10-13 MEI 1906,
Rijwielen
Thee
GENTB A AL-APOTHEEK
COMESTIBLES.
t.DRndsma
iaison PEINS, Kapenburg 8.
„Rhynzigt", IVSorschweg,
LEIDSCH DAGBLAD, MAANDAG 9 APRIL. TWEEDE BLAD.
Be Leidsche verordening op het
houwen en sloopen
Geveilde oereeelen.
Apothekersdëjk 35.
Maison VAN DIJK,
P. F. ROLLAHJDET, 9814
Kastjes te hunr in een uitstekende Bewaarkluis.
Mej. J. SUSAft,
Vrosiwesfeeg 4.
Te Huur,
J. HENRI BERKELJON,
Lange Mare 40, LEIDEN.
Volmolengraoht No. 29,
A. BEOIEB.
^isch- en Strijkënrichtiing
Lompen, Beenderen, Papier, betalen, etc.
Pakhuizen: Levendaal 60 en Janvossensteeg hoek Clarasteeg.
Kiagazijn
Breestraat 86
Verkrijgbaar in a lie buurten
der stad. 8133 80
yeb'iw
,0res
b-uiké$£eecTs
No. 14150.
Anno 1906.
I Zooals bekend is, zijn bij den gemeente
raad een tiental adressen van hier ter
«te-de gevestigde vereenigingen en van par
ticulieren ingekomen, waarin op wijziging
ran de önJangs vastgestelde verordening
op het bouwen en sloopen wordt aange
drongen, voor zooveel betreft de artt. 21,
6ub f in verband met 39 en 40.
Artikel 21 luidt thans:
I ,,Bij elk tot woning bestemd gebouw
xnoet, aan de zijde, welke niet aan of langs
den weg ia gelegen, een aan den eigenaar
yan het gebouw toebehoorende, daaraan
grenzende plaats, tuin, erf of andere open
ruimte zijn, waarvan de oppervlakte ten
minste een derde gedeelte van die van het
gebouw moet bedragen, en waarvan de aan
het gebouw grenzende zijde ten minste de
lengt-e van den aanliggenden muur van het
I gebouw moet hebben."
f Negen dier adressen nu vragen wijzi-
ging van dit artikel en wol in dien zin, dat
of aan Burgemeester en Wethouders de
I bevoegdheid worde gegeven van het daar-
in bepaalde ontheffing te verleenen, óf het
artikel aldus worde gewijzigd, dat met een
kleinere open ruimte, dan nu Is voorge-
schreven, kan worden volstaan, terwijl in
het adres van den Yerhuurdersbond van
(Huiseigenaren voor Loiden en Omstreken
speciaal nog wordt gewezen op het bezwa/-
rende van de slotbepaling van artikel 21,
waardoor het in vele gevallen onmogelijk
zal zijn uitgebouwde keukens te maken.
Eén van die 9 adressen, dat van het be-
stuur der vereeniging ,,Bond van Patroons
in het Metselvak te Leiden", vraagt bo
vendien wijziging van do artt. 27 sub f en
39, ten einde do voorschriften van die bei
de artikelen meer met elkander in overeen-
1 stemming te brengen.
Het löde adres eindelijk, ingezonden
door hot Houtbewerkersgilde „St.-Joseph",
j onderafdeoling van de afdeeling Leiden en
Omstreken van den Nedcrlan'dsch Roomsch-
I Katholieken Volksbond, geeft in overwe-
I ging de maximum-hoogte van de optreden
I van trappen te verhoogen van 20 tot 21 cM.
I Nadat aangaande deze 10 ad/essen door
den Inspecteur der Bouwpolitie uitvoerig
rapport was uitgebracht en de Gezond -
I heidscommissie over de door de Bouwpoli-
I tie voorgestelde aanvulling van artikel 21
I haar advies had medegedeeld, hebben B.
I on Ws. de Commissfo voor de strafveror-
I deningen uitgenoodigd den gemeenteraad
I te dezer zake een voorstel te doen.
Vóór zij hiertoe overgaat, wenscht zij
I ovenwei, onder verwijzing overigens naar
I de hierboven genoemde rapporten van den
Inspecteur der Bouwpolitie en van de Ge
zondheidscommissie, welke in do Leesaa-
mer ter inzage liggen, cenige opmerkingen
I onder 's Raads aandacht te brengen.
In hoofdzaak richt zich het verzoek der
odressi ten tegen artikel 21 en wordt op
een generale wijziging der daarin gegeven
voorschriften aangedrongen. Dit nu dunkt
de Commissie voor de Strafverordeningen
in het belang der hygiëne niet wensche-
3 lijk. Wil men in de binnenstad tot betere
woningtoestanden geraken, dan dient aan
de thans geldende bepalingen zooveel doen
lijk te iwoTden vastgehouden; en evenmin
als do Gezondheidscommissie zou ook zij
willen adviseeren het nuttige en noodige
voorschrift van artikel 21 in te trekken of
in minder strengen vorm te handhaven.
„Wij willen echter'-' aldus vervolgt de
commissie u niet ontkennen, dat zich
in de praktijk gevallen kunnen voordoen,
waarin toepassing in vollen omvang met
het oog op de tegenwoordige Leidsche toe
standen al bijzonder bccwarend zal zijn
voor belanghebbenden en voor die enkele
gevallen zouden wij, hoe nuttig wij overi
gens artikel 21 vinden, het daar niet vol
ledig willen zien toegepast.
„Trouwens, hier komt nog iets bij.
Reeds eenige malon is het voorgekomen,
dat plannen tot verbouwing moesten wor
den afgekeurd, op grond dat niet kon
worden voldaan aan do voorschriften van
artikel 21. Het gevolg hiervan waa, dat
van de verbouwing moest worden afgezien
en aldus andere verbeteringen, 'die van nog
dringender aard waren, dan bet verkrijgen
van meer licht en lucht, niet tot stand
kwamen.
„Voor dergelijke gevallen nu zouden wij,
ook dus in het belang der woningtoestan
den zelf, B. ©d Ws. de bevoegdheid wen-
schen te geven met het voorschrijven van
minder strenge ©ischen te mogen vol
staan.
„O.i. moet dit evenwel, zooals ook de
Gezondheidscommissie aanraadt, alleen
plaats hebben bij het geheel of gedeeltelijk
vernieuwen van woningen binnon den
singelbrand. In de buitens tad toch is
over het algemeen genomen de toestand
geheel anders, dan in de binnenstad, ook
omdat de noodige oppervlakte daar door de
bouwondernemers zonder bezwaar ia te
verkrijgen, zoodat voor woningen, buiten
den singelrand gelegen, afwijking van do
algemeen© voprschriften ons onnoodig en
ongewcnscht voorkomt.
„In welke mate moet nu voor huizen,
in hot centrum der stad gelegen, afwijking
van artikel 21 mogelijk zijn? Naar ons oor
deel zijn hier verschillende gevallen te
onderscheiden. Bij gebouwen met twee
gevels aan straten, grachten of pleinen,
waaronder dus ook hoekhuizen vallen,
zoude aan B. en Ws. de bevoegdheid kun
nen worden gegeven, algeheel© ontheffing
van het vrijlaten eener open ruimte to
verleenen, mits slechts de breedte van elk
dier wegen ten minste 3 M. bedraagt en
de oppervlakte van het gebouw minder
dan 200 vierk. M. Alsdan toch is aan to
nemen, dat in de meeste gevallen wel vol
doende toevoer van licht en lucht mogelijk
zal zijn.
„Met de Gezondheidscommissie vinden
wij geen reden om ook voor gebouwen met
een oppervlakte van meer dan 200 vierk.
M. ontheffing mogelijk te maken. Dan
toch zouden zeer groot© en diepe hoekhuizen
die deels voor woning, deels voor winkel
ingericht zijn, kunnen worden gemaakt
zonder open plaate, waartegen wij meenen,
dat groot© bezwaren bestaan.
„Een tweede geval geldt de perceclen,
die niet aan twee wegen zijn gelegen Al-
geheele ontheffing zouden wij bij deze
huizen niet willen mogelijk maken, want
hier toch geldt niet, als bij de huizen aan
twee wegen, dat veelal voldoende licht en
lucht kan binnenkomen. Aan een open
ruimte, zij het dan ook van minder opper
vlakte, dient daar te worden vastgehouden.
Rekening houdende met bier ter stede be
staande toestanden, zouden wij in dat
geval willen bepaald zien, dat door B. en
Ws- genoegen kan worden genomen met
een open ruimte, die even breed is als het
gebouw en ten minste 2 M. diep, of die al
thans één tiende der oppcrvlatte van het
gebouw beslaat.
,,De Gezondheidscommissie vindt een
dergelijke open ruimte te klein. Zij ziet
o.i. evenwel voorbij, dat hier slechts sprake
is van minimum-eischen, di© moeten worden
gesteld en niets B. en Ws. belet strengere
eischen t© stellen, indien zij do open
ruimte niet voldoende, achten of van oor
deel zijn, dat zonder veel bezwaar een
grooter© is to maken. Wij meenen, dat
dit hygiënisch belang veilig aan de zorg
van het Dagclijkscb Bestuur kan worden
toevertrouwd. D© door ons voorgestelde
mo'c het oog op bestaande toestanden, di©
zioh in deze gemeente voordoen. Hierboven
wezen w© er al op, dat verschillende plannen
tot verbouwing ten gevolge van artikel 21,
zooals dit thans luidt, niet kunnen tot
stand komen en zoodoende ook belangrijk©
verbeteringen van anderen aard achterwege
moeten blijven Ten einde dit in don ver
volge te voorkomen, dient de door ons aan
gegeven wijziging. Houdt men daarentegen
vast aan i, zooals de Gezondheidscommis
sie wil, in plaats van aan één tiende als
minimum-eisoh voor de oppervlakte der
open ruimte, dan zullen die plannen te
niet zijn uit te voeren en de voorgestelde
wijziging het beoogde doel niet beo-eiken.
„Nog een ander geval kan zich bij doze
huizen, niet aan twee wegen gelegen, voor-
doon. Stel de verdieping op den beganen
grond is ingericht voor winkel of magazijn
en die daarboven is voor woning bestemd.
Moet nu de open ruimte reeds beneden be
ginnen, of is het voldoende, wanneer zij op
'do 1ste verdieping begint? Naar onze over
tuiging is tegen dit laatste geen bezwaar en
ook de Gezondheidscommissie deelt deze
meening Het voorschrift der open ruimte
toch geldt alleen voor die gebouwen, welke
tot woning bestemd zijn. Wat is er dan te
gen, om de open ruimte, waar de beneden
verdieping uitsluitend voor winkel of maga
zijn is ingericht, eerst op do 1st© verdieping
te laten beginnen De commissie voor de
strafverordeningen zou den Raad dan ook
in overweging willen geven, Burg en
Weths bij de verordening te machtigen, ook
hiertoe de gelegenheid te openen.
Alvorens van artikel 21 af te stappen, rest
de commissio nu nog te bespreken het be
zwaar van oen Vcrhuurdersbond betreffen
de het uitbouwen van keukens in verband
met de slotbepaling vaD het artikel, waarbij
wordt voorgeschreven, dat de aan het ge
bouw grenzende zijde der open ruimte ten
minste dc lengte van den aanliggenden
muur van hot gebouw moet hebben. In de
praktijk doet zich hier evenwel geen moei
lijkheid voor, aangezien de bepaling reeds
door Burg. cn Weths. wordt toegepast in
den door adressant gewonschten zin, zooals
blijkt uit hetgeen do inspecteur der bouw
politie op pag. 11 van zijn rapport vermeldt
en waarnaar de commissie dan ook m^ent
te mog*n verwijzen.
Na aldus art. 21 en het daartegen inge
brachte uitvoerig te hebben besproken, wil
de commissie nog ©ven de bezwaren tegen
de artt. 27 sub f en 40 onder de oogen zien.
Togen artikel 27 sub f wordt aangevoerd,
dat dc daarin voorgeschreven eischen, waar
aan trappen moeten voldoen van woningen
bestemd voor dri© gezinnen, strenger zijn,
dan de eischcn, in artikel 39, 2de lid aan
trappen van schouwburgen gesteld.
Deze meening berust evenwel op een mis
verstand^ zoo als ook de inspecteur der
bouwpolitie op pag. 10 van zijn rapport
volgens de commissi© terecht opmerkt. Vol
gens art. 27 sub f 'coch moeten do trappen
van steen of van ijzer gemaakt zijn, terwijl
volgens artikel 39 Burg. en Weths. voor
schouwburgen aan geen beperkend© bepalin
gen gebonden zijn en dus veel zwaarder
eischen kunnen stellen. Heb bezwaar is dus
h.i. ongegrond, zoodat voor wijziging der
verordening op clit punt geen enkel© redeu
is.
Evenmin is hot h.i. gowenscht, in te gaan
op het verzoek van het Houtbewerkers-
gilde St.-Joseph", om do maximum-hoog-
ter der optreden van trappen van 20 op 21
c.M te brengen Deze kwestie is uitvoerig
besproken in do gemeenteraadszitting van
2 Maart 1905; toen toch was een amende
ment van gelijke strekking door het mede
lid den heer Van Tol, ingediend, hetgeen
evenwel werd verworpen Dc commissie
vindt geen aanleiding den Raad te advi
seeren op de toen genomen beslissing terug
te komen en meont dus to mogen verwijzen
naar hetgeen in dio vergadering tegen het
amendement is aangevoerd, alsook naar de
bestrijding, voorkomende op pag. 12 van
hot rapport van den inspecteur dor bouw
politie.
Ten slotte wenscht do oommissie van deze
gelogenhoid gebruik te maken, om den Raad
voor te stellen aan con loemto in de veror
dening t© gemoet te komen, door arc. 91
een kleine aanvulling to doen ondergaan.
In dat artikel toch wordt wel genoemd de
inspecteur der bouwpolitie, als bolast met
het opsporen der overtredingen van de
Bouwverordening, doch niet do opzichter
bij dien 'tak van dienst Waar deze laatste
krachtens zijn instructio hiermede oveneens
belast is, komt het do commissie rationeel
voor, dit ook in do Bouwverordening uit te
drukken en hem in artikel 91 op te nemen
onder de ambtenaren, met de opsporing der
bouwovertredingen belast.
Op grond van het bovenstaande geeft de
commissie voor do strafverordeningen den
Raad in overweging tot do door adressanten
gevraagdo wijziging dor artt. 27 sub f en 40
niet over te gaan, doch do artt. 21 en 01
aan te vullen op de door do commissie aan
gegeven wijze en mitsdien tot vaststelling
van do overgelegde conceptverordening,
houdende wijziging van do artt. 21 en 91
der verordening van den 12don October 1905
op het bouwen on sloopen to besluiten.
Zij gelooft en vertrouwt, dat hierdoor
de bezwaren grootendeels zuIIcd worden uit
den weg geruimd en spreekt do hoop uit,
dat de verordening op be'c bouwen en sloo
pen, die de vrucht is van zooveel overleg
en studio, nu voorcorrt ongewijzigd zal kun
nen blijven.
Voorgesteld wordt dus aan artikel 91 do
volgende alinea's toe te voegen:
„Burgemeester en Wethouders kunnen in
zeer bijzonder© gevallen, bij het geheol of
het voor een gedcolto vernieuwen van tob
woning bestemde gebouwen binnen den
Singelrand, ontheffing van deze voorschrif
ten verleenen en wel algeheel© of gedeelte-
Lijk©.
„Al goh cole ontheffing kan worden
verleend voor gebouwen van minder dan
200 vierk. M. oppervlakte, waarvan twee
gevels gelogen zijn aan wegen, welker
broedt© ton minste 3 M. bedraagt.
„Voor andere gebouwen kan g odo el-
tol ijko ontheffing worden verleend, in
zooverro kan worden toegestaan een klei
nere open ruimte to laten, zoomede, dat
deze ook op do cersto verdieping mag be
ginnen.
„Wordt di© gedeeltelijke ontheffing ver-
loond, dan moot niettemin do open ruimte
even breed zijn als het gebouw cn ten min
ste 2 M. diep, of althans ten minste 1/10
van de oppervlakte van het gebouw be
slaan."
En artikel 91 wordt gelezen als volgt:
„Bohaivo de dienaren der gemeente-pol i-
tio zijn do directeur der Gemeentewerken,
d© opzichters van do Gemeentewerken, do
inspecteur der Bouwpolitie on de opzichter
bij de Bouwpolitie belast mot het opsporen
der overtredingen van do bepalingen dezer
verordening."
Cohoudon Verkooping in het Notaris
huis aan Den Burg te Loiden op Zaterdag
7 April 1906, ten overstaan van J. F. Mei-
nors, notaris te Loiden, van: Hot huis,
Gr oen es teeg 24, in bod f 3100, kooper do
heer B. J. Troost qq.hot huis Rijn- on
Sohiekado 36, in bod 2350, kooper de
heer Troost qq., voornoemd; bet huis
Achterzandstraat 6, in bod 520, kooper
de heer P. J van Zijp. Do beide overi
ge perccelon zijn niet gegund.
Burgerlijke Stand.
KATWIJlf. Geboren: lClieabetb, D. ven C.
van Tongeren en W. v. d. Plas. Adritmus, Z.
raD P. Zu\jderdu(jn on 0. doJoDg. Margarethn,
D. van P. van Schie en A. Hoek. Trijntje. D.
vno G. Schaap ou J. lUrnbooro. Dirkie, D.
van C. Schaap en J. Barnbooru. Maria Josepba,
D. van U. Feones on A. M. Boskamp. Ljjtjo,
D van G. Pronk en J. Souverjjo. Nicolnns
Willobrordue, Z. van C. Duivenvoorde en J. P.
Qodjin. Krijn, Z. van B. Vordoes en M. C.
Haaeuoot.
Ondertrouwd: J. Verhoef jm. on A. Noppen
ld. D. Klok w. on C. Spaanderman jd.
LEIL'EKDOItP. Geboren: Hendrik. Z. van
.Ian van W inkol en Johanna Jacoba Bosman.
Noeltie Catbanna, D. van Wouter de Graaf on
Neeltio Catbariua Los.
STOM PW'IJK. Bevallen: A. H. Stroman
geb. De Groot Z. W. M v. d. Boa geb. v. d.
Zalm D. J. Olijboek geb Maasée Z.
Overleden: J. P. van Mcurs V. 51 j., eohtgen.
van P. J. v#n llooyen.
WARMOND. Geboren: Petrus Comolie, Z.
van JohnnnoB van Velzen en Maria CathariDa
van Kampen.
Breestraat 104. Telefoonnummer 650.
Aa BOAS, Kon. Chir. Pédicure,
Prinsengracht No. 1125, Amsterdam, zal a. s. W«cnsdag
«l)n geachte Abonnés te lalden bezoeken. 7298 10
USSF* Brievon uitsluitend aan bovenstaand adres.
Antiseptische en ptynlooze behandeling*
Assurantiekantoor, Nieuwe Rijn 11.
Huisvlijttentoonstelling. Leiden.
DAMESKAPSTER,
beveelt zich beleefd aap, Uitnemend
adres voor HAAKWERKEN.
1084 8
nan den Lagen R\jndyk, even buiten de
Zijlpoort: prachtige nieuwge
bouwde BENEDENHUIZEN
f 2.80 por week en dito BOVEN
HUIZEN k 3 per week en ge-
lieele HUIZEN met Tuintjes,
bev.8 Kamurs en Alkoof, Keuken,
Plaats t 2.80 p. week, golegen
ln de Ciboltstraat. 8686 14
To bevragen bij den eigenaarJAN
B0TERMANS, Middelategraoht 26.
Leeraar voor Piano.
8625 5
"V erhuisd
van RUndijkstraat No. 53 naar
Mr. TIMMERMAN - TRAPPENBOUWER enz.
8928 8
Déjeuners, Diners, Soupers.
2346 10
beveelt zich beleefd aan voor het in orde
brengen van GORDIJNEN, VITRAGES en
andere goederen. ms»
BESLIST DE HQOGatTE PRIJZEN VOOR
3070 21
Geijkte Gewichten, Zagen on Hakbjjltfea, etc., worden ver beneden Fabrieksprijzen geleverd.
3691 48
ma0e mask fp® 6
2714 86
