VAN WAVEREN's BOCK
1000
Zaterdag 2 Maart
OPENING l
G. HENSEN
inee
E.B
laarsmanssleeg 21, Leiden.
AMESTEDIN6.
Stoomtram Haarlem-Le'.den.
Tl
van het Heeren-, Jongeheeren- en
Kmder-Kleedingmagazijn
ITo. 11420.
LEIDSCH DAGBLAD. MAANDAG 25 FEBRUARI. - TWEEDE BLAD.
Anno 1907.
Sociëteiten.
üej. J. BUSm,
Vrouwesteeg 3, Leidon,
'DRAISMA -VAU-
VALKENBURG'S
LEVERTRAAN-:
LEEUWARDENS
TE HUUR g
KLEEDING NAAR MAAT.
HET ADRES VAN VERTROUWEN.
Haarlem. Groumg1©».
J. HENRI BERKELJON,
Lange Mare 40.
]"Vei-lcr^gtmea» in alle Ibmvu5
ten clei* istacl. 3188
Be scheepsramp.
Van den Hoek van Holland vertrok do
sleepboot de .Gouwzee", met het doel het
bergen vaD de lijken, die blijkens het rap
port schipper Sperling nog aan boord
Waren. Dit bergen van de lijken was noodig
allereerst wijl de '-eederij daartoe ver
plicht is, tweedons wijl hpt voor de idmti
ficatic noodig was, ook met bet oog op
cventueelc, civielrechtelijke procedure©,
eindelijk wijl het ronddrijven van lijken
natuurlijk nadeelig moet worden geacht
yoor de volksgezondheid.
In verband met deze laatste omstandig
heden was dan ook de inspecteur van het
geneeskundig staatstoezicht dr. Dcd Hou-
tcr aan boord, terwijl zich verder op de
Gouwzee" bevonden de Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland, de procureur-
generaal aan het gerechtshof te 's-Gravon-
hage en burgemeester Brunt van 's-Graven
zande, Verder was aan boord de directie
der Great Eastern Railway, anders ge-
aegd der Harwich-Line, en verder voeren
mee een dokter en drie pleegzusters. Men
had gezorgd voor verband- en ontsmettings
middelen en ccn lugubre lading vele
doodkisten.
Dr Den Houter en drie andere hceren
■werden nabij liet wrak met veel moeite op
het steenen hoofd gezet, waarna men be
vond, dat met de berging der lijkon reeds
een aanvang was gemaakt: Mcd had na
melijk vaD deD wol uit reeds een trolley
over de rails die op den dam liggen, voort
gereden tot onder het wrak, enkele man
nen van de Great-Eastern waren langs
een ladder naar boven geklauterd en nu
werden de lijken met touwen af gevierd en
op do trolley geladen. Geladen, ja, dat is
bet rechte woord; hoe verhard raakt men
Sn de ellende, ze werden niet eens meer go
leid, alleen maar gepast, nu eens het bojfd
vooruit dan weer de beenen, om te zion hoe»
ze het best op den wagen gingen. Een rijks
veldwachter vertegenwoordigde bij het ont
laden de overheid.
Zoo schrijft do berichtgever van hot
„Hb! maar do bijzondere verslaggever
van ,,De N. Ct." deelt het volgende mede:
Met een sleepboot ging ik naar het wrak
heen en liet mij opzetten van de pier, liep
tot den vuurtoren cn ging met den kapitein
der reddingsboot op hot wiak De aanblik
was verschrikkelijk. Op het dek zaten en
lagen in allerlei houdingen nogen lijken.
Een man geheel ontkleed met gespleten
schedel, die zich waarschijnlijk in krankzin
nigheid in kettingen had gesjord. Daarna
was de tocht naar beneden, waar nog 6 lij-
kon werden gevonden, slechts enkelen in
do kooi Het lijk vaD het kind, waarvan de
moeder des nachts gered was en die met
moeite van het wrak koD worden afgekre
gen, lag met verwrongen gezichtje in een
dei kooien. In het geheel vonden wij lö
lijken; 14 volwassenen, waaronder 3 vrou
wen, een jogentje en een meisje. Men ver
moedt dat er zich in den scheepsromp
onder water nog wel meer bevinden,
dccli deze kon men niet bereiken.
Met de lijnen werden de gevonden lijkon
van boord gelaten en op de pier gelegd,
waar het water voortdurend oversloeg. Toen
werd do droeve lading geborgen op eeu
wagen, die langs de rails van de tier tot
aan het strand gaat.
Een vreeselijk schouwspel, die stoet langs
'de naakte pier, waarvan de paleD uitstoken
als grafteekens op het kerkhof.
De kapitein der reddingsboot zat voorop
met de dappere redders van den vorigon
nacht; eveneens de veldwachter en de man
,van den waterstaat met de Nederlandsche
ylag, die op dc lijken lag.
Honderden op de pier volgden, waarbij
(soldaten moestcD worden gerequircerd om
hel publiek terug te drijven. Hoe is het
mogelijk, zegt de verslaggever van het
,,Hbl.' aat de menschen van zulk eon droe
vig geval een opstootje, om niet te zeggen
een pretje, kunnen maken 1
De vijftien lijken werden overgebracht
naar de lijkenloods, waar ze werden go-
wassohen, ontdaan van brieven en waarden
en vervolgens ingespeld iD witte lakens, gO'
lijk de anderen. O, hoe breidt zioh daar in
dio reusachtige treurkamer de rij van
doodsbedden uit, hoe talrijk worden zij, de
dooden, de stillen, dc moe-gestreden en, de
lijdensverloeten, hoe valt de rosse sohijn der
eleotrische gloeilampen op steeds meer was
bleek© of onnatuurlijk roode, in d©D dood
verstarde gezichten.
Het lijk van het arme kleine
jongetjo is weg. Dc vader kwam
over om bij de begrafenis, die Zater
dag op 's-Gravenzande plaats vond, te
genwoordig te zijn.
Geknield bij de eenvoudige katafalk, waar
hel lijk van het kind was neergelegd, heeft
dc rampzalige man liggen snikken, liggen
bidden om vergiffenis en weer liggen snik
ken, dat het te vreeselijk werd om aan te
hcoren. Nu ligt een ander kinderlijkje
naast dat van de volwassenen, het is dat
van het meisje Wennberg, gestorven op
moeders schoot. Moeder wou het lijkje wel
meenemon, toen zo des nachts werd gered.
Maar het kon niot. ,,Geen levens met levens
koopen" is de wet der rodders en de leven
den eerst; de dooden, hoe dierbaar ook, la
ter.
Verschillende bladen wijdden artikelen
vol waardeering aan de heldhaftige red-
derjs, en brengen dank aan prins Hendrik
voor het door hem gegeven voorbeeld.
Ook in de bulten 1 andsolie pers worGt
otnzen moedigen zeelieden hulde gebracht.
Wij meldden reeds kort, wat Engelsohc
bladen zelden, maai' ook do Duitscho bla
den blijven niet achter De ,,N. Z." spreekt
bijv. van de wakkere zeelieden, die boven-
menschelijke hel den diaden verrichtten f
welker roem nimmer zal ten onder gaan
Ook uit New-York komen berichten, dat
dc Amerikaansche bladen breedvoerig uit
weiden over de heldendaden dor redders,
cn vol lof zijn over de dapporo zeelieden,
die zich het land van De Ruyter waardig
getoond hebben.
,,Hot Vaderland" wonscht een nationalo
inschrijving. Het blad zegt o.a.
,,Met de droevige herinnering aan de
slachtoffers van de ramp aan den Hoek
van Holland, zal ten oeuwigen dage ver
bonden (blijven een gevoel van fierheid
over het gedrag der hel don, dio aan hot
reddingswerk hebben deelgenomen.
Moet het dankbare Nederland niet iets
doen om deze wakkere mannen te eeren
En moiefc er niet iets gedaan worden voor
do gezinnen der gevallenen, vooTZoover
hun maatschappelijke positie dat noodig
maakt?
Ons volk, dat twee etmalen lang meb
smartelijke belangstelling hot drama aan
den Hoek van Holland heeft gevolgd, zal
wij zijn er zeker van de helden won-
6chon te eeren en do behoeftige betrekkin
gen der gevallen slachtoffers niet verge
ten.
Een nationale inschrijving is een niet
meer dan geposto hulde aan 3e eersten,
on een smartelijke plicht tegenover de
laats ten."
De burgemeester van '-BGravenzande
ontving reeds telegrafische toezegging van
versoheiden giften voor de redders, waar
onder meest worden begrepen de acht ma
trozen van hefc loodswezen, schipper Sper
ling en zijn drie mannen, do bemanning
van cl© reddingslxtot President van
Heel", die in don moeilijken strijd hot
uiterste hoeft gedaan al slaagde hefc niet,
en de ka>pitoin van de loodsboot „Hellc-
voetsluis."
Het telegram van do Amsterdamscho
Beurs luidde als volgt:
,,Ecn door ons Zaterdag op de Beurs
gehouden inzameling ten behoeve van al
len, die hebben meegewerkt in do poging
tot redding van de schipbreukelingen dor
..Berlin" heeft opgebracht ongeveer elf
auizend gulden. Daar op verzook de lijsten
ook Maandag zullen open blijven, kan dit
bedrag hooger worden. Wij zenden u reeds
terstond een duizend gulden met verzoek
deze gelden zoo 6poedig mogelijk de be
stemming te geven, daaraan door do ge
vers toegedacht, terwijl wij met cenige an
dere heeren ons ter beschikking stellen met
u in overleg te treden over de wijze van
besteding der overige gelden. Kerkho
ven Co."
De Rotterdamsche effectenbeurs, die Za-
terdagmidd. adhtcrop 'n prijsnoteering
voor ongev. 1700 gld. teekende, vaardigde
ongeveer 1700 gld teekende, vaardigde
don aanstichter der inschrijving, den heer
G. Voorhoeve (firma H. 0. Voorhoeve
Co.) met den heer P. A. Dijxhoorn (firma
A. Offers Zn.) af naar den Hoek, om
den burgemeester hiermede in kennis te
stellen.
Als een bewijs van sympathie uit Frank
rijk seint Reuter uit Parijs, dat minister
Briand heeft medegedeeld, dat hjj den
heer Jules Olaretio, administrateur der
Comódie £ran$aise, gemachtigd heeft, een
buitengewone voorstelling te geven ten
bate van de weduwen en weezen der Duifc-
sche artisten, die bij de ramp der Berlin"
zijn omgekomen.
Van Dijck, die nu bij Brussel is, ver
klaart daarentegen, dat hij als artistieke
leider en zanger geëngageerd was, als ieder
ander en geenorlei geldelijke verantwoor
delijkheid draagt voor de ramp.
Het personeel der Duitsehe opera te
Londen ia betaald en men wikkelt nu nog
slechts do gage® voor do aan het seizoen
toegevoegde week spelen af. Do heen- en
terugreis van de koristen werd door bemid
deling van de Groat Eastern spoorweg
maatschappij geheel en al betaald.
Van Dijek eindigt zijn aan de „Etoile
Beige" gerichten brief met de woorden:
Mijn diepe smart en mijn bemoeiingen om
nabestaanden van do ongelukkige slacht
offers te helpen, verdienen wel een beetje
deelneming en waardoering.
De in Stuttgart wonende verloofde van
Dara, den met do Berlin" ongekomen
operazanger, is bij het vernemen van de
doodstijding krankzinnig geworden.
In antwoord op de beschuldiging vau
berooving van lijken, geuit in een inge
zonden Btuk in de ,,N. R. Ofc.'\ komen nu
versohillende inzenders in dat blad verkla
ren, dat het de plicht van dengeen, die
oen dergelijk feit zag, geweest ware, dit
mot alle maoht te verhinderen, „indien hij
ton minste aanspraak .wonscht te maken
op den naam van man te zijn."
Op laat van den Minister van Justitie is
bovendien een onderzoek ingesteld naar de
beweerde berooving van lijken.
Uit difc onderzoek, waarmee verband
hield het bezoek, Zaterdag door den pro
cureur-generaal bij het Gerechtshof, mr.
Bijlevold, aan don Hoek van Holland, zou
giebleken zijn, dot de beschuldiging om
trent do berooving geheel onwaar id.
De heer P. M. van Nierop, secretaris der
gemeente 's-Gravenzande, verzocht verJer
de ,,N- R. 0-" medo in naam van den
burgemeester, de volgende verklaring af to
loggen
„Hoewel na de ontizottende gebeurtenis
met de vele daaruit voortgevloeide werk
zaamheden weinig neiging hebbende tot
schrijven, mag ik toch het beriohb van II.,
niet onweersproken laten. Waar de ge
ëerde» inzender blijkbaar Iden moed raisb
zijn naam on feiten te noemen, kan ik ge
lukkig heel kort zijn, on volstaan met de
ze verklaring; „zijn berioht is een verre
gaande leugen.""
„Alle lijkon zijn onder mijn persoonlijk
toezicht gevisiteerd, waar hefc noodig was
sieraden en waarden in veiligheid te b-en-
gen, vóór ik mij met do visitatie k,n be
lasten, is dit 3teeds door do politie op
de meeBt mensdielijk© wijze geschied."
In verband hiermee verzooht de verifi
cateur der douanen, de boer A. D. van
Doorn, om te willen meedeolen, dat dan
dag, toen do „Btorlin" o{p dfe pier li&p,
douanen op het strand gesurveilleerd heb
ben, van des morgens zes uren af. Nergeas
hebban rij aangespoelde lijken door de be
volking oneerbiedig zien behandelen.
De firma Hudig en Pietcrs deelde mede
dat de nabestaanden van de herkende lij
ken tot nu toe niete hebben gemist van do
kostbaarheden, die hun verwanten op Cn
bij zich droegen. De vertegenwoordiger van
het Engelacho consulaat verklaarde io
gelijken zin.
Do pleegzusters, die do fouilleoring ver-
riohtten, vonden tal van kostbaarheden op
de lijken, die voor het grijpen lagen.
Maar wat de inzender kan hebben ge
zien, is, dat onbezoldigde rijksveldwach
ters iD burgerkleoding ringeq",
horloges en kostbaarheden afnamen van
de aangespoelde lijken, zoodra ze gevon
den werden, om ze aanstonds naar liet
kantoor te brongon van do lijn.
Zaterdagavond verzamelden zich telkens
raenschenmenigten op het Buitenhof te
'8-Gravenhage, die zicfi vervolg' ,is naar het
Noordcinde, naar het Koninklijk Paleis
begaven waar tegen zevon uur een uit dui
zenden bestaande massa was samenge
stroomd teneinde Prins Hendrik te huldi
gen voor zijn optreden bij het vergaaD van
de „Berlin."
Toen do menigte het Wien Neerlandsch
Bloed gezongen Had, verscheen do Prins
even over zeven met de Koningin op het
balkon, begroet door een luid gejuich on
het zwaaien van hoeden en zakdoeken.
D© Prins ontblootte het hoofd, de Ko
ningin .wuifdo en weer juichte men totdat
de Prins even een handbeweging maakte,
die onmiddellijk werd begrepen; bet werd
zoo volkomen stil, dat de laatste rijen van
de groote volksmenigte woord voor woord
konden verstaan, toen Z. K. H. zeide:
„Ik waardeer ten hoogste uwe goede be
doelingen en ik dank u allen hartelijk..."
Luide bïtavoi's en hoecee's beletten den
koninklijken spreker voort te gaan, maar
de „stilte 1" roependon kregen weldra huo
zin on toon kon men hot slot hooren
„...Maar ik stel u voor, een fliük hoera
te -vrijden aan de mannen, die d© redding
hebbon volbracht. Dio dappere mannen,
leven zijl Hoera!"
Hot spreekt vanzelf, dat men daarmee
instemde, luider en luider werd het juichen
als hot ware aangevoerd en geleid door den
zoo pas gehuldigde, die nu zelf met breed
gevaar den admiraalssteek in de hoogte
zwaaide.
Nog oens een „Wilhelmus" en ©en „Wien
Neerandsoh Bloed" en toen trok Eet ko
ninklijk echtpaar zich terug en verspreidde
de menigte zich stil en binnen enkele minu
ten.
Naar „De N. Öt." verneemt, is onder de
lijken nog herkend dat van een Hagenaar,
den heer J. L. Prinsclaar, die gedurendo
verscheiden jaren werkzaam was, eerst als
monteur on later als inspecteur bij de finna'
Barger in Den Haag.
De ongelukkige was 33 jaar oud en laaG
een wedüwo met 6 kinderen achter.
Tevens verneemt de „Tel." nu met ze
kerheid, dat de heer Hendrik Spijker, teeb.
nisch directeur vau de automobielenfabriok
te Amsterdam, zich aan boord van de „Ber
lin" bevond en onder de slachtoffers van*
de ramp moet worden gerekend
De geredde heer Jaboulot, katholiek, ia
naar de pastorie overgebracht, om daar fcö'
worden verploegd.
Kapitein Parkinson is alweer hersteld
vertrokken. Behalve mevrouw Wennberg,
zijn de overige geredden in bevrodigendcü
toestand. Maar toch moeten zij den gehee-
len dag uo^ streng worden bewaakt tegen
de internationale drommen van journalis
ten, die hen over hun wedervaren wcnsch-
ten uit te hooren Een Engelschc collega
gebruikte er zelfs een list voor. Hij had
een pak prentbriefkaarten van het gestran
de wrak, en vroeg verlof om die aan de go-
redden te mogen aanbieden. Maar de slim
me reporter werd in zijn kwaliteit herkend
en afgowezeD.
Prins Hendrik heeft naar gezegd wordt,
nadrukkelijk bevel gegeven dat niemand
tot de geredden mag worden toegelaten.
Absolute rust is voor hen vóór alles nood
zakelijk. Alleen is de heer Von Schloezer,
do Duitsehe gezant, tot hen toegelaten om
zijn opdracht van d<j Duitscïïe Keizerin te
vervullendc geredden geluk te wenschen
on deelneming te betuigen aan do acEfccr-
gebloven betrekkingen.
Aan het strand ondeT de gemoontö
Nieuw-Holvoet is ook aanglespoclcl het
lijk van een der passagiers van de „Ber
lin." Uit de bij hem gevonden papieren
en een inscriptie in zijn horloge, bleek de
drenkeling te zijn: W M Reeves; zijn ndreri
2 Tokcnhouse Buildings E. C. London.
De correspondent van do „N. R. G'fc."
geeft nog den volgenden indruk:
Nu ik vanavond teruggekeerd ben uit den
Hosk, heb ik den indruk of ik een sterf
huis heb verlaten, waar een verbijsterend
aantal dooden gekist liggen.
En do stemming daaromheen is absolu
te, weerlooze verslagenheid. Want allen,
die in de vreeselijkc dagen, die achter ons
liggen, diensten hebben verleend, do mees
ten dag en nacht door, zijn half gebroken
door vermoeienis en emoticB. Dc autoritei
ten kunnen niet meer, de veldwachters
staan uitgeput op wacht, den pleegzusters,
die nu wederom vijftien, meest gruwelijk
verminkte lijken moesten fouilleeren e i af
leggen, leest men de vermoeienis op do
blecko gezichten. Op het kantoor van da
heeren Hudig en Picters duizelen dc be
ambten van de cindeloozo drukte, v.-anti
steeds maken de menschcD quouo om in
lichtingen te vragen, en om de voorwerpen'
te zien, die op do overledenen zijn bovon-
den. Hot verdriet, de wanhoop, dc roeren-1
dn relazen zijn niet meer om aan te lioore.n.
Het stationsrestaurant, waar voortdu
rend d© drommen bivakecren, en wnar do
autoriteiten telkens samenkomen, de jour
nalisten schrijven, de afgetobd© vorwanten
met behuilde oogen, moe, ineengedoken
zitten te wachten op do nog vermiste ver
wanten, is nu ganscb ontredderd. De kcll-
ners kunnen op hun beenen haast niefc
meer staan, telkens is d© etensvoorraad op
en moeten weer nieuw© manden vol aange
rukt. En dan die volte, heel dan dag door,
van aldoor opgepropte treinen, van troo-
pen, die uit nieuwsgierigheid komen on etf
een „intcressanten dag" van maken. Hot
publiek kan zoo ergerlijk oynisch wezen.,.
Er: de autoriteiten kunnen het nic! ineef
aan. Zoo ziefc men telkens gezel schoppen'
heeren en dames, die er niots te maken
Bierhandelaren)
alhier verkrijgbaar bi] hijoa alle Gafé's,
80
Bameskapster,
beveelt zich beleefd aan.
Kuime 1ste kl. Damessalon.
Uitnemend adres voor HAARWERKEN.
2337 9
eer. BOTENHUIS, vier Xamer6,
Zolder en vele gemakken, geheel
nlouw behangen, Gas-en Duinwater,
Oude R\Jn b/d. Spaarbank. Te
koop ot te lmureen Hoepel-
liuis met grootcn Tuin, vrooiyk
Uitzicht en voor vele doeleinden g«.
schikt, aan den Haarlemmevvaart-
wep No. 35. Te bevragen: Enge
Uijr.füjk 10, Leiderdorp, voor
Spanj.wdabrug. 205718
m
A. BOAS, Kon. Chip. Pédicupo,
Prinsengracht No. 1125, Amsterdam, zal a, b. Woensdag
zjjn geachte Abonnés te Telden bezookon. 7298 10
Brieven uitsluitend aan bovenstaand adres.
Antiseptische en pfjnloozo behandeling.
Enveloppen 1.90, ÏOOO Kwitantiën of Nota's
ƒ2.50, ÏOOO Briefkaarten (lste qnaliteit) 2.60.
alles bedrnkt met naam, adres, enz. Handelsdrukkerij
firma C. KOOYKER, Nieuwe Rijn 16.
By groote getallen voordeelige pryzen. 9196 10
Leeraar voor Piano.
9428 B
Helft.
lERflAND,
die oudGond, Zilver, Diamant,
Bloedkoraal, Antiek, of wat
ook van waarde wil verkoopen, kan
niot beter terecht dan by N. HUN-
TEEMAN, Oude Ryn No. 52, by
de Leidscho Spaarb.
Tevens verkrygbaar Diamant
Poeder, prachtig poetsmiddel, a 5
cents het pakje 1446 11
De Commissie van Beheer van den
Mottlger Vaart in de Gemeente Voor
hout— Sassenheim Is voornemens op
Dinsdag 5 Maart 1907, des
voormiddags te 11 uren, in een der
lokalen van het Raadhuis to Sassen
heim, AAN TE BESTEDEN:
Het uitdiepen van den
Mottlger Vaart.
In óón perceel.
Bostok en 2 teekeningen met ver
melding van dag en plaats van aan-
wyzing zyn A 0.50 verkrygbaar
op het Raadhuis te Sassenheim en
worden op franco aanvrage toege
zonden ad 0.60.
Verlangde inlichtingen worden In
middels verstrekt door 2095 25
A. L. VERHOOG,
Rapenburg 115, to Loiden.
jVLOER
K. BE LINT. IZiTef els
SWAKO.
Den Haag.
Goedkoopste en gerieflijkste Reisgelegenheid.
Van LEIDE9I naar lste Kl 2de Kl.
OEGSTGEEST 15 Cents. 12} Cent.
SASSENHEIM 25 22}
LISSE, HILLEGOM, BENNEBROEK,
HEEMSTEDE of HAflRLEÏÏ! SO 25
Coupon boekjes, verkrijgbaar gesteld bij de Goederen-
Agenten, geven voor korte afstanden veel besparing. 3374 28
VOAOS MAIK
