Premie Scheurkalender N®. 14055 Zaterdag 1G December, A®. 1905, .1-r J* <Qeze (Qourant wordt dagelijks, met uitzondering van <£on- en feestdagen, uitgegeven. Pit nommer bestaat uit ïïJu VIER Bladen. fi Eerste Blad. Gebrs. Iteinke De nieuwe Leidsche verordening op Dei Bouwen en Sloopen. Vordi vervolgd LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT» Tan latdao par cask t Oenta, par maanden f 1,10. Bnitan Lalden, par loapar an nar agenten gevestigd iflii J j LSO. Trance par peat i*,,,,,,,,,,,,!!, L6& PRIJS DER ADVERTENTIES» Van 10 regels /X05. Isder© regel meer 0.17$. Qrooter# fatten naar plaatsruimte. Kleine adTertentiön ran 30 woorden 40 Oents oontant j elk tiental woorden meer 10 Oenta. - Voor het noaaseeren wordt f 0.05 bonkend. W"- met Wedstrijd. f- f iWij zullen nu nog oens in het kort nagaaü, yvat wij in onze vorige nummers hebbeu meegedeeld van onzen wedstrijd, want nog altijd, zijn er, dio niot goed lezen, hetgeen blijkt uit het reeds nu ontvangon van par piertjes, waarop het door ons gevraagde getal. Maar die zijn van onwaarde. Omdat .Wij geen verloting mochten houden en wij bij onze Schourkaloodere voor J 9 O 6 voor huiskamer en keuken toch fcadeaux wildon geven, staan bij de firma Pp de Breestraat tal van prijzen, die wij aldaar en bij den heer W. van Rossum du Chattel, Haarlemmerstraat, hebben aange kocht. (Wie ons het juiste of ongeveer het juiste getal opgeeft van het getal groene erwten geen kapucijners, zooals we hoorden zeg gen in de vaas voor het raam, is winner yan den hoofdprijs: Etui met zilveren Soeplepel, een paar Groentenlepels en een paar Sauslepels, ter jvaardo van t a c ht i g gulden. Naar gelang men dicht bij het getal is hetzij daarboven of beneden is men win per van de andere prijzen, die zijn geëtaleerd pn die een gezamenlijke waarde hebben van yierhonderd Gulden. Bij e 1 k o n scheurkalender wordt gege- yen een formulier, waarop het getal 'erwten moet worden ingevuld en dat men 'daarna in onze brievenbus kan werpen in de fenveloppe, waarop heb adres van het „Leidsch Dagblad" staat. Aangezien deze enveloppen niet onmiddellijk of denzelfden dag worden geopend, sluito men daarin geen advertentién of mededcelingen van anderen aard, die vertraging zouden on dervinden. Met het inleveren van het formulier heeft men den tijd tot Vrijdagavond negen uren precies, op welk oogenblik onze brieven bus aan het bureel Leidsch Dagblad" zal .worden gelicht en go slot on, zoodat eg geen brieven meer kunnen worden inge worpen. In hot blad van aanstaanden Zaterdag zal alsdan do uitslag worden meegedeeld, dal wil zeggen, dat de opgegeven getallen ■worden genoemd, dio voor een prijs in aan merking komen. Aangezien geen namen werden opgegeven, onthoude men dus het getal, dat men heeft opgeschreven. Stel nu het geval, dat tien abonné's het juiste getal hebben opgegeven, dan worden de prijzen naar alphabetischc volgorde ver deeld. Hij, wiens naam met èen A begint, krijgt den hoofdprijs; hij, wiens naam met eon B begint, den tweede prijs, enz., enz. Maandagavond vindt men het bewijs af gedrukt, waarop alleen de Scheurkalenders ^worden afgegeven. Wanneer wij nu nog verbeterd hebben prijs no. 8, waarvoor staat opgegeven een zilveren fnutschaar, hetgeon moet zijn een kristallen schaal met zilveren hengsel, dan meenen wij voor heden weer genoeg gezegd te hebben. III. Wij hebben in een vorig artikel in korte trekken doen uitkomen do groote bezwaren, dio de bepaling, dat bij herbouw ook een derde gedeelte der geheele oppervlakte voor plaats, tuin, erf of andere open ruimte be- Itemd moet worden in de practijk zal op leveren. Zooals men weet, luidt dit artikel In rijn geheel als volgt: „BJj eik tot woning bestemd ge bouw moet aan de Ktyde, welke niet aan of langs den weg is gelegen, een aan den eigenaar van liet ge bouw toebehoorende daaraan gren zende plaats, tuin, erf of andere open ruimte eljn, waarvan de op pervlakte ten minste een derde gedeelte van die van het gebouw moet bedragen en waarvan de aan het gebouw grenzende rijde ten minste de lengte van den aanlig- genden muur van het gebouw moet hebben". Ongetwijfeld heeft men bij do vaststelling der verordening do hoteokenis van dozon maatregel niet volkomen doorzien en daar bij to veel gedacht aan het bouwen van nieuw© woningen, waarvoor do bepaling geen overwegend bezwaar kan opleveren. Yan den Raad zelf kan voorshands moeilijk verwacht worden, dat er vooretellen tot wij ziging van hem zullen uitgaan, tenzij ceos spoedig achter olkaar een dozijn verbou- wingsplannen bij B. en Ws. inkwamen en men daardoor eensklaps to midden van do moeilijkheid werd geplaatst. Maar dit zal wel niet gebeuren, want niemand zal thans overgaan tot verbouwing, tenzij noodgo- dwongen, brand of iets dergelijks. De maatregel zal derhalve aanleiding kunnen geven tot meerdero slapte in do bouwvakken en veroorzaken, dat men hoo langer hoe meer bouwvallige woningen zal krijgen. Het best zal zijn, dat zooveel mogelijk belanghebbenden bijeenstappen cn in een met redenen omkleed adrea hun bezwaren tegen het gewraakte artikel ter kennisso van het gemeentobest brengen, dat bij een mogelijke verandering daardoor ook sterk zal komen te staan teg mover Godep. Sta ten, dio geld op het aandeel, da^ dit col lege in do samenstelling van de verordening heeft gehad, zeer nood© dezen eisch zullen laten vallen. Dit mag echter belanghebbenden niet weerhouden handelend op te treden. Men zou er o. a. op kunnen wijzen, -dat door toepassing der verordening op do behoorlijke bewoning van woningen oen ze ker© hoeveelheid lucht aan ieder bewoner is gewaarborgd. Ook art. 23, waarin is voorgeschreven, dat behoudens zeer bijzondere gevallen, door B. en Ws. te bepalen, elke woning een totale oppervlakte van ten minste 25 vier kanten Meter moet beslaan, zal in de toe komst het hebben en behouden van al te kloine woningen tegengaan. In dat artikel hebben wij dan ook geen bezwaar. In de verordening van 1895 was in artikol 12 zelfs bepaald, dat deze opper vlakte niet minder dan 30 vierk. Meter mocht zijn en wij bobben daartegen geen overwegende bezwaren hooren aanvoelen. Heb artikel werd, zooals wij reeds eerder opmerkten, eerst op aandrang van God. Sbaton opgenomen. B. en Ws. wilden er niet aan en do Raad evenmin. Een voor stel daartoe in de Raadsvergadering vau 8 Juli 1904 door den heer Sijtsma ged van, werd niet eens voldoend© gesteund De Webhouder van Fabricage voerdo ér toen onder meer tegen aan: „Te veel ruimte schaadt niet voor de gezondheid, maar is wel nadeelig voor de portemoJnaiede mensehen kunnen zulke groote huizen uist betalen." Laat men deze redeneering ook maar eens toepassen op art. 21. Wij houden ons overtuigd, dat do bezwa- ren tegen art. 21 veel grooter zullen blijken te zijn dan ooit tegen art. 23 kunnen wor den aangevoerd, al was hot alleen hierom dat daardoor alle categorieën van woningen en voornamelijk de winkelhuizen, zul'.cn worden getroffen. Behalve andere bepalingen zijn in deze afdeeling ook nieuw de artt. 26, houdendo bepalingen omtrent afvoer van hemelwater, cn art. 29, waarin wordt geboden dat zol ders, dio voor slaapplaats van personen van verschillend geslacht dienen, moeten voorzien zijn van vaste schotten. Zoodanige bepalingen, al mogen ze den eigenaars of bewoners op ecnige kosten zonder morren worden aanvaard en wie het wol moenen met de verbetering der volkshuisvesting zullen ze toejuichen. Zoo komen in dezo af deeling nog wel meer wijzigingen cn ver anderingen voor, die tot technisch oogpunt verdienden besproken to worden, maar waarvan een afzonderlijke behande ling ons zou voeren ver buiten het door ons gemaakte bestek. Terloops stippen wij aan, dat naar ons voorkomt dc bouwpolitie dergelijk© bepalin gen oordeelkundig dient toe te passen en zich, wanneer inderdaad c?o volksgezond heid er geen schade bij lijden kan, zich niet krampachtig moet vasthouden aan de letter der verordening. Er weid ons dezer dagen con gaval medegedeeld, dat onze bedoeling in dezen kan verduidelijken. Een bouwkun dige had zich volkomen gehouden aan de bepalingon omtrent het maken van trappen in een woning, maar wilde nu in een ver leren hoekje nog een trap maken, die echter niet aan de gesteld© voorwaarden kon vol doen, al zouden de bewoners er veel gerief van ondervinden. De bouwpolitie kon het plaatsen van deze trap echter op grond vaa de Verordening niet toelaten. In zulke geval len zouden wij er inderdaad geen bezwaar in zien dat aan d« Verordening een ruime uitlegging werd gegeven. Wij komen thans tot art. 41, waarin voor namelijk door het laatste gedeelte ook iets nieuws is ingevoerd. Dit gedeelte luidt: „In riolen, buizen en leidingen tot afvoer van faeoaliën uit nieuw gebouwd© of ver bouwd© perceelen naar het riool onaar boe zemwater moet, behoudens onvermijdolijke uitzonderingen ter beoordeeling van B. en Ws. een van een overetort voorzien© put ge schakeld worden, welke moet voldoen aan de door B. cn Wb. te geven voorschriften omtrent inrichting, afmetiDg on samen stelling. „De inrichting der overstortbuia moet zoodanig zijn, dat de drijvendo stoffen worden tegengehouden". Deze bepaling is eerst bij do finale vast stelling den 12dcn October op aandringen van God. Staten opgenomen. Dit systeem, nl inschakeling van beerputten met ovor- Btort, werd wel in beginsel aanvaard bij art. 41 ontwerp, maar terwijl aldaar over het stadsgedeelte b innen den SingeTrand dit stelsel als uitzondering en buiten den Singelrand als regel met toegelaten uitzon dering was voorgesteld, werd het nu voor nieuwbouw en verbouwing zoowel in do binnen- als in de buitenstad aangenomen. De directeur van gemeentewerken bleek blijkens een door hem overgelegd rapport van deze bepaling een groot voorstander te zijn, omdat men daardoor op den langen duur op min kostbare wijze zou geraken tot een zuivering van het grachtwater. In de Raadsvergadering van 12 October opperde alleen het Raadslid Sijtema oeni- ge bezwaren. Zal het- systeem op den duur bevredigen 1 vroeg hij, Het zal den bouwers cn verbouwers nogal veel geld kosten, evenals d© gemeente, en blijkt het ten slotte half werk te zijn, dan moet toch een ander stelsel worden ingevoerd en dan zijn al die kosten vergeefs gemaakt. De wethouder Korevaar on de voorzitter stelden hom gerust. Het was nog wel niet het ideale, maar tooh het beste wat mot de gemeente ten dienste staando middelen bereikt kon worden. „Wij zijn", aldus drukte de Wethouder van Fabricage zioh uit, „tot do opneming dezer bepaling ge komen, omdat Ged. Staten niot moer toe staan te loozen op het boezemwater, tenzij wij hebben beerputten met overstort. Wij zijn dus in dit opzicht er toe verplicht, maar B. en Ws. hebben er ook niet het min ste bezwaar in gezien, want groote kosten brengt de maatregel niet mede." Hij deelde verder mede, dat eon derge lijke beerput dienst kon doen voor twee perceelen. Zij kost ongeveer 80 gulden, dat zal dus voor elk perceel 40 gulden worden. \vel niet zoo'n erg hoog bedrag, maar bou wers en hoopers van woningen dienon daar mede toch al weer rekening te houden. Na tuurlijk komt er ook nog onderhoud bij. Deugt zoo'n put niet, dan moet hij worden hersteld of vernieuwd. Trouwens, wanneer wij door dezen maatregel op den langen duur kunnen worden verlost van onze on welriekende grachten doordat do veront reiniging er door wordt gekeerd, dan is de prijs daarvoor niet te veel. Wanneer het inderdaad daarvoor een steekhoudend middel blijkt te zijn, zou het o. i. oveü*weging verdienen, dab wij niet do toepassing aan don tijd overlieten, waarmede dan in de oude stad, waar het vraagstuk het meeste dringend oplossing eischt, zeker minstens oen halve eeuw ge moeid zal gaan, maar dat do gemeente zelf deze beerputten deed plaatsen, cn daar voor een beerputbelasting invoerde, waarop ook do directeur der gemeentewerken reeds zinspeelde. Bij het bouwen van nieuwe wo ningen zou men den maatregel dan kunnen voorschrijven. Er is nog tijd om over dit denkbeeld zijn g:oaohtcn eens te laten gaan. Leiden, £6 December. B. en Ws. stellen voor afwijzend to be schikken op de vorzoeken van de heereD Jac. Bink, 8. Smit Sr., Joh. Bey Jr. en M. de Tombe en nog 23 andere bouwonder nemers om ontheffing of verandering van de nieuwe bepalingen betreffende de zeer kostbare rioleering bij den bouw van nieuwe huizen. Men meldt ons; Zooals destijds bij circulairo aan dc patroons in de bouwvak ken i3 bekend gemaakt, heeft zich begin October j.l- gevormd een vcreeniging van Bouw- en aanverwant© vakken ten platten lande, welke vereeniging zich ten doel stelt, de risico, voortvloeiende uit do On gevallenwet 1901, geheel onderling te dra gen. Daartoe heeft zij zich aangesloten bij de Nat. Wcrkg. Verz. Bank te Utrecht, welko alle boekhoudingen en administratiën zal uitvoeren, onder goedkeuring van het bestuur der vereeniging. De reden waarom zij is gesticht, is, om do eventueel© winsten, welke kunnen voortvloeien uit de voor het platte land, te hoog gestelde premiën, en wolk© winsten vroeger terecht kwamen in de zakken der aandeelhouders van dio Maatschappijen, waarbij men zich had aan gesloten; om di© winsten voor eigen reke ning te houden en dat dit niet gering is, bewijst hot feit, dat er Maatschappijen rijn, welk© een netto winst van meer dan 100,000 gulden bet^chikbaan hadden. Natuurlijk ia het moeilijk geweest een begin aan d© zaak te krijgen, maar toch ia de vereeniging reeds zoo goed geslaagd, dat van af begin October tot nu too„ reeds meer dan 1,200,000 gulden loon is aange sloten cn nog zoor velo posten in behande ling zijn olzoo oen praohtig resultaat. Wel trachten bestaande Moatschappijon, welk© zulk succes mot leedo oogen aanzien, t© meer daar zij van hun verzekerdon, bij massa's opzeggingen ontvangen, de zaak zwart te maken, door bijv. te vertellen, dat de vereeniging ook aansprakelijk is voor verliezen in andere groepen, dan dio der bouwvakken, gelodon, ook, dab de risico dor bouwvakken ten platten lando zooveel grooter is dan dio der groot© steden, niets is echter minder waar- De vereeniging wordt afzonderlijk geadministreerd en is i©nkel verantwoordelijk voor do ongevallen bij eigen verzekerden geleden, en ook uit de statistiek zou kunnen worden bewezen, dat do ongevallen ten platten lando minder omvangrijk en minder talrijk zijn dan die in do groot© plaateen. Wanneer do vereeni ging éèn jaar heeft bestaan, zal mot cijfers kunnen worden aangetoond, dat loot zeer goed is gezien gewoost, dat het platte land voor do bouwvakken, rijn eigen risico is gaan dragen en zal menigeen, betrokken bij de bouwvakken, zioh beklagen, dat hij niet dadelijk in de voordeclcn van de ver eeniging is gaan doelen. Dat deze zaak zich moot uitbreiden tot alle plattclandscho gemeenten in Neder land, behoeft geen betoog; de vereeniging is daartoe druk werkzaam cn gosteund door haar aanvankelijk succes, zal zij zeker slagen en do aangeslotenen zullen dat ge- deolte der door hen betaalde premie*, hetwelk na aftrek der neodige uitgaven on uitkeeringen overblijft, zeker met welge vallen in hun eigen zakken zien torngkce- ren. Voor gewcnschto inlichtingen stelt do voorzitter der vereeniging, do heer Bert van der Zaal, te Lisse, zich gaarne bereid, Geslaagd is voor het examen boekhou den, handolsrekenen ©n handelsrecht voor do Federatie van Handels- on Kantoor bedienden in Nederland, de heer O. Af- fourtit alhier, leerling van de Christ. School v. m. u. 1. o. aan den Stillon Rijn, leerares mej. Octavia Parmcntior, alhier. Als bekend is, dat prof. dr. P. J. Blok ergens als spreker zal optreden, kan op een zeer groot© belangstelling gerekend worden. Dit bleek ook nu na de aankondiging, dat dezo geschiedschrijver een voordracht zou houden in do buitengewono Volksbijeen- komst in dc bovenzaal der Stadszoal over hot beleg en ontzet van Leiden, Reeds vóór gisteravond moest worden bekend gemaakt, dat er geen plaatsen meer besobikbaar wa ren. Gedurende bijna anderhalf uur achter olk- nndcr hield de geachte hooglceraar zijn ge hoor op zeor onderhoudende en leerrijk o wijze bezig met dit onderwerp. Veel wetens waardigs, dat tot nu minder bekend was, deelde hij mede. Aangezien hij dezo voordracht echter ook elders te dezer stede zal houden, bepalen wij ons slechts tot dezo enkele regelen. Al leen zij nog vermeld, dat do lichtbeeldon, welke hij aan hot gesprokene deed verge zeld gaan, eveneens zeer belangrijk waren en het genot, dat hij bood, er in bijzondere mate door werd verhoogd. Een daverend applaus viel hem ten deel. Naar aanleiding van een desbetref- fond adres van den heer M. II. van Wave- ren deelcn B. en Ws. mede, dat tegen do overneming van do Hansenstraat, van de Groenoordstraat tot de zoogenaamde Brugstraat, geenerlei bezwaar kan be staan, aangezien die straat geheel, voor rekening van adressant, door cte gemeente is aangelegd en dus in elk opzicht aan do door do gemeente voor stratenaanleg go- stelde eischen voldoet. Zij geven dus in overweging t© beslui ten de verlengde Hansenstraat kosteloos in eigendom cn onderhoud bij de gemeen te over to nemen, onder bepaling, dat de kosten van overdracht door dc gemeente zullen weïden gedragen. Den 3l8ten Decemoer a.s. eindigt do tijdelijke aanstelling van mej. J. A. Kits van Heyningen tot leerares in de Natuur- en Scheikunde aan de Hoogere Burger school voor Meisjes. De Commissie van Toezicht op heb Mid delbaar Onderwijs geeft thans in overwe ging de tijdelijke aanstelling te continue©- ren tot het einde van den cursus lOOo/'OB, aangezien liet haar regelmatiger voor komt, dat tijdelijke aanstellingen loopou van cursus bot cursus. Bij den inspecteur van het iaiudolbaar Onderwijs bestaat daartegen geen bezwaar. Een reeds vroeger meegedeeld schrij ven van curatoren van het gymnasium geeft B. cn Ws. aanleiding tot oen onkelo opmerking. Zij declon volkomen het gevoolou van curatoren, dat do overgangsexamens aan het gymnasium als een bloot© formaliteit) moeten worden bcaohouwd cn dan ook bo ter worden afgeschaft. Maar juist omdat, zooals curatoren zeggen, de vraag of een leerling tot een hoogere klasse zal bevor derd worden, niot wcTdt beslist naar do overgangsexamens, maar, zooals vanzelf spreekt, naar de gegevens on den indruk, die de leeraren gedurende den cursus van do leerlingen ontvangen, zou het B. on Ws. regelmatiger voorkomen, indien di© beslissing dan ook aan de vorgadoring van rector cn leeraren werd in handen gego- von. Immers curatoren, die slechts op O-ge regeld© tijden en dan nog op oen afstand mot do leerlingen io aanraking komen, zullen, .wanneer het onder hun toozichb afgenomen overgangsexamen is afgeschaft wel altijd met het voorstel van rector ea leeraren moeten meogaan. Dan echter wordt ook hun beslissing een bloot© for maliteit en als zoodanig overbodig. Of wol men neorat aan, dab curatoren eon enkel© maal, gebruik makondc van do hun gege ven bevoegdheid, van het voorstel van rector en leeraren zouden afwijken, dan schijnt het B. cn Ws. niet geheel boven be denking, dat do gegevens en de indruk, dio do leeraren gedurende don cursus van d© leerlingen hebben ontvangen, zouden raoo- ton wijken voor het op uitte raard minder goodo gronden steunende gevoelen' van cu ratoren. B. en Wö. meenden deze opmorking niet to mogen woorhouden, maar laten overi gens aan dert Gemeenteraad gaarne de beslissing of dientongovolgo wijziging van hot voorgestelde artikel wcnschclijk is. Nog vestigen zij er 's Raads aandacht op, dat-, indien tot do afschaffing vjin do overgangsexamens op hot gymnasium bo- Bloben wordt, niet alleen art 7 der veror dening van 7 Juni 1879 (Gem. BI. No. 3) <icor oen nieuw artikel zal moeten wor den vervangen, maar ook in artikel 8 do woorden „of overgangs-" zullen moeten wonden geschrapt, terwijl eindelijk ook nr- tikel 11, .waarin gehandeld wordt over cl© toekenning van eoreblijken nahotovor- gangsoxamen, (en dat nimmer word' afgeschaft, hoewel op de bcgrootiug geeti ge-den meer voor do prijsuitdeeling «St een beschikbaar gesteld), dan niet onge wijzigd zal kunnen blijven. Door het kioscollcgo der Nod.-Herv. Gcm. alhier is gisteravond tot predikant in do vac. da. Van Herwaarden beroepen dr. J. P. de Bic, prou.kant t© Arnhem. Wij ontvingen hot algemeen verslag van hot verhaudeldo op de te Amsterdam genenden algemeen© vergadering vau liet Hoofdbestuur en do afgevaardigden der Q*-triotaoommiBsiën van heb Eoncls ter aanmoediging on ondersteuning van den gewapenden dienst in do Nederlanden. Ten aanzien van het Invalidenhuis ta Leiden wordt daarin medegedeeld, dat het totaal bedrag dor kosten van dat gesticht in 1901 beliep 23,134,86 of 278.62 moor dan in hot jaar to voren. Tor bestrijding dier koston hebben gestrekt: do rijkstoclago 5000, do landspensioencn door do invali den ten behoove van hot gesticht afgestaan 8,628.43; do gratificatiën uit heb Fonds, medo door de invaliden ten behoeve van hot gesticht afgestaan f 333.99; onafge haalde nalatenschappen 4-21de op^ brengst van afval, enz. f 78.17$; 12 maan den rente van f 58,900 3 pCt. Inschrijving ïiationale Schuld f 1,746; 12 maanden ren te van 54,000 2$ pCt. Inschrijving Natio nale »Sehuld 1,350; suppleti© uit hot Fonds 5,994.05$; to zamen 23,134,80. Het getal der verpleegden was 85, als: 12 infirmon (deelgercohtigden van hot Fonds) cn 73 oud-militairen (niot doelge- rochtigdcn van het Fonds). Do registers en verder© administratie worden aan do commissi© van inspectie door don raad van beheer in tegenwoordig heid van den commandant en den onder- commandant voorgelegd en bleken mot or de cn regelmaat to zijn bijgehouden. Bet saldo, hetwelk het kasboek aanwees ad 1978.30, werd in contanten aanwezig be vonden. De invaliden, dio volgens do monsterrol aanwezig waren, werden beh&lvo twee zie ken, die zich in do ziekenzaal bevonden, op dc plaats door haar goinspectccrd cn velen hunner toegesproken. Zij zagen er behoor lijk volgens do voorschriften gekleed uit, cn maakten een gun3tigen indruk. Van dc door genoemde commissie ge opende gelegenheid om tot hot inbrengen van klachten of tot het uiten van bijzonde re wenschen haar to spreken, werd dooc geen hunner gebruik gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 1