<§ourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. No.T4403 Pinsdag 5 Februari. A0. 1907. LEIDSCH DA&BLA PRIJS DEZER COÜRANTl Too? Lelden pei week 8 Oectej pei 8 maanden l l 5 l 5 1,10. BaiteD Leiden, pei loopei en waar agenten gevestigd t^n 1 1 1.30. Franco per poet I 1.65. PRIJS DER ADVERTENTIES j Tan 1—8 regels 1.05. Iedere regel meer ƒ0.171. Groolore letters naar plaatsruimte. - Kleine edvertentien ran 30 woorden 40 Oents contant j elk tiental woorden meor 10 Oents.-Voor hot incasseeren wordt/"0.05 berekend. Burgers van Leiden I Do collectanten-vereeniging ,,Z u i d- Afrika" zal daartófe aangezocht en bij gestaan door een aantal personen, Woens dag 6 Februari een collecte Louden lange do huizen ten bchocro van het groote aan tal personen, die zich door de tijdsomstan digheden in bcnarden toestand bevinden, omdat zij zitten zonder werk, daardoor ronder verdienste, cn dus zonder brood. Men bedenke nu toch, wat het zegt aan alles behoefte te hebben, en geen cont om wat te koopon, Wij moeten ernstig aandrin gen op ccn milde bijdrage. Dat rnsu hut zich eens indenko, zelf op dozc wijze iu kom mer, in een toestand van radeloosheid te verkceren. Wij moeten hierbij opmerken, dat do timmerlieden voor dezO ondersteuning niet in aanmerking wcnschcn to komdn, W c 1 ..snakken zij er naar, dat de burge rij hon ter willo zal zijn om, zoo mogebjk, wat werk to verschaffen. Wij bevelen do collectanten in- de wel willendheid aan, ook door hen ylug te hel pen, in aanmerking genomen, dat dat werk waarlijk geen plcizierreisjo is. Dat er nu eens extra barmhartigheid ge oefend wordotl Het vcfrloop van den winter is juist voor c dat soort mcnschen coo ongunstig. Het Bestuur: W. PERA. 8. DE BOER. P. VAN ORIEL Bzn. G. B Z. SOHLATM^NN. Maandag, 4, Februari 1907. P. S. Bij oen aantal personen is voor dit doel reeds een lijst ter inteekening aangeboden. Zooveel mogelijk zala gezorgd wbrden, dat bij deze huizen niet wordt aange ••cheid. Mocht het bij vergissing toch eens gebeu- ffien, dan hou do men dit s. v. p. ten goede. Medeburgers Wij komen tob u meb een bede om hulp 1 Het is u bekend, dat velen in onze ge meente gebrek lijden. Velen, die werken willen, maar niet werkon kunnen, omdat er geen werk voor hen is. Zij moe- ton geholpen worden cn wij doen een be roep op uw mcuschlieyendhcid om die hulp te kunnen verleenen. Een onderzoek toonde aan, dab ongeveer 350 mannen in onze gemeente zonder werk' zijn; van dez6 zijn 250 gehuwd; zij hebben te zamen 650 kinderen. Duizend menschen dus lijden gebrek, de moesten buiten hun schuld. Lijden gebrek in deze barre winterdagen. Gij, die gelukkiger zijt en iets missen kunt, toont uw goed hart door anderer nood to lenigen. En laat u niet weerhouden door overwe gingen, die thans niet gelden mogen. Onthoudt ons uwe gave niet, omdat on der hen, dio thans hulp behoeven, ook lie den zijn, die dezen zomer misschien verkeerd hebben gedaan door niet te werken, toen zij werken konden. Het zijn er nog geen 60, en meer dan 40 onder hen verklaarden slechte steun te willen in den vorm van arbeid. Maar ook, al waro dit niet zoo, moeten dan al die anderen, de overgroote meer derheid, aan hun lot worden overgelaten, omdat gij dien weinigen geen hulp waardig keurt En hun vrouwen en kinderen, moeten ook die lijden, omdat de man en vader wellicht verkeerd heeft gehandeld? Of misschien keurt gij den vorm af, waarin mij hulp willen verleenen. Wij dcc- len uw bezwaar; maar directe steun is thans de eenig mogelijke. Ook wij zouden het liefst arbeid geven. Maar wij hébben geen arbeid. W.'j zoeken arbeid. Maar moeten zij, die gebrek lijden, in middels van allen steun verstoken blijven? Immers neen. Er moet geholpen worden, en spoedig; anders komt uw hulp te laat. Er moet geholpen worden, als het kan met werk, maar anders met levensmidde len, met brandstoffen, met dekking of ook met geld. Gij zult niet ter wille van een beginsel uw steun onthoude'n waar de ollencle groot en hulp verdiend is I Trouwens het is de eerste maal, dat steun wordt verzocht voor ,,do wtfrkeloo- zen". De eerste maal, omdat do nood thans grooter is dau anders. Ook wij zouden met een tweede maal op deze wijze willén hel- p<?u. Andere maatregelen zijn noodig, meer doeltreffend en minder grievend voor hen die hulp behoeven. Maar daarvoor is organisatie noodig. En organisatie kost tijd. Helpt dus voor dit maal op de eeuige manier waarop hulp mogelijk is. Misschien ook meent gij, dat een verkeerd gebruik zal worden gemaakt van uw steun. Vreest niet- niet ieder die zich aanmeldt zal geholpen worden. Er wordt onderzocht cn or zal worden onderzocht, wie stoun verdient, en het eerst zal geholpen worden, dio hulp het meest noodig heeft. Do esturon der werk - liedenveroenigingdn en anderen, dio beter dan wij voor deze taak berekend zijn, staan ons in dit moeilijk werk ter zijde. Helpt dusl Gij, die onbezorgd den dag van morgen te gemoet ziet, denkt aan hen, die uit gebrek aanarbeid honger lijden en koude. Denkt niet, dat er geen ellende is, omdat gij dio niet ziet. Maar helpt ons den nood lenigen, thans, nu het tijd is. Morgen en volgende dagOD zullen intee- kenlijaten rondgaan, waarop do mcestge- goeden onder u hun giften kunnen beschik baar stellen. Morgen ook zal een collecte langs do huizen plaats hebben, die alle an doren in de gelegenheid zal stellen hun bij drage fce offeren. De collectantenvereeniging Zuid-Afrika" heeft ons welwillend haar medewerking toegezegd; laat hen, die dit liefdewerk op zich nomen, niet met leege handen van u gaan. Doet een ruimen greep in uw beura. W ij staan u borg, dat uw gave good zal wor den besteed. Heft Comité: Mr. N. DE RIDDER, Eere-voorzitter.. J. BOSCH, Voorzitter. A. I. WITMANS Mzn,, Secretaris. W. VANROSSUM DU CHATTEL, Pen ningmeester. S. DE BOER Azn. N. BROUWER. P. BOOT P.H.zn. A. H. DROS. J. P. J. DRIESSEN. M. J. EIGEMAN. Mr. 8. J. FGCKEMA ANDREAE. Mr. A. J. FOKKER. Mr. M. O. DE VRIES VAN HEYST. Ds. J. HOOGENRAAD. H. O. JUTA. Dr. P. Th. L. KAN. J. KOREVAAR P.A.zn. J. M. VAN KEMPEN. Dr. A. W. KROON. A. D. KELDER. F. KLEIN. C. H. KOUW. A. KOPPIER. C. LATERVEER. W. A. LEEMBRUGGEN. H. MEINESZ. J. E. VAN DEN OUWE EL EM. W. PERA. Ds. R. J. W. RUDOLPH K. D. SIJTSMA. J. L. STOKHUYZEN. J. Th. O. VIRULY. J. P. VERGOUWEN. W. F. VAN WIJK. Sclioolklndervoediiin;. Met het in de Leeskamer tei inzage lig gend advies van do Plaatselijke School commissie om niet in te gaan op het ver zoek van dc vcreeniging ..Schoolkindervoo- diDg'' om haar over hot jaar 1907 ecu ee- liieentoüjko subsidie to verleenen van 750 gld., kunnen B. cd Wa. zieb niet geheel vereen igen. Zij zijn het geheel met dio commissie eens, waar zij het wenschelijk acht, dat ge handhaafd blijvo het beginsel, dat het be drag van het gemeentelijk subsidie afhanke lijk worde gestold van do som, dio iedei jaar door particuliere giften wordt bijeen gebracht. En ovenzoo declen zij haar gevoelen, dat niet tot een b l ij v e n d o verhooging van het thans toegekende subsidie zou moe ten worden overgegaan, zoolang niet do resultaten bekend zijn van een algemeeno contrèlo op de velschillende scholen, of wel alle kinderen, die thans Bchoolkindar- voeding genieten, daarvoor ook inderdaad in aanmerking behoorco te komen. Maar mot de conclusie van haar advies kunnen B. en Ws. niet meegaan. De commissie wijst er namelijk op, "dat van de strengelc qonfcrólo, welke op eon tweetal scholen door dc hoofden werd In gevoerd. het gevolg is geweest, dat het ge- üul kinderen, dat thans op dio scholen schoolkindorvoeding geniet, belangrijk is afgenomen. Zij acht liet niet onmogelijk, dat eon algemeeno doorvoering dier contró- le op andere scholen hetzelfde effect zou hebben en meent ïd afwachting van den uitslag van een deswego in te stellen on derzoek verhooging van do subsidie te moe ten ontraden. ^Hoezeer nu in het algemeon juist, mee- non B. en Ws. toch, dat dit advies te ver re strekking heeft, waar het ook op hot loopende dienstjaar betrekking heeft. Im mers, ook B. en Wa. achten een onderzoek, als de commissie in overweging geeft, won- schelijk, maar waar de uitslag van dat on derzoek coist na den afloop van dezen winter zal kunnen bekend zijn, meenen B en Ws. dat het een verhooging van liet subsidie voor dit jaar niet zal mogen te- genhoudou, indien doartoo ovoiigens tcr- rnon zouden bestaan. En nu komt het B. en Ws. voor, dat dit laatste inderdaad het geval is. Immers, het bestuur wijst ei in zijn adres op, dat het aantal kinderen, dat dezen winter schoolkindorvoeding geniet, even groot i3 als verleden jaar en zet tevens uiteen, dat het in dat jaar niet over voldoende middo- len beschikte om met de voeding op den gewonen voet door te gaau zonder do re- Boivo-kas aan te spreken en dat dienten gevolge alle middelen thans zijn uitgeput. Indien de vereeniging dus niet van elders geholpen wordt, zal zij reeds dozen win ter haar werkzaamheden moeten inkrim pen. Daarom is er, naar het inzien van B. en Ws., wel reden, om vooi dit jaar, in afwachting van do resultaten der moer algemeene strengere controle, de vereeni ging te helpen. Intusschen, B, en Ws. zeiden het boven reeds, ook zij meenen, dat het verband tusschen de hoegrootheid van de gemeen telijke subsidie en het totaal bedrag doi particuliere bijdragen niet behoort te "wor den verbroken. In 1902 werd besloten, dat de subsidio dc helft zou bedragen van het bedrag, waarover de vcreeniging over dat jaar uit andereD hoofde zou kunnen be schikken, tot een maximum echter vaD 500 gkl. Daarna werd do subsidie steeds onder diezelfde condities verleend. Laatstgenoomde beperking nu, dio van het maximum, zouden B. en Ws. voor het jaar 1907 willen laten vervallen, en dus do subsidie bepalen op de helft van hetgeen, waarover do vcreeniging uit eigen hoofde beschikt. Stel dat dio inkomsten even hoog zijn als in het vorige jaar, d.i. 1245.64$, dan zou dus dc subsidie over dit jaar pl.m. 625 gld. bedragen Op grond van eon en ander geven B- cn Ws. in overweging afwijzend op hot ver zoek der Vereeniging „Schoolkindervoc- ding'te beschikken, voor zoover daarbij een verhooging der subsidio tot» 750 gulden wordt gevraagd, maar tevens gedeeltelijk aan den wcnsch der Vereoniging to gemoet te komen door 's Raads besluit, waarbij haar een subsidie werd toegekend, in dien zin te wijzigen, dat daaruit zal komen te vorwallon do beperking, dat de subsidio niet lrooger zal zijn dan 500 gulden. Leiden, 5 Februari. Aangezien noch bij do Commissie vu a fabricage noch bij B. e'n Ws. bezwaar bc staat togen do inwilliging van bet'verzoek van den heer N. Kret, alhier, geven zij in overweging aan adressant, behoudens rech ten van derden en onder bepaalde voor waarden, vergunning te verleenen tot het dempen van hot gedeelte sloot iang3 den Heerensipgcl, tor lengte van ongeveer 6 Meter, gelegen vóór de Gasthuislaan al daar. Tegen de inwilliging van het verzoek I van de Loidsehe Duin water-Maatschappij om goedkeuring van een plan voor bet ma ken van ccn reinwaterkelder nabij den wa- tertoren to Katwijk, bestond aanvankelijk, zonder nadere gegevens, èn bij den Direc tum van Gemeentewerken èn bij de Com missie van Fabricage ernstig bezwaar. Do overgelegde toolccning van den geprojec- teerden kelder was hoogst onvolledig en om trent do constructie ontbrak elke nadere toelichting. De commissie wenschte d vont uitstel dei beslissing, totdat nadere gege vens zouden zijn verstrekt. De commissaris der gemeente gaf daarop eenig nader licht. Het werk zou worden uitgevoerd in gewapend beton en plannen daarvoor waren aan enkele specialiteiten aangeviaagd. Een exemplaar van dio aan vrage met daarbij gevoegde algemeeno tcc- kening en algemeene voorwaarden werd door hom overgelegd en bevindt zich bij do stukken in de Leeskamer. De Directie bad echter gemeend mét do aanvrage van da goedkeuring aan den Rand niet te mogen wachten bot zij over een vast plan beschik te, ten einde vertraging te voorkomon. D commissaris der gemeente mcónt nu, dab aan het hier gerezen bezwaar kan worden te gemoet gekomen, indien aan do goedkeu ring van den bouw do voorwaarde wordt verbonden, Mdnt niet mot de uitvoering van het werk mag worden begonnen, alvo rens de nader over te leggen meer uitvoe rige teekeningen do goedkeur ing van hot collego van B cn Ws. zullen hebben ver worven." Het komt B. en Ws voor, dat op dezo wijze inderdaad do moeilijkheid wordt op gelost. terwijl zij voorts met den commissa ris der gemeente van mecning zijn, dat het; toezicht op de uitvoering van het werk be hoort te worden geregeld op dezelfde wijze als door B. en Ws. voor don bouw van den watertoren wordt voorgesteld. Gisteravond hield de alhier bestaande kleedormakersvoreoniging ,,E. M. M. naar aanleiding van haar tweejarig bestaan een openbare vergadering in het lokaal „Vooruit". Na de mcdcdeeling van don tweeden voorzitter, den heer Plantfober, dat de oor spronkelijk aancrokondigde spreker wegens droevige familie-omstandigheden verhin derd was. opende deze de vergadering en gaf het woord aan den heer Spits, voor zitter van den Ned. Kleermakevsbond. Deze begon met den wensch nit te -oro ken, dat eindelijk do Leidsche kleermakers hun laksehe houding inzake do organisatio mochten laten varen en schotste daar de totale verandering, welke het klccr- makersbedrijf in don loop der jaren heofi ondergaan on de slechte toestanden, dio daardoor voor de arbeiders zijn ontstaan. Spr. meende, dat alleen door een krach tige organisatio deze misstanden zijn- uit don weg to ruimen. Vervolgons zette Spr. nog uitoon, welk con machtig wapen do coöperatieve bedrijfs vorm in handen dor kleermakers kan zijn, welk wapen evenwol zonder een krachtige organisatio niet mogr'ijk is. Meb aandrang wokte Spr. ten fjlotto do aanwezigen •op zich bij hun organisatie aan te sluiten. Principieel debat had niet plaats, alleen FEUILLETON. I>o oude toi*en. 72) Hij streek, niet in Blaat iets te zeggen, zacht en tceder over beur haar en mom pelde: „Ais go r.er van verlossen kunt, zon der hem te dooden. Jan zij het, zooals gij «egt; dan hobb go het verdiend, dat de rest van m'.j.i leven jou toebehoort. Het zal echter stil v. orden, Dora, zeer stilik zeg jo dat, opdat het je niet eonmaal zal berouwen, dat gij do gezellin van een man werdt, wiens hart eèn andere toebehoort. Zij snikte hevig en zacht aan zijn zijde. Zijn hand gleed steeds nog over. haar don ker haar. Zij gevoelde zich gelukkig bij deze zachte aanraking; haar hart was za lig bij de gedachte aan het zielsgenot, eens zoo aan zijn hart te liggen; hij echter was tot in het diepst van zijn gemoed geschokt door het vooruitzicht op bevrijding van den vrceselijken last cn door de bekente nis van haar liefde. En toen ging bij bepn. „Ik zal allo toebereidselen voor do rei3 troffen," zeide hij bij net afscheid, „zoo dat wij over veertien dagen op reis kunnen gaan." Daarop keerde bij nog eens terug. „Ik was van plan ecnigo kennissen te vragen, voordat ik weer heenga Ik heb het bun beloofd. Maar het zei cict paan dat ik ze hier ontvang. De heer Nagel, Ohristaaan en zijn moeder xullsa hier ciei iwillen komen. Ik hob boiachfc oui ze te verzoeken in den „Monnikshof" mijn gak ten te zijn- Wat dunkt je?" Zij antwoordde met een zacht, be- öchroomd: ja. „Morgenavond dusl Ik zou gaarne zien, dat vader ook meekwam, wijl ik toca weg-' ga Wilt gij daarvoor zorgen.?" Zij knikte. „Ik dank je." Zij nadden bij dit korte onderhond el kaar met geen bliK atangezicn. De een schuwde het oog van den ander. En nu vertrok hij Thorbeeken had in dien nacht zijn leu ningstoel niet weer verlaten. Toen liet licht weru, was hij wakker gewonden. Met onzekere, zwar schreden verliet hij korc d ^arna, ofschoon hij volkomen nuchter was, zijn kam., en begaf zich naar dc stallen. Hij maakte zichzelvcn wijs, dat hij naar nvt vee wudo zien, dat gisteravond in allerijl onder dak gebracht. Maar terwijl zijn oogen op de dieren waren ge vestigd, terwijl zijn mond met do knechts sprak, schreeuwde het in zijn ziel: „Gij zijb hierheen gegaan, omdat ge niet alleen kunt zijngij wildet menschenstemmen hoo- ren. In de natuur klinkt het ruischcn in do hooge boomen en het kabbelen van de lange golven der zee tegen het strand zoo plechtig, zoo verheven: dat kunt gij niet hooren." Toen hij langs de paardenkrib- ben ging, bedacht hij, of de dieren ook in hot vervolg in den hollen weg zouden blij ven staan. De toren keek immers nu niet meer van de duin naar beneden Hij schud de weifelend zijn grijs hoofd; de wensch werd bij hem levendig, andere paarden te koopen, en bij besloot deo volgenden dag naar den paardenkoopman te gaai, om te zien,, of de altijd gedienstige man niet iets geschikts voor hem had; maar terwijl hij zoo dacht, dreef hij den spot met zioh- zelven: „Het zijn immers niet de paarden: gij zijt het, die ze tegen den zandmuur drijft, gij trekt aan do teugels, zooals zij staan." Daarna wandelde hij weer in zijn kamer op en neer, voortdurend in druk gesprek met zichzelvon; zijn zieke arm begeleidde het op en neer gaan zijner gedachten met onbeholpen bewegingen. Had hij toch maar iemand op do goheole wereld, wien hij zijn hart kon uitstorten I Hinze?! O, dat waren nog gelukkige tijden geweest, toen die man dagelijks zijn huis in cn \iit ging Toen. hadden zij gedronken, gelachen, plannen gesmeed. De pharnasti- sche, spraakzame, geestige man bad alls andero gedachten tot zwijgen gebracht, don kop ingedrukt, ilinze moest weer bij hem komen 1 „Hans wil met dc zandgravin trouwen? I ZeidcD zij dat gisteren niet? De- zandgra vin? Moet die hier wonen? Dit ve'trsk be treden en hot andere, waarin de cude man stierf I Wel is waar, dan behoef ik niets te betalen, volstrekt niets, want het be - hoort haar immers, als de vrouw van mijn zoon 1 Het zou prachtig geschikt zijn uit stekend 1 Kijkl Kijk i Dat heeft hij gisteren bedoeld, toen hij van mij ging en zeide, dat hij dc zaak op ccn andere wijze wilde re gelen. Dat heeft hij mooi bedacht. O jn, hij is verstandig!" Hij greep naar zijn slapen, waarin het onstuimig klopte: „Als ik de papieren maar had, de beide brieven 1 Wie heeft ze in handen Hoor, j wat waait het! Nu vliegen ze hem uit de handl Do storm sleurt ze medo. Wie heeft ze nu? Loop 1 Daart" „Als ik do papieren maar had, die ver vloekte papieren I Wie heeft dc papieren schreeuwde hij luid. De deur was opengegaan, Dora maakte die zacht achter zich toe. „Ik, oom, zeide zij. „Gijl!" Hij boog zich ver achterover en greep met de handen in de lucht, „Wees etil," zeide zij, terwijl zij haar hand naar hem uitstak. „Lieve Dora I Ik heb je als ceD kina behandeld; gij bezit geen penning vermo gen." Haar mooi, bloeiend gelaat betrok en nam een verachtelijke uitdrukking aan: „Geld?l" zeide zij. „Ik heb een afsoiiuw van uw geld I Het was koud bij u oom, i k heb gerild van koude bij uw geld!" Zij trad dicht op hem toe, onbevreesd, en keek hem trotech in do rood beloopen oogen „Ik zal kort zijn! Waarom ik zoo han del, gaat u niets aan. Gij rijdt nu dode lijk met mij naar do stad; daar verbindt gij u bij den rechter Nagel schriftelijk tct de som, wolkc ik met Hans overeengeko men ben. En nu beveel ik, dat er aange spannen wordt." „Lieve Dora I Doral" Dc stem klonk klagend. „Ik ga," zeide zij met dc hand op den deurknop. Haar oogen schitterden woest. „Hier zijn do beide brieven van graaf Hansl" Zij sloeg met beide handen op haar borst. Nu leunde hij met zijn groote, bj.eede j handen op heb blad van dc schrijftafel en weende als een kL-d. In zijn ziel fluisterde het angstig sidde rend: „Dat is het einde 1" Ilcb was ccn eenzame rit. In don „Monnikshof" namon- zij hun intrek, ofschoon Thorbeeken er tog> was. Van uit dc voordeur riep Dora ccn jnrigen aan, die fluitend over do markt liep. Zij stolde hem een biljet ter hand, dat zij I van huis had meegebracht. Thorbeeken sloc_ haar wantrouwend gade, maar hij kon het adres niet ver staan, dat zij den jóngon opgaf. Nu liepen zij samen over het marktpleinzij ccn stap vooruit, mot haastige, olasticko bcr wegingen. De geestelijke agitatie, waarin zij zich sinds weken bevond, waa haar li chaam ton goede gekomen. Zij droeg baar hoofd als een overwinnares, haar oogen hadden een vochtigen glans, in weiljfl diepte het gloeide, do opwinding had haar mondhoeken een weinig naar beneden getrokken. Wat angst en zorg was, zag cr uit als innige zielesmart en gaf een eigen aardige bekoring aan het vrouwengelaat. Maar de man, die een stap achter haail liep, was ccn getcekende, en hjj wist dafc zelf; zijn oogen gleden schuw langs du ramen, wclko hrij voorbij ging. Voor do deur van het deftige huis bleven zij staan. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 1