N«. 14427 Dinsdag 5 MaarU A«. 1907. feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Van de Muziek-üitgave Ramp Hoek van Holland. Offieieele Kennisgeving. FEUILLETON. Onschuldig veroordeeld. LEIDSC MGBIA PttUS DEZEtt COUKAKTi ?ooi Lflldeo per week 0 Cents; per 8 maanden I I I f 1.10. Bulten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd sijn I 1.80. Franco per post 1.65. PRU'S DER ADVERTENTIESi Van 16 regels ƒ1.06. Iedere regel meer f 0.17{. Grootere letters naar plaatsrnimte. Kleins adrortentiëa v&n 30 woorden 40 Dealt toaUntj elk tiental woorden meer 10 Oenta Voor het iconscesrea wordt 0.05 berekend. tntvingen wl) No. 22 voor onzo Abonné'a. INHOUD: WËBEB, Oboron. NICOLAï, l>o vroomkc vrouwtjes van Windsor. Hedenavond vinden onze Abonné'a het bewüe ln hot „Leidsch Dagblad", waarop dit nummer tegen bijbetaling van 10 Cents wordt afgegeven. Wtf ontvlngon heden: Voor de wed. Prinselaar: van eenlge leden van het N. L. f 6.35, Voor de Hollandsohe geredden: van een Leidsche-mblsjes-krana f 10. Kosteloozo Genees- en Heelkundige hulp aan onvermogenden. Burgemeester en Wethouders van Lei den; Brengen ter kennis van hen, die op grond van onvermogen in aanmerking wenschen te komen voor hot entvangen van kostolooze genees- en heel kundige hulp van 1 Mei 1907 tot 1 M e i 1908, dat zij 2ich ter verkrijging van het daartoe strekkend bewijs van on vermogen, alsnog kunnen aanmelden op Vrijdag 8 Maart a.s., van des voor middags half elf tot des namiddags drie uren, ten Raadhui ze in het bokaal naast de binnentrap (Trouwkame r). Burgemeester en Wethouders voornoemd, DE RIDDER, Burgemeester. VAN HEYST, Secretaris. Leiden, 5 Maart 1807. Letden, 5 kVkaari. De Commissie tot Wering van School verzuim alhier heeft den gemeenteraad verslag aangeboden van haar werkzaamhe den gedurende het jaar 1900, waaraan .wij het volgende ontleenen: In het afgeloopcn jaar zijn door do Commissie gehouden 24 vergaderingen, op welke verzocht werden te verschijnen 314 ouders van 317 schoolgaande kinderen, die om verschillendo redenen zich hadden schuldig gemaakt aan relatief schoolver zuim, een getal grooter dan in ecnig jaar te voron. Voorzeker heeft hieraan schuld de zich steeds uitbreidende schoolbevolking, maar veel meer hot aannemen van jeugdi ge werkkrachten op enkele fabrieken en werkplaatsen. Mogo dit financieel voor dcol ig zijn voor fabrikant. en huisgezin, voor het kind dat op do schoolbank behoort on nergens anders, is het zaker nadeelig. Niot minder dan 48 personen .verklaarden de verdiensten van de leerplichtige kinde ren niet te kunnen missen. Onder hen wm er één, die met zijn oudst* 3 zonen 22 gld. wekelijks verdient cn toch geen neiging toonde, het vierde kind de school weer te doen bezoeken, 23 anderen zeiden, hun kin deren aan het werk te zullen laten. 7 Be loofden nader» overweging, wat zooveel beteekent, als: „de kinderen gaan niet meer naar school." 47 Schriftelijke waar schuwingen heeft de Commissie in het af geloopcn j'öat verzonden. Veireweg do meeate waren beste ma voor kinderen, die reeds aan den arbeid getogen waren en bij wie een beaoek aan huis geen resultaat zou hebben. Eindelijk verschenen 19 personen, die het zóó arm hadden, dat de Commissie begreep, hier niet op trouw schoolbezoek to moeten aandringen. Tegenover al dit donker staat ook veel licht. Een groot aantal ouders erkennen niet go«d gehandeld te hebben met lruu kinderen van de school te houden voor huiselijke bezigheden en beloven voor bet vervolg beterschap. 19 knapen deden L un ouders veel verdriet door te gain spijbo- len. Meestal werd dit in do hand gewerkt door do afwezigheid van vader en moeder beiden, dio buitenshuis wat moesten gaan verdienen, waardoor het noodigo toezioht op de kinderen ontbrak. Ook dio oudorj beloofden, niete onbeproefd te zullen laten om hun jongens trouw te doen school gaan. Zij verzuimen soms hun werk, om do kinderen ter school te brengen; wel een bowije, dat het onderwijs door hen op prijs gestold wordt. 58 personen werden aan huis bezocht en meestal, hoewel niot al- tijd, hadden de Commissieleden succes yf n hun bezoek. Gisteravond hield de heer F. G. Geer- ling, lid der „Sociótó Astronomiquo de France" te Amsterdam, in de Ütadszaal zijn tweedjo voordracht,, waaaün hij do vraag behandelde: Zijn de hemellichamen bewoond Hij vertoonde daarbij weer ruim een tach tig lichtbeelden, waarvan enkele ook r«eds vertoond werden bij de eerste le-zing. Spreker begon mot op te merkcu, dut het voor ons aardbewoners een zeer verwa ten gedachte zou zijn te meenen, dat wij, dio een planeet bewonen, welke niot meer dan een stip in bet groot heelal is, de eenige levende wezens in dat heelal zouden zijn. Na do vormen van loven in hot groot eo in hot klein en in de verschillende perioden van het bestaan der wereld to hebben ver toond en besproken, cn o.a. de aardbevin gen en vulkanische werkingen der aarde te hebben verklaard, vooral in verband met de Seismograaf van Vencenti, een werking waarmee aardbevingen kunnen worden geconstateerd, kwam de spreker in het tweede deel tot het eigenlijk onderwerp: de bewoonbaarheid van andere plnnetcn. De toestand van zon, maan, Mercurius, Ve nus, Mars en andere planeten werd mee gedeeld en verklaard, en eindelijk de zeer groote waarschijnlijkheid betoogd, dat op Mars bewoners en wel hooger bewerktuigde wezens dan wij aardbewoners zouden zijn. De opkomst waa nu op verre na niet zoo groot als de vorige maal, toen de Geerlings met zijn hoorders het eerste uit stapje in do wereldruimte maakte. De aanwezigen volgden den spreker eoh- ter met groote belangstelling en hij werd na de pauze en bij het ©indo dan ook warm toegejuicht. Het laaiat-e abonuements-conoert in den Schouwburg zal gegeven worden op Dinsdag 19 Maart a.s. dooi het Parij- sohe Ha/o t-k w a r t e fc. Verschenen Is bet verslag van den direc teur Tan het Rijk# Ethnographisch Museum alhier, dr. J. D. E. Scbmeltz over het tijdvak van 1 October 1905 tot 30 September 1900, evenals van bet Rijks-Museum van Oudheden alhier. Het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden heeft van mr. A. E. H. Goekoop, te 's-Gravenhage, verschillende afgietsel* van Grieksche beeldhouwwerken ten ge schenke ontvangen. Aan den schenker is de dank der Regse- ring betuigd. Mot ingang van 11 Maart, is op zijn verzoek, eervol ontslag verleond aan den heer G. H. Fabius, als conservator bij hot Natuurkundig Laboratorium en kabinet aan de Rijks-universiteit te Leidon. Naar „Het Vaderland" meedeelt, heeft onzo oud-stadgenoot Hendrik van der Wal, do auteur van „Koning Srond", een drama in vier acton „Springvloedvol tooid. De Gemeenteraad van 's-Gravenhage vergaderde gisteren weer. Naar aanleiding van de missive van jhr. Gevacrts v. Simons- hayen, oud-wethouder, cn van hot adres van do Bouwgrond-Mij. „Duinoord", hou dende opmerkingen over het door wethou der Mouton in de Raadsvergadering ge sprokene betrekkelijk het vroegere beleid van publiek© werken, merkt© do heer v. d. Komp op, dat de inhoud dezer stukken volkomon bev©6tigdo, wat spreker sinds ja- ren tegen het beleid van den wethouder van onderwijs heeft aangevoerd. De heer Tor H a a r stelde een tweetal vragenlo. Ia waar, dat reeds vóór 1901 de wette ouder dr. Mouton gefiatteerd heeft mandaten, dio later nog cons tor betaling zijn aangeboden? 2o. Is het juist, dat op do ïgebieden van don heor (roekoop, Nieuw- Zorgvliet, geen gemeente-opzichter is ge weest en dat ook de rioleering zonder toe zicht is geschied; cn dat, toon de directeur van publieke werken van de teckeningen is afgeweken, B. ©n Ws. hem in het gelijk hebben gesteld Ie het waar, dat do ophoo ging van do terreinen niet met zand is ge- sc.hied, maar met afval van de aschstaal? Wethouder Mouton botoogde dat niet gebleken is, dat het gebeurde had. kunnen worden voorkomen en dat de chef der aid Onderwijs mot werk ovorladen was. Wat .vraag 2o. betreft antwoordde wet houder Bevers, dat B. en Ws. don Eeer Goekoop to dier zake een terechtwijzing hebben gegeven. Do ophooging van het terrein heeft wel degelijk met zand plaats gehad; alleen is het terrein, zooals gewoon lijk, aigedekt met waardeloos vuil. Het voorstel van B. Ws., om de behan delde stukken voor kennisgeving aan te nemen, werd daarna aangenomen mot 17 tegen 11 stemmen. Het adres van de Electrisch© Mij. Sohe- voningen, om vrijstelling van recognitie e.d. werd gestold in handen van B. en Ws. om praeadviee. Alsnu waren aan de orde een drietal mo ties inzage het ambachlsondorwijs. Na uit voerige 'discussies staakten de stemmen over de motie-Dolk, welke volgens de mon deling gogeven toeliohting bedoelde uit t© ■prsken, dat de gemeente zich niet bopal© tot subsidieering, maar naga do behoeft©, dis nog aan ambochtsonderwijs bestaat en waarin voorzien zou kunnen worden bijv. door ambachtsavomdscholon en vakcursus sen. Verworpen werden do raotice-Ter Haar ©n Sillovis, de eerste uitsproken do de wenschelijkheid van ambachtsonderwijs van gemeentewege, do laatste B. en Ws. uit- noodijgendo de stichting ;van een tweede ambachtsschool van gemeentewege voor te bereiden. De Raad voreenigd© zich met do niouwe verordening tot toekenning van periodieke verhoogingen aan leeraren bij het middel baar onderwijs. Wethouder De Wijs deelde nog mode, dat vóór den winter de nieuwe gasfabriek, die de mooiste van geheel Nederland zal zijn, in werking zal moeten korren Gistermorgen is aan den burgcmecslor van Amsterdam een adres aangeboden, dat eenige dagen in koffiehuizen en sigaren winkels aldaar tor toekening heeft geiegon en waarin con eventueel vertrek van mr. "Vau Leeuwen een ramp voor de stad wordt genoemd. Het adres was vau eenige hui zonden handteekeningen voorzien. Benoemd zijn tegen 1 April tot opzich ter en opzichtercs in hot Stedelijk Armen huis, afdeeling „Invaliden", te Amsterdam, do lieer G. Roukema en echtgenoot© te Voorschoten Ter vervanging van den laten luite nant H. Dijkstra, dio 1 Mei van het in structie-bat. to Kampen naar het 4de re giment infantcrio woidt overgeplaatst, is met die datum bij het instructie-bataljon overgeplaatst do ,lsto luit. J. J. Witier- mans van het lsto regiment infanterio. Bij opheffing van het Koloniaal-Werf depot op 1 Mei zijn de bij dat korps gedo- tacheerde 1st© luitenants L. J. Baerends en K. W. de Bock ingedeeld bij het 5de regi- mont infanterie te Amersfoort en do lsto luitenant T. O. van Erp bij het Gd© regi ment infanterie to Breda. De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat voortaan geen korporaals-titulair, jon gelieden beneden don 17-jarigen leeftijd, van het instructie-bataljon naar do regi menten infanterie mogen worden ovcige plaatst, om daarbij den dienst van korpo raal t© verrichten. Men meldt aan do „N. R. Ct." Jhr. P. J. J. Repolaer, te Dubbeldam, voorzitter van de Hollandsche Maatschap pij vau Landbouw on van het Ncderlandscho Rundvee-stamboek, heeft om gezondheidsre denen ontslag genomen als voorzittel van het stamboek. De heer Repelaer, die lang zaam herstellende is, ziet er bezwaar in, nu do groote nationale landbouwtentoonstel ling te 's-Gravonhage ook veel arbeid ver- eisoht, voor het Stamboek te doen wat nou- dig is. Het heengaan van den heer Repe laer is voor het Nedei landsche Rundvee- Stamboek een groot verlies, vooral than9, nu do reorganisatio van dit stamboek zoo veel arbeid vraagt en niemand hiermede zoo vertrouwd ia ala de heor Repelaer. Z. K. H. de Prins dor Nederlanden woonde Zondag met zijn moeder, d© herto gin van Mecklenburg, do godsdienstoefe ning bij in dc Duitsch-Evangelische Kerk, onder gehoor van d». Grovemann. Tot horstel van zijn gezondheid is da.- D. Meerburg, predikant bij do Ned -Herv. Gemeente to Aarlanderveen, voer drio maanden naar elders \ertrokkon. De dienst zal door lingpredikantcn waargenomen worden. De Ncdcrlandscha Vereeniging van kaashaudolareu, wolk* zich zal constituee rt! n to Gouda op 7 dcesr, zal dan tevens haar houding bepalon ten opziohte van dc K aascon tró le-Station a Do Minister \an Financiën m?akt be kende, dat ten behoeve van 's Rijks schat kist zijn ontvangen van een onbekende uit Amsterdam, onder de lettors N. M., 25 gld. en van een onbekend© uit Leiden 20 gld., beido sommon ter voldoening van te weinig betaald successierecht. In zake d© Middelburgsch© gasthuis- kwestie heeft volgens do „Midd. C't." dr. Bijlsma ontslag geviaagd en wet ingang van heden gekregen als directeur van het gasthuis. Ten paleizo had gisteravond in tegen woordigheid van Har© Majesteiten, do vorstelijke gast Hertogin van Mecklenburg, don Prins ©n de genoodigden de eerste muziekavond plaat©. De heer A. B. H. Vcrhoy bcgeloidd© dc voordraohton op do piano. Omtrent d© viering dor Do Ruiter feesten in de hoofdstad, speciaal d© plech tigheid in do Niouwo Kork op Zaterdag 23 Maart, deelt „Do Tolegraaf" do volgen de bijzondorheden van het programma mee. H. M. de Koningin en H. M. d© Koning in-Moedor zullen dion dag des morgens te half elf ongeveer t© Amsterdam aankomen en zich rechtstreeks naar do Nieuwe Kerk begeven. Uitgenoodigd zijn do Ministers, leden vao don Raad van State, B. en Ws. en loden van don Raad van Amsterdam, leden van de Eerste en Tweed© Kamer dor Stalen- Generaal, de leden van den Kerkeraad .ter Nod.-Horvormd© Gemeente en talrijke militaire en civiele autoriteiten, benevens deputaties cn familieleden van den hor- dachte. Do voornaamste takken, welke van De Ruyter afstammen, bestaan uit d© families Do Ruytcr-De Wildt( Do Ruyter-Van Stovcninck, Elias cn Van Boetsolaar. En deze hebben natuurlijk weer haar eigen vertakkingen. Onder orgelspel zullen d© Koninginnon het kerkgebouw binnentreden en naar Haar zotels worden gcloid. Dan doet het a-cap- pello\kx>or, onder leiding van den heor Averkamp, zich hooren, waarna door don heer Charles Boisscvain do herdenkingsredo wordt uitgesproken. En wanneer dan d© zangen van het koor dit deel zullen hebben besloten, zal Neerland» Koningin van Haar zetel opstaan, ©n naar het praalgraf gaan van onzen zeeheld, Michicl Adri- aanszoon do Ruyter, om vv.r moede lijk oou grooton krans neer te leggen. Het is nog niet zeker, of Hare Majesteit daarbij een toespraak zal houden. Do hulde, door H. M. do Koningin go- bracht^ zal dan worden gevolgd door dio van ©nkelo deputaties, buitenlandsoho en binneniandsche. 14) De geesten van den nacht omzweefden hem. Hij nam den hoed van het uoofd ou wreef zich over het vochtige voorhoofd. Een geruisch wekto hem. Hij zag zicu. op een eenzame brug. Beneden liep de livier en de kleine lantaarns wierpen eeu spaarzaam licht op den zwarten vloed. De donkere leegte om hem heen herin nerde hem aan een ouden, bijna vergeten tijd, aan zijn cersto studiojaren, waarin hij door een jeugdig-hartstochtelijke belang stelling in de groote nachtzijden van het leven bezield, met een ervaren criminalist in do diepste diepten der hoofdstad was afgedaald, in do schuilhoeken vao het misdadigcrsdom. Door dezen jeugdigen, naieven drang gedreven, was hij juri3t geworden, hoewel spoedig d© wenscb zijnor mooder en de veelvuldige voorbeelden in zijn familie hem .gedreven hadden in de loopbaan van een staatsambtenaar. Aan dien ouden, bijna vergeten tijd moest hij thans denken. Ook aan een zekeren kleinon, zwartharigen man dacht hij daar bij, aan een man, van wien men niet wist, o men om hem lachen moest dan wel bai ^6 voor hem moest zijn. van ^ezen man wai heci 'Jog ondalleen, waar hij zich ophield, at wist Herman niet, Dgzaarn kwam een ledige c'ro&ohke rijden. Herman keek op zijn horloge, ■"«aetig riep hij dea koetsier aan Hij verlangd© naar bet naast© poetkan toor gebracht te worden, maar de postkan toren waren, zooals de koetsier hem zoide, reeds gesloten. Daarop noemde hij zijn hotel. De ko-etsier reed met hem, nadat bij hom een goede fooi beloofd had, in galop weg. In het hotel, nadat hij den koetsier hai laten wachten, schreef hij in vliegende haast een brief, zette op het adres: „ex presse-bestelling liet zich dan in het zelfde rijtuig naar het station rijden sn wierp daar den brief in de bus van den juist hier stoppenden sneltrein naar Ber lijn. Toen keerde hij naar hot hotel terug. Aan den donkeren hemel glansde een en kele1, eenzame ster: een stor der hope. VII. Weer waren drio dagen verloopen. Landgerechtsroad Heller had d© akten met het resultaat van het vooronderzoek aan den officier van justitie gezonden. Voor hem was de zaak af. Elise lag nog steeds in koorts. Zoowel de rnajoor als Herman, die oe'den haar hadden willen zien, waren door den dokter afgewezen. Herman had met den majoor een onder houd gehad, dat echter, wat de ophelde ring der duistere zaak betrof, zonder re sultaat verloopen was. De majoor ver zuimde zijn wandelingen. Hij voelde zich ziek; zijn spijsvertering was slecht. Wanneer bet proces tegen juffrouw ven Lamm geopend zou worden, stond neg niet vast. Dat hing van het verloop harer ziekte af. Op den vierden dag vroeg ia den mor gen werd ©r aan Hermans deur geklopt. Hij had den dag te voren een klein uit stapje naar zijn geboorteplaats gemaakt, om daar schikkingen te treffen over de nalatenschap, en was eerst laat thuis ge komen. Zoo wekte het kloppen hem uit den slaap. Het was do kellner. Hij deelde Hertrum mee, dat „beneden" een heer waq, die hem dadelijk wenscht© W spreken; een zekero heer Mandelbaum. Bij dezen naam sprong Herman als ge- ©lectriseerd uit het bed. In vijf minutca had hij zich gekleed. Toen verzocht hij den heer boven te en den. Er werd opnieuw geklopt. De binnentredende was do heer Mandel baum. „Goddank, u zijt hetl" riop Herman hem toe, hom beide handen reikende „Waarom zou ik het niet zijn, mijnheer de baron?" meesmuilde do heer Mandel baum. Hij bad iets zangerigs in zijn taal. Do heer Palal Mandelbaum was een kleine man met zwart krooshaar, gjefl© gelaatskleur en een opvallend welverzorg de snor, die in groot contrast was met zijn overigens nonchalante verschijning. Die nonchalance strekte zich voornamelijk uit tot het overhemd, dab hij droeg, en tot vlo manchetten, welek van onder de bedenkelijk vette jasmouw te voorschijn kwamen. Beide, overhemd £n manchetten, ache non langen tijd met zeep cn water geen kennis meer gemaakt te hebben. In het gezicht van den heer Mandelbaum fonkelden twee klei ne, zwarte ©ogen. Zijn leeftijd liet zich nauwelijks bepalen. Hij kon veertig jaar zijn. De lieer Palal Mandelbaum was geboor tig uit Pistrosu, een kleine stad aan do Hongaarsoh-Galieisoh© grens. Als jong- monseh kwam hij naar het schoon© Buda- ipesth, waar de politie voor lieden van ziju slag en afkomst een groote voorliefde neefb *n hen tot detectivediensten gebruikt. Ook een neef, ook een oom van den heer Palal Mandelbaum was detective te Pesth en hun voorspiegelingen en een merkwaar- digen draDg in zijn borst had hij gevolgd. Dan bowoog zich in den gcheelen Oosten- rij ksoh-Hongaarschen staat, vooral echter in het oosten, waar de zaken steeds naar der worden, do drang naar emigratie, do drang naar Duitschland, de dlrang naar het opbloeiend© Berlijn. Ook Palal Mandel baum sloot zich bij dien trek aanniet, omdat hij in Berlijn meer geld hoopte te verdienen, want de hebzucht was geenszins zijn fout, maar omdat hij hier een grooter void voor zijn werkzaamheid docht te vin den. In zijn vak was 'Palal Mandelbaum idealist Helaas hadden do Berlijners met velen zijner landslieden slechte ervaring opgedaan: de Berlijnsch© politie wees d^n heer Mandelbaum met zijn diensten, welke hij haar aanbood, barsoh af. Toen ont stonden te Berlijn, uit eigen initiatief van den politie-prcsident, do eerste Duitsche niet-officiecle detoctivc-burcaux In zulk een bureau vond do hesr Mandelbaum ten slotte opname en hier had Herman, toen hij zijn gemelde studiën cleed, mot Man delbaum kennis gemaakt. Op dien avond was Herman deze ken nismaking weder in de gedachte gekomen. Onder de deskundigen t© Berlijn stond Palal Mandelbaum reeds lang als een beroemdheid bekend. Zélfs do hooge politie was er abtent op goworden, hoe zij destijds gefaald had, toen zij de diomton van dozen man afwees, cn zij bood hem nu vanzelf aan in haar dienst te treden. Maar hierin vergiste zij zich in Palal Mundelbaum. Hij had zijn trots, ovenals andere lieden. Nu waa hij liet, dio weigerde. Palal Mandel baum was, al zag mou dat niet aan zijn ovorhomd cn manchetten, een fatsoenlyk mensch en als zoodanig had Horman hem op hun gemeenschappelijke tochten leeren kennen. Slechts zijn adres was hem uiefc bek<?nd geweest. Hij had daarom maar zoo aan dat bureau geschreven. Do brief had zijn doel bereikt, Mandelbaum was geko men. Horman had zijn bezoeker een stoel en een sigaar aangeboden. Hij vertelde hein, waarom hij zijn hulp noodig had, en lichtte hom breedvoerig in. Mandelbaum, zoo nu cn dan een vraag docndet luisterde vol aandacht. Eindelijk was Herman loot zijn mededeeling gereed. De heer Mandelbaum beet op zijn nagels, wat bij hem beduidde, dat hij uadiohfc. Ten gevolge daarvan waren zijn nagels kort afgebeten. „U meent nu, mijnheer do baron' zeido hij na een poos, „dat de juffrouw onschul dig is?" „Daarom heb ik u hier ontboden." „U hebt gelijk. Indien zij mevrouw uw moedor had willen vergiftigen, dan had zij niot behoeven te wachten, totdat mevrouw uw moeder bij haar kwam, dan had zij het gemakkelijker in het eigen huis van uw moeder gehad." (Wordt verveIfd)»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 1