r.
Kerkelijke Berichten.
Aeademienieuws.
Zritiiry van heden. (Per Ttier/raaf
Hefc dcbab over de Binnoi^andscbc Zakcn-
begrooting s/ordt voortgezet.
Do heer K c t c 1 aar doet uitkomen, dat
zijn voorspelling, reeds ben vorigen jaro
gedaan, dab de z.g, ineenschakel ingsoom-
missio een kapstok zou .worden, waaraan
tal van onderwijsquaesties zouden wondén
opgehangen, volkomen is bcv/aarheid. Er
ger nogop het gebied van bet Lager On
derwijs mag men veilig spreken? van ccn
kleedkamer, vol haken, waaraan zelfs wor
den opgehangen zaken, die niets met do
in een schakeling van heb onderwijs tc maken
hebben. Tal van urgente zaken als: school
vergaderingen, wijziging Leerplichtwet,
godsdienstonderwijs, regeling van bet meer
uitgebreid lager onderwijs, enz., enz. kun
nen op dio manier vooreerst niet aan do
ordo komen. Enkclo punten behandelde
spreker echter reeds nu. Zoo drong bij aan
©p inrichting van een. goede, degelijke
llijkskwccksihooi vcfcr onderwijzers, niet
echter in de richting van do normaallessen;
wat de Leerplichtwet betreft, heeft ccn on
derzoek van den Bond van Nederlandscho
Underwijzers aangetoond, dat in 58 gemeen
ten verordeningen beetaan, bepaloude, dat
do kinderen uaar huis kunncD worden gc-
ztuurd bij wanbetaling van schoolgeld.
Krachtig ingrijpen van Ecgceringswcgo
tegen dat kwaad, dat het schoolverzuim of°
ficieel in de hand .werkt, is ccn dringende
eiscli.
Ook het voorbereidend onderlicht ligt in
xteutraie zóne, en do v/ccr incenschake-
lingscommissie heeft over do salarissen der
onderwijzers geen woord gesproken. Tóch
zegt de Minister: wachten op bet vappon»
der iuecnschakolingscommissie I Het lager
onderwijs moet niet gaande worden gehou
den, want dat is stilstand, doch vooruit
gebracht.
Er zijn in het land verwachtingen opge-
wekt door dit Ministerie, dat er niet al
leen gekomen is door beschermende rech-
teD, maar ook door den schoolstrijd. Do
Minister ga dus zijn werkprogram nog eens
ua en onderzoek©, wat cr voor hefc L. O.
1c doen is.
Do heer Do Waal Malefijt bepleit,
to opschorting van hefc kweekscholenbesluit
en regeling dozer zaak bij do wet. Tegen
over de kalme, afwachtende houding van
do rechterzijde, toondo do Minister waar-
idecring.
De heer Ter Laan geloofde tegenover
den heer do Waal Malefijt, dat niet 'wegeno
iiefdo voor hefc bijzonder onderwijs in som
mige gevallen bijzondere onderwijzers boter
bezoldigd woiden dan openbare, maar om
dat hefc aantal sollicitanten gering is te
genover hot aantal vacatures.
Ook deze spreker muo voorts zijn teleur
stelling over do werkzaamheid van dozen
Minister op onderwijsgebied, cr op wijzen
de, dat ian dezen bewindsman riog wat
meer verwacht wordt dan bevordering van
het sparen op sohool en het inprenten aan
do kinderen van liefdo tot de dieren; spr.
sloot zich ten vollo aan bij do grieven van
dcD heer Ketelaar over verwaarloozing van
gewichtigo vraagstukken op Lager Onder
wijsgebied. Ook spreker achtte Je gemeente
verordeningen betreffende het .wegzenden
uit do school van ki^-eroD, wegens oiet-
ustaling van het schoolgeld strijdig met de
.wet. Ergerlijk wordt de Leerplichtwet over
treden, met name te Sehevcningen,
Do werkgevers daar, die zulko jonge kin
deren in dienst nemen, behooren streng go-
Btrait. En wat doet do Minister tegen hot
betrekkelijk© schoolverzuim, dat groote af
metingen aanneemt 1 Spreker eindigde mot
cr op to wijzeD, dat men vroeger ons on
derwijs ten voorbeeld stelde, ook aan hot
buitenland. Thans echter zou het buiten
land ons zeker uitlachen.
Ook de heer Tydeman betoogde, dat
dezo Minister alles van zich afschuift. Bc-
langrijko vraagstukken als schooltoezicht,
Ecboolverg.iderir.^cD, opleiding, enz. wor
den als gelijke raken behandeld. Dit achtte
spreker vorkorrd. Do inste»ting van de in-
eenschakelingsoommissic, door dr. Kuyper
noemt sprekor de meest talentvollo daad
van dr. Kuyper. Alles wordt ton gevolge
van dio commiseio op do lango baan ge
schoven.
(Do beer T a 1 m a inberrompoert, dat
dr- Kuyper di© commissie niet hcoffc inge
steld om niets te doen, waarop do hoor
Tydeman antwoordt, dat dr Auyper veel
gedaan heeft voor bet onderwijs, maar
uict voor het openbare.)
Spreker wijst cr, evenals vorigo spre
kers op, i-it het uitstel van bclangrijko zo-
kcD totdat do incenschakcling zal plaats
hebben gebad, het openbaar onderwijs niet
ten goedo komt.
Voorts betoogdo spreker, dat cr weer
behoefte is aan uitbreiding van de 6choleo
voor meer t gebreid lager onderwijs, dan
aan meerdero boogero burgerscholen, om
dat op dc scholen vaD m. u. 1. o. het on
derwijs mccj- tot zijn recht komt.
Zou do Minister, in afwachting van do
rcsultaton van de inconschakelingscommis-
6ie, niet do hand willeo reiken aaD pogin
gen om het m u. I. o moer tot bloei te
brengen.
Ten slotto wees spreker op een leemte
in do wet ton aanzien van do kwestio van
siibsidio voor het godsdienstonderwijs op
do herhalingsscholen.
Hij betoogdo, dat vast moet staan, dat
bet bijzondero hcrhalingsouderwijs onder
hetzelfde toezicht moot staan als het ge
wone, anders komt mon op geheel vorkoor-
de basis. Dezo leemte z*al do minister moe
ten aanvullen.
Do heer S ch o k k i n g betwistte, dat
de schoolopzieners gemist kunnen worden
nit het raderwerk van het schooltoezicht.
V/ij moeten juist komen tot een meerdere
uitbreiding van bot districtasobooltoozichfc.
Ten aanzien van do tuchteloosheid onder
do jeugd gaf do spreker too, dat oponbare
onderwijzers veel doen om do jeugd goed
voor tc gaan. Maar dat er genoeg go-
daan wordt, althans dat er doelmatig
woru% opgetreden, ontkende sprekor. ±tij
wees op 'den 'toon 'der openbare onderwij
zers tegQnovcr de hoofdenop hetgeen is
voorgevallen te Rotterdam op een verga
dering to Rotterdam van een afdeeling
van het onderwijzers-genootschap, over 'Ao
plaats van het nationale lied in de open
bare schoolop hefc gebeurde op een school
to Amsterdam, toeD een kind, gevraagd
wio do vader onzer Koningin was, ant
woordde: Rembrandt 111 Ook wees 6prekor
op dc liederlijkheid in woord en op het
vloeken bij de jeugd. De Regeering moet
bier ingrijpen. Wat is cr tegen bijvoorbeeld
om zoowel op do openbare als op de bij
zondere scholen op de echoolborden te
schrijvengij zult den naam uws Gods
niet ijdellijk gebruiken.
Spreker drukt» den Minister deze zaak
ernstig op bet hart.
Gemeenteraad van Alfen.
Voorzitter do Burgemeester.
Afwezig met kennisgeving de heer De Jong.
De notulen dor vorige vergadering worden
voorgelezen en onveranderd goedgokeurd en
vastgesteld.
Ingekomen stukken:
Eon missive van Ged. Staten, inhoudende
i hun goedkeuring van do gemeentebegroting.
Uodedeoling wordt gedaan van kasopnamo;
boeken en kas waren in ordo bevondon; in
kas was f bilSriB'/j.
Een voorstel van drie Raadsleden, houdende
verzoek om art. 47 der Bouw- en Woning-
verordoning to wyzlgon on te bepalen, dat
het luidon zal:
„Elke woning moet, na verloop van twee
jaren na hot ln-werktng-treden dezer veror
dening, voorzien zyn van goed on voldoend
drinkwater, ter beoordeeling van Burge
meester on Wethouders".
Do yoorstellera van de wijziging dor redac
tie van Art. 47 dor Bouw- on Woningvor-
ordenlng achten hot oogonbllk niet daar om
nu roods zóó scherp op to treden als tÜBns
door do aanschrijving van B. en Ws. geschiedt
tegen de eigenaars van dio woningen, wier
drinkwatervoorziening naar do meeuing van
B. en Ws. onvoldoende ia.
Binnen afzienbaron tijd toch zal krachtens
besluit van den Gemeenteraad bij gemoen-
telljko waterleiding van de zydo van Gouw-
sluis over een belangrykon afstand ultgebrold
woiden on zou mogelijk deze leiding later
nog iots verder kunnen worden doorgetrokken.
Binnen iets langoren tfjd zal ook het dorp
Zwammerdam door de Bodegraafsche Water
leiding boroikt worden en de Raad toonde
reeds door B. en W. te verzoeken een prijs
aanvrage aan doze Maatschappij te doen, dat
b{J ook op watervoorziening van uit dien
kant bodacht is.
Thans vorballsoeren en noodzaken, om op
welko wljzo ook, in drinkwater te voorzien,
Is ongewen8cht on niet doeltreffend. Do
eigenaars dier woningen toch zullon verplicht
worden kosten to makon voor oene voor
ziening, dio niet aldoondo is on do kosten
daarvan berrouron, wannoor binnenkort do
leiding ook hunne percoelon voorzien kan.
Dan zou hot cchlor to laat wezon en van
bon ntet te vergen zijn, hunne perccelen aan
lo sluiten, DaarbU komt nog dat hoogrdbtor
hot aantal aan to sluiten perceelon is, dos te
coulantor do voorwaardon van de Bodegraafsche
Waterleiding Ml), aan onze gemeento luiden
zullen.
Worden thans voorzieningen voorgeschrevon
als bedoeld ln do door den Burgemeester in
de Raadszitting van 8 Nov. 1.1. voorgelezen
memorie, dan wordt bet toch reeds niet groot
aantal perceelen merkelijk verminderd on daar
mede do kans om meer deugdelijke watervoor
ziening te verkiljgen, ton zoorste bonadeold.
Een schrijven van dö commissie der gas
fabriek met hot verzoek oemge posten van
uitgaaf Lo verhoogen. Dezo stukkon worden
voor konni8goving aangenomen.
Komt tor behandeling:
1. Voorstel van B. en Wa. tot het aan
brengen van verlichting in de Rynsteeg. De
beer v. d. Linde kan zich best mot hot voor
stel van het Dag. Beat., om een lantaarn in
do Rljnstoeg to plaatsen, vereenigon, doch
vindt het gewensebt den tijd van opsteken
oen kwartier to vorrroegon. De hoor Overes
vindt het niet uoodzakolyk aldaar een lantaarn
to plaatsen, terwijl de heer Sprey zich schaart
aan de zjjde van bet Dag. Bestuur. Liet voor
stel van B. en We. wordt in stemming
gebracht en met 7 tegen 1 stem aangenomen
togen do heer Overes. Alsnu wordt het voor
stel van den heer v. d. Lind§ zonder hoof
de) Uko slomming aangenomen.
2. Adressen van eigenaron en van bewoners
van woniugen ln Wijk Steekt on van de
Vereenigmg Gemeentebelang" met verzoek
bet buizennet dor waterleiding door te trek
ken tot het einde dor Vinkebuurt met voor-
stol van B. en Wa.
Het adres van de eigenaars beliolst, dat
zl) niet aan don eiscli van art. 47 der Bouw
en WoniugverordeniDg kunnen voldoen en
zich alzoo genoodzaakt zien op I Mei 1907
de straf af te wachten, welke niet door
onwil, doch door onmacht, onwoder-
staanbaar is.
Do bewoners uit die buurt verzoeken
beleefd, doch dringend, om leidingwater, terwijl
in het adres van de verooniging „Gemeente
belang" uitvoerig op de noodzakelijkheid van
leidingwater ook ln dat deel der gemeente,
gewezen wordt.
Do wethouders stellen voor op het verzoek
van adressanten afwijzend te beschikken, ter
wijl de burgemeester daar beslist tegen Is
en bet yolgendo mededeelt:
„De wethouders etellen U zonder opgaaf
van redenen voor, alwUzond op het verzoek
van adressanten te beschikken. Ik acht dit
voorstel ln strijd met het gemeentebelang,
omdat wU behooron to zorgen voor het wel
zijn der ingezetenen en dat doen wU naar
mijne overtuiging niet met eene afwijzende
beschikking. Wy mogen niet den een onthou
den, wat wl) den ander geven.
Naar mijn oordeel behoort daarom bet ver
zoek te worden ingewilligd. Do Hoofdinspecteur
der volksgezondheid Dr. Ruyscb, is evenals
de Inspecteur, do beer van Ledden HulseboBob,
biykens bunne voorgelezon missievoD, dezelfde
meemng toegedaan, terwyi in oene vergadering
met de gezondheidscommissie, waar genoemde
Leeren tftgenwourdijf war em zoomede de
Inspecteurs dr. Den Houter en jhr. DeGraefif
en bet bestuur van de plaatselijke afdeeling
r/Het Groene Kruis" algemeen de noodzakelijk
heid werd erkend. Ik zal mijne zienswijze
nader motivceren.
In do vorige Raadsvergadering deelde ik u
als resultaat van een ingesteld onderzoek mede,
dab by doortrekking der buieleiding tot aan
het einde der Ylnkebuurc 153 woningen van
de waterleiding kunnen proflteeren, waardoor
44 vóór Belt. Herngreou en 109 van Hern-
green tot het einde der Vinkebuurt.
Zonder dat daartoo een verzoek van be
langstellenden was Ingekohien, besloot de
Raad op voorstel van 3 zyner leden, do buis-
leiding door te trekken van Belt tot aan den
heer Herngreon. Zóór blliyk zyn daarom ook
de thans iDgekomen verzoekschriften van 24
huiseigenaren en 66 bewoners van af den
heer Herngreen tot hot oinde der Vinkebuurt,
om ook de overige 109 woningen In het
genot te stellen van do waterleiding. Van
deze 109 woningen toch misten 102 elk middel
van drinkwatervoorziening; 97 gebruiken vuil
rivierwater en 5 slecht wèl- of slootwater.
B. en We. hebben dan ook krachtens art 47
der Bouw- en Woningverordening moeten ver
klaren, dat deze woningen niet voorzien zyn
van goed en voldoend drinkwater. Doortrekking
yan hot buizennet der waterleiding tot aan
hot einde der Vinkebuurt zal dus in het be
lang der volksgezondheid zyn. Om dit nader
door cijfers aan te toonen vestig Ik in de
eerste plaats uwe aandacht op hetgeen voor
komt in het jaarverslag dor gezondheidscom
missie ovor 1904, waar wy op blz. 8 lezen:
„Ten bewyze, dat zuiver drinkwater eeno
belangryke factor Is voor de volksgezondheid,
kan gewezen worden op hot opmerkelyke ver-
schynsol, dat evenals ten vorigo jare, ook in
1904, te Oudshoorn, AarJandorveen on Alphon
in geono enkele aan do waterleiding aange
sloten woning typhus gevallen zyn voorgo
komen."
Biykens de offlcieole gegevens, werden In
dezo 3 gemeenten aangegeven:
in 190316 typhusgevallen, uitslultond voor
gekomen m woningen, niet aan waterleiding
aangesloten
ln 1904: 16 typhusgevallen, uitsluitend
voorgekomen in wonlngon, niet aan water
leiding aangesloten;
ln 1900: 7 typhusgevallen, waarvan 6 in
woningen niet aangesloten aan waterleiding;
ln 1906: 82 typhusgevallen, waarvan 22 in
woningen, niet aangesloten aan waterleiding
totaal 70 typhusgovallen, waarvan 68 in
woningen, niet aangesloten aan waterleiding.
Uit het overzicht over de laatste 4 Jaren
resulteert men, dat ontvangen werden:
te Alphen 81 typhusaangillen uit niet aan
gesloten woningen en 9 uit wol aangosloten
woningen;
te Aarlanderveen 18 typhusaanglften uit
niet aangesloten woningen en 1 uit wel aan
gesloten woningen;
te Oudshoorn 14 typhusaanglften uit niot
aaDgesloten woningen en 2 uit wol aange
sloten woniDgen.
Omtrent 4 dexer woningen, die wèl aan
de waterleiding waren aangesloten, werd my
gerapporteerd, dat zy hun vaatwork voor
eetwaron wasschon ln verontreinigd sloot
water. Het ligt ln don aard der xauk, dat op
dezo wyzo het bezit van onschadoiyk water
niet tot zyn reoht komt en dat ter verkryglng
van een juist overzicht, dezo woningen afzon-
doriyk dienen vermeld te worden.
De slotsom is alzoo, dat van 70 typhusgo
vallen, 58 plaats hadden ln woningen niet
aan waterleiding aangesloten, 4 in woningen
waar gedeolteiyk leidingwater werd gebruikt,
cn 8 waar getrouw watorleiding werd ge
bruikt.
Omtrent de vraag: ln welke verhouding
staat het aantal typhusgevallen in het
gemeentedoel van af Herngreen tot einde
Vinkebuurt tot het aantal aangiften in de
geheeie gemeente Alphen, zy opgemerkt, dat
in 1908 van de 6 gey. in de goheele gemeente
1 geval voorkw. van H.Vinkebuurt; ln 1904
van de 6 gev. 3 gev. van Herngreen Vinke
buurt; in 1905 van de 4 gev. 1 gev. tot
einde Vinkebuurt; in 1906 van de 26 gov.
12 gev. tot Vinkebuurt. Van deze 40 gevallen
„ln de geh. gem. kwamen alzoo 17 gevallen
voor in het gemeentedeel van Herngreen
einde Vinkebuurt, dat is 42,/J°/0 van het
aantal xlektogevallen. Ia het gemeentedeel
van Belt tot Herngreen kwam in dezo 4 jaren
slechts 1 typhusgeval voor.
De ongunstige toestand in Steekt en de
ViDkebuurt sprmgen nog te meer in 't oog,
wanneer wy deze gaan vergeiyken met het
bevolkirigscyier. In de geheeie gomeente
Alphen mot een zielental van 6351, werd in
de laatste jaren aangifte ontvangen van 40
typhusgevallen. Hiervan kwamen voor in het
gemeentedeel Herngreen Vinkebuurt met
eene bevolking van 661 ziolon, 17 typhus
gevallen; in het gemeontedeel van Belt—
Herngreen met oene bevolking van 235 zielen
1 typhusgeval, in het overige deel der go
meente met eene bevolking Yan 4555 zielen
slechts 22 typhusgovallen.
Met zulko sprokende offlcieele cijfers, dient
orkent te worden lo. dat in bet gemeente
deel van Herngreon tot einde Vinkobuurt op
zyn zachtst uitgedrukt belaugryk meer typhus
gevallen voorkwamen dan in eenlg ander deel
der gemeente. 2o. dat het gering aantal typhus
gevallen by aangeslotenen aan de waterlei
ding aantoont, oat het zuiver, onschadeiyk
drinkwater uit do Alphensche waterleiding
bevorderiyk la aan do volksgezondheid on
dat het daarom eene schoone taak, maar
tevens oene ernstige plicht ia van den ge
meenteraad, om, waai' de gemeente ten be
hoeve van hare ingezetenon, eene som van
omstreeks f 116,000 heeft bosteed tot het
aanleggen en exploiieoren van het bedryf der
waterleiding, alles to doen wat strekken kan
om de ingezetenen van dit heeriyk drink-
wator te doen genieten, en dit klemt in casu
nog te meer, omdat in de dichtbebouwde
Vinkebuurt hot aanbrengen van wel en regen
putten overeenkomstig de Bouw- en Woning-
verordoning grooie moeilijkheden, zoo geen
onmogelykheid zal opleveren. Waar ergens
in deze gemeente, dan heeft vóórai déze buurt
bohoeite om in het genot te worden gesteld
van zegeningen der waterleiding ten einde
ziekte en daaruit vaak voortvloeiende armoede
zooveel mogoiyk te weren.
Ueldeiyke bezwaren tegen de inwilliging
van het verJk>ek van .adressanten Aunnnn
evenmin ontstaan, omdat deze buisuitbreiding
voor de gemeente een voldoende bate belooft
af te werpon. Aanlegkosten en jaariyksche
opbrengst werden 'etnlgen tyd goleden door
den directeur der waterleiding voor elke
afdeeling als volgt geraamd:
Kosten Buj,. A*oUl Jaarl. Eon-
Tin wiidu •msIüU op- d»«rl
aanlog. 1 (logon, brangit. met
YaiiBtrU-Uerngrcen /2408.30 73 roM. (I /M3.80 U pCv
van ilorgrecu
uithol. ,0300.00 100 63 ,433,70 7
Vinkobuurt
(▼anllittiol —Zwam
merdam). 030.00 73 60 ,«00.— 6
Ter uitvoering van dit gehoelo werk Is het
echter noodlg (te 75 mU. buizen, liggende ln
don straatweg van Gouwesluia tot Belt, te
vervangen door buizen van 100 mU. In ver
band met deze omstandigheid en met de
intusschen gestegon yzerpryzen bedraagt thana
de raming van den dirocteur, van bulsver
legging en bul6Uitbrelding van Gouwesluis tot
Zwammerdam een lom van f 11,472.93.
Of er ten behoeve dezer waterloverlng al dan
niet een tweede watertoren noodlg ls, zy over
gelaten aan het oordeel van deskundigen. Ie
doze noodlg, dan bodragen de kosten daarvan
volgens raming van den ingoniour Ëlezeveld
f 10,500 of 12,500 naar gelang van Ijzeren
of steenen constructie, met inbegrip van het
benoodigde terrein. By eene jaariykscho op-
bronget van 968 zyn rente en aflossing ge
dekt, doch al bleef or geen winst voor de
gemeente, dan nog zou dit geen bezwaar
kunnen opleveron, omdat de winsten In hot
overige deel der gemeente overvloedig zyn en
zuiver drinkwater oen zegen ls voor elk huis
gezin. Dat onze verwachtingen met het succes
der waterleiding nimmer beschaamd zyn is
bekend, zy heeft do volle sympathie der in
gezetenen; in S'/j jaar zyn 1440 aansluitingen
verkregeD, een cyter dat wy eerst met 6 ft 7
jaar dachten te bereiken.
Ten slott© wijs ik u nog op een ingezon
den stuk in „De Rijnbodo" van 9 dezer van
de hand van den heer dr. G. H. v. Waae-
bergen, arts te Oudshoorn, waarin d,oze
o.a. schrijft: „Van af hefc tijdstip, dat
men s:ulk water (het Alphensche leiding
water) is gaan gebruiken, is het aantal
buikziekten, o.a do gevreesde „febris ty-
phoidoa", in storko mato afgenomen."
Dit woord van een ervaren medicus is
wel waard ter harto to worden genomen.
In hefc belang der volkshygiöne en in
het belang van het welzijn van vele be
hoeftige medeburgers e& ter voorkoming
van belangrijke geldelijke opofferingen
van do zijde der woningcigcnaren, beveel
ik do aanneming van hefc verzoek van
adressanten met warmt© bij U aan en
ontraad ik U het voorstel van do wethou
ders aan to nemen."
Thans wordt over dit punt do beraad
slaging geopend.
Do hcor Sprey vraagt het woord on
merkt op, dat do bewoners van Steekt en
de Vinkebuurt, volgens zijö meening, even
eens van leidingwater moeten worden
voorzien, docb hij is het niet eens met don
voorzitter over den weg, welken dezo
daarvoor wil inslaan, omdat dit financi
eel te hoog 4X>ii loopon, terwijl do drink
watervoorziening in dat gemeentedeel op
veel voordccligcr wijze kan geschieden.
Do voorzitter zegt, dat Raadslid Sprey
vaD eon verkeerd oogpunt uitgaat, want,
door den tijd zal het uitgezette gold winst
afwerpen, zoodafc do -kosten niet bezwa
rend kunnen rijn.
De heer Sprey geeft tot antwoord, dat
een drietal rapporten van den directeur
der waterleiding in de portefeuille liggen,
inhoudende het bezwaar, dat er geen vol
doende drukking zal zijn om het water
tot aan Koudekerk te hebben, dus, dat -'n
elk geval, wanneer de leiding zoo ver moet
doorgetrokken worden als do voorzitter
wensoht, een nieuwe watertoron zal moo-
ten verrijzon.
Hierna neemt do heer Droe hefc woord on
merkt op, dat de bewoners der Vinke
buurt, toen hun door middol van een
Bohiiit gologcnhcicf werd gjegöven, goed
drinkwater to bekomen, daar geen gebruik
van maakten, zoodat men spoedig hiervan
afzag.
Daarbij liet spreker goed uitkomen, oat
men met zoo'd dergelijke uitbreiding der
waterleiding voorzichtig moet zijn mot het
oog, dat do installatie daar niet op bere
kend is.
Do geheeie kosten voor uitbreiding tot
aan do gemeento Zwammerdam, zouden be
dragen 20,000 galden, dit tegen tien pro
cent gegarandeerd, kost jaarlijks aan ren
te en aflossiDg 2000 gulden, terwijl nog
1000 gulden jaarlijks aan exploitatiekoeten
or bij komen. Hiervan ontvangt men
slechts een kloino 1000 gulden jaarlijks
terug. Laat uien de leiding aansluiten bij
do Bodegraafsche watorleiding, dan zal
men ineens 300 gulden moeten storten.
Do voorzitter antwoordt, dat dib geen
licht geeft in do duisternis, dooh stelt voor
alles nog eens te onderzooken en dit punt
te verdagen tot een volgende vergadering.
Wethouder Overes stolt voor do zaak nu
af t© handelen. Hierna gaat men over tot
stemmen en wordt het voorstel van den
voorritter met 2 tegen 7 stemmen ver
worpen. Tegen zijn de heeron: v. d. Linde,
Sprey, Dros, Overes, Los, v. Leeuwen on
Streng.
Het voorstel van de Wethouders, om
afwijzend ovor de ingekomen adressen to
beschikken, wordt met 7 tegen 2 stemmen
aangenomen. Tegen rijn do heeren Vis ©o
Bos.
Het Dagelijksch Bestuur in meerderheid
stelt nu voor om bet aanbod van de par-
fciculiero Maatschappij van Bodegraven
aan to nemen, terwijl do voorzitter dit ten
fcterksto ontraadt en de redenen daartoe om
schreef ln een uitvoerig voorgelezen rapport,
die aldus eindlgdo:
„Met den Hoofdinspecteur en den Inspec
teur der Volksgezondheid beu ik van oordeel
dat het voorstel der Wethouders, waardoor
dit deel der gemeente van de waterleiding
zou zyn afgesneden, onaannemeiyk ii.
„Met aandrang adviseer lk U daarom dat
voorBtel te verwerpen, niet ln te gaan op
het voorstel van de directie der Bodegraven-
sohe vennootschap en door eigen exploitatie
Jn waterievering te voorzien."
De heer Dros stelt nu voor by de direcll#
der Bodegraafsche Waterleiding motecn to
informoeren, hoeveel de kosten per M. zullen
bedragen om de leiding door te leggen vat)
de Vinkebuurt tot Uithol, zoodat dan ooi;
dat deel der gemeente van waterleiding ls
▼oorzien.
De voorzitter begrijpt maar niet, waarom
toch geen gebruik wordt gemaakt van dp
eigen exploitatie, waarop de heer Sprey ant
woordt, niet te kunnen begrijpen, dat d$,
voorzitter f 20.000 neer wil leggen, als men
hetzelfde voor f 800 kan gedaan 'krygen.
De voorz. wil dit punt weder verdagen tot
een volgende vergadering doch weth. Orerel
wenschto nu de zaak af te handelen.
Het voorstel van de Weth. wordt dan ook
ln stemming gebracht en met 6 tegen 1 sten)
aangenomen. Tegen de heer Bos, die hiern*
boos de vergadering verlaat en als raadslM
bedankt.
Leiden. Oosterkerk, 20 Dec. doé
avonds te haifachfc. Zendingsbidstond. Ds.i
A. J. v. Wijngaarden, predikant tc Katwijk
aan Zee.
W o u b r ug ge- Zondag a. e. d<?s avonda
te 7 uur, Noderl. Protestantenbond, afd*
Woubrugge, voorganger ds. G. J. Hccring,_
van Oudewetering.
Zoet or woud o. Zondagvoormiddag té
tien uren: dr. G. Oorthuys, van Leiden. j
L e-i d e n. Gedaagdvoor het candidaats-
ftsamen in dc rechtswetenschap de heer E.)
Wilmink.
Heden la alhier bevorderd tot doctor in ds
rechtswetenschap, Da het verdedigen van
stellingen, do heer E. Hosselink, geboron te
Arnhem.
Bevorderd tot arts, de heor J H. L. van Ree.'
Geslaagd voor het art6 examen, eerste I
gedeelte, do heer J. H. Waszink.
Amsterdam. Bevorderd zijn;: tob
doctor in de artsenijbercidkundo op procf-
eohriffc: „Giftige werking van ecnigo plan-
ten-ai treksel 8 op planten", do heer S. van
HeijnsbergCD, gob. to Zaandamtot doctor
ln de wis- en natuurkunde op proefschrift;
„Spoctraalrcekseu", do heer C. E. Mogen-
dorff, geb. to Borne.
Groningen- Voor het eerste deol
van het artsexamen is geslaagd do heer
H. H. van Waning Bolt. Voor hot tweedo
gedeelte do heer P. B. Middendorp.
Buitenlandseh Overzieht.
In den Duitschen Rijksdag was,
bet gisteren onrustig.
Aan de ordo was do tweede lering van
de aanvullangsbegrpoting
voor Zuid w cs fc-A f r i k a, waarbij
29,220,000 mark voor den opstand der in
boorlingen gevraagd wcTrd.
Do begrpotangsco" iifisio stolde voor
dien eiscli ar te wijzen Nadat Spahn (cen
trum) het een eu ander over do beraad
slagingen der commissie had meegetic.
was von Bülow, do Rijkskanselier, aan hefc
woord.
De opstanden zullen, zcido hij o. m., op
onz© andere koloniën overslaan en een
algemeen verzet tegen do ovcrbeersching
der blanken te voorschijn roepen. De wei
nige bezettingstroepen zullen tegen zulk
een beweging niet opgewassen zijn. Wij
zullen dan voor dc vraag staan of wij de
kolonie met onevenredig groot© offers we
der veroveren of voor altijd verliezen wil
len. Het botreft de laatste inspanning om
aan onzo koloniën bestendige rust en
veiligheid terug tc geven. Als wij voor
deze laatste offers terugdeinzen, zouden
wij ons aan een ernstige nalatigheid on
een zonde jegens de natie schuldig maken.
Ik kan mij niet denken, dat de Rijksdag
zulk ccn in financieel en militair, in poli
tiek en nationaal opzicht, betreurenswaar
dig on bedenkelijk besluit zal neraea
Mocht ik mij hierin \crgissen, dan zou ik
ah verantwoordelijk leider van de aange
legenheden des Rijks voor liet Duitseho volk
en do geschiedenis niet in staat rijn mik
een capitulatie te onderschrijven.
Roeren (centrum) kwam terug op zijd
onlangs uitgesproken redevoering.
Dernburg, de directeur der koloniale af
deeling, zei, dat Roeren niet alleen onder
zijn voorgangers, maar ook nog onder
hemzelf getracht heeft zich té mengen in
het koloniale bestuur. Zulke inmenging
zal hij weigeren, van welke zijde die ook
geschiedt.
Na verdere beraadslaging zei von B.1
Ik zou u nog op dit laatste oogenblik wil
len wijzen op de zware verantwoording,
dio gij door de te verwachten besluiten op
u laadt. Het gaat om do vraag of wij coo
aanzien in de wereld, do eer van odzo
wapenen, en onzo nationale stelling in
gevaar willen brengen om een betrekkelijk
kleine som to besparen op het einde van
een veldtocht, dio ons honderden mülioe-
nen heeft gekost. Moet het Duitscbe volk
zich kleiner toonen dan andero volken?
Dat is de vraag, waarop de Regeering
antwoord verlangt. Wanneor gij een criaie
wilt, dan zult gij die hebb/n.
Na sluiting van hefc debat volgde de
•temming, waarbij het Regeeringaonfcwerp
word verworpen.
De Rijkskanselier las daarna een kei
zerlijk besluit voor, betreffende de o n
binding van den R ij k e d a g.
Eed bemiddelingsvoorstel van dc zijde
der vrijzinnigen was met 176 tegen 171 stem
men verworpen. Vóór hefc Regeerinpsvoor-
•fcel stemden 168, ex tégen 178. o
Na de voorlezing van de keizerlijke bood
schap over de ontbinding weerklonken er
stormachtige toejuichingen, die rich ook
op de tribunéB voortplantten. Ballestrem,
do voorzitter, stelde een „hoch" op den
Keizer in, waarmede het Huis met geest
drift instemde.
Er moeten ingevolge dé Grondwet binnetr*
