De weg over den Simplon.
achter ambtenaren staan, die de brieven
zóó leggen, dat ze automatisch gestempeld
kunnen worden. Dit geschiedt dan werk
tuiglijk, zoodat in één uur door één stempel-
machine 60,000 postkaarten van de noodige
stempels kunnen worden voorzien. De aldus
gestempelde brieven worden in metalen
bakjes gelegd, die op een transporteur wor
den medegenomen naar een anderen hoek
van het gebouw, waar de brieven worden
gesorteernd; eerst volgjens de Staten en
dan volgens de steden en dorpen. Zijn de
bakjes geleegd, dan worden ze op de terug-
loopende transporteurs teruggezonden, om
opnieuw te worden gevuld-
Een aardige bijzonderheid is, dat de bak
jes door een inrichting kunnen gezonden
worden naar elke gewenschte afdeeling.
Volg bijvoorbeeld maar eens een pak brie
ven voor Texas. Het bakje glijdt voort, pas
seert de tafel van Ohio, Pennsylvania en
misschien nog twintig andere Staten, tot
de Texaa-afdeeling nadert. Werktuiglijk
gaat het nu op een zajlijn en stopt, terwijl
achter hem aan op de hoofdlijn de rij van
brievenbakjes ongestoord zich voortbe
weegt.
Het vlugst van alles is echter de wijze,
waarop de post naar de stations wordt be
zorgd. Hier is de ondergrondsche schiet-
blaasbalg van Hildebrand werkelijkheid
geworden.
Tien minuten vóór het vertrek van den
expres-trein naar een zekeren Staat, ziet
men de metalen bakjes uit de verschillen
de deelen van het postkantoor de brieven
voor dien Staat aanvoeren in een hoek van
de zaal, waar twee zwarte buizen uit den
vloer steken. Dit buizenpaar loopt direct
van het postkantoor naar de verschillen
de spoorwegstations. In een cylinder, die
in de buis past, wordt de post geborgen.
Zóó er in, wordt hij weggeblazen, vliegt
onder straten en „wolkenkrabbers" door,
duikt onder de Ohicagorivier en verschijnt
2.5 minuten later op de tafel in het star
tion, waar hij wordt geopend en de in
houd wordt overgeladen in het postrijtuig
van den expres.
Dit stelsel van vervoer door luchtdruk
omvat zes hoofdlijnen met een buislengte
van 32 kilometer. Stoommachines van 75
P.-K. zorgen voor den luchtdruk.
Op vernuftige wiize wordt voor het rem
men gezorgd. Men begrijpt, dat anders de
cylinders met de post als kanonkogels
uit de buizen zouden vliegen.
En wat is nu de record-tijd, zal men
vragen, voor het vervoer van een brief uit
den zak van den man, die hem aan het
postkantoor bezorgt, tot in den postwagen
van den expres-trein? Oilder de beste om
standigheden kan een brief de boven om
schreven bewerking ondergaan in acht
minuten. Men zal moeten toegeven, dat
het knap is.
Laat ons hopen, dat de inhoud van den
brief al het vernuft, waardoor al die Bnel-
heid is verkregen, zal rechtvaardigen
De behandeling van couranten, druk
werk en postpakketten gaat op gelijksoor
tige wijze als die der brieven. Met deze
uitzondering, dat een gedeelte aangevoerd
wordt door ondergrondsche kanalen, die
in de handelswijk van Chicago onder de
straten zijn ^gelegd. Op verschillende plaat
sen in de straat zijn bakken geplaatst,
die zoodra zij een bepaald gewicht aan
papier bevatten vanzelf hun inhoud
overatorten op een transporteur, welke
met een snelheid van 55 voet in de minuut
het drukwerk naar het postkantoor ver
voert.
Het postkantoor heeft vijf millioen dol
lars gekost en het werktuiglijk gedeelte
250,000 dollars. De noodige electriciteit
wordt niet in het gebouw zelf opgewekt,
ernaar ontleend aan een particulier cen-
traal-station.
Dit had men 25 jaren geleden n!>t ge
droomd, dat ook voor kantoor werkzaam be
den het werktuig zulk een belangrijk hulp
middel zou worden.
Het is nog niet zoo ueel lang p deden,
dat de uitrusting van een handelsman be
stand in een brandkast, een schrijftafel,
een paar brievenhokjes, eenige boeken,
een liniaal en wat liassen.
Thans heeft hij een heele batterij van
werktuigen te zijner beschikking; een
kluis, schrijfmachines huis- en stads tele
foons, kasten met alphabetische loketten
en briefordeners, code-boeken, vernuftige
kopieer- en vermenigvuldigings-inric}- nngen,
perforeer-machines voor wissels, kasregis
ters, alle soorten van stempels, papiervast
houders, en nu sedert korten tijd ook re
ken-machines. Het zou de moeite waard
zijn eens een tentoonstelling te organisee-
ren van de hulpwerktuigen van den han
delsman.
De reken-machines worden in Amerika
hoe langer hoe meer gebruikt. Er bestaan
er van één dollar en van honderdein dol
lars. Zelfs onder de goedkoop© soorten zijn
bruikbare werktuigen, die suf-getelden her
senen kunnen te hulp komen in het opspo
ren van fouten. Heeft men evenwel eenige
honderden doll, er voor over, dan krijgt men
ook iets heel voortreffelijks: een machine,
die aan het wonderbaarlijke grenst en die
men zou willen openbreken om zich te
overtuigen, dat er werkelijk geen reken
hoofd in verborgen zit; werktuigen, die
niet alleen allerlei berekeningen maken,
maar bovendien de uitkomst vastleggen.
En die zich nooit verrekenen, als men maar
op de juiste plaats tikt; dit is natuurlijk
een hoofdvereischte; wanneer men met 9
moet vermenigvuldigen en men tikt op de
8, komt de som fout uit. Dit zal geen ma
chine ooit kunnen voorkomen. Maar wel
bestaan er machines, die door een belletje
do aandacht van den bespeler er op vesti
gen, wanneer hij een verkeerde handgreep
verricht. Is het niet een aantrekkelijk
denkbeeld: door een bescheiden belletje te
worden attent gemaakt, dat men zich ver
gist, en de fout dadelijk herstellen kan, in
plaats van achteraf op minder bescheiden
wijze er aan te worden herinnerd, dat men
zich vergist heeft?
De reken-machines worden nog voortdu
rend verbeterd. In de laatste jaren zijn al
leen op dit gebied 450 patenten door de
United States Patent Office verleend.
Wij hebben nu het beste systeem af te
wachten. Tn de vaktijdschriften is do strijd
door miadel van advertentiën reeds begon
nen. Eensgezind roepen allen het publiek
toe: „Wordt geen reken-machine, koopt er
een
De Romeinen kenden dezen pas al, het
geen blijkt uit een Romeinschen mijlsteen
bij Sitten, waarop de afstand tot den Sim
plon aangegeven isen uit Romeinsche mun
ten, die overal langs den weg gevonden
zijn en uit een inschrift te Bogogna, in het
Domodossola-dal.
Een hcofdweg van uit Wallis naar Italiö
is de Simplon echter nooit geweest; de Ro
meinsche legioenen zijn over den Grooten
St.-Bernhard getrokken en in 1800 is Napo
leon, op zijn tccht naar Marenga, met zijn
hoofdmacht ook over dien berg gemar
cheerd, terwijl over den Simplon en den
Gotthard slechts klein© cJekkingsdetaclie-
menten trokken. Het korps, dat ever den
Simplon moest, heeft, ondanks haast on
overkomelijke moeilijkheden, den weg dc'or
den pas gelukkig afgelegd en kwam acht
dagen vóór het Gotthardkorps, op de ver
zamelplaats in Lombardije, aan. Later,
teen een deel van Noord-Italië als Trans-
alpische Republiek, bij Frankrijk w©rd in
gelijfd, werd het fet-stand-komen van een
berijdbaren weg over de Walliser-Alpen,
zoowel om politieke als om militaire rede
nen, noodig.
In 1800 beval Napoleon dan ook het ma
ken van den Simplcnweg en 5 jaren later
was het werk volbracht, nadat Napoleon
herhaalde malen, om tot spoed te manen,
gevraagd had: „Wanneer kunnen de ka
nonnen over den Simplon?" De weg heeft
zeven millic'en oude Zwitsersche franken
gekost en voor het laten springen van de
rotsen is 250,000 kilo kruit noodig geweest.
Een regelmatig© postdienst over den
Simplon bestond sinds 1640; een Bernsche
familie uit Reichenbach kreeg tc'en het
monopolie voor den Dostdienst Gernève
Milaan en heeft tot 1802 dezen dienst in
stand gehouden. Daarna zorgden de kan
tons Wallis en Waadt or voor. Omstreeks
1840 reden er wekelijks vier wagens van
St.-Maurice naar Milaan; de reis van
Genève naar Milaan kostte 35 gulden.
In 1850 stelde de Staats post een dagelijk-
schen dienst tusschen Lausanne en Milaan
in; de rit duurde toen 30 uren. Twintig
jaren later vervoerde de Simplonposb in
één jaar 29,506 passagiers. Winst heeft de
exploitatie eohter nooit afgeworpen. In
1870 bedroeg het tekort 7000 gld., in 1880
30,000 gld., in 1903 40,000 glcL, in 1904
42,000 gld. en in 1905 40,500 gld.
Over den afstand BrigDomodosaob;
deed de postwagen de laatste jaren
uur; de Simplon-expres zal er. maar drie
kwartier voer noodig hebben.
Straatbesproeiing met eiiloorealeinm.
Het „Journal cPHygiène" gaf onlangs
een uittreksel eener interessante studie van
ox. Parono in het Ifcaliaansche blad ,,H
(P'ratica" over de toepassing van chioor-
oalcium voor besproeiing en desinfectie der
publieke wegen.
Het is een voldongen feit, dat de bacil
len in do sputa van termglijders, na uit
droging op den grond in het atmosferische
stof, deze ziekte verspreiden kuimen. Hoe
wol de bodem geen bijzonder geschikt©
plaats is tot kweeking van ziektekiemen,,
kunnen deze toch tamelijk lang daarin ver-'
blijven zonder vernietigd te worden, of
haar besmettende kracht te verliezen.
Volgens onderzoekingen van deskundigen
bevat het stnaatstof, zelfs in goed gereinig-l
de steden, steeds materie van organischen'
en levenden aard. Door een windstoot be
wogen, bestaat er veel gevaar, dak deze
door ons ingeademd worlt.
Het is inmiddels een feit, dat deze,
ziektesporen niet door den wind van een;
vochtigen bodem zullen worden meegevoerd,;
vandaar de noodzakelijkheid van een over-,
vloedige besproeiing der openbare wegen.
Het is alleen be betreuren, dat vooral i
in den zomer het water slechts korten tijd
de straat vochtig vermag te houden en hot
middel dus weinig uitwerking heeft.
Om aan deze moeilijkheid' te ontkomen,
slaat dr. Parone het gebruik van ohloorcal-
cium voor.
Chloor calcium mag vooral niet vanwege de
scheikundige samenstelling en de phyai-
sche eigenschappen verward worden met
chloorkalk. Dit laatste is een ietwat voch
tig wit poeder, met een sterke chloorlucht,
bijtend en scherp van reuk. Het is ge
deeltelijk in water oplosbaar en is een
krachtig bleek- en desmfectiemiddel.
Ohloorcalcium is een kleurlcJoze stof zon<
der bepaalden reuk, zoutachtig van aard,
zeer oplosbaar in water en eenig3zins anti
septisch.
Het grootste voordeel van chloor calcium,
voor het beoogde doel is, dat het in hoogen
graad vervloeibaar is, m. a. w., dat hetj
vocht en waterdamp aantrekt, zelfs uit dei
omringende lucht, en dat het aldus het op-
genomen water belet geheel te verdampen.'
Dr. Parone trekt er dus de conclusie
uit, dat besproeiing met chloorcalcivrmoplos-,
singon meer zal voldoen; het terrein blijft
geruimen tijd vochtig en op deze wijze
kunnen besmettingskiemen niet gemakke
lijk in de ademhalingsorganen geraken.
Verschillende proefnemingen hebben bevre
digende resultaten opgeleverd.
STOFGOUD.
Geen grooter plaag da^ lui en traag.
Bilderdijk.
Toen aan Jan de Witt gevraagd werd:
„Hoo kunt gij zooveel afdoen?" luidde het:
antwoord: ,,Ago quod ago" (Ik doe één
ding to gelijk.)
Gro c-n van P rinaterer.
Het kind wantrouwt eer tweemaal het
verstand zijns vaders dan eenmaal het
zijner moeder.
M ono d.
