f
I
Thee
LDi^ndsma
Royal Windsor
Stoomtram Haarlem-Leiden.
CANAD OLINE
LüOtrs mi uaimri,
no.urn.
leiösch dagblad, dinsdag januari. - tweede blad.
sc üeepsijzeh-WERKERS
en KLINKERS.
ss
Verkrijgbaar in alle buurten
der stad.
Coede Geldbelegging.
(jc6nu'Jc6 leeds
"J)£schziit
^^arancltv/xl^uive/'
'lom verfiri/rt/'aar.
Voorradig bij - -- -- -- -- -- -- -
Firma l¥ül ma iciltjèfs 58sca2o
Annu 1906
Koloniën.
BATAVIA, 7-10 December.
CELEBES.
Ann het „Bat Nbld." wordt uib Makaz-
aar het volgende geschreven over hot ge
vangennemen van den vorst van Boni.
heeds dagen lang waren do marechaus
sees op bet pad.
£en afdceling, sterk dno brigades of on
geveer 40 karabijnen, onder den luitenant
Lilers, zwierf reeds dagen door bet hoog
gebergte met gidsen, die den troep steeds
verkeerd brachten.
In den morgen van den 18den November
bereikte die colonne de ladang Lalmika,
waar zicb, volgens spionnenbenebten, La-
pawawooi zou ophouden. Men vond eixn-
■wel niets, cok bij het onderzoek der hut
jes, welke zich op do ladang bevonden.
Men marcheerde dus maar weer verder,
tot te ongeveer 11 uur een tweede ladang
wercl bereikt, waarop zioh enkele personen
bevonden. De medegenomen tolk riep ze
a«an, waarop een tweetal hunner bij de co
lonne kwam.
Zij deelden medo dat dienzelfden mor
gen, te zeven uren, de vorst van Boni mot
eenig gevolg voorbij was getrokken.
Hoewel de geheele troep uiterst ver
moeide, en de vivresvoorraad bijna op waa,
aarzelde luitenant Eilers geen oogenblik,
de vervolging weer aan te vangen.
Om der waarheid getrouw te blijven,
moet worden medegedeeld, dat de mare
chaussee oorspronkelijk weinig trek had
den in den nieuwen marsch. Geen wonder,
men Liep al dagen lang tevergeefs, on was
physiek op. De aansporing van luitenant
J diers en een brigade-commandant deed
echter allen weder in het gareel springen.
Een der ladangbewoners werd als gida
medegenomen, terwijl de spits onder com
mando stond van den Europeeschen ser
geant Marks.
Op het smalle boschpad, dat nu gevolgd
werd, zag men al spoedig sporen, die we
zen, dat racn op den goeden weg was. Hier
ea daar vond men veeren van een geplukte
kip, terwijl het pad hier en daar een wei
nig was uitgekapt. D© weg steeg voort
durend in het oerwoud, totdat men, na bij
na uur, plotseling twee Boniërs zag,
dié, gewapend met lans en rentjong, de
spits te gemoct kwamen.
Bij het zieu der marechaussee gingen zij
©ogenblikkelijk aan den haal.
Do sergeant Marks geLastto zijn man
schappen niot te vuren, doch de vluchte
lingen na te zetten. Deze vlogen echter do
rimboe in.
Dc spits, waarbij ook luitenant Eilers,
liep steeds veruer, tot men onverwachts,
op pl. m. 13 meter vóór zich, op een groot
rot-sblok vijf personen z?.g. Vier hunner
zaten en hadden hun geweren achter zich
gezet, terwijl do vijfde met het geweer in
do hand op schildwacht stond. De mare
chaussee ziende naderen, gingen vier der
-wachten (want Jiet_was_ blijkbaar een wac-ht-
tot beveiliging van 's vorsten verblijf
plaats) met achterlating hunner geweren
op de vlucht. De schildwacht vuurde op
do naderenden, doch werd door den ser
geant Marks neergeschoten.
D© vluchtenden werden oogenblikkelijk
vervolgd, tot, op een zeker punt, luitenant
Eilers met een paar marechaussee recht af
boog, terwijl sergeant Marks met een paar
finderen doorging.
De rimboe binnengedrongen, stond luite
nant Eilers plotseling op ongeveer twintig
meter van een groepje porsonen. Eén van
hen, met con repeteergeweer gewapend,
Btond onder een boom, en loste een vier
tal schoten op de naderenden.
Dio schutter was de poenggawa...
De marechaussees, met luitenant Eilers
aan hot hoofd, waren onder dit vuur door-
geloopen, tot, op ongeveer vijf passen af
stand, d© Amboneeecho marechaussee He-
tarhie aan dien wanhopigen tegenstand een
einde maakte, en den poenggawa door het
hart sohoot.
De poenggawa viel, en was bijna oogcn
blikkelijk een lijk.
Voorwaar een schoone daad, die veel ver
keerds goedmaakte. Met de wapens in de
vuist, verdedigend de schuilplaats van zijn
ouden, half lammen vader, cn met zijn
leven dat verzet betalend, verdient hij een
eeresaluut.
En hoog staat hij boven de vunze kliek,
die, eerst meebrallend tegen do Kompel-
me, later niet wist, hoe gauw ze den vorst
moest verlaten en de hielen kussen van
den overwinnaar.
Toen dan de poenggawa gevallen waa,
trachtten de overigen te vluchtten, doch
do achtervolgende marechaussees legden
er hier en daar nog een neer.
Alleen een drietal vrouwen bleef staan
bij het lijk van den poenggawa. Het waren
de vrouw van den poenggawa, de vrouw
van Lapawawooi en diens schoonzuster.
Men liet die gevangenon bewaken, cn zette
de vervolging voort.
Terwijl luitenant Eilors aldus het gevolg
van don vorst vernietigde, waa de sergeant
Marks met een paar mareohaussees een
andore richting ingeslagen, waarheen hij
personen zag vluchten.
De Amboneesche marechaussee Manupatij
zag op zeker oogenblik, hoe eenige dragees
iets neerwierpen achter een boom. Docr
het dichto struikgewas niet duidelijk on-
dersoheidende, naderde hij behoedzaam en
vond aohter dien boom, met een kain be
dekt, een menschelijke gedaante. Voor
zichtig tildo hij, met den loop van zijn
karabijn, die kain op, teen hem, door den
versoholeno werd toegeroepen
„Djangan passang. Sa ja radja Boni."
Toen weerklonk door het oerwoud een,
door alle marechaussees aangeheven vreug
dekreet
Eindelijk had men hem dan, en was het
groot© vraagteeken hier weggevaagd van
de kaart.
Het t.eek dat de vorst, gedragen in een
soort raam, bij do overhaast© vlucht door
do dragers daar was neergeworpen.
Men verzamelde nu den troep en de ge
vangenen en maakte, zoo goed dit ging,
hutjes voor allen. Bij dit alles was het
langzamerhand avond geworden, toen do
vorst mededeelde, dat het pas een maand
gclodon geboren kind van den poenggawa
door do vrouw, die het wicht oppaste, bij
do algemeene vluoht was meegenomen, do
rimboe in. Hij verzocht voor do vrouw van
den poenggawa, dat men dit kind zou la
te zoeken. Hiertoe werd vergunning gege
ven.
Een- paar medegenomen vrije dragers
vroogen nu aan den vorst do namen van
kind en baboe, en trokken medo met ser
geant Marks en een paar marechaussees-
deJragcrs ookheide -uit.
schreeuwden en riepen, men zag niets, tot
eensklaps een oud man, gewapend met een
lans, kwam opdagen. Men nam hem ge
vangen en voerde hem naar het bivak, waar
het bleek, dat hij een oud dienaar van den
vorst was.
Dien avond nog bracht men het lijk van
den poenggawa bij do verblijfplaats van
den vorst, en, naast diens hutje delfde men
heb graf voor zijn zoon.
Zoowel Lapawawooi als de vrouwen ble
ven oogenschijnlijk kool bij dit alles. Doch
een wereld van gedaohten moet rondge
spookt hebben in dit oude hoofd
Zoo begroef men den poenggawa, en do
oude vorst zei alleen: „Allah poen ja ma-
hoe."
Den volgenden dag werd do terugtocht
aanvaard, nadat, zoowel voor don vorst
als voor do vrouwen, tan doe's waren ge
maakt.
Ook op dien terugweg stolde men nog
pogingen in het werk, om hot kind van
den poenggawa op te sporen, evenwel zon
der gevolg.
Men on$noette do cèlonne Do Gruyter
die don tmep van levefcsmiddelon voorzag.
Op den verderen weg naar 'Faré-Paró
wilde de vorst wanneer hij uit of in den
draagstoel moeet, alleen door sergeant
Marks worden geholpen. Als gedachtenis
schonk hij dien sergeant een gouden ring.
Por „Assakan" naar Makasscr overgo
voerd, arriveerde hij daar den 29sten No
vember, te 11 uren v. m. Met hem waren
overgekomen de luitenant Eilere, sergeant
Marks en een twintigtal marechaussees.
Uit de Rechtzaal.
Haagache Rechtbank.
Onder do gistermiddag behandelde negen
desert ie zaken waren er, zooals wo trouwens
reeds meldden, twee, welke op heb naburigo
Katwijk betrekking hadden en waarop wij
thans even willen terugkomen.
B. van D„ achttien jaren oud, sjouwer,
wonende to Leiden, werd to Katwijk aange
monsterd om als halfman dienst te doen op
het Ncd'^rlancfecho zeevisschersvaartuig K.
W. 48 „Do Hoop", schipper Yan Beolen.
Overeengekomen was, dat hij met dit vaar
tuig zooveel reizen ter hanngvisschcrij in
1905 zou mode maken, als dit schip op do
Noordzee ondernemen zou. Hij verbond zich
daartoe met vergunning van zijn vader- cn
deed één reis- Toen het schip evenwel op 18
September, na den 1-lden to voren terug
gekeerd te zijn, weer zee zou kiezen, ver
scheen Van D. niet, hoewel uij wist, dat het
vaartuig zou vertrekken, zoodat het schip
heenging zonder hem, maar met een anderen
matroos in zijn plaats.
Van D. moest zich over zijn verkeerde ge
draging verantwoorden voor de rechtbank,
maar verscheen niet. Wel werd een beken
tenis van hem voorgelezen, waaruit bleek,
dat hij geen lust meer in dergelijke tochten
had-
Bij verstek eischto het O. M tegen bekl.
ze\ en dagen gevangenisstraf.
J. J., 24 jaar, zonder beroep, wonende te
Katwijk-aan-Zee, was onder dergelijke voor
waarden als hiervoren genoemd, aangemon
sterd voor de K. W. 38, genaamd ,,De vrouw
Johanna", schipper A. van Duin. Dit was
in alle vormen geschied op den 15den April,
cn één reis maakte ook deze man medo.
Tot een tweeden tocht, die aanving op U
September j.l-, was hij echter -niet te bewe
gen, omdat hij op de eerste róis onaangena
me ervaringen had opgedaan.
Hij had ter terechtzitting van gisteren
bleek, dat dit wel meer voorkomt ruzie
„gchaxL-ioiai den schipper ca Ead gemeend uit
diens voorden, f an boord op zee gesprok©,,
te mogen afleiden, dat hij ontslagen was
var verdere reizen. Ook zei hij niet geweten
geweten to h&bben het juiste tijdstip van
vertrek van hot schip.
De schipper had ook te klagen over liet
gedrag zijner bemanning, inzonderheid over
dezen man. Hij had een slechte besomming
gemaakt. Al had hij zijn gezag als schipper
gehandhaafd, hij had geen verlof gegeven
tot contractbreuk.
Het bleek nog, dat de andere mannen al-
I?n waren teruggekomen aan boord; zij had
den dus de woorden van den schipper niet
opgevat als beklaagde. Deze beweerde ech
ter, dat hij de ecnigo was, die iets anders
verstond dan visschon, en dat de anderen, in
geen ander bodrijf ingowijd, wol naar ze©
mee sten.
Ook tegen dezen beklaagde eischte hot
O. M. zeven dagen gevangeniastrai.
Eigenaardig was in dezo dosertiezakon,
dat, wanneer het voorkwam, dat den schip
pers werd gevraagd of zij do beklaagden ge
waarschuwd haddon, hot op zijn Schove-
mngsch en Katwijksch klonk: „Jawel, ed.l-
achtbare, ik heb hem waar geschuwu (of
geschouwd) of: „Waarom zou ik hem niet
waar geschouwd hebben?" of „Ik schouwde
hem waar."
Uitspraak 18 Januari.
Ondeugdelijke melk.
De Hooge Raad verwierp gisteren het
cassatieberoep van een melkverkooper te
Leiden, tot geldboete veroordeeld wegens
hot in voorraad hebben van melk, ondeug
delijk van samenstelling. De requirant had
zich er op beroepon dat in bet afschrift der
dagvaarding, dat hem beteeken a was, stond
dat hij in voorraad had gehad melk van
deugdelijk van samenstelling.
Mitsdien zoo meende de requirant
had hij moeten zijn ontslagen van rechts
vervolging.
De Hooge Raacl overwoog, dat feitelijk
was beslist dat de woorden van deug
delijk van samenstelling ecu s hrijfhout
al waren zij minder duidelijk, voldoende
duidelijk deden uitkomen, wat hier ton laslo
was gelegd. Op die faiteLijkc beslissing kon
niet worden teruggekomen.
De Jüotor- en Hij wiel wet.
Men schrijft aan het „Utr. Dbl.":
Een der voornaamste bepalingen dezer
wet ligt opgesloten in artikel 15 luidende:
„Het is den bestuurder van een motor
rijtuig of rijwiel verboden daarmede over
ee weg te rijden op zoodanige wijze of met
zoodanige snelheid, dat de vrijheid of de
veiligheid van het verkeer op dien weg
wordt belommerd of in gevaar gebracht.'
Met dit artikel kan men do zoogenaamde
ZontLagsruiters, die den openbaren weg als
hun domein beschouwen, goed in bedwang
houden.
De grens van snelheid is niet aangegeven
die bepaling is uit het ontwerp gelicht;
do n zulks betcekent niet dat men nu maar
steeds zoo snel mag rijden als uien wil,
want strafbaar blijft hij, dio anders rijdt,
dan vrijheid of veiligheid gedoogt, ook al
bedraagt die snelheid slechts enkele kilo
meters per uur-
Hoe grooter snelheid, hoc grooter verant
woordelijkheid Met do vrijheid en veilig
heid van het vorkeor moet steeds rekening
gehouden worden. Vooral in de hebouwde
kom der geniee-nten zal men bij conige snel
heid van beteekenis de vrijheid of veiligheid
van het verkeer kunnen belemmeren of in
gevaar brengen
De aandacht moot steeds gevestigd blij
ven op liet roekeloos, onvoorzichtig en niet
in overeenstemming met d© omstandighe
den rijden.
D© ambtenaren, belast met do opsporing
van overtredingon dazor wot, behoeven niot
steeds persoonlijk de overtredingen waar
te nemen, doch er ban ook proces verbaal
opgemaakt w Or don op verklaringen van
getuigen. Daarmede behoeft ook niet ge
wacht te worden tot er een ongeluk heeft
plaats gehad.
De bedoeling van den wetgever is juist
ongelukken t© voorkomen en daarom is Op
do overtreding zwaro straf gesteld, nl.
heohtenisstraf van ten hoogste dertig da
gen of geldboeten van ten hoogste hon-
dordvijftig gulden.
Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat
met 1 April alle rijwielen voorzien moe
ten zijn van een bel, on niet meer van
een trompot of hoorn, hetgeen dan vanaf
genoemden datum verboden is.
Buitenlandseh Overzicht.
DoBolgi8ch© Kam er komt boden
weder bijeen; Woensdag komt dan de
artikelsgewijze bohandeling van hot wets
ontwerp over do werken bij Antwer
pen in behandeling.
Uit het Duitse he Witboek cvofi
Marokko blijkt o. m., dat den 12dea
April in een verklaring van den Rijkskan
selier wordt gezegd: Terwijl wij in de eer
st© plaats opkomen voor onzo eigen Duit-
sche belangen, handelen wij in hot bewust
zijn, dat deze geheel voreenkomen met d©
economische bolangon van alle niet-Frao-
sche staten, die bet verdrag van Madrid
hebben gesloten.
Een verklaring van den Rijkskanselier
van den Cdcu Juni besluit aldus: Het ver
zet tegen het optreden van de Eransclio
regeering is alleen eon verdediging van
don bestoanden rechtstoestand. Twee ver
klaringen, naar Parijs gezonden don 12den
en den lGden Juni, blijven don cisch stel
led, dat oen gedachtonwisscling over don
omvang der in te voeren hervormingen
eorst dan zal kunnen plaats hebben, als
Frankrijk vooraf de uitnoodiguig tot hot
deelnemen aan do conferentie aanneemt.
De zaal in liet Raadhuis toAlgoc i raB,
waar d© afgevaardigden ter conferen
tie zullen vergaderen, is tor ontvanjst
der diplomaten in gereedheid gebracht.
Drie telegraafkantoren zijn ingericht
Een direoto draad verbindt Algroiras nu
Parijs. Het gemeentebestuur heeft een bc-
g'D gemaakt met d versiering van do stad,
ten einde de afgevaardigden waardiglijk
te kunnen ontvangen.
Volgons een mededeeling van hot agent-
scVap „Havas," afkomstig van hot Spaan-
scbe ministerie Yan buitenlandscho zaken,
zai do Spaansch© gezant te Parijs, markies
dr 1 Muni, deelnemen aan de conferentie te
Algeciras, op grond, dat hij in KOI belast
is geweest mot hot opmaken van hetFransch-
Spa&nsch© verdrag.
Naar aanleiding van dc aanstaande con
ferentie zegt de „Standard":
„Naar wij vernemen, heeft Sir Edward
Giey, minister van. buitonlandsohc zakon,
officieel langs diplomatieken weg medege
deeld, dat het zijn plan is bij do conferentie
van Algeciras do politiek van lord Lands-
downe voort, te zotten on derhalve uo eischeu
van Frankrijk ondersteunen."
In een latfcrc oplaag wordt daaraan nog
toegevoegd:
De nibdedoeling, dio wij hedenmorgoa
deden, dat nl. Engeland de Fransen© poli
tick op dó Marokkaansche conferonti© zal
steunen, zalA naar wij gelooven, met vol
doening zijn ontvangen. Geen enkelo der
international© verplichtingen, dio hot afge
treden ministerie op zich lxceft genomen,
is zoo belangrijk en zoo heilig als cl© over
eenkomst, die den grondslag vormt van on
ze vriendschappelijk© „entente" met Frank
rijk Heb is alloszins onwaarschijnlijk, dat
Duitschland ons onzo oprechtheid jegens
Frankrijk zal kwalijk nemen."
Ook op Amerika is do opgewonden beid,
d'o zich van do Europeeech© diplomatic irf
zake Marokko heeft meester gemaakt, niet
zor.dcr invloed gebleven. De „Now-York
Sun" verneemt uit do meest betrouwbare
bron, dat do afgevaardigden van do Vcr-
eonigdo Stutcn naar do conferentie in op
dracht hebben gekregen al het mogelijke to
door. om ccn vreedzame oplossing dor aan
hangige vraagstukken to bevorderen. Presi
dent Roosevelt zal ook thans weder toonen,
dat hij met ernst or naar streeft den we
reldvrede te handhaven.
Vervolg Advertentiën.
Voor vast werk kunnen direct
geplaatst worden op do Werf „Gusto"
te Schiedam. Scheepwijzer-wer-
kers on Klinkers. Loon tol 23
Cents per uur naar bekwaamheid,
terw|)l door stukwerk dikwijls be
langifjk meer verdiond kan worden.
Zonder goede getuigschriften on
noodig zich aan te melden. Bileven
te adresseeren aan: Werf „Gnsto",
Schiedam. 270 15
DRAiim^v^rT-
VALKENBURG'S
LEVERTRAAN-!
LEEUWARDENS
Jeugdig frissere
tint, zondor Zomersproeten. Vet-
wormpjes, Puisten, enz., krjjgt men
bj) eon geregeld gebruik van 4]07 u
Stokpaardjcs-Leliënmalkzeep
van BKUUMANN Co., Uadcbcul
echto tabrieksmerk „Stokpaardies",
J° »a' «.VI»- V,;rk'llBbaar bij
Vrouwesteeg.
Gu'iBH. SU&AN, Uaarl.itr.39 41.
Jo C, C. fSENDBICD$, Doeza
straat 9-11.
Leidsche OiashandeS.
SPIEGEL-, VENSTER- EN BRQEI6LAS. BIAS IN LOOS EN RECLAMEPLATEN
CONCURREERENDE PRIJZEN!
BuStkerstceg 27, b/d. Haarlemmerstraat. Noordeinde 43.
Intercomm. Tklkpoonn. 616. 6524 20
AchtendF. J. BLEUS,
voorheen Firma GER9IER Co.
Ghoedkoopste en gerieflijkste kleisgelegeniieid.
Van LEIIDEN naar 1ste KI. 2de KI.
OEGSTGEE-G' 15 Cents 12', Cent.
SASSENHEIM 25 221
LISSE, HILLEGOM, BENNEBROER,
HEEMSTEDE ot HAARLEM 30 25
Couponboekjes, verkrijgbaar gesteld bij de Goederen-
Agenten, geven voor korte afstanden veel besparing. 8874 26
Heeft U hoofdroos, last van uitvallen
Uwer haren, Jeukingen op het hoofd,
GEBRUIKT D-A-TST EEINTS
van de firma CLERMONT E, FOUET, Genève,
Beslist eenig afdoend middel.
Ook voor Kinderen «eer aantebovolon.
C U C
O V*
O O S c
u io p- tik
3 nat
S O o
ee G
Uö P
t> s S
VfiiOE MAU V Wjh
8188 80
Te Koop aangeboden: vier
onlangs nieuw gebouwde Wo
ningen, staande op goedon stand,
wokel\jk8che Huuropbrengst f 9 25.
Koopsom zeer billijk; het grootste
gedeelte der koopsom kan als hypo
theek op de panden gevestigd blijven.
Adres: Breestraat No. 54,
332 11
DE
üEilOEMDE liAlPiüEKSTELLEK
ren"1!
mzrora
ölcc
t^rnac
2 X
S. n
Gein nik i d< ito Y AL WINDSOR dloaande
grUzt) naren üo natuurlijke kleur on'schoonlieid
der jeugd woder teruggeeft. Zo gaat den val
der baren tegen en doel do roof verdwijnen,
zy bi de JSKN1GE HAAKHEIWTKLLEK welke
bokroond ia. Onverwachte uitkomsten.'steeds
bloeiendot verkoop. - Op de Uacons de woor
den ROYAL WINDSOR eischon. Bovindizicb
by do Kapper»-Reukv^koopors in beole en
halve Uacons. Entrepot- 2S. rw:d'Enghien, Parijs,
Franco loozendlug op aanvraag van bot Pros
pectus, byronderbodon en getuigschriften bo-
vattende. 6i»L 29
Verkrogbaar by de Firma KNAAP. A. H. C.
VAN HOORN. Opvolger, Oreoslraat 118, Lelden.
ook dio welke tot dusverre nergens
genezing vondeD, vragen gratis Pros
pectus en betrouwbare attesten.
C. W. ROLLE,
8268 8 Altona—Bahrenfeld.
OfSEOIETBAEM ¥00R NEDERLAND,
gevestigd te LEIBEN, Pieterskerkstraat 4.
Slantsclmppelijk Kapitaal: KEN MILLIOEN GULDEN.
Directeur: J P. VEUQ0UW1CN. Adjunct Directeur: P. F. Tu. VAN VEEN.
Kassier: Do TWENT8CBE BANKVEREENIGINQ
B. W. BLIJDENSTE1N Co. te Amsterdam.
Trusloo: De TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ te '«-Gravenhage.
Accountant: HARO C. YPEY.
De Bank verstrekt cfcdlëtën onder persoonlijke of zakelijke zokor-
held en geeft uit:
4pCis. Obligation,
in stukken van f 1000. ƒ500.—, ƒ100.— on f 50.-, welker uitgifte
onder conlróle staat van de Trust- on Safe-Maatschappij te 's-Gravenhage
en dio verkrijgbaar zUn ten kantoro der Bank en b\J H.H. Agenten en
Correspondenten on Commisslonnairs in Effecten. 5889 40
Ook noemt zij gelden a deposito op langen termijn.
27U 36
Keur van - -- -- -- -- -
iloiréeaiBJs- en Boairuoggiewijnen.
Opgericht A°. 1825. kangebrug 4, BEIDEN.
