Keukenweelde. Amerikaaasche. spreekwoorden. werden alleen de producten tentoongesteld, die in de woningen dor armen worden ver vaardigd, omdat dit goedkoopcr is dan de vervaardiging daarvan in fabrieken, of on der openbaar toezicht gestelde en daar door sanitair verbeterde werkplaatsen. In deze tentoonstelling wordt het ,,sweated"- werk 'tevens uitgevoerd door een 40-tal werkstere van onderscheidene leeftijden, die er thuis van 12 tot 16 uren aan werken voor loonen, die aan hot ongelooflijke gren zen. In de Queen's Hall liggen niet alleen parap 1 uiekwastjesdie voer zeven -stuivers per gros (144 stuks) worden gemaakt; lu* cifersdoosjes, dio voor 2è stuiver per gTos worden vervaardigd; schoenen voor 15 stui vers per dozijn gemaakt; vrouwenrokken voor een kwartje; blouses voor een dubbel tje; mansbroeken voor een kwartje; kinder» pakjes voor een paar stuivers; zoutzakken voor 16 stuivers per 1000 stufe; karton nen doozen voor een 6tuiver per groshaar-, borstels voor een dubbeltje; confirmatie- kransen, bestaande uit 'een honderd kunst bloemen voor twe© stuivers; kunstbloemen voor anderhalven stuiver per gros, en ge vouwen bijbelvelleo voor een stuiver per duizend vellen; maar al dergelijk werk wordt tevens voor de oogen der toeschou wers gefabriceerd, met een handigheid en vlugheid» die een denkbeeld geven van de manier, waarop de werksters zich voor eon shilling per dag van 15 en 16 uren uitput ten. De vreugde van menige huisvrouw is haar keuken en als do omstandigheden het gedoogen veroorlooft zij zich voor haar keuken deze en gene uitgave, om haar klein rijk, waarin zij alleen regeert, zooveel mogelijk op te vroolijken. Nochtans zal in de burgerlijke huishou ding.weinige uitzonderingen niet mede- gerekend de keuken slechts een geringe vermogenswaarde vertegenwoordigen. Daarentegen liggen in de keukens van vele vorsten en rijken grocte rijkdommen. Met name is dit het geval in de keukens voor het Engelsche, Russische, Spaansche en Perzische hof. De keuken van het En gelsche koninklijke huis te "Windsor bevat voor ongeveer 25,000 aan koperwerk en voor 125,000 aan zilveren en verzilverd gerei. Reeds koning George III gaf f 120,000 uit voor do inrichting der keuken- De voorwerpen in deze keuken zijn meest van eikenhout. Hun waarde is sedert de aanschaffing aanmerkelijk gestegen. Veel kostbaarder nog is do keuken van den Tsaar. Kort na zijn troonsbeklimming gaf keizer Nioolaaa ongeveer een inilliocn gulden uit voor een nieuwe inrichting der keukens in het Winterpaleis te St.-Petere burg. Allo keukengerei daar is van massief zilver. Daaronder zijn 40 stoofpannen, waarvan elke 430 gulden heeft gekost. De specerijenkast-jes gijn ook van massief zil ver. De kookfornuizen en braadovens zijn met zilver ingelegd- De kosten voor de verbouwing der keukens hebben 360,000 gulden bedragen, daar meestal zwart mar mer werd gebruikt. Tot de uitrusting der keuken behooren 3000 zilveren lepels en een gouden braadspit, dat reeds onder Katha- rina II moet zijn gebruikt. De chef der keuken geniet een jaarwedde van ongeveer "•0,000 guldenzijn zes onderkoks hebben salarissen van 19,000 tot 18,000 gulden. In het geheel bedragen de keukenkosten van den Tsaar ongeveer 1 millioen vijfmaal honderd duizend gulden- Na den Tsaar heeft het Spaansche hof de duurste keuken. Het keukengerei daar vertegenwoordigt een waarde van 180,000 gulden. Do kostbaarste keuken der wereld bezit evenwel de Skah van Perzië tc Te heran. Zelfs de kookpotten zijn daar ver guld en de aan de tafel van dezen Vorst gebruikte borden en schotels zijn van echt goud en met edelgesteenten bezet. Men echat de waarde van deze geheele keuken- inrichting op meer dan 12 millioen gulden. Naast deze vorstelijke keukens komen, wat kostbaarheid betreft, hoogstens nog dja der Amerikaansohe millionnairs in aanmerking. Do inrichting der keukens van de familie Vanderbilt to New-York moet tweemaal honderd duizend gulden gekost hebben; bijna de helft van deze 6om is voor kookfornuizen en kookgereedschappen uitgegeven. Deze verkwisting wordt evenwel door Jolm Ashbourne; een Californiechen multi- millionnair, overtroffen. Ashbourne bouw de zich in de nabijheid van Philadelphia een prachtig huis en gaf voor keuken en kelders alleen 2è millioen gulden uit. RINGEN. Een Parijsch juwelier heeft eens in een tentoonstelling van ongeveer honderd nummers een beeld gegeven der historisch© ontwikkeling van den ring, De eerste ringen dier verzameling zijn Etruskischo ringen, smalle gouden banden met gegraveerde platen, gelijkende c'p on- zo zegelringen. Daarna volgen werken van Egyptische goudsmeden: gegra veerde steenen of" gouden plaatjes met voorstellingen van priesteressen. De Romeinsche ringen dienden meestal als zegel. Indrukwekkend zijn de Oud-Duitschc ringen van ijzer met vierkante geciseleerde platen, ter grootte van een hazelnoot. De Joodsche verlovingsringen drongen, met hun scherpe tanden rondom, den brui den in het zachte vel; maar zij .werden toch gaarne gedragen. Do vool latere Pauselijke ringon prijken met groot© edelgesteenten. De ringen uit den Renaiasanoe-tijd zijn zeer eigenaardig; alleen van binnen zijn zij rond en van buiten vormen zij een met edelgesteenten bezetten driehoek, een mode, welke hior en daar weder schijnt te willen opduiken. Uit de 18do eeuw hebben wij sierlijke ringen met geschilderde miniatuurtjes, omlijst dotv diamanten. Do 19de eeuw bracht ringen met edel gesteenten, in hartvorm geslepen of met ruikertjes van bonte edelgesteenten. Daarna kwamen de Markiezenringon, die tot heden toe in zwang bleven, in groote, ronde, spitse of hoekige exemplaren. Yele moderne ringen gelijken cp hun voorvaderen uit den Renaissancetijd. Er zijn ook weder ringfen mei verborgen waaiertjes. De verkoop van sieraden, vooral van rin gen, neemt van jaar tot jaar to'e. Er zijn tooncelspeelsters en geddprinses- sen, die tot dertig ringen aan haar vingers dragon. Voor iedcren boozo zijn kwado dag. Hem, die kwalijk leeft, volgt altijd de angst. Het goede moet men zoeken, het kwade afwachten. Hem, die niet ondankbaar is, geve men meer dan hij vraag':. Aan het 1 er de roest, den booze de nijd. Beter blind clan kwalijk zien. Hij is rijk, die vrienden heeft. D© boosheid moge de waarheid verduis teren, uitblusschen kan ze haar niet. Drie, die elkander helpen willen, dragen den lost van zes. Houden o onze vaderen en voorouderen in eere en zijn wij voor onszelven bravo lieden 1 Om het oordeel van anderen bekommer ik mij niet: mijn daden stellen mij gerust. Eerst liooren, dan spreken. Hij, die do wee instelt, moet haar in acht nemen. Hij, die rekenschap moet afleggen van zich en van anderen, moet zichzelf en anderen kennen. Die luistert aan den wand, hoort and ere r en eigen schand. Groot is de overwinning, zonder bloed vergieten behaald. Vindt gij modder in uw grond, zoo zult gij schatten vergaderen; maar vindt gij daarin goud, zoo zdjt gij dep bedelstaf nabij. Die zelf een glazen dak heeft, moet op zijns buur mans huis geen steenon gooien. Sla den rechten weg in, gij zult piet struikelen. Het vervlr^en leven maakt den ouderdom bezorgd. De wijze hand doet niet altijd wat de zotte tong zegt. Een kwade wond geneest; een kwade naam geneest niet. De straf zij mank, zij. komt toch. De leugen heeft geen voeten; de leuge- Paar wordt eerder ingehaald dan d'e kreu pele. Eerlijk gewonnen kan vergaan; oneerlijk gewonnen vergaat met aten eigenaar. De slimste zijd'o der processen is, dat uit één proces honderd geboren worden. Waar do kracht faalt, verwint de list- Een kwado tong snijdt dieper dan een scherp zwaard. Zoo gij wilt leeren bidden, ga op zeo. Het ijzer in den ouden en in den nieuwen tijd. Onderzoekingen der laatete jaren hebben aangetoond, dat do tcepassing van ijzer zoo wel in den oorlog ais voor vreedzame doel einden van veel ouder datum is dan weleer werd gcjdacht. In een te Glteegow door den heer Brough gehouden voordracht werd heel wat medegedeeld, dat op dit onder werp betrekking heeft. Een afbeelding werd getoond van het groote blok meteoriscb ijzer, dat in Groenland gevonden werd ea than© in een museum to New-York Lerust Deze merkwaardige meteorischo steen weegt bijna 60,000 K.G. Bij hot bouwen der pyramiden, 3000 jaren vóór Christus, werd ongetwijfeld van iizer gebruik gemaakt, daar het bewerken van graniet en porfier ondenkbaar is zonder stalen gereedschappen. In het British Museum te Londen vindt men een ijzeren sikkel, welke gevonden werd ondor een der sfinxen te Karaak. Verder is er nog een gedeelte van een stuk ijzeren gereedschap, dat gevonden word in do groote pyramid© en dus bijna 5000 jaar oud moet zijn. Een onderzoek hooft aangetoond, dat laatstge noemd voorwerp in geen gevai van meteori- echcn oorsprong is. Een zeer merkwaardig voorwerp ia het ijzeren ledikant van Og, Koning van Bashan, dat ongeveer vijf meter lang en twee meter breed was. Hog een ander merkwaardig gfaitr oud ijzerwerk, dat van ongeveer 1000 jaar vóór Christus dateert, is een ijzeren pilaar, welke nc'g tc Delhi bestaat. Deze pilaar is 15 meter hoog en is een halven meter in mid dellijn, Opgebouwd uit aaneengewelde schuitjes van 25 K.G. Daar de vroegste methoden van ijzer- en staalvervaajrdigmg van uit Indë naar Europa werden overge bracht, zal genoemde massa onder de al lereerste voortbrengselen van do ijzer-in dustrie in het groot gerekend mogen wor den. In het Verre Oosten heeft men het ge bruik van ijzer en staal nagespoord tot 2357 jaren vóór Christus, of ongeveer 1100 jaren voordat Japan van uit China werd gekoloniseerd. Men zegt, dat de Japanners een methode volgden om staal te maken, welke zeer eenvoudig waa. Zij begroeven smeedijzeren stangen in een moer as ach fcigen bodem, on wat er dan na acht h tien jaien van overgebleven was, kwam door 't een of ander eigenaardige proces als staal te voor schijn. Keizer Hadrianus richtte reeds ongeveer 1800 jaren geleden een wapenfabriek op, en van de bezitting van Engeland door de Romeinen zijn onmiskenbare teekenen aanwe zig, dat in hot Zniden uitgebreide ijzer werken hebben bestaan. En nu de nieuwe tijdIn een overzicht van „Iron Age" (een titel, die „deelen" spreekt) wordt meegedeeld, dat de bestel lingen van staal voor bouwdoeleinden ten behoeve van San-F ran cisoc1 tot dusver 10,000 ton hebben bodragen. De fabrieken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1906 | | pagina 13