Brieven van een I>eidenaar.
cxxxv.
De ervaring, ook in het buitenland, leert,
dat steden, wanneer zo eenmaal een be
volking van een 50,000 zielen tellen, op
een keerpunt staan. Hebben ze bet ver
mogen tot uitzetting niet, dan is de kans
groot om langzamerhand weder achter
uit to gaan; zijn de voorwaarden voor uit
breiding aanwezig en worden deze door
het Stadsbestuur, gesteund door particu
lieren durf, begunstigd, dan ziet men zul
ke steden betrekkelijk snel met een 10
a 20 zielen aangroeien. Deze groei wordt
dan gekenmerkt door eenj opgewekt le
ven, meer vertier en meer welvaart. Be
drieg ik mij niet, dan verkeert onze ge
meente thans in zulk een periode. En nog
vóór korte jaren was de vrees niet Onge
wettigd, dat Leiden voor langen tijd zijn
hoogte had bereikt en zelfs gedoemd was
langzaam achteruit to gaan en te kwij
nen.
Thans bestaat die vrees niet meer. Men
kan met vertrouwen de toekomst tegemo'et
gaan en do verschijnselen zijn er, dat de
oude Sleutelstad een sprong omhoog zal
doen, waardoor haar zielental plots met
eenige duizenden zal toenemen.
IS het niet opmerkelijk, hoe in alle
vier windstreken zich de stad uitzet1? Uit
wassen aan alle kanten"? Hier zijn het ne
derige werkmanshuisjes, daar ruime bur
gerwoningen, ginds hcerenhuizen en zelfs
villa's. En wat er het mooie van is, al
die huizen zijn haast nog niet eens gereed,
of de bewoners zijn er voor klaar.
De kant van den Haag-, Morsch- en
Rijnsburgerweg is er rijp voor door Leiden
geanüexeerd te worden.
Den Haag, dat tot dusverre de groote
bloedzuiger was, die ons de beste sappen
afzoog, dc'ordat de belastingen er laag
werden gehouden, staat thans voor groote
uitgaven, die door de belastingschuldigen
moeten worden betaald. Men heeft er
verzuimd met de eischen van een groot©
stad mee te gaan en moet nu de achter
stand inhalen, waardoor de fiscus het mes
er dieper in moet in zetten, en dit zal voor
al onze gemeonto ten goede komen. De trek
naar Den Haag zal van hier uit verminde
ren en is dit reeds.
Het is of ons gemeentebestuur en som
mige neringdoenden een en ander als gelijk
gevoeld hebben.
Onze veemarkt staat belangrijk uitge
breid te worden, men tracht den nauwen
tocgangskoker tot het hart van de stad
die we als Paard en steeg allen als in den
laatste n tijd veel te nauw kennen, te ver-
brecden tot een ruime (De Ridder?) straat
gd om de kroon op het werk te zotten komt
straks onze Electa*. Centr., om nieuwe bron
nen voor jonge nijverheid te scheppen en
helder licht te schenken. Neringdoenden
met kloeken ondernemingsgeest richten
hun winkels en magazijnen naar de nieuw
st© eischen in, zoodat zelfs zii, die het
fijnste in zekere branche willen hebben,
niet buiten de stad hunner inwoning bo-
lioeven te gaan.
En niet lang beboeft het meer te duren of
do lijnen der Eectrische Spoorweg-Maat
schappij zullen uit de Haarlemmermeer en
naderbij liggende plaatsen dagelijks nieu
we stroomen bezoeken aanvoeren.
Doch en hier kom ik tot de zaak, waar
over ik het vandaag meer bepaald wilde
hebben met dit alles, wat hoop geeft voor
de toekomst, zijn niet in overeenstemming
de middelen van verkeer naar de verschil
lende richtingen in do stad'. En men zal het
mij toegeven, het loven en vertier in een
gemeente hangt voor een groot deel af van
de gemakkelijkheid, waarmee porsonen zioh
naar de verschillende deelen der stad kunnen
verplaatsen. Wij hebéen sinds 22 November
1879 onzo paardentram en ik zal van de
exploitatie op zichzelve geen kwaad spre
ken, maar ik reken op aller instemming als
ik zeg dat zij op verre na niet voldoende
is en t e d u u r.
Men weet, dat er aanvankelijk ook een
lijn liep van de Zijlpoort naar het station,
waarop na korte jaren de dienst reeds we
der is gestaakt. In den aanvang rendeerde
deze lijn niet bijzonder. Men bedenke ech
ter, dat, terwijl in 1886 langs d'e lijn Plan
tage-Station, abonnementen en schoolkaar-
ten er buiten gelaten, 214,872 personen
vervoerd werden met een opbrengst van
18,616.53 deze cijfers in 1890 reeds geklom
men waren tot f 325,950 en 28,964,14 en in
1904 f 449,162 en 31,898-57.
In gelijke zelfs in grootere mate zou ook
de lijn langs de Haarlemmerstraat zijn toe
genomen, vooral ook, omdat het stoomboot-
verkeer aan de Haven zioh in den loop dier
jaren sterk heeft uitgebreid'. Men is met
het opbreken der lijn veel te haastig ge
weest. Dooh gedane zaken nemen geen keer
en bet moet ons verwonderen, dat zooveel
reizigers nog van de tram gebruik maken
Leg den plattongrond van Leiden oeDs voor
u uit om te zien wat een klein deel van
'Leiden aan de tramlijn ligt. Als wij ons
een lijn denken, die in het ver loogde van
de Groenesteeg de stad doorsnijdt dan zal
wat ten noorden daarvan woont zelden of
nooit van de tram gebruik maken. Ook voor
de Singels met hun buitenwijken heeft,
mot een kleine uitzondering, de tram 'thans
weinig waande. Evenmin vioor Vreewijk.
Men kan uit deze buitenwijken komend
aan het einde van de Breestraat of op de
Borstelbrug instappen, maar hoeveel keo-
ren treft men bij aankomst de verlangde
tram
En dan is het. tarief toch ook veeJ te
hoog. Al is het eindje nog zoo kort, ge be
taalt nooit minder dan 7£ oent, wat, waar
het fooienstelsel ook al tot de 'tramwagens
is doorgedrongen, feitelijk 10 cont betee-
kent. Iemand naast u geeft met een ge
baar van royaliteit een dubbeltje, waar
voor de conducteur beleefd aan zijn pee je
komt, en ge wilt ook al niet minder zijn,
u echter voornemend iD het vervolg liet
eindje maar te loopen. Je kunt dat dubbel
tje immers uitsparen.
Wanneer wij andere gemeenten tot voor
beeld nemen, dan vale onmiddellijk het hoo-
ge Leidsche tarief in het oog.. Wij behoe
ven daartoe steden als Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag niet tot voorbeeld te ne
men, die met hun druk verkeer en groote
afstanden moeilijk met Leiden 'te vergelij
ken zijn, maar we kunnen Groningen, Haar
lem en Den Bosch toch wel naast onze ge
meente stellen. Daar is het tarief 5 cent,
zelfs van het station tot het eindpunt en
omgekeerd. In 1901 heeft de Hamer van
Koophandel zioh met een verzoekschrift
tot de Rotterdamscho Tramwegmaatschap
pij gewend om ook hier het tarief tot 5
centen te verlagen. Het antwoord was, dat
do exploitatie geen verdere verlaging toe
liet, in aanmerking genomen, dat een toe
neming van pasagiers meer personeel en
paarden zou eischen en meerdere slijtage
veroorzaken. Ik twijfel niet of de Maat
schappij die op dit gebied heo] wat er
varing heeft, zal een eventueel© verlaging
wel ernstig overwogen hebben en toch aar
zel ik niet als mijn overtuiging uit te spre
ken, dat ©en tariefverlaging 'cot 5 cents
op den duur haar toch voordeel zou hebben
bezorgd. En vooral als men de zaak eens
niet uitsluitend beschouwt uit het oogpunt
van het belang der Maatschappij, maar
zioh con oogenblik plaatst op bet stand
punt van het publiek belang, wat voor een
publiek vervoermiddel toch wol mag, dan
was voor de gevraagde tariefsverlaging al
les te zeggen.
Doch al werd het tarief verlaagd tot 5
ets., dan zou ik met onze tram nog geen
vrede kunnen hebben, omdat zij de stad
slechts in één richting doorsnijdt en het
daardoor een groot deel der beide helften
onmogelijk maakt, van haar te profitceren.
Zoolang dat zoo blijft, zal de Leidsche
tram altijd blijven sukkelen en nimmer
worden voor de stad, wat zij wezen kan:
een middel tot verlevendiging van het ver
keer. De tram moet de stad in verschillen
de richtingen doorsnijden, zoodat ook de
steeds meer bevolkte buitenwijken er volop
van kunnen profiteered. Gedegenheid
maakt ook in dat opzicht genegenheid. Er
moeten verschillende kringen worden ge
vormd, op kruispunten moeten deze elk
ander ontmoeten en daar moeten de passa
giers kunnen overstappen. Daarbij moet
het tarief zoo laag zijn, dat redelijkerwijze
niemand zich uit geldelijke overweging be
hoeft te weerhouden tot instappen In onze
gejaagde drukke eeuw geldt de leuze: „Tijd
is Geld I" meer dan ooit. Wie tijd uitspa-
ren kan, schroomt daarom een klein© uit
gave niofc.
Ik heb voor mij liggen den platten grond
onzer Gemeente en met mijzelf ben ik bet
reeds eens hoe de tramkringen behoorden
te worden getrokkenik geef ze echter niet
aan, omdat ik vrees, dat dan de uitvoering
van het plan reeds besproken zal worden,
vóór het beginsel zelf is vastgelegd. En op
hot laatste komt het voorloopig alleen
aan.
En daarvoor is het thans de gouden tijd,
nu Loiden gereed staat met een forschen
sprong omhoog to gaan en zustersteden als
Haarlem en Arnhem, die haar vooruit wa
ren, weder op zijde te streven.
Tijd ook, au do EZectnsdi© Centrale op
komst is, want men zal het mot me eens
zijn dat we nu met oi .o sukkel-paarden
tram mooter breken.
Maar daar verrijzen voor mijn geest we
der do voorwaarden der concessie krach
tens raadsbesluit van 29 April 1896 door
B. en Ws. met de Rotterdamsche Tram
wegmaatschappij gelaten voor een tijdvak
afvangende bij het verlijden der akte en
eindigende eerst 1 Jan. 1928. Wat lieten
onze vrcede vaderen zich vroeger toch lang
binden ho?
Doch voor ieder, die het met me eens
is dat het waarachtig niet aangaat nog
ruim 20 jaren lang met deze tram voort
te sukkelen, zal het duidelijk zijn dat hoe
eerder de overeenkomst werden verbroken,
hoe beter dit is. En de exploitatie is op
deze wijze gevoerd niet bijzonder winstge
vend, zoodat de Maatschappij wel tot een
minnelijke schikking bereid zal zijn.
Waar een wil is, daar is ook een weg, al
is het niet mijn taak dien weg aan' te wij
zen.
Wat ik kan doen, ook en vooral in ver
band met de inleiding van dezen brief, is
allen, die invloed kunnen hebben op den
gang der zaken in onze gemeente en van
goede wille zijn de denkbeelden er in ver
werkt, ernstig en met warmte ter overwe
ging aanbevelen.
Eenmaal, daar ben ik zeker van, zullen
deze denkbeelden worden verwezenlijkt. De
practische spreuk onzer vaderen, dat men
het ijzer moet smeden al s het heet is,
dwingt mij echter tot bekwamen spoed aan
te sporen.
Ingezonden.
Kaar «1© bloemenvelden I
iHoe heerlijk een opschrift als hierboven
staat; hoe heerlijk dc avond, voorafgaande
aan den dag, waarop men mag bezoeken
de bloemenvelden, de kleurenpracht mag
aanschouwen van al het schoons, dat de
natuur ons weer geeft.
Hoe gulhartig zijn de omliggende dorpen
en met haar ook de inwoners om de van ver
re komenden te ontvangen, zelfs rond te
brengen daar, waar cle geur der bloemen
het gemakkelijkst tot ons komt.
De tijd, om daarvan te genieten, is kort;
vandaar die haast om met spoor, tram of
fiets, zelfs loopende, er heen te trekken, al
len, van klein tot groot.
Geld wordt er verdiend door de inwo
ners van die dorpen en voor hen gelukkig,
want met zoo'n koudên en duren winter
achter don rug, moet het hun in dezen
tijd weer ten goede komen.
Gegund zij het hun van harte, immers:
„Regent het hier, het drupt ergens an
ders" met andere woordenwaar wordt
verdiend, daar wordt ook uitgegeven.
Twee Paaschdagen zoo heerlijk cn zoo
schoon zijn niet dikwijls voorkomende.
Als eon van die gelukkigen, welke heeft
mogen genieten van die dagen, dacht ik
bij het gaan naar huis aan anderen, die
dit geluk niet smaken mochtenik dacht
aan zoovele zieken, die aan het bed zijn
gekluisterd geworden en het moeten laten
bij liet denken aan die bloemenvelden; -k
dacht ook aan de gezonden, wien de macht
ontbrak om zooveel schoons te kunnen be
zichtigen; ik dacht aan den winkelier iu
het algemeen, doch aan de Sediendon in het
bijzonder, en ik zuchtte bij de gedachte,
dat er zelfs winkeliers in tabak en sigaren
zijn, di© hun zaken tot zelfs tien uren en
later open houden ten pleiziere van hen,
die zoo in overvloed genieten mogen op
Zondag, en ik vroeg mij af: Zou het niet
mogelijk zijn ook daar verandering in te
brengen? En, omdat ik overtuigd ben dat
dit kan, dacht ik: Wie moet een begin ma
ken, om te zorgen, dat de winkelier in hot
algemeen, maar de bediende in het bijzon
der, eveneens kon genieten? En mijn ant
woord' was, dat de koopers (het publiek)
moesten zorgen, dat er des Zondags niets
gekocht word. Immers, hot is geen nood
zaak, dat tabaik of .sigaren c?es Zondags ge
kocht worden; men kan des Zaterdags
avonds tot elf, ja zelf8 tot twaalf uren te
recht en mee uw goeden wil is ook die
winkelier, is ook die bediende vrij. Men
zal mij tegenwerpenik haal zelf graag mijn
tabak en sigaren, en onmogebjk kan dat
Zaterdags. Ik geloof dat, doch zeker is het,
dat, zoo men wil, er een weg te vinden is.
Immers, de vrouw, de moeder, een der kin
deren, zij doen het gaarne, te meer, dat zij
daardoor een ander van dienst kunnen zijn-
Ik dacht aan zoovele anderen, wien even
eens de gedachte bezielde: Mocht ik dit
zien; en er kwamen mij voor den geest do
huisgezinnen, die met vreugde den dag zon
den begroeten, als vader zijn Zondag kon
besteden naar zijn welbehagen. Ik dacht
aan het vereenigingslevcn, en mij ontviel
een zucht, omdat dit veel goeds tot stand
kon brengen, en waar de bedienden zich
thuis gevoelden om hun belangen te bespre
ken. Ik daoh't aan de zoo pas tot stand
gekomen Kamer van Arbeid en andermaal
ontglipte mij een zucht-, waarvan de reden
was de onwil, die bij het publiek voorzit.
Maar ook sommige bedienden zelf treden,
zonder verder na te denken, den winkel
binnen op Zondag, om hun waren, welke
zij des Zaterdags konden aanschaffen, te
koopen, en houden zich terug van het ver-
eenigingsleven, vergetende het spreekwoord:
Eendracht maakt Macht. Aangenaam stem
de mij daarentegen de gedachte aan Am
sterdam, waar de gemeenteraad voorgaat,
om te bespreken de vervroegde winkelslui
ting, waaronder dan zeker de Zondag wel
zal worden begrepen, ten einde zoo aan
stonds een verordening zee te doen ingaan,
waaraan men -Ach te houden heeft
Ik dacht ook aan Leidens Gemeenteraad,
waarin zooveel ijverige mannen vertegen
woordigd zijn, van wie ik zeker ben, dat zij
veel gevoelen voor de belangen van die
werklieden, die zoo noodig hebben èn ver
vroegde winkelsluiting èn Zondagsrust En
overtuigd was ik, dat, zoo dit balletje aau
't rollen g»at, de Kamer van Arbeid en de
Yereenigingen bot bunno t*r juan kii.ineo
doen.
En mij kwam verder voor den geest „het
bestaan van hot Ned. Werldieden-Verbond,
den R.-K. Volksbond, Patrimonium, den
Confectie-bediendenbond en ook dat van
andere bonden, welke dit vraagstuk ter
hand zullen nemen, doch ook van den wil,
welke van hét publiek zelf moet uitgaan.
En ik kwam tot de conclusie, dat bet ten
eerste noodzakelijk is, dat men zich ver-
eenigt om de belangen te bespreken ook
van die vakmenschen, die in zoovele geval
len over het hoofd gezien worden, terwijl
ik wederom dacht aan het ongewone, aan
dé bangheid, welke bij sommigen bestaat
En ik troostte mij met de gedachte, dat
men eens zal wakker worden om af te
schudden de bangheid voor den patroon,
die niet wil, dat zijn bedienden lid zijn
eener Vereeniging, al zoeken zij langs den
gelijdelijksten weg verbetering. En waar
om? Omdat en daar ben ik zeker van
de patroon ook is vereenigd in „Leidens
Belang*' en al zoo geen recht heeft om zijn
bedienden daarin tegen te gaan.
Bij mij kwam verder d© nood, welke
dwingt om zich te veroenigen, op, en juist
de bloemen, welke ik zooevon aanhaalde,
waren het, die mij noodzaakten dit stukje
te schrijven, opdat, daaruit volge datgene,
wat schrijvers wensoh is, dat allen mogen
vooruitgaan in de toekomst, en dat dan de
bedienden niet vergeten worden, opdat zij,
evenais zoovele duizenden, mogen genieten
van datgene, wat de natuur ons biedt en
zij dan met mij uitroepen: „Naar de Bloe
menvelden 1"
Dankbaar voor de verleende plaatsruimte,
Uw dw. Dn.
Leiden, 20 April 1908. X.
De Trekvaart tussctien Lelden en Haarlem.
In de volgende maand 22 Meizal
het 250 jaren geleden zijn, dat een begin
werd gemaakt met het aanleggen van de
Trekvaart tusschen Leiden i en Haarlem.
Ofschoon dit feit nu juist ni<jt van wereld-
hervormende kracht was, acht ik de medo-
deeling der curieuze plechtigheid, welke ik
aan een oud tijdschrift ontleen, niet geheel
onbelangrijk voor de lezers van het
„Leidsch Dagblad".
„Den 22 Mey 1656 heeft pien de eerste
baeckens gestelt voor de nieuwe Treck-
Vaerdt tusschen de stedeD Haerlem ende
Leyden. Ende op Dingsdagh den 26 Sep
tember van dat jaar daer aan volghende,
's morgens omtrent 8 uren, hebben Hugo
endo Johan Steyn, beydo soonen van den
heoren ende Mr. Mattheus Steyn, Ontf .<n-
ger over do gemeene middelen tot Haer
lem, mitsgaders mede Commissaris voor de
voorgbenomeno Treek-Vacrdt tusschen de
Stadt Haerlem ende Leyden, in presentie
van den andere heeren Commissarissen,
het Eerste Spit gesteccken van den voor
noemden voorghenomene Treck-Vaerdt, om
trent het Qua-Laentje in de Duynen sijndo
de voorsz. twee Soonen voorzien, yder met
een Nieuw Spaedtje, ende te eaemen met
een Nieuw Kruywagentje, daertce veror
donneert. Het voorsz. Gereedtschap ende zij
zeiver ghestrickt end© verciert met ven
scheydene Roode en Witte Sijde Banden
en de Snoeren, als het Coubur ofte Lcvrije
van beyde de respective Steeden: En<de sijn
also bij hen de twee eerste Wagentjes selfs
gevolt, ende buyten de Baekèns gekróon,
Waer naer de verdere Arbeydts-Luyden, so
van Spitters, Kruijera en de Karre-Luyden
bet voorsz. Werck aenstonts hebben ver-
volght. Tot voltreckinge van 't welcke, ende
dienst der Ingezetenen, Godt zijnen Zeegen
geve."
Waddingsveen, April 908. O. 0. REGT.
Koloniën.
BATAVIA, 21 en 22 Maart.
Benoemd: tot buitengewoon, substituut
griffier bij den Landraad te Modjokerto
H. R. Rijken, ambtenaar ter beschikking
van den voorzitter van die rechtbank.
De ambtenaar op uon-aetiviteit F. A.
Ch. de Pineda is herbenoemd tot stations
chef der tweede klasse en geplaatst op de
westerlij n en.
De opzichter der eerste klasse van
den waterstaat W. A. Th. Ziesel, heeft we
gens ziekte eervol ontslag uit zijn betrek
king gevraagd.
De opzichter der eerste klasse van den
waterstaat F. A. Kloppert, heeft zes
maanden verlof naar Europa aangevraagd,
buiten bezwaar van den lande.
I)e aardbeving.
Tegen zeven uren hedenmorgen^ hot was
precies 6 u. 51 m. en eenige seconden,
middelbaren tijd van Batavia, deed zich
een vrij hevige aardschok gevoelen, uit
het Zuid-Oosten komende naar het scheen.
De gewone aardbevingsvorschijnselen, als
slingerende lampen, weigerende uurwer
ken, enz. bleven natuurlijk niet uit.
Op het Magnetisch en Meteorologisch
Observatorium te Parapattan was op het
kwikapparaat van Lepsius zeer duidelijk
waar te nemen uit welke richting de eerst©
schok was gekomen, n.l. uit Zuid-Oost
ten Oosten. All© klokken waren blijven
staan, ook die waarva-n de slingers in de
richting der beweging gingen. Bovendien
is de slinger van het uurwerk der Ehlert.
sch© seismograaf, die fotografische opna
men der beweging maakt, door den schok
afgeworpen, zoodat niet met nauwkeurig
heid de duur der aardschorsbeweging is
aan te geven.
Zou men uit d© richting geneigd zijn te
vermoeden, dat de Merapi aan het spoken
was, de waarnemingen op het Observato
rium deden tot hot aannemen van een
meer nabijzijnde bcwegïngsbrcn besluiten
We wonnen, zegt het „Bat. Nbl.'\ in
lichtingen in te Semarang; daar had men
evenwel van de beving niets gemerkt. Wel
werd voor een dag of acht t© Semarang
in den avond oncleraaidscb gerommel
waargenomen, hetgeen men aan den Ko-
doesSchöD reus toeschreef. Wonderlijk, dat
do plaatselijke bloden daarover hot stil
zwijgen bewaard hebben.
Te Tangerang en Buitenzorg en langs
de lijn der N.-I. S.-M. vrerd de aardbe
ving hedenmorgen zeer sterk gevoeld. Eén
van d© aardreuzen in de Preanger zal
wat zwaar ademgehaald hebben.
Ziekte onder de bevolking van
üladoera.
De „Locomotief" ontvangt uit Bangkala-n
deü volgenden staat, meldend het aantal
sterfgevallen, dat in de desa's, ressortee-
renoo onder het geteisterde district Sepoe-
lo-e, van den lsten Januari tot den lsten
Maait 1906 voorkwam: desa Tengali 200,
desa Tangoenggoeh 975, desa Paseseh 340,
desa Tlagahiroe 200, desa Kwanjarójaja
400, Matjadja 760, desa Boedoek 600, desa
T. Boemi tenor 15Q, desa Boemi barat 500,
desa Baclsik 730, desa Bandangdjaja 740,
totaal 6585.
Er wora't niet bijgezegd of deze sterfge
vallen alle aan koorts zijn te wijten, zegt
hét blad. Het vestigt er echter do aandacht
op, dat dit getal in het geheel niet over
eenstemt met de opgave van den resident
van Madoera aan ae regeering, volgens
welke in genoemd distriet slechts 2154 per
sonen, tot den lOden Maart, aan koortsen
zouden zijn bezweken.
Id verband met bovenstaand herinnert
de „Java-Bodé' aan het, d.d. 19 Maart
door dat blad uit Semarang ontvangen te
legram, waarin gezegd wordt, dat het
werkelijk aantal ziektegevallen dat, het
welk van officieel© zijde werd opgegeven,
met niet minder dan 4000 overtreft.
Hoe hcog het met den nood is gesteld
geweest en misschien nog is moge
blijken uit hetgeen de „Nwe Soeorab.
Crt." dienaangaande nog meldt:
„Het is in het Sepoelcesohe geen ge
heim meer, dat .werkelijk eenige weken ge
leden, toen de epidemie op haar hevigst
was, menschenlijken eenige dagen onbe
graven moesten blijven, omdat do men-
sehen te verzwakt waren cm kuilen to
graven en lijken grafwaarts te dragen- In
alle warongs in het Sepoeloesche wordt
verteld, dat een vrouw aan de pernicieuze
koortsen bezweken, 10 'agen lang beven
aarde bleef, tot aas van de uitgehongerde
hondentoen na tieD dagen het desahoofd
in de gelegenheid was het lijk te begraven,
bleek dat van het geiheele lichaam niets
meer was c/vergebleven dan de schedel."
De adspirant-controleur H. P. Coors
is naar Madoera verplaatst, ten einde be
hulpzaam te zijn bij de bestrijding der
koorts-epidemie aldaar.
CIVIEL DEPARTEMENT. Verleend:
wegens langdurigen dienst één jaar verlof
naar Europa, aan den onderwijzer 1ste kl.
bij het Openbaar Euorpeescb lager onder
wijs te Batavia T. Kromhout, met bepa
ling, dat hij zijn betrokking den 8eten Mei
1Ö06 zal nederleggen.
Ontslagen: eervol uit zijn betrekking, df
commies 3de kL bij den post- en telegraaf»,
dienst te Weltevreden J. Heyligcrs, ent
zulks ton einde den inspecteur, chef van
den Gouvernemen te-pandhuis dienst in d©
adjunct-administrateur bij d© Gouverne--
gelegenheid te stellen hem to benoemen to4
men te-pandhuizen
eervol uit 's lands dienst, de commies op
het assistent-residentiekantoor te Painarfi
(Padangsch© Benedenlanden) A. O. Col-
leije, met bepaling, dat dit ontslag wordt
gerekend te zijn ingegaan op 6 Februari
1908;
eervol uit zijn betrekking, do controleur)
bij het binnenL bestuur op de bezittingen
buiteD Java en Madoera G. W. Th. Bus^
Bcber, met bepaling, dat dit ontslag wordt
gerekend te zijn ingegaan op 19 Maart"
1906.
Benoemd: tot oommies op het assistent-
residentie-kantoor te Pain an, de ambtenaar
op wachtgeld H. A. Coldenhoff, laatstelijk
tijdelijk commies op het -assistent-residen
tie-kantoor te Djambi (Palembang).
Bij den post- en telegraafdienst:
Benoemd: tot commies 3de kl., de tijdelij
ke oommies 3d© kL H. E. B. Willemsen en
He adjunct-commiezen R. Th. Malascb, H,
A. J. Offermans, T- F. H. Merghart, L*
Sigmond, J A. Vaillant, W. M. G. Hoo
per, O. W. Berg, A. G- Egter van Wisse-
kerke, mej. J. van Nooyen, mej. C. Razoux
Kühr, mej. J. K. F. Worthington en mej*
Th. J. W. Veenstra;
tot tijdelijk oommies 3do kl., de adj.-eóïm
mies J. Th. van Oordt.
Bij den dienst van het mijnwezen»
Overgeplaatstvan Blinjoe 3anka)'
naar Batavia, ten einde aldaar werkzaam
te zijn op het hoofdbureau van hot mijnwe
zen, do ingenieur lsto klasse J- Koomansj
van Soongeiliat naar Blinjoe, dc inge
nieur 2de kl. L. Hou wink.
Bij den burger! geneesk: dienst.
Belast: voor den duur derwaarn. van dé
betrekking van dorden geneesheer bij bet
krankzinnigengesticht te Buitenzorg doof
den civielen geneesheer W. A. Betz, met
de waarneming van den civielen genees
kundigen dienst in het ressort Tjiandjoeé
en het opzicht over de vaccine in dat reé»
sort en in het district Tjipoetri, de partf-
cuüere geneesheer te Soekaboemi 6. J. Ju-
da.
Werkzaam gesteld: op het hoofdbureau,
van het mijnwezen te Latavia, E- P. 0. 8*
van der Ploeg, burgerlijk ambtenaar, tijde
lijk gesteld tetr beschikking van genoemden,
wden directeur, ten einde belast te worded
met de functién van ingenieur 3de kl.
Bij den Waterstaat en 's Lands B. O W.
Geplaatst: in de residentie Semarang*,
ten einde als eerstaanwezend ingenieur op'
te treden, de wd. ingenieur 2de kl. A Vroe-
som de Haan-
Toegevoegd: aan den chef der 2de water-
sbaatsafdeeling voor de werken tot verbek
tering der b©vloeiing in de districten Bancf-
jar Tj ah jan a en Poerbolinggo (Banjoemas)
do benoemde opzichter 2de kl- H. J. Beijer;
aan don chef der irrigatieafdeeling Bran-
tas do opzichter 2de kl. H. CL van der Veen,
than8 geplaatst in de residentie Zuider- eal
Oosterafdeeling van Borneo.
Overgeplaatst: van de residentie Soera-
baia naar het gouvernement Sumatra'!
Westkust de opzichter 2d© kL N A. Emor,
thans toegevoegd aan den Chef der 4det
W atorstaatsafdeeling.
Geplaatst: in do nes- BaJi en Lombok
de benoemde opzichter 2de kl. J. 0. Meijer;.
in het gouvernement Celebes en Onder-
hoor ighed on de benoemde opzichter 3d®
kl. L J. Reuneker;
in de res. Tapanoeli de opzichter 2de kl*
J. L. van Erp Taalman Kip, thanB gesteld
teT beschikking van den Gouverneur van'
Sumatra's Westkust.
MILITAIR DEPARTEMENT.
Overgeplaatstbij de depotcompagnÜ
van het linkerhalf 15de. bataljon, de eeraté
luitenant bij het eerste bataljon J. H. AL,
Polack;
bij het vierde bataljon, marechaussee-
compagnie, te Qelebea, de eerste luitenant
bij het vierde bataljon te Tjimahi W. O.
Schafer; -
bij het achtste bataljon to Celebes, de
tweede luitenant bij het 20ste bataljon J.
A. Sonius;
bij het linkerhalf 15de bataljon, te Cele
bes, de tweede luitenant bij "Eet llde Bar»,
tal joh A. M- W. Renesse;
bij bet garnizoensbataljon van CelebeA
Menado en Timor, de onderluitenant bff
het 5de bataljon P Kuen;
van Padang naar het subsistentenkade®
te Batavia de dirigeer end officier van ge-*)
aondheid der tweede klasse, dr. A. T„
Olivier.
Geplaatst: bij den gewestelijken en'
plaatselijben geniedienst van Atjeh té
Koeta Radja, de van verlof uit Nederland
terugverwacht wordende magazijnmeester,
der genie tweede klasse, eerste luitenant
A. Krips.
MARINE DEPARTEMENT. Overgé-,
plaatst: van de „Koning der Nederlaru
den" naar de „.Serdang", de luitenant te>!
zee der tweede klasse D. J. Baron vaü
Lijnden
van de „Serdang" naar de „De Ruyter"^
de luitenant ter zee der tweede klasse H*
J Hartkamp.
U1TL0TINQEN. Brussel. Premieloten 1902,
Trekking op 14 April 1906. Seriën: 6977 7644v
13637 17161 23307 25619 25820.
PremiSn.
Ser Nr. Fr. Ser. Nr. Fr.
25820 1 10000 17161 20 250
25619 21 1000 25619 19 250
25619 14 500
De volgende nammtrs mot fr. 200:
6977 1 7644 8 7644 20 13637 10 17161
6977 7 7644 6 7644 21 13637 18 17161 f
6977 11 7644 12 18637 1 13637 17 25619 12'
6977 16 7644 16 13637 8 13637 2 25280 11
De volgonde nummers met fr. 150:
6977 12 7644 10 186S7 4 17161 19 25820 1*
6977 18 7644 15 1S037 19 23307 10 25820 28.
6977 21 7644 23 13687 21 23307 20 25820 2f
7644 1 7644 '25 17161 J4 23307 21 25820 2*
Met fr. 110 de overige nummers, verrat in bovêtf
genoemde seriën.
Betaalbaar 1 Joh 1906.
