Volksvermaken te Sint-Petersburg.
„Meid! Hou me toch beter vast!" riep
de oudste. „Je glijdt hier ieder oogenblik
uit, over die nare sneeuw
,,Dan moet je maar een kous ovér je
schoen heen doen", antwoordde Mientje, do
jongste.
„Watblief
„Dat je een kous over je schoeD moet
dragen", klonk het nog eens, zoo hard mo
gelijk, omdat Trui die zich vroeger Irma
noemde vandaag weer zoo doof was.
Juist kwam er een begrafenisstoet aan
rijden, én vreemd, maar daar hadden zij nu
nooit goed naar kunnen zien.
Zonder een woord te spreken, begrepen zij
elkarclér en op hetzelfde oogenblik stonden
'tij aandachtig te kijken naar do uitstalling
▼an een sigarenmnrr*zijn. Eerst toen de
etoet heelemaal voorbij was, gingen zij ver
der.
Plotseling bleef de oudste staan.
„Zie je, wie daar voorbijging?" vraagt
cij ontroerd aan Mientje, die juist haar
rok, die afzakt, weer wat optrekt.
„Mensch, is m© dat een por geven! Wie
rie j© dan'?"
Trui is er nog ontdaan van. Zij had een
kennisje uit haar jeugd gezien.
„Die ouwe vent, met dien grijzen baard.
Ben je wel frisch?"
,,'fc Is 'm! zeg ik je. Ik weet het zeker
Toen hij in den winkel zijn sigaartje, stond
op te steken, toen heb ik hem dadelijk
herkend. Dat gezicht had ik meer gezieu.
Wel, wel, heb ik ooit van mij leven!"
„'t Is 'm riep zij nog eens, terwijl een
heldere blik voor een oogenblik uit de ver
flenste oogen op baar gerimpeld gelaat ne-
derviel.
En haar hand als een vizier houdende,
bleef ze dien vriend uit haar jeugd nasta
ren, totdat hij geheel uit baar gezicht ver
dwenen was.
„Lang vorkeering met hem gehad?"
vroeg Mien, toen zij weer voortstrompelden
„Wel, zoowat ovér de drie en een half
jaar."
En, alsof zij zich nog meer van dien tijd
voor den geest wilde halen, vervolgde zij
„Ik heb nog altijd het doosje bewaard van
een goud ringetje, dat hij mij eens op een
Sinterklaas heeft gegeven. Maar", en toen
kwam er een booze trek over haar, .,het
lor was geen drie gulden waard en net dia
mantje, dat er in zat, was niets dan een
'stukje glas."
Mien lachte, dat haar do tranen over do
.wangen liepen. Zoo iets zouden ze baar
'niet lappen. O zoo
„Dat moet je 'm nog maar eens gaan
.vertellen," zeide zij guitig.
„Welja, dat kan jo denken, om de deur
uitgegooid te worden."
„Dan moet jo er eens een kopje thee gaan
drinken, j© kunt dan meteen kennis maten
mét mevrouwtje."
Neen, Trui had een ander plan. Eerst
weten waar hij woonde en dan een moofcn
brief laten schrijven door den Dordtsoöe
kunstenmaker, die vroeger schoolmeester
vras geweest. Dat zij altijd eerlijk naar
broodje had verdiend, en dafc zij nu hee
lemaal krom van het werken, een kleinig
heidje kwam verzoeken.
Juist! Krom van het werken. Dat moet
zij schrijven. En in de grootsté pret over
den lol, dien zij dadrvan hebben zonden,
verdwenen zij in een donkere achtersfceeg.
„Alweer een bedelpartij", aei meneer,
toen hij uit de kerk kwam on den brief
had gelezen.
„Jo doet er toch, hoop ik, niet aan,"
sprak movrouw, die altijd noog ophemelde
van haar gToote weldadigheid
„Och, wat zal ik je zeggen? Een harde
winter on en oud ménsch, dat altijd ge
werkt en zich afgesloofd heeft. Als ze te
rugkomt, geef haar dan twee kwartjes.
Maar zeg, dat zij niet meer aan de deur
moet bellen."
De overlevering en dc troostelooze druk
van het dagelijksch leven eischén van den
eenvoudigen Rus, dat hij den „feestdag hei
ligt" en zich in feeststemming begeeft, ook
wanneer zijn hoofd niet naar vroolijkheiö
staat. Voor de meesten zijn er zelfs daar
voor voorgeschreven vormen: de hoeveel
heid monopolie-alcohol, die overigens eiken
dag gedronken wordt, moet verdubbeld en
verdrievoudigd wordendaarbij komt een
beetje balaloika-spel, misschien ook koor
gezang, hot bezoek aan een tooneelvoor-
6telling en ten slotte meer alcohol. Daar
nu in Rusland bijna op eiken vijfden dag
een feestdag valt, is dit feestprogramma
over het algemeen even kleurloos en een
tonig als dat der andore dagen van de
weekhet heeft dit alleen voor, dat het
den menschen een illusie van vreugde er
vroolijkheid geeft en dat willen ze in cte
thans moeilijke tijden gaarne 1
Het is feestdag Een koud© wintermor
gen. De wind blaa-st de sneeuw als zeer
fijne stof door de lucht eD hoopt ze in
de hoc-ken der straten cn pleinen op De
baarden der mannen zijn wit bestovér» en
bevroren, zelfs in de wenkbrauwen er oog-
baren hangen kleine ijskegeltjes. Do paar
den dampen en rug en buik, tot cic boe
ven, zien er uit alsof ze met wit poeder
zijn bestrooid.
Voor de melk- en groentenwinkels, voor
al ddar, waar stérke dranken worden ver
kocht, komt veel volk samen. Daar staan
dienstboden, boeren van het land, arbei
ders, een enkele student, eenige kleine
ambtenaren, dworniki, enz. Do politie, die
het gezicht tot de ooren in do muts hult,
beschouwt de drukte met vaderlijke waar
digheid en kalmte.
Een man stelt zich in de nabijheid van
het warme vuur met een kijkkast op. Daar
zijn dc mooiste dingen voor weinig kopeken
te zien, als: oorlogstafereelen, portretten
van groote Tsaren ea beroemde mannen en
ook grappige dingen én karikaturen. De
man geeft verklaring van de beeldenhet
zijn geschiedenissen, waarin getoond wordt,
hoe een arm man recht verkrijgt tegenover
den rijke, hoe een boertje den rijken
bezittér afranselt, hoe een eenvoudige fa
brieksarbeider een rijk man wordt, en der
gelijke dingen meer. Een der toeschouwers
knoopt er een kleine oproerige rede aan
vast, die door een gedeelte der toeschou
wers met wantrouwen, door anderen msfc
geestdrift wordt aangehoord, en daarna
gaat mén in de naaste kroeg, om zich weer
door een teug te verwarmen. In den tijd
der revolutie hebben deze kijkkasten in de
laagste volksklasse veel propaganda ge
maakt, meer dan de sociaal-revolutionaire
redenaars vermochten.
Op de feestdagen hebben de keizerlijke
circussen, waarin talrijke volksvermaken
plaats vindén, een zeer druk bezoek. Het
zijn reusachtige gebouwen, die duizenden
menschen kunnen bevatten. De toegang
kost tot zes uren dee avonds slechts weinige
kopeken, daar eerst bij electrisch licht «en
voornamer publiek pleegt te komen. Des
morgens échter is de drukt© daar zeer
groot; dan stroomen alle kleine luiden er
heen Een verguld caroussel draait onder
de schrille tonen van een orkesfcrion onop
houdelijk rondin verschillende afdeelingen
worden wereldwonderen en aJlerlei mooié
dingen vertoondop een podium draagt
een Russisch koor volksliederen voor en
danst vlugge nationale dansen, die veel bij
val vinden. Dc grootste aantrekkingskracht
heeft een grooté, vierkant© stellage m het
midden van de manége, waarop een prach
tige collectie van allerlei voorwerpen ten
toongesteld staat, die voor 25 kopeken per
lot worden verloot. Een bespannen boeren-
slede is steeds dc hoofdpriis, dien iédereen
natuurlijk gaarne zon willen winnen en
daarom voor al zijn geld loten koopt. Ten
slotte komt er nog een volkstheater met
special© entrééprijzen en daarna een heel©
rij kleine restauraties, waarin veel verteerd
wordt.
De verstandigen en nuchtere n eindigen
daarmede misschien hun feest en gaan kalm
naar huis; een groot aantal is daarmee ech
ter nog niet tevreden, bezoekt de herbergén
in de voorsteden esn uitspanningslokalen,
tot hun karig loon verteerd is ©n zij honge
rig en dikwijls dronken naar hun armoe
dige woningen terugkeerén. D© alcohol is
de oude vloek voor d© Russen, de drank
verslindt zijn spaarpenningen, doodt njn
geestelijk© bekwaamheden en maakt van de
gewoonlijk gemoedelijke monschen vaak
halve wildé dieren.
Wat zou Rusland echter zonder zijn bran
dewijn-monopolie wezen? De Staat zou
bankroet zijn 1 De menschen vervullen dus
een plicht, wanneer zij de drankflesch ijve
rig aanspreken, en helpen zoodoende het
vaderland blijven bestaan, én dezen plicht
vervuilen de revolutionairen en d© zwarte-
honderd-mannen uitstekend, in dit patriot
tisme zijn ze het volkomen eens. In elke
straat van St.-Petersburg neemt het aantal
kroegen gestadig toe, terwijl honger, el
lende én werkeloosheid op schrikbarende
wijze om zich heen grijpen. De anders
machtige politie bekommert zich om deze
dingen weinig; het is haar voldoende,
wanneer geep politieke samenzweringen
worden gesmeed en geen bomaanslagen
plaats vinden. Zij kan integendeel van
meening zijn, dat hét bezoek aan deze kroe
gen een teekem van trouw vaderlander
schap is, en zoo geheel ongelijk heeft zij
daarin niet, want wie zich in de netten
van de Newskyfeeen laat vangen of in de
speelclubs brast, kan onmogelijk een ge
vaarlijk revolutionair blijven.
Het nachtleven t© St.-Petersburg is zeer
druk. Dé schouwburgen sluiten laat, ge
woonlijk na middernacht, en in de restau
rants duurt de drukte tot in den morgen.
Do eenvoudige man bezoekt van alle
schouwburgen het liefst die, welke onder
protectie van de Keizerin staat: „Naroi-
nyl-Dom", Volkshuis. Eersté kunstenaars
geven daar voor zeer Lage entróeprijzen
voorstellingen en zelfs worden daar niet
alleen tendenzstmkken gespeeld, ook ope
ra's ©n balletten kan men ér gaan zien.
Een ander voordeel van de onderneming
bestaat daarin, dat in d© buffetten geen
brandewijn wordt geschonkende bezoe
kers moeten zich met den anderen nationa-
len drank, de thee, tévreden stellen.
Met het schouwburgbezoek zijn echter do
vermakelijkheden van den dag nqg niet
afgeloopen. Vele families ontvangen na do
voorstelling nog gasten; anderen gaan naar
de verschillende restaurants. Dé ©erste
restaurants, zooals Cuba, do „Beer Con
tent, enz., die in pracht van inrichting
nauwelijks hun weerga zullen vinden, ko
men voor dc grootere volksmenigte niet in
aanmerking en dragen, wanneer men de
Tartaarsche bediening buiten beschou
wing laat, niet eens con nationaal kaïrk-
ter.
In de 2de-rangs-cafó's wordt dat even
wel anders. Bij het bekéndo restaurant
Halkin, het paradijs van de officieren, don
koopmansstand én de ambtenaren, merkt
men reods hot verschil. In de prachtige
zaal wordt het orkest dikwijls door luid
ruchtig© stemmen van beaohonkenen onder
broken, eenige bezoekers vallen elkaar n
d© armen en vergieten tranen over de nie
tigheid van het bestaan of zij zworen elkaar
eeuwige vriendschap, de Rus lijdt aan
een melancholiek-vriendelijkén dronk
somtijds echter verandert de scène en 'lier
en daar ontstaan kloppartijen. Id restau
rants, di© nog eenige sporten lager staan,
zijn vechtpartijen aan de orde van don
dag. In bet restaurant Nizza bijv. wordt
dikwijls alles kort en klein geslagen
Als de koude van 25 tot 30 graden be
draagt, komt héb voor, dat de halfbe
schonken feestvierders niet alleen uitge
plunderd worden, maar ook bevriezen. Zoo
heeft men op de vele voetpaden, die over
de neways zijn aangelegd, dikwijls bevro
ren menschen gevonden. Zij zijn reeds
lang dood, wanneer do zon boven de kerk-
koepels verschijnt. Dan schittert en fon
kelt alles, alsof de dakén met briljanten
bestrooid zijn, maar alles is zoo stil cn
treurig!
