STAALINDUSTRIE
W. VAN DAM A G®.
A. LEWENSTEIN,
Algemeen® Maatschappij jLeveEsverzekerlBg eaMjgreile
H. KEEREVSTEER,
No. fïffl.
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 4 MEI. - DËRÖE BLAD.
Anno I9Ö7
PERSOVERZICHT.
In Spiegel en Venstergbs.
HET GOEDKOOPSTE GOEDE RIJWIEL:
HET BESTE RIJWIEL VAN MINDER DAN f 100—
HET GOEDKOOPSTE EERSTE KLASSE RIJWIEL:
EEN MATIG GEPRIJSD RIJWIEL VAN ZEER HOOGE
KWALITEIT EN ZEER ZORGVULDIGE AFWERKING:
HET BESTE RIJWIEL DAT GEMAAKT KAN WORDEN:
DE GRONINGER RIJWIELENFABRIEK A. FONGERS.
Aalmarkt 16.
SO^OOiiHElO
Alleen in winkels met
dit uithangbord zijn de
SINGER
Onze machines behoeven
geen aanprijzing.
Wij verzoeken slechts er
op te letten, dat ze aan
het juiste adres gekocht
worden.
Naaimachines
verkrijgbaar.
SINGERMAATSOHAPPIJ,
LEIDEN MARE 84.
Naaimachinenhandel
Leiden, Haajlstraat 141.
Varkenshouders!
Leidenaars, die mochten moonen of tot
dusver steeds gaarne geneigd waren na te
praten, dat het bij alles inDen Haag
beter, netter cn ordelijker zou toegaan
dan te Leiden, zullen misschien van ziens
wijze veranderen na het lezen van het vol
gende, overgenomen uit een Haagschen
J3rief aan „Do Standaard":
Nu de schutterij i8 opgeheven, hebben we
Jiier in Den Haag geen schutter ij-
ra u z i e k meer en moeten we ook missen
de zoogenaamde V olksconcerten,
die enkele keeren in den zomer op het
Oranje-plein en bij de verjaardagen van le
den van ons Koninklijk Huig werden gegc-
yen..
Om in dit gemis to yoorzien, was door
Burgemeester en Wethouders voorgesteld
aan den afgetreden directeur van de sohut-
terij-muzick, bijwijzevan proefeen som
yan 4000 te verleenen, ten einde daarvoor
jmet zijn muzikanten de Volksconcerten te
jblijven geven. Dit voorstel werd verworpen;
Jen in de plaats daarvan zal nu 1000 wor
den gegeven aan een ander fanfare-korps,
juitgaande van een vereeniging, wier leden
de edele muziekkunst beoefenen. Ik voor mij
[vond dat oen voordeeligen ruil, die aan de
[gemeentekas 3COO uitspaart;
Of ik dan tegen muziek ben?
Heelemaal niet. Ik houd zelfs dol... excu
seer mij dit leelijke woord, waarde lezer 1
ÏHet heeft hier in Den Haag een zoodanig
burgerrecht verkregen, dat liet allengs een
i stopwoord is geworden en zoo ook aan inijn
pen ontsnapte. Ik beken echter gaarne dat
onze. conversatietaal door het herhaaldelijk
.gebruik van zulke woorden er niet fraaier op
wordt. In do tram hoort men soms een
taaltje, dat veel op een verzameling van uit
roepen en stopwoorden gelijkt en waarbij,
[helaas, ook Goda naam op ergerlijke wijze
ijdolijk gebruikt wordt. De damc3 maken
hierop allerminst een gunstige uitzonde-ring.
Ik ben dus een groot liefhebber van goede
muziek. Ontbrak mij de tijd niet, ik zou
stellig iedere week do prachtige orgelconcer
ten in de Groote Kerk op de Groenmarkt
bijwonen.
Of ik er dan tegen ben, dat de kleine man
genieten kan van een muziekui tv oaring op
Êén van onze Haa-gsche pleinen? Allerminst.
!n goede muziek Ijgfc volks veredeling. En
daarvan ben ik zóó overtuigd, dat naar mijn
meening een bedrag van f 4000 uit de ge
meentekas voor dat doel, in een stad als
Den Haag, mij eer te klein dan te groot
voorkomt. Toch juich ik het toe, dat het
bedrag van f 4000 op f 1000 is gebracht.
Waarom? Wel, omdat hier de kleine man,
omdat de bui-gerij zoo goed als niets aan die
volksconcerten heeft. In die muziekuitvoe
ringen ziet het Jan Kap een kostelijke ge
legenheid om herrie te maken, leelijke volks
deunen uit te galmen, zoodat niemand iets
van de muziek hoort en de bewoners van
de omliggende huizen met schrik die muziek
avonden to gemoet zien. En Jan Rap heeft
jammer genoog hier in de Residentiestad
heel wat maats.
Het werd indertijd zoo erg, dat die bewo
ners adressen aan den Raad zonden met
verzoek de volksconcerten in een ander ge
deelte van de stad te doen plaats hebben,
of dat ze niet des avonds, maar in den na
middag zouden worden gegeven. Aan het
laatste werd voldaandoch nu bereiken
die openbare muziek-uitvoeringen njet het
doel, dat men er mee beoogde, daar vanzelf
de kleine man in den namiddag aan dén ar
beid is. Reden waarom er weer op aange
drongen wordt ze 's avonds to geven.
Bij zulke volksconcerten, die ik een paar
keer heb bijgewoond, vertoont het karakter
van het Hollanrlsche volk zich nu juist niet.
op zijn best. Geheel anders is dit in Duitsch-
land, ook in België. Ik herinner me nog
altijd een soortgelijk volksconcert te hebben
gehoord in Namen. Do muziektent stond
midden op een omrasterd terrein, waar ieder
voor een kleinigheid een stoel kon verkrij
gen. Buiten de omrastering stonden honder
den menschen, jongen en ouderen. Bergens
eenig gedrang. Ieder was inschikkelijk je
gens een ander, geen enkele straatdeun
werd gehoord. Stil, rustig en belangstellend
luisterden .allen naar do muziek, die dan
ook ver van het terrein in Namen kon wor
den gehoord. De bewoners van do omliggen
de huizen zaten gezellig voor hun woiling
to luisteron naar de mooie muziek. Ik
wenschte op het terrein te zijn; doch zag
er tegen op om door de menigte menschen,
dio voor mij stonden, te dringen. Do vrees
was ongegrond. Ieder maakte voor mij
plaats zonder eenige drukte en ik kon me
rustig naar het terrein begeven.
Begrijpelijk, dat ik onwillekeurig een
vergelijking maakte tusschen hetgeen ik
daar to Namen zag en wat ik een paar
keeren in Den Haag met eigen oogen heb
aanschouwd. In dio Belgische stad een
rustig luisteren naar de muziek, zoodat
iedereen er van kon genieten; in Den Haag
een rumoer en een lawaai van opgeschoten
jongens en meisjes, ook wel van grootere
menschen, dat ik de muzikanten beklagen
moest en het jammer vond, dat zulke
„Volksconcerten" nog geld kostten aan de
Gemeente.
Om die reden nu vind ik het best, dat de
Gemeenteraad het op een koopje gooide en
niet 4000 gulden, maar slechts 1000 gulden
toestond voor dergelijk'o gelegenheden tot
maken van herrie en rumoer. Met verede
ling van den smaak voor de kunst hebben
die Volksconcerten letterlijk niets te maken,
zoolang het volkje, waarvoor zo bestemd
heeten, zoo te keer gaat bij de uitvoeringen.
„Het (r.-k.) Huisgezin" bespreekt
de door minister Rink voorgestelde w ij z i-
gingen in de 1 a g e r-o n d o r w ij s-
wet. Het blad schrijft:
Een bravo voor minister Rink zal uit de
kringen der openbaro en bijzondere onder
wijzers opgaan.
Maar ook buiten dio kringen zal den Mi
nister, die tot dusver op het gebied van
het onderwijs niet veel leverde, dat lof
waardig was, hulde worden gebracht.
Dc heer Rink heeft namelijk de lager-on-
derwijs-wet-Kuyper, voor zoover zy strekte
tot verbetering van de positie der onderwij
zers, op twee- punten aangevuld.
Minister Kuyper verhoogde de wettelijke
minima der jaarwedden van de hoofden van
scholen, minister Rink stelt een verhoo
ging voor van de minima der jaarwedden
van de onderwijzers van bijstand en wil do
dienstjaren als onderwijzer laten meetellen
voor de minimum-jaar wedde als hoofd.
Dit zijn twee voortreffelijke verbeteringen.
Het blad zegt ten slotte, dat de Minister
hierdoor don ongunstigen indruk, door zijn
eerste kweekschool-besluit gewekt, heeft
weggewischt.
De „A rnhcmsohc Courant" zegt:
Minister Rink is tot dusver door do pers
der rechterzijde met loftuitingen niet ver
wend. Des te verrassender was het, boven
een hoofdartikel in „H et Huisgezin"
met groote letters het opschrift te lezen:
„Bravo voor minister Rink I" En dit is
niet ironisch bedoeld, maar oprecht gemeend.
Aan den lof, door „H et Huisgezin'"
den minister Rink toegezwaaid, zullen wij
waarlijk niet te kort doen; hij is inderdaad
verdiend. Maar het blad maakt het in zijn
slotwoorden toch wel wat al te mooi, en
waar het zoo licht van het eene uiterste tot
het andere blijkt over te slaan, mcencn
wij het tegen overdrijving te moeten waar
schuwen, ten einde den Minister zoo moge
lijk voor do Tarpeïsche rots te behoeden.
Dat van het voorstel „de bijzondere onder
wijzers evengoed zullen profiteeren als de
openbare", is geen goedgunstigheid van rar.
Rink, m^tar de toepassing van het beginsel,
voor de 'êubsidieering van het bijzonder on
derwijs sedert 1889 in do wet aangenomen,
welke uitdrukkelijk bepaalt, dat onder zeke
re voorwaarden de subsidie aan de besturen
der bijzondere scholen wordt verleend „v o 1-
gons den zei f den maatstaf" ala
aan do gemeente ton behoeve van do open
bare lagere school wordt toegekend.
„D e Standaard" sohrijft:
Plotseling is als een blijde verrassing een
wetsvoorstel uit de lucht komen vallen, om
een cn een kwart millioen meer uit 'a Rijks
kas voor de onderwijzers onzer lagere scho
len beschikbaar to Btellen, en ook onze vrije
scholen zullen hier voor een klein derde,
van tusschen dc drie en vier tonnen gouds
in deelen.
We verheugen ons hier van harte in. Hoo
meer men het lot. van onze onderwijzers ver
beteren kan, hoo liever het ons is. In hun
vijf eerste jaren zullen ze in deze bevoor
rechting wel niet deelen, en in hun tien eer
ste jaren zullen ze het wel -niet verder dan
tot f 0.90 per dag en meer brengen. Maar
hoogcr klimt het accres cn wordt de latere
jaren zelfs zeer beduidend. Dat kan de nei
ging om zioh aan het onderwijs to wijden,
ten goede komen, cn veler zorgen verlichten.
Wc honen daarom van harte, dat dit ont
werp spoedig wet worde.
Maar er is meer, waarom dit ontwerp ons
een verrassing was.
Do nood scheen een tijdlang zoo hoog
geklommen, dat men ons verweet, dat de
millioen voor het lager ohderwijs nieuwe
drukkende belasting noodzakelijk maakte.
Nu daarentegen blijkt opeens, dat de Schat
kist zoo kostelijk voorzien is, dat de helft
van dit bedrag 1 1/4 millioen, eigener bewe
ging door den Minister van Financiën
voor een extra-uitdceling beschikbaar kon
worden gesteld. Van den nood, die neep, een
zich baden in verkwikkende weelde,
Tevens ziet men nu, hoe heilzaam het
werkt, dat de wijziging van de Onderwijs-
wet, die onder het vorig Kabinet tot Btand
kwam, openbare en bijzondere onderwijzers
over édn kam schoor. Ware dat niet aldus
geregeld, dan is het nog zeer de vraag, of
de extra-gift niet alleen aan do openbare
onderwijzers zou zijn ten goede gekomen. Nu
deelen ook de vrije scholen er in.
En ook nu blijkt, hoe de regeling, in 1905
getroffen, ook onze gem een te-fin ancien ten
goede kwam. Van dezo verzorging komt nu
geen cent uit do gemeentekas; het wordt al
betaald uit de kas van het Rijk.
En wat nog het scherpst in het oog valt is
wel dit:
In 1904 riep de oppositie, dat het toppunt
van ongerechtigheid was, dat het bedrag aan
verhooging d-r salarissen van do uitkeering
door het Rijk aan de gemeenten was afge
trokken.
Voor zulk een ongerechtigheid was geen
naam.
Ieder had dan ook verwacht, dat een op
tredend liberaal Kabinet onverwijld aan de
ze gruwelijke willekeur een eind zou gemaakt
hebben. Do vroegere oppositie had er im
mers de macht toe.
Toch liet men de zaak rusten.
Het kon nu nog beduiden, dat men difr'
kwaad met tak en wortel uit zou snijden,
zoodra we aan de herziening van de lag<er<
onderwijs-wet toekwamen.
Welnu, thans ligt een ontwerp tot wijzi<
ging voor ons en nog wel een louter finan
cieel ontwerp. Een ontwerp om meer gel<£-
door het Rijk tc laten betalen.
En toch geen poging zelfs om wat eeit
gruwel van ongerechtigheid genoemd wasa
uit de wet te lichten.
Ligt hierin dan niet het bewijs, dat metfi
zelf nu tot het inzicht is gekomen, dat hef>
geen een gruwel heette toen men opposi
tie was, al het ongerechtige verloren heeft,
nu men zelf de macht bezitten zou om het}
te stuiten?
Onder het hoofd Onclerwijspoli-d
tiok zegt „De Nieuwo Courant":
Do indiening van het wetsontwerp bot
verhooging van de bezoldigingen der „on
derwijzers van bijstand" zoowel aan do
openbare als aan de bijzondero lagere scho
len, bezorgt den minister Rink den zeJd-
zamen lof zoo van „Do Standaard"'
als van „Heb (r.-K.) oxuisgezin".
Het is echter onedel van het antirev,
hoofdorgaan, daaraan schampere opmer-,
kingen vast to knoopen in verband mof
den tegenstand, dien dr. Kuypers onder-
wijs-novelle in 1903 van vrijzinnige zijda
ondervond.
De voorgestelde wetswijziging is to dan
ken aan het inzicht, dat, nu c(c novelle
verbetering heeft gebracht in do minimum-
jaarwedde, welke art. 26 der wet den
hoofdon van Lagere scholen verzekert, d<j
bezoldiging der onderwijzers van bijsta-L^
daarbij al tc zeen ten achter staat. Heb
gaat hier zooals meestal bij traktements-'
verhoogingen van zekere categorieën van
bezoldigden: nieuwo vorhoogingen van ver
wante categorieën zijn er het uit billijk-
hoidsoogpunt ovcrmijdelijke gevolg van.
„Do gunstige uitkomsten van den dienst
1006 zoo leest men in de Meiu. van Toel.
maakten, dat do dringend noodige ver
betering niet langer beslist onmogelijk kon
heeten.'
Let bedrag, waarmede» de schatkist dooi
deze wetswijziging jaarlijks zal bezwaard
worden, is niet gering. 1,228,000 gulden be
rekent de Regeering, met een jaarlijksch ao-
cres van 39,000 gulden.
Voor „De Standaard" is bet ont
werp overigens weer een gunstige golegen-
hoid om de Regeering te tarten, het sys
teem den novelle vaD 1905 te herzien (af
trek van het bedrag der salarisverhoogiu-
gen van de Rijksuitlceering aan de gemeen-»
ten), waarop immers van de linkerzijde in
dat jaar zoo heftige critiek werd geo<y
KANTOOBs KOBT-KAPENBUBG 9. 1188 11
Magazijnen: K. Baponburg 9 en 11, Varkenmarkt 4, Rembrandtstr. 13.
Wij verlangen niet, dat men one op ons woord gelooft,
wanneer wij beweren, dat wij thans maken:
Het Groningen-Heepenrijwiel f 70.—.
Het Groningen-Oamesrijwiel 75.—.
Het ttederland-Heereni-ijwiel f 85.—.
Het Hederland-Damesi-ijwiel 90.—.
Het Fongers Model HZ (voor Heeren) f 105.—.
D Z (voor Dames) 110.—.
Het Fongers Model CCC (voor Heeren) f 132.—.
BOG (voor Dames) 137.—.
Het Fongers Model BB (voor Heeren) f 168.—.
B D (voor Dames) 176,—.
Haar wij zouden gaarne zien, dat ieder belangstellende
of belanghebbende, zich de moeite wilde geven, zich door
een onzer Filiaalhouders of Agenten, of door ons Hoofd
kantoor te Groningen, volledig over ons Fabrikaat te doen
inlichten.
Wij wenschen niets liever, dan de overtuiging te ves
tigen, dat, welken prijs men ook voor eenig merk van
Rijwiel betaalt, voor denzelfden prijs een betere Fongers
is te verkrijgen. 5043 138
gevestigd te AMSTEEDAM, Damrak 74,
Goedgokeuxd bij koninklijk Besluit van 1 November 1880, No. 28,
DIEECTEUBENi
Dr. S. R. J. v. SCDEVICDAVEN, KW. 8C0TT en J. P. L. BLANKENBERG.
Secretaris der Diroctio: Mr. J. Y. SCflEVICBAVEL
Voltoolrend Maatschappelijk Kapitaal
Verzekerd Kapitaal
Veraokordo Ronto
Ontvangsten In 1005
Resorven op 81 December 1003
Tot 31 December 1005 aan verzekerden botaald
f 1.000.000.—
141.883.S78.74
2.057.814.71
11.284.599.04 J
44.121.920.00
23
30
33
40
45
50
JAARLIJKSCtlK prer.ilo voor/1000.—
na 20 Jaren nn 15 JnreïT
of dadelijk bij overlijden
uit to keoren.
18
21
24
23
34
42
64
41
03
5S
27
42
27
62
43
1H
59
97
A 44
61
60
62
40
86
62
03
50
36
64
Dadelijk Ingaande
JaarWJksche lijfrente voor
f 100 gestort kapitaal.
voor Dinnnon. voor vrouwen.
48
ÜO
58
60
68
70
12
87
o
09
m
6
54
79
8
9
14
83
37
m
40
„a
Meubelmaker en Stoffeerder.
Rep arceren van Meubelen
en Bekleedeu van Stoelen en
Canape's. 6108 9
bestaat ln oen teeder vlekkeloos
gezicht, frisch, rooskleurig
uiterlijk, witte fluweelzachte
huid en verblindend mooi ge
laatskleur* Dit alles verkrijgt
men door 8260 10
Stokpaardjes-Leliënmellizeep
van BERGMAN AT A Co., Rado-
heul. Echt fabrieksmerk „Stok
paardjes", p. st. 60 Cts. bjj J. F.
Susan, Yrouwesteeg, Gebra. Susan,
Haarlemmerstr. 89, Jao. de Tombe,
Doezastraat 11.
A-:V,D£
1931 15
3024 60
Xe!. ïnt. «85.
Levert uitsluitend
cersto kin»
4'"
IEDER STWtbflT KRIMPT.
WORDT TERUGGENOMEN
-FABRIKANTEN VALTPN.ZBNEN..*
AMSTERDAM.
VerkrUgbaarblJ:FlrmaG. J.v. d.
BlIBÓn, Maarsmnnssteoj*,
Magazijn „I1GI ASEBB",
4>«b Jiang. 733 36
Zoowel
▼oor huishoudelijk
als Industrleol-gebrulk.
Met degelijke garantie en
gratis onderricht, ook in Bordurefl
en Stoppen. Ook op gomakkelyke botallngs-
conditio verkrijgbaar. Aan het Magazyn ia tevens een
Werkplaats verbonden voor alle voorkomende
v
BELANGRIJK NIEUWS'
VOOR
Harderwijk 28/4/'06.
MI
De Zogdrank van UEd. Is ons uit-
stekend bevallen, v?U willen gaarne
verklaren aan leder belanghebbende,
die er varkens op na houdt, dat de
Zogdrank, door den HeerVIERSEN
ln den handel gebracht, oen uitste
kend middel Is. U mag dit gerust
publiek maken. J. BAKKER.
Voor de Varkens, verkrijgbaar te
Lelden byREY8T en KRAK, J. H.
DIJKHUIS, J. VAN BE/EREN, E.C.
H. F. DE RUITER, (Hoogewoerd);
to Alphen a/d. Ryn bjj L.VAR0S8IEAU
Zn.; te Bodegraven by H. J.
WESSELS; te Kalwyk-aan-Zee by P.
BLOOT; to Woerden by J. ZON, fi
I 0.80 éts. p. flescli. 4491 80
GBONfiNGEN,
