,631 vrouwen, totaal 30,038;
Sliedrecht met 6433 mannen en 5313 vrou
wen, totaal 10,740, en
10,407 mannen en 10,68
21,089.
Vlaardingen meÜ
l vrouwen, totaal
Toelatingsexamen tot de Technische
Hoogeschool te Delft.
D© minister van binnenlandsche zrLerf
noodigt, blijkens mededeeling in de „Stci'*
No. 109, hun, die zich in 1607 wensohen t*
onderwerpen aan het examen ter vorkrij«
ging van een getuigschrift van bekwaamheid,
tot de studie aan de Technische Hoogeschool
uit, daarvan voor 1 Juni 1907 schriftelijk to1
doen blijken aan den inspecteur van bet'
middelbaar onderwijs, dr. J. Campert, t©
's-Gravenhage, met duidelijke cn volledige,
opgave van hun gcslachts- en voornamen,
zoomede van hun woonplaats.
Men zie verder voor bijzonderheden da
„Stct."
Bij beschikking van denzelfden minister
is bepaald, dat de verschillende afdeelingen.
der Technische Hoogeachool te Delft, voor
het afnemen van examens, vóór de zomerva-
oantie van het jaar 1907, zullen worden
aangevuld met de na te noemen deskundi
gen buiten die Hoogeschool:
a. de afdeeling der algemeene wetenschap
pen, met: G. Brouwer Jr., architect, ta
's-Gravenhage; G. van Egmond, ingenieur
chef der centrale werkplaatsen van de Mij.,
tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, t©
Zwolle; N. C. Grotendorst, hoogleeraar aan
de Kon. Mil. Academie, te Breda; J. Grun-
del, oud-hoogleeraar aan de Polytechnische
School te 's-Gravenhage; dr. H. Hulshof,'
leeraar aan de hoogere burgerschool t©
Delft; dr. J. C. Kluyver, hoogleeraar te
Leiden; dr. W. Stortenbeker, leeraar aan
de Hoogere Krijgsschool te 's-Gravenhagc
N. C. H. Verdam, ingenieur der Laval-Mij,
te Amsterdam, en dr. J. de Vries, hoogleer
aar fe Utrecht.
b. de afdeeling der weg- en waterbouw
kunde met: G. van Egmond, voornoemd; W.
C. Metzelaar, hoofdingenieur voor de ge-
vangenis- en rechtsgebouwen te 's-Gravenha-
ge; E. A. J. H. Modderman, civiel-inge-
nieur, ingenieur bij de Rijkscommissie vooi
graadmeting en waterpassing te Delft; N.;
C. H. Verdam, voornoemd; J. Verheul, ar
chitect te Rotterdam, en dr. P. Zeeman
Gzn., hoogleeraar te Leiden.
c. de afdeeling der bouwkunde met: W.
C. Metzelaar, voornoemd, en J. Verheul,
voornoemd.
d. dc afdeeling der werktuigbouwkunde,
scheepsböuwkunde en electro-tochniek, met:
W. E. Cramer, civiel-ingenieur, te 's-Grar
vtenhage; G. van Egmond, voornoemd; T.,
E. van Erkel, hoofdopzichter der gemeento
werken, te Rotterdam; J. Grundel, voor
noemd; E. A. J. H. Modderman, voor
noemd; C. E. Stoel, ingenieur der burger
lijke en openbare werken in Ned.-Indio met
verlof, te Amsterdam; N. C. H. Verdam,
en dr. P. Zeeman Gzn., voornoemd;
e. de afdeeling der soheikundige techno- j
logio en mijnbouwkunde, met: G. van Eg
mond, J. Grundel, E. A. J. H Modderman
en N. C. H. Verdam, allen voornoemd.
Wanneer men
Advertentiën
wenscht t© plaat
sen in „Nieuwe fltott. Crt.",
Handelsblad", „Telegraaf",
„Nieuws van den Dag" of in
welk blad ook, wende uien
zich tot de Administratie
van het „Leidsch Dagblad",
IEDER STUK DAT KRIMPT
tfRDT TERU45EENQHEK.
VerkrUgbaar bU Firma G. J. v. <1.
BIIB6H, JHaarsman»st«eg,
Magazijn „UE1 AXKUlt",
Bon llaag. 733 36
Staat ter dekking
CA1D, Zwarte Harddravershengst,
7 jaar, hoog 1.66, püpomvang op
het dunste vau het püpbeen 24'/% cM.
Deze hengst munt uit door zoldzamen
draf, zeer snel, en ls van prachtig
mooi model. Dekgeld G.-, by
den eersten sprong te voldoen. Wan
neer de merrie niet drachtig wordt
f 10.— gerostitueerd. 4608 20
standplaats in Café den
Burcht, Leiden, dus niet in De
zooals reeds geadverteerd gestaan
beeft. lederen dag te bezichtigen.
A. MOL,
Cal© den Burcht, Leiden*
6049 6
ROELEVELD en SEMLER,
Katwijk-aan-Zee.
Telefoonnummer 39.
Telegram-Adres: ROELSEM.
l£oopt en Verkoopt Effecten op de Amsterdamsche, Brusselscbe
Londensche en PariJsche Beurzen, tegen billijke voorwaarden.
81uit Prolongatie en Beleening en verzilvert Coupons
tegen de voordeeligste koersen.
Disconteert Wissels en ander handelspapier op Binnen- en Buitenland
en geeft Voorschotten op incassowissels.
Opent Bekening-Courant met rente-vergoeding tegen nader
overeen te komen voorwaarden.
Bureau de Change.
HYPOTHEKEN. ASSURANTIËN.
DEPOSITO'». 8226 42
KANTOOR GEOPEND van 9-4 en van 7-8 uren.
VRAAGT
Aromatisch-chemisck zuiver Bitter.
9347 16
Het HOEDHOOFSre en D38ELUKSTE BywieL
VERTEGENWOORDIGER; 2851 36
Wederom Is by alle H.H. Kruidenlere en Oomestibleshandelaren ver
krygbaar de beroemde en zoo zeer gewilde, fijne Tafelmosterd, merk
uit de Ufcrechtsche Machinale Moslerdfabriek v/h. F. J. MARTENS, thans
te Purmerend. 5689 24
Vraagt onder Chemische contrGle dus weder HARTENS Mosterd*
Goed Ingevoerde plaatselijke Agenten gevraagd.
Mevr. VAN DER WERF,
Yerlosknndige,
Prins Hendrikkade 37, by het
Centraal Stal ion,. Amsterdam. Consult
alle Werkdagen 11 3 en 7
Onze fraai gelllustr. brochure en
prijscourant (uitg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels
3638 9
Het BUREAU VAN CON
SULTATIE IN ONGEVAL
LEN GESCHILLEN vergadert
eiken Dinsdag, des namiddags te
halfvier, in het gebouw van den
Hoogen Raad, aan het klein No. 2,
te 's Gravenhage, tot KOSTE-
LOOZE TOEVOEGING van
Advocaten aan onvermogende partyon
by den beroepsraad te 'a-Gravon-
hage, Indien daartoe termen zyn.
Vereiachten voor de toevoeging
van een raadsman zyn:
lo. Overlegging van een bewijs
van onvermogen, afgegeven door
den Burgemeester vau de woonplaats
des aanvragers;
2o Overlegging van een afschrift
der beschikking van de Ryks-
verzekenugsbank; waartegen men
in beroep wenscht te komen, of van
het geschrift, waarby daartegen in
beroep gekomen i«;
Geen toevoegiDg geschiedt, Indien
het Bureau niet volkomen van het
onvermogen des aanvragers en van
de aanvankelijke gegrundheid zyner
bezwaren of beweringen overtuigd is.
Heerlijk. Heerlijk.
gpjg»"* Gebruikt uitsluitend
bij de Kofffe 2507 12
WELIHAN's
Verkrygbaar by
laat Uw Urine ondertoeken door
het Scheikundig Laboratorium Open
Byetoln No. 4, Botterdam.
Med. Bocts H. II. S. Hu.il/iEliS.
Te consulteoren Vrijdag en Za
terdag van 10 tot 3 uren
Kaiserstraat 36, Leiden,
Onderzoek met inbegrip der medl
ey nen één Gulden. 3072 16
Assurantiekantoor, Nieuwe Rijn 11.
De Administratie van het „Leidsch
Dagblad'' belast zich met het plaatsen
van Advertentiën in aüe Bladen.
idsch r
alsen 4
Hoogewoerd 52 en 68. lnterc. Telef. 361.
Cliampion-Rijwielenf 75
Robin Hoed-Rijwielen90
Rudge-Whitwor tli-R.ijwielen van ai „100
Osmond-Ry wielen „100
Swif t-Rijwielen105
Raleigh-Rij wielen105
F. N. Rijwielen105
F. N. RIOTDR-Rijwielen.
Eysink BSOTOR-Rïjwielen.
Bonds-Rijwlel- en Bonds-Moior-Reparalie-inriclilinu Isle klasse.
Eenige 2de hands AUTOMOBIELEN en MOTOR
RIJWIELEN billijk te Koop. G197 60
Hoogewoerd 52 en 68. lnterc. Telef. 361.
wordt uitgeroeid, zonder beschadiging met Garantie.
(Goen insectenpoeder-bowerking.) 3733 30
LEIDSCHENDAM. DEN HAAG.
