N«.14409 Dinsdag 12 Februari A«. 1907, Qeze <§curant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Offieieele Kennisgeving. De Oorlogsbegrooting verworpen. FEUILLETON, X>e oude toi*en. LEIDSCH DAGBLAD PKIJB HKZEB COURANT» Voor Lelden pel «eek 9 Oentii por 8 meenden J f 1.10. Bnlten Lelden, per looper en «eer agenten gevestigd «(|n 1.30. Franco per poet 1 1.65. PRI.'S DER ADVERTKNTIENi Van 1—8 regels 7106. Iedere regel meer 7 0.174. Groolere lettere naar plaatsruimte, - Kleine cdvertentiên ran 30 woorden 40 Oeotsoontanti elk tiental woorden meer 10 Oents. - Voor het inoasseeren wordt70.05 berekend. Voor de werkeloozen. Al "weer geld. Van E,, te R., f 2. N. N. f 2.60. Wie nog? Dinsdag, 12 Febr. W. PERA. JACHT. De Commissaris der Koningin in de Pro vincie Zuid-Holland, Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten van den 28 aten Januari 1907, No.63; Gelet op art. 11 der wet van den 13den Juni 1857 (Staatsblad No. 87); Brengt ter kenuis van belanghebbenden, 'dat bij voormeld besluit door Gedepu teerde Staten is bepaald: lo. dat het schieten, alsmede het vaDgcn van eenden en duikers, vallende onder art. 15f en h der Wet van den 13den Juni 1857 (Staatsblad No. 87) wordt gesloten op Za terdag 9 Maart aanstaande; 2o. dat do uitoefening der jacht op wa terwild, voorzoover dio ..iet begrepen is onder de voorafgaande bepaling, wordt ge sloten op Zaterdag 30 Maart aan staande; 3o. dat de uitoefening van het weispel van kwartclen met steekgaren of vliegnet (art. 15 la e der bovengenoemde Wet) is toegelaten van den 22s ten April aan staan c! toten mot den 2d e n J u- li daaraanvolgende, doch dat het vliegnet in geen geval tot het tirassceren van kwartclen mag worden gebruikt; 4o. dat de kooilicden hun kooieenden in dit jaar moeten opsluiten of opbokken van !den lston J uli tot do opening der jaohtop waterwild. En zal deze kennisgeving, in plano ge drukt, worden afgekondigd cn aangeplakt, waar zulks te doen gebruikelijk is, aleme- "do in het Provinciaal blad" en in de „Ne- 'dcrlandsche Staatscourant" worden ge plaatst. 's-Gravenhage, den 6den Februari 1907. De Commissaris dei Koningin voornoemd, PATIJN. Hot vrijzinnig»democratisch orgaan ,,Land en Volk"' zegt, d^fc het Kabinet zonder eenig beleid omver is geworpen. Het blad Btaaft deze bewering door to herinnereu twat do drie voormannen in Je Eerste Ka mer tegen den minister aanvoerden: ,,De h^r Vermeulen, leidend man in dc Katholieke partij, liet als „grootste en zwaarste bedenking tegen het door dozen minister gevolgd systeem" geldéo, dat hij treeft naar verkorting van den diensttijd Nota bene een Katholiek I ,,Dc heer Van Houten heeft iets anders. Hij ziet in ons leger vooral een politie- loger, strekkende tot handhaving van de orde. Derhalve: grooté garnizoenen in den winter. Dat ook dit tegen de bestaande Mili - tiewet ingaat, weet de heer Van Houten niet. Hij leest maar even een paar aiti- kelen, de geschiedenis der wet doet er niet» toe, klaar is Kees „De heer 't Hooffc eindelijk, de luidruch tige spreker der anfci-revolutionnairen, ontleent zijn bezwaren in hoofdzaak aan de Grondwet. Hij dwingt, met scherpzinnige debatkunst, die hem doet kennen als stel lig niet minder advocaat dan volksverte genwoordiger, den generaal tot bekente nissen, cn triumfcert, of meent te trium- feeren inhet Staatsrecht. "- „Hopelooze verwarring dus." De ,,N. Arnh. Courant"-schrijft: Dé meerderheid der Eerste Kamer heeft getoond dit hoogo College de rol te willeo doen spelen van hefc Engelsché Hoogerhuia tegenover^ iedere liberale, democratisch- gezindo regeoring. Daarom kan ook het heengaan van den Minister van Oorlog al léén, gesteld dat er tér wille van het al gemeen belang toe besloten werd, gcene definitieve oplosoiüg zijn. Wat thans is gebeurd zou zich bij do eerste gelegenheid "herhalen. Welk do éénig mogelijke oplossing is?.. Wij zullen de beslissing door de Kroon te nemen, niet vooruitloopen en afwachten. Het „HandelabLad" beveelt 'als oplos sing aan: ontbinding der Tweede Kamer en beroep op de kiezers. Is het niet wat zonderling, de Tweede Kamer te doen boeten voor dc houding der Eerste? En meent men dan in ernst, dat de coalitie-meerderheid in Prov. Statin én Eerste Kamer zich ook maar een haar breedte zal storen aan dé uitspraak der kiezers voor do Tweede? Allons doncl „De Standaard" schrijft: „De beslissing, die* nu viel, keert zich noch tegen het Kabinet, noch tegen zijn program, maar alleen tegen do onvoorb© reide en te overhaasté uitvoering er van Er valt dus niet in te zien, waarom er een crisis dreigen zou, tenzij het Kahiuet zelf er het bijltje bij wenscht neder tc leggen, en het votum der Eersté Kamer als óohappatoiro zou willen gebruiken. Hét is zoo, was de Eerste Kamer mr. Van Houten bijgevallen, dan was do cri sis or, want deze vrij-liberaal stelde zich vierkant tegen hét Kabinetsprogram over. Maar mr. Van Houten was ditmaal een vreemd eend in do bijt. En het ia vol strekt onbewijsbaar, dat de 26 leden, aio stemden als hij, daarom met hem instem den. Eer het tegendeell" Het wil „De Nederlander" voorkomen, dat het votum, hoewel het een maatregel betrof, die met het Regeerings program in verband staat, meer den persoon des Mi nisters dan het systeem van het Kabinet betrof „Maar do Minister Ls vervangbaar," vervolgt het blad. Welnu, waarom zou dan niet een tweedo poging wordén gewaagd? Het groote dool „legerhervorming" behoeft niet ter zijde to worden gesteld, enkel omdat de minister Staal zich geen voldoende rekenschap hoeft gegeven van zijn positié. „Wat ons aangaat, wij zouden net zeer betreuren, indien do legerhervorming niet èn spoedig èn krachtig ter hand genomen word of opgehouden werd door Kabinets crisissen." „De Tijd" constateert, dat do Eerste Kamer er steeds van doordrongen is ge weest, dat afstemming van een Hoofdstuk dor Sfcaatsbegrooting, voor dit college be- paaldelijk, is een uitprst nu--cl. Doch vraagt men of dan de toepassing van dit middel in do gegeven omstandigheden ten aanzien der Bogrooting van Oorlog ge rechtvaardigd mooht heelen, dan antwoordt „De Tijd" zonder aarzelen: jal Afstemming van de bagrooting was plicht Hot hoogste levensbelang van den Staat stond hier op het spel; toepassing ook van het uiterste middel was hier derhalve gebo den. Overigens is het Katholieke orgaan, af gaande op de verklaringen van onderschei den sprekers in de Eerste Kamer, bepaal delijk van de heeron Van Zinnioq Berg- mann, Reekers, Vermeulen, Havelaar, van oordeel, dat de Bcrsto Kamer door haar votum alleen den Minister van Oorlog, geenszins het geheele Kabinet wensehte te treffen. Alleon de Minister van Oorlog behoeft derhalve zijn portefeuille ter beschikking te stollen van H. M. do Koningin. Achten misschien zijn ambtgonooten om formeel© redenon zich verplicht, hetzelfde te doen, 'dan dunkt het „Do Tijd" waarschijnlijk, dat hun ontslag niet zal worden aangeno men en dat zü bereid zullen worden bevon den, om hun departementen verder te blij ven bcheeren. „Het Centrum'' werpt de verantwoorde lijkheid voor do crisis op de regeoring. „Do onwelwillende, autocratisch© hou ding van den Minister heeft de crisis ver oorzaakt. De verantwoordelijkheid rust dus op de regeering en op haar alleen.'' Verder schrijft „Het Centrum" te ver wachten, dat het Kabinet collectief zijn ontalag zal nemen. Het blad vat zijn oordeel aldus samen: „Wij voorons zijn van meening, dat er voor het Kabinet, dat als geheel bij deze zaak niet bestreden werd, geen reden kan bestaan af te treden. Er is nog iets an ders cn iet3 meer te doen, dan het blij vend gedeelte naar huis to zenden 1 En wanneer het dor regeering ernst is met de door haar ondernomen taak, met d« inge diende wetsontwerpen cn plannen, dan zal zij thans niet heengaan. Wat eeD Kamerontbinding betreft, voor de Eerste Kamer is daarvan in de gegeven omstandigheden geen verandering te ver wachten. En wat do Tweede Kamer aan gaat, het zou zeker een zonderlinge maatre gel zijn, haar naar huis te zenden om een votum, dat zij niet heeft uitgebracht. - De vervanging van minister Staal komt ons voor de eenig ware en rationeole oplos sing te zijn van het conflict." „De Maasbode" oordeelt aldus: Dat de heer Staal naar huis-toe zal gaan, staat buiten bedenking. Of deze Minister nu ook het Kabinet in zijn val zal meoslcepen, moet, zoo do poli tiek logisch wil zijn en de Hollandsche woorden nog hun eerste on eenvoudige bc- tcekenis hebben behondon, onvermijdelijk wezen. Tot tweemalen toe, in do bcido Kamers, heeft do heer De Meester een Regeerings- verklaring afgelegd, waaruit voor ieder go- woon hoorder ©n lezer moest zijn af to lei den, dat met Staal ook het Kabinet zou heengaan. Uitdrukkelijk immers werd or gezegd, dat- het met Staal ging om een boginsol, cn dat tegelijk met zün val een stuk van het regcc- ringsprogram werd afgebrokkeld. Blijven de heeren nu toch zitten, dan schijnt het onder ons nuchter denkend volk moge-lijk te zijn: te regeeren met een ver minkt program cn een stukjo van oeu begin sel cn te gelijk een aormaal cn karakter vol regent te zijn. Na het karaktorlooze votum der liberale Senatoren hebben wij ons ook op dit moge lijke voor to bereiden. „Hot Volk" horionert, dat in do Tweedo Kamer do sociaal-dcmocratisoho fractio ook tegen dc begrooting van Oo'rlog heeft gestemd. Doch dit had principieel natuur lijk gpenorloi overeenkomst mot do ver werping van diezelfde begrooting door dc Eerste Kamer. „Do stem toch, door onze partijgenooten tegen de begrooting uitgebracht, had geen andere strekking dan to verklaren: hoewel wij met don maatregel van Jen Minister van Oorlog tob beperking van het blijvend gedeelte sympathiseeren, kunnen wij aan do bcgrooting in haar geheel onzo goed keuring toch niet bochten, omdat zij daar toe nog veel te veol afwijkt van con legcr- begrooting, die aan ons beginsel zou be antwoorden, oen bcgTOotiug dus, die zou verwezenlijken: afschaffing van het mili tair© stelsel, invoering van algemeonen wecrplicht in plaats van het staande leger, volksweerbaarheid en 'belangrijke vorlich- ting van persoonlijke en fiDancicelq lasten De Eerst© Kamer echter heeft de oor- logs beg wo ting juist om tegenovergestelde redenen verworpon, nl. omdat zij met do beperking van het bl jvend godcelto ecu oindje ging in do richting, waarin wij haar veol verder willen hebben, alvorens wij er onze instemming aan kunnen hech ten. Kort gezegd: do soc.-dem, fractie stomde togen do oorlogsbegrooting ora democrati sche redenen, de EbrBte Kamer verwierp haar om rcaotionnairo rcdoncu." Hot blad maakt daaruit dez© gevolgtrek king: „Dez© crisis brengt twee zakon roor de kiezers, on dat in een vorm, dio aan dui delijkheid niots te wenschcn laat, twee vraagstukken voor dc natio: dc Eerste Ka mer en de militaire hervorming. Twee punton die van de gewichtigste rijn welke op onB program ecu plaats in nemen, on dio twee grootc beletselen jp den weg naar een vollodigo democratische ontwikkeling onzer staatsinstellingen be treffen. Mocht de regeoring besluiten tot ccn be roep op het volk, zij het dan op do gebrek kige vertegenwoordiging, die het volk vindt in het tegenwoordige kiezerskorps, dan zullen do quaestics zeker niet voor dat kiozcrakorps komen te staan in den vorm dien de heeron in dc Eerste Kamer cr aan gaven, maar dan zal het hccton:\Veg met» do Eerste Kamer 1 Weg met het milïta- rismq I" Do „Haagschc Courant": Do Eerste Kamer heuft zich door haar verworpen van do begrooting cn hot daar aan voorafgegaan debat verklaard tegen beperking van diensttijd der militio, ook als een Minister van Oorlogdio boper- king mogelijk cn in het volksbelang dus noodig acht. Do Eerste Kamer wenscht den oorlog Welnu: zij krijgo dien. Het Nederlandscho volk aanvaarde hem. Het eerste gevecht zal in Mei worden ge leverd bij de vorkiczingcn voor Provincialo Staten. Want vallen die ten gunste van de vrij zinnigen uit, dan kan do Regeering do Eerste Kamer ontbinden, dnar alsdan do Provinciale Staten een andcro meerderheid in die Kamer zullen brengen. Dat hangt van Zuid-Holland vooral af. Onze provincie is er beslissend voor. Het „Handelsblad" ontwikkelt heden breedvoeriger zijn meening, dat in do go- geven omstandigliedon ontbinding der Tweedo Kamer de meest gcwcnschto uit weg is. Nader wordt door liet blad betoogd, dat liet votum der Eerste Kamer niet slechts een afkeuring is van bet beleid van den Minister van Oorlog, maar ook Vjnrocht staat tegen de beslissing van dc Tweedo Kamer in den nacht van 21 December j-L De'Tweede Kamer toonde Knar vertrouwen in den Minister cn dc Eerste Ivamcr gaf hem ccn votum van wantrouwen. En nu ccn ontbinding der Eerste Kamer geen uiting geven kan, acht het „Hbl." een ontbinding der bijna op hot doodc punt gekomen Tweede Kamer een eisch van het oogcnblik. „Wat anders eerst in Juni dc verkiezing- i en voor do Provinciale Staten zouden heb- bon uitgewezen, nl. of do •"-oliticke sfroo- l ming in den lande naar links of naar rechts zich beweegt, kan niet meer worden afgc- wacht. ITct ccnigc college, dat thans out- bonden kan worden, met dc mogelijklicrd om tot een oplossing der crisis te geraken, is do Tweede Kamer. „Men heeft tegen dit middel aangevoerd dat het neerkomt op het „referendum", oo het ondbrwerpon van ccn geschilpunt of wetsontwerp aan het oordeel der kic T3. Wij vragen echter: wat betcckcnt het out. bindincsmiddcl in onze Grondwet opgeno men, anders dan het doen van zulk een beroep op de kiezers om uit een impasso to geraken? Men noemc het referendum of anders, hot blijft hot uiterste, hot uitzondo- ringsmiddel om een conflict op te lossen al* nu weder is gerezen. En nu voor degenen; die hot ministerie gaarne zijn taak zfen af werken, dat middel onbruikbaar ia tcgcu- over do E orsto Kamer, zien wij geen andoren uitweg, dan ccn ontbinding der T woede Kamer, welker samenstelling toch ook bijdraagt tot dc bestaande onze kerheid 81) „Trude krijgt den man, die na Christiaan "do allerbest© is." J,Gij kunt goed praten 1" „Ik kan ook handelen I" zeide zij ernstig. Hij knikte: „Sta haar bij; zij heeft dat .wel aan ons beiden verdiend." „Ik zal haar helpen 1'" En Franke von Knec richtte zich op: „Morgen zal ik haar helpen 1" Zij wist niet, dat reeds een ander onder weg was om Gertrud vod Knee to helpen... Toen zij boven kwam, vond zij Trude nog bij hét raam zitten. Zij legde haar m men om den hals van haar vriendin, trok do deken hooger over haar knieën on schooi dc nachtjapon terecht, opdat baar van bec haastig ademhalen zwoegende borst bedekt zou zijn. Terwijl zij dit deed, verwonderde zij zich, dat Trudc, die anders zoo netjts was, daar nu zoo onverschillig zat, met bloote voeten en met los haar, dat op hals en schouders lag. Ja, als zij ©matig ziek ware 1 Maar dat was zij im mers niot I Zij zou dan toch niet met bloo te voeten voor het raam zitten cn in don helderen maneschijn op don weg kijken, steeds in de richting van den witten Knoet Ach, Fraukal Wat weet gij van ziek-zijn af! Gij weet immers niét, hoe de koorts, dio in het bloed woedt, van de menschcn maakt wat zij wil. „Wa£ moet ik doen?" dacht do klein*. „Ik zal haar iets vertollen I" En zij schoof een bankje naderbij, knielde daarop neer, logde haar handen op Trudee knie zooals rij dat zoo dikwijls had gedaan, on begon op haar manier te redeneeren. „Weet ge, Trudo, Marx en ik meenden, toen gij bij ons zoudt komen, dat or een schoolmeester mét een grooten, blauwen bril en overschoenen, zoo lang, Trude, cn met koele, groene oogen zou verschijnen en toen gij nu kwaamt, o, toen was het een wonderschoon kind, zoodat de me.i- schcn zeidende schoonste in het geheel© land, met lieve, donkere oogen, blond, dik haar, waarin men altijd naar een gouden kroon zoekt. En toen hét avond word, mocht Frauke von Knee het haar zien, dat streelen en daarmee spelen, en zij lachte, toen rij zag, dat het over de ceintuur viel. En toen het avond werd, stond Frauke von Knee do gestalte te bewonderen, die gelijk een koningin was, gelijk onze stammoeder, de Mööw, van haar glanzenden schedel tot aan haar voeten, in do fijne, zwarté kou sen, welke de koningin zelve gebreid had. Toen zette Frauke von Knec drie dagen Lang haar bekend, verwonderd gezicht, dat. or zoo verwonderlijk dom moet uitzien. „Maar het beste aan haar komt nog; en wel haar hart. O, dat was een hart zoo rein, zoo rustig, zoo fijn besnaard I En bij dat hart kwam Frauke nu in de leer. Zij leerde het noodzakelijk vinden niet scheef op de ïchoenen te loopenzij begon netjes op den zoom van haar japon te wordenzij dweepté met boezelaars, boezelaars met rood, blauw of wit borduursel. Zij begon dit borduursel zelf te maken, nadat Trude drievierdo daarvan voor haar had gewerkt. Zij leerde zelfs kousen stoppen „En nu is Frauke Knee een kleine, ver standige dame geworden, en als or ee.« kwam, dan zou zij ton slotte zelfs een klei ne, flinke huisvrouw worden. Er komt cca ter niemand." „Gij zijt lief," zcidfi de rieke, die blijk baar met haar gedachten geheel ergens anders was geweest. „Toe," zeide rij mat, „maak het verband een weinig lo*het klopt zoo daarbinnen." Frauke deed, zooals haar gevraagd was. „Gij ziet er wonderlijk uit," zeido zij, „dat witte vérband in je goudblond haarl" Zij legdo een gedeelte van het haar naar voren over beide schouders. „Gij ziet er nu zo£ bleek uit," zeide zij met innig medelijden. „Mijn lieve Trude 1" en zij streelde do wangen der zieke: „Ik ben bang, dab gij ziek wordt. Wilt ge niet een dikker© japon aandoen?" En Franke Btond het volgende oogcnblik reeds bij dé kast cn zocht naar een morgen japon. Toen zij, met het kleedingstuk in de hand, in het maanlicht trad, dat door het raam naar binnen stroomde, ontstelde rij. „O," zeide zij, „ik heb het linnen ge waad van do stammoeder gegrepen." „Geef hicrl" zeide de zieke en keek met flikkerende oogen naar het witte gewaad. Hoe hard klonk dio zachte steml Zij liet do deken van haar knieën vallen en stond op. Haar wangen gloeiden weer; Frauke zag het niet; zij meende, dat het do maneschijn was. „Wat wilt ge?" vroeg Frauke „Hut is te warm; ik wil dit uittrekken; zoo! Geef mij nu het linnen kleed." Frauke knoopte den 6mallcn gordel vast, het gewaad hing los om de volle hooge ge stalte; om do witte voeten ;pocld? do maneschijn. „Het is als voor jou gemaakt'*, zeide Frauke met ingehouden adem én staarde naar de koninklijke verschijn in g, naar de mooie schouders, waarop hot baar, dat als dof goud glansde zwaar lag, en naar dé voeten. Do schrik sloeg Frauke om het hart. „Wat nu?" zoide zij. „Mijn Fraukowanneer zal ook weer dedo stammoeder terugko men „In don allergrootsten nood, Trude." „Waar ia do zilveren band, Frauko!" „Wacht Trude; hier in de kast"; en zij lag reeds voor de kast op beide knicön cn zij zocht. „O, dat rij het sieraad toch vondl Dei zieke schijnt immers weer belang to stel len I Dat is zeker een tceken van beter schap I Wat verheugt do kleine ziekenver pleegster zich daarover I Met vlugge han den doet zij do kleine doos open. „Hierl Ziet ge, Trudc? Ik heb hem blank gepoetst l Kijk eensl" Zij houdt den bond in den maneschijn. Hoe glinsteren en blinken de meeuwen- vleugels I „Wacht, ik zal hem je opzetten. Gij moet j'o echter een weinig bukken, opdat ik je geen pijn doe. Buig je koninklijk hoofd, koningin maneschijn l Zoo! Ei! Glimlach nu je slavin toe; nu zijt gij onze stam moeder I" De zieke grijpt met koorlsachtig-hccte handen naar Fraukes hand. „Ik heb oen tehuis bij u beiden, lieve, kleine zuster l" Dc ;acbtc stem klinkt zoo hardDe oogen hebben een brandenden glans Dit komt niot van het maanlicht. „Mijn Frauko, wanneer wil dc stam moeder toch terugkomon?" „In den allergrootsten nood, Trude 1" Do aagst verschouit Frauko het hart; zij begint in haar radeloosheid te wconen: „Ga toch zitten, mijn Trude, neem dc de ken, ik kom dadelijk terug." Zij wil Voss halen. Als zij zich in do dour omkeert, staat de zieke met opgericht hoofd in den mane schijn in het glanzende haar schitteren de mceuwcnvl engels Nu maakt zich een namcloozc angst van Frauke meester; zij vliegt dc trap af. Zij kan Yosa echter niot vinden, hij in naar de stallen gegaan om to zien;- of de knecht in de klccren en wakker blijft. Frauke loopt hem haastig achterna. Na komt hij haar reeds te gemoet; door de achterdeur betreden zij' samen weer he® liuis. „Wat ig cr, Frauke?" „Qa mee 1" Zij begeven zich naar boven cn tredcö do kamer binnen Met één blik zien zij, dat die leeg is. Frauke drukt beide handen op haar on- stuimig kloppend hart; zij kan geen woord uitbrengen. „Waar is zij?" gilt Voss, terwijl bij haar bij den arm grijpt, en schudt. Als ccn bliksemstraal schiet Franke ccn gedacht - door het hoofd; rij weet op eens, waar de zieko is. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 1