Gaskachels cn
Petroleiimkaclicls,
De Vrouwenwereld
J. L. Creyghton,
Aalmarkt 25.
La Patisserie Moderne.
P. J. DIRKSE,
beslist veilig en reukvrij.
VERHUISD
J. G. PRONK,
Teelland te huur.
LEIOSCH DAGBLAD, VRIJ2AG 9 KOV£M3ER. TWEEDE BLAD.
Anno 19(16.
Tweede Kamer.
Eerste Kamer.
Uit de Reehtzaal.
Vervolg Advertentiën.
Wed. J. STËE\D AUËR Zn.,
ftarbaii^eiiiigriCii:.
SANT AL-PARELS 1927 18
Oud© Vest 47,
Kleedermakerij
Ju P. KOÖREffiAN.
Sf.-üicolaas,
Dikke Gebroken
Letterbanket,
Borstplaat.
WARML-J KIST JiOUDK SüHOTELS.
1918 26 Aanbovolond, GE,?. A. BLTS.
Banketletters dag-elijks versch.
De Vrouwenwereld vorscbynt Jfc maal per maand.
Ha ÏÏrnilTOAnWArAlri sooft aan zyoe abonnee's als gratis premie
HO VlullV>uilvTulDm Qen nieawen roman, waarvan by lodor
nummer een vel van 10 bladz. druks wordt verzonden.
Sigarenmagazijn P. J. A. OE ftllJS,
„13e Landweer".
No. 14330.
Vergadering vao gisteren.
Besloten wordt tot de toelating van dr.
De Visser.
Indische Begrooting
Do algemeen© beraadslagingen worden
geopend, nadat q'o Voorzitter op beperking
van debatten heeft aangedrongen om met
do behandeling van de Staatsbegrooting
vóór Kerstmis gereed te kunnen komen.
De beor B r u m m 1 k a m p, er op wij
zende, dat do instelling van verboden krin
gen en van d© regio niet heeft gebaat, be
pleit een algeheel verbod van invoer en ge
bruik van opium, desnoods gebonden aan
een fatalen termijn.
Do heer Piers on juicht uitvoerig het
beleid van dezen minister boo. Niot goedkeu
ren kan 6preker echter het onttrekken van
geld aan de Spaarbank ten behoeve van de
economisch© welvaart, en hij waarschuwt
tegen uitbreiding van de Staatsbedrijven-
Zijn er op de particuliere ondernemingen
misbruiken, dan moet de Regeering daar
tegen met kracht optreden. Spr. waar
schuwt den minister verder wijzende op
de tegenvallers met d© Solovallei en de
zoutbriquettcering om niet te optimis-
tisoh te zijn in het aannemen van de pro
ductiviteit van werken, en bepleit voorts
hot brengdn van de kosten van scholen
bouw onder do gewone uitgaven, en do
wenschelijkheid om de boekhouding en do
commercicelo leiding van de bedrijven in
Tndië, to brengen in één hand.
Nagaande wat in de tien jaren van zijn
Kamerlidmaatschap voor Indiö is gedaan,
concludeert de heer Van Kol, dat het
imperialistisch karakter van ons beleid
vaststaat, terwijl na dit tijdperk, zoo rijk
aan woorden eh arm aan daden, van dit be
leid, van ons optreden als koloniale mi-
gr-\dhoid kan worden gezegd: „gewogen en
t© licht bevonden." Wol is er rets, n aar
bitter weinig gedaan, terwijl dr zoo ontzag
lijk veel gedaan moést worden. Van ecu
werkelijk koloniale hervorming is niets I's-
recht gekomen. Op Java, dat door zijn
rijkdommen tot grooten bloei zou kunnen
wqrden gebracht, heerscht nog groot© ar
moede. Voor den landbouw, het landbouw
oredict, en irrigatie is bijn-« niets gedaan
Zoo goed als niets is gedaan voor het an-
bachtsonderwijs de verleden jaar aange
kondigd© Teehniacho school is van deze hc-
grooting verdwenen en voor de kloin-
industrie ten bate van d© inlanders. Niets
ook is gekomen van een herziening van het
strafrecht en het strafstelselvan reorga
nisatie van d<? politie; van afschaffing
van den dwangarbeid; van een wijziging
in do regeling der preventieve hechtenis; van
maatregelen tot bescherming van do mijn
arbeiders onder wie do sterfte ©norm is
on van do arboidore op Banka, Billiton
en Deli. Evenmin is iets belangrijks ge
daan tot verbetering van den fysieken toe
stand eter inlanders, enz., enz enz.
Een stap in do goede richting deed deze
minister door verschillend© bestuursamb
ten voor do inlanders bereikbaar te maken.
Maar een belasting naar draagkracht is
er nog steeds niet en uit eten mijnbouw zou-
ó'en millioenen meer zijn te halen, wanneer
meer gelet werd op de belangen van de ge
meenschap en minder op die van enkelo
particulieren, terwijl door verlaging van I
do zoutmonopolie do bevolking zou gebaat
worden Spreker sluit zich aan bij den
heer Brummclkamp, in diens aandrang tot
afschaffing van het opiumverbruik, en
tegenover do zware belasting van den in
lander, stelt spr. het belachelijk geringe
recht, dat van de tabakindustrie wordt ge
heven, terwijl nog steeds geen uitvoerrecht
op petroleum is ingevoerd, niettegenstaan
de in één jaar vijf petroleummaatschappij-
en een netto-winst maakten van ruim acht
en een half luillioen.
De Regeering moet aldus betoogt spr.
verder bedrijven als van de „Konink
lijk©" met hun enorma winsten, ten bate
van de gemeenschap tot zich trekken, oin
daardoor tc komen tot vermindering van
den belastingdruk voor den inlander, o.a.
door afschaffing van de landrente.
Ten slotte wijst spr. er op, dat in do
laatste 10 jaren 500 millioen gulden voor
leger en vloot zijn uitgegeven en in do
laatste 5 jaren bovendien 50 millioen voor
de oxpedities. Scherp critiseort hij daarbij,
dat de minister geen opgaaf van allo kos
ten voor de expedities kan overleggen. En
spreker handhaaft dan ook zijn -vroegere
motie, om zulk een opgaaf te verkrijgen.
Hij bespreekt vervolgens nog den alge-
meenon finaneieelen toestand, daarbij be
pleitende Staats-exploitatio van den mijn
bouw, om te eindigen met een bespreking
van de z.i. gevoerde imperialistische po
litiek, met nam© op Boni en Bali. Op ge
tuigenis van een onbetrouwbaar Chinees,
on op onnauwkourig onderzoek van een
controleur wordt een expeditie op touw
gezet. En ontzettende tafeTeelen hebben
zich afgespeeld bij die expeditie.
Do heer Bogaardt, tredendo in fi
nancieel© beschouwingen, wcnscht het stelr
sel gevolgd t<? zien dat alle buitengewone»
uitgaven, zonder uitzondering, door leenin
gen zullen worden gedekt, en do renten -en
aflossingen zouden worden aangemerkt als
gewone uitgaven. Vervolgens behandelt
spr. den sooiaal-economischen toestand der
Indische bevolking. Jaarlijks worden aan
zienlijke sommen onttrokken aan do circu
latie in Inolë zelf, en het niet hoog zedelijk
peil van vele inwoners van Indië staat me
de economische ontwikkeling in den weg.
Zoolang de Regeering niet do zending be
vordert, zullen alle pogingen om den in
lander tot meerdere welvaart te bron gen,
zonder ©ffc"ct blijven.
Do heer Van Bylandt wijst, als de
vorig© spreker, op hot gevaar van den Is
lam. Spr. maant verder aan tot voorzich
tigheid met mijn-exploitatie.
Hedenmorgen te1 11 uren voortzetting.
Bij de Tweede Kamer zijn ingekomen
twee wetsontwerpen
lo. tot goedkeuring van een koloniale
verordening betreffende het aangaan ten
laste van de kolonie Suriname van een
goldleonïng ton behoeve van hot Immigra-
tiefonds aldaar, en
2o. tot wijziging cn verhooging van de
koloniale huishoudclijko begrooting van Su
riname voor het dienstjaar 1907.
Voorts zijn ingekomen wetsontwerpen tot
verhooging van het XI hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1907;
tot wijziging van het Vide hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1905;
tot wijziging van artikel <12 van het bij do
wet van 2 September 185-4, Staatsblad No.
129, vastgestcldo reglement op het beleid
eter Regeering van Ned.-Indië.
Deze ontwerpen werden naar do Afdee-
ÜDgen gezonden
Wijziging Wet van 21 Dec. 1861 houdende
regeling der samenstelling cn bevoegdheid
van den liaad van State.
Momorie van Antwo ord.
Ten aanzien van het bezwaar van enkele
leden, dat do bevoegdheid tot het uitbrengen
eener raadgevendo stem niet ïn overeen
stemming zou zijn met het bij de jongste
Grondwetsherziening aan den Prins van
Oranje toegekendo recht om een voor do
beslissing meetellende stem uit te brengen,
merkt de Regeering op, dat die ruimere be
voegdheid, de mindere bevoegdheid van bet
hebben eener raadgevende 6tem in tic.T
sluit; de geest der Grondwet verzet zich Ier-
hal vo niet tegen do nieuwe bepaling. Voort?
kan de bedenking, dat het hoofdargument
voor het voorstel, do voorgesteld© tweevou
dige bevoegdheid niet rechtvaardigt, door de
Regeering niet worden, beaamd. Het mag
een voordeel genoemd worden, dat thans de
bevoegdheid van do zitting bobbende Prin
sen met zooveel woorden wordt vastgesteld.
Spcorioeglijnen in de Haarlemmermeer.
Het ontwerp van .wet tot toc-kenniDg van
een renteloos voorschot uit 's Rijks schatxist
ton behoeve vaa den aanleg en het in ex
ploitatie brengen van epoorweglijnen in de
Haarlemmermeer en omgeving werd blij
kens heb Voorloopig Verslag algemeen
met voldooning ontvangen.
Enkele leden betreurden het, dat de lijnen
niet als spoor voor zwaar materiaal waren
aangelegd, daar alsdan eon nieuwe goede
verbinding tusschen AmsterdamLeiden
en HaarlemUtrecht zou zijn verkregen.
Van meer dan één zijde werd er op gewe
zen, dat voor do vrees, dat de nicuwo lijnen
do apoorweglijn AmsterdamRotterdam
concurrentie zouden aandoen, geen grond
bestond.
verschillende leden meenden hun ver
bazing to moeten uitspreken over de bewo-
ring, dat d© inundatie in oorlogstijd gevaar
zou loopen door de voorgestelde spoorweg-
lijnen.
Eenig© leden meenden to moeten protes
teoren togen een, behandeling „en detail"
van defensie-zaken als door den minister
van oorlog was geschied. Naar zij betoogden
had bot standpunt van dezon minister zich
gekenmerkt door bijzondere openhartigheid.
Deze mccning vond echter bij verschil
lende leden tegenspraak.
Velo loden opperden nog bezwaren, de
defensie rakendeeenige leden waren eohttr
van oordeel, dat do verantwoordelijkheid
van dozen deskundigen minister hun een
voldoende waarborg was, dat de voorgestel
de lijnen geen nadeel voor onzo dcfensio
konden opleveren.
Haagsche Rechtbank.
Gcruimen tijd ging gisteren heen met do
behandeling der zaak tegen do 29-jarigo A.
S., van Rotterdam, verdacht van meineed
in do ccnigen tijd geleden berecht© zaak
van do Haagsche „deskundige", zich noe
mende mevrouw Annema, dio veroordeeld
wend cn weldra in hooger beroep voor het
Gerechtshof zal terechtstaan.
De behandeling van «tezo mcincod-zaak
geschieddo met gesloten deuten.
Wij vernamen, dat het O. M. tegon de
ongohuwclo vrouw een jaar cn zes maanden
gevangenisstraf bad geëisoht.
Behalve? andere zaken stonden voor gis
teren ook op het bullotin een zaak uit Lei
den ©n oen uit Zo©terwoude, welke drio
weken geleden, wegens het vorgevordcro'e
uur werden uitgesteld, nadat do daarin be
trokken getuigon van elven tot halfzos had
den gewacht. Thans kwamen zij klaar. To
gen elf uren waren zij weer present en te
gen halfvicr konden zij eindelijk hun ge»
tuigeingfold ©pJtrijkcn.
Verzot te Leiden.
Te Leiden hebben dit jaar al heclwat
volksoploopjes plaats gehad en is er al heel-
wat verzet tegen de politie gepleegd. De
straffen voor dit verzet blijven niet uit:
Kantongerecht en Haagsche rechtbank leg
gen ze beurtelings op.
Nu was het een visscher uit Leiden, vnn
19 jaren, W. F. F., die zioh te verantwo ir-
den had ter zake van verzet. Hij was ech
ter niet gekomen, hetgeen hot werk der
rechters verlichtte.
Dio F. bevond zioh op 30 Mei om halfvicr
in een volksmenigte in het Noordeinde, uit
welke menigte hij zich niet verkoos te ver
wijderen, toen een agent van politie hot
hem gelastte. Die F. deed mejr. Dp bet
Kort-Rapenburg gaf hij don agent opzette
lijk een slag op zijn hand, een trsp tegen de
boenen en één of twee slagen tegen een
wang. Do agent kreeg zelfs een bloedend
wondje.
De president vroeg of de stakers er weeT
bij waren en informeerde nauwkeurig naar
hetgeen do agent had moeten verduron cn
naar wat een ander© agent had gezien.
Het O M-, er rekening medo houdende,
dat deze beklaagdo t© voren reeds met de
justitie in aanraking was goweest-, eischto
bij verstek tegen hem, als reeds telegrafisch
gemold, twee maanden gevangenisstraf.
Diefstal te Zootorwoudo.
Op Zaterdag 28 Mei vermiste do caféhou
der L. P., te Zoetorwoude, een van drie
emmers van zijn orf. Een Zoeterwoudsch
politic-man, do veldwachter D., werd Cr
mede in kennis gesteld cn deze ging aan
het zoeken.
Hij was zoo gelukkig in één van twee bu
rende peurschuitjes het vermiste voorwerp
t© vinden. In do gauwigheid gaf do peura'er
nog een valschCn naam op, maar later
bleek, dat hij was L, N.
Bij verstok oischte het O M. tegen hem
zeven dagen gevangenisstraf.
Verzot to Voorburg.
Een der gcmconte-veldwachtcrs van Voor
burg heeft cCn piucht van ©en baard, een
waar sieraad voor zoo'n mooi geüniformeerd
meneoh. Misschien is hij er o'an ook wel
trotsoh op.
Een oogenblik op 15 Juni echter heeft hij
bepaald gewenschfc een mensoh met gladge
schoren kin cn ook met een minder rijk
uniform te zijn. Immers, dien dag kreeg
J. 0. van M., een 30-jarig Voorburgsch
sjouwer, dronken zijnde, hem te pakken bij
dien mooien baard ©n bij zijn vangsnoeren,
toen hij zich met hem bemoeide. Het ge
beurd© op <ïen Achterweg. Van M. was
woest Cn spaarde baard noch snoeren. Hij
rukte on trapte; Hij sloeg cn schopte Hij
riep, den mooien veldwachter te zullen
wurgen, to zullen vermoorden l
Hot liep echter niet zoo'n vaart, want
met snoeren cn baard cn stoer als to vo- J
ren kon do veldwachter gisteren hooren,
dat do heer officier tegen hem, die zich go-
droeg als een wild dier, eisahto tion dagen
Rijkskwartier.
Van M., zei, dat hij toen zoo beschonken
was, dat hij zich niets meer van het geval
herinner do.
Een geldboete had hij liever dan gevan
genisstraf.
Diefstal te Naaldwijk.
Curiositeit9halvc ook nog iets van dezo
zaak.
De beklaagde is N. L. een zwervend koop
man van 38 jaren, goboren een halfuurtje
van Leiden, onder Leiderdorp, reeds meer
veroordeeld.
Niet lang goleden lag in do keukenkast
in het huis van een tuinder te Naaldwijk
een stukje rookvlcesch. Dit verdween. Het
word door een veldwachter op do fiets
gevonden op voorzegden L. Tor rake van
dien diefstal werd L. gisteren gehoord.
Op dien dag was hij geweest to Naald
wijk, zoi hij, bij dien tuinder, bij die kast,
bij dat rookvlcesch, maar hot aangeraakt
had hij niet. Zijn hond had het meege
sleurd
„Waar staan do tanden van dien hond
dan in 't vleesch?'' vraagt do president.
Beklaagde wist van geen tanden.
Toch zag het 0. M, niet in den hond,
maar in don koopman den schuldige en
eischtc tegen hem vier maanden gevange
nisstraf.
D© baas van den hond werd bijgestaan
door een verdediger, mr Van Slooten.
Dezo in 't midden latende do schuld van
mcnsch of beest, vroeg aan de rechtbank
door deskundigen een onderzoek to doen
instellen naar 's mans geesfcvermogons. Do-
zo lieten, volgens pleiter, te wenschen over.
Een verder verblijf in de gevangenis,
waar hij erg raar deed toen pleiter hom
bezocht, achtte doze niet raadzaam. Een
krankzinnigengesticht was do plaats voor
dozen gek.
Do president vroeg beklaagde wat hij
docht van hetgeen mijnheer do advocaat
zoiof hij liever naar een krankzinnigen
gesticht ging dan in do gevangenis te blij
ven. Nauwelijks was do vraag er uit of d©
president zal cr spijt van gehad hebben
haar to hebben gedaan
Want do man sprak, luid en rad, gesti-
culeorend in dc richting des voorzitters:
„Na een gokkehuis? Dat kan jo denkef
Ik ben niet gek. Net zoo min as jij en een
andor. Maar weet jo wio der gek is? Dat
is dio dommestiek van je. Die veldwachter
van daarnet. Want meneer de avecaat kan
dat nou wel zegge, maar raoncer vertelt
niet olios. En die veldwachter ook niot.
Die is gek. Die mot in een krankzinnige
gesticht. Maar ik niet! Dank jo wel, hoor!
Dio veldwachter van je, dio pakte me
beet. Zóóf Hier! as ik mo hondjo niot do
andere kant op gestuurd had, toe ik do
vent zag kommc, daardoor zag io gcon
hondje, zooas io ree, dan had io cr zoo
go?d niet afgekommo..."
Dc hamer des presidenten valt na het:
„Hot onderzoek in deze zaak wordt hier-
meo goslotcn cn de uitspraak wordt bo-
paald op 19 Nov. aanstaando. Volgend©
zaak."
Ingelichte president en onderzoek inga*
gezindo advocaat blij, dat do gekke koop
man met een wijzen veldwachter verdween I
Na-ar do gevangenis voorshands.
Oude Bekenden.
Twee handwerkslieden uit Don Haag, P.
O. v. D., on A. v. d. B., to voren reeds voor
gcruimen tij-a' wegens diefstal veroordeeld,
waren op 17 September 1.1. des avonds in
de Wcimarstraat te 's-Gravcnhage. Een
agent van politie, door een melkboer ge
waarschuwd, stelde zich verdekt op cn zag,
dat do eerste persoon morrelde aan oen
voordeurslot cn dat o'c andero man een eind
verdor stond, als op den uitkijk.
Door de politie werden zij aangehouden
cn op hen werden bevonden een schroeven
draaier, lampions met kaarsen en sleu
tels.
Beklaagden zeio'en gisteren ter terechtzit
ting van do Haagsche rechtbank, dat zij
niets kwaads in het schild voerden; de
een schuilde voor den regen bij de deur, dv
anó'cr stond een meisje op te wachten
Het bezit der bij hen gevonden voorwerpen
trachtten zij als iels heel gewoons voor to
stellen. Van afspraak om een rijwiel tc sto
len was niets waar.
Het O. M. cisohto tegen deze zeer ongun
stig bekend etaandc personen, wegens po
ging tot diefstal en medeplichtigheid daar
aan, drio jaren gevangenisstraf
Mr. Spier trad als verdediger op. Pleiter
wees op do gissingen in de dagvaarding,
op de tegenstrijdigheden in do getuigen
verklaringen, cn op de omstandighod'cn,
waaronder de hooFdgctuige het „morrelen"
aan do deur had waargenomen, voor dozen
getuige, vanwego de duisternis en den af
stand ongunstig. Hij achtte het voornemen
füandenmakerssleeg 4, bij de Waag.
PR I afl A ADRES voor
zuivere Natuurboter,
Gr< U'ivche. Leid chp vette
Edanmie- K..as. -vs
Klare 45. föare 45.
Telefoonn. 419.
HEDEN IN LOSSING: do
S navolgende soorton:
Zeouwsche Paarspetten.
Zeeuwsche Blauwen.
H Zeeuwsche Paarspetten 5-
ês (Drielingen). S
Frlesche Elgenheimora.
2 Frie8che Blauwen. !f
Brielsche Eigenheimers.
Brielsche Fleuren.
.22 Fijne Duinaardappelen. S"
g Monsters worden op aan-
S1 vraag thuis bezorgd.
Aaubovelend: 1913 2-4
Klare 45. Ittare 45.
HARTESTEEG 2.
Per Liter. Por Flesch.
Anlsotte ƒ0.46 Roode Wjjn/'O.eO
P.r.lco 0.45 Madera 0.60
Curasao 0.45 Roode Port 0.66
Frambozen 0.46 Witte 0.60
NisuwRood, 0.72 Malaga ,0.60
Jenerer 0.72 Niereteiner 0.60
Brandewijn 0.72 Samos 0.60
Punch 0.80 Advocaat 0.80
Boerenjong., 0.80 Vermouth O.SO
Cognac 0.90 Champagne, 0.80
1776 12
882 62
De Administratie van het „Leidseh
Dagblad" belast zich met het plaatsen
van Advertentiën in alle Bladen.
zyn bet beite en zekerste geneesmiddel tegen allo geheime riekten.
Santal-Parels van Dr. FEST overtroffen door haar zuiverheid en krachtige
werking allo aoorten van Santal-Plllen. 8antal-PareIs geven na één
dag reeds verzachting en treedt de beterschap ln. Prys ƒ1.20. Hoofd-
Depot: fSANITAS", Leiden, Steenscbuur 1, by de Breestraat.
Geopend: Maandag, Vrydag en Zaterdag van 9-4 en 7-9 uren.
van Hooigracht 87, naar
hoek HAZEWINOSTEEG (hij de COMEOIE)
1831 12
Fijn gekruide
10 Cis. per ons.
35 Cts. per pond.
15i en 16 Cts. per ons.
Beleefd aanbevelend,
Breestraat 97.
1672 23
Voor Teelland te hoor: h«t
stuk WEILAND, genaamd Staal-
w(Jk", groot ongoveer 1.5 Hectare,
gelegen aan de Heerenstraat, achter
de Woningen van de Leldsche Bouw-
rereenlglng. 1879 12
Aanbiedingen worden Ingewacht
by Architect MULDER alhier, mst
huurprUa per jaar. roor 6 of 10 jaren.
H03QEWOERD 128. TELEFOOMN. 331.
Déjeuners, Diners, Soupers.
is ongetwijfeld 't meest practische Modeblad van Nodorland.
Ho Vrnmnonworold telt Por nummer zestien bladzijden druks,
Ho VlUUWullV?Ulülu waaryan acht de Mode-Gids, motonge-
voer 60 afbeeldingen vormen, en do overige Damcs-Lcctaur
bevatten.
Hfl VrnnWAnWProlrt berat Knippatronen aan belde zUdon
HO VlUUWCllWPICm bedrukt voor Costumes, alsmede Patro
nen vo-r Borduur-, Maak- en llreiwerken en Mono
grammen.
Tlo ïïrnTimotlWöroia 18 h6t soedkoop»to Modeblad, want
HO f lUUWGliVf PlClU do prya ja pCr drie maanden «lechts
75 Cts., lrauco por po*t f
By alle Boekhandelaren zijn proefnummers voikrijgbaar on
worden boatellingen aangenomen, evenala by den Uitgever H. A. M.
ROELAXTS, te Schiedam. 1711 li
Hoogewoepd No. 8. Telefoonn. 335.
VBAAUT liet merk:
(Eigendomsmerk). 1917 16
Niet te overtreffen 2»Cents-Sigaar«
