De elecirisclie keukenmeid.
De lenscli. der Toekomst
de temperatuur der ijzc voor de voe
ding van den mensch van groot© beteeke-
niB is, En prof. Johannes Müller, in
'Wiirzburg, beeft aan deze gewichtige vraag
na zorgvuldige proefnemingen een uitvcütt
ge verhandeling gewijd, o in het tijd'
schrift voor diatetische cn phjsiaaiische
therapie Verschenen is.
Eigenlijk begrijpt men zelf voldoende, dat
de verschillende temperatuur der spijzen
en dranken voor de werkza mheid der ver-
'teringsorganen niet cm verschil lig kan 2ijü.
Immers, de verschillen zijn te groot. De
temperatuur der Bpijzen gaat toch van 5 tót
60 graden.
Ook de geleerd© erkent bet feit, dat de
keuze oer temporatuur bij de genoten spij"
«en zeer veel d' den smaak der menschen
zelf bepaald wordt. Immers, dezelfde spijs
werkt bij verschil van temperatuur zeer ver
te..mend o*» den smaak- en reukzin in. Deze
evenwel bêheerschcn wederom de zenuwen
der verteringsorganen en wekken ze op tot
meerdere of mindere werkzaamheid.
De doktors hebben dikwijls gelegenheid,
bij hun patiënten te cmstateeren, dat zeer
koude spijzen voor de maag en de darmen
Bcha^-elijk zijn, terwijl warme dranken juist
wanneer dezorgan© i ziek zijn, dikwijls
toet veel nut zijn aangewend. De kennis daar
in tot beden opgedaan, 6chijnt hierop neer
te komen: koude spijzen werken kalmee-
rend, somwijlen zelfs verlammend, op de
bewegingen der maag, warme of heete
Bpijzen daarentegen opwekkend.
Do bewegingen van de darmen integen
deel worden door koele fpijzon en dranken
Vermeerderd, door warm© veeleer tegenge
houden.
Prof. Joh. Müller heeft nu met medewer
king van dr. Hurok eenige tot heden geheel
'onbekende gedeelten van dezen samenhang
trachten ts verklaren.
Allereerst heeft hij willen vaststellen, in
hoeveel tijd de temperatuur dor spijzen in
de maag wordt gew .-igd en gebracht op
den warmtegraad der omsluitende wanden.
Het is gebleken, dat een gezonde maag
verrassend snel betrekkelijk groote hoeveel
heden spijzen in de temperatuur brengt,
die ze zelf bezit. Alzoo te koude spijzen
verwarmt ze, te heete spijzen koelt ze af.
De verwarming van koude spijzen en dran
ken volgt ten minste in den aanvang in
een tempo van 6 graden in een minuut; la
ter natuurlijk langzamer. Van gewicht
daarbij is evenwel het feit, dat bij bet ge
bruik van grocte hoeveelheden zeer koude
dranken een aanzienlijk gedeelte in de
darmen overgaat, alvorens zij de tempora
tuur van het lichaam hebben aangenomen.
Daaruit zijn ook de darmkrampen te ver
klaren, die vaak op het gebruik van koude
dranken volgen. Een algoheele tempera-
tuursgelijkhcid treedt bij koud© zoowel
als bij warme spijzen alleen dan in, wan
neer z bij matige hoeveelheden genomen
wonden
Wat do maag hierbij verricht, verdient
onze volle bewondering Zij moot ieder
cogenblik gereed staan een koudo spijs
door het bloed, dat in haar wanden vervat
is en altijd door vernieuwd wordt, Snel te
verwarmen, en anderzijds met haar weef
sels de warmte eener heete spijs opnemen
en afleiden.
Op welk een buitengewone wijze de
maag dezen uiterst moeilijken arbeid ver
richt, volgt uit het feit, dat bij het gebruik
vaD zeer koud water de temperatuur der
nabijliggende huid, alzoo die der hoogcre
buikstreek, slechts twee graden daalt.
Hierbij moet natuurlijk worden in aan
merking genomen, dat de temperatuur der
9pijzen en dranken reeds in de mondholte
en in den sic-darm veranderingen onder
gaat. die haar nader brengen tot de tem
peratuur van het lichaam. Water van R
graden stijgt in den mond in den korteu
tijd van 5 seconden tot 10 graden, de vol
gende 5 seconden tot 11 en na 20 secon
den tot graden.
T gelijke mate volgt de daling der tem
peratuur van heete spijzen en dranken in
don mond, zoodat van de maag niet al te
veel meer evorderd wordt.
Was dit niet Het geval, zoo zou het ge
vaar, zich door een te warmen beet of een
te heeten slok hèt êpijskanaa] en de maag
to verbranden, Veei grooter zijn, dan wel in
werkelijkheid het geval is. En van den an
deren kant bestond 6r ook veöl meer vrees
Verkoudheden öp té loöpen.
Gelukkig mag mön aannemen, dat z^ifs
t eèn '.eer koude drank, wanneer hij maar
langzaam genuttigd wordt, reeds de tem
peratuur van het lichaam heeft, wanneer
hij in de darmen arriveert.
Tweedens kwam net voor de onder
zoekers ie Würzburg daarop aan, de wer
king van de temperatuur der spijzen op
de bewegingen der maag vast te ^teilen
Tot ait doel gaf men ee&lgeü persona,
op wie men een proef wilde nemen, drie
ken in dezelfde hoeveelheid, doob van zeer
verschillende temperatuur, die r.üó end
mogelijk moesten uitgedronken worden
De verandering der temperatuur en de
hoeveelheid van het genuttigde vocht in
de maag werd dan oen kwartier later ge
meten. Het bleek toen, dat zoowel groote
koude als aanzienlijke Warmte der spijzen
het ledig-wordon der maag vertragen. De-
Ze vérlediging dér maag volgt hot 3üelste,
wanneer d© temperatuur der rjijzen juist
met do licha-amswarm'-^ overeenstemt.
Daaruit volgt ook, dó g céft zekere
wacht uitoefent op de spijzen. Immers, zij
verbiedt haar, in eeü toestand te verlaten,
waarin zij door haar temperatuursverschil
den darmen schadelijk zouden zfjn. Bo
vendien ligt het vermoeden voor de hand,
dat de temperatuur der spijzen ook op de
eigenlijk verterende werkzaamheid dor
maag van invloed is. En daarom hebben
de onderzoekers to Weenen ook oplettende
aandacht geschonken aan de werking der
temperatuur p de afscheiding der maag
zuren.
In de--1 brengen de proefnemingen ©ven
wel geen nieuwe ontdekamgen van eenigs-
zins belangrijken aard. MeD moet zich
daarom aan de vroegere aanwijzingen hou
den, dat n.l. ook in dit opzicht spijzen,
die de warmte van het lichaam bezitten,
het verteringsvermogen der maag het
meest gunstig, zijn.
Van belang is de mededeeling, dat do
schadelijke werking van koud water door
toevoeging van aDt'hol bijv. cognac, kan
verminderd worden, terwijl daardoor de
afscheiding der maagzuren inderdaad be
vorderd wordt.
De geleerden houden daarom een toevoe
ging van alcohol tot verdacht drinkwater
als voorzorgsmaatregel voor zeer redülijk
Uit de resultaten, zcoals ze aan het slot
van dezen belangrijken arbeid zijn opge
somd, wordt hier nog bijzonder vermeld,
dat de temperatuur-nivelleering tegenover
de spijzen in de maag zelfs niet alleen
door opneming of afgifte van warmte van
de zijde van het bloed en de aangrenzende
oellen volgt, maar ook daardoor, dat de
maag een vecht afscheidt, dat dit niveau
zeer helpt bevorderen.
In het algemeen kan men het nu reeds
als zeker beschouwen, dat het gezamenlijk
verloo; der voeding en vertering, wanneer
het eenmaal volkomen bekend zal zijn, een
der grootste wond.:, a zal te zien geven,
die de natuur in het menschelijk lichaam
heeft uitgewerkt.
Een prospector van een der groote fa
brieken van eleetrsche .werktuigen, geeft
afbeeldingen van de nieuwste toepassingen
der electriciteit voor het verrichten van
allerlei huishoudelijk werk.
Zoo wijst het op de machine om aard
appelen te schillen, de machine om kooi,
andijvie, wortelen en andere groenten te
snijden. De keukenmeid staat er enkd
voor toezicht bij. De aardappelen zijn ui
een bak gedaan en vallen geschild één
voor één in den emmer. De gesneden
groente alt in schalen. Er is ook een ma
chine om de borden te wassctrn en af te
drogen. De keukenmeid heeft de borden
alleen maar in de spoelbakken t© plaatsen.
Het warme water, ©lectrlsch bewogen,
spoelt er langtot ze schoon zijn. Dan
worden ze machinaal afgedroogd.
De machines w *deiï nog enkel gebruikt
in groote hotels. De oleotrische ovens
de eloötrischo komforen om de spijzen oe
bereiden zijn reeds van oudei© toepassing.
Ook de electrische haarden voor Verwar
ming. Ze zijn in eenige steden reeds door
gedrongen tot de wèüngerichte heerenhui-
zen.
Ze brengen nieuwe gemakken bij die er
reeds waren: het Slectrische licht, de led-
dingen van warm water, enz.
In de arbeiderswoningen is de electri
scho keukenmeid nog niet. Zij is er ook
niet zoo noodig, er wordt zooveel niet ge
kookt
Maar toch Zijn deze rritvrndingeti cm het
huishoudelijk werk op groote schaal en met
veel minder inspanning te verrichten, -'-t
bestemd om enkel de rijken to dienen. Zij
wijzen er been, dat een groot stuk vaD
wat nog huishoudelijk weris is gebleven,
bestemd is om voor honderden gezinnen
te zomen te worden gedaan met ontzag
lijke besparing van persoonlijken arbeid.
Er is een tijd gewees-, dat in elk gezin het
eigen brood werd bereid. Doch bijna over
al keept men thans het brood bi. den bak
ker of betrekt heJ uit de broodfabriek,
omdat de broodboreidii j voor vele gezin
nen te zamen doelmatiger, voordeeliger is
gebleken. De nieuwe machines zullen de
gezamenlijke bereiding van he' middag
maal, voor zeer velen te zamen, op ^en
duur op den voorgrond brengen. De vele
voordeelen van deze voorziening zullen on
weerstaanbaar worden.
Zoo zijn allerwegen de uitvindingen de
voorl copers v: het betere leven van de
groote massa's, De electrisch ingerichte ge
meenschap. ilijke keuken voor de bereiding
der spijzende electrisch ingerichte was-
scherij, cüe spelende het werk doet, waar
voor thans uog duizenden huisvrouwen
aan wasebtobben staan to zwoegen. Al het
werk, dat doel—atiger en op groote schaal
kan worden gedaaa, uit de woning ver
dreven In de woning de andere verbete
ringen, die het persoonlijk leven veraan
genamen: het oisctrische licht, de electri
sche verwarming, en de meerdere vrije
tijd, die van al doze arbeidsbesparing de
uitkomst moet werden.
Het kon goed worden. Maar het i^er
nog niet. Er ontbreekt nog veel aan. De
arbeidersklasse hoeft nog heel een wereld
te veroveren rioeh e'ke nieu^ uitvinding
die betere bevrediging van algemeen men-
schelijke behoeften mogelijk maakt, doet
het gemis der bevrediging scherper gevoe
len. Zoo spoort de meuwe uitvinding aan
tot verovering dor mogelijk geworden je-
vrediging bij die zc ontberen. Zoo zijn de
nieuwe uitvindingen, die het dagelijksch
leven van nabij raken, op haar wijze aan-
zotters tot den strijd tot algemeen-makin?
van het betere loven, dat door de uitvin
dingen der eeuwen is mogelijk gemaakt.
De voortdurend toenemende afhankelijk
heid van den zoogenaamd modernen cul-
tuurmenscb van alle mogelijke mechanische
en technische hulpmiddelen wordt in het;
Engclsche tijdschrift „Th© Truth" op ver
makelijke wijze gepersifleerd. Genoemd
tijdschrift publiceert het proces-vérbaal
van een tot onderzoek van de verhoudingen
tusschen mensch en hulpmiddelen inge
stelde, speciale parlementaire commissie
in een toekomststaat. Het verhoor van den
toekomstmcnsch levert dan do volgende
bijzonderheden op:
Vraag: Kunt gij schrijven?
Antwoord: Neen; ik gebruik een schrijf
machine.
Vraag: Kunt ge zingen?
Antwoord: Neen; ik gebruik een fono
graaf.
Vraag. Kunt ge een muziekinstrument
bespelen
Antwoord: Neen; ik gebruik een piano
la.
