Onze voeten en ons schoeisel
Ondanks dead hoar are kosten van ge
bruik is de motorwagen voorueeliger ge
bleken, daar hij ongeveer het dubbele ge-
praesteerd heelt van den paardewagen.
Een goederenvervoer-maa.t8cha.ppij, die
na verschillende vergelijkende proeven de
voorkeur schonk aan den electrise hen wa
gen, schrijft: „De zelfbeweger dcet twee
maal het werk van den paardewagen en
over zeer lange afstanden zelfs driemaal
zooveel. Onze reparatierekening is niet
bijzonder gjroott geweest. De edectrioiteit
kost ons ongeveer 40 Am. cent per dag.
Het schoonmaken van do batterij, dat
'driemia&l per jaar moet gebeuren, kost
'ongeveer 25 dollar per wagen, plus 10 a
15 dollars aan reparatie. Het kostbaarst
z-ijn de banden. Toch kan men met één
stel meer dan een j aar toe. Zij kosten 340
dollars voor een wagen van drie ton -en
450 dollars voor een wagen van 6 ton.
D© firma Montgomery en Ward, te Chi
cago, gebruikt nu bijna drie jaren zes
electrisohe wagens. Zij meldt, dat zij over
het gebruik zeer tevreden is en dat elke
motorwagen het dubbele doet van den
vorigen wagen met paardebespanning. Zij
gebruikt geheel gc~ ulde banden, die 135
dollars per stuk kosten en ongeveer een
jaar dienst doen. Ook do batterijen moe
ten na een jatr vernieuwd worden. Deze
kosten 600 k 900 dollars per stuk. De fir
ma heeft een eigen electrisohe installatie,
zoodat vulling der batterijen wednig kost
en des nachts geschiedt.
Deze firma waarschuwt, dat men eerst
leergeld' moet ootalen. Do motorwagens
moeten, legt zij, „good worden behan
deld", doch dit is niet zoo eenvoudig als
het schijnt en veroorzaakt in den beginne
onnoodige verliezen.
Een eerste fout b de wagens te zwaar
te belasten. Men denkt; Nu er geen paar
den voor staan, moet er ook maar alles
ineens op. Dit is niet alleen nadeelig
voor do machine, maar vooral voor de ban
den. Dan worden de electrisohe batterijen
dikwijls door gebrek aan kennis verkeerd
behandeld.
Ook vereïscht hot voorzichtig aanzet
ten, stoppen en sturen eenige ervaring en
men zal dan ook goed doen den chauf
feurs de machine uit te leggen en te wij
zen op hetgeen gedaan nagelaten moet
worden. Als men een drietal wagens heeft
loopen, loont het zelf reeds do kosten een
afzonderlijken man aan te stéllen voor
de zor^ der batterijen. Het gebruik van
één enkelen wagen wordt dikwijls buiten
sporig kostbaar, omdat de batterijen door
de chauffeurs onachtzaam worden behan
deld of omdat reparateurs te veel reke
nen; men zie dan ook, dat gebruikers
van cén enkelen w; _cn zich vereenigen om
voor gezamenlijke rekening een garage te
onderhouden.
Als bijkomstige voordeelen van den mo
torwagen w reten nog opgegeven, dat on
gunstig weer, regen, sneeuw, gladheid wei
nig invloed hebben op don dienst van
den zelfbeweger; dat het telkens stoppen
en aanzetten, zoo schadelijk -v >or paarden,
de automobiel weinig deert, en dat men
eerder een knecht kan uitsparen bij eon
zelf be wegen den vrachtwagen dan bij
paarden, die voortdurend' toezioht ver-
eischen.
Als wensohen voor de toekomst worden
nier uit de antwoorden nog opgeteekend
voor de beUzmewagenseenvoudiger con
structie, en voo- de electrisohe wagens:
lichtere batterijen, gïooter arbeidsvermo
gen en minder 'krachtsVerlies.
Winterpostelein en Winterspinazie.
Dé eerste is een smakelijke groente voor
het voorjaar, in smaak veel met postelein
overeenkomend, en daar ze weinig eischen
stolt, verdient ze meer bekend en ge
kweekt te worden. Men kan ze in Juli
zaaien, maar ook nog later, in Augustus
en September, van welke late zaaiing men
dan in Maart kan beginnen te eten, en
wanneer men er eenige zorg aan besteden
wil, roede in Februari, wanneer ir
het bed met een raam, steunende op vier
aan de hoeken geplaatsts bloempotten,
bedekt.
Yan zulk een bed kan men lang snij
den. In het zomerseizoen is de groente
minder aanbevelenswaardig, ze schiet dan
licht en heeft dan ook veel yan haar
malschheid verloren.
De planten worden uitgedund op een
onderlingen afstand van 1015 c.M., het
uitdunsel kan worden genuttigd; later
snijdt men de groen to af.
Winter postelein houdt van een tamelijk
vruchtbaren, vochtigen grond.
De Engelsche winterspinazie of patiën
tie levert eveneens een malsche voorj aars-
groente, waarvan de c.rste blaadjes in
Februari reeds uitloopen. Deze „overblij
vende spinazie", zooals ze ook wel ge
noemd wordt, is eigenlijk een soort zuring,
welke dan ook later in den tijd door haar
zuurachtigen smaak minder begeerd wordt.
Men kan ze zaaien in April, maar ook in
Augustus en doe uit bij voorkeur op een
beschaduwden, vochtigen grond. De zaai
ing zij dun, daar de plantjes op 15 c.M.
moeten worden uitgedund.
Yelen ruimen na den oogst het bed op;
dit is wellioht het beste, dewijl hot schijnt,
dat het gebruik van overjarige patiëntie
ongesteldheid kan veroorzaken.
De arts Th. Moinat deelt mede een door
hem waargenomen vergiftigingsgeval na,
het gebruik van Engelsche winterspinazie,
waaraan acht personen geleden hebben,
die echter allen na melküiëet en rust her
stelden. In dit vergiftigingsgeval was de
twee-jarige plant gegeten, dio de bewoner
toevallig in rijn tuin «-oor een vorigen
huurder achtergelaten had gevonden. Toe
vallig hoorde do schrijver van éen anderen
collega, dat deze zelf ook het slachtoffer
van deze zelfde vergiftiging was geweest,
en het bleek, dat ook dozo vergiftiging
aan de twee-jarige plant te wijten was.
Yan het gebruik van eenjarige patiëntie
hoorde men nooit van vergiftiging.
Overtuigend zftn deze gevallen wel niet,
maar voorzichtigheid zij tooh aanbevolen.
Wij willon hier nog melding maken
van een derde groente: de Nieuw-Zee-
landsche spinazie, niet omdat ook deze
voor den winter of het vroege voorj aar is
bestemd, maar omdat do herfst de beste
zaaitijd is. Zij heeft niets met onze spina
zie gemeen, doch kan deze in den zomer
uitstekend vervangen. Zij is zeer gevoe'jg
voor vorst, moet dan ook goed tegen de
koude women beschermd, maar beloont dia
zorg ruimschoots, wanneer men bovendien
den grond flink bemest. Zij groeit weel
derig, schiet niet door en krimpt bij het
kokten minder in dan spinazie. Ook half
Mei kan men uitzaaien, of in April in een
broeibak je, om dan eerst de plantjes in
potjes te zetten, welke nog in het broei-
bakje blijven, tot ze, langzaam aan de bui
tenlucht gewend, in den grond kunnen ge
bracht worden op een onderlingen afstand
van minstens een halven meter, daar de
plant haar takken naar alle kanten uit
spreidt.
Bekijk oens den voet van een antiek beeld,
schrijft de geneeskundige meewerker van
„Het Nieuwe." Wij zullen nog niet spreken
over mooi en leelijk, maar alleen trachten
uit te visschen wat normaal en wat abnor
maal moet zijn, Want werkelijk, die onder
scheiding, toch noodig om tot een gezonden
stand van zaken te komen, zijn wy, waar
het onze voeten betreft, absoluut kwijt.
Wijs mij naast dien mooien, antieken
voet, waarbij de groote teen in het ver
lengde ligt van den binnenrand der voet
zool en tusschen grooten en tweeden teen
een behoorlijke vrije ruimte is opengelaten,
één modernen voet zonder likdoren; wijs
mij één twintigste-eeuw6chen voet, die niet
met een of anderen verkromden teen prijkt!
Gij hebt moeilik zoeken, en ware het
nl dat uw likdoren u helsche pijn doet,
gij udt in staat zijn, een rijkbelikdorend
steunvl&k voor het meest normale té hon
den.
Maar wat doet het er toe, zult gij vragen,
als wij, behoudens de pijn van likdorens
en eeltknobbeLs, van al die vervormingen
geen laat hebben?
Gij leeft in volei agon misverstand. Een
normale, goed gebouwde en goed function-
neerende voet is een hoogst belangrijk en
onmisbaar orgaan, dat voor een goede Wer
king van het geheel niet kan worden go-
mist,
Als een plekje van de huid van den voet
onophoudelijk is blootgesteld aan de wrij
ving van het leer, gaat de opperhuid daar
ter plaatse verdikkende likdoren is in
aanleg tot stand gekomen. Op doorsnede
ziet een volwassen likdoren er uit als een
spijker, die met de punt omlaag m do huid
is gedreven. Onder den druk van die punt
verdwijnt daar een der heuveltjes, die de
scheidende laag tusschen opperhuid en le-
dorhuid vormen. In elk van dio heuveltjes
liggen bloedvaten en con zenuwstammetje.
Ook dit laatste wordt gedrukt en zal ver
dwijnen; maar niet dan nadat het met de
allerverschrikkelijkste pijnen afscheid geno
men heeft.
De pedicuur of een of andere eelt-oplos-
sende tinctuur blijkt in staat, den marte
lenden doren met wortel en al te verwijde
ren maar nog is de ellende niet uit. Ik*
spreek niet van nieuwe likdorens, die Cnt-
staan zoolang het schoeisel niet wordt
veranderd; het gevaar schuilt elders. Vaak
ligt in do nabijheid van den doren een
kleine slijmbeurs, die met de gewrichts
holte tusschen de kootjes van een der tee-
nen in verband staat. Niets is meer voor
infectie vatbaar dan zulk een holte, en
nergens is, ook bij den zindelijksten
mensch, de gelegenheid tot infectie zoo
gioct als aan den voet. Geen wonder, dat
likdtetren-ofleraties heel, dikwijls odndbjgen
met heftige ontstekingen en stijf-worden
van een of meer voetgewrichten.
Voor het mortelend steken van den lik
doren zoekt uw teen een schuilplaats; hij
bedankt voor de pijnigen do aanraking van
het harde, meedoogenloos wringende leer
van uw schoen. Behendig glijdt uw teen
ondei', achter rijn buurman en ligt er veilig,
tct hij, door vergroeiing van een der ge
wrichten, niet meer van zijn plaats kan.
Kromme, misvormde, onder en over elkaar
groeiende teenen zijn aan de orde van den
dag.
De voiöt is een meesterstuk van architec
tuur; op het voetgewelf steunt de geheele
lichaamszwaarte. Zakt dat gewelf in, ont
staat dus de platvoet, dan heeft dit voor
het geheel© statische orgaan: beenen, bek
ken, wervelkolom en de daar zich aan
hechtende spieren, noodlottige gevolgen.
Iemand met een platvoet wordt afgekeurd
voor den „dienst" zoo worden 3 k 4
pOt. der recruten afgekeurd eu kan de
overfcuigihg meenemen, dat hij niet alleen
voor den militairen dienst, maar ook in
den Btrijd cm het bestaan minder waard
is dan een normaal individu. Slechts zeer
ten deole is hot gebrek te verhelpen door
in den schoen een valsch zooltje te dragen,
dat het noimale voetgewelf eenigsrins
nabootst. Zulk een zooltje is niet, als one
voetgewelf, veerkrachtig en voor tijdelijke
vervorming vatbaar.
Door verandering van richting van den
grooten teen verliest do binnenste pijler
van het voetgewelf aan steun en wordt het
ontstaan van een platvoet gemakkelijker
gemaakt.
Het voetje van hot pasgeboren kind
heeft al die misvormingen niet, maar toont
zich nog in zijn magnifieken bcuw; de tee
nen zijn nog vrij beweeglijk en geven bij de
gewrichten dezelfde fijne lijnenteekening
te zien ads de vingers. Maar weldra heeft
het rijk der schoonheid' uitgediendhet
voetje wordt voorgoed weggemoffeld in het
uit den eersten den besten schoenenwinkel
betrokken laarsje, In hoofdzaak wordt ge
keken naar modieuzen vorm en fraaie kleur,
want de uiterlijke eigenschappen dicteerenj
nu immers de wet. Hoe de voet er van bmten
uitziet, niet wat in den schoen verborgen
zit heeft recht yan meespreken 1
